Αρχική Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023)Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023)

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023)

Δείτε το εδώ το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023)

    Πλοήγηση στη Διαβούλευση

  • 7 ΣχόλιαΕθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023)
Σχόλια
  • 6 Οκτωβρίου 2020, 12:37 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΠΑΣΕΠΠΕ

    Παρατηρήσεις επί του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων:

    1. H βαθμολόγηση της ειδικής εκπομπής CO2 κατά τη λειτουργία είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
    2. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ζητούνται και άλλα πρότυπα πέραν των γνωστών 9001 και 14000, όπως το πρότυπο 50001 (ενεργειακή εξοικονόμηση).
    3. Η υποχρέωση για χρήση αδρανών από συστήματα ΑΕΚΚ κατά την κατασκευή έργων σε ποσοστό 15% και σταδιακά αυξανόμενο θα πρέπει να έπεται της παραγωγής αδρανών από τα υλικά εκσκαφών στο εργοτάξιο, εφόσον υπάρχουν.
    4. Αναφορικά με την κατηγορία υπηρεσιών «προϊόντα και υπηρεσίες συντήρησης εξωτερικών δημοσίων χώρων» πρέπει να θεσπιστεί ελάχιστη χρήση εδαφοβελτιωτικών από οργανικά απόβλητα σε ποσοστό των συνολικών απαιτούμενων (20% αρχικά με σταδιακή αύξηση κατά π.χ. 2% ετησίως). Τα ποσοστά έχουν να κάνουν και με τη συνολική ποσότητα των χρησιμοποιούμενων εδαφοβελτιωτικών σε σχέση με τη διαθέσιμη ποσότητα εδαφοβελτιωτικών από οργανικά απόβλητα. Στο σχέδιο νόμου αναφέρεται «κατά προτεραιότητα από ΜΕΒΑ», αυτό όμως αφήνει εκτός μεγάλες ποσότητες CLO στα πρώτα έτη μέχρι την καθιέρωση του καφέ κάδου.
    Μάλιστα στη σελ. 44 εξαιρεί τόσο το CLO όσο και το κόμποστ που περιέχει ιλύ από βιολογικούς καθαρισμούς χωρίς καμία λογική, δεδομένου ότι πρόκειται για συντήρηση εξωτερικών χώρων που κατά κανόνα δεν έχει να κάνει με παραγωγή βρώσιμων φυτών ή καρπών.
    5. Προτείνεται επίσης να εκπονηθεί μελέτη ώστε να διαπιστωθεί ποια είδη συμβάσεων έχουν μεγαλύτερο περιθώριο μείωσης των εκπομπών CO2 προκειμένου να τεθούν και αυτές στη στοχοθεσία, ενώ με το σχέδιο γίνεται απλά ανάλυση αριθμού συμβάσεων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η δυναμική μείωσης που υπάρχει σε αυτές.
    6. To θραύσμα γυαλιού (καθαρό πυρίτιο) που παράγεται από τις ΜΕΑ, προτείνεται να μπαίνει στα αδρανή για δημόσια έργα ή και ασφαλτικά (αντιολισθηρό).
    7. Να συμπεριληφθεί η αξιοποίηση υλικών έργων ΑΠΕ, όπως για παράδειγμα των φωτοβολταϊκών πάνελ, όταν αυτά φτάνουν στο τέλος ζωής τους.

    ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ -ΠΑΣΕΠΠΕ-

  • 6 Οκτωβρίου 2020, 09:42 | ΜΑΡΙΝΑ ΜΑΛΙΣΙΟΒΑ

    Εγώ η Μαρίνα Θ. Μαλισιόβα έχοντας ατομική εμπορική εταιρεία με συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς και βλέποντας το προσχέδιο για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 -2023 ) και συγκεκριμένα όσο αφορά το πίνακα Β1 προτείνω τα παρακάτω :
    Η μονάδα μέτρησης για τις πλαστικές σακούλες και τις σακούλες απορριμμάτων να είναι το τεμάχιο ή σε ρολά ή σε δέματα καθώς έτσι γίνεται καλύτερος έλεγχος παραλαβής-παράδοσης εμπορευμάτων (σε σχέση με τις συσκευασίες σε κιλά) , ποιο εύκολη τοποθέτηση ετικετών από τις παραγωγούς εταιρείες με τα απαιτούμενα στοιχεία που είναι υποχρεωτικό να αναγράφονται στα εμπορεύματα και καλύτερη-ευκολότερη αποθήκευση αυτών.

    Με εκτίμηση

  • 6 Οκτωβρίου 2020, 08:17 | PLUSPACK A.E

    Η Pluspack A.E. , θυγατρική του ομίλου Καράτζη ΑΕ , μελετώντας το προσχέδιο για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 -2023 ) και συγκεκριμένα όσο αναφορά το πίνακα Β1 για την εκπόνηση ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών για τις πλαστικές σακούλες απορριμμάτων μιας χρήσης προτείνει τα κάτωθι :
    1. Η μονάδα μέτρησης για τα συγκεκριμένα προϊόντα να είναι το τεμάχιο , μέσω της προμήθειας προϊόντων σε ρολά ή δεματοποιημένα , με το τρόπο αυτό :

    • Αγοράζεται σε τεμάχια και όχι σε kg , επομένως έχετε πλήρη εικόνα του κόστους και των καταναλώσεων σας .
    • Τα προϊόντα σε ρολά ή δεματοποιημένα παράγονται από σύγχρονες μηχανές με μετρητές , με ετικέτα ανά ρολό στην οποία αναγράφεται ο παραγωγός , τα τεμάχια ανά ρολό , η διάσταση , και το barcode .
    • Επομένως σύμφωνα με τα ανώτερα μπορεί να υπάρχει άμεσος & εύκολος έλεγχος των προϊόντων , τόσο κατά τη παραλαβή όσο και κατά τη χρήση τους.
    • Στα προϊόντα που τιμολογούνται σε κιλά υπάρχει πάντα απόκλιση στα τεμάχια ,χωρίς δυνατότητα ελέγχου, με σημαντική ζημία για το δημόσιο , ενώ στα προϊόντα σε ρολό ή δεματοποιημένα όχι.
    • Τα προϊόντα σε ρολό χρειάζονται λιγότερο χώρο αποθήκευσης , είναι πιο εύκολα στη χρήση .

    2. Προτείνουμε τη προμήθεια στις σακούλες απορριμμάτων με χρήση κορδονιού ούτως ώστε να κλείνουν εύκολα και αποτελεσματικά χρησιμοποιώντας όλα τα λίτρα της σακούλας

    3. Προτείνουμε στις τεχνικές προδιαγραφές βασικό κριτήριο να είναι οι μετρήσεις της ελαστικότητας της σακούλας που αποτελεί κύριο γνώμονα για την αντοχής του προϊόντος.
    ( Με τις νέες τεχνολογίες παραγωγής παράγονται σακούλες μεγαλύτερης αντοχής και ελαστικότητας σε λιγότερο πάχος . Έτσι με το τρόπο αυτό καταναλώνεται λιγότερο πλαστικό για την ίδια χρήση με τεράστιο περιβαλλοντολογικό όφελος. )

    4. Οι πλαστικές σακούλες απορριμμάτων μιας χρήσης προτείνουμε να είναι από ανακυκλωμένα υλικά ( πρώτες ύλες ) βοηθώντας με το τρόπο αυτό τη κυκλική οικονομία και κατ’ επέκταση το περιβάλλον .

  • 5 Οκτωβρίου 2020, 23:05 | Break Even Consulting

    Μελετώντας το νομοσχέδιο και έχοντας εμπειρία στον χώρο του περιβάλοντος, θεωρούμε ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

    Πιο συγκεκριμένα, στο ζήτημα των λιπαντικών ελαίων, θεωρούμε ότι ορθά δεν αποκλείεται η χρήση των λιπαντικών, που προέρχονται από αναγεννημένα βασικά έλαια, καθώς η διαδικασία παραγωγής τους, από τη συγκομιδή των χρησιμοποιημένων ελαίων (αντί αυτά να απορρίπτονται) έως και την τελική παραγωγή απόλυτα αξιόπιστων λιπαντικών, είναι μια αμιγώς περιβαλλοντικά ωφέλιμη διαδικασία και σύμφωνη με τις κεντρικές αρχές της επαναχρησιμοποίησης και της κυκλικής οικονομίας.

    Ταυτόχρονα, είναι απόλυτα σωστή η Δεσμευτική εφαρμογή κατά 50% των βιοαποικοδομήσιμων λιπαντικών. Η έως τώρα χρήση ορυκτελαίων σε εφαρμογές όπου υπάρχει διεπαφή με τον υδροφόρο ορίζοντα ή στην θάλασσα, είναι απόλυτα καταστροφική και περιβαλλοντικά επιβλαβής, λόγω των συχνών διαρροών του ελαίου από τα μηχανήματα.

    Μάλιστα, ο σχετικός πίνακας πρέπει να συμπληρωθεί με τις πιστοποήσεις EU ecolabel, που ειναι και οι καταλληλότερες. Άλλωστε, τα παραγώμενα από συνθετικούς εστέρες πιστοποιημένα από την ΕΕ (EU ecolabel) βιοαποικοδομήσιμα λιπαντικά έχουν 5πλάσιο χρόνο ζωής από τα ορυκτέλαια και ως εκ τούτου ιοσκελίζεται το μεγαλύτερο κόστος τους.

    Παράλληλα, είναι απολύτως περιβαλλοντικά φιλικά και ασφαλή, συνεπώς οποιαδήποτε διαρροή δεν προκαλεί απολύτως καμμία ρύπανση στη θάλασσα ή τον υδροφόρο ορίζοντα.

    Σε περίπτωση που είχε προταθεί η μη δεσμευτική εφαρμογή τους, ουσιαστικά θα είχε ακυρωθεί, εντελώς, η προσπάθεια να χρησιμοποιηθούν και ταυτόχρονα θα είχε ακυρωθεί μια ουσιαστική και πρακτική, περιβαλλοντικά ωφέλιμη δράση.

  • 5 Οκτωβρίου 2020, 16:27 | ΤΟΥΛΑΤΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

    Χαρτί από ανακτημένες ίνες
    Κριτήρια / Όροι Σύμβασης Εξακρίβωση
    Το χαρτί πρέπει να είναι φτιαγμένο από 100% ανακτημένες ίνες. Οι ανακτημένες ίνες θα πρέπει να περιλαμβάνουν ανακυκλωμένες ίνες μόνο από συλλογή χαρτιών μετά την κατανάλωση. Αυτού του τύπου οι ανακτημένες ίνες ανήκουν στα αποδεκτά grades βάσει του προτύπου ΕΝ643 (European List of Standard Grades of Paper and Board for Recycling).
    Οι ανακτημένες ίνες που προέρχονται από ανακυκλωμένες ίνες πριν από την κατανάλωση, γνωστές ως αποκόμματα χαρτοποίησης, δεν ανήκουν στα αποδεκτά grades βάσει του προτύπου ΕΝ643 (European List of Standard Grades of Paper and Board for Recycling). Τα οικολογικά πιστοποιητικά τύπου Ι, εκτός του Blue Angel (πχ. το οικολογικό σήμα της ΕΕ – EU Ecolabel) δεν πιστοποιούν αν κάποιο χαρτί είναι 100% ανακυκλωμένο και αν οι ανακτημένες ίνες προέρχονται από συλλογή χαρτιών μετά την κατανάλωση ή είναι αποκόμματα χαρτοποίησης.
    Το μοναδικό πρότυπο που αντιπροσωπεύεται από ανεξάρτητο φορέα και μπορεί να πιστοποιήσει ότι το χαρτί είναι 100% ανακυκλωμένο είναι το Blue Angel (ανήκει στην κατηγορία οικολογικών πιστοποιητικών τύπου Ι).
    Η συγκεκριμένη τεχνική προδιαγραφή ή πρακτικό δοκιμών θα πρέπει να γίνεται δεκτή μόνο όταν πιστοποιείται από ανεξάρτητο φορέα και όχι από απλή δήλωση του εργοστασίου παραγωγής. Ο ανεξάρτητος αυτός φορέας θα πρέπει να πιστοποιεί ότι οι ανακυκλωμένες ίνες προέρχονται μόνο από συλλογή χαρτιών μετά την κατανάλωση.
    Η διαδικασία λεύκανσης που ακολουθείται για τα ανακυκλωμένα χαρτιά ονομάζεται PCF (Processed Chlorine Free). Τα ανακυκλωμένα χαρτιά δεν μπορούν να είναι TCF ή ECF γιατί δεν μπορεί να προσδιορισθεί η μέθοδος λεύκανσης της πρωτογενούς ίνας πριν από την ανακύκλωση Το μοναδικό πρότυπο που αντιπροσωπεύεται από ανεξάρτητο φορέα και μπορεί να πιστοποιήσει ότι η μέθοδος λεύκανσης των ανακυκλωμένων χαρτιών είναι PCF (Processed Chlorine Free) είναι το Blue Angel (ανήκει στην κατηγορία οικολογικών πιστοποιητικών τύπου Ι).
    Οποιαδήποτε τεχνική προδιαγραφή ή πρακτικό δοκιμών θα πρέπει να γίνεται δεκτό μόνο όταν πιστοποιείται από ανεξάρτητο φορέα και όχι από απλή δήλωση του εργοστασίου παραγωγής
    Δείγμα Παροχή δείγματος
    Χαρτί από παρθένες ίνες αειφόρου συγκομιδής
    Κριτήρια / Όροι Σύμβασης Εξακρίβωση
    Οι παρθένες ίνες ξύλου για την παραγωγή χαρτοπολτού πρέπει να προέρχονται από νόμιμες πηγές και να εξασφαλίζεται η αειφορία των δασών υλοτομίας Α. Τα συστήματα διαχείρισης (chain of custody) που διασφαλίζουν την και την νομιμότητα προέλευσης των ινών και την αειφορία είναι τα πρότυπα FSC και PEFC. Το FSC/ PEFC λογότυπο θα πρέπει να αναγράφεται στην συσκευασία του προϊόντος (περιτύλιγμα).
    Β. Τα πρότυπα παραγωγής και περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO9001, ISO14001 και EMAS αφορούν διαδικασίες παραγωγής των μύλων παραγωγής και όχι συγκεκριμένα προϊόντα. Δεν προσδιορίζουν την προέλευση των ινών και δεν εξασφαλίζουν την αειφορία της αλυσίδας παραγωγής.
    Γ. Η εθελοντική συμφωνία εμπορικής σχέσης (VPA – Voluntary Partnership Agreement) και η άδεια FLEGT (Forest Law Enforcement, Governance and Trade) διασφαλίζει την νομιμότητα προέλευσης των ινών αλλά σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζει την ζητούμενη αειφορία.
    Δ. Χαρτιά που παράγονται από μη πιστοποιημένες ίνες δεν πρέπει να γίνουν αποδεκτά καθώς μια απλή δήλωση σχετικά με τον τύπο, την ποσότητα και την προέλευση τους δεν εξασφαλίζει την εγκυρότητα αυτής. Μια τέτοια δήλωση μπορεί να γίνει δεκτή μόνο αν πιστοποιείται από ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης(FSC/PEFC).
    Το χαρτί θα πρέπει να είναι ECF ή TCF Όλα τα φωτοτυπικά χαρτιά που προέρχονται από παρθένες ίνες ακολουθούν τα πρότυπά ECF/ TCF, άρα δεν απαιτείται κάποιου είδους πιστοποίηση.

  • 5 Οκτωβρίου 2020, 13:17 | ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. ΑΕ

    ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ 3.4 ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ.

    ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
    Επισημαίνεται ότι δεν υφίσταται ο όρος “λιπαντικά μέσα” όπου προφανώς εννοείτε “λιπαντικά έλαια” είτε αυτά είναι Βιοαποκοδομήσιμα είτε αναγεννημένα.

    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ / ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

    ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ / ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 6 : ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ

    ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ :
    Μεταφορά στον κατάλογο ΜΗ δεσμευτικής Εφαρμογής.
    Θεωρούμε ότι η Δεσμευτική εφαρμογή θα προκαλέσει στρέβλωση της αγοράς και εκτίναξη του κόστους προμήθειας.
    Τα Βιοαποικοδομήσιμα λιπαντικά είναι περιβαλλοντικά φιλικά/αποδεκτά λιπαντικά και παράγονται από συνδυασμούς επιλεγμένων βιοαποικοδομήσιμων βασικών (φυτικών εστέρων προερχόμενων από το κραμβέλαιο, ηλιέλαιο, κλπ. ή/και συνθετικών εστέρων), τα οποία είναι μη τοξικά, και επιλεγμένων προσθέτων.
    Υπάρχει μικρός αριθμός εταιρειών που τα έχουν εντάξει στους τιμοκαταλόγους τους, και είναι διαθέσιμα κατόπιν παραγγελίας διότι δεν παράγονται στην Ελλάδα, εισάγονται από το εξωτερικό και έχουν ιδιαίτερα υψηλό κόστος.

    ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ / ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 7 : ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ, ΔΗΛΑΔΗ ΟΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ.
    Στην κατηγορία αυτή, όπως διευκρινίζεται στη σελίδα 17 του σχεδίου, συμπεριλαμβάνονται και τα Λιπαντικά Έλαια όπου προτείνεται ο ΜΗ αποκλεισμός των προερχομένων από αναγεννημένα βασικά έλαια, υπό τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που αναφέρονται, τα οποία είναι σημαντικά και επί της ουσίας.

    ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ :
    Τα Λιπαντικά έλαια που περιλαμβάνονται στην κατηγορία “Μεταφορικά μέσα” να αποτελέσουν μια ξεχωριστή και διακριτή κατηγορία Δεσμευτικής εφαρμογής, με τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που ήδη αναφέρονται, ήτοι :
    Κατηγορία Δεσμευτικής Εφαρμογής : Λιπαντικά Έλαια.
    Προτείνεται να μην αποκλεισθούν και τα προερχόμενα από αναγεννημένα βασικά έλαια, για τους εξής λόγους
    Ο αποκλεισμός των αναγεννημένων λιπαντικών από τις δημόσιες προμήθειες έρχεται σε αντίθεση με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων όπου αναφέρεται ότι :«θα προωθηθεί η χρήση των λιπαντικών ελαίων που προκύπτουν από επεξεργασία (R9), κυρίως με την άρση τυχόν εμποδίων που προκύπτουν και λειτουργούν ανασταλτικά για την διάθεση τους στην αγορά.»
    Επίσης στα αντίστοιχα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήδη προβλέπεται η προμήθεια αναγεννημένων λιπαντικών κατ’ ελάχιστον σε ποσοστό 25%
    Οι δημόσιοι διαγωνισμοί λιπαντικών πρέπει να διενεργούνται βάσει συγκεκριμένων τεχνικών προδιαγραφών ζητούμενων προϊόντων, ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζονται.
    Καμία αναλυτική μέθοδος δεν μπορεί να διακρίνει την προέλευση ενός βασικού ελαίου. Τα αναγεννημένα βασικά έλαια οφείλουν να καλύπτουν τις ίδιες προδιαγραφές με τα πρωτογενή, καθώς προορίζονται για τις ίδιες με αυτά χρήσεις. Κατά συνέπεια, απαίτηση για τα βασικά έλαια (αναγεννημένα και πρωτογενή) και τα λιπαντικά που παράγονται από αυτά, είναι και η απουσία ταξινόμησής τους, λόγω μη επικινδυνότητας.
    Επισφράγιση αυτής της απαίτησης, είναι η καταχώριση των αναγεννημένων βασικών ελαίων σύμφωνα με τον Κανονισμό REACH, όπως συμβαίνει με τα πρωτογενή.

    ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ / ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΗ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 13 : ΑΝΑΓΕΝΝΗΜΕΝΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ

    ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ :
    Η διαγραφή από τον κατάλογο των κατηγοριών ΜΗ δεσμευτικού χαρακτήρα της κατηγορίας Αναγεννημένα Λιπαντικά διότι αφ’ ενός περιλαμβάνεται στην κατηγορία Λιπαντικά Έλαια και αφ’ ετέρου η διπλή αναφορά του ίδιου προϊόντος σε δύο κατηγορίες (Δεσμευτικής και ΜΗ Δεσμευτικής εφαρμογής) θα προκαλέσει σύγχυση κατά την εφαρμογή του νέου σχεδίου.

    ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΑΣ ΓΙΑ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ή/και ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ ΑΠΑΙΤΗΘΕΙ.
    ΜΕΤΑ ΤΙΜΗΣ
    ΕΝΔΙΑΛΕ ΑΕ

  • 5 Οκτωβρίου 2020, 13:14 | WWF Ελλάς

    Η δημοσίευση του εθνικού σχεδίου δράσης για τις πράσινες προμήθειες αποτελεί μια ευπρόσδεκτη ενέργεια στην προσπάθεια κινητοποίησης του ευρύτερου δημόσιου τομέα για την υιοθέτηση κυκλικών υπηρεσιών και προϊόντων και τη μείωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντικτύπου από τις προμήθειες.
    Το εθνικό σχέδιο δράσης όμως δεν χαρακτηρίζεται από φιλοδοξία. Η επιλογή μόλις επτά ομάδων προϊόντων για τη θέσπιση δεσμευτικών στόχων και η επιλογή άλλων οκτώ ομάδων για εφαρμογή πράσινων κριτηρίων μη δεσμευτικού χαρακτήρα δεν συνάδουν με το επείγον της κοινής εθνικής προσπάθειας μετάβασης της οικονομίας σε ένα κυκλικό μοντέλο μέσα από την στροφή της αγοράς σε προϊόντα και υπηρεσίες που δημιουργούν υπεραξίες βιωσιμότητας στον κύκλο ζωής.
    Επιπρόσθετα, λείπει από το εθνικό σχέδιο δράσης η περιγραφή μηχανισμού παρακολούθησης της επίτευξης των στόχων και της συμμόρφωσης των οργανισμών του δημόσιου τομέα με τις πράσινες απαιτήσεις.
    Σε αυτό το πλαίσιο, οι προτάσεις του WWF Ελλάς για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του εθνικού σχεδίου δράσης για τις πράσινες προμήθειες είναι οι εξής:

    Δεσμευτική εφαρμογή και στις 15 ομάδες. Προτείνεται η υποχρεωτική εφαρμογή πράσινων κριτηρίων στις 15 ομάδες που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης, με τους στόχους που έχουν τεθεί στους πίνακες Β2 και Β3.
    Πράσινα κριτήρια για προϊόντα καθαρισμού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προϊόντα και υπηρεσίες καθαρισμού είναι η ομάδα με το μεγαλύτερο πλήθος συμβάσεων και τη μεγαλύτερη συμβατική αξία είναι λάθος να μείνουν εκτός της θέσπισης πράσινων κριτηρίων και να επιχειρηθεί μόνο η πιλοτική εφαρμογή πράσινων κριτηρίων σε τέτοιους διαγωνισμούς. Η αγορά είναι πολύ ώριμη και ήδη εκατοντάδες επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα (πχ. ξενοδοχεία) έχουν υιοθετήσει πράσινα κριτήρια στις προμήθειές τους για προϊόντα και υπηρεσίες καθαρισμού. Εκτός των κριτηρίων που έχει ορίσει η ΕΕ με το έγγραφο εργασίας SWD(2018) 443 draft, 11.10.2018, στα κριτήρια θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνεται η μείωση της πλαστικής συσκευασίας με πριμοδότηση της παροχής προϊόντων με δυνατότητα επαναπλήρωσης.

    Πράσινα κριτήρια για τρόφιμα. Η ΕΕ, στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής “From fark to fork”, έχει θεσπίσει σημαντικούς στόχους για την αλλαγή του αγροδιατροφικού συστήματος με ορίζοντα το 2030. Μεταξύ άλλων προβλέπεται η μείωση των εντομοκτόνων/ παρασιτοκτόνων κατά 50%, η μείωση των λιπασμάτων κατά 20% και η αύξηση της οργανικής γεωργίας ώστε το 2030 το 25% του συνόλου των διαθέσιμων αγροτικών εκτάσεων να καλλιεργείται βιολογικά. Επιπρόσθετα, η ΕΕ με την οδηγία (ΕΕ) 2018/851, καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων κατά 50% έως το 2030. Συνδυαστικά με τα παραπάνω, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα χειρότερα ποσοστά στην ΕΕ αναφορικά με τα ποσοστά υπέρβαρων και παχυσαρκίας, ειδικά στις νεότερες ηλικίες. Βάσει όλων αυτών, κρίνεται αναγκαία η συμπερίληψη πράσινων κριτηρίων στην προμήθεια τροφίμων, θεσπίζοντας υποχρεωτικό στόχο 50% έως το 2023 για το σύνολο του δημόσιου τομέα. Τα κριτήρια θα πρέπει να αφορούν τουλάχιστον α) βιολογικά τρόφιμα, β) καλή μεταχείριση ζώων, γ) δίκαιο εμπόριο σε κάποιο ποσοστό και για προϊόντα που είναι ευρέως διαδεδομένα στην αγορά, δ) εποχικότητα προϊόντων, και ιδεατά ε) μείωση των εκπομπών CO2 από τις μεταφορές (για προϊόντα διατροφής όπου οι μεταφορές συντελούν στο μεγαλύτερο μερίδιο έκλυσης CO2 στην εφοδιαστική αλυσίδα από την παραγωγή έως τη διάθεση. Στα κριτήρια για την τροφοδοσία θα πρέπει να περιλαμβάνεται μηχανισμός μέτρησης και μείωσης της σπατάλης τροφίμων (μέσα από την καταμέτρηση της σπατάλης και τη δυνατότητα λήψης σχετικών μέτρων). Θα πρέπει επίσης να τεθούν κριτήρια για τη μείωση της συσκευασίας και την αποκλειστική χρήση συσκευασιών πολλαπλών χρήσεων, με την εξαίρεση κάποιων τομέων (πχ. περιστατικά λοιμωδών νόσων σε νοσοκομεία).
    Είναι αξιοσημείωτο πως το επιχείρημα κατά το οποίο η συμπερίληψη βιολογικών προϊόντων στις πράσινες προμήθειες του δημοσίου θα οδηγούσε σε «υπέρμετρο δημοσιονομικό κόστος» (λόγω των τιμών των βιολογικών προϊόντων) είναι εξαιρετικά απλοϊκό, και δεν λαμβάνει υπόψιν έμμεσες και προκαλούμενες επιπτώσεις.
    Καταρχάς μια τέτοια προσέγγιση είναι στενή, καθώς δεν λαμβάνει υπόψιν τα «εξωτερικά κόστη» (υγείας, διάβρωσης εδαφών, μη βιώσιμης χρήσης πώρων) των μη βιώσιμων αγροτικών πρακτικών και προϊόντων, τόσο για την κοινωνία και την οικονομία όσο και (κατά προέκταση) για τις δημόσιες δαπάνες. Αυτά τα κόστη μπορεί μεν να μην είναι «εμφανή» καθώς δεν έχουν εκτιμηθεί στην χωρά μας, αλλά δεν παύουν να υφίστανται. Μέσω της υφιστάμενης πολιτικής δημοσίων προμηθειών για τα τρόφιμα, το κράτος και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας συμβάλλουν άμεσα σε αυτά τα εξωτερικά κόστη.
    Δεύτερον, παραγνωρίζει τις έμμεσες και προκαλούμενες επιπτώσεις. Οι βιολογικές καλλιέργειες έχουν κατά κανόνα πολύ μεγαλύτερη ένταση εργασίας σε σχέση με τις συμβατικές καλλιέργειες. Εφόσον οι δημόσιες προμήθειες τονώσουν την παραγωγή εγχωρίων βιολογικών προϊόντων, το αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση της απασχόλησης, οδηγώντας με τη σειρά του σε μείωση δημοσίων δαπανών (πχ. σε επιδόματα) και αύξηση εισφορών (πχ. φορολογία, ασφαλιστικές εισφορές). Συνυπολογίζοντας τις έμμεσες και προκαλούμενες δαπάνες και εισφορές, οι επιπτώσεις στο δημοσιονομικό ισοζύγιο ενδέχεται είτε να είναι μικρές, είτε ουδέτερες.
    Τέλος, δεν συνυπολογίζει το κόστος της μη δράσης για την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα. Η αγορά των βιολογικών προϊόντων συγκαταλέγεται στις πιο δυναμικές αγορές τόσο στην ΕΕ όσο και διεθνώς, και η νέα στρατηγική της ΕΕ θα επιταχύνει σημαντικά αυτήν την τάση. Εντούτοις, η τόνωση της εγχώριας αγοράς ως ελάχιστη «βάση ζήτησης», αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την μακροχρόνια ανταγωνιστικότητα των εγχωρίων βιολογιών προϊόντων έναντι ανταγωνιστών. Σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ, οι προμήθειες του δημοσίου παίζουν ακριβώς αυτόν τον ρόλο. Επομένως αντί να τίθεται το ερώτημα του κατά ποσό μπορούμε να επωμιστούμε ένα άμεσο και στενό δημοσιονομικό κόστος, ενδέχεται να είναι προτιμότερο να αναρωτηθούμε αν το κράτος έχει την πολυτέλεια να μην στηρίξει, στο σκέλος της ζήτησης, τον απαραίτητο και αναπόφευκτο μετασχηματισμό ενός πολύ σημαντικού κλάδου για την εθνική οικονομία.

    Μηχανισμός παρακολούθησης. Η επιβολή στόχων χωρίς τη συνεχή παρακολούθηση μπορεί εύκολα να οδηγήσει στην αποτυχία επίτευξης αυτών. Θα πρέπει επομένως να θεσπιστεί μηχανισμός παρακολούθησης των προμηθειών ανά φορέα του δημοσίου, που θα ειδοποιεί σε ετήσια βάση για τον βαθμό προόδου και να παροτρύνει τους φορείς που βρίσκονται πίσω να κινηθούν πιο γρήγορα στην ενσωμάτωση πράσινων κριτηρίων για τις προμήθειες των ομάδων προϊόντων και υπηρεσιών που προβλέπονται.

    Μηχανισμός εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα με τον μηχανισμό παρακολούθησης, η Πολιτεία θα πρέπει να δημιουργήσει ένα σύστημα εκπαίδευσης και παροχής τεχνικών οδηγιών, μιας και έχει φανεί πως ένα από τα μείζονα προβλήματα στην υλοποίηση πράσινων πολιτικών από οργανισμούς του δημοσίου είναι η ελλιπής γνώση και η περιορισμένη εξοικείωση με πράσινες διαδικασίες.

    Κόμβος εθελοντικών συμφωνιών. Προτείνουμε επίσης τη δημιουργία ενός hub λύσεων κυκλικής οικονομίας στις δημόσιες προμήθειες, στο οποίο το αρμόδιο Υπουργείο θα καλέσει να μετέχουν επιχειρήσεις, άλλοι σχετιζόμενοι φορείς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Το αντικείμενο του hub θα είναι η ανάληψη πιλοτικών δράσεων για πράσινες προμήθειες σε νέες ομάδες προϊόντων και υπηρεσιών, προκειμένου να ζυμωθεί κατάλληλα η αγορά, να αποκτηθούν εμπειρίες και να προκύψουν καλές πρακτικές που έπειτα θα διαχυθούν στο ευρύτερο δημόσιο.

    Μεγαλύτερη φιλοδοξία και άνοιγμα σε νέες ομάδες προϊόντων. Ανεξάρτητα από την πορεία του κόμβου εθελοντικών συμφωνιών, το Υπουργείο πρέπει να επιδείξει μεγαλύτερη φιλοδοξία στην προετοιμασία περαιτέρω πράσινων λύσεων στις δημόσιες προμήθειες. Η έγκαιρη ανάληψη πιλοτικών εφαρμογών πχ. στην επιλεκτική κατεδάφιση, την αγορά επιδιορθώσιμων επιπλών κοκ, θα φέρει σημαντικά οφέλη και θα προετοιμάσει καλύτερα την Ελλάδα για την εισαγωγή των προνοιών του νέου σχεδίου δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία.

Σχόλια