Άρθρο 44 – Σύσταση Παρατηρητηρίου Γραφειοκρατίας στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

1. Συνιστάται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας, το οποίο υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, με κύρια αποστολή την κυλιόμενη μέτρηση και αποτύπωση των διοικητικών βαρών, τα οποία προκύπτουν από τη νομοθεσία και τις κανονιστικές πράξεις της διοίκησης, προς πολίτες, επιχειρήσεις και δημοσίους υπαλλήλους, καθώς και την σύνταξη ετήσιων αναφορών για τις τάσεις της γραφειοκρατίας στην Ελλάδα με ποσοτικούς και ποιοτικούς όρους.
2. Οι ετήσιες αναφορές του Παρατηρητηρίου δημοσιεύονται τον Φεβρουάριο του επόμενου, από το έτος αναφοράς, έτους, μαζί με τις βασικές δράσεις που υλοποιήθηκαν από τους αρμόδιους φορείς στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Απλούστευσης Διαδικασιών μαζί με την επίπτωση που είχαν στα μεγέθη των διοικητικών βαρών.
3. Είναι δυνατή η σύναψη προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) για την ανάπτυξη και κατάρτιση των ειδικών στατιστικών του Παρατηρητηρίου καθώς και την διάχυση και επικοινωνία της σχετικής στατιστικής πληροφορίας μέσω της έκδοσης σχετικού δελτίου αποτύπωσης των διοικητικών βαρών από την τελευταία.
4. Το Παρατηρητήριο υποστηρίζει το Εθνικό Πρόγραμμα Απλούστευσης Διαδικασιών και τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε κάθε σχετικό θέμα και ειδικώς ως προς τις τριμηνιαίες αναφορές του προς τον Πρωθυπουργό, σύμφωνα με τις διατάξεις που ρυθμίζουν το ανωτέρω Πρόγραμμα.
5. Το Παρατηρητήριο δύναται, εφόσον του ζητηθεί, να υποστηρίξει τα Υπουργεία ή άλλους εποπτευόμενους δημόσιους φορείς ή ανεξάρτητες αρχές, στη μέτρηση και αποτίμηση των διοικητικών βαρών που προκύπτουν από μεμονωμένες δράσεις ή πρωτοβουλίες τους. Επιπλέον, υποστηρίζει τη διαδικασία κατάρτισης των Αναλύσεων Συνεπειών Ρυθμίσεων νομοσχεδίων ή την αξιολόγηση αποτελεσμάτων εφαρμογής ρυθμίσεων του άρθρου 56 του ν. 4622/2019 (Α’ 133) που διενεργεί η Προεδρία της Κυβέρνησης, μέσω της παροχής στοιχείων από τις μετρήσεις διοικητικών βαρών που πραγματοποιεί, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο και ζητηθεί από τις υπηρεσίες της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
6. Για τις ανάγκες του Παρατηρητηρίου συνιστώνται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δέκα (10) θέσεις πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως κλάδου, με βασικό πτυχίο στατιστικής ή αναλογιστικής επιστήμης ή οικονομικών ή μαθηματικών. Οι θέσεις καλύπτονται με πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ ή με αποσπάσεις από τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με το άρθρο 55 του ν. 4623/2019 (Α’ 134).
7. Η μεθοδολογία μέτρησης, ο τρόπος παρουσίασης των αναφορών και κάθε άλλο σχετικό θέμα εφαρμογής του παρόντος άρθρου καθορίζεται με απόφαση του αρμόδιου για θέματα ψηφιακής διακυβέρνησης Υπουργού Επικρατείας η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 19:30 | Διονύσης Ρ. Ρηγόπουλος

    Το «Άρθρο 44 – Σύσταση Παρατηρητηρίου Γραφειοκρατίας στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης» έχει συνταχθεί με παραδοσιακή και όχι με ψηφιακή νοοτροπία, ενσωματώνοντας τις γνωστές καθυστερήσεις των διοικητικών διαδικασιών, αντί να εξασφαλίζει την ψηφιακή λειτουργία σε πραγματικό χρόνο.

    Ενδεικτικά:
    «με κύρια αποστολή την κυλιόμενη μέτρηση και αποτύπωση των διοικητικών βαρών»
    Κατ’ αρχάς, η αποτύπωση των διοικητικών βαρών είναι καταγραφική διαδικασία πολύ λεπτομερέστερη από την ψηφιακή αποτύπωση δομής και στελέχωσης. Χωρίς να έχει προηγηθεί η ψηφιακή αποτύπωση της δομής του Δημοσίου, δεν είναι εμφανές που θα εδράζεται η «μέτρηση και αποτύπωση των διοικητικών βαρών» (βλ. στα σχόλια του Άρθρου 42 http://www.opengov.gr/ypoian/?p=10450#comments εκτενές σχόλιο για την ανάγκη να προστεθεί στο ΜΕΡΟΣ ΙΑ’ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ του παρόντος ν/σ ένα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ## – ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ).

    Επίσης, η λογική της «κυλιόμενης μέτρησης» δεν συνάδει με την ψηφιακή διακυβέρνηση. Οι μετρήσεις πρέπει να είναι διαρκείς και να καταγράφονται σε ενιαίο ψηφιακό σύστημα. Τότε, αντί για «κυλιόμενη μέτρηση» θα διατηρείται το ιστορικό των μετρήσεων. Επιπλέον, η συστηματική καταχώριση όλων των ανωτέρω σε βάση δεδομένων θα επιτρέπει την ατομική ή συγκριτική εξέτασή τους, με βάση όποιο κριτήριο επιθυμεί κάθε φορά ο κάθε χρήστης.

    Τα ανωτέρω στοιχεία πρέπει να είναι χρηστικά και ελευθέρως προσβάσιμα, σύμφωνα με τη νομοθεσία για τα ανοιχτά δεδομένα. Η «σύνταξη ετήσιων αναφορών για τις τάσεις της γραφειοκρατίας στην Ελλάδα με ποσοτικούς και ποιοτικούς όρους» μπορεί να διατηρηθεί ως σύνοψη των ανωτέρω αλλά οι «ετήσιες αναφορές του Παρατηρητηρίου» δεν πρέπει επ’ ουδενί να υποκαθιστούν την ελεύθερη πρόσβαση στα πρωτογενή στοιχεία. Με τις ετήσιες εκθέσεις, μια διαδικασία και αξιολόγηση στοιχείων σε πραγματικό χρόνο αναβάλλεται έως τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους (δηλαδή έως και δεκατρείς μήνες), ενώ δεν είναι διαθέσιμα τα πρωτογενή στοιχεία.

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 19:25 | Κώστας Παπαδημητρίου

    Το άρθρο είναι ασαφές και θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα, καθότι 1) δεν αναφέρει τι επιπέδου θα είναι η νέα «συστηνόμενη» οργανική μονάδα, 2)δεν αναφέρει ποιά/ές θα είναι οι άλλες μη κύριες αποστολές της, 3) δεν συγκροτεί εντός της νέας μονάδας σχέση ιεραρχίας αφήνοντας τους 10 υπαλληλους σε ισότιμη κατάσταση, 4) δεν καταγράφει κάποια γνωστή, αξιόπιστη μέθοδο, αφήνοντας το στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού άνευ εγγύησης αξιοπιστίας…

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 19:48 | Κώστας Παπαδημητρίου, εμπειρογνώμονας Δημόσιας Διοίκησης

    Το άρθρο είναι ασαφές και θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα, καθότι 1) δεν αναφέρει τι επιπέδου θα είναι η νέα «συστηνόμενη» οργανική μονάδα, 2)δεν αναφέρει ποιά/ές θα είναι οι άλλες μη κύριες αποστολές της, 3) δεν συγκροτεί εντός της νέας μονάδας σχέση ιεραρχίας αφήνοντας τους 10 υπαλληλους σε ισότιμη κατάσταση, 4) δεν καταγράφει κάποια γνωστή, αξιόπιστη μέθοδο, αφήνοντας το στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού άνευ εγγύησης αξιοπιστίας…

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 18:03 | ΓΑΛΛΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΗ

    Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ίσως χρειάζεται την παράλληλη λειτουργία του Παρατηρητηρίου
    Γραφειοκρατίας, όμως επί του πρακτέου για να έχουμε αποτέλεσμα πρέπει να πατάξουμε την γραφειοκρατία.
    Μπορεί η ψηφειοποίηση των δεδομένων να αποτελεί μέρος της λύσης, πρέπει όμως να τολμήσουμε να αγγίξουμε την γραφειοκρατία αρχής γενομένης από το νομοσχέδιο αυτό. Να είναι απλά γραμμένο να είναι περιεκτικό και κυρίως να αποφεύγει παραπομπές σε παλαιότερους νόμους αλλά τα σημαντικά άρθρα να τα ενσωματώνει στο νέο κείμενο.
    Πρέπει να ληφθεί η γενναία απόφαση κάθε νόμος που έρχεται προς ψήφηση να μην περιλαμβάνει για λόγους συντομίας παραπομπές σε παλαιότερους νόμους αλλά να υποβάλλεται ολοκληρωμένος. Αυτό θα μειώσει την υπαρξη πολυνομίας και σύγχυσης στους λειτουργούς που καλούνται να τους εφαρμόσουν αλλά θα δώσει την δυνατότητα και στους πολίτες να έχουν πιο ξεκάθαρη γνώμη για τα θέματα που τους αφορούν. Σίγουρα τότε το Παρατηρητήριο Γραγειοκρατίας θα είναι σε θέση να δώσει στατιστικά στοιχεία με μειωμένους δείκτες.

  • 5. Τη συμπλήρωση των παρ. 1 και 3 του άρθρου 44 ως ακολούθως
    «1. Συνιστάται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας, το οποίο υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, με κύρια αποστολή την κυλιόμενη μέτρηση και αποτύπωση των διοικητικών βαρών, τα οποία προκύπτουν από τη νομοθεσία και τις κανονιστικές πράξεις της διοίκησης, προς πολίτες, με ή χωρίς αναπηρία, επιχειρήσεις και δημοσίους υπαλλήλους, με ή χωρίς αναπηρία, καθώς και την σύνταξη ετήσιων αναφορών για τις τάσεις της γραφειοκρατίας στην Ελλάδα με ποσοτικούς και ποιοτικούς όρους.
    2. [….]
    3. Είναι δυνατή η σύναψη προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), καθώς και με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), για την ανάπτυξη και κατάρτιση των ειδικών στατιστικών του Παρατηρητηρίου καθώς και την διάχυση και επικοινωνία της σχετικής στατιστικής πληροφορίας μέσω της έκδοσης σχετικού δελτίου αποτύπωσης των διοικητικών βαρών από την τελευταία. [….]».
    Αιτιολόγηση: οι προαναφερθείσες προτεινόμενες προσθήκες βασίζονται στη διαπίστωση ότι τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις αποτελούν «θύματα» της γραφειοκρατίας, και ως εκ τούτου απαιτείται διερεύνηση των διοικητικών βαρών σε βάρος τους. Επιπρόσθετα, η πρότασή μας για σύναψη προγραμματικής συμφωνίας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. – το οποίο σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 68 του ν.4488/2017 τελεί σε διαβούλευση με την Ελληνική Στατιστική Αρχή και τις υπηρεσίες και τους φορείς που περιλαμβάνονται στο Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα με στόχο τον σχεδιασμό στατιστικών για τα άτομα με αναπηρία και την προώθηση των παραγόμενων δεδομένων- βασίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 62 του ν.4488/2017, σύμφωνα με την οποία τα διοικητικά όργανα και οι αρχές οφείλουν να «υιοθετούν ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες για τα θέματα αναπηρίας […] ώστε να καθίσταται δυνατή η μέτρηση και η αξιολόγηση της ένταξης της διάστασης της αναπηρίας» καθώς και «να συλλέγουν και τηρούν επιμέρους στατιστικά στοιχεία για την αναπηρία ως προς τους τομείς ευθύνης τους».

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 13:45 | WWF Ελλάς

    Η προτεινόμενη ρύθμιση είναι από πολλές απόψεις ανεπαρκής. Πρώτον, αντικείμενο του «Παρατηρητηρίου» δεν θα έπρεπε να είναι αυτό που ονομάζεται (αδόκιμα και περιφρονητικά) «γραφειοκρατία», αλλά οι συνολικές επιπτώσεις των κανονιστικών ρυθμίσεων: αυτή είναι και η βέλτιστη διεθνής πρακτική (για παράδειγμα, European Commission, Assessing the costs and benefits of regulation, https://ec.europa.eu/smart-regulation/impact/commission_guidelines/docs/131210_cba_study_sg_final.pdf ). Δεύτερον, το «Παρατηρητήριο» αυτό θα έπρεπε να «παρατηρεί» όχι μόνο τα «διοικητικά βάρη» των κανονιστικών ρυθμίσεων, αλλά και τα διοικητικά οφέλη από αυτές. Εδώ, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι έχουν ήδη υλοποιηθεί παρόμοιες μελέτες για πολλά θέματα του νομοσχεδίου: για παράδειγμα, η ανάλυση κόστους οφέλους για την περιβαλλοντική αδειοδότηση κατά το ενωσιακό δίκαιο έχει γίνει, και έχει καταλήξει σε θετικότατα αποτελέσματα (βλ. European Commission, Costs and Benefits of the EIA directive, https://ec.europa.eu/environment/enveco/memberstate_policy/pdf/Differences%20in%20costs.pdf). Μάλιστα, όσο πιο ενδελεχής είναι η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, τόσο πιο θετική αποβαίνει η ανάλυση κόστους-οφέλους. Τέλος, το άρθρο 44 περιγράφει μία αρμοδιότητα που πρέπει να αναληφθεί από την ΕΛΣΤΑΤ, και όχι από το (ήδη υδροκέφαλο) υπουργείο ψηφιακής διακυβέρνησης.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2019, 21:52 | Χρήστος Κλειώσης

    Σχόλιο μου στο open gov στο άρθρο 44 του αναπτυξιακού νομοσχεδίου

    Η γραφειοκρατία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την διαφθορά. Η πολυνομία και η ασάφεια και οι αδικαιολόγητες διακριτικές ευχέρειες δίνουν περιθώριο να χρησιμοποιηθεί το βάρος της γραφειοκρατίας ως μέσο εκβιασμού προς τον πολίτη από επίορκους υπαλλήλους.
    Είναι κρίσιμο να τίθεται ως στόχος του παρατηρητηρίου να ελέγχει και περιπτώσεις α) διατάξεων ή β) διαδικασιών ή ακόμη και γ) κατεστημένων πρακτικών που παρέχουν αδικαιολόγητα μεγάλες ευχέρειες στα διοικητικά όργανα σε βάρος των συμφερόντων των συναλλασσόμενων διοικούμενων.
    παράδειγμα τέτοιας ευχέρειας:
    Π.χ. όταν ένα όργανο καθυστερεί την έκδοση της πράξης (π.χ. μια οικοδομική άδεια) θα πρέπει να οφείλει εγγράφως όχι προφορικώς να ενημερώνει για τους λόγους της καθυστέρησης. Τώρα μπορεί να καθυστερεί όσο θέλει και να μην δίνει λογαριασμό πουθενά.

    Παράλληλα θα πρέπει να ενθαρρυνθεί μια σημαντική μερίδα πολιτών που έχουν πέσει θύματα τέτοιων περιπτώσεων να καταθέτουν την εμπειρία τους (ανώνυμα για να μην έχουν αντίστοιχα προβλήματα με τη δικαιοσύνη) ώστε να λαμβάνεται υπόψιν από την έκθεση το πως η γραφειοκρατία επέτρεψε σε ένα όργανο να ασκήσει πίεση σε ένα πολίτη και να αποσπάσει αθέμιτο αντάλλαγμα.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2019, 21:12 | Χρήστος Κλειώσης

    Η γραφειοκρατία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την διαφθορά. Η πολυνομία και η ασάφεια και οι αδικαιολόγητες διακριτικές ευχέρειες δίνουν περιθώριο να χρησιμοποιηθεί το βάρος της γραφειοκρατίας ως μέσο εκβιασμού προς τον πολίτη από επίορκους υπαλλήλους.
    Είναι κρίσιμο να τίθεται ως στόχος του παρατηρητηρίου να ελέγχει και περιπτώσεις α) διατάξεων ή β) διαδικασιών ή ακόμη και γ) κατεστημένων πρακτικών που παρέχουν αδικαιολόγητα μεγάλες ευχέρειες στα διοικητικά όργανα σε βάρος των συμφερόντων των συναλλασσόμενων διοικούμενων.

    Π.χ. όταν ένα όργανο καθυστερεί την έκδοση της πράξης (π.χ. μια οικοδομική άδεια) οφείλει εγγράφως όχι προφορικώς να ενημερώνει για τους λόγους της καθυστέρησης.

    Παράλληλα θα πρέπει να ενθαρρυνθεί μια σημαντική μερίδα πολιτών που έχουν πέσει θύματα τέτοιων περιπτώσεων να καταθέτουν την εμπειρία τους (ανώνυμα για να μην έχουν αντίστοιχα προβλήματα με τη δικαιοσύνη) ώστε να λαμβάνεται υπόψιν από την έκθεση το πως η γραφειοκρατία επέτρεψε σε ένα όργανο να ασκήσει πίεση σε ένα πολίτη και να αποσπάσει αθέμιτο αντάλλαγμα.