Για την ενότητα «Αναπτυξιακές ανάγκες και δυνατότητες σε εθνικό επίπεδο» πατήστε εδώ
Αρχική Διαβούλευση για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021 - 2025Αναπτυξιακές ανάγκες και δυνατότητες σε εθνικό επίπεδο
Αναπτυξιακές ανάγκες και δυνατότητες σε εθνικό επίπεδο
- 13 ΣχόλιαΕισαγωγή
- 11 ΣχόλιαΑναπτυξιακές ανάγκες και δυνατότητες σε εθνικό επίπεδο
- 25 ΣχόλιαΟι αναπτυξιακοί στόχοι του ΕΠΑ και η εξειδίκευση τους σε προτεραιότητες
- 24 ΣχόλιαΚατανομή του Προϋπολογισμού
- 8 ΣχόλιαΕπιδιωκόμενα αποτελέσματα – στόχοι
- 13 ΣχόλιαΣύστημα Διαχείρισης και Διαδικασίες Εφαρμογής
Πλοήγηση στη Διαβούλευση
Αναρτήθηκε
11 Ιουνίου 2020, 13:00
Ανοικτή σε Σχόλια έως
10 Ιουλίου 2020, 13:00
Σχετικό Υλικό
Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025Εργαλεία
Εκτύπωση Εξαγωγή Σχολίων σεΣτατιστικά
11 Σχόλια 94 Σχόλια επι της Διαβούλευσης 14237 - Όλα τα ΣχόλιαΌλες οι Διαβουλεύσεις
- Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2464 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 537/2014...
- ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ,ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΥΘΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ...
- Σχέδιο νόμου με τίτλο: "Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027"
- Διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου: "Δίκαιη Αναπτυξιακή μετάβαση και ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων απολιγνιτοποίησης"
- Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2101 ... άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1151 ...
- Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία (ΕΕ) 2019/2161
- ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2019/2121 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 27ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2017/1132
- Ενσωμάτωση της Οδηγίας ΕΕ-2020/1828 του ΕΚ και του Συμβ. της 25ης Νοεμβρ.2020 σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των καταναλωτών,ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών...
- Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών
- Ίδρυση, ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία των Επιχειρηματικών Πάρκων -Ενιαίο πλαίσιο ρύθμισης για τους φορείς Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων
- Κανονισμός Απονομής Ελληνικού Σήματος στον ζύθο
- Δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου με τίτλο «Εξυγίανση Ναυπηγείων Ελευσίνας»
- Ενσωμάτωση Κεφαλαίου III της Οδηγίας (ΕΕ)2017/1132,όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2019/1151 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019
- Αναπτυξιακός Νόμος – Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη
- Δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου με τίτλο:«Ρυθμίσεις για τις Εταιρείες - Τεχνοβλαστούς»
- Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις
- Εκσυγχρονισμός του δικαίου ανταγωνισμού για την ψηφιακή εποχή-Τροποποίηση ν. 3959/2011 & ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018
- Δημόσια διαβούλευση για την "Απλούστευση του πλαισίου άσκησης οικονομικών δραστηριοτήτων"
- Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας λαϊκών αγορών και υπαίθριου εμπορίου
- Σχέδιο νόμου για την παραγωγή, εξαγωγή και διάθεση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L
- Δημόσια διαβούλευση για το "Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων"
- Απλούστευση του πλαισίου άσκησης οικονομικών δραστηριοτήτων
- ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ:"ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ, ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ"
- Συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1150-δίκαιη μεταχείριση και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης (L 186)
- Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023)
- Διαβούλευση για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021 - 2025
- Σχέδιο Νόμου με τίτλο «Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, διατάξεις για την ανάπτυξη, την έρευνα και την καινοτομία»
- Σχέδιο διατάξεων για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης
- ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ
- Γενικό Εμπορικό Μητρώο
- ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
- Διατάξεις για την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα
- Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την Οδηγία (ΕΕ) 2015/2436 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
- Νόμος για την προσέλκυση Στρατηγικών Επενδύσεων
- Εναρμόνιση νομοθετικού πλαισίου για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο Δημοσίων Συμβάσεων.
- Σχέδιο νόμου «Περί εταιρικών μετασχηματισμών»
- Διαδικασίας καθορισμού, οριοθέτησης και οργάνωσης, των απαιτούμενων δικαιολογητικών, του τρόπου λειτουργίας και διαχείρισης του Επιχειρηματικού Πάρκου Μεμονωμένης Μεγάλης Μονάδας (ΕΠΜΜΜ)
- Περί Ανωνύμων Εταιρειών
- «Ενισχύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα για ΜΜΕ» του Αναπτυξιακού νόμου 4399/16
- Αναπτυξιακό Πολυνομοσχέδιο
Με αφορμή τη διαβούλευση του νέου Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), o τριτοβάθμιος φορέας εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία / χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα, σας αποστέλλει με το παρόν τις προτάσεις της σε μια προσπάθεια:
α) αποτύπωσης της θέσης των ατόμων με αναπηρία στο ευρύτερο εθνικό και ευρωπαϊκό περιβάλλον, με στοιχεία που θεωρούμε ότι πρέπει να ενσωματωθούν στο κείμενο του ΕΠΑ, τεκμηριώνοντας την ανάγκη σχεδιασμού και υλοποίησης σχετικών δράσεων ανά στόχο και
β) οριοθέτησης του πλαισίου που θα πρέπει να ενσωματωθεί αφενός με βάση το ισχύον εθνικό πλαίσιο, αφετέρου κατ’ αντιστοιχία με το Πλαίσιο Ανάπτυξης ΕΣΠΑ 2021-2027 στο σχεδιασμό του εθνικού αναπτυξιακού προγραμματισμού της περιόδου 2021-2025, από όλες τις εμπλεκόμενες Αρχές και Υπηρεσίες.
Στόχος 1 – έξυπνη ανάπτυξη
Σύμφωνα με το 4ο δελτίο στατιστικής πληροφόρησης (20.12.2018) του «Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας»[1] της Ε.Σ.Α.μεΑ., και λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταβλητή μελετήθηκε στον πληθυσμό με και χωρίς αναπηρία 16 έως 64 ετών[2] :
α) τα ποσοστά ενεργούς συμμετοχής στα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα είναι ιδιαίτερα χαμηλά για τα άτομα με σοβαρούς και μέτριους περιορισμούς δραστηριότητας/αναπηρία. Αναλυτικότερα, τουλάχιστον σε εβδομαδιαία βάση συμμετέχουν σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης: το 24,3% των ατόμων με σοβαρό περιορισμό και το 35,9% όσων αντιμετωπίζουν μέτριο περιορισμό, έναντι του 57,1% των ατόμων χωρίς κανέναν περιορισμό δραστηριότητας,
β) παραπάνω από τους 7 στους 10 ανθρώπους με σοβαρή αναπηρία δηλώνουν ότι δεν συμμετέχουν ποτέ σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το αντίστοιχο ποσοστό ατόμων χωρίς περιορισμό είναι 34,3%.
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από το «Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας» για την προσβασιμότητα των ιστοσελίδων του Δημοσίου (μέσω του εργαλείου eisIE του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος), προέκυψε ότι μόνο τo 12% των ιστοτόπων της δημόσιας διοίκησης πληρούν τις προδιαγραφές προσβάσιμότητας WCAG 2.0 (βαθμ. 90-100, Lighthouse v5.1.0 σε δείγμα 296 websites). Στην πραγματικότητα το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι ακόμη μικρότερο δεδομένου ότι ο έλεγχος έγινε με αυτοματοποιημένο εργαλείο.
Τα δεδομένα αυτά σκιαγραφούν έναν νέου τύπου αποκλεισμό, τον ψηφιακό αποκλεισμό, ο οποίος συνδέεται πρωτίστως με την έλλειψη προσβασιμότητας στο ψηφιακό περιβάλλον (διαδίκτυο, social media κλπ.), και έχει ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική συμμετοχή και τη ζωή των ατόμων και ειδικότερα των νέων με αναπηρία, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη ενσωμάτωσης της διάστασης της αναπηρίας και της προσβασιμότητας στα άτομα αυτά σε όλες τις προτεραιότητες του παρόντος στόχου.
Στόχος 2 – πράσινη ανάπτυξη
Στο Ψήφισμα για την Κλιματική Αλλαγή και τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (Ιούλιος 2019), μέσω του οποίου καλούνται τα κράτη να εντάξουν τη διάσταση της αναπηρίας στις δράσεις που εφαρμόζουν για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, αναγνωρίζεται ότι τα άτομα με αναπηρία συγκαταλέγονται αφενός μεταξύ των ομάδων πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, διατηρώντας δυσανάλογα υψηλά ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας, αφετέρου μεταξύ εκείνων που έχουν λιγότερη πρόσβαση σε βοήθεια σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Επιπρόσθετα, στο Ψήφισμα εκφράζεται η ανησυχία για τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε άτομα με πολλαπλή ευαλωτότητα, όπως είναι οι γυναίκες/κορίτσια με αναπηρίες, και τονίζεται η ανάγκη ανάληψης και εφαρμογής κατάλληλων μέτρων για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών τους καθώς και για τη διασφάλιση της συμμετοχής τους στον σχεδιασμό αντιμετώπισης καταστροφών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και εκκενώσεις, καθώς και σε υπηρεσίες ανθρωπιστικής έκτακτης ανάγκης και υγειονομικής περίθαλψης.
Στη χώρα μας διαπιστώνεται παντελής απουσία στοχευμένων πολιτικών και δράσεων, εξειδικευμένων ανάλογα με τον τύπο της κάθε αναπηρίας/χρόνιας πάθησης, τόσο σε επίπεδο προληπτικής ενημέρωσης και ανάπτυξης μεθόδων ειδοποίησης προσβάσιμων σε άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις όσο και στο επίπεδο προστασίας και υποστήριξης των ατόμων αυτών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Στόχος 3 – κοινωνική ανάπτυξη
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία της Eurostat, ενώ ένα άτομο παραγωγικής ηλικίας (15 – 64 ετών) που ανήκει στο γενικό πληθυσμό έχει πιθανότητα 67% να βρει δουλειά ή να δημιουργήσει δική του επιχείρηση, για ένα άτομο με μια ελαφριά αναπηρία η πιθανότητα αυτή μειώνεται στο 47%. Ειδικότερα, για την Ελλάδα τα ποσοστά αυτά διαμορφώνονται σε 59% και 36% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με το «Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας» της Ε.Σ.Α.μεΑ., ο πληθυσμός ατόμων με περιορισμούς δραστηριότητας/αναπηρία σύμφωνα με τον δείκτη GALI (Global Activity Limitation Indicator), ανήλθε το έτος 2015 (έτος διεξαγωγής της έρευνας) στο 24,8% του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω. Εξ αυτών, 1.019.577 άτομα (11,2% του συνολικού πληθυσμού) αντιμετωπίζουν σοβαρής μορφής περιορισμό/αναπηρία και επίσης 1.230.272 άτομα (13,6% του συνολικού πληθυσμού) έχουν περιορίσει λόγω προβλήματος υγείας «αλλά όχι πάρα πολύ» τη δραστηριότητα τους. Σύμφωνα με το 1ο Δελτίο στατιστικής πληροφόρησης (30.11.2017) του «Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας» της Ε.Σ.Α.μεΑ.: i) τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους αναδεικνύονται με διαφορά οι φτωχότεροι μεταξύ των φτωχών, ii) 6 στους 10 πολίτες με σοβαρή αναπηρία από 16 έως 64 ετών βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του αποκλεισμού, iii) 63,5% του πληθυσμού με αναπηρία 25-29 ετών (έναντι του 44,7% του πληθυσμού χωρίς αναπηρία) είναι σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, iv) στην ομάδα από 16-64 ετών, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (αφαιρώντας δηλαδή τα επιδόματα και τις συντάξεις από το εισόδημα) αγγίζει το 67% στον πληθυσμό των ατόμων με σοβαρή αναπηρία και το 58,1% στην ομάδα με μετρίου βαθμού περιορισμό δραστηριότητας, ενώ στον πληθυσμό χωρίς αναπηρία ανέρχεται στο 42,2%. Σύμφωνα με το 2ο Δελτίο στατιστικής πληροφόρησης (06.03.2018) του «Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας» της Ε.Σ.Α.μεΑ.: i) το 60% των νέων 25-29 ετών με σοβαρή αναπηρία είναι άνεργοι, ii) στον πληθυσμό των ατόμων με σοβαρή αναπηρία, το 83,7% των νέων 20-24 ετών, το 72% των νέων 25-29 ετών και το 55,5% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών δεν έχουν καμία εργασιακή εμπειρία, iii) σε σύγκριση με τις γυναίκες χωρίς αναπηρία, οι γυναίκες με σοβαρή αναπηρία βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση, υπολειπόμενες στο δείκτη της απασχόλησης κατά 25,3 ποσοστιαίες μονάδες. Σύμφωνα με το 5ο Δελτίο στατιστικής πληροφόρησης (10.09.2019) του «Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας» της Ε.Σ.Α.μεΑ.: i) το 57.3% των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα γενικά σχολεία δεν λαμβάνουν εξειδικευμένη υποστήριξη, παρά υποστηρίζονται μόνο από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης, ii) στη δευτεροβάθμια δε μόνο 1 στους 10 λαμβάνει εξειδικευμένη υποστήριξη, iii) Μόλις το 7% των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες υποστηρίχθηκε με παράλληλη στήριξη, από τους οποίους 8 στους 10 για λιγότερο από 20 ώρες την εβδομάδα.
Σε τοπικό επίπεδο παρατηρούνται επίσης τα εξής: α) το κτιριακό απόθεμα ιδιοκτησίας των Δήμων ή χρήσης από αυτούς δεν είναι προσβάσιμο στα άτομα με αναπηρία, β) ο αστικός και περιαστικός ιστός (π.χ. πεζοδρόμια, πεζόδρομοι, πλατείες, χώροι πρασίνου, άλση, παιδικές χαρές, παραλίες κ.λπ.) παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις, θέτοντας σοβαρά εμπόδια στην κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, γ) δεν υπάρχουν θέσεις στάσης/στάθμευσης οχημάτων ατόμων με αναπηρία κοντά σε δημόσιες υπηρεσίες που δέχονται κοινό, δ) τα τοπικά μεταφορικά συστήματα που απευθύνονται στον γενικό πληθυσμό (σταθμοί, οχήματα, εξοπλισμοί έκδοσης εισιτηρίων κ.λπ.) δεν είναι προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία. Επιπρόσθετα, όσον αφορά στην περίπτωση των νησιωτικών δήμων, οι θαλάσσιες μεταφορές σε μεγάλο ποσοστό δεν πληρούν προδιαγραφές προσβασιμότητας. Παρόλο που είναι εμφανής η προσπάθεια πολλών Δήμων να βελτιώσουν την ποιότητα εξυπηρέτησης των δημοτών τους μέσω ηλεκτρονικών εφαρμογών, που απλουστεύουν την επικοινωνία και συναλλαγή. Δυστυχώς όμως στη συντριπτική τους πλειοψηφία, παρά τις προβλέψεις της νομοθεσίας, ελάχιστες φορές οι εφαρμογές αυτές είναι προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία και συμβατές με τις διεθνείς προδιαγραφές W3C-WAI για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων. Η αδυναμία πρόσβασης στις e-υπηρεσίες, συνδυαζόμενη με την απουσία φυσικής προσβασιμότητας των σχετικών κτιριακών υποδομών και την έλλειψη ενημέρωσης των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης σχετικά με τις ανάγκες και τους τρόπους συναλλαγής με πολίτες με αναπηρία, δημιουργούν ανυπέρβλητα εμπόδια σε βάρος τους.
Στόχος 4 – ανάπτυξη υποδομών
Αν και τα νεότερα μέσα σταθερής τροχιάς της Αθήνας (ΜΕΤΡΟ/Ηλεκτρικός, Προαστιακός, ΤΡΑΜ) διαθέτουν προβλέψεις για την εξυπηρέτηση των επιβατών με αναπηρία, εν τούτοις τα ΜΜΜ στη συντριπτική τους πλειοψηφία σε εθνικό επίπεδο εξακολουθούν να μην είναι προσβάσιμα. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν προσβάσιμα ΚΤΕΛ, τα προσβάσιμα ΤΑΧΙ είναι ελάχιστα, και στην πλειοψηφία τους διαχειριζόμενα από αναπηρικούς συλλόγους. Τα λεωφορεία/τρόλλεϋ, αν και διαθέτουν ράμπες δεν τις συντηρούν και δεν τις χρησιμοποιούν. Επιπρόσθετα, δεν εφαρμόζεται και η δυνατότητα επιγονάτησης (kneeling). Στην Περιφέρεια τα προβλήματα αυξάνονται. Το σιδηροδρομικό δίκτυο παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα πρόσβασης, όπως και οι θαλάσσιες μεταφορές. Στη μελέτη «Transport and tourism for persons with disabilities and persons with reduced mobility», Research for TRAN Committee, May 2018 του EU Parliament, Directorate General for Internal Policies, Policy Department for Structural and Cohesion Policies[3] για την ομάδα χωρών όπου περιλαμβάνεται η Ελλάδα μαζί με τη Βουλγαρία, Πορτογαλία και Ρουμανία αναφέρεται ότι το νομοθετικό πλαίσιο είναι επαρκές έως καλό, η εφαρμογή όμως καθυστερεί κυρίως λόγω οικονομικών περιορισμών. Μέσω της μελέτης προτείνονται τα εξής: α) υιοθέτηση ρεαλιστικών στόχων, β) προτεραιότητα σε δράσεις και διοχέτευση πόρων στους τομείς με την υψηλότερη προτεραιότητα, γ) πρόβλεψη συστήματος παρακολούθησης και επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης για έλεγχο της σταδιακής εφαρμογή, δ) υιοθέτηση και εφαρμογή παρεμβάσεων χαμηλότερου κόστους, όπως συστήματα κατάρτισης του προσωπικού και προσβάσιμα συστήματα πληροφόρησης.
Στόχος 5 – εξωστρέφεια
Αν και όπως αναφέρεται στο υπό διαβούλευση κείμενο του ΕΠΑ, βασικός σκοπός των προτεραιοτήτων του παρόντος στόχου είναι η κάλυψη της ανάγκης για αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος και η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας όσον αφορά το ευνοϊκό κλίμα, το φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά με άμεση επίδραση στην κοινωνική ευημερία των πολιτών και ταυτόχρονη εξυπηρέτηση και κοινωνικών αναπτυξιακών αναγκών, η πρόσβαση των τουριστών και πολιτών με αναπηρία τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στην πολιτιστική κληρονομιά, όπως μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Σύμφωνα με το 4ο Δελτίο στατιστικής πληροφόρησης (20.12.2018) του «Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας» της Ε.Σ.Α.μεΑ.: i) στον πληθυσμό με σοβαρή αναπηρία, έχουν επισκεφτεί κάποιον αρχαιολογικό χώρο ή μουσείο – έστω μια φορά σε διάστημα 12 μηνών- μόνο το 5,4% (έναντι του 20,1% των ατόμων χωρίς περιορισμό δραστηριότητας), ii) ζωντανές παραστάσεις (θεατρικές, μουσικές κ.α.) έχει παρακολουθήσει το 11,5% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία, και το 40% των ατόμων χωρίς κανέναν περιορισμό δραστηριότητας, iii) μόνο το 7,7% του πληθυσμού με σοβαρή αναπηρία έχει παρακολουθήσει κινηματογράφο, ενώ στα άτομα χωρίς αναπηρία το ποσοστό συμμετοχής ανέρχεται στο 40%. Με βάση τα παραπάνω είναι εμφανές ότι στην Ελλάδα τα πρόσθετα εμπόδια αναφορικά με την πρόσβαση στα αγαθά του πολιτισμού περιορίζουν δραματικά το ποσοστό συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία. Παράλληλα, η δυνατότητα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στον τουρισμό αφενός συμβάλλει στην προώθηση της κοινωνικής ένταξής τους και στην αποφυγή της απομόνωσης και του αποκλεισμού που βιώνουν ακόμη και σήμερα, αφετέρου, δε, αποτελεί ισχυρό κίνητρο προσέλκυσης τουριστών με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα εν γένει. Ιδιαίτερα επισημαίνεται ότι η αγορά των τουριστών με αναπηρία αποτελεί μια ιδιαίτερα δυναμική αγορά που έχει παραμείνει αναξιοποίητη από τη χώρα μας παρά το μέγεθος και την αγοραστική της δύναμη. Οι συνολικές επιπτώσεις, άμεσες και έμμεσες, από τον τουρισμό ατόμων με αναπηρία στην ΕΕ εκτιμώνται συνολικά σε 786 δις € ετησίως (βλ. http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/5566/attachments/1/translations), γεγονός που αναμφίβολα τοποθετεί τον προσβάσιμο τουρισμό μεταξύ των μορφών τουρισμού τις οποίες η χώρα πρέπει να αναπτύξει για να προσελκύσει «μη παραδοσιακές» αγορές.
Στην ενότητα αναπτυξιακές ανάγκες και δυνατότητες σε εθνικό επίπεδο και συγκεκριμένα στις σελίδες του κειμένου 6 και 7 προτείνεται η εξής διατύπωση:
….Επιπλέον, η χώρα θα έρθει αντιμέτωπη με προκλήσεις και στο μέλλον… «Aντιμετωπίζοντας τις διαρθρωτικές προκλήσεις που συνδέονται άμεσα με την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά την οικονομική κρίση, τις συχνότερες μεγάλης κλίμακας απειλές (κλιματικές αλλαγές, γεωτεκτονικές μεταβολές, πανδημίες, μεγάλα τεχνολογικά ατυχήματα), τις ριζικές τεχνολογικές αλλαγές και διαρκή επιστημονική πρόοδο, τις νέες μορφές εργασίας, τη μετανάστευση αλλά και τις απειλές κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού, χρειάζεται μηχανισμούς πρόληψης και προστασίας που διασφαλίζουν την ατομική και συλλογική ευημερία και σημαντικές επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο για μια ανθεκτική ανάπτυξη. Τεχνολογικές εξελίξεις που επιταχύνονται λόγω της πανδημίας φέρνουν σημαντικές αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον και στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, εισοδημάτων και πλούτου. Η γήρανση του πληθυσμού στη χώρα, η οποία επιδεινώθηκε ραγδαία κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας της κρίσης, εντείνει τις προκλήσεις για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης , υγείας και κοινωνικής προστασίας. Η ανάγκη περιορισμού και προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής φέρνουν σημαντικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς για την οικονομία, όπως η ενέργεια και οι μεταφορές.»
Στη σελίδα 8, στο διάγραμμα 2.2 : Αναπτυξιακές ανάγκες, δυνατότητες και στόχοι,στο πεδίο Ανάγκες αντιμετώπισης προκλήσεων μετά το bullet Κλιματική Αλλαγή και περιβάλλον προστίθεται bullet με «Ετοιμότητα ανθεκτικότητα έναντι απειλών για τη δημόσια υγεία και ανισότητες πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας»
Στη σελίδα 14, προτείνεται η εξής διατύπωση:»…μπορεί να συμβάλουν στη μείωση των διαπεριφερειακών κοινωνικών ανισοτήτων και να βελτιώσουν σημαντικές παραμέτρους της ζωής των κατοίκων, όπως η υγειονομική περίθαλψη (ανάπτυξη τηλειατρικής, συνεργατικής ιατρικής).
Οι προοπτικές ανάπτυξης μιας περιοχής διαφαίνονται και από τις δημογραφικές τάσεις και τους σχετικούς δείκτες. Σε περιοχές όπου οι βασικές παράμετροι μόνιμης διαβίωσης , η πρόσβαση, οι υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και οι οικονομικές ευκαιρίες είναι μειωμένες και οι κοινωνικές συνθήκες δυσμενέστερες, ο πληθυσμός μειώνεται τόσο λόγω λιγότερων γεννήσεων όσο και λόγω μετανάστευσης προς άλλες περιοχές της χώρας και το εξωτερικό. Συνήθως μεταναστεύουν νεότερα άτομα, οπότε ο πληθυσμός σε αυτές τις περιοχές τείνει να έχει αυξημένη ηλικία και ο λόγος ηλικιωμένων ατόμων που χρειάζονται στήριξη προς τα άτομα παραγωγικής ηλικίας τείνει να είναι υψηλότερος».
Στη σελίδα 17, ενότητα 2.1.5ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ, προτείνεται,
….»Σε αυτό το πλαίσιο, αναγκαίες είναι οι δημόσιες επενδύσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Ο δημόσιος τομέας έχει πολύπλευρο ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Οι σχετικές αναπτυξιακές ανάγκες αφορούν παρεμβάσεις στο σύστημα εκπαίδευσης και έρευνας, στην παροχή υπηρεσιών υγείας (τεχνολογίες φαρμάκου, ιατρικών εξοπλισμών, e Health) στις ψηφιακές υποδομές, στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών της δημόσιας διοίκησης και των υπηρεσιών που προσφέρει ευρύτερα ο δημόσιος τομέας.»
Στην ανάλυση των αναπτυξιακών αναγκών και ειδικότερα στο κεφ. «Κλιματική αλλαγή και Περιβάλλον (2.1.6), σελ. 19, 2η παράγραφος» κρίνεται σκόπιμο να συμπεριληφθεί αναφορά και για τις υποδομές, ως εξής:
Κείμενο ΕΠΑ: «Ειδικότερα, η συχνότερη εμφάνιση εντόνων καιρικών φαινομένων και πυρκαγιών δημιουργούν αυξημένες ανάγκες στον τομέα της πολιτικής προστασίας.»
Να προστεθεί εν συνεχεία: «.., καθώς και στον τομέα της πρόληψης των επιπτώσεων, σε επίπεδο σχεδιασμού και διαχείρισης των υποδομών.»
Επί του Διαγράμματος 2.2.
Η ανάπτυξη δεν μπορεί παρά να στηριχθεί στην καλή λειτουργία και συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών:
– όσον αφορά τους στόχους η Περιφέρεια έχει αναγκαστική και επιβεβλημένη προτεραιότητα τις συντηρήσεις υποδομών, όπου ούτε οι οικονομικοί πόροι Εθνικό / ΠΔΕ – Ίδιοι Πόροι είναι στοιχειωδώς επαρκείς, ούτε και το προσωπικό επαρκεί αν δεν επέλθουν σοβαρές μεταρρυθμίσεις στις διαδικασίες και αρμοδιότητες με στόχο τη μείωση της ΠΕΡΙΤΤΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ και την “απελευθέρωση” προσωπικού.
– όσον αφορά τις δυνατότητες / συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις ανάγκες αντιμετώπισης προκλήσεων, αυτά εξαρτώνται από οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους. Οι οικονομικοί πόροι μπορεί να καλυφθούν από Αναπτυξιακά Εθνικά ή Κοινοτικά Προγράμματα ή ΣΔΙΤ. Οι ανθρώπινοι όμως όχι. Για το λόγο αυτό επιμένουμε ότι απαιτείται επανεξέταση αρμοδιοτήτων και διαδικασιών.
Το Ε.Β.Ε.Π. επισημαίνει ότι το νέο μίγμα οικονομικής ανάπτυξης μπορεί και πρέπει να περιλαμβάνει επενδύσεις στην ψηφιακή μεταρρύθμιση, την ενέργεια, τα logistics, τα ευρυζωνικά δίκτυα, την υγεία, τη παιδεία, την εξειδίκευση εργαζομένων και βεβαίως την αγροδιατροφή σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, την πράσινη ανάπτυξη και την κυκλική οικονομία.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) σχεδιάστηκε για την υλοποίηση έργων αναπτυξιακού χαρακτήρα, που σε συνδυασμό με το ΕΣΠΑ, θα συμβάλει τα μέγιστα στην αναπτυξιακή πολιτική της χώρας μας.
Οι Περιφέρειες καλούνται να συντηρούν -βάση των αρμοδιοτήτων τους- στο διηνεκές τις υφιστάμενες υποδομές τους και επιπλέον να εκτελούν μία σειρά δράσεων επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα. Μέχρι σήμερα, η χρηματοδότηση των δράσεων αυτών γίνεται από τις ΣΑ ΕΠ 5.. των επαναλαμβανόμενων δράσεων. Οι περισσότερες των δράσεων αυτών έχουν σταθερό και ανελαστικό κόστος και ο χαρακτήρας των οποίων δεν μπορεί να εμφανίζεται ως αναπτυξιακός. Ενδεικτικά αναφέρονται: η καταπολέμηση κουνουπιών, ο ηλεκτροφωτισμός οδικού δικτύου, η συντήρηση οδικού δικτύου κ.α.
Δεδομένης αφενός της έμφασης που δίδεται στην αναπτυξιακή πολιτική του ΕΠΑ κι αφετέρου της ανελαστικής δαπάνης που προκαλείται διαχρονικά για τα έργα των επαναλαμβανόμενων δράσεων, προτείνουμε:
• Να περιληφθεί στον προγραμματισμό του ΕΠΑ η πρόβλεψη συγκεκριμένου προϋπολογισμού, υπό μορφή τεχνικής υποστήριξης, με διακριτό συνολικό προϋπολογισμό έργων και ετήσιας χρηματοδότησης τους .
Με τον τρόπο αυτό: α) διατηρείται ο χαρακτήρας του ΕΠΑ ως αμιγώς αναπτυξιακός και β) εξασφαλίζεται η ομαλή ροή χρηματοδότησης των δράσεων συντήρησης υποδομών, κ.α., χωρίς να κωλύεται η χρηματοδότηση έργων αμιγώς αναπτυξιακού χαρακτήρα
• Επίσης, στα έργα των επαναλαμβανόμενων δράσεων προτείνουμε να μην απαιτείται η έκδοση προσκλήσεων αλλά να αρκεί μια ανακοίνωση της πρόθεσης χρηματοδότησης
Η πρότασή μας αυτή καθιστά ορθολογική και βιώσιμη τη διαχείριση/ χρηματοδότηση/ υλοποίηση των Περιφερειακών Προγραμμάτων Ανάπτυξης (ΠΠΑ), δεδομένου ότι οι προβλεπόμενοι διαθέσιμοι πόροι στο σχετικό κείμενο διαβούλευσης του ΕΠΑ, είναι σημαντικά ανεπαρκείς στην περίπτωση που συμπεριληφθούν σ’ αυτό οι ΣΑ ΕΠ 5.
Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μια αρκετά καλή προσπάθεια να τονιστούν οι ανάγκες (κοινωνικές , οικονομικές, δημογραφικές, τεχνολογικές και περιβαλλοντικές) τις οποίες θα πρέπει να καλύψει το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης χρησιμοποιώντας τα πλεονεκτήματα (γεωγραφικά, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά) της χώρας.
Ίσως να ήταν αποτελεσματικότερη η σαφέστερη ένταξη των παραγόντων αυτών σε ένα πιο συστηματικό εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού, με βάση το οποίο αξιολογείται η κατάσταση που βρίσκεται ένας φορέας (εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον) με σκοπό να παρθούν οι σωστές αποφάσεις και να διαμορφωθεί η μελλοντική στρατηγική του.
Καθώς ένα μεγάλο τμήμα των περιφερειακών προγραμμάτων αφορά επαναλαμβανόμενες δράσεις (συντήρηση οδικού δικτύου κλπ.) οι οποίες είναι δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν σε στόχους του ΕΠΑ, ίσως θα πρέπει να εξαιρεθούν. Στο ΕΠΑ θα πρέπει να ενταχθούν ένα έργα το οποία θα συμβάλουν στους στόχους του προγράμματος.
Οι επαναλαμβανόμενες δράσεις (συντηρήσεις υποδομών) και τα ειδικά προγράμματα απαιτείται να προβλεφθούν κεντρικά στο ΕΠΑ. Τα περιφερειακά προγράμματα να έχουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουν τους πόρους του ΕΠΑ στη πενταετία για την ανάπτυξη της Περιφέρειας με νέα έργα και στους πέντε αναπτυξιακούς στόχους του ΕΠΑ.
Δυστυχώς στην ανάλυση αναπτυξιακών αναγκών (η οποία δεν έχει γίνει με κάποια καθιερωμένη μεθοδολογία, όπως πχ PESTEL ή SWOT κ.α. αλλά αντίθετα είναι μια απλή παράθεση εννοιών) δεν αποσαφηνίζεται τι θα στηριχθεί και με ποιο τρόπο, καθιστώντας την όλη προσπάθεια ένα απλό ευχολόγιο.
Επίσης δεν γίνεται κάποια εξαγωγή σημαντικών σημείων ώστε να μπορεί να παρακολουθηθεί η σωστή υλοποίηση στρατηγικών βάση των σημείων αυτών.
Από την ανάλυση λείπει εντελώς η στήριξη της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων. Η ίδρυση νέων επιχειρήσεων είναι ο κατ’ εξοχήν τρόπος στήριξης της ανάπτυξης, μείωσης της ανεργίας και ο πλέον εύκολος τρόπος ενσωμάτωσης καινοτομιών στην οικονομία.