ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Παρακαλούνται οι σχολιαστές των προτεινόμενων διατάξεων να αναφέρουν το άρθρο του νόμου στο οποίο αφορούν οι επισημάνσεις τους προκειμένου να είναι ευχερέστερη η επεξεργασία τους και να επιταχύνεται η διαδικασία έγκρισής της ανάρτησής τους.
Μπορείτε να μεταφορτώσετε ολόκληρο το σχέδιο νόμου εδώ.
Πλοήγηση στη Διαβούλευση
- ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Με την ευκαιρία της τροποποίησης του νόμου 3433/2006 προτείνεται η απαλειφή της παραγράφου 4Α του αρθρου 72 του εν λόγω νόμου για τους παρακάτω λόγους
Η ανωτέρω ρύθμιση είναι αποσπασματική και εκτός του θεσμικού πλαισίου.
Σε κάθε περίπτωση το ισχύων θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά τη συμπεριφορά των υπαλλήλων και ειδικότερα του πολιτικού προσωπικού του ΥΕΘΑ είναι επαρκές για την διασφάλιση της διαφάνειας και την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και ουδόλως βελτιώνεται με την ανωτέρω ρύθμιση.
Το πολιτικό προσωπικό δεν υπάγεται στο καθεστώς μεταθέσεων του ένστολου ούτε δύναται να εξομειωθεί με αυτό. Οι μεταθέσεις στελεχών του πολιτικού προσωπικού ανά τριετία είναι ιδιαιτέρως δυσμενείς για τους υπαλλήλους. Είναι δε αδικαιολόγητα δυσμενής μεταχείρηση για τους υπαλλήλους των συγκεκριμένων υπηρεσιών του ΥΕΘΑ σε σχέση με το καθεστώς υπαλλήλων αντίστοιχων καθηκόντων που υπηρετούν σε άλλες υπηρεσίες του ίδιου υπουργείου πολύ δε περισσότερο των υπαλλήλων του λοιπού Δημοσίου τομέα.
Επίσης είναι ιδιαιτέρως δυσμενής για την υπηρεσία που θα χρειάζεται συνεχώς ανανέωση του προσωπικού της και αντικατάσταση των μετατιθέμενων με κατάλληλα καταρτισμένους υπαλλήλους προκειμένου να επιτελέσει τις αρμοδιότητες της οι οποίοι όμως θα λείπουν από τις υπηρεσίες που θα υποχρεωθούν να αφήσουν.
Για τους παραπάνω λ’ογους η συνταγματικότητα της εν λόγω διάταξης είναι τουλάχιστον αμφίβολη.
Άρθρο 136 – Διαδικασία εξέτασης της προσφυγής – Τροποποίηση άρθρου 365 ν. 4412/2016
Τα κλιμάκια που έχουν απομείνει στην ΑΕΠΠ είναι πλέον το 1ο, 2ο, 5ο, 6ο και 7ο. Αντί για 30 μέλη, τα κλιμάκια έχουν αποδεκατιστεί από παραιτήσεις κι έτσι το σύνολο των μελών είναι 17. Οι αποφάσεις των κλιμακίων που πλέον εκδίδονται στο πόδι, πέφτουν σε πολλές περιπτώσεις στα Διοικητικά Εφετεία. Αυτός είναι ο σκοπός της ΑΕΠΠ; Να επιβραδύνει την διαδικασία δημοσίων συμβάσεων ή να την επιταχύνει; Το άρθρο 136 που αναμορφώνεται με την δημιουργία μονομελών κλιμακίων θα επιδεινώσει την κατάσταση. Τα μέλη δεν έχουν εκπαιδευτεί ως δικαστές για να εκδίδουν μόνοι τους αποφάσεις. Συμμετέχουν σε τριμελή κλιμάκια και διαλέγονται μεταξύ τους, διότι η αποδοχή ή απόρριψη μιας προσφυγής δεν είναι πάντα ξεκάθαρη. Τα μονομελή κλιμάκια θα εκδίδουν αποφάσεις χωρίς την βάσανο της εξέτασης και του διαλόγου μεταξύ των μελών. Ήδη ο χρόνος που έχουν στην διάθεσή τους τα κλιμάκια κρίνεται ανεπαρκής για την έκδοση ορθών αποφάσεων, γι’αυτόν τον λόγο πέφτουν αρκετές αποφάσεις της ΑΕΠΠ. Τα μέλη ΑΕΠΠ που έχουν προσληφθεί το 2017 δεν έχουν κάνει ποτέ διακοπές και δεν μπορούν πρακτικά ούτε να αρρωστήσουν. Εξ’ού και οι παραιτήσεις/αποχωρήσεις των μελών της ΑΕΠΠ.
Στην παρ. 4 αναφέρεται η δυνατότητα ανάπτυξης ισχυρισμών από τον προσφεύγοντα ή τον παρεμβαίνοντα ή την αναθέτουσα αρχή κατά την ημέρα εξέτασης της προσφυγής. Αυτό γίνεται προφανώς για να κόβουν παραστάσεις οι δικηγόροι. Έχει έρθει ο νομοθέτης ποτέ στην ΑΕΠΠ; Όταν προβλέπει ακρόαση, πού θα γίνει και πώς; Σε ποιους χώρους; Με ποιο προσωπικό; Μέλη και ΕΕΠ, έρχονται και παραιτούνται από την ΑΕΠΠ εντός μηνών ή και εβδομάδων, λόγω των συνθηκών που επικρατούν. Ποιος θα κρατάει τα πρακτικά της εν λόγω ακρόασης; Τα μέλη του κλιμακίου ή το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό της ΑΕΠΠ που ήδη εκτελεί αλλότρια καθήκοντα; Πως θα διασφαλιστεί ότι καταγράφονται όλοι οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντα ή του παρεμβαίνοντα ή της αναθέτουσα αρχής; Αυτή η παράγραφος περιγράφει κάτι ανέφικτο και πρέπει να αφαιρεθεί.
ENΩΣΗ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ
Βησσαρίωνος 4 – Αθήνα Τ.Κ. 106 72
e-mail: eihee56@gmail.com
(Τηλ. επικοινωνίας προέδρου 2691400544)
7/12/20 -Αρ.Πρωτ.249
ΥΠΟΜΝΗΜΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ Ν/Σ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΥΠ’ ΑΡ. 20 ΑΡΘΡΟΥ ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΩΝ ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ.
Στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο και ειδικότερα στο υπ’ αρ. 20 άρθρο αυτού, προβλέπεται η διαδικασία δημοσίευσης από τις αναθέτουσες αρχές, των προκηρύξεων και διακηρύξεων των δημοσίων συμβάσεων. Ειδικότερα, αναφέρεται πως οι εν λόγω συμβάσεις θα δημοσιεύονται αποκλειστικά και μόνο στο ΚΗΜΔΗΣ. Η προτεινόμενη διαδικασία δημοσίευσης έρχεται σε συνέχεια του άρθρου 66 του Ν.4412/2016 όπου αντικαθιστούσε την ισχύουσα επί σειρά ετών νομοθεσία που καθιστούσε υποχρεωτική την δημοσίευση των παντός τύπου δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό και τοπικό Τύπο! Λόγω της ρητής πρόβλεψης στις μεταβατικές διατάξεις διατηρήθηκε το καθεστώς των δημοσιεύσεων μέχρι 31/12/2020, εν συνεχεία έχει προβλεφθεί παράταση έως 31/12/2021, δηλαδή από την εφαρμογή του νόμου 4412/2016 μέχρι σήμερα διατηρήθηκαν οι κανόνες διαφάνειας με τη δημοσίευση στον περιφερειακό και τοπικό Τύπο διασφαλίζοντας και τα συμφέροντα του Δημοσίου.
Ως έχοντες έννομο συμφέρον και προασπίζοντας την αρχή της διαφάνειας και το δικαίωμα του συνόλου των πολιτών για ουσιαστική ενημέρωση περί διαχείρισης και κατανομής του δημοσίου χρήματος, αρνούμεθα το ανωτέρω άρθρο και αντικρούουμε αυτό για τους κάτωθι λόγους:
Α. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο συντάχθηκε σε αντικατάσταση του Ν.4412/2016 ο οποίος ήταν κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ σε συνδυασμό με την έκθεση του ΟΟΣΑ 2014: «Μέτρηση και Μείωση των Διοικητικών Βαρών σε 13 κλάδους στην Ελλάδα». Τελικός και επιθυμητός σκοπός, όπως αναφέρεται και στην ανωτέρω έκθεση είναι η μείωση του Διοικητικού Κόστους και Διοικητικών Βαρών. Η εν λόγω έκθεση αναφέρει ρητά τα εξής:
«3.2.4. Δημοσίευση, επιβολή και βελτίωση του ενιαίου σημείου δημοσίευσης για όλες τις αναγγελίες/γνωστοποιήσεις* δημοσίων συμβάσεων.
Οι αναθέτουσες αρχές δημοσιεύουν επίσης τις αναγγελίες προκηρύξεων σε εφημερίδες. Σημειώνουμε ότι, επί του παρόντος, οι προτιμητέοι πλειοδότες αναλαμβάνουν το κόστος αναγγελίας.» … «Αυτό δεν αποτελεί διοικητικό βάρος υπό την έννοια του Τυπικού Μοντέλου Κόστους…»
Καθίσταται λοιπόν σαφές ότι οι υποχρεωτικές δημοσιεύσεις των προκηρύξεων – δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό και τοπικό τύπο ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ και δεν βαρύνουν το Ελληνικό Δημόσιο με οιονδήποτε τρόπο. Αντιθέτως ενισχύουν την ελληνική οικονομία και έναν κλάδο που πλήττεται βάναυσα.
Η κατάργηση λοιπόν, του καθεστώτος που προέβλεπε ρητά την υποχρεωτικότητα δημοσίευσης των προκηρύξεων – δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό και τοπικό Τύπο θα επιφέρει τα ακριβώς αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο περιφερειακός – τοπικός Τύπος θα χάσει την βασική πηγή εσόδων του, που είναι και η τελευταία πηγή εσόδων του η οποία δεν προέρχεται καν από το Δημόσιο αλλά από τους ιδιώτες εργολάβους.
Β. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΤΥΠΟΥ
Επιπροσθέτως, πρέπει να λάβουμε υπόψη πως θεμελιώδη αρχή στο συνολικό πλαίσιο των κανόνων δικαίου που διέπει το καθεστώς της ανάθεσης των εν λόγω συμβάσεων, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, καθώς και βάση των εν γένει Οδηγιών, αποτελεί η τήρηση της αρχής της διαφάνειας ως απόρροια της αρχής της ίσης μεταχείρισης, που αξιώνει τη διασφάλιση της ισότητας των προσφερόντων. Η αρχή της διαφάνειας συναντάται στο πλέγμα των διατάξεων εκείνων που αφορούν στη διαδικασία ανάθεσης και σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Έχει δε την έννοια της υποχρέωσης της αναθέτουσας αρχής προς διασφάλιση, υπέρ όλων των ενδεχόμενων αναδόχων, προσήκοντος βαθμού δημοσιότητας. Ειδικά μάλιστα στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων η λήψη πρόσθετων μέτρων διαφάνειας ήτοι η θέσπιση ποικίλων κανόνων δημοσιότητας, χάριν της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού και του δημοσίου συμφέροντος κρίνεται αναγκαία.
Συνεπώς, ο περιορισμός δημοσιεύσεων σε ηλεκτρονική μορφή και κατ’ αποκλειστικότητα στο ΚΗΜΔΗΣ θα επιφέρει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Άλλωστε, η εν λόγω Οδηγία προβλέπει στη συνέχεια του κειμένου της και δη στο υπ’ αρ. 63 αρ.: «…Οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει, πλην συγκεκριμένων καταστάσεων, να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας, τα οποία δεν επιφέρουν διακρίσεις, είναι γενικά διαθέσιμα και διαλειτουργικά με τα γενικώς χρησιμοποιούμενα προϊόντα ΤΠΕ και δεν περιορίζουν την πρόσβαση των οικονομικών φορέων στη διαδικασία προμήθειας. ……….. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η υποχρέωση να χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικά μέσα σε όλα τα στάδια της διαδικασίας δημόσιων προμηθειών δεν θα ήταν ενδεδειγμένη στην περίπτωση όπου η χρήση ηλεκτρονικών μέσων απαιτεί ειδικευμένα εργαλεία ή μορφοτύπους αρχείων που δεν είναι γενικώς διαθέσιμοι ή στην περίπτωση όπου οι σχετικές επικοινωνίες μπορούν να γίνουν μόνο με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού γραφείου. Οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει, συνεπώς, να μην υποχρεούνται να απαιτούν τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας κατά τη διαδικασία υποβολής σε ορισμένες περιπτώσεις, που θα πρέπει να προσδιορίζονται ρητά.».
Η ισχύουσα νομοθεσία που ορίζει υποχρεωτική την δημοσίευση προκηρύξεων – δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό και τοπικό τύπο, καλύπτει τα κενά ενημέρωσης που δημιουργούνται με την ισχύ του υπό συζήτηση άρθρου καθώς στις εν λόγω δημοσιεύσεις έχουν πρόσβαση άπαντες οι οικονομικοί φορείς ακόμη και όσοι δεν διαθέτουν κατάλληλα ηλεκτρονικά μέσα (π.χ. διάφοροι μικροεπαγγελματίες σε δημόσιες συμβάσεις που αφορούν σε μικρούς Δήμους της περιφέρειας).
Με το παρόν υπόμνημα – προτάσεις μας
ΖΗΤΟΥΜΕ:
Την διατήρηση του καθεστώτος της Δημοσιεύσεως προκηρύξεων και διακηρύξεων και αποφάσεων ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό και τοπικό τύπο.
Την τροποποίηση του υπ’ αρ. 20 άρθρου και τη ρητή αναφορά της υποχρέωσης Δημοσιεύσεως προκηρύξεων και διακηρύξεων και αποφάσεων ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό και τοπικό Τύπο.
ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.
Ο πρόεδρος
Τριανταφυλλόπουλος Γρηγόρης
Κατ’ άρθρον Παρατηρήσεις:
αρθ. 1, παρ.1 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016): αρθ. 2, παρ. 1.7: Προτείνεται η διατύπωση «ως έργο νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού (και όχι αποκλειστικά πολιτικού μηχανικού που αναφέρεται στο παρόν σ/ν), το οποίο επαρκεί καθαυτό για την επιτέλεση οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας.
Επίσης, απαιτείται περαιτέρω διεξοδική διευκρίνιση και αποσαφήνιση του τι είναι έργο, προμήθεια, μελέτη και τι παροχή υπηρεσίας, ώστε να μην προκύπτουν σφάλματα και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διακριτών διατάξεων.
αρθ. 1, παρ.2 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), αρθ. 2 παρ. 2.4: Θα πρέπει να παραμείνει ως αρμοδιότητα της διευθύνουσας υπηρεσίας και η παρακολούθηση της κατασκευής του έργου, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, που υπηρετούν οι υπάλληλοί της σύμφωνα με το Σύνταγμα.
αρθ. 1, παρ. 3 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), (σελ. 20)
6)
β) «τεχνικές υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων με τη διάθεση κυρίως συγκεκριμένου επιστημονικού προσωπικού και άλλων μέσων επί ορισμένου χρόνου, που προσδιορίζεται είτε ημερολογιακά είτε σε συνάρτηση με ορισμένο γεγονός της παραγωγικής διαδικασίας. Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: … γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου,
Το θολό τοπίο στα αποφαινόμενα όργανα παραμένει. Ιδίως στους ΟΤΑ μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη και την κατάργηση της υπηρεσιακής προϊσταμένης αρχής υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ της Διευθύνουσας (Τμήμα), του Διευθυντή της ΤΥ, του Τεχνικού Συμβουλίου, της Οικονομικής Επιτροπής ακόμα και την Επιτροπή Διαγωνισμού. Προϊσταμένη αρχή είναι κατά περίπτωση είτε ο Διευθυντής της ΤΥ είτε η Οικονομική Επιτροπή.
Για παράδειγμα στο άρθρο 33 (88) ορίζεται: 3. Η αναθέτουσα αρχή αξιολογεί τις παρεχόμενες πληροφορίες, σε συνεννόηση με τον προσφέροντα.
Χρειάζεται αποσαφήνιση για το ποιο όργανο κάνει τι.
παρ. 2.4α: Εισάγεται η έννοια του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης και ιδιώτη επιβλέποντα ελεγκτή μηχανικού δημοσίων έργων, χωρίς περαιτέρω αιτιολογία ή ανάγκη τεκμηρίωσης της σύστασης αυτού.
Σημειώνεται δε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες πλήθος μεγάλων έργων όπως δρόμοι, μεγάλα τεχνικά, φράγματα, κτιριακές υποδομές (σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια) αλλά ακόμη και Ολυμπιακά έργα ολοκληρώθηκαν άρτια με την επίβλεψη των διπλωματούχων μηχανικών του δημοσίου, οι οποίοι υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον, πιστοποιούν την καλή εκτέλεσή των έργων και την ασφαλή παράδοση αυτών για χρήση, αναλαμβάνοντας και τις ανάλογες ευθύνες με την υπογραφή τους σε όλα τα στάδια εκτέλεσης του έργου.
Αντιθέτως, στην περίπτωση που η επίβλεψη των έργων γίνει από ιδιώτες, θα προστεθεί μια επιπλέον σημαντική δαπάνη αμοιβής των ιδιωτών αυτών στο συνολικό κόστος και προϋπολογισμό του έργου, που θα επιβαρύνει τον έλληνα πολίτη. Και είναι προφανές ότι αυτοί που θα διεκδικήσουν, λόγω εμπειρίας, να κάνουν την επίβλεψη των δημοσίων έργων θα είναι άμεσα ή έμμεσα εξαρτώμενοι από τις κατασκευαστικές εταιρίες στις οποίες απασχολούνταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, με επιζήμιες συνέπειες για το δημόσιο συμφέρον.
αρθ. 5 παρόντος σ/ν Υποχρέωση χρήσης – Λειτουργία ΕΣΗΔΗΣ, αρθ. 36 του ν.4412: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία του συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού για την εκτέλεση μικρών έργων με σύντομες διαδικασίες, που αποτελούσε ένα χρήσιμο εργαλείο για τις αναθέτουσες αρχές.
Αντί αυτής της κατάργησης, προτείνουμε η διαδικασία που θα χρησιμοποιούν οι αναθέτουσες αρχές για μία δημόσια σύμβαση με εκτιμώμενη αξία ίση ή κατώτερη των 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως τα όρια της απευθείας ανάθεσης (30.000,00) να είναι αυτή του συνοπτικού διαγωνισμού με σφραγισμένους φακέλους προσφοράς. Τα ανωτέρω θα έχουν ως στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ αποτελεί πολύπλοκη διαδικασία, λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διαδικασίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
αρθ. 10 παρόντος σ/ν Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών– Τροποποίηση του άρθρου 44 του ν.4412/2016: Αναφέρεται σε αναθέτουσες αρχές που δεν έχουν τεχνική επάρκεια, χωρίς να αποσαφηνίζεται ποια αναθέτουσα αρχή θεωρείται τεχνικά επαρκής (ποιοτικά και ποσοτικά) ή ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί σε στελεχιακό δυναμικό, εξοπλισμό υπηρεσίας, κλπ.
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί μία ελάχιστη στελέχωση για την τεχνική υπηρεσία κάθε αναθέτουσας αρχής, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (κατ’ αναλογία του άρθρου 97Α του Ν. 3852/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 του Ν. 4745/2020, με το οποίο θεσπίστηκε η ελάχιστη απαιτούμενη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης), αλλά και έπειτα από έρευνα και μελέτη μιας Ειδικής Επιτροπής, με την απαραίτητη συμμετοχή της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ (μαζί με την πολύτιμη συνδρομή των εμπλεκόμενων συναδέλφων), ώστε να υπάρχει μια ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος. Στόχος σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι η στελέχωση των αντίστοιχων υπηρεσιών με το αναγκαίο προσωπικό και ειδικά τους διπλωματούχους μηχανικούς όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων, σύμφωνα με τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, ώστε οι Υπηρεσίες να μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους.
αρθ. 13 παρόντος σ/ν Κανόνες για τη διενέργεια προκαταρκτικών διαβουλεύσεων της αγοράς -Τροποποίηση του άρθρου 47 του ν.4412/2016 : Θα πρέπει στο άρθρο να αναφέρεται και ο ανώτερος χρόνος, όπως στο ισχύον άρθρο (60 ή 45) ημέρες.
αρθ. 15 παρόντος σ/ν Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες – Τροποποίηση του άρθρου 49 του ν.4412/2016: Η αναφορά ότι «πλην, των έργων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α` 17), σε κάθε άλλη περίπτωση η απόφαση κατακύρωσης της περίπτωση γ΄ της παραγράφου παρ. 3 του άρθρου 105 του παρόντος δεν κοινοποιείται στον προσωρινό ανάδοχο, αν δεν εξασφαλίζονται επαρκή μέτωπα εργασίας για την εκκίνηση της εκτέλεσης του έργου. Η κατά το προηγούμενο εδάφιο μη κοινοποίηση στον ανάδοχο της απόφασης κατακύρωσης δεν μπορεί να υπερβεί τους έξι (6) μήνες», αποτελεί έναν εύσχημο τρόπο αλλοίωσης της εγκυρότητας των διαγωνισμών, καθυστερώντας την απόδοση μετώπου, ώστε να υπάρχει δυνατότητα υπαναχώρησης του μειοδότη από την υποβληθείσα προσφορά, με αποτέλεσμα να καταλήξει η εργολαβία σε επόμενο υποψήφιο με μικρότερη προσφορά. (έχει γίνει σε διάφορες περιπτώσεις στο παρελθόν). Για το λόγο αυτό θα μπορούσε να οριστεί ότι ως επαρκές μέτωπο θεωρούνται εργασίες έως 25% του προϋπολογισμού του έργου (ή το 30% του διαθέσιμου συνεχόμενου μετώπου εργασιών).
Επίσης, θα πρέπει να αναφέρονται συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου, που απαιτείται να κάνει τη μεταφορά του δικτύου του, ώστε να δεσμεύεται αναλυτικότερα με την τήρηση σχετικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των εργασιών μετά την προπληρωμή του από την αναθέτουσα αρχή. Επί παραδείγματι έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια φαινόμενα σημαντικής καθυστέρησης από παρόχους (π.χ. ΔΕΔΔΗΕ, κλπ), οι οποίοι αν και προπληρώθηκαν τις απαιτούμενες δαπάνες μετακινήσεις των δικτύων τους, καθυστέρησαν σημαντικά την υλοποίηση του έργου μετακίνησης των δικτύων τους, με αποτέλεσμα την αξίωση θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο του δημοσίου έργου.
Έτσι προτείνεται να προστεθεί στο παρόν άρθρο και το εξής: Ο φορέας εκμετάλλευσης ή ο κύριος του δικτύου υποχρεούται να υποβάλει χρονοδιάγραμμα προμήθειας των απαιτούμενων υλικών και εκτέλεσης των εργασιών που απαιτούνται για την μετατόπιση του δικτύου, που να συμβαδίζει με τα χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών του έργου, ώστε να μην προκαλούνται καθυστερήσεις. Σε περίπτωση που με υπαιτιότητα του φορέα εκμετάλλευσης ή του κυρίου του δικτύου προκαλούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην μεταφορά των δικτύων, που έχουν ως αποτέλεσμα τις αξιώσεις θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο της κατασκευής του δημοσίου έργου, το εν λόγω κόστος των θετικών ζημιών και σταλιών θα μεταφέρεται στον κύριο του δικτύου, ο οποίος και θα το αποδίδει στη συνέχεια αμελητί στον κύριο του έργου.
αρθ. 16 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις έργων με αξιολόγηση μελέτη– Τροποποίηση του άρθρου 50 του ν.4412/2016: Προκύπτουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου και ως προς τη σαφήνεια των κριτηρίων ανταλλαγμάτων, καθώς δίνεται η δυνατότητα αντί χρηματικής καταβολής η παραχώρηση εργολαβικού ανταλλάγματος, χωρίς όμως να αναλάβει ο ανάδοχος το λειτουργικό κινδύνου, που απορρέει από την εκμετάλλευση των εν λόγω έργων.
αρθ. 17 παρόντος σ/ν Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 53 του ν.4412/2016: Η περ. της παρ. 7β θα πρέπει να συμπληρωθεί κατάλληλα ώστε να μην μειώνεται ο ανταγωνισμός λόγω των «φωτογραφικών» συνήθως όρων που τίθενται στις διακηρύξεις. Προτείνεται η διατύπωση «Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο τεκμηριώνεται και αιτιολογείται εμπεριστατωμένα από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου.»
Σε απλά έργα πχ συντήρηση οδών είναι αδιανόητο να μπαίνουν όροι (πέραν της τάξης του πτυχίου) που αποκλείουν οικονομικούς φορείς.
αρθ. 22 παρόντος σ/ν Εγγυήσεις, άρθρο 72 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη οι εν λόγω παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ώστε να προσκομίζονται στην αναθέτουσα αρχή οι πρωτότυπες εγγυήσεις συμμετοχής, πλην αυτών που εκδίδονται ηλεκτρονικά, πριν την ορισθείσα ημερομηνία και ώρα αποσφράγισης των προσφορών. Επίσης, θα πρέπει και ο πίνακας συμμετεχόντων υποψηφίων του διαγωνισμού να ανακοινώνεται κατά την διαδικασία αποσφράγισης των προσφορών από την Επιτροπή και όχι νωρίτερα, για την εξασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Επίσης, προτείνεται για τον περιορισμό των υπέρογκων εκπτώσεων, να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσκομίζει, επιπλέον της εγγύησης που ορίζει σήμερα ο νόμος, πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση της έκπτωσης (βλ. και άρθρο 35 παρ. 2,3,4 του ν. 3669/2008).
2.Η εγγύηση συμμετοχής καταπίπτει, αν ο προσφέρων:
………..
στ) υπέβαλε προσφορά που κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ως ασυνήθιστα χαμηλή με τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου 88,
Καταρχάς είναι θετική η συγκεκριμένη προσθήκη στην κατεύθυνση της αποτροπής συνεννοήσεων μεταξύ οικονομικών φορέων.
Όμως χρειάζεται διευκρινήσεις γιατί στο άρθρο 33 (88) διατυπώνεται διαφορετικά:
Σε περίπτωση που οικονομικός φορέας δεν ανταποκριθεί στην σχετική πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής εντός της άνω προθεσμίας και δεν υποβάλλει εξηγήσεις, η προσφορά του κηρύσσεται απαράδεκτη και καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγυητική επιστολή συμμετοχής. Ποιο από τα δύο θα ισχύει;
αρθ. 25 παρόντος σ/ν Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου – Τροποποίηση του άρθρου 76 του ν.4412/2016: Κακώς αποσύρθηκε η διάταξη για τις ενώσεις οικονομικών φορέων που βοηθούσε κυρίως μικρότερους εργολάβους (παρ. 3 β του ισχύοντος νομικού πλαισίου για αναβάθμιση του ανώτατου ορίου της τάξης τους έως το 25% της διαφοράς του ορίου της τάξης τους και του ορίου της επόμενης τάξης), καθώς έτσι μειώνεται ο ανταγωνισμός.
αρθ. 33 παρόντος σ/ν Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές – Τροποποίηση του άρθρου 88 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη ορισμένες από τις παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ (όπως επί παραδείγματι να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος να υποβάλλει αιτιολόγηση της έκπτωσης, αλλά όχι κάτω από αυτό το όριο), πλην όμως θα΄πρεπε επιπρόσθετα όπως ήδη προαναφέρθηκε να περιλαμβάνονται τα εξής: Σε περίπτωση υποβολής μεγάλης έκπτωσης, πέραν της απαιτούμενης εγγύησης καλής εκτέλεσης που ορίζει σήμερα ο νόμος (5% επί της σύμβασης), να προσκομίζει επιπλέον πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης (βλ. και παρ. 2,3,4 του αρθ. 35 του ν.3669/08). Επίσης θα πρέπει να εξειδικευθούν οι όροι χαρακτηρισμού μιας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής ανά κατηγορία έργου και μελέτης βάσει σχετικής οδηγίας και εγκυκλίου του Υπ. Υποδομών.
Για την κατάπτωση της εγγυητικής υπάρχουν αναφορές σε προηγούμενο άρθρο.
6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές τεκμαίρονται και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο.
Με το «δύναται να κρίνει» χάνεται η αντικειμενικότητα του «απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο».
7. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής γενικών υπηρεσιών, του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών και του Υπουργού Υγείας για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικών αγαθών και παροχής συναφών υπηρεσιών, μπορεί να ορίζονται η μέθοδος και τα κριτήρια, δυνάμει των οποίων μία προσφορά κρίνεται ως ασυνήθιστα χαμηλή, καθώς και ο τρόπος σύνδεσης των κριτηρίων αξιολόγησης των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών με συναφείς μηχανισμούς καταγραφής τιμών, όπως τα παρατηρητήρια τιμών. Με την ίδια απόφαση μπορεί να ορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει από τα αναφερόμενα σε αυτές.»
Τα ίδια περίπου έλεγε και ο 4412 αλλά εγκύκλιος δεν εκδόθηκε ποτέ. Μόνο ένα σχέδιο εγκυκλίου κυκλοφορούσε (μηδενικής θεσμικής υπόστασης ως σχέδιο) το οποίο βοηθούσε τους συναδέλφους στον «αυτοσχεδιασμό». Χρειάζονται αναλυτικές οδηγίες.
αρθ. 40 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 97 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προστεθεί η σημείωση ότι για τους οικονομικούς φορείς που επιλέξουν να μην παρατείνουν την προσφορά τους, θα πρέπει να αποκλείεται η οποιαδήποτε σχέση μεταξύ αυτών και τελικού μειοδότη (π.χ. διαδικασία υπεργολαβίας, κλπ, όσον αφορά την εκτέλεση του έργου), για λόγους εξασφάλισης υγιούς ανταγωνισμού.
Επειδή όντως το συγκεκριμένο άρθρο μπορεί να οδηγήσει σε συνεννοήσεις πρέπει να δίνεται είτε η δυνατότητα ακύρωσης του διαγωνισμού (αν υπάρχουν υπόνοιες συνεννοήσεων) είτε η αυτοδίκαιη παράταση των προσφορών μέχρι τη λήξη των ένδικων μέσων.
Άρθρο 99 του ν.4412/2016, Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών: Θα πρέπει να προβλεφθεί σχετική τροποποίηση του εν λόγω άρθρου, για την περίπτωση που για λόγους ανωτέρας βίας δεν διενεργηθεί η αποσφράγιση κατά την ορισθείσα ημέρα ή αν μέχρι τη μέρα αυτή δεν έχει υποβληθεί καμία προσφορά (όπως για παράδειγμα ισχύει η τυχόν μετάθεση της αποσφράγισης και της καταληκτικής ημερομηνίας σε οποιαδήποτε άλλη ημέρα, με απόφαση της αναθέτουσας αρχής στις δημόσιες συμβάσεις έργων, κατά αντιστοιχία με το άρθρο 98).
Άρθρο 41
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών– Τροποποίηση άρθρου 100 ν. 4412/2016
Οι παρ. 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 100 του ν. 4412/2016 (Α’ 147) τροποποιούνται και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 100
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών
………………….
2. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια, στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
α) Η αποσφράγιση των δικαιολογητικών συμμετοχής, της τεχνικής προσφοράς, εφόσον προβλέπεται η υποβολή της στα έγγραφα της σύμβασης και της οικονομικής προσφοράς γίνεται την ημερομηνία και ώρα που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης ή τη σχετική πρόσκληση. Στο στάδιο αυτό τα στοιχεία των προσφορών που αποσφραγίζονται είναι προσβάσιμα μόνο από τα μέλη του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου και την αναθέτουσα αρχή. Το αρμόδιο όργανο προβαίνει αρχικά στον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και εν συνεχεία στην αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των προσφερόντων. Η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται με την καταχώριση σε πρακτικό των προσφερόντων, των αποτελεσμάτων του ελέγχου και αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 1)
β) Στη συνέχεια αξιολογούνται οι οικονομικές προσφορές των προσφερόντων, των οποίων τα δικαιολογητικά συμμετοχής και η τεχνική προσφορά κρίθηκαν αποδεκτά σύμφωνα με τα ανωτέρω και οι οικονομικές προσφορές καταχωρίζονται σε πρακτικό κατά σειρά μειοδοσίας. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 2)
γ) Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της περ. β, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί εγγράφως τον πρώτο σε κατάταξη μειοδότη, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση («προσωρινό ανάδοχο»), να υποβάλει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 103.
Η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη πρακτικού από το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3)
Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, της αξιολόγησης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών και των δικαιολογητικών κατακύρωσης, κατά τα ανωτέρω, επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης του άρθρου 105.
Κατά της ανωτέρω απόφασης χωρεί προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΑΕΠΠ σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Βιβλίο IV. Κατά της ανωτέρω απόφασης δεν επιτρέπεται η άσκηση άλλης διοικητικής προσφυγής.
Προδικαστική θα γίνεται μετά το ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3. (;). Αν ισχύσει αυτό θα ξεκινάει ο διαγωνισμός από την αρχή με κίνδυνο να εμπλακεί σε φαύλο κύκλο αν ασκηθεί νέα προδικαστική.
4. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η οποία δεν προσδιορίζεται μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
Σε αυτή την περίπτωση ορίζονται οι προδικαστικές κατά στάδιο που είναι ορθότερη διαδικασία.
αρθ. 43 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 102 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο προτείνεται η αλλαγή της διατύπωσης «συγκεκριμένα έγγραφα» με «έγγραφα όπως προσδιορίζονται στη διακήρυξη»
αρθ. 49 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας– Αντικατάσταση άρθρου 117 ν. 4412/2016: Με τη συγκεκριμένη τροποποίηση που αναφέρει ότι «Για τις δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας, είναι δυνατόν να μην ακολουθείται διαδικασία ανάθεσης σύμβασης και οι πληρωμές να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμου φορολογικού παραστατικού, χωρίς να απαιτείται έκδοση πράξης ανάθεσης ή οι διαδικασίες εκτέλεσης του παρόντος από την αναθέτουσα αρχή.», είναι προφανής ο κίνδυνος κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες (δίχως αξιολόγηση της τήρησης των σχετικών προϋποθέσεων).
αρθ. 50 παρόντος σ/ν Απευθείας ανάθεση – Τροποποίηση του άρθρου 118 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προσδιορίζεται η απαίτηση δημοσίευσης σχετικής πρόσκλησης προ της ανάθεσης και να προβλέπεται η εισήγηση τεχνικής επιτροπής σχετικά με την πλήρωση των προϋποθέσεων του αναδόχου, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα του αναδόχου να εκτελέσει την δημόσια σύμβαση.
Επαναφορά της απευθείας ανάθεσης, με αποτέλεσμα την απώλεια δημόσιων πόρων μέσω της κατάργησης των εκπτώσεων απ’ τους συνοπτικούς διαγωνισμούς, με ταυτόχρονη δημιουργία πελατειακών σχέσεων.
αρθ. 53 παρόντος σ/ν Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 120 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο, για τις συμβάσεις του αρθ. 118 (παρ. 3α, 3β) προκύπτει περιορισμός δημοσιότητας κατά τη σύναψη αυτών και δυνατότητα προεπιλογής αναδόχων, μέσω της πρόσκλησης σε συγκεκριμένους φορείς, γεγονός που αντίκειται στη διαφάνεια και στο δημόσιο συμφέρον εν γένει.
Αρθ. 121 και 361 του ν 4412/16: Στο Άρθρο 121 σε συνδυασμό με το Άρθρο 361, προκύπτει ότι στην ανοικτή διαδικασία σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά προκήρυξης, η προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά της προκήρυξης κάτω των ορίων ταυτίζεται με την προθεσμία παραλαβής προσφορών. Εκτιμούμε ότι δεν πρέπει οι δύο παραπάνω χρόνοι να ταυτίζονται κατά αναλογία με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 127 παρ.1.
Άρθρο 55 Έννομη προστασία κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118 και των δημοσίων συμβάσεων του άρθρου 119– Αντικατάσταση άρθρου 127 ν. 4412/2016
1. Για δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118, όποιος έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να ζητήσει την ακύρωση πράξης ή παράλειψης της αναθέτουσας αρχής και την αναστολή εκτέλεσης , ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της αναθέτουσας αρχής, κατά τα 104 οριζόμενα στο π.δ. 18/1989 (Α’ 8), το οποίο αποφαίνεται αμετακλήτως χωρίς να επιτρέπεται η προηγούμενη άσκηση άλλης ειδικής ή ενδικοφανούς διοικητικής προσφυγής.
Καταργείται η δυνατότητα ένστασης ενώπιον της αναθέτουσας αρχής και επιβάλλεται προσφυγή στο Διοικητικό Εφετείο, διαδικασία προφανώς πολύ πιο χρονοβόρα και με μεγαλύτερο κόστος, αναντίστοιχα δύσκολη συγκριτικά με την εκτιμώμενη αξία των συμβάσεων(για έργα <60.000 €).
αρθ. 56 παρόντος σ/ν Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις – Τροποποίηση του άρθρου 128 του ν.4412/2016: Θα πρέπει να καταργηθεί η πρόβλεψη περί προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση της παρ.1 και 2 του αρθ. 128 (για δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης ή συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως ΣΔΙΤ άνω των 30.000.000,00 ευρώ), καθώς υπονομεύει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον και δημιουργεί συνθήκες επανεμφάνισης της διαφθοράς.
αρθ. 57 παρόντος σ/ν Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη, τροποποίηση του αρθ. 136 του ν.4412/16: Θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των έργων να γίνεται από ιδιώτες. Αντίθετα απαιτείται η ενίσχυση της επίβλεψης δημοσίων έργων από τεχνικούς δημόσιους υπάλληλους, με ανάλογες προσλήψεις, συνεχή επιμόρφωση και εξασφάλιση της παρουσίας αυτών επιτόπου των έργων, ώστε να επιτευχθεί και η τεχνική επάρκεια των υπηρεσιών. Οι επιβλέψεις πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου και όχι από ιδιώτες ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
Επιπρόσθετα, μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις που τεκμηριωμένα δεν υπάρχει επαρκές τεχνικό προσωπικό στη Διευθύνουσα Υπηρεσία, δύναται να προβλέπεται διαδικασία επίβλεψης από άλλο φορέα, κατόπιν έγκρισης της αναθέτουσας αρχής, που θα υπόκειται σε κάθε περίπτωση στον έλεγχο της Δ/νουσας υπηρεσίας, η οποία υποχρεωτικά θα ορίζει επόπτη μηχανικό σε κάθε τέτοιο έργο, ο οποίος θα εποπτεύει και θα παρακολουθεί την πορεία του έργου και την επίβλεψη αυτού σύμφωνα με τη σύμβαση (θα έχει τη δυνατότητα τελικού ελέγχου των επιμετρήσεων και των λογαριασμών, μετά και τον έλεγχο του ιδιωτικού φορέα, τα οποία μετά την έγκριση του Προϊσταμένου της Δ.Υ. θα αποτελούν πράξεις της Υπηρεσίας σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, κλπ).
Επίσης σημειώνονται επιπλέον τα εξής:
Η αναφορά στο άρθρο της παρούσας τροποποίησης, ότι “στην περίπτωση ανάθεσης της επίβλεψης σε ιδιωτικό φορέα (ή ελεγκτή μηχανικό), τότε η Δ.Υ. δεν ορίζει επιβλέποντα μηχανικό”, καθώς επίσης και ότι “τα πορίσματα ή τα έγγραφα που συντάσσονται από τον ιδιωτικό φορέα δεν γεννούν διαφορές μεταξύ του επιβλέποντος και του αναδόχου”, στερούνται νομικής και πραγματικής βάσης, καθώς αφενός δεν διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, αφετέρου δεν είναι δυνατόν στη συνέχεια όπως αναφέρεται παρακάτω να πραγματοποιούνται επιτόπιοι έλεγχοι του έργου από την Δ.Υ., με σκοπό να διαπιστώνει την εξέλιξη του έργου, τη νόμιμη άσκηση της επίβλεψης και τη συμμόρφωση του αναδόχου με την σύμβαση εκτέλεσης του έργου.
Επίσης, για τους ίδιους λόγους δεν είναι δυνατή η υλοποίηση της διαδικασίας εναντίωσης της Δ.Υ. στα πορίσματα και έγγραφα του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης, καθώς δεν έχει οριστεί δημόσιος υπάλληλος της Δ.Υ. που να παρακολουθεί εμπεριστατωμένα το έργο και έχοντας όλες τις ευθύνες που απορρέουν από τις σχετικές με την εκτέλεση δημοσίων έργων διατάξεις. Αντίθετα δε, επιφορτίζεται τεχνηέντως ο προϊστάμενος της Δ.Υ. με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί και εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Εν τέλει, μας προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι "Στην περίπτωση αιτιολογημένης εναντίωσης της διευθύνουσας υπηρεσίας, η προϊσταμένη αρχή του έργου αποφασίζει για τις εν λόγω διαφορές (μεταξύ αναδόχου, ιδιώτη επιβλέποντα και Δ.Υ.), και η απόφαση δεσμεύει την διευθύνουσα υπηρεσία, τον φορέα επίβλεψης και τον ανάδοχο". Αυτό σημαίνει ότι εφόσον καλούνται οι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της Προϊσταμένης αρχής να εξετάσουν τις διαφορές του αναδόχου, και μάλιστα με απόφαση δεσμευτική για τον ιδιώτη επιβλέποντα και τον ανάδοχο, αναγνωρίζεται σαφώς ότι οι δημόσιοι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της αναθέτουσας αρχής διαθέτουν σημαντική εμπειρία αλλά και τεχνική κατάρτιση επί των έργων. Έτσι λοιπόν προκύπτει το εύλογο ερώτημα, για ποιο λόγο δεν θεωρούνται κατάλληλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι να κάνουν οι ίδιοι την επίβλεψη των έργων, όταν μάλιστα αυτό δεν θα έχει οικονομική επιβάρυνση στον Π/Υ του έργου και κατ' επέκταση στον φορολογούμενο πολίτη.
Κατά ανάλογο τρόπο, και όπως ήδη έχουμε αναφέρει, θα πρέπει να σταματήσει η μεταφορά αρμοδιοτήτων του δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες (Α.Ε.), οι οποίες λειτουργούν έξω από το δημόσιο έλεγχο, με ειδικό προνομιακό νομοθετικό πλαίσιο και έχουν, όπως έχει επανειλημμένως αποδειχθεί βάσει τεκμηριωμένων δημοσιευμένων στοιχείων, κόστος πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό των τεχνικών υπηρεσιών. Συνεπώς και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τεθεί το χρονικό πλαίσιο κατάργησής τους και απορρόφησής τους από τις δημόσιες τεχνικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες στελεχώνονται από αξιόλογο και έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό.
Περαιτέρω υποβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών, μη αξιοποίηση συσσωρευμένης εμπειρίας των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, εμπλοκή της διευθύνουσας υπηρεσίας στις διαφωνίες που θα ανακύπτουν. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης να μπορεί να εισηγείται στην αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση διαφορών.
Να διαγραφεί η ανωτέρω προσθήκη στην παρ. 10 για το πειθαρχικό παράπτωμα.
Άρθρο 58
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη – Προσθήκη άρθρου 136Α στον ν. 4412/2016
Στον ν. 4412/2016 (Α’ 147) προστίθεται άρθρο 136Α ως εξής:
«Άρθρο 136Α
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη
1. Η επίβλεψη έργων με προεκτιμώμενη αμοιβή έως το όριο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5, δύναται, πέραν των ορισμών των παρ. 1 και 2 του άρθρου 136, να διενεργείται από διαπιστευμένους ιδιώτες, επιβλέποντες ελεγκτές μηχανικούς, ανά κατηγορία έργου.
2. Ο ορισμός του ελεγκτή μηχανικού γίνεται μετά από κλήρωση μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μητρώο που πληρούν τα κριτήρια της απόφασης της παρ. 3. Ελεγκτής Μηχανικός που κληρώθηκε για την επίβλεψη έργου δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε επόμενη κλήρωση, μέχρι την παραλαβή του αντικειμένου του έργου κατ’ άρθρο 172.
3. Σε περίπτωση ορισμού ελεγκτή μηχανικού εφαρμόζονται αναλογικά οι παρ. 5 έως 9 του άρθρου 136.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ρυθμίζονται οι διαδικασίες ελέγχου, διαπίστευσης και τήρησης του μητρώου ελεγκτών μηχανικών καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.,.
Ένα ακόμη Μητρώο δημιουργείται και το ΤΕΕ θα γνωμοδοτήσει για τις διαδικασίες πιστοποίησης ιδιωτών, επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών.
αρθ. 59 παρόντος σ/ν Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου – Τροποποίηση του άρθρου 138 του ν.4412/2016: Παρ.1 Αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο με τρόπο ασαφή ότι, «ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας», τα οποία όμως δεν αναφέρονται πουθενά στη συνέχεια ποια είναι.
Παρ. 2 Η ισχύουσα σημερινή διάταξη του άρθρου 138 του ν.4412/16 είναι "2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να τηρεί με ακρίβεια τη διάταξη και τις διαστάσεις των διαφόρων μερών του έργου, όπως προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια ή άλλα στοιχεία της μελέτης, τα οποία δεν επιδέχονται τροποποιήσεων ή αλλαγών, εκτός αν άλλως ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος.."
Στο παρόν σ/ν εντύπωση μας προκαλεί η προτεινόμενη αλλαγή που αναφέρει ότι: "ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου και εφόσον κριθεί ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις, σύμφωνα με το άρθρο 155, δεν μεταβάλουν την φύση του έργου και δεν επάγονται ουσιώδη αύξηση του συμβατικού ανταλλάγματος εγκρίνεται η συνέχιση εκτέλεσης του έργου. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό."
Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι, κατά την προσφορά του αναδόχου θεωρείται ότι αυτός δεν έχει μελετήσει τα στοιχεία της και δεν δεσμεύεται από αυτά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται και πρόβλημα με την ισχύ των τευχών της σύμβασης. Έτσι δημιουργείται στρέβλωση του ανταγωνισμού, με συνέπεια όλοι οι ανάδοχοι να διεκδικήσουν το επιπλέον 15% της Σύμβασης (άρθρο 155) που θα εγκρίνεται σχετικά εύκολα. Η άποψή μας είναι να απαλειφτεί η συγκεκριμένη διάταξη και η τροποποίηση της μελέτης να προβλέπεται μόνον στο άρθ.144 , όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα.
Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να απαλειφτεί και η επόμενη διάταξη που αναφέρει ότι "Αν, μετά τη διάλυση της σύμβασης, η προϊσταμένη αρχή αποφασίσει την εκτέλεση του έργου σύμφωνα με την υφιστάμενη μελέτη, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο ανάδοχος της παρ. 2 και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο της ολοκλήρωσης της διαλυθείσης εργολαβίας, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και βάσει της προσφοράς που υπέβαλε στον διαγωνισμό.", καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα επικρατεί συνεννόηση μεταξύ των υποψηφίων, μέχρι να καταλήξει η εκτέλεση του έργου στο χαμηλότερο ή ικανοποιητικό ποσοστό έκπτωσης, μετά από προτεινόμενες άστοχες και απορριπτέες προτάσεις περί τροποποιήσεων του έργου από τους αρχικούς αναδόχους.
1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας, ευθυνόμενος έναντι του κυρίου του έργου για την επιμέλεια που επιδεικνύει και στις δικές του υποθέσεις.
2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να ελέγξει τη μελέτη εκτέλεσης του έργου πριν την εγκατάστασή του στο εργοτάξιο και να ενημερώσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία. Η διευθύνουσα υπηρεσία προσκαλεί τον ανάδοχο να υποβάλλει εγγράφως, εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των είκοσι (20) ημερών και μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης, παρατηρήσεις ως προς την εφαρμοσιμότητα της μελέτης.
Οι δύο παραπάνω παράγραφοι έρχονται σε σύγκρουση. Ανεξαρτήτως αυτού ο μεγάλος κίνδυνος είναι καταρχάς να εμπλακούν οι ΤΥ σε φαύλο κύκλο με παραιτήσεις αναδόχων και νέες αναθέσεις. Επίσης είναι φανερό ότι με την έναρξη του έργου θα ζητείται διάθεση απροβλέπτων νέες τιμές κλπ.
Η παρ. 2 θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην υλοποίηση των έργων και απώλεια δημόσιων πόρων με την καταβολή αποζημιώσεων. Να διατηρηθεί το παρόν καθεστώς όπου ο ανάδοχος ελέγχει τη μελέτη και προτείνει τροποποιήσεις χωρίς να έχει δικαίωμα να ζητήσει διάλυση σύμβασης. Σε περίπτωση διάλυσης και καταβολής αποζημίωσης μήπως υπάρχει κίνδυνος επιβολής καταλογισμών σ’ αυτούς που συνέταξαν και θεώρησαν τη μελέτη; Σε περίπτωση που διατηρηθεί πρέπει να διευκρινισθεί τι αποτελεί ουσιώδη αύξηση του εργολαβικού ανταλλάγματος.
αρθ. 60 παρόντος σ/ν Πειθαρχικές ευθύνες διοικητικών οργάνων – Τροποποίηση του άρθρου 141 του ν.4412/2016: Ενώ αναφέρεται ότι «Αποτελούν πειθαρχικό παράπτωμα οι εντολές για μη εγκεκριμένες υπερσυμβατικές εργασίες», αντίθετα στο άρθρο των επιμετρήσεων (αρθ. 70 παρόντος, τροπ. αρθ. 151 ν. 4412/16) αναφέρεται ότι «οι εξωσυμβατικές ποσότητες κατόπιν εντολών της Υπηρεσίας θα πρέπει να αποτυπώνονται διακριτά.»
Άρθρο 66 Προθεσμίες – Αντικατάσταση άρθρου 147 ν. 4412/2016
Καταργούνται οι ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες.Η διατήρηση μόνο αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών συνεπάγεται την επιβολή ποινικών ρητρών για την μη τήρησή τους οι οποίες δεν ανακαλούνται, ακόμα και εφόσον περαιωθεί εντός της συνολικής προθεσμίας το έργο. Αυτό θα δημιουργήσει πολλές τριβές μεταξύ αναδόχου και Επιβλέπουσας Υπηρεσίας. Να διατηρηθούν ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες τουλάχιστον για τα έργα κάτω των ορίων ΕΕ.
αρθ. 70 παρόντος σ/ν Επιμετρήσεις– Τροποποίηση του άρθρου 151 του ν.4412/2016: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία της από κοινού (αναδόχου και επίβλεψης) λήψης επιμετρητικών στοιχείων (ενώ υποβάλλονται στην επίβλεψη μόνο με δήλωση αληθείας (!) του αναδόχου), που έχει ως αποτέλεσμα τον μη έγκαιρο και ορθό έλεγχο των επιμετρητικών και ποσοτικών στοιχείων και ο κίνδυνος πλημμελούς ελέγχου σε όφελος του αναδόχου και εις βάρος του έργου και του δημόσιου συμφέροντος είναι προφανής.
Επίσης, μας προξενεί τεράστια εντύπωση η διάταξη περί υποχρεωτικού δειγματοληπτικού ελέγχου μόνο του 10% (!) των επιμετρήσεων, καθώς δεν διασφαλίζεται η ορθή ποιοτικά και ποσοτικά και σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση προβλεπόμενη κατασκευή του έργου και δεν εξυπηρετείται η διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.
παρ. 4. Εισάγονται για πρώτη φορά οι έννοιες της ανακριβούς ή εκ προθέσεως αναληθούς υποβολής επιμέτρησης από τον ανάδοχο, δίχως να ορίζεται με σαφήνεια η διαφοροποίηση αυτών, καθώς και ποιος από την επίβλεψη θα αποφασίσει, σε ποια από τις 2 περιπτώσεις εντάσσεται η υποβολή της αναληθούς επιμέτρησης από τον ανάδοχο. Επίσης ασαφής είναι και η διαδικασία που αναφέρεται για το πως διορθώνεται η ανακριβής επιμέτρηση (με πρωτοβουλία του αναδόχου ή της Δ.Υ. και αν χωράει ένσταση επ' αυτού).
παρ. 5. Καταργείται ο υποχρεωτικός έλεγχος και η έγκριση των επιμετρήσεων πριν την πληρωμή του λογαριασμού, το οποίο αντιβαίνει στις διατάξεις περί εξασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος και η Δ.Υ. λειτουργεί εκ των υστέρων, με σύνταξη αρνητικών λογαριασμών, για τους οποίους αν γίνει ένσταση από πλευράς του αναδόχου, αυτό συνεπάγεται μεγάλες καθυστερήσεις στην τελική απόδοση του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού προς το Δημόσιο.
παρ. 6. Αντικαθίσταται το ΠΠΑΕ με την απλή δήλωση γνωστοποίησης Αφανών Εργασιών που συνοδεύεται με δήλωση αληθείας των στοιχείων του αναδόχου και έκθεση επιβεβαίωσης του επιβλέποντα στον Προϊστάμενο της Δ.Υ., δίχως να ορίζεται η διενέργεια του υποχρεωτικού ποσοτικού έλεγχου των αφανών εργασιών. Επίσης, είναι προφανές ότι με τις απλές δηλώσεις γνωστοποίησης (αναδόχου) και επιβεβαίωσης (επιβλέποντα) δεν διασφαλίζεται ο πλήρης ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος του συνόλου του έργου και ούτε θα είναι εφικτό να ελεγχθεί αυτό εκ των υστέρων, καθώς πρόκειται για αφανείς εργασίες που θα επικαλυφθούν αργότερα από άλλες.
Στην πραγματικότητα έχουμε κατάργησητου ελέγχου των επιμετρήσεων με πιθανή απώλεια δημόσιων πόρων. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στον μέγιστο χρόνο για τον έλεγχο. Αφού θα ελέγχεται υποχρεωτικά μόνο το 10% τι ακριβώς χρειάζεται η ιδιωτική επίβλεψη; Έχουμε επίσης κατάργηση των επιτροπών ΠΠΑΕ. Αφανείς εργασίες που θα ελέγχονται μόνο απ’ τον επιβλέποντα με αποτέλεσμα έλλειψη διαφάνειας. Σε περίπτωση ιδιωτικής επίβλεψης με ποια διαδικασία θα εκδίδεται εγκριτική πράξη των επιμετρήσεων των αφανών εργασιών απ’ τη Διευθύνουσα Υπηρεσία;
αρθ. 71 παρόντος σ/ν Λογαριασμοί – Τροποποίηση του άρθρου 152 του ν.4412/2016: παρ. 9 Στην περίπτωση άσκησης επίβλεψης του έργου από ιδιώτη ελεγκτή μηχανικό, ο Προϊστάμενος της Δ.Υ. ελέγχει και εγκρίνει τον λογαριασμό του έργου, για το οποίο δεν έχει οριστεί από πλευράς της Δ.Υ. υπάλληλός της για την παρακολούθησή του, με αποτέλεσμα να επιφορτίζεται ο Προϊστάμενος με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί, καθώς δεν θα έχει πραγματική εικόνα για την ακριβή εκτέλεση και υλοποίηση του έργου.
αρθ. 77 παρόντος σ/ν Ακαταλληλότητα υλικών – Ελαττώματα – Παράλειψη συντήρησης – Τροποποίηση του άρθρου 159 του ν.4412/2016: παρ. 4: Θα πρέπει να προστεθεί και η αναφορά για την εκτέλεση ειδικής διαταγής για εργασίες αποκατάστασης ελαττωμάτων που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα από τον Προϊστάμενο της Δ.Υ., όπως ισχύει άλλωστε και στο σημερινό άρθρο του ν.4412.
αρθ. 78 παρόντος σ/ν Έκπτωση αναδόχου– Τροποποίηση του άρθρου 160 του ν.4412/2016: Με βάση τα προηγούμενα άρθρα θα πρέπει να προστεθεί και η περίπτωση ζ): Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της παρ. 4 του αρθ. 151 του ν.4412 (αρθ.70 του παρόντος σ/ν) ή ο ανάδοχος καθ’ υποτροπή προβαίνει στην υποβολή αναληθών επιμετρήσεων, ο ανάδοχος κηρύσσεται υποχρεωτικά έκπτωτος.
Αρθ. 161 του ν. 4412/16: Προτείνεται να υπάρχει σχετική πρόβλεψη για διακοπή έργου λόγω ανωτέρας βίας, καθώς η πρόσφατη πανδημία ανέδειξε την ανάγκη αυτή.
Αρθ. 81 του παρόντος σ/ ν. Υπεργολαβία κατά την εκτέλεση, Τροποποίηση του αρθ. 165 4412/16: Να προστεθεί ως προϋπόθεση γ): ο υπεργολάβος να μην έχει αρνηθεί την παράταση της προσφοράς του κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, εφόσον συμμετείχε και υπέβαλε προσφορά.
αρθ. 82 παρόντος σ/ν Βεβαίωση περάτωσης εργασιών– Τροποποίηση του άρθρου 168 του ν.4412/2016: παρ. 1. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι, «όταν λήξει η προθεσμία περάτωσης του έργου, ο επιβλέπων αναγράφει πλην άλλων και τις παρατηρήσεις του για εργασίες που έχουν εκτελεσθεί με υπέρβαση των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων». Αυτό όμως αντίκειται στην ορθή επίβλεψη και παρακολούθηση του έργου, καθώς όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω (αρθ. 141 ν.4412, 60 παρόντος σ/ν) αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα η χορήγηση εντολών για εκτέλεση εργασιών, οι οποίες δεν προβλέπονται από την αρχική ή εγκεκριμένη συμπληρωματική σύμβαση, ούτε άλλως είναι επιτρεπτή η εκτέλεσή τους κατά τις κείμενες διατάξεις.
αρθ. 84 Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΙΜ-ΤΕΜ) – Αντικατάσταση άρθρου 170 ν. 4412/2016:
Δεν είναι δυνατόν, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο, ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, “μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα”, να αναλαμβάνει την διαρκή ενημέρωση και υποστήριξη του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Δημοσίων Έργων. Το συγκεκριμένο αντικείμενο θα πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των δημόσιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Σε αντίθετη περίπτωση, εργολάβοι και ιδιώτες μελετητές θα καθορίζουν τις τιμές υλικών και εργασιών καθώς και τις προδιαγραφές των έργων, με κίνδυνο την υπερκοστολόγηση έργων και την έγκριση πιθανών ελλιπών τεχνικών προδιαγραφών κατασκευής. (είναι πρόσφατο άλλωστε το παράδειγμα της έκθεσης του ελεγκτικού συνεδρίου της Ε.Ε., όπου στην Ελλάδα με ΣΔΙΤ για τα έργα των αυτοκινητοδρόμων το κόστος είναι αυξημένο κατά 65%).
αρθ. 86 παρόντος σ/ν Παραλαβή – Τροποποίηση του άρθρου 172 του ν.4412/2016: Παρ. 2 Εφόσον καταργείται με το προτεινόμενο άρθρο η διενέργεια της προσωρινής παραλαβής, ορίζεται μια επιτροπή παραλαβής που επί της ουσίας θα είναι ενεργή μετά από 15 μήνες (αφού αφορά μόνο το μοναδικό στάδιο της οριστικής πλέον παραλαβής). Επίσης, προς διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου, θα πρέπει να προστεθεί η υποχρέωση του αναδόχου για υποβολή σχετικής όχλησης για τη διενέργεια της παραλαβής, πριν αυτή να θεωρείται ότι έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια, αν δεν διενεργηθεί στις παραπάνω ορισμένες προθεσμίες (όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα στο ν.4412).
Παρ. 4. Με το παρόν άρθρο αυξάνονται, δίχως τεκμηρίωση και αιτιολογία τα μέλη της επιτροπής παραλαβής του έργου σε πέντε (από τρία που ήταν σύμφωνα με το ισχύοντα νόμο), ορίζεται πρόεδρος από άλλη αναθέτουσα αρχή και επιπλέον δύο ακόμη μέλη ως εκπρόσωποι του ΤΕΕ, τα οποία δικαιούνται ιδιαίτερη αμοιβή, με αποτέλεσμα την αύξηση της δαπάνης του έργου, ενώ με το ισχύον πλαίσιο η παραλαβή γινόταν με υπαλλήλους της αναθέτουσας αρχής (δίχως επιπλέον κόστος).
Καταργείται η προσωρινή παραλαβή των έργων. Η παραλαβή θα γίνεται υποχρεωτικά εντός 3 μηνών χωρίς να απαιτείται προηγούμενη όχληση απ’ τον ανάδοχο. Η επιβολή των πειθαρχικών ποινών θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα στους μικρούς, υποστελεχωμένους Δήμους όπου μέσω προγραμματικών συμβάσεων οι μηχανικοί συμμετέχουν και σε παραλαβές έργων άλλων Δήμων. Η προθεσμία των 3 μηνών είναι πολύ μικρή και δε θα είναι δυνατό να τηρείται.
αρθ. 89 παρόντος σ/ν Διοίκηση σύμβασης μελέτης – παροχής τεχνικών υπηρεσιών, έλεγχος, επίβλεψη και παρακολούθηση, τροποποίηση του αρθ. 183 του ν.4412/16: Και σε αυτό το άρθρο θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών να γίνεται από ιδιώτες. Οι επιβλέψεις, όπως αναφέρθηκε πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου ,ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Άλλωστε μακροπρόθεσμα και πάλι οι ευθύνες θα βαρύνουν τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι θα έχουν παραλάβει αυτές τις μελέτες, που η επίβλεψή τους έγινε από ιδιώτες.
αρθ. 108 παρόντος σ/ν Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων – Τροποποίηση του αρθ. 221 του ν.4412/16: Πρότασή μας είναι ότι Θα πρέπει να ορίζονται τα μέλη επιτροπής των διαγωνισμών κατόπιν κλήρωσης μέσω του μητρώου (Μη.ΜΕ.Δ), μόνο από την αναθέτουσα αρχή για μέχρι ενός ύψους Προϋπολογισμού Έργου (πλέον αυτού του ποσού θα γίνεται κλήρωση υπαλλήλων σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας και ο πρόεδρος της επιτροπής θα είναι από την αναθέτουσα αρχή). Επίσης, απαιτείται να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση της υπηρεσίας να στέλνει σε προγράμματα επιμόρφωσης τους υπαλλήλους που θα συμμετέχουν στις διαδικασίες των διαγωνισμών, να αποσαφηνιστεί η έννοια της απαιτούμενης εμπειρίας προκειμένου να συμμετέχουν οι υπάλληλοι στις επιτροπές αυτές διεξαγωγής των δημοπρασιών, καθώς και να επανακαθοριστεί ο χρόνος αποκλεισμού από τις κληρώσεις υπαλλήλων που έχουν ήδη κληρωθεί.
Γενικά καταργείται η κλήρωση για την ανάδειξη των μελών Επιτροπής Διαγωνισμού μέσω ΜΗΜΕΔ. Διατηρείται ως εξαιρετική διαδικασία για τις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή και μόνο στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής. Στην περίπτωση β) δε διευκρινίζεται με σαφήνεια τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή διαγωνισμού.
Καταργείται η απαγόρευση να ορίζονται ως μέλη της επιτροπής διαγωνισμού υπάλληλοι της αναθέτουσας αρχής στις περιπτώσεις του άρθρου 50 (μελετοκατασκευή) ή όταν το κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής. Να μην καταργηθεί η απαγόρευση για λόγους διαφάνειας και διασφάλισης της αξιοπιστίας των διαγωνισμών.
Εν κατακλείδι, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι, και αυτό το νομοσχέδιο εντάσσεται στην ανάγκη των κυβερνήσεων να προασπίσουν τα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων και επιχειρηματιών, που βλέπουν τους μηχανικούς του δημοσίου ως «εμπόδια» διότι ελέγχουν ως, εκ του ρόλου τους, οφείλουν! Αυτό αποδεικνύεται από τη διαχρονική βούληση των κυβερνόντων, να μην προχωρούν στην επαρκή στελέχωση των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών, για να διευκολύνουν τους «επενδυτές» και τους αιρετούς, να παραχωρούν ότι έχει απομείνει από αρμοδιότητα στις τεχνικές υπηρεσίες σε ιδιώτες, στις Αναπτυξιακές των δήμων και στην ΕΤΑΑ σε βάρος της προστασίας και διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος, των κοινωνικών – λαϊκών δικαιωμάτων και του Περιβάλλοντος.
Με την ευκαιρία της τροποποίησης του Ν. 3433/2006, προτείνεται η απαλοιφή της παρ. 4Α του αρ. 72 του εν λόγω Νόμου, για τους παρακάτω λόγους:
Η ανωτέρω ρύθμιση είναι αποσπασματική και εκτός του θεσμικού πλαισίου.
Σε κάθε περίπτωση, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, όσον αφορά την συμπεριφορά των υπαλλήλων και ειδικότερα του πολιτικού προσωπικού του ΥΕΘΑ είναι επαρκές για την διασφάλιση της διαφάνειας και την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και ουδόλως βελτιώνεται με την ανωτέρω ρύθμιση.
Το πολιτικό προσωπικό δεν υπάγεται στο καθεστώς μεταθέσεων του ένστολου προσωπικού, ούτε δύναται να εξομοιωθεί με αυτό.
Οι μεταθέσεις στελεχών του πολιτικού προσωπικού ανά τριετία είναι ιδιαιτέρως δυσμενείς για τους υπαλλήλους.
Είναι δε αδικαιολόγητα δυσμενής μεταχείριση για τους υπαλλήλους των συγκεκριμένων υπηρεσιών του ΥΕΘΑ, σε σχέση με το καθεστώς αντίστοιχων καθηκόντων υπαλλήλων άλλων υπηρεσιών του ίδιου Υπουργείου, πολύ δε περισσότερο σε σχέση με το καθεστώς των υπαλλήλων άλλων Υπουργείων και δημόσιων φορέων, που δεν υπέχουν τέτοια υποχρέωση.
Επίσης, είναι ιδιαιτέρως δυσμενής για την υπηρεσία, που θα χρειάζεται συνεχώς ανανέωση του προσωπικού της και αντικατάσταση των μετατιθέμενων με κατάλληλα καταρτισμένους υπαλλήλους, προκειμένου να επιτελέσει τις αρμοδιότητές της, οι οποίοι όμως θα λείπουν από τις υπηρεσίες που θα υποχρεωθούν να αφήσουν.
Άρθρο 41 (τροποποίηση του άρθρου 100 ν. 4412/2016)
Η διάταξη περί έκδοσης, σε μειοδοτικούς διαγωνισμούς, μίας προσβαλλόμενης απόφασης για τον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής, αξιολόγησης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών και των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ενδεχομένως εγείρει ζητήματα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο. Ειδικότερα, έχει κριθεί ότι δεν επιτρέπεται στα κράτη μέλη να εξαρτούν την άσκηση της προσφυγής από το αν η οικεία διαδικασία συνάψεως δημόσιας συμβάσεως έχει προχωρήσει τυπικώς σε συγκεκριμένο στάδιο (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 11ης Ιανουαρίου 2005, Stadt Halle και RPL Lochau, C 26/03, EU:C:2005:5, σκέψη 38) αλλά και ότι αντιβαίνει στις διατάξεις της οδηγίας 89/665/ΕΚ το γεγονός αναμονής, σε όλες τις περιπτώσεις, εκ μέρους του διαγωνιζομένου της απόφασης περί αναθέσεως της επίμαχης συμβάσεως πριν αποκτήσει τη δυνατότητα ασκήσεως προσφυγής κατά της αποφάσεως με την οποία επιτρέπεται η συμμετοχή στον διαγωνισμό σε άλλο διαγωνιζόμενο (απόφαση της 5ης Απριλίου 2017, Υπόθεση C-391/15, Marina del Mediterráneo SL, ECLI:EU:C:2017:268, σκέψη 34).
-Άρθρο 43 (Συμπλήρωση – αποσαφήνιση πληροφοριών και δικαιολογητικών– Αντικατάσταση άρθρου 102)
Η διάταξη ενδέχεται να δημιουργήσει ερμηνευτικά ζητήματα παρότι εν γένει συνάδει με το λεκτικό του άρθρου 56 παρ. 3 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ. Προτείνεται προσθήκη σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΔΕΕ, κατά την οποία δεν επιτρέπεται η συμπλήρωση ή/και το πρώτον υποβολή στοιχείων/εγγράφων/πληροφοριών, η κοινοποίηση των οποίων τέθηκε από τα συμβατικά έγγραφα επί ποινή αποκλεισμού. [βλ. ad hoc Απόφαση της 10ης Οκτωβρίου 2013, C 336/12, σκ.39-40, ECLI:EU:C:2013:647 (σκ. 39-40), όπου κρίθηκε ότι «η αναθέτουσα αρχή δύναται να ζητήσει να διορθωθούν ή συμπληρωθούν σε επιμέρους σημεία τα δεδομένα που περιλαμβάνονται σε έναν τέτοιο φάκελο, αρκεί η αίτηση αυτή να αφορά στοιχεία ή δεδομένα….των οποίων είναι αντικειμενικά εξακριβώσιμος ο προγενέστερος χαρακτήρας σε σχέση με το πέρας της προθεσμίας που είχε ταχθεί για την υποβολή υποψηφιότητας. Παρά ταύτα, πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά αν τα έγγραφα της δημόσιας συμβάσεως επέβαλλαν επί ποινή αποκλεισμού από τη διαδικασία την κοινοποίηση του εγγράφου ή της πληροφορίας που λείπει».
Επίσης, η ταχθείσα προθεσμία που μπορεί να ανέλθει και σε 20 ημέρες δεν παρίσταται ότι τελεί έστω σε αναλογία με την αποκλειστική προθεσμία των 10 εργασίμων ημερών που τίθεται στη διάθεση των οικονομικών φορέων προκειμένου να αιτιολογήσουν την προσφορά τους εφόσον «φαίνεται» ασυνήθιστα χαμηλή, που, εν πάσει περιπτώσει η τελευταία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων απαιτεί εξειδικευμένους και συχνά πολύπλοκους ισχυρισμούς, ως και αποδεικτικά μέσα.
Άρθρο 134 Πεδίο εφαρμογής – Τροποποίηση άρθρου 345 ν. 4412/2016
Επέκταση εφαρμογής του Βιβλίου IV σε διαγωνιστικές διαδικασίες προϋπολογισθείσας δαπάνης από 30.000€. Δεν προκύπτει η αιτιολογική βάση υιοθέτησης της εν λόγω διάταξης, ούτε εάν διενεργήθηκε σχετική έρευνα, προκειμένου να υφίσταται ενδεικτική έστω τάξη μεγέθους του αριθμού των υποθέσεων που αφορά αλλά και του δημοσιονομικού οφέλους. Παράλληλα, δεν προκύπτει ο λόγος για τον οποίο η αναθέτουσα αρχή αλλά και οι οικονομικοί φορείς θα πρέπει να αναμείνουν έως 60 ημέρες προκειμένου να κατακυρωθεί «πρόχειρος» διαγωνισμός, ούτε εάν υπάρχει βιώσιμη δυνατότητα επίσπευσης της εξέτασης τους. Εξάλλου με τις υφιστάμενες διατάξεις δεν προκύπτει έλλειμα έννομης προστασίας προς τους οικονομικούς φορείς.
Άρθρο 136 Διαδικασία εξέτασης της προσφυγής – Τροποποίηση άρθρου 365 του Ν.4412/2016)
Σε περίπτωση διαγωνιστικής διαδικασίας προϋπολογισθείσας δαπάνης έως 100.000€, προβλέπεται η εξέταση της προσφυγής από Μονομελές Κλιμάκιο της ΑΕΠΠ, ωστόσο η συγγραφή προσφυγής και η επακόλουθη εξέτασης της δεν καθίσταται αυτομάτως απλούστερη σε επίπεδο νομικών ή ουσιαστικών ισχυρισμών ανάλογα με την προϋπολογισθείσα δαπάνη (ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού ως προς τους προβληθέντες ουσιαστικούς ισχυρισμούς αλλά και ως προς τους νομικούς, περιπτώσεις CE).
Άρθρο 137 Προσωρινά μέτρα – Αντικατάσταση άρθρου 366 ν. 4412/2016
Δεν προκύπτει ο δικαιολογητικός λόγος υιοθέτησης διάταξης για υποχρεωτική έκδοση απόφασης προσωρινών μέτρων ακόμα και όταν ο αιτών δεν υφίσταται βλάβη από τη συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας, λαμβάνοντας δε υπόψη την προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 41 (τροποποίηση του άρθρου 100 ν. 4412/2016) περί έκδοσης, σε μειοδοτικούς διαγωνισμούς, μίας προσβαλλόμενης απόφασης σε συνδυασμό με το άρθρο 364 του ν. 4412/2016 όπου η άσκηση προδικαστικής προσφυγής κωλύει, κατά κανόνα την υπογραφή της σύμβασης, προκύπτει ότι στο σύνολο των ως άνω περιπτώσεων, η απόφαση λήψης μέτρων προσωρινής προστασίας θα είναι απορριπτική, αφού δεν υφίσταται βλάβη.
Άρθρο 61: Ψηφιακό Αρχείο Βαθμολόγησης
Σύσταση Ηλεκτρονικού Μητρώου Βαθμολόγησης του Συνολικού Συστήματος Παραγωγής Έργων.
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας είναι απορίας άξιος ο μη εξορθολογισμός του συνολικού συστήματος παραγωγής Δημοσιών Έργων και Προμηθειών. Η σημερινή κατάσταση δεν μπορεί να έχει αιτία έναν κλάδο μόνο του συνόλου παραγωγής παραδείγματος χάριν τους Εργολάβους ή τους Μελετητές. Είναι μια κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά.
Με άξονα την αξιοποίηση της πληροφορικής προτείνεται τη Σύσταστη Ηλεκτρονικού Μητρώου Βαθμολόγησης του Συνολικού Συστήματος Παραγωγής Έργων και Προμηθειών. Στόχος του συστήματος βαθμολόγησης είναι αύξηση της παραγωγικότητας των εμπλεκόμενων φορέων.
Το σύστημα αποτελείται από τέσσερις (4) κυρίως φορείς.
1. Δημόσιες Υπηρεσίες
2. Μελετητές
3. Ιδιώτες Ελεγκτές – Επιμετρητές
4. Εργολάβοι – Κατασκευαστές
Όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι υπόχρεοι καταγραφής στο μητρώο με ξεχωριστούς τομείς βαθμολόγησης. Το μητρώο θα έχει τη λογική της αυτοβελτίωσης μέσω της βαθμολόγησης του εκάστοτε εμπλεκομένου από τους υπόλοιπους συνεργαζόμενους ή προϊσταμένους.
Για κάθε φορέα θα δίνονται ελάχιστα αλλά όχι αμελητέα κίνητρα για την συγκέντρωση μεγαλύτερης βαθμολογίας.Τα αντίστοιχα προτεινόμενα κίνητρα είναι:
1. Μικρή υποβοήθηση προαγωγής των υπαλλήλων των τεχνικών υπηρεσιών μακροπρόσθεσμα
2. Μικρή υποβοήθηση για ανάληψη μελετών σε επόμενες δημοπρασίες
3. Δυνατότητα ανάληψης ελέγχου μεγαλύτερου έργου ή μικρή αύξηση αποζημίωσης
4. Μικρή υποβοήθηση για ανάληψη έργων και προμηθειών σε επόμενες δημοπρασίες. Για παράδειγμα η υποβοήθηση στη κατηγορία των εργολάβων μπορεί να είναι ένα επιπρόσθετο πλασματικό ποσοστό της τάξεως του 2-3% στην ανάληψη του επόμενου έργου του. Η σύμβαση θα υπογράφεται με το πραγματικά δοσμένο ποσοστό έκπτωσης.
Τα κριτήρια βαθμολόγησης θα είναι φυσικά διαφορέτικά για τον κάθε φορέα και προτείνεται να γίνονται με βαθμούς από 1 έως 5.
1. α) Αντικείμενο έργου.
β) Πορεία εξέλιξης διαδικασιών ωρίμανσης
γ) Πορεία και ταχύτητα σύναψης σύμβασης από την καταληκτική ημερομηνία του διαγωνισμού. (αυξημένο ποσοστό βαρύτητας)
2. α) Πληρότητα μελέτης και πληρότητα αντιμετώπισης των προβληματών που δύναται να λύσει το έργο, με βάση το δοσμένο από την τεχνική υπηρεσία αντικείμενο έργου
β) Τεχνικά στοιχεία και υιοθετούμενες τεχνικές λύσεις (αυξημένο ποσοστό βαρύτητας)
γ) Μη ύπαρξη τροποποίησης κατά τη διάρκεια του έργου.
δ) Μη ύπαρξη λαθών υπολογισμών και διφορούμενων ερμηνέσευων.
ε) Απόκλιση κοστολόγησης μελετητή από τις τιμές του μειοδότη.
3. α) Έκθεση βαθμολόγησης Μελέτης
β) Συνέπεια ως προς την τεχνική υπηρεσία όσον αφορά τα καθήκοντά του.
γ) Συννενόηση και επικοινωνία με κατασκευαστή εργολάβο (αυξημένη βαρύτητα)
4. α)Ποιότητα κατασκευής (αυξημένη βαρύτητα)
β) Παραγωγικότητα κατασκευαστή
γ) Εφαρμογή της Μελέτης
δ) Αντιμετώπιση ανακύπτοντων προβλημάτων
Το συνολικό σύστημα εποπτεύεται από κεντρική διεύθυνση που έχει και διαιτητικό χαρακτήρα.
Άρθρο 88: Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές
Με την υποβολή της μελέτης προς δημοπρασία ο Μελετητής είναι υποχρεωμένος να συντάξει και να αποστείλει την πραγματική κοστολόγηση της κατασκευής. Η κοστολόγηση αποστέλλεται στην Κεντρική Διεύθυνση του Ηλεκτρονικού Μητρώου και αποσφραγίζεται μόνο κατά την ημέρα αποσφράγισης των προσφορών. Η κοστολόγηση γίνεται με βάση τις τρέχουσες τιμές των εργασιών και των υλικών οπότε και είναι υποχρεωμένος ο μελετητής να προβεί στην αντίστοιχη έρευνα αγοράς.
Αν το κόστος του έργου σύμφωνα με την δοσμένη προσφορά του μειοδότη ξεπερνά το 15% από την κοστολόγηση του μελετητή, τότε ο εν λόγω μειοδότης αποκλείεται. Στην περίπτωση και μόνο που η εν λόγω απόκλιση βρίσκεται μεταξύ του 10 και 15% δύναται η δυνατότητα της αιτιολόγησης της χαμηλής προσφοράς όπως περιγράφεται στο Άρθρο 88 του παρόντος σχεδίου νόμου.
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Κατ’ άρθρον Παρατηρήσεις:
αρθ. 1, παρ.1 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016): αρθ. 2, παρ. 1.7: Προτείνεται η διατύπωση «ως έργο νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού (και όχι αποκλειστικά πολιτικού μηχανικού που αναφέρεται στο παρόν σ/ν), το οποίο επαρκεί καθαυτό για την επιτέλεση οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας.
Επίσης, απαιτείται περαιτέρω διεξοδική διευκρίνιση και αποσαφήνιση του τι είναι έργο, προμήθεια, μελέτη και τι παροχή υπηρεσίας, ώστε να μην προκύπτουν σφάλματα και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διακριτών διατάξεων.
αρθ. 1, παρ.2 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), αρθ. 2 παρ. 2.4: Θα πρέπει να παραμείνει ως αρμοδιότητα της διευθύνουσας υπηρεσίας και η παρακολούθηση της κατασκευής του έργου, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, που υπηρετούν οι υπάλληλοί της σύμφωνα με το Σύνταγμα.
αρθ. 1, παρ. 3 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), (σελ. 20)
6)
β) «τεχνικές υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων με τη διάθεση κυρίως συγκεκριμένου επιστημονικού προσωπικού και άλλων μέσων επί ορισμένου χρόνου, που προσδιορίζεται είτε ημερολογιακά είτε σε συνάρτηση με ορισμένο γεγονός της παραγωγικής διαδικασίας. Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: … γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου,
Το θολό τοπίο στα αποφαινόμενα όργανα παραμένει. Ιδίως στους ΟΤΑ μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη και την κατάργηση της υπηρεσιακής προϊσταμένης αρχής υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ της Διευθύνουσας (Τμήμα), του Διευθυντή της ΤΥ, του Τεχνικού Συμβουλίου, της Οικονομικής Επιτροπής ακόμα και την Επιτροπή Διαγωνισμού. Προϊσταμένη αρχή είναι κατά περίπτωση είτε ο Διευθυντής της ΤΥ είτε η Οικονομική Επιτροπή.
Για παράδειγμα στο άρθρο 33 (88) ορίζεται: 3. Η αναθέτουσα αρχή αξιολογεί τις παρεχόμενες πληροφορίες, σε συνεννόηση με τον προσφέροντα.
Χρειάζεται αποσαφήνιση για το ποιο όργανο κάνει τι.
παρ. 2.4α: Εισάγεται η έννοια του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης και ιδιώτη επιβλέποντα ελεγκτή μηχανικού δημοσίων έργων, χωρίς περαιτέρω αιτιολογία ή ανάγκη τεκμηρίωσης της σύστασης αυτού.
Σημειώνεται δε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες πλήθος μεγάλων έργων όπως δρόμοι, μεγάλα τεχνικά, φράγματα, κτιριακές υποδομές (σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια) αλλά ακόμη και Ολυμπιακά έργα ολοκληρώθηκαν άρτια με την επίβλεψη των διπλωματούχων μηχανικών του δημοσίου, οι οποίοι υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον, πιστοποιούν την καλή εκτέλεσή των έργων και την ασφαλή παράδοση αυτών για χρήση, αναλαμβάνοντας και τις ανάλογες ευθύνες με την υπογραφή τους σε όλα τα στάδια εκτέλεσης του έργου.
Αντιθέτως, στην περίπτωση που η επίβλεψη των έργων γίνει από ιδιώτες, θα προστεθεί μια επιπλέον σημαντική δαπάνη αμοιβής των ιδιωτών αυτών στο συνολικό κόστος και προϋπολογισμό του έργου, που θα επιβαρύνει τον έλληνα πολίτη. Και είναι προφανές ότι αυτοί που θα διεκδικήσουν, λόγω εμπειρίας, να κάνουν την επίβλεψη των δημοσίων έργων θα είναι άμεσα ή έμμεσα εξαρτώμενοι από τις κατασκευαστικές εταιρίες στις οποίες απασχολούνταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, με επιζήμιες συνέπειες για το δημόσιο συμφέρον.
αρθ. 5 παρόντος σ/ν Υποχρέωση χρήσης – Λειτουργία ΕΣΗΔΗΣ, αρθ. 36 του ν.4412: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία του συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού για την εκτέλεση μικρών έργων με σύντομες διαδικασίες, που αποτελούσε ένα χρήσιμο εργαλείο για τις αναθέτουσες αρχές.
Αντί αυτής της κατάργησης, προτείνουμε η διαδικασία που θα χρησιμοποιούν οι αναθέτουσες αρχές για μία δημόσια σύμβαση με εκτιμώμενη αξία ίση ή κατώτερη των 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως τα όρια της απευθείας ανάθεσης (30.000,00) να είναι αυτή του συνοπτικού διαγωνισμού με σφραγισμένους φακέλους προσφοράς. Τα ανωτέρω θα έχουν ως στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ αποτελεί πολύπλοκη διαδικασία, λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διαδικασίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
αρθ. 10 παρόντος σ/ν Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών– Τροποποίηση του άρθρου 44 του ν.4412/2016: Αναφέρεται σε αναθέτουσες αρχές που δεν έχουν τεχνική επάρκεια, χωρίς να αποσαφηνίζεται ποια αναθέτουσα αρχή θεωρείται τεχνικά επαρκής (ποιοτικά και ποσοτικά) ή ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί σε στελεχιακό δυναμικό, εξοπλισμό υπηρεσίας, κλπ.
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί μία ελάχιστη στελέχωση για την τεχνική υπηρεσία κάθε αναθέτουσας αρχής, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (κατ’ αναλογία του άρθρου 97Α του Ν. 3852/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 του Ν. 4745/2020, με το οποίο θεσπίστηκε η ελάχιστη απαιτούμενη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης), αλλά και έπειτα από έρευνα και μελέτη μιας Ειδικής Επιτροπής, με την απαραίτητη συμμετοχή της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ (μαζί με την πολύτιμη συνδρομή των εμπλεκόμενων συναδέλφων), ώστε να υπάρχει μια ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος. Στόχος σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι η στελέχωση των αντίστοιχων υπηρεσιών με το αναγκαίο προσωπικό και ειδικά τους διπλωματούχους μηχανικούς όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων, σύμφωνα με τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, ώστε οι Υπηρεσίες να μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους.
αρθ. 13 παρόντος σ/ν Κανόνες για τη διενέργεια προκαταρκτικών διαβουλεύσεων της αγοράς -Τροποποίηση του άρθρου 47 του ν.4412/2016 : Θα πρέπει στο άρθρο να αναφέρεται και ο ανώτερος χρόνος, όπως στο ισχύον άρθρο (60 ή 45) ημέρες.
αρθ. 15 παρόντος σ/ν Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες – Τροποποίηση του άρθρου 49 του ν.4412/2016: Η αναφορά ότι «πλην, των έργων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α` 17), σε κάθε άλλη περίπτωση η απόφαση κατακύρωσης της περίπτωση γ΄ της παραγράφου παρ. 3 του άρθρου 105 του παρόντος δεν κοινοποιείται στον προσωρινό ανάδοχο, αν δεν εξασφαλίζονται επαρκή μέτωπα εργασίας για την εκκίνηση της εκτέλεσης του έργου. Η κατά το προηγούμενο εδάφιο μη κοινοποίηση στον ανάδοχο της απόφασης κατακύρωσης δεν μπορεί να υπερβεί τους έξι (6) μήνες», αποτελεί έναν εύσχημο τρόπο αλλοίωσης της εγκυρότητας των διαγωνισμών, καθυστερώντας την απόδοση μετώπου, ώστε να υπάρχει δυνατότητα υπαναχώρησης του μειοδότη από την υποβληθείσα προσφορά, με αποτέλεσμα να καταλήξει η εργολαβία σε επόμενο υποψήφιο με μικρότερη προσφορά. (έχει γίνει σε διάφορες περιπτώσεις στο παρελθόν). Για το λόγο αυτό θα μπορούσε να οριστεί ότι ως επαρκές μέτωπο θεωρούνται εργασίες έως 25% του προϋπολογισμού του έργου (ή το 30% του διαθέσιμου συνεχόμενου μετώπου εργασιών).
Επίσης, θα πρέπει να αναφέρονται συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου, που απαιτείται να κάνει τη μεταφορά του δικτύου του, ώστε να δεσμεύεται αναλυτικότερα με την τήρηση σχετικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των εργασιών μετά την προπληρωμή του από την αναθέτουσα αρχή. Επί παραδείγματι έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια φαινόμενα σημαντικής καθυστέρησης από παρόχους (π.χ. ΔΕΔΔΗΕ, κλπ), οι οποίοι αν και προπληρώθηκαν τις απαιτούμενες δαπάνες μετακινήσεις των δικτύων τους, καθυστέρησαν σημαντικά την υλοποίηση του έργου μετακίνησης των δικτύων τους, με αποτέλεσμα την αξίωση θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο του δημοσίου έργου.
Έτσι προτείνεται να προστεθεί στο παρόν άρθρο και το εξής: Ο φορέας εκμετάλλευσης ή ο κύριος του δικτύου υποχρεούται να υποβάλει χρονοδιάγραμμα προμήθειας των απαιτούμενων υλικών και εκτέλεσης των εργασιών που απαιτούνται για την μετατόπιση του δικτύου, που να συμβαδίζει με τα χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών του έργου, ώστε να μην προκαλούνται καθυστερήσεις. Σε περίπτωση που με υπαιτιότητα του φορέα εκμετάλλευσης ή του κυρίου του δικτύου προκαλούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην μεταφορά των δικτύων, που έχουν ως αποτέλεσμα τις αξιώσεις θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο της κατασκευής του δημοσίου έργου, το εν λόγω κόστος των θετικών ζημιών και σταλιών θα μεταφέρεται στον κύριο του δικτύου, ο οποίος και θα το αποδίδει στη συνέχεια αμελητί στον κύριο του έργου.
αρθ. 16 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις έργων με αξιολόγηση μελέτη– Τροποποίηση του άρθρου 50 του ν.4412/2016: Προκύπτουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου και ως προς τη σαφήνεια των κριτηρίων ανταλλαγμάτων, καθώς δίνεται η δυνατότητα αντί χρηματικής καταβολής η παραχώρηση εργολαβικού ανταλλάγματος, χωρίς όμως να αναλάβει ο ανάδοχος το λειτουργικό κινδύνου, που απορρέει από την εκμετάλλευση των εν λόγω έργων.
αρθ. 17 παρόντος σ/ν Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 53 του ν.4412/2016: Η περ. της παρ. 7β θα πρέπει να συμπληρωθεί κατάλληλα ώστε να μην μειώνεται ο ανταγωνισμός λόγω των «φωτογραφικών» συνήθως όρων που τίθενται στις διακηρύξεις. Προτείνεται η διατύπωση «Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο τεκμηριώνεται και αιτιολογείται εμπεριστατωμένα από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου.»
Σε απλά έργα πχ συντήρηση οδών είναι αδιανόητο να μπαίνουν όροι (πέραν της τάξης του πτυχίου) που αποκλείουν οικονομικούς φορείς.
αρθ. 22 παρόντος σ/ν Εγγυήσεις, άρθρο 72 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη οι εν λόγω παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ώστε να προσκομίζονται στην αναθέτουσα αρχή οι πρωτότυπες εγγυήσεις συμμετοχής, πλην αυτών που εκδίδονται ηλεκτρονικά, πριν την ορισθείσα ημερομηνία και ώρα αποσφράγισης των προσφορών. Επίσης, θα πρέπει και ο πίνακας συμμετεχόντων υποψηφίων του διαγωνισμού να ανακοινώνεται κατά την διαδικασία αποσφράγισης των προσφορών από την Επιτροπή και όχι νωρίτερα, για την εξασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Επίσης, προτείνεται για τον περιορισμό των υπέρογκων εκπτώσεων, να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσκομίζει, επιπλέον της εγγύησης που ορίζει σήμερα ο νόμος, πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση της έκπτωσης (βλ. και άρθρο 35 παρ. 2,3,4 του ν. 3669/2008).
2.Η εγγύηση συμμετοχής καταπίπτει, αν ο προσφέρων:
………..
στ) υπέβαλε προσφορά που κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ως ασυνήθιστα χαμηλή με τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου 88,
Καταρχάς είναι θετική η συγκεκριμένη προσθήκη στην κατεύθυνση της αποτροπής συνεννοήσεων μεταξύ οικονομικών φορέων.
Όμως χρειάζεται διευκρινήσεις γιατί στο άρθρο 33 (88) διατυπώνεται διαφορετικά:
Σε περίπτωση που οικονομικός φορέας δεν ανταποκριθεί στην σχετική πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής εντός της άνω προθεσμίας και δεν υποβάλλει εξηγήσεις, η προσφορά του κηρύσσεται απαράδεκτη και καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγυητική επιστολή συμμετοχής. Ποιο από τα δύο θα ισχύει;
αρθ. 25 παρόντος σ/ν Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου – Τροποποίηση του άρθρου 76 του ν.4412/2016: Κακώς αποσύρθηκε η διάταξη για τις ενώσεις οικονομικών φορέων που βοηθούσε κυρίως μικρότερους εργολάβους (παρ. 3 β του ισχύοντος νομικού πλαισίου για αναβάθμιση του ανώτατου ορίου της τάξης τους έως το 25% της διαφοράς του ορίου της τάξης τους και του ορίου της επόμενης τάξης), καθώς έτσι μειώνεται ο ανταγωνισμός.
αρθ. 33 παρόντος σ/ν Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές – Τροποποίηση του άρθρου 88 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη ορισμένες από τις παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ (όπως επί παραδείγματι να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος να υποβάλλει αιτιολόγηση της έκπτωσης, αλλά όχι κάτω από αυτό το όριο), πλην όμως θα΄πρεπε επιπρόσθετα όπως ήδη προαναφέρθηκε να περιλαμβάνονται τα εξής: Σε περίπτωση υποβολής μεγάλης έκπτωσης, πέραν της απαιτούμενης εγγύησης καλής εκτέλεσης που ορίζει σήμερα ο νόμος (5% επί της σύμβασης), να προσκομίζει επιπλέον πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης (βλ. και παρ. 2,3,4 του αρθ. 35 του ν.3669/08). Επίσης θα πρέπει να εξειδικευθούν οι όροι χαρακτηρισμού μιας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής ανά κατηγορία έργου και μελέτης βάσει σχετικής οδηγίας και εγκυκλίου του Υπ. Υποδομών.
Για την κατάπτωση της εγγυητικής υπάρχουν αναφορές σε προηγούμενο άρθρο.
6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές τεκμαίρονται και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο.
Με το «δύναται να κρίνει» χάνεται η αντικειμενικότητα του «απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο».
7. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής γενικών υπηρεσιών, του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών και του Υπουργού Υγείας για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικών αγαθών και παροχής συναφών υπηρεσιών, μπορεί να ορίζονται η μέθοδος και τα κριτήρια, δυνάμει των οποίων μία προσφορά κρίνεται ως ασυνήθιστα χαμηλή, καθώς και ο τρόπος σύνδεσης των κριτηρίων αξιολόγησης των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών με συναφείς μηχανισμούς καταγραφής τιμών, όπως τα παρατηρητήρια τιμών. Με την ίδια απόφαση μπορεί να ορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει από τα αναφερόμενα σε αυτές.»
Τα ίδια περίπου έλεγε και ο 4412 αλλά εγκύκλιος δεν εκδόθηκε ποτέ. Μόνο ένα σχέδιο εγκυκλίου κυκλοφορούσε (μηδενικής θεσμικής υπόστασης ως σχέδιο) το οποίο βοηθούσε τους συναδέλφους στον «αυτοσχεδιασμό». Χρειάζονται αναλυτικές οδηγίες.
αρθ. 40 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 97 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προστεθεί η σημείωση ότι για τους οικονομικούς φορείς που επιλέξουν να μην παρατείνουν την προσφορά τους, θα πρέπει να αποκλείεται η οποιαδήποτε σχέση μεταξύ αυτών και τελικού μειοδότη (π.χ. διαδικασία υπεργολαβίας, κλπ, όσον αφορά την εκτέλεση του έργου), για λόγους εξασφάλισης υγιούς ανταγωνισμού.
Επειδή όντως το συγκεκριμένο άρθρο μπορεί να οδηγήσει σε συνεννοήσεις πρέπει να δίνεται είτε η δυνατότητα ακύρωσης του διαγωνισμού (αν υπάρχουν υπόνοιες συνεννοήσεων) είτε η αυτοδίκαιη παράταση των προσφορών μέχρι τη λήξη των ένδικων μέσων.
Άρθρο 99 του ν.4412/2016, Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών: Θα πρέπει να προβλεφθεί σχετική τροποποίηση του εν λόγω άρθρου, για την περίπτωση που για λόγους ανωτέρας βίας δεν διενεργηθεί η αποσφράγιση κατά την ορισθείσα ημέρα ή αν μέχρι τη μέρα αυτή δεν έχει υποβληθεί καμία προσφορά (όπως για παράδειγμα ισχύει η τυχόν μετάθεση της αποσφράγισης και της καταληκτικής ημερομηνίας σε οποιαδήποτε άλλη ημέρα, με απόφαση της αναθέτουσας αρχής στις δημόσιες συμβάσεις έργων, κατά αντιστοιχία με το άρθρο 98).
Άρθρο 41
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών– Τροποποίηση άρθρου 100 ν. 4412/2016
Οι παρ. 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 100 του ν. 4412/2016 (Α’ 147) τροποποιούνται και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 100
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών
………………….
2. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια, στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
α) Η αποσφράγιση των δικαιολογητικών συμμετοχής, της τεχνικής προσφοράς, εφόσον προβλέπεται η υποβολή της στα έγγραφα της σύμβασης και της οικονομικής προσφοράς γίνεται την ημερομηνία και ώρα που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης ή τη σχετική πρόσκληση. Στο στάδιο αυτό τα στοιχεία των προσφορών που αποσφραγίζονται είναι προσβάσιμα μόνο από τα μέλη του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου και την αναθέτουσα αρχή. Το αρμόδιο όργανο προβαίνει αρχικά στον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και εν συνεχεία στην αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των προσφερόντων. Η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται με την καταχώριση σε πρακτικό των προσφερόντων, των αποτελεσμάτων του ελέγχου και αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 1)
β) Στη συνέχεια αξιολογούνται οι οικονομικές προσφορές των προσφερόντων, των οποίων τα δικαιολογητικά συμμετοχής και η τεχνική προσφορά κρίθηκαν αποδεκτά σύμφωνα με τα ανωτέρω και οι οικονομικές προσφορές καταχωρίζονται σε πρακτικό κατά σειρά μειοδοσίας. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 2)
γ) Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της περ. β, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί εγγράφως τον πρώτο σε κατάταξη μειοδότη, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση («προσωρινό ανάδοχο»), να υποβάλει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 103.
Η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη πρακτικού από το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3)
Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, της αξιολόγησης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών και των δικαιολογητικών κατακύρωσης, κατά τα ανωτέρω, επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης του άρθρου 105.
Κατά της ανωτέρω απόφασης χωρεί προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΑΕΠΠ σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Βιβλίο IV. Κατά της ανωτέρω απόφασης δεν επιτρέπεται η άσκηση άλλης διοικητικής προσφυγής.
Προδικαστική θα γίνεται μετά το ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3. (;). Αν ισχύσει αυτό θα ξεκινάει ο διαγωνισμός από την αρχή με κίνδυνο να εμπλακεί σε φαύλο κύκλο αν ασκηθεί νέα προδικαστική.
4. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η οποία δεν προσδιορίζεται μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
Σε αυτή την περίπτωση ορίζονται οι προδικαστικές κατά στάδιο που είναι ορθότερη διαδικασία.
αρθ. 43 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 102 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο προτείνεται η αλλαγή της διατύπωσης «συγκεκριμένα έγγραφα» με «έγγραφα όπως προσδιορίζονται στη διακήρυξη»
αρθ. 49 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας– Αντικατάσταση άρθρου 117 ν. 4412/2016: Με τη συγκεκριμένη τροποποίηση που αναφέρει ότι «Για τις δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας, είναι δυνατόν να μην ακολουθείται διαδικασία ανάθεσης σύμβασης και οι πληρωμές να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμου φορολογικού παραστατικού, χωρίς να απαιτείται έκδοση πράξης ανάθεσης ή οι διαδικασίες εκτέλεσης του παρόντος από την αναθέτουσα αρχή.», είναι προφανής ο κίνδυνος κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες (δίχως αξιολόγηση της τήρησης των σχετικών προϋποθέσεων).
αρθ. 50 παρόντος σ/ν Απευθείας ανάθεση – Τροποποίηση του άρθρου 118 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προσδιορίζεται η απαίτηση δημοσίευσης σχετικής πρόσκλησης προ της ανάθεσης και να προβλέπεται η εισήγηση τεχνικής επιτροπής σχετικά με την πλήρωση των προϋποθέσεων του αναδόχου, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα του αναδόχου να εκτελέσει την δημόσια σύμβαση.
Επαναφορά της απευθείας ανάθεσης, με αποτέλεσμα την απώλεια δημόσιων πόρων μέσω της κατάργησης των εκπτώσεων απ’ τους συνοπτικούς διαγωνισμούς, με ταυτόχρονη δημιουργία πελατειακών σχέσεων.
αρθ. 53 παρόντος σ/ν Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 120 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο, για τις συμβάσεις του αρθ. 118 (παρ. 3α, 3β) προκύπτει περιορισμός δημοσιότητας κατά τη σύναψη αυτών και δυνατότητα προεπιλογής αναδόχων, μέσω της πρόσκλησης σε συγκεκριμένους φορείς, γεγονός που αντίκειται στη διαφάνεια και στο δημόσιο συμφέρον εν γένει.
Αρθ. 121 και 361 του ν 4412/16: Στο Άρθρο 121 σε συνδυασμό με το Άρθρο 361, προκύπτει ότι στην ανοικτή διαδικασία σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά προκήρυξης, η προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά της προκήρυξης κάτω των ορίων ταυτίζεται με την προθεσμία παραλαβής προσφορών. Εκτιμούμε ότι δεν πρέπει οι δύο παραπάνω χρόνοι να ταυτίζονται κατά αναλογία με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 127 παρ.1.
Άρθρο 55 Έννομη προστασία κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118 και των δημοσίων συμβάσεων του άρθρου 119– Αντικατάσταση άρθρου 127 ν. 4412/2016
1. Για δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118, όποιος έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να ζητήσει την ακύρωση πράξης ή παράλειψης της αναθέτουσας αρχής και την αναστολή εκτέλεσης , ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της αναθέτουσας αρχής, κατά τα 104 οριζόμενα στο π.δ. 18/1989 (Α’ 8), το οποίο αποφαίνεται αμετακλήτως χωρίς να επιτρέπεται η προηγούμενη άσκηση άλλης ειδικής ή ενδικοφανούς διοικητικής προσφυγής.
Καταργείται η δυνατότητα ένστασης ενώπιον της αναθέτουσας αρχής και επιβάλλεται προσφυγή στο Διοικητικό Εφετείο, διαδικασία προφανώς πολύ πιο χρονοβόρα και με μεγαλύτερο κόστος, αναντίστοιχα δύσκολη συγκριτικά με την εκτιμώμενη αξία των συμβάσεων(για έργα <60.000 €).
αρθ. 56 παρόντος σ/ν Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις – Τροποποίηση του άρθρου 128 του ν.4412/2016: Θα πρέπει να καταργηθεί η πρόβλεψη περί προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση της παρ.1 και 2 του αρθ. 128 (για δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης ή συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως ΣΔΙΤ άνω των 30.000.000,00 ευρώ), καθώς υπονομεύει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον και δημιουργεί συνθήκες επανεμφάνισης της διαφθοράς.
αρθ. 57 παρόντος σ/ν Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη, τροποποίηση του αρθ. 136 του ν.4412/16: Θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των έργων να γίνεται από ιδιώτες. Αντίθετα απαιτείται η ενίσχυση της επίβλεψης δημοσίων έργων από τεχνικούς δημόσιους υπάλληλους, με ανάλογες προσλήψεις, συνεχή επιμόρφωση και εξασφάλιση της παρουσίας αυτών επιτόπου των έργων, ώστε να επιτευχθεί και η τεχνική επάρκεια των υπηρεσιών. Οι επιβλέψεις πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου και όχι από ιδιώτες ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
Επιπρόσθετα, μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις που τεκμηριωμένα δεν υπάρχει επαρκές τεχνικό προσωπικό στη Διευθύνουσα Υπηρεσία, δύναται να προβλέπεται διαδικασία επίβλεψης από άλλο φορέα, κατόπιν έγκρισης της αναθέτουσας αρχής, που θα υπόκειται σε κάθε περίπτωση στον έλεγχο της Δ/νουσας υπηρεσίας, η οποία υποχρεωτικά θα ορίζει επόπτη μηχανικό σε κάθε τέτοιο έργο, ο οποίος θα εποπτεύει και θα παρακολουθεί την πορεία του έργου και την επίβλεψη αυτού σύμφωνα με τη σύμβαση (θα έχει τη δυνατότητα τελικού ελέγχου των επιμετρήσεων και των λογαριασμών, μετά και τον έλεγχο του ιδιωτικού φορέα, τα οποία μετά την έγκριση του Προϊσταμένου της Δ.Υ. θα αποτελούν πράξεις της Υπηρεσίας σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, κλπ).
Επίσης σημειώνονται επιπλέον τα εξής:
Η αναφορά στο άρθρο της παρούσας τροποποίησης, ότι “στην περίπτωση ανάθεσης της επίβλεψης σε ιδιωτικό φορέα (ή ελεγκτή μηχανικό), τότε η Δ.Υ. δεν ορίζει επιβλέποντα μηχανικό”, καθώς επίσης και ότι “τα πορίσματα ή τα έγγραφα που συντάσσονται από τον ιδιωτικό φορέα δεν γεννούν διαφορές μεταξύ του επιβλέποντος και του αναδόχου”, στερούνται νομικής και πραγματικής βάσης, καθώς αφενός δεν διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, αφετέρου δεν είναι δυνατόν στη συνέχεια όπως αναφέρεται παρακάτω να πραγματοποιούνται επιτόπιοι έλεγχοι του έργου από την Δ.Υ., με σκοπό να διαπιστώνει την εξέλιξη του έργου, τη νόμιμη άσκηση της επίβλεψης και τη συμμόρφωση του αναδόχου με την σύμβαση εκτέλεσης του έργου.
Επίσης, για τους ίδιους λόγους δεν είναι δυνατή η υλοποίηση της διαδικασίας εναντίωσης της Δ.Υ. στα πορίσματα και έγγραφα του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης, καθώς δεν έχει οριστεί δημόσιος υπάλληλος της Δ.Υ. που να παρακολουθεί εμπεριστατωμένα το έργο και έχοντας όλες τις ευθύνες που απορρέουν από τις σχετικές με την εκτέλεση δημοσίων έργων διατάξεις. Αντίθετα δε, επιφορτίζεται τεχνηέντως ο προϊστάμενος της Δ.Υ. με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί και εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Εν τέλει, μας προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι "Στην περίπτωση αιτιολογημένης εναντίωσης της διευθύνουσας υπηρεσίας, η προϊσταμένη αρχή του έργου αποφασίζει για τις εν λόγω διαφορές (μεταξύ αναδόχου, ιδιώτη επιβλέποντα και Δ.Υ.), και η απόφαση δεσμεύει την διευθύνουσα υπηρεσία, τον φορέα επίβλεψης και τον ανάδοχο". Αυτό σημαίνει ότι εφόσον καλούνται οι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της Προϊσταμένης αρχής να εξετάσουν τις διαφορές του αναδόχου, και μάλιστα με απόφαση δεσμευτική για τον ιδιώτη επιβλέποντα και τον ανάδοχο, αναγνωρίζεται σαφώς ότι οι δημόσιοι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της αναθέτουσας αρχής διαθέτουν σημαντική εμπειρία αλλά και τεχνική κατάρτιση επί των έργων. Έτσι λοιπόν προκύπτει το εύλογο ερώτημα, για ποιο λόγο δεν θεωρούνται κατάλληλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι να κάνουν οι ίδιοι την επίβλεψη των έργων, όταν μάλιστα αυτό δεν θα έχει οικονομική επιβάρυνση στον Π/Υ του έργου και κατ' επέκταση στον φορολογούμενο πολίτη.
Κατά ανάλογο τρόπο, και όπως ήδη έχουμε αναφέρει, θα πρέπει να σταματήσει η μεταφορά αρμοδιοτήτων του δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες (Α.Ε.), οι οποίες λειτουργούν έξω από το δημόσιο έλεγχο, με ειδικό προνομιακό νομοθετικό πλαίσιο και έχουν, όπως έχει επανειλημμένως αποδειχθεί βάσει τεκμηριωμένων δημοσιευμένων στοιχείων, κόστος πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό των τεχνικών υπηρεσιών. Συνεπώς και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τεθεί το χρονικό πλαίσιο κατάργησής τους και απορρόφησής τους από τις δημόσιες τεχνικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες στελεχώνονται από αξιόλογο και έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό.
Περαιτέρω υποβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών, μη αξιοποίηση συσσωρευμένης εμπειρίας των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, εμπλοκή της διευθύνουσας υπηρεσίας στις διαφωνίες που θα ανακύπτουν. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης να μπορεί να εισηγείται στην αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση διαφορών.
Να διαγραφεί η ανωτέρω προσθήκη στην παρ. 10 για το πειθαρχικό παράπτωμα.
Άρθρο 58
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη – Προσθήκη άρθρου 136Α στον ν. 4412/2016
Στον ν. 4412/2016 (Α’ 147) προστίθεται άρθρο 136Α ως εξής:
«Άρθρο 136Α
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη
1. Η επίβλεψη έργων με προεκτιμώμενη αμοιβή έως το όριο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5, δύναται, πέραν των ορισμών των παρ. 1 και 2 του άρθρου 136, να διενεργείται από διαπιστευμένους ιδιώτες, επιβλέποντες ελεγκτές μηχανικούς, ανά κατηγορία έργου.
2. Ο ορισμός του ελεγκτή μηχανικού γίνεται μετά από κλήρωση μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μητρώο που πληρούν τα κριτήρια της απόφασης της παρ. 3. Ελεγκτής Μηχανικός που κληρώθηκε για την επίβλεψη έργου δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε επόμενη κλήρωση, μέχρι την παραλαβή του αντικειμένου του έργου κατ’ άρθρο 172.
3. Σε περίπτωση ορισμού ελεγκτή μηχανικού εφαρμόζονται αναλογικά οι παρ. 5 έως 9 του άρθρου 136.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ρυθμίζονται οι διαδικασίες ελέγχου, διαπίστευσης και τήρησης του μητρώου ελεγκτών μηχανικών καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.,.
Ένα ακόμη Μητρώο δημιουργείται και το ΤΕΕ θα γνωμοδοτήσει για τις διαδικασίες πιστοποίησης ιδιωτών, επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών.
αρθ. 59 παρόντος σ/ν Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου – Τροποποίηση του άρθρου 138 του ν.4412/2016: Παρ.1 Αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο με τρόπο ασαφή ότι, «ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας», τα οποία όμως δεν αναφέρονται πουθενά στη συνέχεια ποια είναι.
Παρ. 2 Η ισχύουσα σημερινή διάταξη του άρθρου 138 του ν.4412/16 είναι "2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να τηρεί με ακρίβεια τη διάταξη και τις διαστάσεις των διαφόρων μερών του έργου, όπως προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια ή άλλα στοιχεία της μελέτης, τα οποία δεν επιδέχονται τροποποιήσεων ή αλλαγών, εκτός αν άλλως ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος.."
Στο παρόν σ/ν εντύπωση μας προκαλεί η προτεινόμενη αλλαγή που αναφέρει ότι: "ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου και εφόσον κριθεί ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις, σύμφωνα με το άρθρο 155, δεν μεταβάλουν την φύση του έργου και δεν επάγονται ουσιώδη αύξηση του συμβατικού ανταλλάγματος εγκρίνεται η συνέχιση εκτέλεσης του έργου. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό."
Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι, κατά την προσφορά του αναδόχου θεωρείται ότι αυτός δεν έχει μελετήσει τα στοιχεία της και δεν δεσμεύεται από αυτά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται και πρόβλημα με την ισχύ των τευχών της σύμβασης. Έτσι δημιουργείται στρέβλωση του ανταγωνισμού, με συνέπεια όλοι οι ανάδοχοι να διεκδικήσουν το επιπλέον 15% της Σύμβασης (άρθρο 155) που θα εγκρίνεται σχετικά εύκολα. Η άποψή μας είναι να απαλειφτεί η συγκεκριμένη διάταξη και η τροποποίηση της μελέτης να προβλέπεται μόνον στο άρθ.144 , όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα.
Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να απαλειφτεί και η επόμενη διάταξη που αναφέρει ότι "Αν, μετά τη διάλυση της σύμβασης, η προϊσταμένη αρχή αποφασίσει την εκτέλεση του έργου σύμφωνα με την υφιστάμενη μελέτη, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο ανάδοχος της παρ. 2 και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο της ολοκλήρωσης της διαλυθείσης εργολαβίας, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και βάσει της προσφοράς που υπέβαλε στον διαγωνισμό.", καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα επικρατεί συνεννόηση μεταξύ των υποψηφίων, μέχρι να καταλήξει η εκτέλεση του έργου στο χαμηλότερο ή ικανοποιητικό ποσοστό έκπτωσης, μετά από προτεινόμενες άστοχες και απορριπτέες προτάσεις περί τροποποιήσεων του έργου από τους αρχικούς αναδόχους.
1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας, ευθυνόμενος έναντι του κυρίου του έργου για την επιμέλεια που επιδεικνύει και στις δικές του υποθέσεις.
2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να ελέγξει τη μελέτη εκτέλεσης του έργου πριν την εγκατάστασή του στο εργοτάξιο και να ενημερώσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία. Η διευθύνουσα υπηρεσία προσκαλεί τον ανάδοχο να υποβάλλει εγγράφως, εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των είκοσι (20) ημερών και μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης, παρατηρήσεις ως προς την εφαρμοσιμότητα της μελέτης.
Οι δύο παραπάνω παράγραφοι έρχονται σε σύγκρουση. Ανεξαρτήτως αυτού ο μεγάλος κίνδυνος είναι καταρχάς να εμπλακούν οι ΤΥ σε φαύλο κύκλο με παραιτήσεις αναδόχων και νέες αναθέσεις. Επίσης είναι φανερό ότι με την έναρξη του έργου θα ζητείται διάθεση απροβλέπτων νέες τιμές κλπ.
Η παρ. 2 θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην υλοποίηση των έργων και απώλεια δημόσιων πόρων με την καταβολή αποζημιώσεων. Να διατηρηθεί το παρόν καθεστώς όπου ο ανάδοχος ελέγχει τη μελέτη και προτείνει τροποποιήσεις χωρίς να έχει δικαίωμα να ζητήσει διάλυση σύμβασης. Σε περίπτωση διάλυσης και καταβολής αποζημίωσης μήπως υπάρχει κίνδυνος επιβολής καταλογισμών σ’ αυτούς που συνέταξαν και θεώρησαν τη μελέτη; Σε περίπτωση που διατηρηθεί πρέπει να διευκρινισθεί τι αποτελεί ουσιώδη αύξηση του εργολαβικού ανταλλάγματος.
αρθ. 60 παρόντος σ/ν Πειθαρχικές ευθύνες διοικητικών οργάνων – Τροποποίηση του άρθρου 141 του ν.4412/2016: Ενώ αναφέρεται ότι «Αποτελούν πειθαρχικό παράπτωμα οι εντολές για μη εγκεκριμένες υπερσυμβατικές εργασίες», αντίθετα στο άρθρο των επιμετρήσεων (αρθ. 70 παρόντος, τροπ. αρθ. 151 ν. 4412/16) αναφέρεται ότι «οι εξωσυμβατικές ποσότητες κατόπιν εντολών της Υπηρεσίας θα πρέπει να αποτυπώνονται διακριτά.»
Άρθρο 66 Προθεσμίες – Αντικατάσταση άρθρου 147 ν. 4412/2016
Καταργούνται οι ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες.Η διατήρηση μόνο αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών συνεπάγεται την επιβολή ποινικών ρητρών για την μη τήρησή τους οι οποίες δεν ανακαλούνται, ακόμα και εφόσον περαιωθεί εντός της συνολικής προθεσμίας το έργο. Αυτό θα δημιουργήσει πολλές τριβές μεταξύ αναδόχου και Επιβλέπουσας Υπηρεσίας. Να διατηρηθούν ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες τουλάχιστον για τα έργα κάτω των ορίων ΕΕ.
αρθ. 70 παρόντος σ/ν Επιμετρήσεις– Τροποποίηση του άρθρου 151 του ν.4412/2016: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία της από κοινού (αναδόχου και επίβλεψης) λήψης επιμετρητικών στοιχείων (ενώ υποβάλλονται στην επίβλεψη μόνο με δήλωση αληθείας (!) του αναδόχου), που έχει ως αποτέλεσμα τον μη έγκαιρο και ορθό έλεγχο των επιμετρητικών και ποσοτικών στοιχείων και ο κίνδυνος πλημμελούς ελέγχου σε όφελος του αναδόχου και εις βάρος του έργου και του δημόσιου συμφέροντος είναι προφανής.
Επίσης, μας προξενεί τεράστια εντύπωση η διάταξη περί υποχρεωτικού δειγματοληπτικού ελέγχου μόνο του 10% (!) των επιμετρήσεων, καθώς δεν διασφαλίζεται η ορθή ποιοτικά και ποσοτικά και σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση προβλεπόμενη κατασκευή του έργου και δεν εξυπηρετείται η διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.
παρ. 4. Εισάγονται για πρώτη φορά οι έννοιες της ανακριβούς ή εκ προθέσεως αναληθούς υποβολής επιμέτρησης από τον ανάδοχο, δίχως να ορίζεται με σαφήνεια η διαφοροποίηση αυτών, καθώς και ποιος από την επίβλεψη θα αποφασίσει, σε ποια από τις 2 περιπτώσεις εντάσσεται η υποβολή της αναληθούς επιμέτρησης από τον ανάδοχο. Επίσης ασαφής είναι και η διαδικασία που αναφέρεται για το πως διορθώνεται η ανακριβής επιμέτρηση (με πρωτοβουλία του αναδόχου ή της Δ.Υ. και αν χωράει ένσταση επ' αυτού).
παρ. 5. Καταργείται ο υποχρεωτικός έλεγχος και η έγκριση των επιμετρήσεων πριν την πληρωμή του λογαριασμού, το οποίο αντιβαίνει στις διατάξεις περί εξασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος και η Δ.Υ. λειτουργεί εκ των υστέρων, με σύνταξη αρνητικών λογαριασμών, για τους οποίους αν γίνει ένσταση από πλευράς του αναδόχου, αυτό συνεπάγεται μεγάλες καθυστερήσεις στην τελική απόδοση του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού προς το Δημόσιο.
παρ. 6. Αντικαθίσταται το ΠΠΑΕ με την απλή δήλωση γνωστοποίησης Αφανών Εργασιών που συνοδεύεται με δήλωση αληθείας των στοιχείων του αναδόχου και έκθεση επιβεβαίωσης του επιβλέποντα στον Προϊστάμενο της Δ.Υ., δίχως να ορίζεται η διενέργεια του υποχρεωτικού ποσοτικού έλεγχου των αφανών εργασιών. Επίσης, είναι προφανές ότι με τις απλές δηλώσεις γνωστοποίησης (αναδόχου) και επιβεβαίωσης (επιβλέποντα) δεν διασφαλίζεται ο πλήρης ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος του συνόλου του έργου και ούτε θα είναι εφικτό να ελεγχθεί αυτό εκ των υστέρων, καθώς πρόκειται για αφανείς εργασίες που θα επικαλυφθούν αργότερα από άλλες.
Στην πραγματικότητα έχουμε κατάργησητου ελέγχου των επιμετρήσεων με πιθανή απώλεια δημόσιων πόρων. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στον μέγιστο χρόνο για τον έλεγχο. Αφού θα ελέγχεται υποχρεωτικά μόνο το 10% τι ακριβώς χρειάζεται η ιδιωτική επίβλεψη; Έχουμε επίσης κατάργηση των επιτροπών ΠΠΑΕ. Αφανείς εργασίες που θα ελέγχονται μόνο απ’ τον επιβλέποντα με αποτέλεσμα έλλειψη διαφάνειας. Σε περίπτωση ιδιωτικής επίβλεψης με ποια διαδικασία θα εκδίδεται εγκριτική πράξη των επιμετρήσεων των αφανών εργασιών απ’ τη Διευθύνουσα Υπηρεσία;
αρθ. 71 παρόντος σ/ν Λογαριασμοί – Τροποποίηση του άρθρου 152 του ν.4412/2016: παρ. 9 Στην περίπτωση άσκησης επίβλεψης του έργου από ιδιώτη ελεγκτή μηχανικό, ο Προϊστάμενος της Δ.Υ. ελέγχει και εγκρίνει τον λογαριασμό του έργου, για το οποίο δεν έχει οριστεί από πλευράς της Δ.Υ. υπάλληλός της για την παρακολούθησή του, με αποτέλεσμα να επιφορτίζεται ο Προϊστάμενος με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί, καθώς δεν θα έχει πραγματική εικόνα για την ακριβή εκτέλεση και υλοποίηση του έργου.
αρθ. 77 παρόντος σ/ν Ακαταλληλότητα υλικών – Ελαττώματα – Παράλειψη συντήρησης – Τροποποίηση του άρθρου 159 του ν.4412/2016: παρ. 4: Θα πρέπει να προστεθεί και η αναφορά για την εκτέλεση ειδικής διαταγής για εργασίες αποκατάστασης ελαττωμάτων που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα από τον Προϊστάμενο της Δ.Υ., όπως ισχύει άλλωστε και στο σημερινό άρθρο του ν.4412.
αρθ. 78 παρόντος σ/ν Έκπτωση αναδόχου– Τροποποίηση του άρθρου 160 του ν.4412/2016: Με βάση τα προηγούμενα άρθρα θα πρέπει να προστεθεί και η περίπτωση ζ): Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της παρ. 4 του αρθ. 151 του ν.4412 (αρθ.70 του παρόντος σ/ν) ή ο ανάδοχος καθ’ υποτροπή προβαίνει στην υποβολή αναληθών επιμετρήσεων, ο ανάδοχος κηρύσσεται υποχρεωτικά έκπτωτος.
Αρθ. 161 του ν. 4412/16: Προτείνεται να υπάρχει σχετική πρόβλεψη για διακοπή έργου λόγω ανωτέρας βίας, καθώς η πρόσφατη πανδημία ανέδειξε την ανάγκη αυτή.
Αρθ. 81 του παρόντος σ/ ν. Υπεργολαβία κατά την εκτέλεση, Τροποποίηση του αρθ. 165 4412/16: Να προστεθεί ως προϋπόθεση γ): ο υπεργολάβος να μην έχει αρνηθεί την παράταση της προσφοράς του κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, εφόσον συμμετείχε και υπέβαλε προσφορά.
αρθ. 82 παρόντος σ/ν Βεβαίωση περάτωσης εργασιών– Τροποποίηση του άρθρου 168 του ν.4412/2016: παρ. 1. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι, «όταν λήξει η προθεσμία περάτωσης του έργου, ο επιβλέπων αναγράφει πλην άλλων και τις παρατηρήσεις του για εργασίες που έχουν εκτελεσθεί με υπέρβαση των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων». Αυτό όμως αντίκειται στην ορθή επίβλεψη και παρακολούθηση του έργου, καθώς όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω (αρθ. 141 ν.4412, 60 παρόντος σ/ν) αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα η χορήγηση εντολών για εκτέλεση εργασιών, οι οποίες δεν προβλέπονται από την αρχική ή εγκεκριμένη συμπληρωματική σύμβαση, ούτε άλλως είναι επιτρεπτή η εκτέλεσή τους κατά τις κείμενες διατάξεις.
αρθ. 84 Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΙΜ-ΤΕΜ) – Αντικατάσταση άρθρου 170 ν. 4412/2016:
Δεν είναι δυνατόν, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο, ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, “μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα”, να αναλαμβάνει την διαρκή ενημέρωση και υποστήριξη του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Δημοσίων Έργων. Το συγκεκριμένο αντικείμενο θα πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των δημόσιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Σε αντίθετη περίπτωση, εργολάβοι και ιδιώτες μελετητές θα καθορίζουν τις τιμές υλικών και εργασιών καθώς και τις προδιαγραφές των έργων, με κίνδυνο την υπερκοστολόγηση έργων και την έγκριση πιθανών ελλιπών τεχνικών προδιαγραφών κατασκευής. (είναι πρόσφατο άλλωστε το παράδειγμα της έκθεσης του ελεγκτικού συνεδρίου της Ε.Ε., όπου στην Ελλάδα με ΣΔΙΤ για τα έργα των αυτοκινητοδρόμων το κόστος είναι αυξημένο κατά 65%).
αρθ. 86 παρόντος σ/ν Παραλαβή – Τροποποίηση του άρθρου 172 του ν.4412/2016: Παρ. 2 Εφόσον καταργείται με το προτεινόμενο άρθρο η διενέργεια της προσωρινής παραλαβής, ορίζεται μια επιτροπή παραλαβής που επί της ουσίας θα είναι ενεργή μετά από 15 μήνες (αφού αφορά μόνο το μοναδικό στάδιο της οριστικής πλέον παραλαβής). Επίσης, προς διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου, θα πρέπει να προστεθεί η υποχρέωση του αναδόχου για υποβολή σχετικής όχλησης για τη διενέργεια της παραλαβής, πριν αυτή να θεωρείται ότι έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια, αν δεν διενεργηθεί στις παραπάνω ορισμένες προθεσμίες (όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα στο ν.4412).
Παρ. 4. Με το παρόν άρθρο αυξάνονται, δίχως τεκμηρίωση και αιτιολογία τα μέλη της επιτροπής παραλαβής του έργου σε πέντε (από τρία που ήταν σύμφωνα με το ισχύοντα νόμο), ορίζεται πρόεδρος από άλλη αναθέτουσα αρχή και επιπλέον δύο ακόμη μέλη ως εκπρόσωποι του ΤΕΕ, τα οποία δικαιούνται ιδιαίτερη αμοιβή, με αποτέλεσμα την αύξηση της δαπάνης του έργου, ενώ με το ισχύον πλαίσιο η παραλαβή γινόταν με υπαλλήλους της αναθέτουσας αρχής (δίχως επιπλέον κόστος).
Καταργείται η προσωρινή παραλαβή των έργων. Η παραλαβή θα γίνεται υποχρεωτικά εντός 3 μηνών χωρίς να απαιτείται προηγούμενη όχληση απ’ τον ανάδοχο. Η επιβολή των πειθαρχικών ποινών θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα στους μικρούς, υποστελεχωμένους Δήμους όπου μέσω προγραμματικών συμβάσεων οι μηχανικοί συμμετέχουν και σε παραλαβές έργων άλλων Δήμων. Η προθεσμία των 3 μηνών είναι πολύ μικρή και δε θα είναι δυνατό να τηρείται.
αρθ. 89 παρόντος σ/ν Διοίκηση σύμβασης μελέτης – παροχής τεχνικών υπηρεσιών, έλεγχος, επίβλεψη και παρακολούθηση, τροποποίηση του αρθ. 183 του ν.4412/16: Και σε αυτό το άρθρο θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών να γίνεται από ιδιώτες. Οι επιβλέψεις, όπως αναφέρθηκε πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου ,ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Άλλωστε μακροπρόθεσμα και πάλι οι ευθύνες θα βαρύνουν τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι θα έχουν παραλάβει αυτές τις μελέτες, που η επίβλεψή τους έγινε από ιδιώτες.
αρθ. 108 παρόντος σ/ν Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων – Τροποποίηση του αρθ. 221 του ν.4412/16: Πρότασή μας είναι ότι Θα πρέπει να ορίζονται τα μέλη επιτροπής των διαγωνισμών κατόπιν κλήρωσης μέσω του μητρώου (Μη.ΜΕ.Δ), μόνο από την αναθέτουσα αρχή για μέχρι ενός ύψους Προϋπολογισμού Έργου (πλέον αυτού του ποσού θα γίνεται κλήρωση υπαλλήλων σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας και ο πρόεδρος της επιτροπής θα είναι από την αναθέτουσα αρχή). Επίσης, απαιτείται να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση της υπηρεσίας να στέλνει σε προγράμματα επιμόρφωσης τους υπαλλήλους που θα συμμετέχουν στις διαδικασίες των διαγωνισμών, να αποσαφηνιστεί η έννοια της απαιτούμενης εμπειρίας προκειμένου να συμμετέχουν οι υπάλληλοι στις επιτροπές αυτές διεξαγωγής των δημοπρασιών, καθώς και να επανακαθοριστεί ο χρόνος αποκλεισμού από τις κληρώσεις υπαλλήλων που έχουν ήδη κληρωθεί.
Γενικά καταργείται η κλήρωση για την ανάδειξη των μελών Επιτροπής Διαγωνισμού μέσω ΜΗΜΕΔ. Διατηρείται ως εξαιρετική διαδικασία για τις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή και μόνο στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής. Στην περίπτωση β) δε διευκρινίζεται με σαφήνεια τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή διαγωνισμού.
Καταργείται η απαγόρευση να ορίζονται ως μέλη της επιτροπής διαγωνισμού υπάλληλοι της αναθέτουσας αρχής στις περιπτώσεις του άρθρου 50 (μελετοκατασκευή) ή όταν το κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής. Να μην καταργηθεί η απαγόρευση για λόγους διαφάνειας και διασφάλισης της αξιοπιστίας των διαγωνισμών.
Εν κατακλείδι, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι, και αυτό το νομοσχέδιο εντάσσεται στην ανάγκη των κυβερνήσεων να προασπίσουν τα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων και επιχειρηματιών, που βλέπουν τους μηχανικούς του δημοσίου ως «εμπόδια» διότι ελέγχουν ως, εκ του ρόλου τους, οφείλουν! Αυτό αποδεικνύεται από τη διαχρονική βούληση των κυβερνόντων, να μην προχωρούν στην επαρκή στελέχωση των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών, για να διευκολύνουν τους «επενδυτές» και τους αιρετούς, να παραχωρούν ότι έχει απομείνει από αρμοδιότητα στις τεχνικές υπηρεσίες σε ιδιώτες, στις Αναπτυξιακές των δήμων και στην ΕΤΑΑ σε βάρος της προστασίας και διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος, των κοινωνικών – λαϊκών δικαιωμάτων και του Περιβάλλοντος.
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: http://www.emdydas.gr
Αρ. Πρωτ.: 8357 Αθήνα, 07/12/2020
Προς: 1. Υπουργό Ανάπτυξης και
Επενδύσεων κ. Γεωργιάδη Αδ.
2. Υπουργό Υποδομών
κ. Καραμανλή Κων.
Κοιν: 1. Πρόεδρο και ΔΕ ΤΕΕ
2. Α’ βάθμιες ΕΜΔΥΔΑΣ
Θέμα: Παρατηρήσεις σχετικά με το «ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ» του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που αφορά τροποποιήσεις στο Ν.4412/16
http://www.opengov.gr/ypoian/?p=11848)
Αξιότιμοι κ. Υπουργοί
Το παρόν υπό διαβούλευση σ/ν περιλαμβάνει σημαντικές τροποποιήσεις και αλλαγές του ν. 4412/16 που αφορά τις δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Δύσκολο εγχείρημα, το οποίο δεν μας πείθει όλους εμάς τους Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου για την αποτελεσματικότητά του, καθώς και για το εάν το τροποποιούμενο πλαίσιο διαδικασιών των δημοσίων συμβάσεων κινείται προς την κατεύθυνση της διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος.
Η Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ως εκπρόσωπος των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου έχει διατυπώσει επανειλημμένως τις θέσεις της για επιμέρους ζητήματα που έχουν προκύψει σε θέματα Δημόσιων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Άλλωστε όπως γνωρίζετε, το τρέχον διάστημα, η Ομοσπονδία μας, μαζί με άλλες έξι πανελλήνιες Ομοσπονδίες ΠΟΕ -ΟΤΑ, ΟΣΕΑΔΕ, ΠΟΣΕΥ ΠΕΧΩΔΕ, ΠΟΜΗΤΕΔΥ, ΠΟΓΕΔΥΠΕ, που εκφράζουν παραπάνω από 100.000 δημόσιους υπαλλήλους, έχουμε προκηρύξει Απεργία – Αποχή των μελών μας από τη Συμμετοχή τους στις διαδικασίες του Μητρώου Μελών Δημοπρασιών (Μη.ΜΕ.Δ) για Διαγωνισμούς που έχουν ημερομηνία δημοπράτησης από 23 Νοεμβρίου έως 11 Δεκεμβρίου καταρχήν και ανάλογα με τις εξελίξεις θα υπάρξει χρονική επέκταση, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή της στη γενικευμένη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης κρίσιμων Δημόσιων Λειτουργιών και στην εκχώρηση αρμοδιοτήτων της Τεχνικής Υπηρεσία σε ιδιώτες.
Παλεύουμε για το σταμάτημα αυτών των πολιτικών και από κοινού με τις άλλες Ομοσπονδίες, διεκδικούμε Προσλήψεις όλων των κλάδων και ειδικοτήτων του εμπλεκόμενου προσωπικού με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου, Ενίσχυση των Δημόσιων Τεχνικών και όλων των Ελεγκτικών Υπηρεσιών και όχι την ιδιωτικοποίηση τους και την εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες, Θεσμική και οικονομική αναβάθμιση του συνόλου του προσωπικού και την Κατάργηση των σχετικών νόμων που επιτρέπουν τις ιδιωτικοποιήσεις Δημόσιων Υπηρεσιών.
Στο πλαίσιο αυτό και παρόλο που η Ομοσπονδία μας δεν προσκλήθηκε να συμμετέχει στην ομάδα εργασίας για τις τροποποιήσεις του ν. 4412/16, πιστεύουμε ότι θα πρέπει θεσμικά να συμμετέχουμε στην διαδικασία διαβούλευσης, να κληθούμε να παραστούμε στην συζήτηση και να καταθέσουμε τις απόψεις μας, που είναι βασισμένες στην τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουμε συσσωρεύσει επάνω στα ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ως καθ’ ύλην αρμόδιοι.
Μια γενική παρατήρηση επί του σ/ν, είναι η παντελής έλλειψη αναφοράς για στελέχωση των υπηρεσιών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες, το οποίο έχουμε επισημάνει επανειλημμένα σε έγγραφά μας προς τα Υπουργεία σας. Τουναντίον επιχειρείται στο παρόν νομοσχέδιο, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες και εξωτερικούς συμβούλους, με τη δημιουργία προτεινόμενου μητρώου ιδιωτών επιβλεπόντων, που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε φαινόμενα, όπου «Ελεγκτές» και «Ελεγχόμενοι» θα αλληλοδιαπλέκονται, καθώς οι ρόλοι αυτοί θα εναλλάσσονται ανά έργο.
Με τις προβλέψεις του Ν/Σ: ιδιώτες θα καθορίζουν τις τεχνικές προδιαγραφές για τα έργα, ιδιώτες θα καθορίζουν τις τιμές των υλικών και των εργασιών, δηλαδή το κόστος των έργων, τις μελέτες θα τις εκπονούν οι ιδιώτες μελετητές και θα τις επιβλέπουν οι πιστοποιημένοι ιδιωτικοί φορείς. Τα έργα θα τα κατασκευάζουν οι ιδιώτες εργολάβοι και θα τα επιμετρούν και επιβλέπουν ιδιώτες. Μόνο το κόστος θα πληρώνει το Δημόσιο με πλημμελή έλεγχο και τεράστιες επισφάλειες.
Άλλωστε, η πρόσφατη εμπειρία της ανάθεσης της έκδοσης και του Ελέγχου Δόμησης σε ιδιώτες μηχανικούς, εκτιμούμε ότι έχει οδηγήσει σε πληθώρα έκδοσης λανθασμένων αδειών, που θα δημιουργήσουν πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον, τα οποία τελικά θα κληθούν να διαχειριστούν οι Δημόσιες Υπηρεσίες.
Επίσης, για την εφαρμογή του παρόντος προτεινόμενου σ/ν απαιτείται η έκδοση πληθώρας υπουργικών αποφάσεων και η δημιουργία νέων μητρώων, τα οποία θα έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική καθυστέρηση στην δημοπράτηση και εκτέλεση των νέων έργων.
Επιπρόσθετα, σημειώνουμε ότι πέραν της ανωτέρω ριζικής μας αντίθεσης στην πολιτική που εκχωρεί αρμοδιότητες σε ιδιώτες, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά παραθέτουμε τα παρακάτω, όπως προέκυψαν κατόπιν διαβούλευσης με τις Α’ Βάθμιες Ενώσεις μας και τα μέλη μας Διπλωματούχους Μηχανικούς.
Άρθρο 23 (Τροποποίηση του άρθρου 73 – Λόγοι Αποκλεισμού)
§4 ζ. “Εάν ο οικονομικός φορέας έχει κριθεί ένοχος εκ προθέσεως σοβαρών απατηλών δηλώσεων κατά την παροχή των πληροφοριών που απαιτούνται για την εξακρίβωση της απουσίας των λόγων αποκλεισμού ή …….”
Επίσης
§4 θ. “Εάν η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποδείξει με κατάλληλα μέσα, ότι ο οικονομικός φορέας έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο θέτει εν αμφιβόλω την ακεραιότητά του.”
ΠΡΟΤΑΣΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ
• Και για τις δύο παραπάνω περιπτώσεις, καλό θα ήταν να θεσπιστεί χρονική διάρκεια από την διάπραξη του γεγονότος ή από την τελεσίδικη απόφαση, μετά την παρέλευση της οποίας (χρονικής διάρκειας) δεν θα επέρχονται οι κυρώσεις.
• Για την απόδειξη διάπραξης «σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος» της §4θ να απαιτείται τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή πράξη του ΜΗΕΤΕ (ΜΕΕΠ) και να μην αρκεί μόνο απόφαση της αναθέτουσας αρχής
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: http://www.emdydas.gr
Αρ. Πρωτ.: 8357 Αθήνα, 07/12/2020
Προς: 1. Υπουργό Ανάπτυξης και
Επενδύσεων κ. Γεωργιάδη Αδ.
2. Υπουργό Υποδομών
κ. Καραμανλή Κων.
Κοιν: 1. Πρόεδρο και ΔΕ ΤΕΕ
2. Α’ βάθμιες ΕΜΔΥΔΑΣ
Θέμα: Παρατηρήσεις σχετικά με το «ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ» του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που αφορά τροποποιήσεις στο Ν.4412/16
http://www.opengov.gr/ypoian/?p=11848)
Αξιότιμοι κ. Υπουργοί
Το παρόν υπό διαβούλευση σ/ν περιλαμβάνει σημαντικές τροποποιήσεις και αλλαγές του ν. 4412/16 που αφορά τις δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Δύσκολο εγχείρημα, το οποίο δεν μας πείθει όλους εμάς τους Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου για την αποτελεσματικότητά του, καθώς και για το εάν το τροποποιούμενο πλαίσιο διαδικασιών των δημοσίων συμβάσεων κινείται προς την κατεύθυνση της διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος.
Η Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ως εκπρόσωπος των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου έχει διατυπώσει επανειλημμένως τις θέσεις της για επιμέρους ζητήματα που έχουν προκύψει σε θέματα Δημόσιων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Άλλωστε όπως γνωρίζετε, το τρέχον διάστημα, η Ομοσπονδία μας, μαζί με άλλες έξι πανελλήνιες Ομοσπονδίες ΠΟΕ -ΟΤΑ, ΟΣΕΑΔΕ, ΠΟΣΕΥ ΠΕΧΩΔΕ, ΠΟΜΗΤΕΔΥ, ΠΟΓΕΔΥΠΕ, που εκφράζουν παραπάνω από 100.000 δημόσιους υπαλλήλους, έχουμε προκηρύξει Απεργία – Αποχή των μελών μας από τη Συμμετοχή τους στις διαδικασίες του Μητρώου Μελών Δημοπρασιών (Μη.ΜΕ.Δ) για Διαγωνισμούς που έχουν ημερομηνία δημοπράτησης από 23 Νοεμβρίου έως 11 Δεκεμβρίου καταρχήν και ανάλογα με τις εξελίξεις θα υπάρξει χρονική επέκταση, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή της στη γενικευμένη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης κρίσιμων Δημόσιων Λειτουργιών και στην εκχώρηση αρμοδιοτήτων της Τεχνικής Υπηρεσία σε ιδιώτες.
Παλεύουμε για το σταμάτημα αυτών των πολιτικών και από κοινού με τις άλλες Ομοσπονδίες, διεκδικούμε Προσλήψεις όλων των κλάδων και ειδικοτήτων του εμπλεκόμενου προσωπικού με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου, Ενίσχυση των Δημόσιων Τεχνικών και όλων των Ελεγκτικών Υπηρεσιών και όχι την ιδιωτικοποίηση τους και την εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες, Θεσμική και οικονομική αναβάθμιση του συνόλου του προσωπικού και την Κατάργηση των σχετικών νόμων που επιτρέπουν τις ιδιωτικοποιήσεις Δημόσιων Υπηρεσιών.
Στο πλαίσιο αυτό και παρόλο που η Ομοσπονδία μας δεν προσκλήθηκε να συμμετέχει στην ομάδα εργασίας για τις τροποποιήσεις του ν. 4412/16, πιστεύουμε ότι θα πρέπει θεσμικά να συμμετέχουμε στην διαδικασία διαβούλευσης, να κληθούμε να παραστούμε στην συζήτηση και να καταθέσουμε τις απόψεις μας, που είναι βασισμένες στην τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουμε συσσωρεύσει επάνω στα ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ως καθ’ ύλην αρμόδιοι.
Μια γενική παρατήρηση επί του σ/ν, είναι η παντελής έλλειψη αναφοράς για στελέχωση των υπηρεσιών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες, το οποίο έχουμε επισημάνει επανειλημμένα σε έγγραφά μας προς τα Υπουργεία σας. Τουναντίον επιχειρείται στο παρόν νομοσχέδιο, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες και εξωτερικούς συμβούλους, με τη δημιουργία προτεινόμενου μητρώου ιδιωτών επιβλεπόντων, που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε φαινόμενα, όπου «Ελεγκτές» και «Ελεγχόμενοι» θα αλληλοδιαπλέκονται, καθώς οι ρόλοι αυτοί θα εναλλάσσονται ανά έργο.
Με τις προβλέψεις του Ν/Σ: ιδιώτες θα καθορίζουν τις τεχνικές προδιαγραφές για τα έργα, ιδιώτες θα καθορίζουν τις τιμές των υλικών και των εργασιών, δηλαδή το κόστος των έργων, τις μελέτες θα τις εκπονούν οι ιδιώτες μελετητές και θα τις επιβλέπουν οι πιστοποιημένοι ιδιωτικοί φορείς. Τα έργα θα τα κατασκευάζουν οι ιδιώτες εργολάβοι και θα τα επιμετρούν και επιβλέπουν ιδιώτες. Μόνο το κόστος θα πληρώνει το Δημόσιο με πλημμελή έλεγχο και τεράστιες επισφάλειες.
Άλλωστε, η πρόσφατη εμπειρία της ανάθεσης της έκδοσης και του Ελέγχου Δόμησης σε ιδιώτες μηχανικούς, εκτιμούμε ότι έχει οδηγήσει σε πληθώρα έκδοσης λανθασμένων αδειών, που θα δημιουργήσουν πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον, τα οποία τελικά θα κληθούν να διαχειριστούν οι Δημόσιες Υπηρεσίες.
Επίσης, για την εφαρμογή του παρόντος προτεινόμενου σ/ν απαιτείται η έκδοση πληθώρας υπουργικών αποφάσεων και η δημιουργία νέων μητρώων, τα οποία θα έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική καθυστέρηση στην δημοπράτηση και εκτέλεση των νέων έργων.
Επιπρόσθετα, σημειώνουμε ότι πέραν της ανωτέρω ριζικής μας αντίθεσης στην πολιτική που εκχωρεί αρμοδιότητες σε ιδιώτες, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά παραθέτουμε τα παρακάτω, όπως προέκυψαν κατόπιν διαβούλευσης με τις Α’ Βάθμιες Ενώσεις μας και τα μέλη μας Διπλωματούχους Μηχανικούς.
Κατ’ άρθρον Παρατηρήσεις:
αρθ. 1, παρ.1 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016): αρθ. 2, παρ. 1.7: Προτείνεται η διατύπωση «ως έργο νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού (και όχι αποκλειστικά πολιτικού μηχανικού που αναφέρεται στο παρόν σ/ν), το οποίο επαρκεί καθαυτό για την επιτέλεση οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας.
Επίσης, απαιτείται περαιτέρω διεξοδική διευκρίνιση και αποσαφήνιση του τι είναι έργο, προμήθεια, μελέτη και τι παροχή υπηρεσίας, ώστε να μην προκύπτουν σφάλματα και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διακριτών διατάξεων.
αρθ. 1, παρ.2 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), αρθ. 2 παρ. 2.4: Θα πρέπει να παραμείνει ως αρμοδιότητα της διευθύνουσας υπηρεσίας και η παρακολούθηση της κατασκευής του έργου, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, που υπηρετούν οι υπάλληλοί της σύμφωνα με το Σύνταγμα.
αρθ. 1, παρ. 3 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), (σελ. 20)
6)
β) «τεχνικές υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων με τη διάθεση κυρίως συγκεκριμένου επιστημονικού προσωπικού και άλλων μέσων επί ορισμένου χρόνου, που προσδιορίζεται είτε ημερολογιακά είτε σε συνάρτηση με ορισμένο γεγονός της παραγωγικής διαδικασίας. Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: … γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου,
Το θολό τοπίο στα αποφαινόμενα όργανα παραμένει. Ιδίως στους ΟΤΑ μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη και την κατάργηση της υπηρεσιακής προϊσταμένης αρχής υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ της Διευθύνουσας (Τμήμα), του Διευθυντή της ΤΥ, του Τεχνικού Συμβουλίου, της Οικονομικής Επιτροπής ακόμα και την Επιτροπή Διαγωνισμού. Προϊσταμένη αρχή είναι κατά περίπτωση είτε ο Διευθυντής της ΤΥ είτε η Οικονομική Επιτροπή.
Για παράδειγμα στο άρθρο 33 (88) ορίζεται: 3. Η αναθέτουσα αρχή αξιολογεί τις παρεχόμενες πληροφορίες, σε συνεννόηση με τον προσφέροντα.
Χρειάζεται αποσαφήνιση για το ποιο όργανο κάνει τι.
παρ. 2.4α: Εισάγεται η έννοια του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης και ιδιώτη επιβλέποντα ελεγκτή μηχανικού δημοσίων έργων, χωρίς περαιτέρω αιτιολογία ή ανάγκη τεκμηρίωσης της σύστασης αυτού.
Σημειώνεται δε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες πλήθος μεγάλων έργων όπως δρόμοι, μεγάλα τεχνικά, φράγματα, κτιριακές υποδομές (σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια) αλλά ακόμη και Ολυμπιακά έργα ολοκληρώθηκαν άρτια με την επίβλεψη των διπλωματούχων μηχανικών του δημοσίου, οι οποίοι υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον, πιστοποιούν την καλή εκτέλεσή των έργων και την ασφαλή παράδοση αυτών για χρήση, αναλαμβάνοντας και τις ανάλογες ευθύνες με την υπογραφή τους σε όλα τα στάδια εκτέλεσης του έργου.
Αντιθέτως, στην περίπτωση που η επίβλεψη των έργων γίνει από ιδιώτες, θα προστεθεί μια επιπλέον σημαντική δαπάνη αμοιβής των ιδιωτών αυτών στο συνολικό κόστος και προϋπολογισμό του έργου, που θα επιβαρύνει τον έλληνα πολίτη. Και είναι προφανές ότι αυτοί που θα διεκδικήσουν, λόγω εμπειρίας, να κάνουν την επίβλεψη των δημοσίων έργων θα είναι άμεσα ή έμμεσα εξαρτώμενοι από τις κατασκευαστικές εταιρίες στις οποίες απασχολούνταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, με επιζήμιες συνέπειες για το δημόσιο συμφέρον.
αρθ. 5 παρόντος σ/ν Υποχρέωση χρήσης – Λειτουργία ΕΣΗΔΗΣ, αρθ. 36 του ν.4412: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία του συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού για την εκτέλεση μικρών έργων με σύντομες διαδικασίες, που αποτελούσε ένα χρήσιμο εργαλείο για τις αναθέτουσες αρχές.
Αντί αυτής της κατάργησης, προτείνουμε η διαδικασία που θα χρησιμοποιούν οι αναθέτουσες αρχές για μία δημόσια σύμβαση με εκτιμώμενη αξία ίση ή κατώτερη των 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως τα όρια της απευθείας ανάθεσης (30.000,00) να είναι αυτή του συνοπτικού διαγωνισμού με σφραγισμένους φακέλους προσφοράς. Τα ανωτέρω θα έχουν ως στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ αποτελεί πολύπλοκη διαδικασία, λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διαδικασίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
αρθ. 10 παρόντος σ/ν Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών– Τροποποίηση του άρθρου 44 του ν.4412/2016: Αναφέρεται σε αναθέτουσες αρχές που δεν έχουν τεχνική επάρκεια, χωρίς να αποσαφηνίζεται ποια αναθέτουσα αρχή θεωρείται τεχνικά επαρκής (ποιοτικά και ποσοτικά) ή ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί σε στελεχιακό δυναμικό, εξοπλισμό υπηρεσίας, κλπ.
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί μία ελάχιστη στελέχωση για την τεχνική υπηρεσία κάθε αναθέτουσας αρχής, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (κατ’ αναλογία του άρθρου 97Α του Ν. 3852/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 του Ν. 4745/2020, με το οποίο θεσπίστηκε η ελάχιστη απαιτούμενη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης), αλλά και έπειτα από έρευνα και μελέτη μιας Ειδικής Επιτροπής, με την απαραίτητη συμμετοχή της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ (μαζί με την πολύτιμη συνδρομή των εμπλεκόμενων συναδέλφων), ώστε να υπάρχει μια ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος. Στόχος σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι η στελέχωση των αντίστοιχων υπηρεσιών με το αναγκαίο προσωπικό και ειδικά τους διπλωματούχους μηχανικούς όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων, σύμφωνα με τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, ώστε οι Υπηρεσίες να μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους.
αρθ. 13 παρόντος σ/ν Κανόνες για τη διενέργεια προκαταρκτικών διαβουλεύσεων της αγοράς -Τροποποίηση του άρθρου 47 του ν.4412/2016 : Θα πρέπει στο άρθρο να αναφέρεται και ο ανώτερος χρόνος, όπως στο ισχύον άρθρο (60 ή 45) ημέρες.
αρθ. 15 παρόντος σ/ν Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες – Τροποποίηση του άρθρου 49 του ν.4412/2016: Η αναφορά ότι «πλην, των έργων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α` 17), σε κάθε άλλη περίπτωση η απόφαση κατακύρωσης της περίπτωση γ΄ της παραγράφου παρ. 3 του άρθρου 105 του παρόντος δεν κοινοποιείται στον προσωρινό ανάδοχο, αν δεν εξασφαλίζονται επαρκή μέτωπα εργασίας για την εκκίνηση της εκτέλεσης του έργου. Η κατά το προηγούμενο εδάφιο μη κοινοποίηση στον ανάδοχο της απόφασης κατακύρωσης δεν μπορεί να υπερβεί τους έξι (6) μήνες», αποτελεί έναν εύσχημο τρόπο αλλοίωσης της εγκυρότητας των διαγωνισμών, καθυστερώντας την απόδοση μετώπου, ώστε να υπάρχει δυνατότητα υπαναχώρησης του μειοδότη από την υποβληθείσα προσφορά, με αποτέλεσμα να καταλήξει η εργολαβία σε επόμενο υποψήφιο με μικρότερη προσφορά. (έχει γίνει σε διάφορες περιπτώσεις στο παρελθόν). Για το λόγο αυτό θα μπορούσε να οριστεί ότι ως επαρκές μέτωπο θεωρούνται εργασίες έως 25% του προϋπολογισμού του έργου (ή το 30% του διαθέσιμου συνεχόμενου μετώπου εργασιών).
Επίσης, θα πρέπει να αναφέρονται συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου, που απαιτείται να κάνει τη μεταφορά του δικτύου του, ώστε να δεσμεύεται αναλυτικότερα με την τήρηση σχετικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των εργασιών μετά την προπληρωμή του από την αναθέτουσα αρχή. Επί παραδείγματι έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια φαινόμενα σημαντικής καθυστέρησης από παρόχους (π.χ. ΔΕΔΔΗΕ, κλπ), οι οποίοι αν και προπληρώθηκαν τις απαιτούμενες δαπάνες μετακινήσεις των δικτύων τους, καθυστέρησαν σημαντικά την υλοποίηση του έργου μετακίνησης των δικτύων τους, με αποτέλεσμα την αξίωση θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο του δημοσίου έργου.
Έτσι προτείνεται να προστεθεί στο παρόν άρθρο και το εξής: Ο φορέας εκμετάλλευσης ή ο κύριος του δικτύου υποχρεούται να υποβάλει χρονοδιάγραμμα προμήθειας των απαιτούμενων υλικών και εκτέλεσης των εργασιών που απαιτούνται για την μετατόπιση του δικτύου, που να συμβαδίζει με τα χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών του έργου, ώστε να μην προκαλούνται καθυστερήσεις. Σε περίπτωση που με υπαιτιότητα του φορέα εκμετάλλευσης ή του κυρίου του δικτύου προκαλούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην μεταφορά των δικτύων, που έχουν ως αποτέλεσμα τις αξιώσεις θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο της κατασκευής του δημοσίου έργου, το εν λόγω κόστος των θετικών ζημιών και σταλιών θα μεταφέρεται στον κύριο του δικτύου, ο οποίος και θα το αποδίδει στη συνέχεια αμελητί στον κύριο του έργου.
αρθ. 16 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις έργων με αξιολόγηση μελέτη– Τροποποίηση του άρθρου 50 του ν.4412/2016: Προκύπτουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου και ως προς τη σαφήνεια των κριτηρίων ανταλλαγμάτων, καθώς δίνεται η δυνατότητα αντί χρηματικής καταβολής η παραχώρηση εργολαβικού ανταλλάγματος, χωρίς όμως να αναλάβει ο ανάδοχος το λειτουργικό κινδύνου, που απορρέει από την εκμετάλλευση των εν λόγω έργων.
αρθ. 17 παρόντος σ/ν Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 53 του ν.4412/2016: Η περ. της παρ. 7β θα πρέπει να συμπληρωθεί κατάλληλα ώστε να μην μειώνεται ο ανταγωνισμός λόγω των «φωτογραφικών» συνήθως όρων που τίθενται στις διακηρύξεις. Προτείνεται η διατύπωση «Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο τεκμηριώνεται και αιτιολογείται εμπεριστατωμένα από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου.»
Σε απλά έργα πχ συντήρηση οδών είναι αδιανόητο να μπαίνουν όροι (πέραν της τάξης του πτυχίου) που αποκλείουν οικονομικούς φορείς.
αρθ. 22 παρόντος σ/ν Εγγυήσεις, άρθρο 72 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη οι εν λόγω παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ώστε να προσκομίζονται στην αναθέτουσα αρχή οι πρωτότυπες εγγυήσεις συμμετοχής, πλην αυτών που εκδίδονται ηλεκτρονικά, πριν την ορισθείσα ημερομηνία και ώρα αποσφράγισης των προσφορών. Επίσης, θα πρέπει και ο πίνακας συμμετεχόντων υποψηφίων του διαγωνισμού να ανακοινώνεται κατά την διαδικασία αποσφράγισης των προσφορών από την Επιτροπή και όχι νωρίτερα, για την εξασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Επίσης, προτείνεται για τον περιορισμό των υπέρογκων εκπτώσεων, να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσκομίζει, επιπλέον της εγγύησης που ορίζει σήμερα ο νόμος, πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση της έκπτωσης (βλ. και άρθρο 35 παρ. 2,3,4 του ν. 3669/2008).
2.Η εγγύηση συμμετοχής καταπίπτει, αν ο προσφέρων:
………..
στ) υπέβαλε προσφορά που κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ως ασυνήθιστα χαμηλή με τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου 88,
Καταρχάς είναι θετική η συγκεκριμένη προσθήκη στην κατεύθυνση της αποτροπής συνεννοήσεων μεταξύ οικονομικών φορέων.
Όμως χρειάζεται διευκρινήσεις γιατί στο άρθρο 33 (88) διατυπώνεται διαφορετικά:
Σε περίπτωση που οικονομικός φορέας δεν ανταποκριθεί στην σχετική πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής εντός της άνω προθεσμίας και δεν υποβάλλει εξηγήσεις, η προσφορά του κηρύσσεται απαράδεκτη και καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγυητική επιστολή συμμετοχής. Ποιο από τα δύο θα ισχύει;
αρθ. 25 παρόντος σ/ν Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου – Τροποποίηση του άρθρου 76 του ν.4412/2016: Κακώς αποσύρθηκε η διάταξη για τις ενώσεις οικονομικών φορέων που βοηθούσε κυρίως μικρότερους εργολάβους (παρ. 3 β του ισχύοντος νομικού πλαισίου για αναβάθμιση του ανώτατου ορίου της τάξης τους έως το 25% της διαφοράς του ορίου της τάξης τους και του ορίου της επόμενης τάξης), καθώς έτσι μειώνεται ο ανταγωνισμός.
αρθ. 33 παρόντος σ/ν Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές – Τροποποίηση του άρθρου 88 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη ορισμένες από τις παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ (όπως επί παραδείγματι να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος να υποβάλλει αιτιολόγηση της έκπτωσης, αλλά όχι κάτω από αυτό το όριο), πλην όμως θα΄πρεπε επιπρόσθετα όπως ήδη προαναφέρθηκε να περιλαμβάνονται τα εξής: Σε περίπτωση υποβολής μεγάλης έκπτωσης, πέραν της απαιτούμενης εγγύησης καλής εκτέλεσης που ορίζει σήμερα ο νόμος (5% επί της σύμβασης), να προσκομίζει επιπλέον πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης (βλ. και παρ. 2,3,4 του αρθ. 35 του ν.3669/08). Επίσης θα πρέπει να εξειδικευθούν οι όροι χαρακτηρισμού μιας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής ανά κατηγορία έργου και μελέτης βάσει σχετικής οδηγίας και εγκυκλίου του Υπ. Υποδομών.
Για την κατάπτωση της εγγυητικής υπάρχουν αναφορές σε προηγούμενο άρθρο.
6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές τεκμαίρονται και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο.
Με το «δύναται να κρίνει» χάνεται η αντικειμενικότητα του «απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο».
7. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής γενικών υπηρεσιών, του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών και του Υπουργού Υγείας για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικών αγαθών και παροχής συναφών υπηρεσιών, μπορεί να ορίζονται η μέθοδος και τα κριτήρια, δυνάμει των οποίων μία προσφορά κρίνεται ως ασυνήθιστα χαμηλή, καθώς και ο τρόπος σύνδεσης των κριτηρίων αξιολόγησης των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών με συναφείς μηχανισμούς καταγραφής τιμών, όπως τα παρατηρητήρια τιμών. Με την ίδια απόφαση μπορεί να ορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει από τα αναφερόμενα σε αυτές.»
Τα ίδια περίπου έλεγε και ο 4412 αλλά εγκύκλιος δεν εκδόθηκε ποτέ. Μόνο ένα σχέδιο εγκυκλίου κυκλοφορούσε (μηδενικής θεσμικής υπόστασης ως σχέδιο) το οποίο βοηθούσε τους συναδέλφους στον «αυτοσχεδιασμό». Χρειάζονται αναλυτικές οδηγίες.
αρθ. 40 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 97 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προστεθεί η σημείωση ότι για τους οικονομικούς φορείς που επιλέξουν να μην παρατείνουν την προσφορά τους, θα πρέπει να αποκλείεται η οποιαδήποτε σχέση μεταξύ αυτών και τελικού μειοδότη (π.χ. διαδικασία υπεργολαβίας, κλπ, όσον αφορά την εκτέλεση του έργου), για λόγους εξασφάλισης υγιούς ανταγωνισμού.
Επειδή όντως το συγκεκριμένο άρθρο μπορεί να οδηγήσει σε συνεννοήσεις πρέπει να δίνεται είτε η δυνατότητα ακύρωσης του διαγωνισμού (αν υπάρχουν υπόνοιες συνεννοήσεων) είτε η αυτοδίκαιη παράταση των προσφορών μέχρι τη λήξη των ένδικων μέσων.
Άρθρο 99 του ν.4412/2016, Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών: Θα πρέπει να προβλεφθεί σχετική τροποποίηση του εν λόγω άρθρου, για την περίπτωση που για λόγους ανωτέρας βίας δεν διενεργηθεί η αποσφράγιση κατά την ορισθείσα ημέρα ή αν μέχρι τη μέρα αυτή δεν έχει υποβληθεί καμία προσφορά (όπως για παράδειγμα ισχύει η τυχόν μετάθεση της αποσφράγισης και της καταληκτικής ημερομηνίας σε οποιαδήποτε άλλη ημέρα, με απόφαση της αναθέτουσας αρχής στις δημόσιες συμβάσεις έργων, κατά αντιστοιχία με το άρθρο 98).
Άρθρο 41
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών– Τροποποίηση άρθρου 100 ν. 4412/2016
Οι παρ. 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 100 του ν. 4412/2016 (Α’ 147) τροποποιούνται και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 100
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών
………………….
2. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια, στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
α) Η αποσφράγιση των δικαιολογητικών συμμετοχής, της τεχνικής προσφοράς, εφόσον προβλέπεται η υποβολή της στα έγγραφα της σύμβασης και της οικονομικής προσφοράς γίνεται την ημερομηνία και ώρα που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης ή τη σχετική πρόσκληση. Στο στάδιο αυτό τα στοιχεία των προσφορών που αποσφραγίζονται είναι προσβάσιμα μόνο από τα μέλη του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου και την αναθέτουσα αρχή. Το αρμόδιο όργανο προβαίνει αρχικά στον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και εν συνεχεία στην αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των προσφερόντων. Η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται με την καταχώριση σε πρακτικό των προσφερόντων, των αποτελεσμάτων του ελέγχου και αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 1)
β) Στη συνέχεια αξιολογούνται οι οικονομικές προσφορές των προσφερόντων, των οποίων τα δικαιολογητικά συμμετοχής και η τεχνική προσφορά κρίθηκαν αποδεκτά σύμφωνα με τα ανωτέρω και οι οικονομικές προσφορές καταχωρίζονται σε πρακτικό κατά σειρά μειοδοσίας. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 2)
γ) Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της περ. β, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί εγγράφως τον πρώτο σε κατάταξη μειοδότη, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση («προσωρινό ανάδοχο»), να υποβάλει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 103.
Η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη πρακτικού από το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3)
Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, της αξιολόγησης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών και των δικαιολογητικών κατακύρωσης, κατά τα ανωτέρω, επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης του άρθρου 105.
Κατά της ανωτέρω απόφασης χωρεί προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΑΕΠΠ σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Βιβλίο IV. Κατά της ανωτέρω απόφασης δεν επιτρέπεται η άσκηση άλλης διοικητικής προσφυγής.
Προδικαστική θα γίνεται μετά το ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3. (;). Αν ισχύσει αυτό θα ξεκινάει ο διαγωνισμός από την αρχή με κίνδυνο να εμπλακεί σε φαύλο κύκλο αν ασκηθεί νέα προδικαστική.
4. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η οποία δεν προσδιορίζεται μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
Σε αυτή την περίπτωση ορίζονται οι προδικαστικές κατά στάδιο που είναι ορθότερη διαδικασία.
αρθ. 43 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 102 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο προτείνεται η αλλαγή της διατύπωσης «συγκεκριμένα έγγραφα» με «έγγραφα όπως προσδιορίζονται στη διακήρυξη»
αρθ. 49 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας– Αντικατάσταση άρθρου 117 ν. 4412/2016: Με τη συγκεκριμένη τροποποίηση που αναφέρει ότι «Για τις δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας, είναι δυνατόν να μην ακολουθείται διαδικασία ανάθεσης σύμβασης και οι πληρωμές να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμου φορολογικού παραστατικού, χωρίς να απαιτείται έκδοση πράξης ανάθεσης ή οι διαδικασίες εκτέλεσης του παρόντος από την αναθέτουσα αρχή.», είναι προφανής ο κίνδυνος κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες (δίχως αξιολόγηση της τήρησης των σχετικών προϋποθέσεων).
αρθ. 50 παρόντος σ/ν Απευθείας ανάθεση – Τροποποίηση του άρθρου 118 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προσδιορίζεται η απαίτηση δημοσίευσης σχετικής πρόσκλησης προ της ανάθεσης και να προβλέπεται η εισήγηση τεχνικής επιτροπής σχετικά με την πλήρωση των προϋποθέσεων του αναδόχου, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα του αναδόχου να εκτελέσει την δημόσια σύμβαση.
Επαναφορά της απευθείας ανάθεσης, με αποτέλεσμα την απώλεια δημόσιων πόρων μέσω της κατάργησης των εκπτώσεων απ’ τους συνοπτικούς διαγωνισμούς, με ταυτόχρονη δημιουργία πελατειακών σχέσεων.
αρθ. 53 παρόντος σ/ν Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 120 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο, για τις συμβάσεις του αρθ. 118 (παρ. 3α, 3β) προκύπτει περιορισμός δημοσιότητας κατά τη σύναψη αυτών και δυνατότητα προεπιλογής αναδόχων, μέσω της πρόσκλησης σε συγκεκριμένους φορείς, γεγονός που αντίκειται στη διαφάνεια και στο δημόσιο συμφέρον εν γένει.
Αρθ. 121 και 361 του ν 4412/16: Στο Άρθρο 121 σε συνδυασμό με το Άρθρο 361, προκύπτει ότι στην ανοικτή διαδικασία σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά προκήρυξης, η προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά της προκήρυξης κάτω των ορίων ταυτίζεται με την προθεσμία παραλαβής προσφορών. Εκτιμούμε ότι δεν πρέπει οι δύο παραπάνω χρόνοι να ταυτίζονται κατά αναλογία με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 127 παρ.1.
Άρθρο 55 Έννομη προστασία κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118 και των δημοσίων συμβάσεων του άρθρου 119– Αντικατάσταση άρθρου 127 ν. 4412/2016
1. Για δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118, όποιος έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να ζητήσει την ακύρωση πράξης ή παράλειψης της αναθέτουσας αρχής και την αναστολή εκτέλεσης , ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της αναθέτουσας αρχής, κατά τα 104 οριζόμενα στο π.δ. 18/1989 (Α’ 8), το οποίο αποφαίνεται αμετακλήτως χωρίς να επιτρέπεται η προηγούμενη άσκηση άλλης ειδικής ή ενδικοφανούς διοικητικής προσφυγής.
Καταργείται η δυνατότητα ένστασης ενώπιον της αναθέτουσας αρχής και επιβάλλεται προσφυγή στο Διοικητικό Εφετείο, διαδικασία προφανώς πολύ πιο χρονοβόρα και με μεγαλύτερο κόστος, αναντίστοιχα δύσκολη συγκριτικά με την εκτιμώμενη αξία των συμβάσεων(για έργα <60.000 €).
αρθ. 56 παρόντος σ/ν Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις – Τροποποίηση του άρθρου 128 του ν.4412/2016: Θα πρέπει να καταργηθεί η πρόβλεψη περί προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση της παρ.1 και 2 του αρθ. 128 (για δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης ή συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως ΣΔΙΤ άνω των 30.000.000,00 ευρώ), καθώς υπονομεύει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον και δημιουργεί συνθήκες επανεμφάνισης της διαφθοράς.
αρθ. 57 παρόντος σ/ν Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη, τροποποίηση του αρθ. 136 του ν.4412/16: Θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των έργων να γίνεται από ιδιώτες. Αντίθετα απαιτείται η ενίσχυση της επίβλεψης δημοσίων έργων από τεχνικούς δημόσιους υπάλληλους, με ανάλογες προσλήψεις, συνεχή επιμόρφωση και εξασφάλιση της παρουσίας αυτών επιτόπου των έργων, ώστε να επιτευχθεί και η τεχνική επάρκεια των υπηρεσιών. Οι επιβλέψεις πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου και όχι από ιδιώτες ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
Επιπρόσθετα, μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις που τεκμηριωμένα δεν υπάρχει επαρκές τεχνικό προσωπικό στη Διευθύνουσα Υπηρεσία, δύναται να προβλέπεται διαδικασία επίβλεψης από άλλο φορέα, κατόπιν έγκρισης της αναθέτουσας αρχής, που θα υπόκειται σε κάθε περίπτωση στον έλεγχο της Δ/νουσας υπηρεσίας, η οποία υποχρεωτικά θα ορίζει επόπτη μηχανικό σε κάθε τέτοιο έργο, ο οποίος θα εποπτεύει και θα παρακολουθεί την πορεία του έργου και την επίβλεψη αυτού σύμφωνα με τη σύμβαση (θα έχει τη δυνατότητα τελικού ελέγχου των επιμετρήσεων και των λογαριασμών, μετά και τον έλεγχο του ιδιωτικού φορέα, τα οποία μετά την έγκριση του Προϊσταμένου της Δ.Υ. θα αποτελούν πράξεις της Υπηρεσίας σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, κλπ).
Επίσης σημειώνονται επιπλέον τα εξής:
Η αναφορά στο άρθρο της παρούσας τροποποίησης, ότι “στην περίπτωση ανάθεσης της επίβλεψης σε ιδιωτικό φορέα (ή ελεγκτή μηχανικό), τότε η Δ.Υ. δεν ορίζει επιβλέποντα μηχανικό”, καθώς επίσης και ότι “τα πορίσματα ή τα έγγραφα που συντάσσονται από τον ιδιωτικό φορέα δεν γεννούν διαφορές μεταξύ του επιβλέποντος και του αναδόχου”, στερούνται νομικής και πραγματικής βάσης, καθώς αφενός δεν διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, αφετέρου δεν είναι δυνατόν στη συνέχεια όπως αναφέρεται παρακάτω να πραγματοποιούνται επιτόπιοι έλεγχοι του έργου από την Δ.Υ., με σκοπό να διαπιστώνει την εξέλιξη του έργου, τη νόμιμη άσκηση της επίβλεψης και τη συμμόρφωση του αναδόχου με την σύμβαση εκτέλεσης του έργου.
Επίσης, για τους ίδιους λόγους δεν είναι δυνατή η υλοποίηση της διαδικασίας εναντίωσης της Δ.Υ. στα πορίσματα και έγγραφα του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης, καθώς δεν έχει οριστεί δημόσιος υπάλληλος της Δ.Υ. που να παρακολουθεί εμπεριστατωμένα το έργο και έχοντας όλες τις ευθύνες που απορρέουν από τις σχετικές με την εκτέλεση δημοσίων έργων διατάξεις. Αντίθετα δε, επιφορτίζεται τεχνηέντως ο προϊστάμενος της Δ.Υ. με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί και εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Εν τέλει, μας προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι "Στην περίπτωση αιτιολογημένης εναντίωσης της διευθύνουσας υπηρεσίας, η προϊσταμένη αρχή του έργου αποφασίζει για τις εν λόγω διαφορές (μεταξύ αναδόχου, ιδιώτη επιβλέποντα και Δ.Υ.), και η απόφαση δεσμεύει την διευθύνουσα υπηρεσία, τον φορέα επίβλεψης και τον ανάδοχο". Αυτό σημαίνει ότι εφόσον καλούνται οι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της Προϊσταμένης αρχής να εξετάσουν τις διαφορές του αναδόχου, και μάλιστα με απόφαση δεσμευτική για τον ιδιώτη επιβλέποντα και τον ανάδοχο, αναγνωρίζεται σαφώς ότι οι δημόσιοι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της αναθέτουσας αρχής διαθέτουν σημαντική εμπειρία αλλά και τεχνική κατάρτιση επί των έργων. Έτσι λοιπόν προκύπτει το εύλογο ερώτημα, για ποιο λόγο δεν θεωρούνται κατάλληλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι να κάνουν οι ίδιοι την επίβλεψη των έργων, όταν μάλιστα αυτό δεν θα έχει οικονομική επιβάρυνση στον Π/Υ του έργου και κατ' επέκταση στον φορολογούμενο πολίτη.
Κατά ανάλογο τρόπο, και όπως ήδη έχουμε αναφέρει, θα πρέπει να σταματήσει η μεταφορά αρμοδιοτήτων του δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες (Α.Ε.), οι οποίες λειτουργούν έξω από το δημόσιο έλεγχο, με ειδικό προνομιακό νομοθετικό πλαίσιο και έχουν, όπως έχει επανειλημμένως αποδειχθεί βάσει τεκμηριωμένων δημοσιευμένων στοιχείων, κόστος πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό των τεχνικών υπηρεσιών. Συνεπώς και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τεθεί το χρονικό πλαίσιο κατάργησής τους και απορρόφησής τους από τις δημόσιες τεχνικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες στελεχώνονται από αξιόλογο και έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό.
Περαιτέρω υποβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών, μη αξιοποίηση συσσωρευμένης εμπειρίας των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, εμπλοκή της διευθύνουσας υπηρεσίας στις διαφωνίες που θα ανακύπτουν. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης να μπορεί να εισηγείται στην αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση διαφορών.
Να διαγραφεί η ανωτέρω προσθήκη στην παρ. 10 για το πειθαρχικό παράπτωμα.
Άρθρο 58
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη – Προσθήκη άρθρου 136Α στον ν. 4412/2016
Στον ν. 4412/2016 (Α’ 147) προστίθεται άρθρο 136Α ως εξής:
«Άρθρο 136Α
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη
1. Η επίβλεψη έργων με προεκτιμώμενη αμοιβή έως το όριο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5, δύναται, πέραν των ορισμών των παρ. 1 και 2 του άρθρου 136, να διενεργείται από διαπιστευμένους ιδιώτες, επιβλέποντες ελεγκτές μηχανικούς, ανά κατηγορία έργου.
2. Ο ορισμός του ελεγκτή μηχανικού γίνεται μετά από κλήρωση μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μητρώο που πληρούν τα κριτήρια της απόφασης της παρ. 3. Ελεγκτής Μηχανικός που κληρώθηκε για την επίβλεψη έργου δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε επόμενη κλήρωση, μέχρι την παραλαβή του αντικειμένου του έργου κατ’ άρθρο 172.
3. Σε περίπτωση ορισμού ελεγκτή μηχανικού εφαρμόζονται αναλογικά οι παρ. 5 έως 9 του άρθρου 136.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ρυθμίζονται οι διαδικασίες ελέγχου, διαπίστευσης και τήρησης του μητρώου ελεγκτών μηχανικών καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.,.
Ένα ακόμη Μητρώο δημιουργείται και το ΤΕΕ θα γνωμοδοτήσει για τις διαδικασίες πιστοποίησης ιδιωτών, επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών.
αρθ. 59 παρόντος σ/ν Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου – Τροποποίηση του άρθρου 138 του ν.4412/2016: Παρ.1 Αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο με τρόπο ασαφή ότι, «ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας», τα οποία όμως δεν αναφέρονται πουθενά στη συνέχεια ποια είναι.
Παρ. 2 Η ισχύουσα σημερινή διάταξη του άρθρου 138 του ν.4412/16 είναι "2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να τηρεί με ακρίβεια τη διάταξη και τις διαστάσεις των διαφόρων μερών του έργου, όπως προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια ή άλλα στοιχεία της μελέτης, τα οποία δεν επιδέχονται τροποποιήσεων ή αλλαγών, εκτός αν άλλως ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος.."
Στο παρόν σ/ν εντύπωση μας προκαλεί η προτεινόμενη αλλαγή που αναφέρει ότι: "ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου και εφόσον κριθεί ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις, σύμφωνα με το άρθρο 155, δεν μεταβάλουν την φύση του έργου και δεν επάγονται ουσιώδη αύξηση του συμβατικού ανταλλάγματος εγκρίνεται η συνέχιση εκτέλεσης του έργου. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό."
Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι, κατά την προσφορά του αναδόχου θεωρείται ότι αυτός δεν έχει μελετήσει τα στοιχεία της και δεν δεσμεύεται από αυτά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται και πρόβλημα με την ισχύ των τευχών της σύμβασης. Έτσι δημιουργείται στρέβλωση του ανταγωνισμού, με συνέπεια όλοι οι ανάδοχοι να διεκδικήσουν το επιπλέον 15% της Σύμβασης (άρθρο 155) που θα εγκρίνεται σχετικά εύκολα. Η άποψή μας είναι να απαλειφτεί η συγκεκριμένη διάταξη και η τροποποίηση της μελέτης να προβλέπεται μόνον στο άρθ.144 , όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα.
Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να απαλειφτεί και η επόμενη διάταξη που αναφέρει ότι "Αν, μετά τη διάλυση της σύμβασης, η προϊσταμένη αρχή αποφασίσει την εκτέλεση του έργου σύμφωνα με την υφιστάμενη μελέτη, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο ανάδοχος της παρ. 2 και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο της ολοκλήρωσης της διαλυθείσης εργολαβίας, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και βάσει της προσφοράς που υπέβαλε στον διαγωνισμό.", καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα επικρατεί συνεννόηση μεταξύ των υποψηφίων, μέχρι να καταλήξει η εκτέλεση του έργου στο χαμηλότερο ή ικανοποιητικό ποσοστό έκπτωσης, μετά από προτεινόμενες άστοχες και απορριπτέες προτάσεις περί τροποποιήσεων του έργου από τους αρχικούς αναδόχους.
1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας, ευθυνόμενος έναντι του κυρίου του έργου για την επιμέλεια που επιδεικνύει και στις δικές του υποθέσεις.
2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να ελέγξει τη μελέτη εκτέλεσης του έργου πριν την εγκατάστασή του στο εργοτάξιο και να ενημερώσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία. Η διευθύνουσα υπηρεσία προσκαλεί τον ανάδοχο να υποβάλλει εγγράφως, εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των είκοσι (20) ημερών και μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης, παρατηρήσεις ως προς την εφαρμοσιμότητα της μελέτης.
Οι δύο παραπάνω παράγραφοι έρχονται σε σύγκρουση. Ανεξαρτήτως αυτού ο μεγάλος κίνδυνος είναι καταρχάς να εμπλακούν οι ΤΥ σε φαύλο κύκλο με παραιτήσεις αναδόχων και νέες αναθέσεις. Επίσης είναι φανερό ότι με την έναρξη του έργου θα ζητείται διάθεση απροβλέπτων νέες τιμές κλπ.
Η παρ. 2 θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην υλοποίηση των έργων και απώλεια δημόσιων πόρων με την καταβολή αποζημιώσεων. Να διατηρηθεί το παρόν καθεστώς όπου ο ανάδοχος ελέγχει τη μελέτη και προτείνει τροποποιήσεις χωρίς να έχει δικαίωμα να ζητήσει διάλυση σύμβασης. Σε περίπτωση διάλυσης και καταβολής αποζημίωσης μήπως υπάρχει κίνδυνος επιβολής καταλογισμών σ’ αυτούς που συνέταξαν και θεώρησαν τη μελέτη; Σε περίπτωση που διατηρηθεί πρέπει να διευκρινισθεί τι αποτελεί ουσιώδη αύξηση του εργολαβικού ανταλλάγματος.
αρθ. 60 παρόντος σ/ν Πειθαρχικές ευθύνες διοικητικών οργάνων – Τροποποίηση του άρθρου 141 του ν.4412/2016: Ενώ αναφέρεται ότι «Αποτελούν πειθαρχικό παράπτωμα οι εντολές για μη εγκεκριμένες υπερσυμβατικές εργασίες», αντίθετα στο άρθρο των επιμετρήσεων (αρθ. 70 παρόντος, τροπ. αρθ. 151 ν. 4412/16) αναφέρεται ότι «οι εξωσυμβατικές ποσότητες κατόπιν εντολών της Υπηρεσίας θα πρέπει να αποτυπώνονται διακριτά.»
Άρθρο 66 Προθεσμίες – Αντικατάσταση άρθρου 147 ν. 4412/2016
Καταργούνται οι ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες.Η διατήρηση μόνο αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών συνεπάγεται την επιβολή ποινικών ρητρών για την μη τήρησή τους οι οποίες δεν ανακαλούνται, ακόμα και εφόσον περαιωθεί εντός της συνολικής προθεσμίας το έργο. Αυτό θα δημιουργήσει πολλές τριβές μεταξύ αναδόχου και Επιβλέπουσας Υπηρεσίας. Να διατηρηθούν ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες τουλάχιστον για τα έργα κάτω των ορίων ΕΕ.
αρθ. 70 παρόντος σ/ν Επιμετρήσεις– Τροποποίηση του άρθρου 151 του ν.4412/2016: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία της από κοινού (αναδόχου και επίβλεψης) λήψης επιμετρητικών στοιχείων (ενώ υποβάλλονται στην επίβλεψη μόνο με δήλωση αληθείας (!) του αναδόχου), που έχει ως αποτέλεσμα τον μη έγκαιρο και ορθό έλεγχο των επιμετρητικών και ποσοτικών στοιχείων και ο κίνδυνος πλημμελούς ελέγχου σε όφελος του αναδόχου και εις βάρος του έργου και του δημόσιου συμφέροντος είναι προφανής.
Επίσης, μας προξενεί τεράστια εντύπωση η διάταξη περί υποχρεωτικού δειγματοληπτικού ελέγχου μόνο του 10% (!) των επιμετρήσεων, καθώς δεν διασφαλίζεται η ορθή ποιοτικά και ποσοτικά και σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση προβλεπόμενη κατασκευή του έργου και δεν εξυπηρετείται η διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.
παρ. 4. Εισάγονται για πρώτη φορά οι έννοιες της ανακριβούς ή εκ προθέσεως αναληθούς υποβολής επιμέτρησης από τον ανάδοχο, δίχως να ορίζεται με σαφήνεια η διαφοροποίηση αυτών, καθώς και ποιος από την επίβλεψη θα αποφασίσει, σε ποια από τις 2 περιπτώσεις εντάσσεται η υποβολή της αναληθούς επιμέτρησης από τον ανάδοχο. Επίσης ασαφής είναι και η διαδικασία που αναφέρεται για το πως διορθώνεται η ανακριβής επιμέτρηση (με πρωτοβουλία του αναδόχου ή της Δ.Υ. και αν χωράει ένσταση επ' αυτού).
παρ. 5. Καταργείται ο υποχρεωτικός έλεγχος και η έγκριση των επιμετρήσεων πριν την πληρωμή του λογαριασμού, το οποίο αντιβαίνει στις διατάξεις περί εξασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος και η Δ.Υ. λειτουργεί εκ των υστέρων, με σύνταξη αρνητικών λογαριασμών, για τους οποίους αν γίνει ένσταση από πλευράς του αναδόχου, αυτό συνεπάγεται μεγάλες καθυστερήσεις στην τελική απόδοση του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού προς το Δημόσιο.
παρ. 6. Αντικαθίσταται το ΠΠΑΕ με την απλή δήλωση γνωστοποίησης Αφανών Εργασιών που συνοδεύεται με δήλωση αληθείας των στοιχείων του αναδόχου και έκθεση επιβεβαίωσης του επιβλέποντα στον Προϊστάμενο της Δ.Υ., δίχως να ορίζεται η διενέργεια του υποχρεωτικού ποσοτικού έλεγχου των αφανών εργασιών. Επίσης, είναι προφανές ότι με τις απλές δηλώσεις γνωστοποίησης (αναδόχου) και επιβεβαίωσης (επιβλέποντα) δεν διασφαλίζεται ο πλήρης ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος του συνόλου του έργου και ούτε θα είναι εφικτό να ελεγχθεί αυτό εκ των υστέρων, καθώς πρόκειται για αφανείς εργασίες που θα επικαλυφθούν αργότερα από άλλες.
Στην πραγματικότητα έχουμε κατάργησητου ελέγχου των επιμετρήσεων με πιθανή απώλεια δημόσιων πόρων. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στον μέγιστο χρόνο για τον έλεγχο. Αφού θα ελέγχεται υποχρεωτικά μόνο το 10% τι ακριβώς χρειάζεται η ιδιωτική επίβλεψη; Έχουμε επίσης κατάργηση των επιτροπών ΠΠΑΕ. Αφανείς εργασίες που θα ελέγχονται μόνο απ’ τον επιβλέποντα με αποτέλεσμα έλλειψη διαφάνειας. Σε περίπτωση ιδιωτικής επίβλεψης με ποια διαδικασία θα εκδίδεται εγκριτική πράξη των επιμετρήσεων των αφανών εργασιών απ’ τη Διευθύνουσα Υπηρεσία;
αρθ. 71 παρόντος σ/ν Λογαριασμοί – Τροποποίηση του άρθρου 152 του ν.4412/2016: παρ. 9 Στην περίπτωση άσκησης επίβλεψης του έργου από ιδιώτη ελεγκτή μηχανικό, ο Προϊστάμενος της Δ.Υ. ελέγχει και εγκρίνει τον λογαριασμό του έργου, για το οποίο δεν έχει οριστεί από πλευράς της Δ.Υ. υπάλληλός της για την παρακολούθησή του, με αποτέλεσμα να επιφορτίζεται ο Προϊστάμενος με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί, καθώς δεν θα έχει πραγματική εικόνα για την ακριβή εκτέλεση και υλοποίηση του έργου.
αρθ. 77 παρόντος σ/ν Ακαταλληλότητα υλικών – Ελαττώματα – Παράλειψη συντήρησης – Τροποποίηση του άρθρου 159 του ν.4412/2016: παρ. 4: Θα πρέπει να προστεθεί και η αναφορά για την εκτέλεση ειδικής διαταγής για εργασίες αποκατάστασης ελαττωμάτων που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα από τον Προϊστάμενο της Δ.Υ., όπως ισχύει άλλωστε και στο σημερινό άρθρο του ν.4412.
αρθ. 78 παρόντος σ/ν Έκπτωση αναδόχου– Τροποποίηση του άρθρου 160 του ν.4412/2016: Με βάση τα προηγούμενα άρθρα θα πρέπει να προστεθεί και η περίπτωση ζ): Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της παρ. 4 του αρθ. 151 του ν.4412 (αρθ.70 του παρόντος σ/ν) ή ο ανάδοχος καθ’ υποτροπή προβαίνει στην υποβολή αναληθών επιμετρήσεων, ο ανάδοχος κηρύσσεται υποχρεωτικά έκπτωτος.
Αρθ. 161 του ν. 4412/16: Προτείνεται να υπάρχει σχετική πρόβλεψη για διακοπή έργου λόγω ανωτέρας βίας, καθώς η πρόσφατη πανδημία ανέδειξε την ανάγκη αυτή.
Αρθ. 81 του παρόντος σ/ ν. Υπεργολαβία κατά την εκτέλεση, Τροποποίηση του αρθ. 165 4412/16: Να προστεθεί ως προϋπόθεση γ): ο υπεργολάβος να μην έχει αρνηθεί την παράταση της προσφοράς του κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, εφόσον συμμετείχε και υπέβαλε προσφορά.
αρθ. 82 παρόντος σ/ν Βεβαίωση περάτωσης εργασιών– Τροποποίηση του άρθρου 168 του ν.4412/2016: παρ. 1. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι, «όταν λήξει η προθεσμία περάτωσης του έργου, ο επιβλέπων αναγράφει πλην άλλων και τις παρατηρήσεις του για εργασίες που έχουν εκτελεσθεί με υπέρβαση των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων». Αυτό όμως αντίκειται στην ορθή επίβλεψη και παρακολούθηση του έργου, καθώς όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω (αρθ. 141 ν.4412, 60 παρόντος σ/ν) αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα η χορήγηση εντολών για εκτέλεση εργασιών, οι οποίες δεν προβλέπονται από την αρχική ή εγκεκριμένη συμπληρωματική σύμβαση, ούτε άλλως είναι επιτρεπτή η εκτέλεσή τους κατά τις κείμενες διατάξεις.
αρθ. 84 Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΙΜ-ΤΕΜ) – Αντικατάσταση άρθρου 170 ν. 4412/2016:
Δεν είναι δυνατόν, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο, ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, “μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα”, να αναλαμβάνει την διαρκή ενημέρωση και υποστήριξη του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Δημοσίων Έργων. Το συγκεκριμένο αντικείμενο θα πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των δημόσιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Σε αντίθετη περίπτωση, εργολάβοι και ιδιώτες μελετητές θα καθορίζουν τις τιμές υλικών και εργασιών καθώς και τις προδιαγραφές των έργων, με κίνδυνο την υπερκοστολόγηση έργων και την έγκριση πιθανών ελλιπών τεχνικών προδιαγραφών κατασκευής. (είναι πρόσφατο άλλωστε το παράδειγμα της έκθεσης του ελεγκτικού συνεδρίου της Ε.Ε., όπου στην Ελλάδα με ΣΔΙΤ για τα έργα των αυτοκινητοδρόμων το κόστος είναι αυξημένο κατά 65%).
αρθ. 86 παρόντος σ/ν Παραλαβή – Τροποποίηση του άρθρου 172 του ν.4412/2016: Παρ. 2 Εφόσον καταργείται με το προτεινόμενο άρθρο η διενέργεια της προσωρινής παραλαβής, ορίζεται μια επιτροπή παραλαβής που επί της ουσίας θα είναι ενεργή μετά από 15 μήνες (αφού αφορά μόνο το μοναδικό στάδιο της οριστικής πλέον παραλαβής). Επίσης, προς διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου, θα πρέπει να προστεθεί η υποχρέωση του αναδόχου για υποβολή σχετικής όχλησης για τη διενέργεια της παραλαβής, πριν αυτή να θεωρείται ότι έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια, αν δεν διενεργηθεί στις παραπάνω ορισμένες προθεσμίες (όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα στο ν.4412).
Παρ. 4. Με το παρόν άρθρο αυξάνονται, δίχως τεκμηρίωση και αιτιολογία τα μέλη της επιτροπής παραλαβής του έργου σε πέντε (από τρία που ήταν σύμφωνα με το ισχύοντα νόμο), ορίζεται πρόεδρος από άλλη αναθέτουσα αρχή και επιπλέον δύο ακόμη μέλη ως εκπρόσωποι του ΤΕΕ, τα οποία δικαιούνται ιδιαίτερη αμοιβή, με αποτέλεσμα την αύξηση της δαπάνης του έργου, ενώ με το ισχύον πλαίσιο η παραλαβή γινόταν με υπαλλήλους της αναθέτουσας αρχής (δίχως επιπλέον κόστος).
Καταργείται η προσωρινή παραλαβή των έργων. Η παραλαβή θα γίνεται υποχρεωτικά εντός 3 μηνών χωρίς να απαιτείται προηγούμενη όχληση απ’ τον ανάδοχο. Η επιβολή των πειθαρχικών ποινών θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα στους μικρούς, υποστελεχωμένους Δήμους όπου μέσω προγραμματικών συμβάσεων οι μηχανικοί συμμετέχουν και σε παραλαβές έργων άλλων Δήμων. Η προθεσμία των 3 μηνών είναι πολύ μικρή και δε θα είναι δυνατό να τηρείται.
αρθ. 89 παρόντος σ/ν Διοίκηση σύμβασης μελέτης – παροχής τεχνικών υπηρεσιών, έλεγχος, επίβλεψη και παρακολούθηση, τροποποίηση του αρθ. 183 του ν.4412/16: Και σε αυτό το άρθρο θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών να γίνεται από ιδιώτες. Οι επιβλέψεις, όπως αναφέρθηκε πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου ,ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Άλλωστε μακροπρόθεσμα και πάλι οι ευθύνες θα βαρύνουν τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι θα έχουν παραλάβει αυτές τις μελέτες, που η επίβλεψή τους έγινε από ιδιώτες.
αρθ. 108 παρόντος σ/ν Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων – Τροποποίηση του αρθ. 221 του ν.4412/16: Πρότασή μας είναι ότι Θα πρέπει να ορίζονται τα μέλη επιτροπής των διαγωνισμών κατόπιν κλήρωσης μέσω του μητρώου (Μη.ΜΕ.Δ), μόνο από την αναθέτουσα αρχή για μέχρι ενός ύψους Προϋπολογισμού Έργου (πλέον αυτού του ποσού θα γίνεται κλήρωση υπαλλήλων σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας και ο πρόεδρος της επιτροπής θα είναι από την αναθέτουσα αρχή). Επίσης, απαιτείται να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση της υπηρεσίας να στέλνει σε προγράμματα επιμόρφωσης τους υπαλλήλους που θα συμμετέχουν στις διαδικασίες των διαγωνισμών, να αποσαφηνιστεί η έννοια της απαιτούμενης εμπειρίας προκειμένου να συμμετέχουν οι υπάλληλοι στις επιτροπές αυτές διεξαγωγής των δημοπρασιών, καθώς και να επανακαθοριστεί ο χρόνος αποκλεισμού από τις κληρώσεις υπαλλήλων που έχουν ήδη κληρωθεί.
Γενικά καταργείται η κλήρωση για την ανάδειξη των μελών Επιτροπής Διαγωνισμού μέσω ΜΗΜΕΔ. Διατηρείται ως εξαιρετική διαδικασία για τις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή και μόνο στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής. Στην περίπτωση β) δε διευκρινίζεται με σαφήνεια τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή διαγωνισμού.
Καταργείται η απαγόρευση να ορίζονται ως μέλη της επιτροπής διαγωνισμού υπάλληλοι της αναθέτουσας αρχής στις περιπτώσεις του άρθρου 50 (μελετοκατασκευή) ή όταν το κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής. Να μην καταργηθεί η απαγόρευση για λόγους διαφάνειας και διασφάλισης της αξιοπιστίας των διαγωνισμών.
Εν κατακλείδι, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι, και αυτό το νομοσχέδιο εντάσσεται στην ανάγκη των κυβερνήσεων να προασπίσουν τα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων και επιχειρηματιών, που βλέπουν τους μηχανικούς του δημοσίου ως «εμπόδια» διότι ελέγχουν ως, εκ του ρόλου τους, οφείλουν! Αυτό αποδεικνύεται από τη διαχρονική βούληση των κυβερνόντων, να μην προχωρούν στην επαρκή στελέχωση των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών, για να διευκολύνουν τους «επενδυτές» και τους αιρετούς, να παραχωρούν ότι έχει απομείνει από αρμοδιότητα στις τεχνικές υπηρεσίες σε ιδιώτες, στις Αναπτυξιακές των δήμων και στην ΕΤΑΑ σε βάρος της προστασίας και διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος, των κοινωνικών – λαϊκών δικαιωμάτων και του Περιβάλλοντος.
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Θέμα: Παρατηρήσεις σχετικά με το «ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ» του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που αφορά τροποποιήσεις στο Ν.4412/16
http://www.opengov.gr/ypoian/?p=11848)
Αξιότιμοι κ. Υπουργοί
Το παρόν υπό διαβούλευση σ/ν περιλαμβάνει σημαντικές τροποποιήσεις και αλλαγές του ν. 4412/16 που αφορά τις δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Δύσκολο εγχείρημα, το οποίο δεν μας πείθει όλους εμάς τους Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου για την αποτελεσματικότητά του, καθώς και για το εάν το τροποποιούμενο πλαίσιο διαδικασιών των δημοσίων συμβάσεων κινείται προς την κατεύθυνση της διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος.
Η Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ως εκπρόσωπος των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου έχει διατυπώσει επανειλημμένως τις θέσεις της για επιμέρους ζητήματα που έχουν προκύψει σε θέματα Δημόσιων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Άλλωστε όπως γνωρίζετε, το τρέχον διάστημα, η Ομοσπονδία μας, μαζί με άλλες έξι πανελλήνιες Ομοσπονδίες ΠΟΕ -ΟΤΑ, ΟΣΕΑΔΕ, ΠΟΣΕΥ ΠΕΧΩΔΕ, ΠΟΜΗΤΕΔΥ, ΠΟΓΕΔΥΠΕ, που εκφράζουν παραπάνω από 100.000 δημόσιους υπαλλήλους, έχουμε προκηρύξει Απεργία – Αποχή των μελών μας από τη Συμμετοχή τους στις διαδικασίες του Μητρώου Μελών Δημοπρασιών (Μη.ΜΕ.Δ) για Διαγωνισμούς που έχουν ημερομηνία δημοπράτησης από 23 Νοεμβρίου έως 11 Δεκεμβρίου καταρχήν και ανάλογα με τις εξελίξεις θα υπάρξει χρονική επέκταση, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή της στη γενικευμένη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης κρίσιμων Δημόσιων Λειτουργιών και στην εκχώρηση αρμοδιοτήτων της Τεχνικής Υπηρεσία σε ιδιώτες.
Παλεύουμε για το σταμάτημα αυτών των πολιτικών και από κοινού με τις άλλες Ομοσπονδίες, διεκδικούμε Προσλήψεις όλων των κλάδων και ειδικοτήτων του εμπλεκόμενου προσωπικού με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου, Ενίσχυση των Δημόσιων Τεχνικών και όλων των Ελεγκτικών Υπηρεσιών και όχι την ιδιωτικοποίηση τους και την εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες, Θεσμική και οικονομική αναβάθμιση του συνόλου του προσωπικού και την Κατάργηση των σχετικών νόμων που επιτρέπουν τις ιδιωτικοποιήσεις Δημόσιων Υπηρεσιών.
Στο πλαίσιο αυτό και παρόλο που η Ομοσπονδία μας δεν προσκλήθηκε να συμμετέχει στην ομάδα εργασίας για τις τροποποιήσεις του ν. 4412/16, πιστεύουμε ότι θα πρέπει θεσμικά να συμμετέχουμε στην διαδικασία διαβούλευσης, να κληθούμε να παραστούμε στην συζήτηση και να καταθέσουμε τις απόψεις μας, που είναι βασισμένες στην τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουμε συσσωρεύσει επάνω στα ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ως καθ’ ύλην αρμόδιοι.
Μια γενική παρατήρηση επί του σ/ν, είναι η παντελής έλλειψη αναφοράς για στελέχωση των υπηρεσιών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες, το οποίο έχουμε επισημάνει επανειλημμένα σε έγγραφά μας προς τα Υπουργεία σας. Τουναντίον επιχειρείται στο παρόν νομοσχέδιο, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες και εξωτερικούς συμβούλους, με τη δημιουργία προτεινόμενου μητρώου ιδιωτών επιβλεπόντων, που θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε φαινόμενα, όπου «Ελεγκτές» και «Ελεγχόμενοι» θα αλληλοδιαπλέκονται, καθώς οι ρόλοι αυτοί θα εναλλάσσονται ανά έργο.
Με τις προβλέψεις του Ν/Σ: ιδιώτες θα καθορίζουν τις τεχνικές προδιαγραφές για τα έργα, ιδιώτες θα καθορίζουν τις τιμές των υλικών και των εργασιών, δηλαδή το κόστος των έργων, τις μελέτες θα τις εκπονούν οι ιδιώτες μελετητές και θα τις επιβλέπουν οι πιστοποιημένοι ιδιωτικοί φορείς. Τα έργα θα τα κατασκευάζουν οι ιδιώτες εργολάβοι και θα τα επιμετρούν και επιβλέπουν ιδιώτες. Μόνο το κόστος θα πληρώνει το Δημόσιο με πλημμελή έλεγχο και τεράστιες επισφάλειες.
Άλλωστε, η πρόσφατη εμπειρία της ανάθεσης της έκδοσης και του Ελέγχου Δόμησης σε ιδιώτες μηχανικούς, εκτιμούμε ότι έχει οδηγήσει σε πληθώρα έκδοσης λανθασμένων αδειών, που θα δημιουργήσουν πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον, τα οποία τελικά θα κληθούν να διαχειριστούν οι Δημόσιες Υπηρεσίες.
Επίσης, για την εφαρμογή του παρόντος προτεινόμενου σ/ν απαιτείται η έκδοση πληθώρας υπουργικών αποφάσεων και η δημιουργία νέων μητρώων, τα οποία θα έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική καθυστέρηση στην δημοπράτηση και εκτέλεση των νέων έργων.
Επιπρόσθετα, σημειώνουμε ότι πέραν της ανωτέρω ριζικής μας αντίθεσης στην πολιτική που εκχωρεί αρμοδιότητες σε ιδιώτες, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά παραθέτουμε τα παρακάτω, όπως προέκυψαν κατόπιν διαβούλευσης με τις Α’ Βάθμιες Ενώσεις μας και τα μέλη μας Διπλωματούχους Μηχανικούς.
Κατ’ άρθρον Παρατηρήσεις:
αρθ. 1, παρ.1 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016): αρθ. 2, παρ. 1.7: Προτείνεται η διατύπωση «ως έργο νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού (και όχι αποκλειστικά πολιτικού μηχανικού που αναφέρεται στο παρόν σ/ν), το οποίο επαρκεί καθαυτό για την επιτέλεση οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας.
Επίσης, απαιτείται περαιτέρω διεξοδική διευκρίνιση και αποσαφήνιση του τι είναι έργο, προμήθεια, μελέτη και τι παροχή υπηρεσίας, ώστε να μην προκύπτουν σφάλματα και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διακριτών διατάξεων.
αρθ. 1, παρ.2 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), αρθ. 2 παρ. 2.4: Θα πρέπει να παραμείνει ως αρμοδιότητα της διευθύνουσας υπηρεσίας και η παρακολούθηση της κατασκευής του έργου, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, που υπηρετούν οι υπάλληλοί της σύμφωνα με το Σύνταγμα.
αρθ. 1, παρ. 3 παρόντος σ/ν Ορισμοί-Τροποποίηση των παρ.1,2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4412/2016), (σελ. 20)
6)
β) «τεχνικές υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων με τη διάθεση κυρίως συγκεκριμένου επιστημονικού προσωπικού και άλλων μέσων επί ορισμένου χρόνου, που προσδιορίζεται είτε ημερολογιακά είτε σε συνάρτηση με ορισμένο γεγονός της παραγωγικής διαδικασίας. Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: … γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή τεχνικής ή άλλης συναφούς επιστημονικής υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου,
Το θολό τοπίο στα αποφαινόμενα όργανα παραμένει. Ιδίως στους ΟΤΑ μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη και την κατάργηση της υπηρεσιακής προϊσταμένης αρχής υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ της Διευθύνουσας (Τμήμα), του Διευθυντή της ΤΥ, του Τεχνικού Συμβουλίου, της Οικονομικής Επιτροπής ακόμα και την Επιτροπή Διαγωνισμού. Προϊσταμένη αρχή είναι κατά περίπτωση είτε ο Διευθυντής της ΤΥ είτε η Οικονομική Επιτροπή.
Για παράδειγμα στο άρθρο 33 (88) ορίζεται: 3. Η αναθέτουσα αρχή αξιολογεί τις παρεχόμενες πληροφορίες, σε συνεννόηση με τον προσφέροντα.
Χρειάζεται αποσαφήνιση για το ποιο όργανο κάνει τι.
παρ. 2.4α: Εισάγεται η έννοια του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης και ιδιώτη επιβλέποντα ελεγκτή μηχανικού δημοσίων έργων, χωρίς περαιτέρω αιτιολογία ή ανάγκη τεκμηρίωσης της σύστασης αυτού.
Σημειώνεται δε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες πλήθος μεγάλων έργων όπως δρόμοι, μεγάλα τεχνικά, φράγματα, κτιριακές υποδομές (σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια) αλλά ακόμη και Ολυμπιακά έργα ολοκληρώθηκαν άρτια με την επίβλεψη των διπλωματούχων μηχανικών του δημοσίου, οι οποίοι υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον, πιστοποιούν την καλή εκτέλεσή των έργων και την ασφαλή παράδοση αυτών για χρήση, αναλαμβάνοντας και τις ανάλογες ευθύνες με την υπογραφή τους σε όλα τα στάδια εκτέλεσης του έργου.
Αντιθέτως, στην περίπτωση που η επίβλεψη των έργων γίνει από ιδιώτες, θα προστεθεί μια επιπλέον σημαντική δαπάνη αμοιβής των ιδιωτών αυτών στο συνολικό κόστος και προϋπολογισμό του έργου, που θα επιβαρύνει τον έλληνα πολίτη. Και είναι προφανές ότι αυτοί που θα διεκδικήσουν, λόγω εμπειρίας, να κάνουν την επίβλεψη των δημοσίων έργων θα είναι άμεσα ή έμμεσα εξαρτώμενοι από τις κατασκευαστικές εταιρίες στις οποίες απασχολούνταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, με επιζήμιες συνέπειες για το δημόσιο συμφέρον.
αρθ. 5 παρόντος σ/ν Υποχρέωση χρήσης – Λειτουργία ΕΣΗΔΗΣ, αρθ. 36 του ν.4412: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία του συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού για την εκτέλεση μικρών έργων με σύντομες διαδικασίες, που αποτελούσε ένα χρήσιμο εργαλείο για τις αναθέτουσες αρχές.
Αντί αυτής της κατάργησης, προτείνουμε η διαδικασία που θα χρησιμοποιούν οι αναθέτουσες αρχές για μία δημόσια σύμβαση με εκτιμώμενη αξία ίση ή κατώτερη των 60.000,00 χωρίς Φ.Π.Α. και έως τα όρια της απευθείας ανάθεσης (30.000,00) να είναι αυτή του συνοπτικού διαγωνισμού με σφραγισμένους φακέλους προσφοράς. Τα ανωτέρω θα έχουν ως στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ αποτελεί πολύπλοκη διαδικασία, λόγω έλλειψης γνώσης ή εμπειρίας σε ηλεκτρονικές διαδικασίες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
αρθ. 10 παρόντος σ/ν Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών– Τροποποίηση του άρθρου 44 του ν.4412/2016: Αναφέρεται σε αναθέτουσες αρχές που δεν έχουν τεχνική επάρκεια, χωρίς να αποσαφηνίζεται ποια αναθέτουσα αρχή θεωρείται τεχνικά επαρκής (ποιοτικά και ποσοτικά) ή ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί σε στελεχιακό δυναμικό, εξοπλισμό υπηρεσίας, κλπ.
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί μία ελάχιστη στελέχωση για την τεχνική υπηρεσία κάθε αναθέτουσας αρχής, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (κατ’ αναλογία του άρθρου 97Α του Ν. 3852/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 του Ν. 4745/2020, με το οποίο θεσπίστηκε η ελάχιστη απαιτούμενη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης), αλλά και έπειτα από έρευνα και μελέτη μιας Ειδικής Επιτροπής, με την απαραίτητη συμμετοχή της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ (μαζί με την πολύτιμη συνδρομή των εμπλεκόμενων συναδέλφων), ώστε να υπάρχει μια ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος. Στόχος σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι η στελέχωση των αντίστοιχων υπηρεσιών με το αναγκαίο προσωπικό και ειδικά τους διπλωματούχους μηχανικούς όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων, σύμφωνα με τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, ώστε οι Υπηρεσίες να μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους.
αρθ. 13 παρόντος σ/ν Κανόνες για τη διενέργεια προκαταρκτικών διαβουλεύσεων της αγοράς -Τροποποίηση του άρθρου 47 του ν.4412/2016 : Θα πρέπει στο άρθρο να αναφέρεται και ο ανώτερος χρόνος, όπως στο ισχύον άρθρο (60 ή 45) ημέρες.
αρθ. 15 παρόντος σ/ν Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες – Τροποποίηση του άρθρου 49 του ν.4412/2016: Η αναφορά ότι «πλην, των έργων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α` 17), σε κάθε άλλη περίπτωση η απόφαση κατακύρωσης της περίπτωση γ΄ της παραγράφου παρ. 3 του άρθρου 105 του παρόντος δεν κοινοποιείται στον προσωρινό ανάδοχο, αν δεν εξασφαλίζονται επαρκή μέτωπα εργασίας για την εκκίνηση της εκτέλεσης του έργου. Η κατά το προηγούμενο εδάφιο μη κοινοποίηση στον ανάδοχο της απόφασης κατακύρωσης δεν μπορεί να υπερβεί τους έξι (6) μήνες», αποτελεί έναν εύσχημο τρόπο αλλοίωσης της εγκυρότητας των διαγωνισμών, καθυστερώντας την απόδοση μετώπου, ώστε να υπάρχει δυνατότητα υπαναχώρησης του μειοδότη από την υποβληθείσα προσφορά, με αποτέλεσμα να καταλήξει η εργολαβία σε επόμενο υποψήφιο με μικρότερη προσφορά. (έχει γίνει σε διάφορες περιπτώσεις στο παρελθόν). Για το λόγο αυτό θα μπορούσε να οριστεί ότι ως επαρκές μέτωπο θεωρούνται εργασίες έως 25% του προϋπολογισμού του έργου (ή το 30% του διαθέσιμου συνεχόμενου μετώπου εργασιών).
Επίσης, θα πρέπει να αναφέρονται συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις του κυρίου ή φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου, που απαιτείται να κάνει τη μεταφορά του δικτύου του, ώστε να δεσμεύεται αναλυτικότερα με την τήρηση σχετικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των εργασιών μετά την προπληρωμή του από την αναθέτουσα αρχή. Επί παραδείγματι έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια φαινόμενα σημαντικής καθυστέρησης από παρόχους (π.χ. ΔΕΔΔΗΕ, κλπ), οι οποίοι αν και προπληρώθηκαν τις απαιτούμενες δαπάνες μετακινήσεις των δικτύων τους, καθυστέρησαν σημαντικά την υλοποίηση του έργου μετακίνησης των δικτύων τους, με αποτέλεσμα την αξίωση θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο του δημοσίου έργου.
Έτσι προτείνεται να προστεθεί στο παρόν άρθρο και το εξής: Ο φορέας εκμετάλλευσης ή ο κύριος του δικτύου υποχρεούται να υποβάλει χρονοδιάγραμμα προμήθειας των απαιτούμενων υλικών και εκτέλεσης των εργασιών που απαιτούνται για την μετατόπιση του δικτύου, που να συμβαδίζει με τα χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών του έργου, ώστε να μην προκαλούνται καθυστερήσεις. Σε περίπτωση που με υπαιτιότητα του φορέα εκμετάλλευσης ή του κυρίου του δικτύου προκαλούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην μεταφορά των δικτύων, που έχουν ως αποτέλεσμα τις αξιώσεις θετικών ζημιών και πληρωμής σταλιών από τον ανάδοχο της κατασκευής του δημοσίου έργου, το εν λόγω κόστος των θετικών ζημιών και σταλιών θα μεταφέρεται στον κύριο του δικτύου, ο οποίος και θα το αποδίδει στη συνέχεια αμελητί στον κύριο του έργου.
αρθ. 16 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις έργων με αξιολόγηση μελέτη– Τροποποίηση του άρθρου 50 του ν.4412/2016: Προκύπτουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου και ως προς τη σαφήνεια των κριτηρίων ανταλλαγμάτων, καθώς δίνεται η δυνατότητα αντί χρηματικής καταβολής η παραχώρηση εργολαβικού ανταλλάγματος, χωρίς όμως να αναλάβει ο ανάδοχος το λειτουργικό κινδύνου, που απορρέει από την εκμετάλλευση των εν λόγω έργων.
αρθ. 17 παρόντος σ/ν Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 53 του ν.4412/2016: Η περ. της παρ. 7β θα πρέπει να συμπληρωθεί κατάλληλα ώστε να μην μειώνεται ο ανταγωνισμός λόγω των «φωτογραφικών» συνήθως όρων που τίθενται στις διακηρύξεις. Προτείνεται η διατύπωση «Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, που εκδίδεται μετά από αίτημα της αναθέτουσας αρχής και ύστερα από γνώμη του Τμήματος Κατασκευών του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να προστίθενται στη διακήρυξη επιπλέον όροι, που αφορούν την τεχνική και οικονομική ικανότητα όταν τούτο τεκμηριώνεται και αιτιολογείται εμπεριστατωμένα από το είδος ή την πολυπλοκότητα του προς ανάθεση έργου.»
Σε απλά έργα πχ συντήρηση οδών είναι αδιανόητο να μπαίνουν όροι (πέραν της τάξης του πτυχίου) που αποκλείουν οικονομικούς φορείς.
αρθ. 22 παρόντος σ/ν Εγγυήσεις, άρθρο 72 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη οι εν λόγω παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ, ώστε να προσκομίζονται στην αναθέτουσα αρχή οι πρωτότυπες εγγυήσεις συμμετοχής, πλην αυτών που εκδίδονται ηλεκτρονικά, πριν την ορισθείσα ημερομηνία και ώρα αποσφράγισης των προσφορών. Επίσης, θα πρέπει και ο πίνακας συμμετεχόντων υποψηφίων του διαγωνισμού να ανακοινώνεται κατά την διαδικασία αποσφράγισης των προσφορών από την Επιτροπή και όχι νωρίτερα, για την εξασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Επίσης, προτείνεται για τον περιορισμό των υπέρογκων εκπτώσεων, να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να προσκομίζει, επιπλέον της εγγύησης που ορίζει σήμερα ο νόμος, πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση της έκπτωσης (βλ. και άρθρο 35 παρ. 2,3,4 του ν. 3669/2008).
2.Η εγγύηση συμμετοχής καταπίπτει, αν ο προσφέρων:
………..
στ) υπέβαλε προσφορά που κρίθηκε από την αναθέτουσα αρχή ως ασυνήθιστα χαμηλή με τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου 88,
Καταρχάς είναι θετική η συγκεκριμένη προσθήκη στην κατεύθυνση της αποτροπής συνεννοήσεων μεταξύ οικονομικών φορέων.
Όμως χρειάζεται διευκρινήσεις γιατί στο άρθρο 33 (88) διατυπώνεται διαφορετικά:
Σε περίπτωση που οικονομικός φορέας δεν ανταποκριθεί στην σχετική πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής εντός της άνω προθεσμίας και δεν υποβάλλει εξηγήσεις, η προσφορά του κηρύσσεται απαράδεκτη και καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγυητική επιστολή συμμετοχής. Ποιο από τα δύο θα ισχύει;
αρθ. 25 παρόντος σ/ν Κριτήρια επιλογής σε διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου – Τροποποίηση του άρθρου 76 του ν.4412/2016: Κακώς αποσύρθηκε η διάταξη για τις ενώσεις οικονομικών φορέων που βοηθούσε κυρίως μικρότερους εργολάβους (παρ. 3 β του ισχύοντος νομικού πλαισίου για αναβάθμιση του ανώτατου ορίου της τάξης τους έως το 25% της διαφοράς του ορίου της τάξης τους και του ορίου της επόμενης τάξης), καθώς έτσι μειώνεται ο ανταγωνισμός.
αρθ. 33 παρόντος σ/ν Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές – Τροποποίηση του άρθρου 88 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο ορθώς λήφθηκαν υπόψη ορισμένες από τις παρατηρήσεις του υπ’ αρ. 8175/20-5-2020 εγγράφου της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ (όπως επί παραδείγματι να ορίζεται υποχρεωτικά ένα όριο ποσοστού έκπτωσης, πάνω από το οποίο ο ανάδοχος να υποβάλλει αιτιολόγηση της έκπτωσης, αλλά όχι κάτω από αυτό το όριο), πλην όμως θα΄πρεπε επιπρόσθετα όπως ήδη προαναφέρθηκε να περιλαμβάνονται τα εξής: Σε περίπτωση υποβολής μεγάλης έκπτωσης, πέραν της απαιτούμενης εγγύησης καλής εκτέλεσης που ορίζει σήμερα ο νόμος (5% επί της σύμβασης), να προσκομίζει επιπλέον πρόσθετη εγγύηση καλής εκτέλεσης (βλ. και παρ. 2,3,4 του αρθ. 35 του ν.3669/08). Επίσης θα πρέπει να εξειδικευθούν οι όροι χαρακτηρισμού μιας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής ανά κατηγορία έργου και μελέτης βάσει σχετικής οδηγίας και εγκυκλίου του Υπ. Υποδομών.
Για την κατάπτωση της εγγυητικής υπάρχουν αναφορές σε προηγούμενο άρθρο.
6. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές τεκμαίρονται και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο.
Με το «δύναται να κρίνει» χάνεται η αντικειμενικότητα του «απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο».
7. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής γενικών υπηρεσιών, του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών και του Υπουργού Υγείας για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικών αγαθών και παροχής συναφών υπηρεσιών, μπορεί να ορίζονται η μέθοδος και τα κριτήρια, δυνάμει των οποίων μία προσφορά κρίνεται ως ασυνήθιστα χαμηλή, καθώς και ο τρόπος σύνδεσης των κριτηρίων αξιολόγησης των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών με συναφείς μηχανισμούς καταγραφής τιμών, όπως τα παρατηρητήρια τιμών. Με την ίδια απόφαση μπορεί να ορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει από τα αναφερόμενα σε αυτές.»
Τα ίδια περίπου έλεγε και ο 4412 αλλά εγκύκλιος δεν εκδόθηκε ποτέ. Μόνο ένα σχέδιο εγκυκλίου κυκλοφορούσε (μηδενικής θεσμικής υπόστασης ως σχέδιο) το οποίο βοηθούσε τους συναδέλφους στον «αυτοσχεδιασμό». Χρειάζονται αναλυτικές οδηγίες.
αρθ. 40 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 97 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προστεθεί η σημείωση ότι για τους οικονομικούς φορείς που επιλέξουν να μην παρατείνουν την προσφορά τους, θα πρέπει να αποκλείεται η οποιαδήποτε σχέση μεταξύ αυτών και τελικού μειοδότη (π.χ. διαδικασία υπεργολαβίας, κλπ, όσον αφορά την εκτέλεση του έργου), για λόγους εξασφάλισης υγιούς ανταγωνισμού.
Επειδή όντως το συγκεκριμένο άρθρο μπορεί να οδηγήσει σε συνεννοήσεις πρέπει να δίνεται είτε η δυνατότητα ακύρωσης του διαγωνισμού (αν υπάρχουν υπόνοιες συνεννοήσεων) είτε η αυτοδίκαιη παράταση των προσφορών μέχρι τη λήξη των ένδικων μέσων.
Άρθρο 99 του ν.4412/2016, Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών: Θα πρέπει να προβλεφθεί σχετική τροποποίηση του εν λόγω άρθρου, για την περίπτωση που για λόγους ανωτέρας βίας δεν διενεργηθεί η αποσφράγιση κατά την ορισθείσα ημέρα ή αν μέχρι τη μέρα αυτή δεν έχει υποβληθεί καμία προσφορά (όπως για παράδειγμα ισχύει η τυχόν μετάθεση της αποσφράγισης και της καταληκτικής ημερομηνίας σε οποιαδήποτε άλλη ημέρα, με απόφαση της αναθέτουσας αρχής στις δημόσιες συμβάσεις έργων, κατά αντιστοιχία με το άρθρο 98).
Άρθρο 41
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών– Τροποποίηση άρθρου 100 ν. 4412/2016
Οι παρ. 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 100 του ν. 4412/2016 (Α’ 147) τροποποιούνται και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 100
Αποσφράγιση και αξιολόγηση προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών
………………….
2. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια, στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
α) Η αποσφράγιση των δικαιολογητικών συμμετοχής, της τεχνικής προσφοράς, εφόσον προβλέπεται η υποβολή της στα έγγραφα της σύμβασης και της οικονομικής προσφοράς γίνεται την ημερομηνία και ώρα που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης ή τη σχετική πρόσκληση. Στο στάδιο αυτό τα στοιχεία των προσφορών που αποσφραγίζονται είναι προσβάσιμα μόνο από τα μέλη του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου και την αναθέτουσα αρχή. Το αρμόδιο όργανο προβαίνει αρχικά στον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής και εν συνεχεία στην αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των προσφερόντων. Η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται με την καταχώριση σε πρακτικό των προσφερόντων, των αποτελεσμάτων του ελέγχου και αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 1)
β) Στη συνέχεια αξιολογούνται οι οικονομικές προσφορές των προσφερόντων, των οποίων τα δικαιολογητικά συμμετοχής και η τεχνική προσφορά κρίθηκαν αποδεκτά σύμφωνα με τα ανωτέρω και οι οικονομικές προσφορές καταχωρίζονται σε πρακτικό κατά σειρά μειοδοσίας. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 2)
γ) Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της περ. β, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί εγγράφως τον πρώτο σε κατάταξη μειοδότη, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση («προσωρινό ανάδοχο»), να υποβάλει τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 103.
Η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη πρακτικού από το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο. (ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3)
Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, της αξιολόγησης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών και των δικαιολογητικών κατακύρωσης, κατά τα ανωτέρω, επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης του άρθρου 105.
Κατά της ανωτέρω απόφασης χωρεί προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΑΕΠΠ σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Βιβλίο IV. Κατά της ανωτέρω απόφασης δεν επιτρέπεται η άσκηση άλλης διοικητικής προσφυγής.
Προδικαστική θα γίνεται μετά το ΠΡΑΚΤΙΚΟ 3. (;). Αν ισχύσει αυτό θα ξεκινάει ο διαγωνισμός από την αρχή με κίνδυνο να εμπλακεί σε φαύλο κύκλο αν ασκηθεί νέα προδικαστική.
4. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η οποία δεν προσδιορίζεται μόνο βάσει τιμής, τα επιμέρους στάδια στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
Σε αυτή την περίπτωση ορίζονται οι προδικαστικές κατά στάδιο που είναι ορθότερη διαδικασία.
αρθ. 43 παρόντος σ/ν Χρόνος ισχύος προσφορών – Τροποποίηση του άρθρου 102 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο προτείνεται η αλλαγή της διατύπωσης «συγκεκριμένα έγγραφα» με «έγγραφα όπως προσδιορίζονται στη διακήρυξη»
αρθ. 49 παρόντος σ/ν Δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας– Αντικατάσταση άρθρου 117 ν. 4412/2016: Με τη συγκεκριμένη τροποποίηση που αναφέρει ότι «Για τις δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας, είναι δυνατόν να μην ακολουθείται διαδικασία ανάθεσης σύμβασης και οι πληρωμές να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμου φορολογικού παραστατικού, χωρίς να απαιτείται έκδοση πράξης ανάθεσης ή οι διαδικασίες εκτέλεσης του παρόντος από την αναθέτουσα αρχή.», είναι προφανής ο κίνδυνος κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες (δίχως αξιολόγηση της τήρησης των σχετικών προϋποθέσεων).
αρθ. 50 παρόντος σ/ν Απευθείας ανάθεση – Τροποποίηση του άρθρου 118 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να προσδιορίζεται η απαίτηση δημοσίευσης σχετικής πρόσκλησης προ της ανάθεσης και να προβλέπεται η εισήγηση τεχνικής επιτροπής σχετικά με την πλήρωση των προϋποθέσεων του αναδόχου, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα του αναδόχου να εκτελέσει την δημόσια σύμβαση.
Επαναφορά της απευθείας ανάθεσης, με αποτέλεσμα την απώλεια δημόσιων πόρων μέσω της κατάργησης των εκπτώσεων απ’ τους συνοπτικούς διαγωνισμούς, με ταυτόχρονη δημιουργία πελατειακών σχέσεων.
αρθ. 53 παρόντος σ/ν Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης – Τροποποίηση του άρθρου 120 του ν.4412/2016: Στο συγκεκριμένο άρθρο, για τις συμβάσεις του αρθ. 118 (παρ. 3α, 3β) προκύπτει περιορισμός δημοσιότητας κατά τη σύναψη αυτών και δυνατότητα προεπιλογής αναδόχων, μέσω της πρόσκλησης σε συγκεκριμένους φορείς, γεγονός που αντίκειται στη διαφάνεια και στο δημόσιο συμφέρον εν γένει.
Αρθ. 121 και 361 του ν 4412/16: Στο Άρθρο 121 σε συνδυασμό με το Άρθρο 361, προκύπτει ότι στην ανοικτή διαδικασία σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά προκήρυξης, η προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά της προκήρυξης κάτω των ορίων ταυτίζεται με την προθεσμία παραλαβής προσφορών. Εκτιμούμε ότι δεν πρέπει οι δύο παραπάνω χρόνοι να ταυτίζονται κατά αναλογία με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 127 παρ.1.
Άρθρο 55 Έννομη προστασία κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118 και των δημοσίων συμβάσεων του άρθρου 119– Αντικατάσταση άρθρου 127 ν. 4412/2016
1. Για δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία κατώτερη ή ίση των ορίων του άρθρου 118, όποιος έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να ζητήσει την ακύρωση πράξης ή παράλειψης της αναθέτουσας αρχής και την αναστολή εκτέλεσης , ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της αναθέτουσας αρχής, κατά τα 104 οριζόμενα στο π.δ. 18/1989 (Α’ 8), το οποίο αποφαίνεται αμετακλήτως χωρίς να επιτρέπεται η προηγούμενη άσκηση άλλης ειδικής ή ενδικοφανούς διοικητικής προσφυγής.
Καταργείται η δυνατότητα ένστασης ενώπιον της αναθέτουσας αρχής και επιβάλλεται προσφυγή στο Διοικητικό Εφετείο, διαδικασία προφανώς πολύ πιο χρονοβόρα και με μεγαλύτερο κόστος, αναντίστοιχα δύσκολη συγκριτικά με την εκτιμώμενη αξία των συμβάσεων(για έργα <60.000 €).
αρθ. 56 παρόντος σ/ν Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για δημόσιες συμβάσεις – Τροποποίηση του άρθρου 128 του ν.4412/2016: Θα πρέπει να καταργηθεί η πρόβλεψη περί προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση της παρ.1 και 2 του αρθ. 128 (για δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης ή συμβάσεις έργων που υλοποιούνται ως ΣΔΙΤ άνω των 30.000.000,00 ευρώ), καθώς υπονομεύει τον ελεύθερο ανταγωνισμό, το δημόσιο συμφέρον και δημιουργεί συνθήκες επανεμφάνισης της διαφθοράς.
αρθ. 57 παρόντος σ/ν Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη, τροποποίηση του αρθ. 136 του ν.4412/16: Θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των έργων να γίνεται από ιδιώτες. Αντίθετα απαιτείται η ενίσχυση της επίβλεψης δημοσίων έργων από τεχνικούς δημόσιους υπάλληλους, με ανάλογες προσλήψεις, συνεχή επιμόρφωση και εξασφάλιση της παρουσίας αυτών επιτόπου των έργων, ώστε να επιτευχθεί και η τεχνική επάρκεια των υπηρεσιών. Οι επιβλέψεις πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου και όχι από ιδιώτες ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
Επιπρόσθετα, μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις που τεκμηριωμένα δεν υπάρχει επαρκές τεχνικό προσωπικό στη Διευθύνουσα Υπηρεσία, δύναται να προβλέπεται διαδικασία επίβλεψης από άλλο φορέα, κατόπιν έγκρισης της αναθέτουσας αρχής, που θα υπόκειται σε κάθε περίπτωση στον έλεγχο της Δ/νουσας υπηρεσίας, η οποία υποχρεωτικά θα ορίζει επόπτη μηχανικό σε κάθε τέτοιο έργο, ο οποίος θα εποπτεύει και θα παρακολουθεί την πορεία του έργου και την επίβλεψη αυτού σύμφωνα με τη σύμβαση (θα έχει τη δυνατότητα τελικού ελέγχου των επιμετρήσεων και των λογαριασμών, μετά και τον έλεγχο του ιδιωτικού φορέα, τα οποία μετά την έγκριση του Προϊσταμένου της Δ.Υ. θα αποτελούν πράξεις της Υπηρεσίας σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, κλπ).
Επίσης σημειώνονται επιπλέον τα εξής:
Η αναφορά στο άρθρο της παρούσας τροποποίησης, ότι “στην περίπτωση ανάθεσης της επίβλεψης σε ιδιωτικό φορέα (ή ελεγκτή μηχανικό), τότε η Δ.Υ. δεν ορίζει επιβλέποντα μηχανικό”, καθώς επίσης και ότι “τα πορίσματα ή τα έγγραφα που συντάσσονται από τον ιδιωτικό φορέα δεν γεννούν διαφορές μεταξύ του επιβλέποντος και του αναδόχου”, στερούνται νομικής και πραγματικής βάσης, καθώς αφενός δεν διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, αφετέρου δεν είναι δυνατόν στη συνέχεια όπως αναφέρεται παρακάτω να πραγματοποιούνται επιτόπιοι έλεγχοι του έργου από την Δ.Υ., με σκοπό να διαπιστώνει την εξέλιξη του έργου, τη νόμιμη άσκηση της επίβλεψης και τη συμμόρφωση του αναδόχου με την σύμβαση εκτέλεσης του έργου.
Επίσης, για τους ίδιους λόγους δεν είναι δυνατή η υλοποίηση της διαδικασίας εναντίωσης της Δ.Υ. στα πορίσματα και έγγραφα του ιδιωτικού φορέα επίβλεψης, καθώς δεν έχει οριστεί δημόσιος υπάλληλος της Δ.Υ. που να παρακολουθεί εμπεριστατωμένα το έργο και έχοντας όλες τις ευθύνες που απορρέουν από τις σχετικές με την εκτέλεση δημοσίων έργων διατάξεις. Αντίθετα δε, επιφορτίζεται τεχνηέντως ο προϊστάμενος της Δ.Υ. με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί και εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Εν τέλει, μας προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι "Στην περίπτωση αιτιολογημένης εναντίωσης της διευθύνουσας υπηρεσίας, η προϊσταμένη αρχή του έργου αποφασίζει για τις εν λόγω διαφορές (μεταξύ αναδόχου, ιδιώτη επιβλέποντα και Δ.Υ.), και η απόφαση δεσμεύει την διευθύνουσα υπηρεσία, τον φορέα επίβλεψης και τον ανάδοχο". Αυτό σημαίνει ότι εφόσον καλούνται οι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της Προϊσταμένης αρχής να εξετάσουν τις διαφορές του αναδόχου, και μάλιστα με απόφαση δεσμευτική για τον ιδιώτη επιβλέποντα και τον ανάδοχο, αναγνωρίζεται σαφώς ότι οι δημόσιοι τεχνικοί υπάλληλοι της Δ.Υ. και της αναθέτουσας αρχής διαθέτουν σημαντική εμπειρία αλλά και τεχνική κατάρτιση επί των έργων. Έτσι λοιπόν προκύπτει το εύλογο ερώτημα, για ποιο λόγο δεν θεωρούνται κατάλληλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι να κάνουν οι ίδιοι την επίβλεψη των έργων, όταν μάλιστα αυτό δεν θα έχει οικονομική επιβάρυνση στον Π/Υ του έργου και κατ' επέκταση στον φορολογούμενο πολίτη.
Κατά ανάλογο τρόπο, και όπως ήδη έχουμε αναφέρει, θα πρέπει να σταματήσει η μεταφορά αρμοδιοτήτων του δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες (Α.Ε.), οι οποίες λειτουργούν έξω από το δημόσιο έλεγχο, με ειδικό προνομιακό νομοθετικό πλαίσιο και έχουν, όπως έχει επανειλημμένως αποδειχθεί βάσει τεκμηριωμένων δημοσιευμένων στοιχείων, κόστος πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό των τεχνικών υπηρεσιών. Συνεπώς και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τεθεί το χρονικό πλαίσιο κατάργησής τους και απορρόφησής τους από τις δημόσιες τεχνικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες στελεχώνονται από αξιόλογο και έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό.
Περαιτέρω υποβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών, μη αξιοποίηση συσσωρευμένης εμπειρίας των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, εμπλοκή της διευθύνουσας υπηρεσίας στις διαφωνίες που θα ανακύπτουν. Ο ιδιωτικός φορέας επίβλεψης να μπορεί να εισηγείται στην αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση διαφορών.
Να διαγραφεί η ανωτέρω προσθήκη στην παρ. 10 για το πειθαρχικό παράπτωμα.
Άρθρο 58
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη – Προσθήκη άρθρου 136Α στον ν. 4412/2016
Στον ν. 4412/2016 (Α’ 147) προστίθεται άρθρο 136Α ως εξής:
«Άρθρο 136Α
Διοίκηση του έργου – Παρακολούθηση & Επίβλεψη έργων κάτω των ορίων – Μητρώο επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών – Εξουσιοδοτική διάταξη
1. Η επίβλεψη έργων με προεκτιμώμενη αμοιβή έως το όριο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 5, δύναται, πέραν των ορισμών των παρ. 1 και 2 του άρθρου 136, να διενεργείται από διαπιστευμένους ιδιώτες, επιβλέποντες ελεγκτές μηχανικούς, ανά κατηγορία έργου.
2. Ο ορισμός του ελεγκτή μηχανικού γίνεται μετά από κλήρωση μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μητρώο που πληρούν τα κριτήρια της απόφασης της παρ. 3. Ελεγκτής Μηχανικός που κληρώθηκε για την επίβλεψη έργου δεν επιτρέπεται να συμμετέχει σε επόμενη κλήρωση, μέχρι την παραλαβή του αντικειμένου του έργου κατ’ άρθρο 172.
3. Σε περίπτωση ορισμού ελεγκτή μηχανικού εφαρμόζονται αναλογικά οι παρ. 5 έως 9 του άρθρου 136.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ρυθμίζονται οι διαδικασίες ελέγχου, διαπίστευσης και τήρησης του μητρώου ελεγκτών μηχανικών καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.,.
Ένα ακόμη Μητρώο δημιουργείται και το ΤΕΕ θα γνωμοδοτήσει για τις διαδικασίες πιστοποίησης ιδιωτών, επιβλεπόντων ελεγκτών μηχανικών.
αρθ. 59 παρόντος σ/ν Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου – Τροποποίηση του άρθρου 138 του ν.4412/2016: Παρ.1 Αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο με τρόπο ασαφή ότι, «ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας», τα οποία όμως δεν αναφέρονται πουθενά στη συνέχεια ποια είναι.
Παρ. 2 Η ισχύουσα σημερινή διάταξη του άρθρου 138 του ν.4412/16 είναι "2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να τηρεί με ακρίβεια τη διάταξη και τις διαστάσεις των διαφόρων μερών του έργου, όπως προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια ή άλλα στοιχεία της μελέτης, τα οποία δεν επιδέχονται τροποποιήσεων ή αλλαγών, εκτός αν άλλως ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος.."
Στο παρόν σ/ν εντύπωση μας προκαλεί η προτεινόμενη αλλαγή που αναφέρει ότι: "ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου και εφόσον κριθεί ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις, σύμφωνα με το άρθρο 155, δεν μεταβάλουν την φύση του έργου και δεν επάγονται ουσιώδη αύξηση του συμβατικού ανταλλάγματος εγκρίνεται η συνέχιση εκτέλεσης του έργου. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό."
Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι, κατά την προσφορά του αναδόχου θεωρείται ότι αυτός δεν έχει μελετήσει τα στοιχεία της και δεν δεσμεύεται από αυτά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται και πρόβλημα με την ισχύ των τευχών της σύμβασης. Έτσι δημιουργείται στρέβλωση του ανταγωνισμού, με συνέπεια όλοι οι ανάδοχοι να διεκδικήσουν το επιπλέον 15% της Σύμβασης (άρθρο 155) που θα εγκρίνεται σχετικά εύκολα. Η άποψή μας είναι να απαλειφτεί η συγκεκριμένη διάταξη και η τροποποίηση της μελέτης να προβλέπεται μόνον στο άρθ.144 , όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα.
Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να απαλειφτεί και η επόμενη διάταξη που αναφέρει ότι "Αν, μετά τη διάλυση της σύμβασης, η προϊσταμένη αρχή αποφασίσει την εκτέλεση του έργου σύμφωνα με την υφιστάμενη μελέτη, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο ανάδοχος της παρ. 2 και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο της ολοκλήρωσης της διαλυθείσης εργολαβίας, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και βάσει της προσφοράς που υπέβαλε στον διαγωνισμό.", καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα επικρατεί συνεννόηση μεταξύ των υποψηφίων, μέχρι να καταλήξει η εκτέλεση του έργου στο χαμηλότερο ή ικανοποιητικό ποσοστό έκπτωσης, μετά από προτεινόμενες άστοχες και απορριπτέες προτάσεις περί τροποποιήσεων του έργου από τους αρχικούς αναδόχους.
1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις έγγραφες εντολές των αρμόδιων κατά περίπτωση οργάνων του φορέα κατασκευής του έργου, εφόσον αυτές φέρουν τα κατά τον νόμο απαραίτητα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητας, ευθυνόμενος έναντι του κυρίου του έργου για την επιμέλεια που επιδεικνύει και στις δικές του υποθέσεις.
2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να ελέγξει τη μελέτη εκτέλεσης του έργου πριν την εγκατάστασή του στο εργοτάξιο και να ενημερώσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία. Η διευθύνουσα υπηρεσία προσκαλεί τον ανάδοχο να υποβάλλει εγγράφως, εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των είκοσι (20) ημερών και μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης, παρατηρήσεις ως προς την εφαρμοσιμότητα της μελέτης.
Οι δύο παραπάνω παράγραφοι έρχονται σε σύγκρουση. Ανεξαρτήτως αυτού ο μεγάλος κίνδυνος είναι καταρχάς να εμπλακούν οι ΤΥ σε φαύλο κύκλο με παραιτήσεις αναδόχων και νέες αναθέσεις. Επίσης είναι φανερό ότι με την έναρξη του έργου θα ζητείται διάθεση απροβλέπτων νέες τιμές κλπ.
Η παρ. 2 θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην υλοποίηση των έργων και απώλεια δημόσιων πόρων με την καταβολή αποζημιώσεων. Να διατηρηθεί το παρόν καθεστώς όπου ο ανάδοχος ελέγχει τη μελέτη και προτείνει τροποποιήσεις χωρίς να έχει δικαίωμα να ζητήσει διάλυση σύμβασης. Σε περίπτωση διάλυσης και καταβολής αποζημίωσης μήπως υπάρχει κίνδυνος επιβολής καταλογισμών σ’ αυτούς που συνέταξαν και θεώρησαν τη μελέτη; Σε περίπτωση που διατηρηθεί πρέπει να διευκρινισθεί τι αποτελεί ουσιώδη αύξηση του εργολαβικού ανταλλάγματος.
αρθ. 60 παρόντος σ/ν Πειθαρχικές ευθύνες διοικητικών οργάνων – Τροποποίηση του άρθρου 141 του ν.4412/2016: Ενώ αναφέρεται ότι «Αποτελούν πειθαρχικό παράπτωμα οι εντολές για μη εγκεκριμένες υπερσυμβατικές εργασίες», αντίθετα στο άρθρο των επιμετρήσεων (αρθ. 70 παρόντος, τροπ. αρθ. 151 ν. 4412/16) αναφέρεται ότι «οι εξωσυμβατικές ποσότητες κατόπιν εντολών της Υπηρεσίας θα πρέπει να αποτυπώνονται διακριτά.»
Άρθρο 66 Προθεσμίες – Αντικατάσταση άρθρου 147 ν. 4412/2016
Καταργούνται οι ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες.Η διατήρηση μόνο αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών συνεπάγεται την επιβολή ποινικών ρητρών για την μη τήρησή τους οι οποίες δεν ανακαλούνται, ακόμα και εφόσον περαιωθεί εντός της συνολικής προθεσμίας το έργο. Αυτό θα δημιουργήσει πολλές τριβές μεταξύ αναδόχου και Επιβλέπουσας Υπηρεσίας. Να διατηρηθούν ενδεικτικές τμηματικές προθεσμίες τουλάχιστον για τα έργα κάτω των ορίων ΕΕ.
αρθ. 70 παρόντος σ/ν Επιμετρήσεις– Τροποποίηση του άρθρου 151 του ν.4412/2016: Με το παρόν άρθρο καταργείται η διαδικασία της από κοινού (αναδόχου και επίβλεψης) λήψης επιμετρητικών στοιχείων (ενώ υποβάλλονται στην επίβλεψη μόνο με δήλωση αληθείας (!) του αναδόχου), που έχει ως αποτέλεσμα τον μη έγκαιρο και ορθό έλεγχο των επιμετρητικών και ποσοτικών στοιχείων και ο κίνδυνος πλημμελούς ελέγχου σε όφελος του αναδόχου και εις βάρος του έργου και του δημόσιου συμφέροντος είναι προφανής.
Επίσης, μας προξενεί τεράστια εντύπωση η διάταξη περί υποχρεωτικού δειγματοληπτικού ελέγχου μόνο του 10% (!) των επιμετρήσεων, καθώς δεν διασφαλίζεται η ορθή ποιοτικά και ποσοτικά και σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση προβλεπόμενη κατασκευή του έργου και δεν εξυπηρετείται η διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος.
παρ. 4. Εισάγονται για πρώτη φορά οι έννοιες της ανακριβούς ή εκ προθέσεως αναληθούς υποβολής επιμέτρησης από τον ανάδοχο, δίχως να ορίζεται με σαφήνεια η διαφοροποίηση αυτών, καθώς και ποιος από την επίβλεψη θα αποφασίσει, σε ποια από τις 2 περιπτώσεις εντάσσεται η υποβολή της αναληθούς επιμέτρησης από τον ανάδοχο. Επίσης ασαφής είναι και η διαδικασία που αναφέρεται για το πως διορθώνεται η ανακριβής επιμέτρηση (με πρωτοβουλία του αναδόχου ή της Δ.Υ. και αν χωράει ένσταση επ' αυτού).
παρ. 5. Καταργείται ο υποχρεωτικός έλεγχος και η έγκριση των επιμετρήσεων πριν την πληρωμή του λογαριασμού, το οποίο αντιβαίνει στις διατάξεις περί εξασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος και η Δ.Υ. λειτουργεί εκ των υστέρων, με σύνταξη αρνητικών λογαριασμών, για τους οποίους αν γίνει ένσταση από πλευράς του αναδόχου, αυτό συνεπάγεται μεγάλες καθυστερήσεις στην τελική απόδοση του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού προς το Δημόσιο.
παρ. 6. Αντικαθίσταται το ΠΠΑΕ με την απλή δήλωση γνωστοποίησης Αφανών Εργασιών που συνοδεύεται με δήλωση αληθείας των στοιχείων του αναδόχου και έκθεση επιβεβαίωσης του επιβλέποντα στον Προϊστάμενο της Δ.Υ., δίχως να ορίζεται η διενέργεια του υποχρεωτικού ποσοτικού έλεγχου των αφανών εργασιών. Επίσης, είναι προφανές ότι με τις απλές δηλώσεις γνωστοποίησης (αναδόχου) και επιβεβαίωσης (επιβλέποντα) δεν διασφαλίζεται ο πλήρης ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος του συνόλου του έργου και ούτε θα είναι εφικτό να ελεγχθεί αυτό εκ των υστέρων, καθώς πρόκειται για αφανείς εργασίες που θα επικαλυφθούν αργότερα από άλλες.
Στην πραγματικότητα έχουμε κατάργησητου ελέγχου των επιμετρήσεων με πιθανή απώλεια δημόσιων πόρων. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στον μέγιστο χρόνο για τον έλεγχο. Αφού θα ελέγχεται υποχρεωτικά μόνο το 10% τι ακριβώς χρειάζεται η ιδιωτική επίβλεψη; Έχουμε επίσης κατάργηση των επιτροπών ΠΠΑΕ. Αφανείς εργασίες που θα ελέγχονται μόνο απ’ τον επιβλέποντα με αποτέλεσμα έλλειψη διαφάνειας. Σε περίπτωση ιδιωτικής επίβλεψης με ποια διαδικασία θα εκδίδεται εγκριτική πράξη των επιμετρήσεων των αφανών εργασιών απ’ τη Διευθύνουσα Υπηρεσία;
αρθ. 71 παρόντος σ/ν Λογαριασμοί – Τροποποίηση του άρθρου 152 του ν.4412/2016: παρ. 9 Στην περίπτωση άσκησης επίβλεψης του έργου από ιδιώτη ελεγκτή μηχανικό, ο Προϊστάμενος της Δ.Υ. ελέγχει και εγκρίνει τον λογαριασμό του έργου, για το οποίο δεν έχει οριστεί από πλευράς της Δ.Υ. υπάλληλός της για την παρακολούθησή του, με αποτέλεσμα να επιφορτίζεται ο Προϊστάμενος με αρμοδιότητες και διαδικασίες που πιθανόν να μην μπορεί να ανταποκριθεί, καθώς δεν θα έχει πραγματική εικόνα για την ακριβή εκτέλεση και υλοποίηση του έργου.
αρθ. 77 παρόντος σ/ν Ακαταλληλότητα υλικών – Ελαττώματα – Παράλειψη συντήρησης – Τροποποίηση του άρθρου 159 του ν.4412/2016: παρ. 4: Θα πρέπει να προστεθεί και η αναφορά για την εκτέλεση ειδικής διαταγής για εργασίες αποκατάστασης ελαττωμάτων που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα από τον Προϊστάμενο της Δ.Υ., όπως ισχύει άλλωστε και στο σημερινό άρθρο του ν.4412.
αρθ. 78 παρόντος σ/ν Έκπτωση αναδόχου– Τροποποίηση του άρθρου 160 του ν.4412/2016: Με βάση τα προηγούμενα άρθρα θα πρέπει να προστεθεί και η περίπτωση ζ): Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της παρ. 4 του αρθ. 151 του ν.4412 (αρθ.70 του παρόντος σ/ν) ή ο ανάδοχος καθ’ υποτροπή προβαίνει στην υποβολή αναληθών επιμετρήσεων, ο ανάδοχος κηρύσσεται υποχρεωτικά έκπτωτος.
Αρθ. 161 του ν. 4412/16: Προτείνεται να υπάρχει σχετική πρόβλεψη για διακοπή έργου λόγω ανωτέρας βίας, καθώς η πρόσφατη πανδημία ανέδειξε την ανάγκη αυτή.
Αρθ. 81 του παρόντος σ/ ν. Υπεργολαβία κατά την εκτέλεση, Τροποποίηση του αρθ. 165 4412/16: Να προστεθεί ως προϋπόθεση γ): ο υπεργολάβος να μην έχει αρνηθεί την παράταση της προσφοράς του κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, εφόσον συμμετείχε και υπέβαλε προσφορά.
αρθ. 82 παρόντος σ/ν Βεβαίωση περάτωσης εργασιών– Τροποποίηση του άρθρου 168 του ν.4412/2016: παρ. 1. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι, «όταν λήξει η προθεσμία περάτωσης του έργου, ο επιβλέπων αναγράφει πλην άλλων και τις παρατηρήσεις του για εργασίες που έχουν εκτελεσθεί με υπέρβαση των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων». Αυτό όμως αντίκειται στην ορθή επίβλεψη και παρακολούθηση του έργου, καθώς όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω (αρθ. 141 ν.4412, 60 παρόντος σ/ν) αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα η χορήγηση εντολών για εκτέλεση εργασιών, οι οποίες δεν προβλέπονται από την αρχική ή εγκεκριμένη συμπληρωματική σύμβαση, ούτε άλλως είναι επιτρεπτή η εκτέλεσή τους κατά τις κείμενες διατάξεις.
αρθ. 84 Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΙΜ-ΤΕΜ) – Αντικατάσταση άρθρου 170 ν. 4412/2016:
Δεν είναι δυνατόν, όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο, ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, “μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα”, να αναλαμβάνει την διαρκή ενημέρωση και υποστήριξη του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Δημοσίων Έργων. Το συγκεκριμένο αντικείμενο θα πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των δημόσιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών, ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Σε αντίθετη περίπτωση, εργολάβοι και ιδιώτες μελετητές θα καθορίζουν τις τιμές υλικών και εργασιών καθώς και τις προδιαγραφές των έργων, με κίνδυνο την υπερκοστολόγηση έργων και την έγκριση πιθανών ελλιπών τεχνικών προδιαγραφών κατασκευής. (είναι πρόσφατο άλλωστε το παράδειγμα της έκθεσης του ελεγκτικού συνεδρίου της Ε.Ε., όπου στην Ελλάδα με ΣΔΙΤ για τα έργα των αυτοκινητοδρόμων το κόστος είναι αυξημένο κατά 65%).
αρθ. 86 παρόντος σ/ν Παραλαβή – Τροποποίηση του άρθρου 172 του ν.4412/2016: Παρ. 2 Εφόσον καταργείται με το προτεινόμενο άρθρο η διενέργεια της προσωρινής παραλαβής, ορίζεται μια επιτροπή παραλαβής που επί της ουσίας θα είναι ενεργή μετά από 15 μήνες (αφού αφορά μόνο το μοναδικό στάδιο της οριστικής πλέον παραλαβής). Επίσης, προς διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου, θα πρέπει να προστεθεί η υποχρέωση του αναδόχου για υποβολή σχετικής όχλησης για τη διενέργεια της παραλαβής, πριν αυτή να θεωρείται ότι έχει συντελεσθεί αυτοδίκαια, αν δεν διενεργηθεί στις παραπάνω ορισμένες προθεσμίες (όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα στο ν.4412).
Παρ. 4. Με το παρόν άρθρο αυξάνονται, δίχως τεκμηρίωση και αιτιολογία τα μέλη της επιτροπής παραλαβής του έργου σε πέντε (από τρία που ήταν σύμφωνα με το ισχύοντα νόμο), ορίζεται πρόεδρος από άλλη αναθέτουσα αρχή και επιπλέον δύο ακόμη μέλη ως εκπρόσωποι του ΤΕΕ, τα οποία δικαιούνται ιδιαίτερη αμοιβή, με αποτέλεσμα την αύξηση της δαπάνης του έργου, ενώ με το ισχύον πλαίσιο η παραλαβή γινόταν με υπαλλήλους της αναθέτουσας αρχής (δίχως επιπλέον κόστος).
Καταργείται η προσωρινή παραλαβή των έργων. Η παραλαβή θα γίνεται υποχρεωτικά εντός 3 μηνών χωρίς να απαιτείται προηγούμενη όχληση απ’ τον ανάδοχο. Η επιβολή των πειθαρχικών ποινών θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα στους μικρούς, υποστελεχωμένους Δήμους όπου μέσω προγραμματικών συμβάσεων οι μηχανικοί συμμετέχουν και σε παραλαβές έργων άλλων Δήμων. Η προθεσμία των 3 μηνών είναι πολύ μικρή και δε θα είναι δυνατό να τηρείται.
αρθ. 89 παρόντος σ/ν Διοίκηση σύμβασης μελέτης – παροχής τεχνικών υπηρεσιών, έλεγχος, επίβλεψη και παρακολούθηση, τροποποίηση του αρθ. 183 του ν.4412/16: Και σε αυτό το άρθρο θα πρέπει να καταργηθεί η διάταξη ότι δύναται η επίβλεψη των μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών να γίνεται από ιδιώτες. Οι επιβλέψεις, όπως αναφέρθηκε πρέπει να γίνονται από μηχανικούς του δημοσίου ,ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Άλλωστε μακροπρόθεσμα και πάλι οι ευθύνες θα βαρύνουν τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι θα έχουν παραλάβει αυτές τις μελέτες, που η επίβλεψή τους έγινε από ιδιώτες.
αρθ. 108 παρόντος σ/ν Όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων – Τροποποίηση του αρθ. 221 του ν.4412/16: Πρότασή μας είναι ότι Θα πρέπει να ορίζονται τα μέλη επιτροπής των διαγωνισμών κατόπιν κλήρωσης μέσω του μητρώου (Μη.ΜΕ.Δ), μόνο από την αναθέτουσα αρχή για μέχρι ενός ύψους Προϋπολογισμού Έργου (πλέον αυτού του ποσού θα γίνεται κλήρωση υπαλλήλων σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας και ο πρόεδρος της επιτροπής θα είναι από την αναθέτουσα αρχή). Επίσης, απαιτείται να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση της υπηρεσίας να στέλνει σε προγράμματα επιμόρφωσης τους υπαλλήλους που θα συμμετέχουν στις διαδικασίες των διαγωνισμών, να αποσαφηνιστεί η έννοια της απαιτούμενης εμπειρίας προκειμένου να συμμετέχουν οι υπάλληλοι στις επιτροπές αυτές διεξαγωγής των δημοπρασιών, καθώς και να επανακαθοριστεί ο χρόνος αποκλεισμού από τις κληρώσεις υπαλλήλων που έχουν ήδη κληρωθεί.
Γενικά καταργείται η κλήρωση για την ανάδειξη των μελών Επιτροπής Διαγωνισμού μέσω ΜΗΜΕΔ. Διατηρείται ως εξαιρετική διαδικασία για τις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή και μόνο στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής. Στην περίπτωση β) δε διευκρινίζεται με σαφήνεια τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που η αναθέτουσα αρχή δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό στελεχών εγγεγραμμένων στο ΜΗΜΕΔ για να συγκροτήσει επιτροπή διαγωνισμού.
Καταργείται η απαγόρευση να ορίζονται ως μέλη της επιτροπής διαγωνισμού υπάλληλοι της αναθέτουσας αρχής στις περιπτώσεις του άρθρου 50 (μελετοκατασκευή) ή όταν το κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής. Να μην καταργηθεί η απαγόρευση για λόγους διαφάνειας και διασφάλισης της αξιοπιστίας των διαγωνισμών.
Εν κατακλείδι, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι, και αυτό το νομοσχέδιο εντάσσεται στην ανάγκη των κυβερνήσεων να προασπίσουν τα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων και επιχειρηματιών, που βλέπουν τους μηχανικούς του δημοσίου ως «εμπόδια» διότι ελέγχουν ως, εκ του ρόλου τους, οφείλουν! Αυτό αποδεικνύεται από τη διαχρονική βούληση των κυβερνόντων, να μην προχωρούν στην επαρκή στελέχωση των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών, για να διευκολύνουν τους «επενδυτές» και τους αιρετούς, να παραχωρούν ότι έχει απομείνει από αρμοδιότητα στις τεχνικές υπηρεσίες σε ιδιώτες, στις Αναπτυξιακές των δήμων και στην ΕΤΑΑ σε βάρος της προστασίας και διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος, των κοινωνικών – λαϊκών δικαιωμάτων και του Περιβάλλοντος.
ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν.4412/16
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΝΙΚΑΣ
ΜΗΧ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
ΠΡΟΙΣΤ ΜΟΝ Γ ΕΥΣΥΔ ΤΑΜΕΤΕΑΑΠ
7-12-2020
ΑΡΘΡΟ 2 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 1 Ν.4412/16)
§1 περίπτ 7:
7) ως «έργο» νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομικών κατασκευαστικών εργασιών ή εργασιών πολιτικού μηχανικού,….
Με τον όρο «οικοδομικών», η έκταση της έννοιας του έργου περιορίζεται στις οικοδομικές εργασίες αποκλείοντας – εννοιολογικά τουλάχιστον – τις Η/Μ εργασίες, τις υδραυλικές εργασίες κλπ που περιλαμβάνονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ και είναι αντικείμενο μηχανολόγου μηχανικού ή ηλεκτρολόγου μηχανικού. Άλλωστε, στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ, οι περιλαμβανόμενες δραστηριότητες (activities) με κωδικό CPV από 45, περιγράφονται όλες ως ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ (CONSTRUCTIONS) και όχι ως εργασίες πολιτικού μηχανικού (civil engineering works), οι τελευταίες απλώς είναι ένα (μεγάλο) μέρος των εργασιών του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΙΙ, στο οποίο παραπέμπει ο ορισμός του άρθ 2 παρ 1 περίπτωση 6 …..
§1 περίπτ 14:
14) ως «έγγραφο διαδικασίας σύναψης της σύμβασης» ή «έγγραφο της σύμβασης» νοείται κάθε έγγραφο το οποίο παρέχει ή στο οποίο παραπέμπει η αναθέτουσα αρχή/αναθέτων φορέας, με σκοπό να περιγράψει ή να προσδιορίσει στοιχεία της σύμβασης ή της διαδικασίας ανάθεσης, συμπεριλαμβανομένης της προκήρυξης σύμβασης των άρθρων 63 και 293, της προκαταρκτικής προκήρυξης του άρθρου 62, αν χρησιμοποιείται ως μέσο προκήρυξης του διαγωνισμού σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ 5, της περιοδικής ενδεικτικής προκήρυξης του άρθρου 291, αν χρησιμοποιείται ως μέσο προκήρυξης του διαγωνισμού, ….
….. Επίσης, στην έννοια αυτή περιλαμβάνονται και η διακήρυξη ή η πρόσκληση σε διαπραγμάτευση στις οποίες αναφέρονται όλοι οι ειδικοί και γενικοί όροι σύναψης και εκτέλεσης της σύμβασης, το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) ή το ΤΕΥΔ κατά περίπτωση, οι συμπληρωματικές πληροφορίες που παρέχει η αναθέτουσα αρχή δυνάμει της παρ. 2 του άρθρου 67 και της παρ. 2 του άρθρου 297, το τεύχος τροποποιήσεων κατά το άρθρο 68 παρ 3 & 4, το σχέδιο της σύμβασης μετά των παραρτημάτων αυτής …..
20) με τους όρους «γραπτώς» ή «εγγράφως» νοείται κάθε σύνολο λέξεων ή αριθμών ή συμβόλων, το οποίο μπορεί να διαβάζεται, να ………
34) ως «Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ)» νοείται το πληροφοριακό σύστημα, που αποτελεί μέρος του ΟΠΣ-ΕΣΗΔΗΣ και έχει ως σκοπό τη συλλογή, και δημοσιοποίηση στοιχείων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις και τις συμβάσεις, κατά την έννοια της περ. 5, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4013/2011 (Α’ 204) και το άρθρο 38 του παρόντος,
ΆΡΘΡΟ 3 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 34 Ν.4412/16)
§5. ……….. Μη κανονικές προσφορές θεωρούνται συγκεκριμένα όσες προσφορές δεν πληρούν τις προϋποθέσεις των εγγράφων της σύμβασης, όσες παρελήφθησαν εκπρόθεσμα, όταν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία συμπαιγνίας ή διαφθοράς ή όσες κρίνονται από την αναθέτουσα αρχή ασυνήθιστα χαμηλές.
Επιτρέπει η ηλεκτρονική διαδικασία (μέσω ΕΣΗΔΗΣ υποθέτω) την παραλαβή εκπρόθεσμων προσφορών? Δεν κλείνει το σύστημα την καθορισμένη ημέρα και ώρα υποβολής προσφορών ?
ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 23 ΤΟΥ Ν.4412/16 ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΔΙΟΡΘΩΣΗ:
…….. όπως εγκρίθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 213/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 28ης Νοεμβρίου 2007 για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2195/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις (CPV) και των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2004/17/ΕΚ και 2004/18/ΕΚ περί των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, όσον αφορά την αναθεώρηση του CPV (L74) 2195/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Νοεμβρίου 2002, για το κοινό λεξιλόγιο για τις δημόσιες συμβάσεις (L 340).
ΆΡΘΡΟ 5 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 36 Ν.4412/16)
§4. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, ρυθμίζονται τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν στη διαλειτουργική σύνδεση του ΕΣΗΔΗΣ, με την Εθνική Βάση Δεδομένων Δημοσίων Συμβάσεων της ΕΑΑΔΗΣΥ και τα πληροφοριακά συστήματα των αναθετουσών αρχών, και των πάσης φύσεως φορέων του δημόσιου τομέα, όπως το Γενικό Εμπορικό Μητρώο, το Μητρώο Δεσμεύσεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα σχετικά Μητρώα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όπως το Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών (ΜΕΚ) και το Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (ΜΕΕΠ), του Προγράμματος το Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ του ν. 3861/2010 (Α’ 112), το Ολοκληρωμένο …..
ΑΡΘΡΟ 7 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 38 Ν.4412/16)
Στην παρ. 4, περίπτ ε να γίνει η προσθήκη:
ε) τη γεωγραφική περιοχή βάσει της Κοινής Ονοματολογίας των Εδαφικών Στατιστικών Μονάδων (Nomenclature of territorial units for statistics – NUTS) του τόπου εκτέλεσης, με βάση τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΕΚ) αριθ. 1059/2003 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 26ης Μαΐου 2003 για τη θέσπιση μιας κοινής ονοματολογίας των εδαφικών στατιστικών μονάδων (NUTS) , (EE L 154 της 21.6.2003).
ΑΡΘΡΟ 10 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 44 Ν.4412/16)
1 α) να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις, κατά την έννοια της των παρ. 2 & 4 του άρθρου 12, για τη διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης, την εποπτεία και την επίβλεψη δημόσιας σύμβασης έργου ή μελέτης,
ΣΗΜ: Γιατί δεν μπορεί να εφαρμοστεί η «κάθετη συνεργασία» και μια α.α. που κρίνει ότι δεν διαθέτει τεχνική επάρκεια ή η τεχνική της επάρκεια είναι ελλιπής να μην μπορεί να προσφύγει μέσω προγραμματικής σύμβασης σε άλλη α.α. η οποία το ελέγχει ή στον εποπτεύοντα αυτής φορέα (πχ την οικεία περιφέρεια ή υπουργείο κλπ) ?
3. …………. Αποφαινόμενα όργανα της συγκεκριμένης κάθε φορά προγραμματικής σύμβασης είναι τα αρμόδια όργανα της α.α. με την οποία συνάπτεται η προγραμματική σύμβαση αναθέτουσας αρχής.»
ΑΡΘΡΟ 17 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 53 Ν.4412/16)
§2 περίπτ γ:
γ) το όνομα, τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) της υπηρεσίας που διενεργεί τον διαγωνισμό, καθώς και τον αρμόδιο υπάλληλο της υπηρεσίας αυτής, αλλά και τον δικτυακό τόπο διενέργειας του διαγωνισμού
δ) τα αρμόδια όργανα για την αποσφράγιση των προσφορών, για την διενέργεια του διαγωνισμού, την ημερομηνία, την ώρα και λοιπές πληροφορίες που σχετίζονται με την αποσφράγιση,
ζ) το πρωτογενές αίτημα, την απόφαση ανάληψης υποχρέωσης ή την απόφαση δέσμευσης, την πηγή χρηματοδότησης και τον τρόπο πληρωμής,
§9. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης προμηθειών, όταν από τα έγγραφα της σύμβασης προβλέπεται χρόνος παράδοσης των αγαθών μεγαλύτερος των δώδεκα (12) μηνών, μπορεί να περιλαμβάνεται στα έγγραφα της σύμβασης όρος περί αναπροσαρμογής της τιμής, υπό τους όρους του άρθρου 132 και της παραγράφου 5 του άρθρου 95.
§10. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης παροχής γενικών υπηρεσιών, μπορεί να ορίζεται με σαφήνεια στα έγγραφα της σύμβασης όρος περί αναπροσαρμογής της τιμής, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος αναπροσαρμογής αυτής, υπό τους όρους του άρθρου 132 και της παραγράφου 5 του άρθρου 95.
ΑΡΘΡΟ 18 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 54 Ν.4412/16)
§7. Οι τεχνικές προδιαγραφές καθορίζονται και εγκρίνονται πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης κατά το άρθρο 61 και το άρθρο 120 κατά περίπτωση.
ΑΡΘΡΟ 21 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 70 Ν.4412/16)
§4. Η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, να αναρτά στην ιστοσελίδα της δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από τη διενέργεια του διαγωνισμού, τη μελέτη κατασκευής του έργου. Στην περίπτωση αυτή, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να απαντά στα τυχόν ερωτήματα των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων αλλά και να λαμβάνει υπόψιν της τυχόν παρατηρήσεις τους, πριν την έναρξη της σύμβασης κατά τα άρθρα 61 και 120 του νόμου».
ΑΡΘΡΟ 22 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 72 Ν.4412/16)
§4. Οι αναθέτουσες αρχές ζητούν από τον ανάδοχο της σύμβασης να παράσχει «εγγύηση καλής εκτέλεσης», σε ποσοστό επί της αξίας της σύμβασης εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης ή του τμήματος της σύμβασης, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τυχόν δικαιώματα προαίρεσης.
ΔΙΟΤΙ Η ΕΓΓΥΗΣΗ ΚΑΛΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ, ΒΛΕΠΕ 5ο ΕΔΑΦΙΟ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ, ΟΠΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Η ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΠΟΣΟ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
§6. ……… Προκειμένου να ανατεθεί σύμβαση δυνάμει ισχύουσας συμφωνίας-πλαίσιο, η αναθέτουσα αρχή που αναθέτει τη σύμβαση οφείλει να απαιτήσει από τον ανάδοχο να καταθέσει εγγύηση καλής εκτέλεσης της σύμβασης αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 4.
§10. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να ζητούν από τους προσφέροντες να παράσχουν «εγγύηση καλής λειτουργίας» για την αποκατάσταση των ελαττωμάτων που ανακύπτουν ή των ζημιών που προκαλούνται από δυσλειτουργία των έργων ή των αγαθών κατά την περίοδο εγγύησης καλής λειτουργίας, εφόσον τέτοια περίοδος προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης. Το ύψος της «εγγύησης καλής λειτουργίας» καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης. Η επιστροφή της ανωτέρω εγγύησης λαμβάνει χώρα μετά από την ολοκλήρωση της περιόδου εγγύησης καλής λειτουργίας.
§12. Οι εγγυήσεις του παρόντος άρθρου περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: ……………………… και ια) στην περίπτωση των εγγυήσεων καλής εκτέλεσης, εγγύησης προσθέτου χρόνου εγγύησης, εγγύησης καλής λειτουργίας και προκαταβολής, τον αριθμό και τον τίτλο της σχετικής σύμβασης.
§16. Για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και γενικών υπηρεσιών: α) οι εγγυήσεις προκαταβολής επιστρέφονται μετά από την οριστική ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των αγαθών ή των υπηρεσιών και την σύνταξη των σχετικών πρωτοκόλλων. β) ………. Αν τα αγαθά ή οι υπηρεσίες είναι διαιρετά και η παράδοση γίνεται, σύμφωνα με τη σύμβαση, τμηματικά, οι εγγυήσεις καλής εκτέλεσης, καλής λειτουργίας και προκαταβολής αποδεσμεύονται σταδιακά, κατά το ποσό που αναλογεί στην αξία του μέρους της ποσότητας των αγαθών ή του τμήματος της υπηρεσίας που παραλήφθηκε οριστικά.
ΑΡΘΡΟ 23 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 73 Ν.4412/16)
§1 ε) τα εγκλήματα των άρθρων 2 και 4 σε συνδυασμό με το άρθρο 39 του ν. 4557/202020 (Α΄139), καθώς………..
Η υποχρέωση αποκλεισμού οικονομικού φορέα εφαρμόζεται επίσης όταν το πρόσωπο εις βάρος του οποίου εκδόθηκε αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση είναι μέλος του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του εν λόγω οικονομικού φορέα ή έχει εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε αυτό. Η υποχρέωση του προηγούμενου εδαφίου αφορά:
γ) στις περιπτώσεις των συνεταιρισμών, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τα μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου
ΑΡΘΡΟ 31 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 86 Ν.4412/16)
§11. Το άθροισμα των συντελεστών βαρύτητας των κριτηρίων αξιολόγησης, εκφρασμένων σε επί τοις εκατό, ανέρχεται σε κάθε περίπτωση σε 100. Η βαθμολόγηση και κατάταξη των τεχνικών προσφορών γίνεται, σύμφωνα με τον τύπο: U = σ1x Κ1 + σ2x Κ2 + ..+ σνxΚν, όπου «σν» είναι ο συντελεστής βαρύτητας, «Κν» η βαθμολογία του κριτηρίου αξιολόγησης και U η συνολική βαθμολογία της τεχνικής προσφοράς και ισχύει σ1+σ2+..σν = 1.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
Στα κριτήρια αξιολόγησης Σ1, Σ2, ….Σν άνω, περιλαμβάνεται και η τιμή ? Αν ναι, τότε το U δεν είναι η συνολική βαθμολογία της τεχνικής προσφοράς αλλά η βαθμολογία της προσφοράς. Αν όχι, τότε ποιος είναι ο τύπος που δίνει την συνολική βαθμολογία της προσφοράς ?
Ποιος αναδεικνύεται προσωρινός ανάδοχος ?
§12γ) Η προσφορά προσθέτου χρόνου εγγύησης συνοδεύεται (πέραν της εγγύησης καλής εκτέλεσης) από εγγύηση «προσθέτου χρόνου εγγύησης», σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 72, που κατατίθεται με την υπογραφή της σύμβασης.
Διαγράφεται η διάταξη ως μη έχουσα σχέση με το άρθρο 86!
§13. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι οικονομικές προσφορές βαθμολογούνται σε εκατονταβάθμια κλίμακα και η βαθμολογία ΒΟΠι της κάθε οικονομικής προσφοράς ΟΠι προκύπτει από το προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης «ε» ως εξής:
ΒΟΠι=(120*ε) / (20+ε).
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
Πως προκύπτει τελικά ο προσωρινός ανάδοχος ?
Πως ο ως άνω τύπος βαθμολογίας της οικονομικής προσφοράς συνδυάζεται με τα τελευταία δύο εδάφια της παρ 10, τα παραθέτω κατωτέρω:
Ειδικότερα κατά την ανάθεση σύμβασης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών το κριτήριο της τιμής έχει βαρύτητα τριάντα τοις εκατό (30%) και τα λοιπά κριτήρια ανάθεσης έχουν συνολική βαρύτητα εβδομήντα τοις εκατό (70 %). Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών ορίζονται επί μέρους κριτήρια πλην της τιμής, που δύνανται να χρησιμοποιούνται για την ανάθεση και η επιμέρους βαρύτητά τους, ενώ μπορεί με αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα, η οποία εκδίδεται κατόπιν γνώμης του οικείου Τεχνικού Συμβουλίου, να ορίζεται μικρότερο ποσοστό βαρύτητας του 30% για το κριτήριο της τιμής.
αλλά και με τον τύπο : U = σ1x Κ1 + σ2x Κ2 + ..+ σνxΚν της παρ 11, ώστε να προκύπτει ένας τελικός μαθηματικός τύπος που να δίνει τον προσωρινό ανάδοχο? Το κριτήριο της τιμής είναι τελικά η βαθμολογία ΒΟΠι της οικονομικής προσφοράς ?
Υποθέτουμε το «ε» δίδεται ως δεκαδικός επί τοις εκατόν….
§14. Στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών, όταν η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά βάσει της τιμής ή του κόστους, η βαθμολογία κάθε κριτηρίου αξιολόγησης κυμαίνεται από εκατό (100) έως εκατόν είκοσι (120) βαθμούς. Η βαθμολογία είναι εκατό (100) βαθμοί για τις περιπτώσεις που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι του κριτηρίου. Η βαθμολογία αυτή αυξάνεται έως εκατόν είκοσι (120) βαθμούς, όταν υπερκαλύπτονται οι όροι του κριτηρίου. Η συνολική βαθμολογία της τεχνικής προσφοράς, όπως προκύπτει από τον τύπο της παρ. 11 κυμαίνεται από εκατό (100) έως εκατόν είκοσι (120) βαθμούς. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ορίσει στα έγγραφα της σύμβασης μεγαλύτερο περιθώριο διακύμανσης από το αναφερόμενο στο πρώτο εδάφιο από εκατό (100) έως εκατό πενήντα (150) βαθμούς, προσαρμόζοντας αναλόγως τους όρους της διαδικασίας σύναψης σύμβασης….
Όμως στην παρ 5 του άρθρου 67 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ αναφέρεται:
5. Η αναθέτουσα αρχή διευκρινίζει στα έγγραφα της προμήθειας τη σχετική στάθμιση που προσδίδει σε καθένα από τα κριτήρια που έχουν επιλεγεί για τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς, εκτός εάν αυτό καθορίζεται μόνο βάσει της τιμής. Η στάθμιση αυτή μπορεί να εκφράζεται με την πρόβλεψη περιθωρίου διακύμανσης με το κατάλληλο μέγιστο εύρος.
Επομένως εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια της α.α. να προσδιορίσει το εύρος βαθμολογίας εκάστου κριτηρίου, και αυτό δεν μπορεί να προσδιορίζεται / περιορίζεται με διάταξη εθνικού δικαίου, κατά το μέρος που προβλέπεται υποχρεωτική κλίμακα βαθμολογίας, διότι έτσι περιορίζεται η ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής να προσδώσει την κατά την κρίση της προσήκουσα, αναλόγως της φύσεως της συμβάσεως, βαρύτητα σε καθένα από τα επιλεγέντα από αυτήν κριτήρια αξιολόγησης. Για το εν λόγω θέμα υφίσταται σχετική νομολογία ήδη από την εποχή ισχύος των προηγούμενων οδηγιών, βλέπε άρθρο 53 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, βλέπε ΣΤΕ-2573]09, ΣΤΕ 112]2011, ΣΤΕ 799]2008, ΣΤΕ 79/2011.
14β) Για τις δημόσιες συμβάσεις παροχής γενικών υπηρεσιών η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μπορεί εναλλακτικά να είναι εκείνη που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη τιμή (Α) της σχέσης:
Α = σΤx (U/Umax) + σox (Kmin/K),
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
Γιατί ο ως άνω τύπος να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις δημόσιες συμβάσεις προμήθειας αγαθών ?
Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι τύποι :
α) μια βασική μέθοδος χωρίς ιδιαίτερη στάθμιση μεταξύ τιμής και ποιότητας:
Συνολική Βαθμολογία προσφοράς X= (Φθηνότερη τιμή )/(τιμή προσφοράς Χ )× βαθμολογία τεχν. προσφοράς Χ
β) μια μέθοδος βάσει της οποίας εφαρμόζεται στάθμιση (συντελεστής βαρύτητας) για την ποιότητα και την τιμή, η οποία δηλώνεται υπό μορφή ποσοστού (π.χ. 60 %/40 %):
Συνολική Βαθμολογία προσφοράς X =
(Φθηνότερη τιμή )/(τιμή προσφοράς Χ )×100 σταθμιση οικ.προσφοράς (σε %)+συνολική βαθμολ.τεχν.προσφοράς Χ ×σταθμιση τεχν.προσφοράς Χ (σε %)
Η σύμβαση πρέπει να ανατεθεί στην προσφορά με την υψηλότερη βαθμολογία
ΣΗΜ.1 Αμφότεροι οι τύποι δίδουν τελική βαθμολογία έως 100 βαθμούς. Στον τύπο με συντελεστή στάθμισης β) δίδεται σαφώς έμφαση στη σημασία της ποιότητας σε σύγκριση με τον τύπο α).
ΣΗΜ.2 Βλέπε ΕΓΓΡΑΦΟ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, Φεβρουάριος 2018, ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, Κριτήρια Ανάθεσης, σελ 76
ΑΡΘΡΟ 34 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 90 Ν.4412/16)
§2. Αν κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψή προσφορά και δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά βάσει της τιμής ή του κόστους, ισοδύναμες θεωρούνται οι προσφορές με την ίδια συνολική τελική βαθμολογία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσφερόντων.
§4. Στην περίπτωση της παρ. 2, στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης προμηθειών ή γενικών υπηρεσιών η ανάθεση γίνεται στην προσφορά με τη μεγαλύτερη βαθμολογία τεχνικής προσφοράς. Αν οι ισοδύναμες προσφορές έχουν την ίδια βαθμολογία τεχνικής προσφοράς, η αναθέτουσα αρχή επιλέγει τον προσωρινό ανάδοχο με κλήρωση μεταξύ των οικονομικών φορέων που υπέβαλαν τις ισοδύναμες προσφορές. Η κλήρωση γίνεται ενώπιον του αρμοδίου γνωμοδοτικού συλλογικού οργάνου και παρουσία αυτών των οικονομικών φορέων και τα αποτελέσματά της αναγράφονται στα πρακτικά του ως άνω οργάνου.»
ΣΗΜ: Επειδή η ΕΕ προτρέπει την αποφυγή χρησιμοποίησης της κλήρωσης ως μέσου ανάδειξης του αναδόχου, βλέπε σκέψη 93 Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, θα μπορούσαμε να προτείνουμε, σε περίπτωση ισοδυνάμων προσφορών, η επιλογή να γίνεται σε εκείνον τον προσφέροντα που έχει την μεγαλύτερη βαθμολογία στο κριτήριο με την υψηλότερη βαρύτητα. Αν υπάρχουν 2 κριτήρια με ίδια βαρύτητα, από το άθροισμα των βαθμολογιών τους.
ΑΡΘΡΟ 38 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 95 Ν.4412/16)
§6. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης προμηθειών ή/και γενικών υπηρεσιών με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά αποκλειστικά βάσει της τιμής, η τελευταία μπορεί να προκύπτει κατά την προσφερόμενη έκπτωση επί τοις εκατό (%) στην τιμή του είδους ή της υπηρεσίας, βάσει τιμών αναφοράς, ιδίως όπως αυτές προσδιορίζονται από την κείμενη νομοθεσία ή βάσει τιμών που έχουν εγκριθεί …..
ΑΡΘΡΟ 40 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 97 Ν.4412/16)
§1. Προσφορά που ορίζει χρόνο ισχύος μικρότερο από αυτόν που προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης απορρίπτεται ως μη κανονική απαράδεκτη .
Βλέπε σχετικά άρθρο 2 παρ 1 περίπτ 44
ΑΡΘΡΟ 98 Ν.4412/16
Να γίνουν οι διορθώσεις:
§1. α …………….προσφορών. Με αποφάσεις των κατά τόπους τόπο Περιφερειαρχών και για διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργου, που διεξάγονται σε νησιά, μπορεί να καθορίζεται μία (1) επιπλέον ημέρα της εβδομάδας για τη διεξαγωγή των διαδικασιών σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου των αναθετουσών αρχών με έδρα στον οικείο νομό στην οικεία περιφερειακή ενότητα.
§1. στ
ΑΡΘΡΟ 41 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 100 Ν.4412/16)
§2. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής ή κόστους, τα επιμέρους στάδια, στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, ……..
β) Στη συνέχεια αξιολογούνται οι οικονομικές προσφορές των προσφερόντων, των οποίων τα δικαιολογητικά συμμετοχής και η τεχνική προσφορά κρίθηκαν αποδεκτά σύμφωνα με τα ανωτέρω και οι οικονομικές προσφορές καταχωρίζονται σε πρακτικό κατά φθίνουσα σειρά σειρά μειοδοσίας.
3. Τα επιμέρους στάδια στο πρώτο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση, στον ανταγωνιστικό διάλογο και στη σύμπραξη καινοτομίας έχουν ως εξής: α) Η αποσφράγιση του φακέλου με τις αιτήσεις και τα δικαιολογητικά συμμετοχής λαμβάνει χώρα την ημέρα και ώρα που ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Μετά την αποσφράγιση του φακέλου των δικαιολογητικών συμμετοχής, το αρμόδιο όργανο προβαίνει στην καταχώριση των υποψηφίων, στον έλεγχο των δικαιολογητικών που υπέβαλαν, καθώς και στην αξιολόγηση των αιτήσεων συμμετοχής των υποψηφίων, βάσει των κριτηρίων προεπιλογής που καθορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης. Στη 92 συνέχεια η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί τους υποψηφίους που προεπιλέγησαν για υποβολή προσφορών. β) Η αποσφράγιση των προσφορών και τα επόμενα διαδικαστικά στάδια διενεργούνται, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η απόφαση κατακύρωσης του άρθρου 105 που αναφέρεται στην παρ 2 του άρθρου, κοινοποιείται και σε όσους προσφέροντες αποκλείστηκαν κατά το πρώτο στάδιο δλδ αξιολόγηση των αιτήσεων συμμετοχής και άρα δεν πέρασαν την προεπιλογή ?
§4. Στην περίπτωση που ως κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης έχει επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η οποία δεν προσδιορίζεται μόνο βάσει τιμής ή κόστους, τα επιμέρους στάδια στην ανοικτή διαδικασία ή στο δεύτερο στάδιο της κλειστής διαδικασίας, έχουν ως εξής:
6. Τα οριζόμενα στις παρ. 2 έως 5 προσαρμόζονται για τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών που διενεργούνται με ηλεκτρονικό τρόπο, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 36, με την απόφαση της παρ. 5 του άρθρου 36.
ΕΡΩΤΗΜΑ: Υπάρχουν διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών που δεν διενεργούνται με ηλεκτρονικό τρόπο ?
ΑΡΘΡΟ 45 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 104 Ν.4412/16)
§2. Αν επέλθουν μεταβολές στις προϋποθέσεις τις οποίες οι προσφέροντες/υποψήφιοι είχαν δηλώσει ότι πληρούν, σύμφωνα με τα άρθρα 79 και 79Α το άρθρο 79, μέχρι τη σύναψη της σύμβασης, οι προσφέροντες/υποψήφιοι οφείλουν να ενημερώσουν αμελλητί την αναθέτουσα αρχή σχετικά.
§3. Σε περίπτωση έγκαιρης και προσήκουσας ενημέρωσης της αναθέτουσας αρχής κατά την παρ. 2, δεν καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του, που είχε προσκομισθεί, σύμφωνα την παρ. 1 με τις παρ. 4, 5 και 6 του άρθρου 72, και εφαρμόζονται κατά τα λοιπά οι προαναφερόμενες παράγραφοι. Σε αντίθετη περίπτωση, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του προσωρινού αναδόχου, που είχε προσκομισθεί, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 72.»
ΑΡΘΡΟ 49 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 117 Ν.4412/16)
Για τις δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας, με την έννοια της περ. 30 της παρ. 1 του άρθρου 2, είναι δυνατό να μην ακολουθείται διαδικασία ανάθεσης σύμβασης και οι πληρωμές να εκτελούνται ως εξόφληση έναντι νόμιμου φορολογικού παραστατικού, χωρίς να απαιτείται η αποστολή πρόσκλησης ή η έκδοση πράξης ανάθεσης ή οι διαδικασίες εκτέλεσης του παρόντος από την αναθέτουσα αρχή. Για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης ως ήσσονος αξίας εφαρμόζεται το άρθρο 6».
ΑΡΘΡΟ 52 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 119 Ν.4412/16)
§3. Με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου, της Περιφέρειας ή του νομικού προσώπου όπου υπάγεται η υπηρεσία που εκτελεί ενέργειες τεχνικής βοήθειας, επιτρέπεται η σύναψη σύμβασης προμήθειας αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, εκτιμώμενης αξίας άνω των εξήντα χιλιάδων (60.000) έως και εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, κατόπιν πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Η πρόσκληση απευθύνεται γενικά προς όλους τους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι ήταν εγγεγραμμένοι την ημέρα δημοσίευσης της ως άνω πρόσκλησης, σε κατάλογο προμηθευτών και παρόχων υπηρεσιών, ο οποίος καταρτίζεται και τηρεί ……
§6. Η σύναψη συμβάσεων προμηθειών ή υπηρεσιών, οι οποίες αφορούν σε ενέργειες τεχνικής βοήθειας των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, του Ε.Ο.Χ. ή άλλων ενωσιακών ή διεθνών προγραμμάτων ή/και ταμείων, καθώς και των τομεακών, περιφερειακών και ειδικών προγραμμάτων του ΕΠΑ, η σύναψη αυτών κατά τα άρθρα 117 και 118, χωρεί με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου ή της Περιφέρειας, όπου υπάγεται η υπηρεσία που εκτελεί ενέργειες τεχνικής βοήθειας. Το σχετικό συμφωνητικό, όπου απαιτείται, υπογράφεται από το ίδιο ως άνω όργανο.
§7. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για σύναψη σύμβασης, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3, αναρτάται καταχωρίζεται στο ΚΗΜΔΗΣ
ΑΡΘΡΟ 53 ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ (ΑΡΘΡΟ 120 Ν.4412/16)
§ 3. Για τις συμβάσεις του άρθρου 118 ισχύουν τα ακόλουθα:
α) Η πρόσκληση της παρ. 2 ειδικά για συμβάσεις προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών με εκτιμώμενη αξία άνω του ορίου των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ δύναται να απευθύνεται και σε έναν οικονομικό φορέα και στο ΚΗΜΔΗΣ τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν 103 από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης. Δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά.
β) Για τις δημόσιες συμβάσεις έργου με εκτιμώμενη αξία μέχρι και τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, η πρόσκληση της παρ. 2 δύναται να απευθύνεται και σε έναν οικονομικό φορέα και καταχωρίζεται αναρτάται στο ΚΗΜΔΗΣ τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης. Δεν λαμβάνονται υπόψη προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά. Για τις δημόσιες συμβάσεις έργου άνω των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, η πρόσκληση για την υποβολή προσφοράς αποστέλλεται σε τουλάχιστον τρεις (3) οικονομικούς φορείς και καταχωρίζεται αναρτάται στο ΚΗΜΔΗΣ για τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης. Δεν αξιολογούνται προσφορές οικονομικών φορέων που δεν προσκλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά.
Άρθρο 21 (Τροποποίηση του άρθρου 70 – Ενημέρωση των υποψηφίων και των προσφερόντων)
§4. «H αναθέτουσα αρχή υποχρεούται σε έργα με εκτιμώμενη αξία σύμβασης μεγαλύτερη του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, να αναρτά δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν την διενέργεια του διαγωνισμού στην ιστοσελίδα της, τη μελέτη κατασκευής του έργου.»
Επισημαίνουμε ότι η προκήρυξη του έργου έχει προθεσμία για δημοσίευση πριν την ημερομηνία προσφοράς από 15 έως 35 μέρες max (N.4412, άρθρο 27 §1 και 2). Επομένως οι συμμετέχοντες λαβαίνουν γνώση για τον διαγωνισμό στην καλύτερη περίπτωση 35 ημέρες προ της ημερομηνίας υποβολής της προσφοράς. Πώς θα λάβει γνώση ο προσφέρων για μια μελέτη που αναρτήθηκε από κάποια υπηρεσία, αν δεν έχει αναρτηθεί ακόμα η Διακήρυξη;
Για να έχει λοιπόν ουσιαστικό αντίκρισμα η ανάρτηση των τευχών 2 μήνες πριν την υποβολή της προσφοράς, πρέπει αυτό να γνωστοποιηθεί την αντίστοιχη περίοδο και η γνωστοποίηση γίνεται με την δημοσίευση της Διακήρυξης.
Άρθρο 71 (Τροποποίηση του άρθρου 152) Λογαριασμοί
§4. Tι σημαίνει «ημιτελής εργασία»;
Με την έννοια που εισάγει ο νόμος στην οικεία παράγραφο ένα αυτοτελές άρθρο δύναται να θεωρηθεί ημιτελής εργασία. Π.χ. η εκσκαφή τάφρου ή η εκσκαφή θεμελίων δύναται να θεωρηθεί ημιτελής εργασία (παρ’ ότι είναι πλήρως αυτοτελές άρθρο στον προϋπολογισμό και στο τιμολόγιο του έργου) με αποτέλεσμα να μην πληρώνεται.
Αντίθετα ένα ποσοστό ενός συμβατικού άρθρου δύναται να είναι πλήρης εργασία καίτοι δεν δύναται να πληρωθεί αυτοτελώς. Π.χ. αν σε ένα προϋπολογισμό ενός έργου υπάρχει η εργασία:
“πλήρης κατασκευή φυλακίου εισόδου, τεμ.1”.
τότε η ολοκλήρωση των σκυροδεμάτων είναι πλήρης εργασία και δύναται να πιστοποιηθεί σαν ποσοστό του άρθρου.
§10. 10 ημέρες από πότε; Γιατί δεν λέει ρητά: «10 ημέρες μετά την παρέλευση της ανωτέρω περιόδου, ο ανάδοχος….»
Άρθρο 70 (Τροποποίηση του άρθρου 151)
§2β. Απαραίτητο να καθορισθεί σχέδιο δήλωσης, γιατί διαφορετικά η εκάστοτε Διευθύνουσα Υπηρεσία θα ζητάει δήλωση κατά βούληση.
§3. “.. ή τουλάχιστον μιας εξ αυτών αν υποβάλλονται λιγότερες από 10 επιμετρήσεις”, πλεονασμός. Και μόνο «μία» επιμέτρηση να υποβληθεί το παραμένον κείμενο υποχρεώνει τον προϊστάμενο να διατάξει τον έλεγχο του 10% τουλάχιστον της επιμέτρησης.
§4. Ο προσδιορισμός που γίνεται εδώ για την έννοια «ανακριβής επιμέτρηση» θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα γιατί υπάρχει περίπτωση να θεωρηθεί «περιοριστικός». Δηλαδή δεν θα επιτρέπεται οποιοδήποτε άλλο λάθος να ενταχθεί στην έννοια του «ανακριβούς».
Π.χ. επειδή σε ΚΑΜΙΑ μελέτη του δημοσίου δεν υφίσταται μονοσήμαντη αντιστοίχιση μεταξύ εργασιών και άρθρων του τιμολογίου, υπάρχουν σε ΚΑΘΕ έργο περιπτώσεις που μια εργασία δύναται να ενταχθεί σε «ένα» ή σε «άλλο» άρθρο. Αν ο ανάδοχος εντάξει την εργασία στο «ένα» άρθρο και ο επιβλέπων έχει την άποψη ότι εντάσσεται στο «άλλο», τότε θα αποδοθεί πρόθεση; Άρα θα κατατάσσεται η διαφωνία αυτόματα στις “εκ προθέσεως αναληθείς επιμετρήσεις”;
§5. Ενώ μέχρι τώρα μιλούσαμε για «ανακριβείς» επιμετρήσεις, για «προφανή υπολογιστικά σφάλματα» και για «παραλείψεις που δεν μπορούν να αποδοθούν σε πρόθεση του αναδόχου να εξαπατήσει την Διευθύνουσα Υπηρεσία», τώρα μπαίνει η έννοια του «αναληθούς». Τι σημαίνει «αναληθής»; Και τι σημαίνει «καθ’υποτροπή;» δύο, τρείς ή δέκα φορές; Σε ποιόν αριθμό ο Ανάδοχος θα κηρυχθεί έκπτωτος;
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: το ΔΗΛΩΤΙΚΟ σύστημα έτσι όπως περιγράφεται μόνο προβλήματα θα επιφέρει.
ΠΡΟΤΑΣΗ: Η να καταργηθεί το ΔΗΛΩΤΙΚΟ σύστημα και να ελέγχονται οι επιμετρήσεις από τους εξωτερικούς συνεργάτες της υπηρεσίας που προβλέπονται με τον νόμο.
§8. Υπάρχουσα Διατύπωση:
«…Σε περίπτωση εμφάνισης διαφορών μεταξύ επιμέρους επιμετρήσεων και τελικής επιμέτρησης κατισχύει αυτή που αποτυπώνει τις μικρότερες ποσότητες.»
Προτεινόμενη Διατύπωση:
«Σε περίπτωση εμφάνισης διαφορών μεταξύ επιμέρους επιμετρήσεων και τελικής επιμέτρησης κατισχύει η ακριβής.»
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
-ΠΑ.Σ.Ε.Π.ΠΕ.-
1. Άρθρο 50 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 16 παρ. 5)
Να συμπληρωθεί στο τέλος της παρ. 5:Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι όροι της παρ. 1, αναστέλλεται η σύναψη της δημόσιας σύμβασης μέχρι την πλήρωσή τους με μέγιστη διάρκεια αναστολής το ένα έτος. Μετά την παρέλευση αυτού η διαδικασία ακυρώνεται και αποζημιώνονται οι συμμετέχοντες με την αξία της μελέτης προσφοράς τους.
2. Άρθρο 72 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 22 )
α) Η εγγυητική καλής εκτέλεσης στην παροχή υπηρεσιών να ανέρχεται στο 4%.Η λειτουργία είναι παροχή υπηρεσίας. Να διορθωθεί το άρθρο ως εξής:
«10. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να ζητούν από τους προσφέροντες να παράσχουν «εγγύηση καλής λειτουργίας» για την αποκατάσταση των ελαττωμάτων που ανακύπτουν ή των ζημιών που προκαλούνται από δυσλειτουργία των έργων ή των αγαθών κατά την περίοδο εγγύησης καλής λειτουργίας, εφόσον τέτοια περίοδος προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης. Το ύψος της «εγγύησης καλής λειτουργίας» καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 4% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης. Η επιστροφή της ανωτέρω εγγύησης λαμβάνει χώρα μετά από την ολοκλήρωση της περιόδου εγγύησης καλής λειτουργίας.»
3. Άρθρο 88 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 33 παρ. 1)
Να μην εφαρμοσθεί το άρθρο μέχρι την οριστικοποίηση των όρων αιτιολόγησης.
4. Άρθρο 97 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 40 παρ. 3)
Η δεύτερη παράγραφος της παρ. 3 να επαναδιατυπωθεί
Η ισχύς της προσφοράς να παρατείνεται κατ’ ανώτατο όριο στο 50% της προβλεπόμενης από τα έγγραφα της σύμβασης αρχική διάρκεια ισχύος της προσφοράς. α) η συνολική ισχύς της προσφοράς να μην μπορεί να υπερβεί το διπλάσιο του προβλεπομένου χρόνου ισχύος της προσφοράς. β) Σε περίπτωση που υπερβεί τον διπλάσιο χρόνο ισχύος των προσφορών του προβλεπόμενου χρόνου ισχύος της προσφοράς ο διαγωνισμός να ακυρώνεται και αν το έργο είναι Μελέτη Κατασκευή η Υπηρεσία να οφείλει αποζημίωση τους συμμετέχοντες, που παρατείναν την πρόσφορα τους, ίση με το κόστος της μελέτης.
5. Άρθρο 105 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 46 παρ. 7)
Η αποζημίωση να περιοριστεί στο ποσό της εγγυητικής επιστολής (αφού γι αυτό το λόγο εκδίδεται) και να καταργηθεί η πρόταση για περαιτέρω αποζημίωση των άρθρων 197 και 198 Α.Κ. Η παράγραφος να διαμορφωθεί ως εξής:
«7. Εάν ο ανάδοχος δεν προσέλθει να υπογράψει το συμφωνητικό, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στην ειδική πρόκληση, με την επιφύλαξη αντικειμενικών λόγων ανωτέρας βίας, κηρύσσεται έκπτωτος, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του και ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 103 για τον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν προσέλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού, η διαδικασία ανάθεσης ματαιώνεται, σύμφωνα με την περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 106.
6. Άρθρο 138 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 59 παρ. 2)
Υποχρέωση του αναδόχου σύμφωνα με την παράγραφο 1 να κατασκευάσει το έργο, να τηρεί με ακρίβεια τα εγκεκριμένα σχεδία ή άλλα στοιχεία της μελέτης, ως εκ τούτου τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 2 δεν πρέπει να τον οδηγούν σε εμπλοκή του σε τελεσίδικες αποφάσεις στις οποίες ουδεμία συμμετοχή έχει και οι οποίες είναι ήδη εγκεκριμένες από τον φορέα κατά την σύνταξη των μελετών του έργου.
Η παράγραφος να διαμορφωθεί ως εξής:
«2. Ο ανάδοχος έχει την υποχρέωση να ελέγξει τη μελέτη εκτέλεσης του έργου πριν την εγκατάστασή του στο εργοτάξιο και να ενημερώσει εγγράφως τη διευθύνουσα υπηρεσία. Η διευθύνουσα υπηρεσία προσκαλεί τον ανάδοχο να υποβάλλει εγγράφως, εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των είκοσι (20) ημερών και μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης, παρατηρήσεις ως προς την εφαρμοσιμότητα της μελέτης. Ο ανάδοχος δικαιούται, σε περιπτώσεις ειδικών έργων, να αιτηθεί πρόσθετη προθεσμία κατ’ ανώτατο σαράντα πέντε (45) ημερών. Αν ο ανάδοχος προτείνει την τροποποίηση της μελέτης του έργου, η προϊσταμένη αρχή εξετάζει την πρόταση του αναδόχου, κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου ή, σε περίπτωση μη ύπαρξης αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου στην αναθέτουσα αρχή, του τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Εφόσον κριθεί…………………………………….»
7. Άρθρο 151 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 70 παρ. 3)
Να καταργηθεί και να επανέλθει το προηγούμενο καθεστώς ,άλλως να τεθεί προθεσμία εντός της οποίας ο προϊστάμενος της διευθύνουσας υπηρεσίας να μπορεί να διατάξει τη συνολική ή δειγματοληπτική ενδεικτική επαλήθευση και σε κάθε περίπτωση η προθεσμία να λήγει πριν την σύνταξη του πρωτοκόλλου οριστικής παραλαβής του έργου. Ενδεικτικά προτείνουμε να τεθεί ως εξής:
«3. Ο προϊστάμενος της διευθύνουσας υπηρεσίας δύναται μέχρι την σύνταξη του πρωτοκόλλου οριστικής παραλαβής του έργου, να διατάξει τη συνολική ή δειγματοληπτική ενδεικτική επαλήθευση, οιασδήποτε υποβληθείσας επιμέτρησης
8. Άρθρο 151 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 70 παρ. 6)
Να καταργηθεί η παράγραφος 6 και τούτο διότι α) η ερμηνεία προκειμένου να χαρακτηριστεί μία εγγραφή ως ανακριβής η εκ προθέσεως αναληθής έχει ασαφή όρια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλους λόγους. Η ποινή της παρ 5 είναι ήδη σημαντική για τον ανάδοχο.
9. Άρθρο 152 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 71 παρ. 9)
Να καταργηθεί η δυνατότητα υπογραφής χωρίς τον επιβλέποντα. Η παράγραφος να διαμορφωθεί ως εξής:
9. Λογαριασμός που πληρώθηκε χωρίς έλεγχο, λόγω παρέλευσης της πιο πάνω μηνιαίας προθεσμίας, ή που βασίστηκε σε επιμέτρηση που διορθώθηκε, μπορεί να ελέγχεται και να διορθώνεται από την υποβολή ή επανυποβολή του και οι προκύπτουσες διαφοροποιήσεις λαμβάνονται υπόψη σε επόμενο λογαριασμό ή κατά τη σύνταξη αρνητικού λογαριασμού. Η διευθύνουσα υπηρεσία ελέγχει, εγκρίνει και διορθώνει τον λογαριασμό.
10. Άρθρο 157 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 76 παρ. 5)
Να επανέλθει η προθεσμία δήλωσης βλαβών στα έργα σε δέκα (10) ημέρες, η προτεινόμενη των πέντε (5) ημερών είναι υπερβολικά σύντομη. Η παράγραφος να διαμορφωθεί ως εξής:
«5. Η δήλωση υποβάλλεται σε ανατρεπτική προθεσμία δέκα (10) ημερών από την επέλευση της βλάβης. Αν πρόκειται για έργο που έχει περατωθεί και δεν έχει ακόμα παραληφθεί, η προθεσμία αυτή ορίζεται σε δεκαπέντε (15) ημέρες.»
11. Άρθρο 171 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 85 παρ. 1)
Δεν είναι δυνατόν να συντηρείς ένα έργο για πέντε έτη χωρίς αντάλλαγμα .
Να επαναδιατυπωθεί η παράγραφος 1 ως εξής:
«Σε εντελώς ειδικές περιπτώσεις μπορεί με τα συμβατικά τεύχη να ορίζεται μεγαλύτερος χρόνος εγγύησης με ιδιαίτερο αντάλλαγμα, όχι όμως μεγαλύτερος από πέντε (5) έτη.»
12. Άρθρο 174 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 87 παρ. 1α)
Η προθεσμία των δέκα πέντε (15) ημερών είναι υπερβολικά σύντομη.
Να επαναδιατυπωθεί η παράγραφος ως εξής:
«1α. Κατά των εκτελεστών πράξεων ή παραλείψεων της διευθύνουσας υπηρεσίας ή της προϊσταμένης αρχής ή του κυρίου του έργου, που προσβάλλουν για πρώτη φορά δικαίωμα του αναδόχου, χωρεί ένσταση. Η ένσταση απευθύνεται στο κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, αρμόδιο αποφαινόμενο όργανο, και ασκείται είτε με επίδοση με δικαστικό επιμελητή είτε με ηλεκτρονική αποστολή σύμφωνα με τα άρθρα 15, 19, 29 και 50 του ν. 4727/2020 (Α’ 184), στη διευθύνουσα υπηρεσία ή προϊσταμένη αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη ή στο αποφαινόμενο όργανο, μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης. Η παράλειψη της ως άνω επίδοσης ή ηλεκτρονικής αποστολής, καθιστά την ένσταση απαράδεκτη. »
13. Άρθρο 363 του Ν. 4412/2016 (Άρθρο 147 παρ. 5 περίπτωση γ)
Να αντικατασταθεί η περίπτωση γ του άρθρου 147 παρ. και τούτο διότι η προθεσμία που τίθεται είναι υπερβολικά σύντομη για να σταθμίσει ο προσφεύγων εάν επιθυμεί ή όχι να παραιτηθεί της προσφυγής του, προτείνεται το εξής:
«5. Το παράβολο του παρόντος άρθρου επιστρέφεται στον προσφεύγοντα α) σε περίπτωση ολικής ή μερικής αποδοχής της προσφυγής του β) όταν η αναθέτουσα αρχή ανακαλεί την προσβαλλόμενη πράξη ή προβαίνει στην οφειλόμενη ενέργεια πριν από την έκδοση της απόφασης της ΑΕΠΠ επί της προσφυγής γ)σε περίπτωση παραίτησης του προσφεύγοντα από την προσφυγή του έως και δέκα (10) ημέρες πριν την συζήτηση της.»
Επισημαίνονται ακόμα:
• Εγγραφή σε Μητρώα σύμφωνα με CPV: Δεν είναι δυνατόν να κατηγοριοποιούνται τα έργα και οι μελέτες ως προς το κύριο αντικείμενό τους με CPV, αλλά το CPV να μην ισχύει αντίστοιχα για τους αναδόχους).
• Δυνατότητα κατασκευαστών, ιδιαίτερα ειδικών έργων να εκπονούν με τα στελέχη τους τις μελέτες: Οι μελετητές Δημοσίων Έργων μπορούν να συμμετέχουν σε μελέτη με επιλογή των κατασκευαστών και όχι υποχρεωτικά από τον νόμο
• Το Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ προσανατολίζει αναθέσεις σε ορισμένες κατηγορίες μελετών-μελετητών και τούτο διότι ο Κανονισμός Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών δεν καλύπτει όλες τις μελέτες . Προβλέψεις για την κάλυψη υπήρχαν σ’ όλους τους σχετικούς νόμους χωρίς ουδέποτε να υλοποιηθεί. Τούτο ειδικά σε θέματα process and plant design οδηγεί σε διακρίσεις και σε άνιση μεταχείριση οικονομικών φορέων, με τραγικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
-ΠΑ.Σ.Ε.Π.ΠΕ.-
ΜΕΡΟΣ Α΄
1. Υπάρχει ανάγκη για έγκαιρο και δημοσιευμένο προγραμματισμό προμηθειών/έργων με υποχρεωτικές διαβουλεύσεις της αγοράς για διαγωνισμούς από ένα ποσό και πάνω.
2. Άρθρο 5. Υποχρέωση χρήσης – Λειτουργία ΕΣΗΔΗΣ– Τροποποίηση άρθρου 36 ν. 4412/2016. Παράγραφος 4. Προς το παρόν τα ΕΣΗΔΗΣ / ΚΗΜΔΗΣ δεν διαλειτουργούν με άλλα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου. Θα πρέπει με επείγουσες ενέργειες τεχνικά και νομοθετικά να υποστηριχθεί η διασύνδεση και διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων και βάσεων δεδομένων που χρησιμοποιούνται ή θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται στα επιμέρους στάδια σύναψης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων, προκειμένου να ελαφρυνθεί δραστικά ο γραφειοκρατικός φόρτος τόσο για το δημόσιο όσο και για τους συμμετέχοντες οικονομικούς φορείς.
Με το άρθρο 5 τροποποιείται το άρθρο 36 του ν.4412/2016 όπου ορίζεται στην παρ. 4 ότι με κοινή απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, ρυθμίζονται τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν στη διαλειτουργική σύνδεση του ΕΣΗΔΗΣ, με την Εθνική Βάση Δεδομένων Δημοσίων Συμβάσεων της ΕΑΑΔΗΣΥ και τα πληροφοριακά συστήματα των αναθετουσών αρχών, και των πάσης φύσεως φορέων του δημόσιου τομέα, όπως το Γενικό Εμπορικό Μητρώο, το Μητρώο Δεσμεύσεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα σχετικά Μητρώα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όπως το Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών (ΜΕΚ) και το Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (ΜΕΕΠ), του Προγράμματος ΔΙΑΥΓΕΙΑ του ν. 3861/2010 (Α’ 112), το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα παρακολούθησης συγχρηματοδοτούμενων έργων, και με κάθε άλλο πληροφοριακό σύστημα που κρίνεται απαραίτητο για την παρακολούθηση των δημοσίων συμβάσεων για ελεγκτικούς, δημοσιονομικούς, στατιστικούς και λοιπούς σκοπούς των φορολογικών ασφαλιστικών, δικαστικών και εισαγγελικών αρχών, καθώς και με τα πληροφοριακά συστήματα της Ένωσης και άλλων κρατών-μελών.
Οι οικονομικοί φορείς που θα είναι εγγεγραμμένοι σε επίσημους καταλόγους θα πρέπει να μπορούν να προσκομίζουν στις αναθέτουσες αρχές πιστοποιητικό εγγραφής εκδιδόμενο από την αρμόδια αρχή ή το πιστοποιητικό που εκδίδεται από τον αρμόδιο οργανισμό πιστοποίησης. Στα πιστοποιητικά αυτά θα αναφέρονται τα δικαιολογητικά βάσει των οποίων έγινε η εγγραφή των εν λόγω οικονομικών φορέων στον επίσημο κατάλογο ή η πιστοποίηση και η κατάταξη στον εν λόγω κατάλογο. Η πιστοποιούμενη εγγραφή στους επίσημους καταλόγους από τους αρμόδιους οργανισμούς ή το πιστοποιητικό, που εκδίδεται από τον οργανισμό πιστοποίησης, θα συνιστά τεκμήριο καταλληλότητας όσον αφορά τις απαιτήσεις ποιοτικής επιλογής, τις οποίες καλύπτει ο επίσημος κατάλογος ή το πιστοποιητικό. Οι οικονομικοί φορείς που θα είναι εγγεγραμμένοι σε επίσημους καταλόγους θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση υποβολής των δικαιολογητικών που αναφέρονται στο πιστοποιητικό εγγραφής τους. Η εκάστοτε Αναθέτουσα Αρχή θα δύναται να ελέγχει τα στοιχεία αυτά μέσω της διαλειτουργικής σύνδεσης του ΕΣΗΔΗΣ με τα άλλα πληροφορικά συστήματα, βάσεις δεδομένων και μητρώα του Δημοσίου.
3. Άρθρο 15. Επάρκεια προϋπολογισμού, ωριμότητα, μελέτες – Αντικατάσταση άρθρου 49 ν. 4412/2016. Θα πρέπει να γίνεται τεκμηρίωση του προϋπολογισμού που τίθεται από τις αναθέτουσες αρχές. Η επάρκειά του θα πρέπει να κρίνεται με ενδελεχή αιτιολόγηση όχι μόνο από προηγούμενες συμβάσεις αλλά και από συγκριτικά στοιχεία που συλλέχθηκαν κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο πριν την έκδοση της διακήρυξης.
4. Άρθρο 19. Υπεργολαβία – Αντικατάσταση άρθρου 58 ν. 4412/2016.
Να συμπληρωθεί η πρώτη παράγραφος ως εξής:
Στα έγγραφα της σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή ζητάει από τον προσφέροντα να αναφέρει στην προσφορά του το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να αναθέσει υπό μορφή υπεργολαβίας σε τρίτους, καθώς και τους υπεργολάβους που προτείνει. Ειδικά σε περίπτωση κλειστής διαδικασίας η υποχρέωση αναφοράς των υπεργολάβων θα πρέπει να ισχύει μόνο για το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας, καθώς κατά το πρώτο στάδιο, αυτό της πρόσκλησης υποβολής δικαιολογητικών ποιοτικής επιλογής, δεν είναι γνωστές οι τεχνικοοικονομικές απαιτήσεις.
5. ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΑΨΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ. Αρθρα 134-150. Για περαιτέρω λόγους επίσπευσης της ταχύτητας των διαδικασιών προτείνεται να υπάρχει άμεση επίλυση των διαφορών από ένα ανεξάρτητο, αυτοτελές όργανο με σωστή επιστημονική και τεχνική κατάρτιση (ΑΕΠΠ) χωρίς την ανάγκη περαιτέρω δικαστηριακής επίλυσης. Η ΑΕΠΠ να κρίνει με λειτουργική ανεξαρτησία και οικονομική αυτοτέλεια, με ορθή στελέχωση, με ενεργοποίηση τεχνικών κλιμακίων και με τη βοήθεια τεχνικών εμπειρογνωμόνων την οποία θα υποχρεούται να ζητά για εξειδικευμένα θέματα.
6. Άρθρο 22 .Εγγυήσεις– Αντικατάσταση άρθρου 72 ν. 4412/2016
Με το άρθρο 22 τροποποιείται το άρθρο 72 του ν.4412/2016. Ειδικότερα, εισάγεται νέα διάταξη με την οποία προβλέπεται ότι «Στην περίπτωση των εγγυήσεων που εκδίδονται ηλεκτρονικά, προσκομίζεται με ευθύνη του οικονομικού φορέα εντός του χρονικού διαστήματος του προηγούμενου εδαφίου, υπεύθυνη δήλωση στην οποία δηλώνεται ότι το σχετικό ηλεκτρονικό αρχείο συμπεριλαμβάνεται στον φάκελο της προσφοράς του. Το αρμόδιο συλλογικό όργανο ελέγχει υποχρεωτικά την πλήρωση των απαιτήσεων του προηγούμενου εδαφίου, πριν από την έναρξη της διαδικασίας αποσφράγισης, και δεν αποσφραγίζονται οι ως άνω απαράδεκτες προσφορές. Η κήρυξη του απαραδέκτου ενσωματώνεται στην απόφαση επικύρωσης των αποτελεσμάτων ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, χωρίς να απαιτείται διακριτή απόφαση. ».
Θα πρέπει στο τέλος της ως άνω παραγράφου να γίνει προσθήκη της ακόλουθης φράσης: «Οι οικονομικοί φορείς που υπέβαλλαν τις ως άνω απαράδεκτες προσφορές δεν έχουν πρόσβαση στα στοιχεία των προσφορών των λοιπών συμμετεχόντων, σε κανένα στάδιο της διαδικασίας». Η πρότασή μας αποσκοπεί στην αποτροπή πρακτικής οικονομικών φορέων οι οποίοι δεν εκδηλώνουν κανένα θεμιτό ενδιαφέρον από την έκβαση του διαγωνισμού, καταχρώνται επί της ουσίας τη διαγωνιστική διαδικασία προκειμένου με την – έστω και εξ αρχής απαράδεκτη – συμμετοχή τους να διασφαλίσουν κακόπιστα και καταχρηστικά πρόσβαση στα κοινοποιούμενα κατόπιν της ηλεκτρονικής αποσφράγισης στοιχεία των προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής των λοιπών προσφερόντων /συμμετεχόντων.
ΜΕΡΟΣ Β’ ΑΜΥΝΑ
7. Άρθρο 158. Ενεργοποίηση προγράμματος στρατιωτικού εξοπλισμού – Αντικατάσταση άρθρου 76 ν. 3883/2010. Να προστεθεί νέα παράγραφος 2.δ. ως εξής:
δ. Η Ασφάλεια Εφοδιασμού και Πληροφοριών πρέπει να αποτελεί βασική απαίτηση (για όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των οπλικών συστημάτων), κατά την φάση της προμήθειας ή/και της σύναψης διακρατικής συμφωνίας.
8. Άρθρα 161, 171 Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική – Τροποποίηση άρθρου 3 ν. 3978/2011.
• Επί της παραγράφου 2 του σχεδίου θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΑΒΣ εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ τον Μάρτιο του 2017.
• Με την παράγραφο 3 του σχεδίου παρέχεται η δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με το άρθρο 346 της ΣΛΕΕ, να επιβάλλει ειδικούς όρους για την εκτέλεση της σύμβασης που προβλέπουν την υποχρέωση του αναδόχου για τη σύναψη συμβάσεων. Οι οριζόμενες όμως στο άρθρο 171 του σχεδίου προϋποθέσεις και διαδικασία είναι τόσο περίπλοκες και χρονοβόρες που καθιστά την επίκληση του άρθρου 346 της ΣΛΕΕ σχεδόν ανεφάρμοστη. Προκειμένου η επίκληση του άρθρου 346 ΣΛΕΕ να είναι έγκαιρη, εφαρμόσιμη και αποτελεσματική, προτείνεται αυτή να γίνεται μαζί με την απόφαση ενεργοποίησης του κυρίου εξοπλιστικού προγράμματος, με σκοπό να μειωθεί δραστικά ο χρόνος που απαιτείται για την διαδικασία σύναψης και την υλοποίηση του προγράμματος.
• Προτείνεται προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 3 του ν. 3978/2011 ως εξής:
Στις συμβάσεις που εμπίπτουν στις εξαιρέσεις του νόμου (Εφαρμογή άρθρου 346 ΣΛΕΕ, διακρατικές κλπ.) πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ΕΑΒΣ και να προβλέπεται η απαιτούμενη Εγχώρια Βιομηχανική Συμμετοχή (βιομηχανικές συνεργασίες σε ευαίσθητους τομείς που μπορεί να υποστηρίξει η εγχώρια αμυντική βιομηχανία), ώστε να επιτυγχάνεται η ασφάλεια εφοδιασμού, μέσω της σύναψης συμβάσεων μεταξύ αλλοδαπών και εγχωρίων βιομηχανιών («Βιομηχανικές Συνεργασίες»), σχεδιαστικού και παραγωγικού έργου επί των υλικών της προμήθειας ή άλλων υλικών αμυντικής φύσεως, καθώς και έργου δια βίου υποστήριξης των υλικών της προμήθειας.
• Προτείνεται να διαγραφεί η τελευταία φράση της παραγράφου 5.α του νέου άρθρου 18Α του νόμου 3978/2011 (άρθρο 170 του σχεδίου νόμου), ως εξής: «η ασφάλεια εφοδιασμού δεν μπορεί να διασφαλισθεί επαρκώς με μέτρα που λαμβάνονται εντός του πλαισίου του ενωσιακού δικαίου ή με κοινή δράση των κρατών μελών σε ευρωπαϊκό επίπεδο» διότι η απόδειξή του είναι ουσιαστικά αδύνατη και συνεπώς καθιστά αδύνατη και ανεφάρμοστη την επίκληση του άρθρου 346 ΣΛΕΕ λόγω της ασφάλειας εφοδιασμού, καθόσον δεν είναι δυνατόν να στηρίζεται η ασφάλεια της χώρας σε «κοινή δράση των κρατών μελών σε ευρωπαϊκό επίπεδο» σε περιόδους κρίσης ή πολέμου που απαιτούν ταχύτατη αντιμετώπιση και ιεράρχηση προτεραιοτήτων από τις κυβερνητικές αρχές.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι σημαντικότερες, τόσο από πλευράς αξίας όσο και περιεχομένου, προμήθειες που υλοποιούνται την τελευταία περίοδο αφορούν συμβάσεις μεταξύ κρατών (Government-to-Government) πρέπει να προβλεφθεί από το νέο νόμο η ελάχιστη απαιτούμενη διαδικασία που θα ακολουθείται για την πραγματοποίηση προμηθειών αυτής της μορφής.
9. Άρθρο 162. Συμφωνίες-πλαίσιο εν συνεχεία υποστήριξης – Προσθήκη άρθρου 4Α στον ν. 3978/2011 Στην ουσία η προσθήκη του άρθρου 4α έρχεται σε σύγκρουση με την υποχρέωση για ταυτόχρονη σύναψη σύμβασης συντήρησης με την σύμβαση προμήθειας στρατιωτικού εξοπλισμού που προβλέπεται στο άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 3978/2011. Προτείνουμε τη διαγραφή του άρθρου, διότι με την εφαρμογή του αναιρείται στην ουσία της η υποχρέωση της υπογραφής σύμβασης εν συνεχεία υποστήριξης ταυτόχρονα με τη σύμβαση προμήθειας όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 του ν. 3978, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να οδηγηθούν σε πολύ χαμηλές διαθεσιμότητες κύρια οπλικά συστήματα της χώρας λόγω έλλειψης συμβάσεων εν συνεχεία υποστήριξης.
10. Ανακοίνωση Κατακύρωσης (άρθρο 88 του ν. 3978/2011)
Προτείνεται να γίνει ανάλογη ρύθμιση με αυτή του άρθρου 105 του νόμου 4412/2016 έτσι όπως τροποποιείται με το άρθρο 46 του σχεδίου νόμου και στο άρθρο 88 του νόμου 3978/2011.
11. Άρθρο 184. Κυρώσεις για εκπρόθεσμη παράδοση υλικών ή παροχή υπηρεσιών – Αντικατάσταση άρθρου 40 ν. 3433/2006 παράγραφος 1. Θα πρέπει να ορισθεί ανώτατο ποσοστό προστίμου ως ποσοστό επί της συμβατικής αξίας των μη εμπρόθεσμα παραδοθέντων αντικειμένων/υπηρεσιών. Ειδάλλως, θα περιορισθεί η ευρεία συμμετοχή σε βάρος του υγιούς ανταγωνισμού και σε κάθε περίπτωση θα αυξάνει το κόστος τιμής των προσφορών λόγω της ασάφειας του σχετικού όρου. Προτείνεται 5% ως ανώτατο ποσοστό.
12. Να γίνει προσθήκη στα άρθρα 35 και 36 του ν. 3978/2011 Ασφάλεια Πληροφοριών και Ασφάλεια Εφοδιασμού
Είναι επιτακτική η ανάγκη για πλήρη αξιοποίηση των προβλέψεων για την Ασφάλεια Εφοδιασμού και Πληροφοριών μέσω Ειδικών Όρων και σχετικών Προτάσεων-Μελετών με βάση τις υπάρχουσες και άμεσα διαθέσιμες στην Ελλάδα δυνατότητες παραγωγής, συμπαραγωγής και υποστήριξης.
Αρθρ 35: Ασφάλεια Πληροφοριών
Πρέπει να γίνει αξιοποίηση της δυνατότητας εξασφάλισης της Ασφάλειας Πληροφοριών για το σύνολο ή τμήματα της προμήθειας βάσει σχεδίου διαχείρισης της ασφάλειας πληροφοριών (παροχή εθνικά ευαίσθητων πληροφοριών, συμβάσεις δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών κλπ). Δηλαδή θα πρέπει να προβλέπεται με προσθήκη στο άρθρο 35 του ν. 3978/2011 υποχρέωση του προσφέροντος για υποβολή κατάλληλου επιχειρησιακού σχεδίου διαχείρισης της ασφάλειας πληροφοριών και αξιοποίησης των εγχώριων βιομηχανιών στους ευαίσθητους τομείς, λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογική υποδομή και τις δυνατότητές τους και ιδιαίτερα σε ευαίσθητους για την άμυνα και ασφάλεια της χώρας τομείς, όπως προβλέπεται στην ΕΑΒΣ.
Απαιτούμενα στοιχεία για την αξιολόγηση κάλυψης της ανωτέρω απαίτησης:
o Υποβολή σχεδίου με τους ευαίσθητους τομείς και αναφορά στις εμπλεκόμενες εγχώριες βιομηχανίες και του έργου που αυτές θα υλοποιήσουν. Οι εγχώριες βιομηχανίες απαιτείται να διαθέτουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά – βεβαιώσεις βιομηχανικής ασφάλειας και χειρισμού ευαίσθητων πληροφοριών.
Άρθρο 36: Ασφάλεια εφοδιασμού
Να γίνει προσθήκη στο άρθρο 36 του ν. 3978/2011 ως εξής:
Σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού, Ειδικοί Όροι των διακηρύξεων και συμβάσεων θα διασφαλίζουν την υλοποίηση της σύμβασης ή τμημάτων αυτής σε εγχώριες εγκαταστάσεις όταν η παραγωγή, βιομηχανική υποστήριξη, συντήρηση και εν γένει η δια βίου υποστήριξη του υπό προμήθεια υλικού ή κρίσιμων τμημάτων αυτού, επιβάλλεται, για λόγους Εθνικής Ασφαλείας, επιχειρησιακής ετοιμότητας, ταχύτητας ανταπόκρισης κλπ., κυρίως σε περιόδους κρίσης, να πραγματοποιούνται εντός της ελληνικής επικράτειας, οι οποίοι θα περιλαμβάνουν:
α) Εγχώριο σύστημα υποδομών και εφοδιαστικής διαχείρισης
Υποχρέωση για εγκαθίδρυση ολοκληρωμένου συστήματος βιομηχανικής υποδομής και εφοδιαστικής διαχείρισης (με αναλυτική γεωγραφική κατανομή αυτού) από τον Προμηθευτή, εντός των Γεωγραφικών Ορίων της Ελληνικής επικράτειας, η οποία θα υποστηρίζει τους κρίσιμους τομείς, όπως αυτοί έχουν προσδιοριστεί από την Αναθέτουσα Αρχή εντός των προκαθορισμένων χρόνων απόκρισης.
Απαιτούμενα στοιχεία για την αξιολόγηση κάλυψης της ανωτέρω απαίτησης:
o Δήλωση των σημείων της εφοδιαστικής αλυσίδας του προσφέροντος εντός της Ελληνικής επικράτειας, χρήση υφισταμένων υποδομών και ανάλυση τρόπου αξιοποίησής τους στην υποστήριξη των κρίσιμων τομέων και των απαιτούμενων χρόνων απόκρισης.
o Δήλωση των εγχώριων υποκατασκευαστών ή εγχώριων ιδίων εγκαταστάσεων που θα συμμετέχουν στην υποστήριξη των κρίσιμων τομέων και υποβολή των σχετικών συμφωνητικών συνεργασίας μεταξύ Προμηθευτή – υποκατασκευαστών.
o Καταγραφή των απαρτίων και υποσυγκροτημάτων των κρίσιμων τομέων που θα υποστηριχθούν-κατασκευασθούν σε εγχώριους υποκατασκευαστές.
β) Χρόνο Απόκρισης-Επείγουσες Ανάγκες
Υποχρέωση για ανταπόκριση από τον προσφέροντα εντός συγκεκριμένων χρόνων απόκρισης για την επίτευξη της απαιτούμενης από την Αναθέτουσα Αρχή επιχειρησιακής διαθεσιμότητας σε:
o επισκευές,
o παραγωγή νέων ανταλλακτικών,
o υποστήριξη πεδίου,
o παροχής εκπαίδευσης,
o τηλεφωνικής υποστήριξης,
Απαιτούμενα στοιχεία για την αξιολόγηση κάλυψης της ανωτέρω απαίτησης:
o Υποβολή σχεδίου επίτευξης των απαιτούμενων χρόνων απόκρισης όπως αυτοί έχουν καθοριστεί από την Αναθέτουσα Αρχή.
o Υποβολή σχεδίου υλοποίησης των τυχόν αυξημένων ή κατεπειγουσών αναγκών της Αναθέτουσας Αρχής σε περιόδους κρίσης.
13. Χρόνος Παραλαβής Υλικών. Να γίνει τροποποίηση των άρθρων 38 και 39 του ν. 3433/
Να τεθούν προθεσμίες για την ολοκλήρωση των ελέγχων και της παραλαβής υλικών, η άπρακτη παρέλευση των οποίων χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου να υπέχει θέση αυτοδίκαιης παραλαβής κατ’ αναλογία με τα ισχύοντα στο άρθρο 209 παρ. 3 του Ν. 4412/16.
14. Να γίνει προσθήκη στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII – Μητρώα του ν. 3978
Το γεγονός ότι σύμφωνα με το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών φαίνεται να διαθέτουν κοινό μητρώο για όλες τις περιπτώσεις Συμβάσεων (Έργων / Προμηθειών / Υπηρεσιών) αποτελεί συγκυρία η οποία δρα ευνοϊκά υπέρ των οικονομικών φορέων του εξωτερικού στις περιπτώσεις Διαγωνισμών/Συμβάσεων Έργων (μικτού χαρακτήρα) , δεδομένου ότι μπορούν να συμμετέχουν και εταιρείες που δεν δραστηριοποιούνται αυστηρά στον κατασκευαστικό τομέα σε σχέση με το ΜΕΕΠ του οποίου μέλη είναι αμιγώς κατασκευαστικές εταιρείες της Ελλάδας.
Ως εκ τούτου και στο πλαίσιο της ισότιμης αντιμετώπισης όλων των κοινοτικών οικονομικών φορέων προτείνεται η προσθήκη στο ΜΕΡΟΣ Α (ΕΡΓΑ) του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ VII να προστεθεί και το Βιοτεχνικό ή Εμπορικό ή Βιομηχανικό Επιμελητήριο καθώς και το Μητρώο Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΜΚΑΥ) με την προϋπόθεση ότι ο εγγεγραμμένος οικον. Φορέας θα πρέπει να υποβάλει ταυτόχρονα με την προσφορά του Δήλωση συνεργασίας με υπεργολάβο κατασκευαστική Εταιρία η οποία θα είναι μέλος του ΜΕΕΠ και η οποία θα αναλαμβάνει υπεργολαβικά το τμήμα του έργου που αφορά κατασκευαστικές εργασίες πολιτικού μηχανικού.
15. Άρθρο 172.Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) – Προσθήκη άρθρου 29Α στον ν. 3978/2011
Θα πρέπει τα θέματα για τη χρήση του ΕΕΕΣ, την υπογραφή του, την ισχύ, υποβολή και συμπλήρωση των απαραίτητων δικαιολογητικών να ρυθμίζονται κατ’ αναλογία με τις αντίστοιχες προβλέψεις του ν. 4412 όπως αυτός τροποποιείται με το σχέδιο νόμου.
Άρθρο 158
Επειδή η εφαρμογή του Άρθρου 158 θα πρέπει να αφορά αποκλειστικά ‘’στρατιωτικό εξοπλισμό’’ και σε κάθε περίπτωση να αποκλείονται ρητά από το πεδίο εφαρμογής του προϊόντα ΄΄διττής χρήσης’’ (‘’dual use’’), δηλαδή προϊόντα που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς αλλά και για μη-στρατιωτικούς (πολιτικούς/εμπορικούς) σκοπούς, ώστε να μην προκαλείται αλλοίωση/παραμόρφωση της εσωτερικής αγοράς σύμφωνα με την απαίτηση του Άρθρου 346,§1.β) ΣΛΕΕ, προτείνονται :
(1)η προσθήκη εδαφίου με σκοπό την εναρμόνιση του Νόμου με το Άρθρο 346 ΣΛΕΕ, §1.β, σε ότι αφορά τον εξοπλισμό ‘’διττής χρήσης’’
……………………………………………………………………………………………………………………………
‘’β)Κάθε κράτος μέλος δύναται να λαμβάνει τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για την προστασία ουσιωδών συμφερόντων της ασφαλείας του, που αφορούν την παραγωγή ή εμπορία όπλων, πυρομαχικών και πολεμικού υλικού, τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να αλλοιώνουν τους όρους του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς σχετικά με τα προϊόντα που δεν προορίζονται για στρατιωτικούς ειδικά σκοπούς’’.
……………………………………………………………………………………………………………………………
Η έννοια των ‘’προϊόντων που δεν προορίζονται για στρατιωτικούς ειδικά σκοπούς’’ έχει ερμηνευθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι ‘’αφορά τα κύρια/εσωτερικά χαρακτηριστικά των προϊόντων/εξοπλισμού που έχουν ειδικά σχεδιασθεί, αναπτυχθεί/παραχθεί ή τροποποιηθεί σε σημαντικό βαθμό για στρατιωτικούς σκοπούς΄΄.
[The Court sets forth that ‘’specifically military purposes’’ refers to the ‘’intrinsic characteristics of a piece of equipment specifically designed, developed or modified significantly for those purposes’’].
(Υπόθεση C-615/10 [2012] ECLI :EUC:2012:324 Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά την Φιλανδία).
(2)o καθορισμός των ειδών του ‘’στρατιωτικού εξοπλισμού’’ να υλοποιηθεί με αναφορά στο Νόμο υπ’ αριθ. 4028/2011 (ΦΕΚ 242Α/2011) σχετικά με προσαρμογή με Ευρωπαϊκή Οδηγία υπ’ αριθ. 2010/80/ΕΕ’’ Καταλόγου προϊόντων συνδεδεμένων με τον τομέα της άμυνας’’ ο οποίος περιλαμβάνει πέραν του καταλόγου στρατιωτικών ειδών της απόφασης Συμβουλίου ΕΕ 255 έτους 1958 και επιπρόσθετο κατάλογο στρατιωτικών ειδών, καθώς και σύμφωνα με το Άρθρο 1 και το Παράρτημα του Νόμου, ή με βάση άλλη επικαιροποιημένη κάθε φορά Νομοθετική ρύθμιση.
ΑΠΟΨΕΙΣ
ΣΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ – ΜΕΛΕΤΩΝ
(τροποποίηση του Ν. 4412/2016)
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι διαδικασίες για τη σύνταξη μελετών και την κατασκευή δημόσιων έργων οφείλουν να διέπονται από δυο βασικές αρχές: την ταχύτητα υλοποίησης και την ποιότητα, όπου στην τελευταία υπεισέρχονται και οι παράγοντες της οικονομίας καθώς επίσης της μέριμνας για την προστασία του περιβάλλοντος. Παράλληλα και επειδή ακριβώς πρόκειται για τη διαχείριση δημόσιων πόρων θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και ο παράγοντας της διαφάνειας.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω καλούμαστε να εντοπίσουμε σημεία της υπάρχουσας νομοθεσίας, τα οποία προκαλούν προβλήματα καθώς επίσης να διατυπώσουμε απόψεις για την καλύτερη αντιμετώπισή τους. Είναι προφανές ότι η εκπλήρωση των δύο βασικών αρχών αποτελεί μια ανταγωνιστική διεργασία, δεδομένου ότι ο στόχος σύντομης διάρκειας υλοποίησης (ταχύτητα) με βεβαιότητα δημιουργεί προβλήματα στην ποιότητα και το αντίστροφο. Ο νομοθέτης καλείται λοιπόν να ισορροπήσει το «σύστημα ταχύτητα-ποιότητα», ώστε σε κάθε περίπτωση να επιτυγχάνεται το βέλτιστο αποτέλεσμα, χωρίς, όπως αναφέραμε, να λησμονείται ο παράγοντας της διαφάνειας.
2. ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ
Η υπάρχουσα νομοθεσία (Ν. 4412/2016, όπως αυτή συμπληρώθηκε, τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα) προσπάθησε να ενοποιήσει τα αντικείμενα των δημόσιων έργων, μελετών, παροχής υπηρεσιών και προμήθεια υλικών, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, αφού όχι μόνο δεν κατόρθωσε να βελτιώσει το παλαιότερο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά στο όνομα της διαφάνειας προσέθεσε πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες με αποτέλεσμα η ανάθεση και η υλοποίηση των μελετών και των έργων να καταστούν χρονοβόρες, χωρίς να βελτιωθεί η ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος.
Ένα βασικό μειονέκτημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο νομοθέτης αρνείται να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ των μελετών ή των έργων, που αποσκοπούν στην κατασκευή νέων δομών και εκείνων που αποσκοπούν στη συντήρηση υφιστάμενων υποδομών. Οπωσδήποτε τα τελευταία (μελέτες ή έργα συντήρησης υποδομών) απαιτούν πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα υλοποίησης, δεομένου ότι η σημασία του συγκεκριμένου παράγοντα είναι εξαιρετικά υψηλή για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας. Ας μην απορούμε λοιπόν για τον υψηλό δείκτη τροχαίων ατυχημάτων, όταν η συντήρηση των οδών καθυστερεί (πέρα από την περιορισμένη χρηματοδότηση). Ας μην απορούμε επίσης για τις δυσβάστακτες συνέπειες των φυσικών καταστροφών, όταν καθυστερεί η συντήρηση των υδραυλικών – λιμενικών έργων λόγω και της πρόσθετης ανάγκης τήρησης ειδικών περιβαλλοντικών όρων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι μετά τις φυσικές καταστροφές (λόγω μη επαρκούς και έγκαιρης συντήρησης των υποδομών) επεμβαίνουν οι υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας για την αποκατάσταση των ζημιών με συνοπτικές διαδικασίες ανάθεσης, υψηλό κόστος αποκατάστασης και αμφίβολη ποιότητα, αφού οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται χωρίς καμιά μελέτη και κάτω από αφόρητη πίεση χρόνου.
Με βάση τα παραπάνω θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει μια ειδική πρόβλεψη για τις μελέτες και τα έργα συντήρησης των υποδομών. Είναι γεγονός επίσης ότι μια σειρά έργων συντήρησης απαιτεί την ύπαρξη αντίστοιχης μελέτης, για παράδειγμα αναφέρουμε τις γέφυρες. Οι διαδικασίες ανάθεσης και εκπόνησης μελέτης και στη συνέχεια ανάθεσης και κατασκευής του έργου συντήρησης σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία διαρκούν ορισμένα έτη με αποτέλεσμα στο διάστημα αυτό οι βλάβες και οι κίνδυνοι να επιτείνονται. Σε τέτοιες περιπτώσεις το σύστημα μελέτης – κατασκευής μπορεί να δώσει την απάντηση. Στο παρελθόν το σύστημα αυτό δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, όμως σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, για την αντιμετώπιση τεχνικά δύσκολων καταστάσεων στο συντομότερο δυνατόν χρονικό διάστημα.
Δυστυχώς όμως καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων δεν οφείλονται αποκλειστικά στο νομοθετικό πλαίσιο που αφορά στα δημόσια έργα, αλλά και σε άλλες υποχρεωτικές και εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες που αφορούν στις απαλλοτριώσεις και στην έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Οι καθυστερήσεις αυτές προκαλούν σειρά προβλημάτων. Για παράδειγμα παρατηρείται συχνά το φαινόμενο στο διάστημα που διαρκούν οι πρόσθετες αυτές διαδικασίες να αλλάζουν οι τοπικές συνθήκες, όπως η ανέγερση κτισμάτων στη ζώνη των έργων με αποτέλεσμα να απαιτείται αναμόρφωση της μελέτης ή πρόσθετες διαδικασίες απαλλοτρίωσης.
Έχει αποδειχθεί ότι στο θέμα της ποιότητας βασικός παράγοντας είναι το ύψος των εκπτώσεων. Υπερβολικές εκπτώσεις, έχουν σοβαρό αντίκτυπο ιδιαίτερα στην ποιότητα κατασκευής των δημόσιων έργων. Δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα το ότι η απαράβατη τήρηση της σύμβασης εκ μέρους του αναδόχου δεν συνδέεται με την έκπτωση της προσφοράς. Όλοι οι τεχνικοί των διευθυνουσών υπηρεσιών γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο ανάδοχος είναι σε θέση τυπικά να τηρεί τους όρους της σύμβασης, αλλά να βρίσκεται αντικειμενικά σε αδυναμία να ανταποκριθεί σε υψηλές απαιτήσεις ποιότητας. Παλαιότερα είχε γίνει προσπάθεια να τεθεί φραγμός στις υπερβολικά υψηλές εκπτώσεις με τη θέσπιση υψηλών πρόσθετων εγγυητικών επιστολών, αυτό όμως αποσύρθηκε. Παράλληλα ποτέ δεν εφαρμόστηκε η διάταξη του άρθρου 88, παρ. 6 του Ν. 4412/2016, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα του αρμόδιου Υπουργού να θέτει όρια για τον χαρακτηρισμό μιας οικονομικής προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής. Αντίθετα, με το άρθρο 72, παρ. 2 του Ν. 4412 /2016 μειώθηκε το ποσόν της απαιτούμενης εγγύησης για την καλή εκτέλεση, αφού αυτό καθορίζεται με βάση το ύψος της σύμβασης κι όχι όπως παλαιότερα με το ύψος του προϋπολογισμού, το οποίο ήταν και ορθότερο.
Η κεντρική εξουσία οφείλει να καταλήξει στο βασικό μοντέλο της διαχείρισης των μελετών και των έργων. Πρέπει να αποφασιστεί αν θα διατηρηθούν οι υπάρχουσες τεχνικές υπηρεσίες με τη δομή που έχουν ή αν θα οδηγηθούμε στην ανάθεση της διαχείρισης σε ιδιωτικούς φορείς ή τέλος αν θα εφαρμοστεί ένα μικτό σύστημα. Όλα τα μοντέλα χαρακτηρίζονται από πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα, τα οποία ανάλογα με τη θέση του καθενός υποβαθμίζονται ή υπερτονίζονται. Η παρούσα υγειονομική κρίση κατέδειξε ότι η εξάλειψη του δημόσιου χαρακτήρα σε βασικούς τομείς οδηγεί με βεβαιότητα σε τραγικές καταστάσεις. Η χρησιμότητα και η άμεση επέμβαση των τεχνικών του Δημόσιου Τομέα έχει αποδειχθεί ανεκτίμητη σε περιπτώσεις σεισμών και λοιπών θεομηνιών, που δυστυχώς είναι συχνά φαινόμενα στη χώρα μας.
Οι τροποποιήσεις που επέρχονται στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο παρά τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό τους, πραγματεύονται θέματα που δεν άπτονται των βασικών προβλημάτων, δηλαδή την συντόμευση του απαιτούμενου χρόνου των διαδικασιών και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι μεγάλες ανατροπές που επιφέρει η τροποποίηση του Ν. 4412/2016 στα δημόσια έργα εστιάζονται κυρίως σε δύο άρθρα, στο άρθρο 151 και στο άρθρο 159. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις υποτίθεται ότι αποσκοπούν στην επιτάχυνση των εργασιών. Με την απουσία ελέγχων στις ποσότητες των εργασιών και στην ποιότητα των υλικών που εισάγουν όχι μόνο δεν θα επιτύχουν τον επιδιωκόμενο στόχο, αλλά είναι προφανές θα οδηγήσουν σε αύξηση του πραγματικού κόστους των έργων και την κακή ποιότητα αυτών.
Τέλος πρέπει να επισημανθεί ότι οι τροποποιήσεις – συμπληρώσεις του Ν. 4412/2016 που προβλέπονται αλλά και αυτές που έχουν ήδη γίνει είναι εξαιρετικά πολλές. Συνεπώς βασικοί λόγοι εφαρμογής επιβάλλουν όχι την τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, αλλά την πλήρη αντικατάστασή της με έναν νέο Νόμο. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό στους συντάκτες του κειμένου ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία δεν απευθύνεται σε Νομικούς, αλλά σε επιστήμονες άλλων κλάδων, που έχουν ανάγκη από ένα σαφές και περιεκτικό κείμενο.
3. ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ
3.1 Άρθρο 2
Στο άρθρο 2 και συγκεκριμένα στην παράγραφο 7 δίνεται ο ορισμός του «έργου», ενώ στην παράγραφο 9 δίνεται ο ορισμός των «συμβάσεων υπηρεσιών».
Κατ’ αρχήν δεν γίνεται κατανοητός ο λόγος σύνδεσης της έννοιας «έργο» αποκλειστικά με το αντικείμενο των οικοδομικών εργασιών ή των εργασιών Πολιτικού Μηχανικού. Επίσης η έννοια «συμβάσεις υπηρεσιών» ορίζεται σαν παροχή υπηρεσιών, δηλαδή ορίζεται δια του ορισμού.
Επειδή συχνά στο παρελθόν υπήρχε πρόβλημα, ιδιαίτερα κατά τον προσυμβατικό έλεγχο συμβάσεων, λόγω της ασάφειας μεταξύ «έργου» και «παροχής υπηρεσιών» είναι χρήσιμο με τους ορισμούς να γίνει σαφής διαχωρισμός μεταξύ των δύο εννοιών. Προς τον σκοπό αυτόν η διάκριση αυτών θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω του κωδικού CPV.
Χρήσιμο θα ήταν επίσης να γίνει ξεχωριστή αναφορά στις συμβάσεις συντήρησης υποδομών, οι οποίες θα πρέπει να θεωρούνται έργα, επειδή οι υποδομές εντάσσονται σαφώς στα έργα.
3.2 Άρθρο 32
Το άρθρο 32 περιγράφει τις περιπτώσεις, στις οποίες επιτρέπεται η προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση.
Κατ’ αρχήν θα πρέπει να προσδιοριστεί αυστηρά με Π.Δ. ή εγκύκλιο σε ποιες περιπτώσεις αφορά και να καταγραφούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει πληρούνται σε κάθε περίπτωση
Η παράγραφος 2γ περιλαμβάνει και την περίπτωση έργων λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτα γεγονότα και με τη βασική προϋπόθεση ότι οι κατεπείγουσες ανάγκες δεν απορρέουν από ευθύνη των αρμόδιων υπηρεσιών.
Η παραπάνω διατύπωση δεν είναι σαφής, επειδή η προϋπόθεση που τίθεται επιδέχεται τελείως υποκειμενική ερμηνεία. Δεδομένου ότι με την παράγραφο 6 του ίδιου άρθρου εντάσσονται με σαφήνεια περιπτώσεις έργων, τα οποία δεν είναι κατ’ ανάγκη επείγουσας σημασίας (αφού αφορούν σε νέα έργα) είναι σκόπιμο κατά μείζονα λόγο να συμπεριληφθούν συγκεκριμένα και όχι ασαφώς οι περιπτώσεις έργων στοιχειώδους συντήρησης των υποδομών (οδοί, αναχώματα υδατορεμάτων κλπ.). Μια ασφαλιστική δικλείδα για την αποφυγή τυχόν καταχρήσεων στην εφαρμογή του μέτρου θα αποτελούσε η προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου, στο οποίο εκτάκτως θα συμμετέχει και ο Προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας της οικείας Περιφέρειας. Είναι χρήσιμο να υπάρχει πρόβλεψη σύνδεσης της περίπτωσης αυτής με το άρθρο 50 , εφόσον οι άμεσες επεμβάσεις απαιτούν και τη σύνταξη μελέτης.
Επισημαίνεται ότι σε τέτοιες περιπτώσεις ο χρόνος επέμβασης για την άρση του επικείμενου κινδύνου αποτελεί το κυρίαρχο κριτήριο και προέχει έναντι της οικονομικής προσφοράς, συνεπώς θα πρέπει να συνεκτιμάται και η χρονική προσφορά με την οικονομική. Εξάλλου το κόστος των ενδεχόμενων συνεπειών είναι υψηλότερο από τη δαπάνη των εργασιών. Τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι επεμβάσεις της Πολιτικής Προστασίας και να εξαιρούνται από τον προσυμβατικό έλεγχο και την περιβαλλοντική αδειοδότηση.
3.3 Άρθρο 44
Το άρθρο 44 καθορίζει τους τρόπους αντιμετώπισης έργων ή μελετών, όταν οι αναθέτουσες αρχές στερούνται τεχνικής επάρκειας. Στο άρθρο έχουμε τις εξής παρατηρήσεις:
• Το νέο άρθρο διέπεται από τελείως διαφορετική «φιλοσοφία» από το υπάρχον. Συγκεκριμένα το ισχύον άρθρο θέτει κατ’ αρχήν σαν προϋπόθεση ότι η αναθέτουσα αρχή διαθέτει τεχνική υπηρεσία με συγκεκριμένη στελέχωση. Στη συνέχεια το ισχύον άρθρο καθορίζει τους τρόπους λειτουργίας σε περιπτώσεις μη επαρκούς στελέχωσης ή τεχνικής αδυναμίας. Αντίθετα, το προτεινόμενο άρθρο αγνοεί την ύπαρξη τεχνικής υπηρεσίας στην αναθέτουσα αρχή και προχωρά στους τρόπους σύναψης, εποπτείας και επίβλεψης έργου ή μελέτης. Ενδεχόμενα θα ήταν χρήσιμο να καθοριστούν με Π.Δ. οι ελάχιστες απαιτήσεις για την οργάνωση και τη στελέχωση των αναθετουσών αρχών, προκειμένου να είναι σε θέση να υλοποιούν δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών.
• Σύμφωνα με την παραπάνω διατύπωση ο τίτλος του άρθρου, όπως αυτό διαμορφώνεται, είναι ασύμβατο με το περιεχόμενο, επειδή ακριβώς δεν αναφέρεται στην τεχνική επάρκεια των αναθετουσών αρχών, αλλά στην «τεχνική ανεπάρκεια» αυτών.
• Σε περίπτωση εκχώρησης της σύναψης και της επίβλεψης έργου ή μελέτης, σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται η αναθέτουσα αρχή να μη διατηρεί όχι μόνο το δικαίωμα, αλλά και το καθήκον να εποπτεύει το έργο ή τη μελέτη. Κάτι τέτοιο θα της στερούσε ακόμα και τη δυνατότητα γνώσης στην εξέλιξη και οποιασδήποτε παρέμβασης. Αποτελεί δηλαδή στην ουσία μια «εν λευκώ» εκχώρηση αρμοδιοτήτων.
• Η οργάνωση και στελέχωση της αναθέτουσας αρχής σε τεχνικό δυναμικό είναι οπωσδήποτε απαραίτητη, έστω και σε υποτυπώδη μορφή. Διαφορετικά έχει πλήρη αδυναμία ακόμα και για τη διαπίστωση των αναγκών εκπόνησης μελετών και κατασκευής έργων. Συνεπώς με δεδομένη την ανάγκη ύπαρξης τεχνικής υπηρεσίας ο καθορισμός ελάχιστα απαιτούμενου προσωπικού για τη λειτουργία της είναι απαραίτητος.
• Δημιουργείται η εύλογη απορία, πώς σε περίπτωση πλήρους εκχώρησης όλων των αρμοδιοτήτων σε άλλους φορείς η αναθέτουσα αρχή σύμφωνα με την παράγραφο 3 εξακολουθεί να είναι υπεύθυνη για την καλή εκτέλεση των καθηκόντων της.
• Ενώ οι περιπτώσεις (α) και (β) της παραγράφου 1 είναι σαφείς, η περίπτωση (γ) δεν φαίνεται να εξυπηρετεί κάποιον σκοπό με τη διατύπωση «επικουρικών δραστηριοτήτων των αγορών».
3.4 Άρθρο 49
Με το άρθρο 49 ορίζονται οι προϋποθέσεις ωριμότητας μιας σύμβασης. Στο άρθρο έχουμε τις εξής παρατηρήσεις:
• Στην παράγραφο περιγράφονται τα στοιχεία, που χαρακτηρίζουν την ωριμότητα μιας σύμβασης. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και η συντέλεση των απαλλοτριώσεων. Στην παράγραφο 2β καθορίζονται πρόσθετες προϋποθέσεις ωρίμανσης των έργων και μελετών πέραν των αναφερομένων στην προηγούμενη παράγραφο. Σε αντίθεση λοιπόν προς την παράγραφο 1 ορίζεται ότι προϋπόθεση για την ανάθεση σύμβασης δεν αποτελεί η συντέλεση της απαλλοτρίωσης, αλλά απλά να έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση προσωρινού ή οριστικού καθορισμού αποζημίωσης. Ειδικά για έργα που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 7Α του Ν. 2882/2001 αρκεί απλά η κήρυξη απαλλοτρίωσης καθώς επίσης η ύπαρξη έκθεσης εκτίμησης της επιτροπής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ίδιου Νόμου. Συνεπώς, για τα έργα δεν ισχύει η δέσμευση που ορίζεται στην παράγραφο 1 περί συντέλεσης απαλλοτρίωσης και η διατύπωση «… πέραν των άλλων…» στην αρχή της παραγράφου 2 δεν είναι ορθή.
• Ειδικότερα για το θέμα των απαλλοτριώσεων σε έργα που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 7Α του Ν.2882/2001 πρέπει να επισημανθεί ότι η κήρυξη των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων και η ύπαρξη έκθεσης εκτίμησης σύμφωνα με το άρθρο 15 του ίδιου νόμου δεν συνεπάγονται και την παρακατάθεση της αποζημίωσης υπέρ των ιδιοκτητών των απαλλοτριούμενων τμημάτων γης και συναπαλλοτριούμενων επικειμένων επί αυτών των τμημάτων. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 7Α του κώδικα των απαλλοτριώσεων η αποζημίωση, ως «εύλογο τίμημα», παρακατατίθεται μετά τον καθορισμό της με δικαστική απόφαση. Δεδομένου ότι από άποψη προδιαδικασίας η διαδικασία με το άρθρο 7Α δεν παρουσιάζει διαφορές με τη διαδικασία του προσωρινού ή οριστικού καθορισμού της αποζημίωσης, δεν θα έπρεπε οι προϋποθέσεις για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου να διαφοροποιούνται ανάλογα με την υπαγωγή του έργου στο άρθρο 7Α ή όχι. Πόσο μάλλον αν λάβουμε υπόψη μας τη συνταγματική διάταξη του άρθρου 17 «… Kανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση….».
• Στην παράγραφο 3, η οποία αναφέρεται σε εκπόνηση μελετών ή δημόσιων έργων από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ορίζεται ότι η επίβλεψη, η έγκριση και η παραλαβή θα διενεργηθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Θεωρούμε ότι περισσότερο ορθό, ειδικά για τα έργα, θα ήταν να οριζόταν η υποχρέωση υπογραφής σύμβασης μεταξύ της υπηρεσίας και του φυσικού ή νομικού προσώπου που θα συνοδεύεται από κατάθεση εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 72 και δηλώσεις ανάθεσης – επίβλεψης σε Μηχανικό με τα κατάλληλα τυπικά προσόντα. Η υπηρεσία οφείλει να ασκεί εποπτεία σε όλη τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών και να προβεί σε παραλαβή αυτών μετά την αποπεράτωση.
• Ο τίτλος του άρθρου αναφέρεται σε επάρκεια προϋπολογισμού, όμως στο συγκεκριμένο άρθρο δεν γίνεται καμιά αναφορά στον προϋπολογισμό της σύμβασης.
Τέλος θεωρούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να συμπεριληφθεί σαν στοιχείο ωριμότητας ενός έργου και ο καθορισμός του φορέα συντήρησης αυτού καθώς επίσης οι απαιτήσεις συντήρησης με κύριους άξονες τον χρόνο εκτέλεσης των σχετικών εργασιών, το ύψος της δαπάνης αναγόμενο σε ετήσια βάση και τις διαδικασίες εξασφάλισης της αναγκαίας πίστωσης.
3.5 Άρθρο 50
Στο άρθρο 50 περιγράφονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την εφαρμογή του συστήματος μελέτης – κατασκευής ενός έργου. Πρόκειται για ένα σύστημα, το οποίο στο παρελθόν δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και σε πολλές περιπτώσεις η εφαρμογή προκάλεσε προβλήματα. Το άρθρο αυτό αναμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό, προκειμένου να περιοριστούν οι προϋποθέσεις εφαρμογής. Ο περιορισμός αυτός γίνεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε δικαιολογημένα θα δημιουργηθούν αντιδράσεις κατά την εφαρμογή του συγκεκριμένου συστήματος. Για παράδειγμα αφαιρούνται βασικά στοιχεία από τον υποφάκελο Α, όπως είναι η προεκτίμηση αμοιβής της σύμβασης (Α.4), η εξασφάλιση χρηματοδότησης (Α.5), την τεκμηρίωση της επιλογής της διαδικασίας ανάθεσης (Α.6), τη δημοσιοποίηση του διαγωνισμού (Α.11), τα οποία αποτελούν βασικά στοιχεία διαφάνειας.
Μια πραγματικά χρήσιμη εφαρμογή του συστήματος μελέτης – κατασκευής εξακολουθεί να αγνοείται, αφού δεν γίνεται ρητή αναφορά σε επείγοντα και σύνθετα έργα συντήρησης των υποδομών, όπως για παράδειγμα επεμβάσεις οδικής ασφάλειας, αποκατάσταση γεφυρών ή αντιστηρίξεις πρανών. Η προϋπόθεση ύπαρξης περιβαλλοντικών όρων αποτελεί ένα σοβαρό εμπόδιο.
3.6 Άρθρο 53
Ο προϋφιστάμενος Ν. 3669/2008 στο άρθρο 17, παρ. 8 προέβλεπε για έργα που η προμέτρηση των εργασιών είναι δύσκολη ή αδύνατη, όπως για παράδειγμα τα έργα συντήρησης, είναι δυνατόν ο προϋπολογισμός των συμβατικών τευχών να μην περιλαμβάνει ποσότητες των επιμέρους εργασιών, αλλά μόνο την κατ’ εκτίμηση δαπάνη του συνόλου κάθε ομάδας εργασιών και το γενικό σύνολο. Η διατύπωση αυτή είχε αποδειχθεί πολύ χρήσιμη για την ομαλή εξέλιξη των έργων στοιχειώδους συντήρησης των εθνικών και επαρχιακών οδών, ιδιαίτερα αφότου τα έργα αυτά εκτελούνται με εργολαβίες. Προκειμένου να γίνουμε κατανοητοί υπενθυμίζουμε ότι στη στοιχειώδη συντήρηση των οδών εντάσσονται εργασίες, με τις οποίες αντιμετωπίζονται ως επί το πλείστον απρόβλεπτες και έκτακτες καταστάσεις (π.χ. επουλώσεις λάκκων, τοπικές αποκαταστάσεις οδοστρώματος, αντικατάσταση κατεστραμμένων πινακίδων σήμανσης, αντικατάσταση κατεστραμμένων στηθαίων ασφάλειας ύστερα από πρόσκρουση οχήματος, άρση καταπτώσεων, αντικατάσταση εσχαρών φρεατίων λόγω κλοπής, αντλήσεις νερών, απομάκρυνση εμποδίων από το οδόστρωμα κλπ.). Κατά τη φάση σύνταξης των συμβατικών τευχών οι τεχνικές υπηρεσίες δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουν ή έστω να εκτιμήσουν κατά προσέγγιση τις ποσότητες.
Στο άρθρο 53, παρ. 7, περίπτωση (ι) του Ν. 4412/2016, η οποία διατηρείται στην παρούσα τροποποίηση, υπάρχει παρόμοια πρόβλεψη, όμως θέτει ανώτατο όριο προϋπολογισμού τις 60.000€, ποσό που θεωρείται εξαιρετικά χαμηλό για συμβάσεις έργων στοιχειώδους συντήρησης, οι οποίες μάλιστα είναι σκόπιμο να έχουν διάρκεια τριών ή τεσσάρων ετών. Θεωρούμε χρήσιμο να μην υπάρχει περιορισμός στο ύψος του προϋπολογισμού, αλλά για την αποφυγή κατάχρησης να γίνει λεπτομερής αναφορά των περιπτώσεων εφαρμογής της συγκεκριμένης διάταξης.
3.7 Άρθρο 72
Το άρθρο 72 ορίζει τις εγγυήσεις, τις οποίες οφείλουν να παράσχουν οι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς ανάθεσης καθώς επίσης ο ανάδοχος σε όλες τις φάσεις υλοποίησης μιας δημόσιας σύμβασης. Ειδικά για τα έργα έχουμε τις παρακάτω παρατηρήσεις:
• Η εγγύηση καλής εκτέλεσης των εργασιών αποτελεί το πλέον βασικό, αλλά και στοιχειώδες μέσο, με το οποίο διασφαλίζεται η τήρηση των όρων της σύμβασης εκ μέρους του αναδόχου. Παράλληλα, η ποιότητα των εργασιών είναι σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση της έκπτωσης προσφοράς του αναδόχου.
• Ο προϋφιστάμενος Ν. 3669/2008 στο άρθρο 35, παρ. 1 όριζε ότι το ύψος της εγγύησης για την καλή εκτέλεση ανέρχεται σε ποσοστό 5% επί του ποσού του προϋπολογισμού μη συμπεριλαμβανόμενων της αναθεώρησης και του Φ.Π.Α. Μάλιστα, στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου προβλέπονταν η υποχρέωση κατάθεσης πρόσθετης εγγύησης σε περίπτωση υπερβολικά υψηλής έκπτωσης.
• Με το άρθρο 72, παράγραφος 1, περίπτωση (β) το ύψος της εγγύησης για τη καλή εκτέλεση διατηρείται μεν σε ποσοστό 5%, αλλά επί του ποσού της σύμβασης εκτός Φ.Π.Α. Ταυτόχρονα αποσύρθηκε η διάταξη για πρόσθετη εγγύηση σε περίπτωση υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων. Με τον τρόπο αυτόν το ποσό της εγγύησης μειώνεται σημαντικά και μάλιστα όσο υψηλότερη είναι η έκπτωση, τόσο χαμηλότερο είναι το ύψος της εγγύησης. Δηλαδή ενώ με την υψηλότερη έκπτωση αυξάνει ο κίνδυνος μη καλής εκτέλεσης των εργασιών, παραδόξως μειώνονται οι εξασφαλίσεις για την έντεχνη υλοποίηση του έργου. Δυστυχώς, η διάταξη αυτή διατηρείται στην προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου. Είναι απολύτως αναγκαίο να επιβάλλονται πρόσθετες εγγυήσεις σε περίπτωση έκπτωσης πάνω από συγκεκριμένο ποσοστό, καθώς επίσης και η εγγύηση να είναι ποσοστό επί του προϋπολογισμού μελέτης.
• Ο συγκεκριμένος τρόπος καθορισμού του ύψους της εγγύησης για την καλή εκτέλεση δεν έχει λογική για τον εξής λόγο: Ο προϋπολογισμός, που συντάσσουν οι υπηρεσίες της αναθέτουσας αρχής αποτυπώνει την «πραγματική αξία» του έργου για την κοινωνία, την οποία καλείται να διασφαλίσει η εγγύηση καλής εκτέλεσης.
3.8 Άρθρο 73
Με το άρθρο 73, παράγραφος 7 ορίζονται οι περιπτώσεις, στις οποίες οικονομικός φορέας μπορεί να αποδείξει την αξιοπιστία, όταν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού.
Στην παράγραφο 8 του ίδιου άρθρου αναφέρεται η διαδικασία, που οφείλει να ακολουθήσει η αναθέτουσα αρχή, η οποία πρέπει να εκδώσει σχετική απόφαση μετά παρέλευση 30 ημερών από την ημερομηνία αποστολής στην αρμόδια γνωμοδοτική επιτροπή. Στο θέμα αυτό παρατηρούμε τα εξής:
• Παρά το γεγονός ότι η έκδοση απόφασης συναρτάται από την γνωμοδότηση της αρμόδιας επιτροπής, δεν τίθεται καμιά χρονική προθεσμία στην επιτροπή για τη διατύπωση και διαβίβαση του πορίσματος της.
• Στην προτεινόμενη τροπολογία έχει αποσυρθεί η διάταξη, η οποία αναφέρεται στην περίπτωση άκαρπης παρέλευσης της προθεσμίας έκδοσης της σχετικής απόφασης από την αναθέτουσα αρχή.
3.9 Άρθρο 88
Το άρθρο 88 αναφέρεται σε προσφορές, που κρίνονται ασυνήθιστα χαμηλές. Όμως δεν αναφέρεται ποσοτικό κριτήριο, με βάση το οποίο μια προσφορά κρίνεται ασυνήθιστα χαμηλή. Βέβαια, στην παράγραφο 6 τίθεται για έργα και μελέτες ως μέγιστο όριο απόκλισης το 10% από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων όλων των προσφορών. Στο θέμα αυτό έχουμε τις εξής παρατηρήσεις:
• Η υπέρβαση του μέγιστου ορίου απόκλισης δεν αποτελεί λόγο αποκλεισμού της προσφοράς, αλλά απλά παρέχει τη δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή να καλέσει τον προσφέροντα να αιτιολογήσει την προσφορά του.
• Το κριτήριο της μέγιστης απόκλισης 10% δεν είναι δεσμευτικό για την αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να ζητήσει αιτιολόγηση της προσφοράς, δεδομένου ότι αυτή μπορεί να απαιτήσει αιτιολόγηση και σε χαμηλότερο ποσοστό απόκλισης.
• Ειδικά στα έργα το όριο του 10% κρίνεται υπερβολικά υψηλό. Για παράδειγμα για εκπτώσεις κυμαινόμενες από 50% έως 70%, ο μέσος όρος αναμένεται να βρίσκεται κοντά στο 60%. Συνεπώς έκπτωση της τάξης 70% κρίνεται κατ’ αρχήν αποδεκτή. Είναι γνωστό όμως ότι με τις υπάρχουσες τιμές των εγκεκριμένων Τιμολογίων ήδη ποσοστό έκπτωσης 50% είναι πολύ υψηλό.
Από τα παραπάνω φαίνεται καθαρά ότι με την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου δεν επιτυγχάνεται ουσιαστικά καμιά βελτίωση στο θέμα του περιορισμού των υπερβολικών εκπτώσεων, που παρατηρείται σωρηδόν κατά τα τελευταία έτη και έχει προφανείς συνέπειες στην ποιότητα των εργασιών.
3.10 Άρθρο 100
Στο άρθρο 100 περιγράφεται η διαδικασία αποσφράγισης και αξιολόγησης των αιτήσεων συμμετοχής και των προσφορών των διαγωνιζόμενων. Στην παράγραφο 4 του ισχύοντος άρθρου υπήρχε μια ασαφής διατύπωση, που αναφέρει ότι τα αποτελέσματα των διαφόρων σταδίων επικυρώνονται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου της αναθέτουσας αρχής, και η οποία επιτρέπει δύο ερμηνείες, δηλαδή είτε απόφαση να απαιτείται μετά από κάθε στάδιο της διαδικασίας (αποτέλεσμα), είτε ότι μετά την ολοκλήρωση όλων των σταδίων.
Αντίθετα, με την προτεινόμενη τροποποίηση στην παράγραφο 2 αποσαφηνίζεται ότι η διαδικασία περιλαμβάνει ένα επιπλέον στάδιο, εκείνο της κατάθεσης εκ μέρους του μειοδότη και των δικαιολογητικών κατακύρωσης και τη σύνταξη σχετικού πρακτικού. Το αρμόδιο όργανο προβαίνει στην έκδοση απόφασης μετά την ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας. Η διατύπωση αυτή κρίνεται θετική, επειδή σαφώς συντελεί στην επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης.
3.11 Άρθρο 105
Στο άρθρο 105 περιγράφεται η διαδικασία κατακύρωσης του διαγωνισμού στον προσωρινό μειοδότη. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 η απόφαση κατακύρωσης της αναθέτουσας αρχής κοινοποιείται σε όλους τους διαγωνιζόμενους εκτός από τον προσωρινό ανάδοχο. Αντίθετα, στην παράγραφο 2 της προτεινόμενης τροποποίησης η απόφαση αυτή κοινοποιείται σε όλους ανεξαιρέτως του συμμετέχοντες πλην των αποκλεισθέντων.
Η συγκεκριμένη τροποποίηση απλουστεύει τη διαδικασία μη εξαιρώντας τον προσωρινό ανάδοχο από την κοινοποίηση της απόφασης. Παραμένει όμως το εύλογο ερώτημα, με ποιόν τρόπο θα ενημερωθούν οι αποκλεισθέντες για τον αποκλεισμό και τους λόγους αποκλεισμού, αν δεν τους κοινοποιηθεί η σχετική απόφαση.
Επίσης στην παράγραφο 3, περίπτωση (γ) δεν αποσαφηνίζεται ή έννοια του ελέγχου της υπεύθυνης δήλωσης που καταθέτει ο προσωρινός ανάδοχος, δηλαδή εάν το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο υποχρεούται να περιοριστεί σε έλεγχο της πληρότητας της δήλωσης ή έχει δικαίωμα/υποχρέωση να επεκταθεί σε πλήρη έλεγχο περί της αλήθειας των αναγραφόμενων στοιχείων.
3.12 Άρθρο 118
Στο άρθρο 118 καθορίζονται οι δυνατές περιπτώσεις απ’ ευθείας ανάθεσης. Η προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου αφορά σε:
• Το ανώτατο όριο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης ανέρχεται από 20.000€ σε 30.000€.
• Καταργείται η διάταξη της παραγράφου 5 του ισχύοντος άρθρου, το οποίο προβλέπει τη σύνταξη καταλόγου ενδιαφερόμενων για την ανάληψη έργων ή μελετών με απ’ ευθείας ανάληψη και την ανάθεση της σύμβασης μέσω κλήρωσης. Επίσης καταργείται η υποχρέωση αναγγελίας του αποτελέσματος της κλήρωσης στο Τ.Ε.Ε. Αντίθετα, μοναδική προϋπόθεση για την επιλογή του αναδόχου αποτελεί η εκπλήρωση των απαιτούμενων κατά περίπτωση προσόντων. Αντί αυτών με την παράγραφο 4 της προτεινόμενης τροποποίησης προβλέπεται ότι ο συγκεκριμένος ανάδοχος δεν επιτρέπεται να συνάψει νέα σύμβαση με απ’ ευθείας ανάθεση εντός χρονικού διαστήματος 12 μηνών.
• Επίσης καταργείται η διάταξη της παραγράφου 5 του ισχύοντος άρθρου για υποχρέωση αναγγελίας του αποτελέσματος της κλήρωσης στο Τ.Ε.Ε. Όμως στο άρθρο 120, παράγραφος 3, περίπτωση (γ) προβλέπεται υποχρέωση ανάρτησης της πρόσκλησης για υποβολή προσφοράς και στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε.
• Καταργείται η παράγραφος 6 του ισχύοντος άρθρου, το οποίο προβλέπει κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα κληρώσεων.
Ενδεχόμενη ενοποίηση των άρθρων 36, 117, 118 θα καθιστούσε πιο λειτουργικές τις διαδικασίες, εφόσον μάλιστα οριστούν τρεις βαθμίδες διαγωνισμών ως εξής:
1. Απευθείας ανάθεση σε συμβάσεις έως 30.000 € με αυστηρό προσδιορισμό των εργασιών που περιλαμβάνουν.
2. Μια ενδιάμεση κατηγορία με συντομότερες διαδικασίες έως το όριο του Ευρωπαϊκού διαγωνισμού.
3. Συμβάσεις άνω του ορίου της προηγούμενης παραγράφου.
3.13 Τίτλος 1: Δημόσιες συμβάσεις έργων
Όλα σχεδόν τα άρθρα του Τίτλου 1 που αναφέρονται στις δημόσιες συμβάσεις έργων χαρακτηρίζονται από μια αντίφαση σε σχέση με το τροποποιημένο άρθρο 44. Συγκεκριμένα, όπως ήδη έχουμε αναφέρει (βλ. ενότητα 3.2), στην τροποποίηση του άρθρου 44 αγνοείται η ανάγκη στοιχειώδους έστω οργάνωσης και στελέχωσης για την τεχνική υπηρεσία της αναθέτουσας αρχής. Εντούτοις σχεδόν στο σύνολο των άρθρων του Τίτλου 1 γίνεται αναφορά σε διευθύνουσα ή επιβλέπουσα υπηρεσία καθώς επίσης σε προϊσταμένη αρχή. Προφανώς και είναι σκόπιμο σε περιπτώσεις υποστελέχωσης ή αδυναμίας των τεχνικών υπηρεσιών να αναθέτονται συγκεκριμένα καθήκοντα σε τρίτους, όπως προβλέπει το τροποποιημένο άρθρο 44, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπεται η ανάγκη ύπαρξης τεχνικής υπηρεσίας. Το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με αναμόρφωση και συμπλήρωση του άρθρου 44. Εξάλλου, όπου προβλέπεται ανάθεση καθηκόντων σε ιδιωτικούς φορείς η διευθύνουσα υπηρεσία εξακολουθεί να διατηρεί μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων της.
3.13 Άρθρο 136
Το άρθρο 136 καθορίζει τον τρόπο άσκησης της επίβλεψης από τη διευθύνουσα υπηρεσία. Οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στο τροποποιημένο άρθρο είναι οι εξής:
• Καταργείται η διάταξη που αναφέρεται στη συγκρότηση επιτροπής αφανών εργασιών. Συνεπώς όλες οι εργασίες επιμετρώνται και παραλαμβάνονται κατ’ αρχήν από την ομάδα επίβλεψης. Η κατάργηση της συγκεκριμένης επιτροπής κρίνεται θετική, επειδή διευκολύνει τη διαδικασία ελέγχου των επιμετρήσεων, ενώ ταυτόχρονα εξαλείφει το πρόβλημα επικάλυψης των αρμοδιοτήτων.
• Στο τέλος της παραγράφου 1 προστίθεται εδάφιο, που αναφέρει ρητά τον σκοπό της επίβλεψης, που ορίζεται σε «… πιστή εκπλήρωση από τον ανάδοχο των όρων της σύμβασης και την κατασκευή του έργου σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης…». Όμως η διάταξη αυτή καθώς επίσης το πρώτο εδάφιο της ίδιας παραγράφου έρχονται σε σαφή αντίθεση με τις τροποποιήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 151 και 159
• Με την παράγραφο 3 προβλέπεται η δυνατότητα επίβλεψης από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα, ο οποίος έχει τα ίδια καθήκοντα, υποχρεώσεις και ευθύνες με εκείνες των δημόσιων υπαλλήλων. Η διάταξη αυτή δεν είναι κατ’ ανάγκη αρνητική, αλλά περιέχει αρκετές ασάφειες, όπως:
Πρέπει να αποσαφηνιστεί με ρητή αναφορά ότι ο ιδιωτικός φορέας περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στην επίβλεψη, συνεπώς η διευθύνουσα υπηρεσία διατηρεί την παρακολούθηση, τον έλεγχο και τη διοίκηση του έργου. Αυτό μπορεί να γίνει με κατάλληλη προσθήκη στην παράγραφο 5, περίπτωση (α), ώστε η άσκηση των παραπάνω αρμοδιοτήτων να μην υποβαθμίζεται με το απλό δικαίωμα «δυνατότητας».
Δεν γίνεται κατανοητό, για ποιόν λόγο προβλέπεται υπογραφή σύμβασης μεταξύ αναδόχου και ιδιωτικού φορέα επίβλεψης, δεδομένου τόσο ο ανάδοχος όσο και ο φορέας επίβλεψης δεν πρέπει να έχουν μεταξύ τους συμβατική σχέση, αλλά μόνο με την αναθέτουσα αρχή.
• Με τη διατύπωση της παραγράφου 4 αποκλείεται η ανάθεση επίβλεψης σε ιδιωτικό φορέα για μέρος του αντικειμένου της επίβλεψης.
• Στην παράγραφο 9 αλλάζει η παράγραφος 7 και οι βασικοί μελετητές του έργου δεν μετέχουν υποχρεωτικά αλλά δυνητικά ως τεχνικοί σύμβουλοι – μελετητές. Όμως δεν γίνεται κατανοητό, για ποιόν λόγο αναφέρεται ρητά ότι συνεργάζονται μόνο με τον ιδιωτικό φορέα επίβλεψης και όχι με τη διευθύνουσα υπηρεσία.
Η παράγραφος 1 που ορίζει τις αρμοδιότητες της διευθύνουσας υπηρεσίας και των επιβλεπόντων, οι οποίοι έχουν καθήκον την «… πιστή εκπλήρωση από τον ανάδοχο των όρων της σύμβασης και την κατασκευή του έργου σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης…» έρχεται σε αντίθεση με τις τροποποιήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 151 και 159. Δεν είναι δυνατόν η διευθύνουσα υπηρεσία και οι επιβλέποντες να εκπληρώσουν τα παραπάνω καθήκοντα, ενώ οι επιμετρήσεις και η ποιότητα των υλικών πιστοποιούνται με δήλωση του αναδόχου. Επιπρόσθετα, στο άρθρο 141 αναφέρεται ρητά ότι αποτελεί πειθαρχική παράβαση των επιβλεπόντων η κατασκευή ελαττωματικών εργασιών ή η ενσωμάτωση ελαττωματικών υλικών, ενώ με τα άρθρα 151 και 159 έχει περιοριστεί σημαντικά η δυνατότητα παρέμβασης στα συγκεκριμένα αντικείμενα.
3.15 Άρθρο 138
Στο άρθρο 138 καθορίζονται οι γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου. Στις προτεινόμενες τροποποιήσεις έχουμε τις εξής παρατηρήσεις:
• Δεν γίνεται κατανοητή η υποχρέωση του αναδόχου να ελέγξει τη μελέτη και να ενημερώσει τη διευθύνουσα υπηρεσία. Υποτίθεται ότι ο ανάδοχος, όπως κάθε συμμετέχων στη διαδικασία ανάθεσης, έχει υποχρέωση να έχει ελέγξει τη μελέτη του έργου, προκειμένου να διαμορφώσει την οικονομική προσφορά του. Ασφαλώς και μετά την υπογραφή της σύμβασης έχει δικαίωμα (όχι όμως υποχρέωση) να ενημερώσει γραπτά τη διευθύνουσα υπηρεσία για τυχόν προβλήματα της μελέτης και γενικότερα του έργου. Η συγκεκριμένη διατύπωση παρέχει στον ανάδοχο δύο δικαιώματα:
την επίκληση ότι δεν είχε γνώση της μελέτης (συνεπώς του έργου) κατά την προσφορά του τη μελέτη,
την παροχή δυνατότητας καθυστέρησης της ανάπτυξης του εργοταξίου και την έναρξη των εργασιών.
• Στις υποχρεώσεις του αναδόχου εμπεριέχεται υποχρέωση της διευθύνουσας υπηρεσίας. Κατ’ αρχήν θα ήταν ορθότερο να αποφευχθεί η ένταξη ενός καθήκοντος της διευθύνουσας υπηρεσίας στο άρθρο για τις υποχρεώσεις του αναδόχου . Επίσης δεν αποσαφηνίζεται, εάν η πράξη αυτή είναι υποχρεωτική ή διενεργείται μόνον, εφόσον ο ανάδοχος διατυπώσει παρατηρήσεις επί της μελέτης. Η όλη διαδικασία επιτείνει τα προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω.
• Η όλη διαδικασία της παραγράφου 2 δεν εντάσσεται στις γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου, δεδομένου ότι καταλήγει στη δυνατότητα διάλυσης της σύμβασης. Η όλη διαμόρφωση της συγκεκριμένης παραγράφου είναι προβληματική και παρέχει τη δυνατότητα αποχώρησης των αναδόχων πριν από την έναρξη των εργασιών λαμβάνοντας μάλιστα αποζημίωση.
• Σύμφωνα με την παράγραφο 5 σε περίπτωση επίβλεψης από ιδιωτικό φορέα, ο τελευταίος δεν έχει δικαίωμα να δώσει εντολή για την εκτέλεση επειγουσών εργασιών που αφορούν στην ασφάλεια του έργου, δεδομένου ότι αναφέρεται ρητά ότι αυτή δίδεται από τη διευθύνουσα υπηρεσία κι όχι από τον επιβλέποντα, που υπογράφει στο ημερολόγιο του έργου.
3.16 Άρθρο 139
Το άρθρο 139, που αναφέρεται στη διεύθυνση του έργου από την πλευρά του αναδόχου διατηρείται ως έχει. Όμως, στην παράγραφο 1 περιέχεται μια σωστή διάταξη για την ελάχιστη τεχνική στελέχωση του εργοταξίου η οποία ωστόσο δεν διατυπώνεται ορθά. Συγκεκριμένα, ορίζει ότι αυτή πρέπει να καθορίζεται στη Διακήρυξη και προβλέπει σχετική απόφαση της αναθέτουσας αρχής, η οποία όμως είναι περιττή, αφού ότι ούτως ή άλλως η Διακήρυξη εγκρίνεται με απόφαση της αναθέτουσας αρχής.
3.17 Άρθρο 142
Το άρθρο 142 αναθεωρείται πλήρως και η συμβουλευτική επιτροπή παρακολούθησης έργου καταργείται. Δημιουργείται όμως ψηφιακό αρχείο βαθμολόγησης όλων των τεχνικών εταιρειών που ασχολούνται με την κατασκευή δημόσιων έργων. Διαπιστώνονται ορισμένες ασάφειες στην εφαρμογή του συγκεκριμένου συστήματος:
• Δεν καθορίζεται η διαδικασία συλλογής των στοιχείων από την αρμόδια υπηρεσία.
• Δεν προβλέπεται η δυνατότητα πρόσβασης άλλων υπηρεσιών στο ψηφιακό αρχείο βαθμολόγησης.
• Ενώ στο άρθρο 1 ορίζεται ότι όλες οι τεχνικές εταιρείες εντάσσονται σε αυτό, στην παράγραφο 6 προβλέπεται ότι η εγγραφή στο αρχείο είναι υποχρεωτική για συμβάσεις βάσει τις βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής.
• Δεν περιγράφονται οι συνέπειες καλής ή κακής βαθμολόγησης των τεχνικών εταιρειών.
3.18 Άρθρο 143
Με την τροποποίηση του άρθρου 143 περιορίζονται οι τρόποι επικοινωνίας μεταξύ των υπηρεσιών και του αναδόχου. Καταργείται η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω τηλεομοιοτυπίας (fax) ή μέσω οργάνου δημόσιας υπηρεσίας. Ιδιαίτερα η επικοινωνία μέσω δικαστικού επιμελητή είναι σχετικά πολύπλοκη και δαπανηρή. Δυσχεραίνει και επιβαρύνει αδικαιολόγητα τις τεχνικές υπηρεσίες. Οι περιπτώσεις ειδικής πρόσκλησης του άρθρου 160 (έκπτωση αναδόχου) είναι σοβαρές και σχετικά σπάνιες, οπότε δικαιολογείται ίσως η επικοινωνία με δικαστικό επιμελητή. Αντίθετα, οι περιπτώσεις ειδικών διαταγών του άρθρου 159 (ακαταλληλότητα υλικών και κακοτεχνίες) είναι συχνές, απαιτούν άμεση ενέργεια και επομένως επιβάλλεται μια πιο απλή και οικονομική επικοινωνία.
3.19 Άρθρο 145
Το άρθρο 145 αφορά στο χρονοδιάγραμμα κατασκευής του έργου. Θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό για την ομαλή εξέλιξη του έργου, για τον λόγο αυτόν η παράβασή του προβλέπει ειδικές κυρώσεις. Όμως η εφαρμογή της παραγράφου 1 έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το άρθρο 138, παράγραφος 2. Δεν γίνεται κατανοητό με ποιόν τρόπο είναι δυνατόν ο ανάδοχος να συντάξει χρονοδιάγραμμα εντός 30 ημερών, εφόσον στο διάστημα αυτό έχει δικαίωμα να αμφισβητεί τη μελέτη και να μην γνωρίζει τη δυνατότητα εφαρμογής της. Αυτό οδηγεί σε μια σύνταξη και υποβολή χρονοδιαγράμματος σε εντελώς πρόχειρη μορφή, απλά και μόνο για τυπικούς λόγους και στη συνέχεια σε μια επίσης τυπική έγκριση αυτού.
Επίσης η παράγραφος 2 ορίζει ότι η έναρξη των εργασιών δεν επιτρέπεται να καθυστερήσει πέραν των 30 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης και αποτελεί λόγο έκπτωσης και πειθαρχικό παράπτωμα. Όμως στην παράγραφο 2 του άρθρου 138 ορίζεται ότι ο ανάδοχος πριν από την εγκατάστασή του στο εργοτάξιο οφείλει να καταθέσει παρατηρήσεις για τη μελέτη του έργου μέσα σε χρονικό διάστημα μέχρι 60 ημερών. Πώς είναι δυνατόν οι εργασίες να αρχίσουν χωρίς την εγκατάσταση στο εργοτάξιο;
3.20 Άρθρο 146
Το άρθρο 146 αφορά στο ημερολόγιο του έργου, το οποίο παύει να είναι βιβλίο καταχώρησης, αλλά έχει ηλεκτρονική μορφή. Η χρήση ηλεκτρονικού ημερολογίου απλοποιεί τη διαδικασία σύνταξης, ενώ παράλληλα διευκολύνει την εποπτεία του έργου εκ μέρους του επιβλέποντα μηχανικού και της διευθύνουσας υπηρεσίας. Υπάρχουν όμως οι εξής παρατηρήσεις:
• Δεν αναφέρεται στην παράγραφο 2 ο χρόνος αποστολής του ημερολογίου στον επιβλέποντα.
• Αρκεί η αποστολή του ημερολογίου στον επιβλέποντα Η κοινοποίηση στον προϊστάμενο της διευθύνουσας υπηρεσίας κρίνεται περιττή, ιδιαίτερα πριν γίνουν παρεμβάσεις από τον επιβλέποντα. Βέβαια ο προϊστάμενος διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου του ηλεκτρονικού ημερολογίου, όποτε το θεωρήσει αναγκαίο.
• Το ημερολόγιο δεν αποτελεί πράξη της διοίκησης, συνεπώς δεν χρειάζεται να εγκριθεί από τον προϊστάμενο της διευθύνουσας υπηρεσίας. Η υπογραφή εκ μέρους του επιβλέποντα θεωρείται αποδοχή.
• Η διατύπωση του όρου «μικρό έργο», στο οποίο είναι δυνατή η τήρηση συνοπτικού ημερολογίου (πάντα ηλεκτρονικό) ή και η εξαίρεση τήρησης είναι ασαφής. Είναι σκόπιμο η διαφοροποίηση εκτός από το οικονομικό αντικείμενο, το οποίο πρέπει να καθοριστεί, να λαμβάνει υπόψη και το αντικείμενο ή τη φύση του έργου, δηλαδή τα έργα συντήρησης που δεν έχουν σταθερό τόπο εργασιών.
3.21 Άρθρο 148
Το άρθρο 148 καθορίζει το ύψος των ποινικών ρητρών σε περίπτωση παραβίασης των προθεσμιών. Διατυπώνονται οι εξής παρατηρήσεις:
• Στην παράγραφο 1 προβλέπεται ότι η κατάπτωση των ποινικών ρητρών για υπέρβαση της εγκεκριμένης συνολικής προθεσμίας και των αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών δεν ανακαλείται. Όμως με την τροποποίηση του προηγούμενου άρθρου έχει πάψει η διάκριση μεταξύ ενδεικτικών και αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών. Συνεπώς η διατύπωση του της παραγράφου 1 δεν συμβαδίζει με το άρθρο 147. Το ίδιο συμβαίνει και στην παράγραφο 2.
• Εφόσον διατηρηθεί η διάκριση μεταξύ ενδεικτικών και αποκλειστικών τμηματικών προθεσμιών πρέπει στην παράγραφο 1 να υπάρχει αναφορά για την επιστροφή των ποινικών ρητρών που κατέπεσαν λόγω υπέρβασης των ενδεικτικών τμηματικών προθεσμιών.
3.22 Άρθρο 151
Το άρθρο 151, που καθορίζει τον τρόπο σύνταξης, υποβολής και ελέγχου των επιμετρήσεων, τροποποιείται ριζικά. Προφανής σκοπός της τροποποίησης είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης των λογαριασμών, ωστόσο με την προτεινόμενη διαδικασία δεν εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι πάντα η νομοθεσία διέπεται από την αρχή της προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος. Διατυπώνονται οι εξής παρατηρήσεις:
• Δεν αναφέρεται πουθενά η προφανής υποχρέωση της επίβλεψης για συνεχή παρακολούθηση των εργασιών. Η επισταμένη παρακολούθηση των εργασιών εκ μέρους της επίβλεψης καθιστά δυνατό τον έλεγχο των επιμετρήσεων μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ταυτόχρονα διασφαλίζει και την ποιότητα των εργασιών.
• Η νομοθεσία, έτσι όπως τροποποιείται, παρέχει σε περίπτωση αδυναμίας τη δυνατότητα ανάθεσης της επίβλεψης σε ιδιωτικό φορέα, ακριβώς για να αντιμετωπιστούν μεταξύ των άλλων τυχόν καθυστερήσεις στην εκτέλεση των εργασιών και την πληρωμή των λογαριασμών. Για ποιόν λόγο να προσληφθεί ιδιωτικός φορέας για την επίβλεψη, όταν δεν έχει υποχρέωση για ενδελεχή έλεγχο όλων των επιμετρήσεων;
• Η επιμέτρηση συντάσσεται από τον ανάδοχο με δική του ευθύνη, που αποτυπώνεται με την κατάθεση υπεύθυνης δήλωσης περί της αλήθειας. Εξάλλου κατά πάγια τακτική η υπογραφή της επιμέτρησης, των φύλλων αναλυτικών υπολογισμών και των κατασκευαστικών σχεδίων υποδηλώνουν κατά πάγια τακτική την αλήθεια των περιεχομένων στοιχείων.
• Η διάκριση μεταξύ εμφανών και αφανών εργασιών θεωρείται περιττή. Ο ανάδοχος υποχρεούται να ενημερώνει τον επιβλέποντα για τις εργασίες, που θα πραγματοποιηθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα (χρονικός ορίζοντας τουλάχιστον μιας εβδομάδας), ώστε η επίβλεψη να πραγματοποιήσει τους ελέγχους που κρίνει απαραίτητους. Έτσι ελέγχεται η ποσότητα και η ποιότητα των εργασιών, καθώς επίσης και η ποιότητα των υλικών.
• Η διάταξη που εισάγεται στην παράγραφο 7, σύμφωνα με την οποία ο επιβλέπων μετά τον έλεγχο των αφανών εργασιών πρέπει να συντάξει έκθεση και να την υποβάλλει αμέσως ηλεκτρονικά στον προϊστάμενο της διευθύνουσας υπηρεσίας θα μπορουσε να παραληφθεί. Η αποδοχή της επιμέτρησης, των φύλλων αναλυτικών υπολογισμών και των κατασκευαστικών σχεδίων αποδεικνύεται με την υπογραφή του επιβλέποντα. Η ηλεκτρονική ενημέρωση του προϊστάμενου εκ μέρους του αναδόχου για την διενέργεια του ελέγχου δεν εξυπηρετεί κάποιο σκοπό και ενέχει υποψίες έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ προϊσταμένου και επίβλεψης.
• Η διάταξη που εισάγεται στην παράγραφο 3 για τη δυνατότητα του προϊσταμένου να διατάξει μερική ή ολική επαλήθευση επιμετρήσεων περιττεύει, δεδομένου ότι ο προϊστάμενος σαν κατ’ εξοχήν αρμόδιος για την παρακολούθηση του έργου (βλ. άρθρο 136, παράγραφος 2), διατηρεί πάντα αυτό το δικαίωμα. Αφ’ ετέρου δημιουργεί την λανθασμένη εντύπωση ότι δεν αποτελεί καθήκον της επίβλεψης ο ενδελεχής έλεγχος όλων των επιμετρήσεων. Εξάλλου, εφόσον όλες οι επιμετρήσεις έχουν ελεγχθεί και δεν υπάρχει πρόβλημα στην εξέλιξη του έργου, ποιος λόγος καθιστά αναγκαίο τον επανέλεγχο ποσοστού από αυτές;
• Με την ισχύουσα νομοθεσία η έγκριση των επιμετρήσεων προϋποθέτει όχι μόνο την ακρίβεια των ποσοτήτων, αλλά και την ποιότητα των εργασιών. Με την τροποποίηση του άρθρου παραβλέπεται η ποιότητα, αφού η δήλωση του αναδόχου αφορά μόνο στην ποσότητα των εργασιών. Συνεπώς στην επιμέτρηση μπορούν να συμπεριληφθούν ακόμα και εργασίες κακής ποιότητας, χωρίς να μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι ο ανάδοχος ψεύδεται.
• Δεν είναι κατανοητό, για ποιόν λόγο τα υπολογιστικά σφάλματα ή η ένταξη εργασιών σε λανθασμένο άρθρο δεν συμπεριλαμβάνονται στις εκ προθέσεως ανακριβείς επιμετρήσεις.
• Από την όλη διαμόρφωση και διατύπωση του άρθρου διαφαίνεται δυνατότητα χαλάρωσης της επίβλεψης κατά την άσκηση των καθηκόντων της. Η διατήρηση της ισχύουσας διατύπωσης με συντόμευση της προθεσμίας έγκρισης από 45 σε 30 ημέρες επιταχύνει τη διαδικασία έγκρισης λογαριασμών, χωρίς να θέσει υπό αμφισβήτηση την ποιότητα των εργασιών.
• Με την προτεινόμενη διαδικασία στον ανάδοχο επιστρέφονται χωρίς ουσιαστικό έλεγχο οι εγγυήσεις, για εργασίες που ο ίδιος δήλωσε ότι πραγματοποίησε.
• Η κατάθεση δήλωσης ακριβείας κατά την υποβολή της τελικής επιμέτρησης είναι περιττή, δεδομένου ότι ούτως ή άλλως αυτή αποτελεί απλή ανακεφαλαίωση όλων των επιμετρήσεων του έργου. Ο έλεγχος του επιβλέποντα περιορίζεται ουσιαστικά στον έλεγχο των αθροισμάτων για τις ποσότητες των εργασιών. Η σύνταξη σχετικής έκθεσης από τον επιβλέποντα είναι επίσης περιττή, αρκεί η υπογραφή αυτής εκ μέρους του.
• Δεν τίθεται θέμα επιβολής κυρώσεων στον ανάδοχο λόγω υποβολής αναληθούς τελικής επιμέτρησης για τον λόγο που αναφέρθηκε παραπάνω.
• Δεν αναφέρεται ρητά η υποχρέωση έκδοσης απόφασης έγκρισης της τελικής επιμέτρησης από τη διευθύνουσα υπηρεσία.
• Καταργείται η επιτροπή παραλαβής φυσικού εδάφους, συνεπώς οι ποσότητες των χωματουργικών εργασιών δεν μπορούν να ελεγχθούν σε καμιά περίπτωση. Βέβαια, είναι προφανές ότι η επίβλεψη διατηρεί το δικαίωμα να πάρει στοιχεία φυσικού εδάφους, αλλά:
ο ανάδοχος δεν υποχρεωμένος να παρίσταται και να συνδράμει στο έργο της,
κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις τα στοιχεία αυτά ενδέχεται να αμφισβητηθούν αργότερα κατά την υποβολή και έγκριση των επιμετρήσεων, δηλαδή όταν πλέον είναι πρακτικά αδύνατη η διαπίστωση της αλήθειας.
• Διατηρείται όμως για άγνωστους λόγους η επιτροπή χαρακτηρισμού εδαφών. Η επιτροπή αυτή χαρακτηρίζει το είδος του εδάφους (γαιώδη – ημιβραχώδη ή βραχώδη) και το ποσοστό κάθε είδους, αλλά ο καθορισμός της ποσότητας αυτών επαφίεται στον ανάδοχο.
Συμπερασματικά αναφέρουμε ότι το άρθρο αυτό περιορίζει σημαντικά τη διευθύνουσα υπηρεσία στη δυνατότητα ελέγχου τόσο των ποσοτήτων όσο και της ποιότητας των εργασιών. Τυχόν επιδιωκόμενη επίσπευση της διαδικασίας ελέγχου και έγκρισης των επιμετρήσεων κάλλιστα μπορεί να επιτευχθεί με άλλους τρόπους, που έχουν αναφερθεί παραπάνω.
3.23 Άρθρο 152
Το άρθρο 152 καθορίζει τη διαδικασία σύνταξης, κατάθεσης και έγκρισης των λογαριασμών. Επισημαίνονται τρία βασικά σημεία σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία:
• Για την έγκριση του λογαριασμού δεν απαιτείται η έγκριση των επιμετρήσεων, αλλά αρκεί η κατάθεσή τους εκ μέρους του αναδόχου.
• Για την έγκριση του λογαριασμού δεν απαιτείται η προσκόμιση παραστατικών πληρωμής κρατήσεων εκ μέρους του αναδόχου.
• Καταργείται η κράτηση σε ποσοστό 10% στην αξία των υλικών που περιλαμβάνονται στην πιστοποίηση, χωρίς να αποσαφηνίζεται αν το ποσοστό κράτησης 5% συμπεριλαμβάνει την αξία των υλικών ή η αξία των υλικών απαλλάσσεται των κρατήσεων.
Ένας τρόπος επίσπευσης έγκρισης των λογαριασμών, χωρίς να καταργείται ο έλεγχος των επιμετρήσεων (ποσοτικά και ποιοτικά) είναι δυνατόν να επιτευχθεί εφόσον τα άρθρα 151 και 152 αναμορφωθούν κατάλληλα, ώστε για την έγκριση κάθε λογαριασμού απαιτείται η έγκριση όλων των επιμετρήσεων, που αφορούν σε όλους τους προηγούμενους λογαριασμούς και η υποβολή επιμετρήσεων για τις πρόσθετες εργασίες (προσωρινές επιμετρήσεις).
3.24 Άρθρο 153
Το άρθρο 153 καθορίζει τον τρόπο αναθεώρησης των εργασιών. Παρατηρούνται τα εξής:
• Η παράγραφος 5 (η οποία δεν τροποποιείται) αναφέρεται στην κατ’ εξαίρεση σταθερότητα των τιμών για έργα εκτιμώμενου προϋπολογισμού ύψους 1.500.000€. Εννοεί μέχρι ή άνω του ποσού αυτού;
• Στην παράγραφο 6 καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της αναθεώρησης (αύξησης ή μείωσης). Δεν αποσαφηνίζεται όμως ένα θέμα που πολλές φορές έχει αποτελέσει πεδίο δικαστικής διαμάχης μεταξύ αναδόχων και υπηρεσιών. Οι διάφορες δικαστικές διαμάχες κατέληξαν κατά καιρούς σε αντικρουόμενες αποφάσεις. Το πρόβλημα προκαλείται από το ερώτημα αν η αναθεώρηση είναι δικαίωμα ή υποχρέωση του αναδόχου. Εφόσον είναι δικαίωμα, τότε παρέχεται στον ανάδοχο η δυνατότητα να μην τη ζητήσει, όταν κρίνει ότι το συνολικό ύψος της αναθεώρησης είναι αρνητικό.
3.25 Άρθρο 156
Στο άρθρο 156 περιγράφονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την τροποποίηση της σύμβασης. Παρατηρούνται τα εξής:
• Στην παράγραφο 1 έχει εισαχθεί περίπτωση (γ) μια τελείως ασαφής διάταξη που επιτρέπει την αλλαγή της σύμβασης και ως προς άλλους όρους πέραν της ανάθεσης συμπληρωματικών εργασιών, που προβλέπονται ήδη στην περίπτωση (β) της ίδιας παραγράφου. Δεδομένου ότι ένα άλλο βασικό σημείο της σύμβασης, που αφορά στην παράταση της προθεσμίας περαίωσης καθορίζεται σε ιδιαίτερο άρθρο, η εισαγωγή της συγκεκριμένης περίπτωσης με αυτήν την γενικόλογη διατύπωση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές «εκτροχιάσεις» της σύμβασης.
• Στην ίδια παράγραφο στην περίπτωση (ε) εισάγεται διάταξη σύμφωνα με την οποία για την τροποποίηση της σύμβασης, δηλαδή για την έγκριση Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών, απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου. Με την ισχύουσα νομοθεσία τέτοια γνωμοδότηση απαιτείται μόνο για την υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης.
• Θα ήταν σκόπιμο στην χρήση των επί έλασσον δαπανών να μην υπάρχουν τα όρια του 20% και 10%, εφόσον πρόκειται για έργα συντήρησης, για τα οποία λόγω της φύσης των έργων αυτών είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιοριστούν εξ αρχής με ακρίβεια οι ποσότητες, ενώ πολύ συχνά μέχρι την ολοκλήρωση των έργων προκύπτει ανάγκη αντιμετώπισης απρόοπτων καταστάσεων. Η διάταξη αυτή μπορεί να διατηρηθεί, μόνον εφόσον στο άρθρο 53 περιληφθεί διάταξη για δυνατότητα σύνταξης προϋπολογισμού χωρίς ποσότητες των επιμέρους εργασιών ανεξάρτητα από το ύψος αυτού.
3.26 Άρθρο 159
Το άρθρο 159 καθορίζει τις διαδικασίες για τον έλεγχο της καταλληλότητας των υλικών. Με την τροποποίηση επέρχονται σημαντικές αλλαγές, με τις οποίες δεν εξασφαλίζεται η ποιότητα των υλικών και συνεπώς η ποιότητα των εργασιών. Συγκεκριμένα:
• Με την παράγραφο 1 τροποποιείται η ισχύουσα διάταξη και ο έλεγχος της ποιότητας των υλικών αναλαμβάνεται από το τεχνικό προσωπικό του αναδόχου. Συνεπώς τα υλικά επιλέγονται με αποκλειστική ευθύνη του αναδόχου. Ο τεχνικός του αναδόχου υποβάλλει δήλωση με την οποία βεβαιώνει την αλήθεια του περιεχομένου της. Είναι προφανής η ατυχής διατύπωση του άρθρου, που δεν καθορίζει το περιεχόμενο της δήλωσης, αλλά μόνο ότι η (άνευ περιεχομένου δήλωση) είναι αληθής.
• Με την παράγραφο 2 προβλέπεται ότι ο επιβλέπων δικαιούται να ελέγχει την ποιότητα των υλικών κατά την εκτέλεση των εργασιών. Αυτό όμως σημαίνει ότι οποιαδήποτε ακαταλληλότητα στα υλικά διαπιστώνεται καθυστερημένα και εφόσον τα υλικά έχουν αρχίσει ήδη να ενσωματώνονται.
• Εφόσον η επίβλεψη έχει ανατεθεί σε ιδιωτικό φορέα, δεν προβλέπεται δικαίωμα στη διευθύνουσα υπηρεσία να ελέγξει η ίδια την ποιότητα των υλικών.
• Εξάλλου δεν προβλέπεται το προφανές δικαίωμα στη διευθύνουσα υπηρεσία να προχωρήσει σε έλεγχο της ποιότητας των υλικών, ούτε καν με βάση τις δηλώσεις του αναδόχου, εφόσον βέβαια αυτές έχουν πληρότητα περιεχομένου όσον αφορά στα χαρακτηριστικά των υλικών, και να εγκρίνει τη χρήση τους στο έργο.
Μάλιστα όλα αυτά γίνονται σε μια εποχή, που στην Ευρωπαϊκή Ένωση τίθενται σειρά κανόνων για την εξασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων και του αποκλεισμού όσων δεν τηρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
Το άρθρο αυτό στερεί από τη διευθύνουσα υπηρεσία κάθε δυνατότητα προληπτικού ελέγχου της ποιότητας των υλικών, που ενσωματώνονται στο έργο. Συνεπώς έρχεται σε αντίθεση με τη βασική αρχή της προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος, ενώ ταυτόχρονα καταπατείται το προφανές δικαίωμα του «αγοραστή» να ελέγχει την ποιότητα του προϊόντος που αγοράζει .
3.27 Άρθρο 161
Το άρθρο 161 καθορίζει τις διαδικασίες για τη διακοπή των εργασιών και τη διάλυση της σύμβασης.
Στην παράγραφο 1, περίπτωση (ε) δεν γίνεται κατανοητό γιατί ο ανάδοχος έχει δικαίωμα να ζητήσει διάλυση της σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 138, παράγραφος 2 που αναφέρεται στις υποχρεώσεις αυτού. Εξάλλου η αναφερόμενη στη συγκεκριμένη παράγραφο παραβίαση της υποχρέωσης της διευθύνουσας υπηρεσίας δεν βλάπτει τα συμφέροντα του αναδόχου σε βαθμό ανάλογο των συνεπειών. Το ίδιο ισχύει και για την επίκληση του άρθρου 148.
3.28 Άρθρο 168
Το άρθρο 168 καθορίζει τα καθήκοντα του επιβλέποντα και της διευθύνουσας υπηρεσίας κατά την περάτωση των εργασιών. Στις προτεινόμενες τροποποιήσεις παρατηρούμε τα εξής:
• Αυξάνεται το χρονικό διάστημα, μέσα στο οποίο η επίβλεψη υποχρεούται να επιθεωρήσει το έργο και να συντάξει την έκθεση από 10 σε 30 ημέρες. Με τον τρόπο αυτόν παρέχεται έμμεσα δυνατότητα άτυπης παράτασης των εργασιών.
• Η δυνατότητα επανελέγχου των επιμετρήσεων με καταμετρήσεις δεν έχει ουσιαστικά νόημα, αφού το έργο έχει ολοκληρωθεί, οι περισσότερες εργασίες έχουν πλέον καταστεί αφανείς και η δυνατότητα ελέγχου κατά το στάδιο εκτέλεσης των εργασιών έχει ουσιαστικά αφαιρεθεί με τις διατάξεις του άρθρου 151.
3.29 Άρθρο 170
Το ισχύον άρθρο 170 περιγράφει τη διαδικασία προσωρινής παραλαβής των έργων. Με την τροποποίηση της νομοθεσίας προβλέπεται κατάργηση της προσωρινής παραλαβής. Έτσι το άρθρο 170 της προτεινόμενης τροποποίησης εισάγει ένα τελείως διαφορετικό θέμα, τη σύσταση ενός νομικού προσώπου ιδιωτικού – μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με τίτλο «Εταιρία προδιαγραφών και τιμολόγησης τεχνικών έργων και μελετών».
Μέχρι σήμερα ο τεχνικός κόσμος της χώρας δεν είχε διαπιστώσει την ανάγκη ίδρυσης ενός τέτοιου φορέα. Ήδη στο παρελθόν την σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών είχε το Υπουργείο, στη συνέχεια πέρασε στο Ινστιτούτο Οικονομίας των Κατασκευών, για να καταλήξει σήμερα στον ΕΛΟΤ, που το 2012 εξέδωσε 440 τεχνικές προδιαγραφές και το 2019 άλλες 70. Επίσης η τιμολόγηση των εργασιών και μελετών ανήκει στις υπηρεσίες του Υπουργείου.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι δεν παρατηρείται ανάγκη δημιουργίας ενός νέου φορέα. Προφανώς η ίδρυση του συγκεκριμένου φορέα με αυτά τα αντικείμενα σίγουρα δεν αποσκοπεί στη βελτίωση της κατάστασης στους τομείς αυτούς.
3.30 Άρθρο 171
Το άρθρο 171, όπως προτείνεται στην τροποποίηση, περιγράφει τη διαδικασία παραλαβής των έργων, στην οποία ενσωματώνονται τόσο η προσωρινή όσο και η οριστική παραλαβή της ισχύουσας νομοθεσίας. Με την προτεινόμενη διαδικασία εισάγονται πολλά νέα στοιχεία, τα οποία καθιστούν τις παραλαβές πολύπλοκες, χρονοβόρες και αντιοικονομικές. Συγκεκριμένα:
• Στην παράγραφο 3 ορίζεται ότι η επιτροπή παραλαβής συγκροτείται εντός 3 μηνών από τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου. Επισημαίνεται ότι η παραλαβή θα ολοκληρωθεί 15 έως 18 μήνες από τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου.
• Ανεξάρτητα από το οικονομικό αντικείμενο του έργου η επιτροπή είναι πενταμελής. Δύο μέλη προέρχονται ορίζονται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, ενώ ο Πρόεδρος προέρχεται από άλλη αναθέτουσα αρχή. Η σύνθεση της επιτροπής σίγουρα δυσχεραίνει τη λειτουργία της.
• Δεν αναφέρεται ρητά, αλλά από το περιεχόμενο της παραγράφου 3 υπονοείται ότι η επιτροπή σε όλο το διάστημα από τη συγκρότηση μέχρι την σύνταξη του πρωτοκόλλου θα έχει καθήκον να προχωρήσει σε αλλεπάλληλους ελέγχους στο έργο κατά την κρίση της. Αυτό σίγουρα δεν είναι αρνητικό από θεωρητική άποψη. Αρνητικό όμως είναι το γεγονός ότι τόσο ο Πρόεδρος, όσο και τα μέλη που προέρχονται από το Τ.Ε.Ε. δικαιούνται ιδιαίτερης αμοιβής από τις πιστώσεις του έργου ανάλογα με τον αριθμό των συνεδριάσεων, που σίγουρα δεν μπορεί να ελεγχθεί, το οικονομικό αντικείμενο του έργου και τις τεχνικές δυσχέρειες αυτού. Η διαδικασία αυτή προκαλεί αδικαιολόγητη και ανεξέλεγκτη οικονομική επιβάρυνση στα έργα.
• Ενώ στην ισχύουσα νομοθεσία ορίζεται με σαφήνεια ότι τα μέλη της επιτροπής (μη αμειβόμενα) ορίζονται υποχρεωτικά ύστερα από κλήρωση, στην προτεινόμενη τροποποίηση δεν υπάρχει καμία αναφορά για τον τρόπο ορισμού της επιτροπής.
• Παρά το μεγάλο χρονικό διάστημα λειτουργίας της επιτροπής, το έργο της περιορίζεται σε κατά το δυνατόν ποσοτικό και ποιοτικό έλεγχο.
Η διαδικασία παραλαβής αποτελεί μια εκ των υστέρων διαδικασία ελέγχου. Οι δυνατότητες ποσοτικών και ποιοτικών ελέγχων είναι πολύ περιορισμένες, αφού το έργο έχει ολοκληρωθεί και σχεδόν στο σύνολο τους οι εργασίες έχουν πλέον καταστεί αφανείς. Είναι λοιπόν άσκοπο να προτείνεται μια τόσο πολύπλοκη και δαπανηρή διαδικασία σε αυτό το στάδιο.
3.31 Άρθρο 221
Στο άρθρο 221 απαριθμώνται τα όργανα διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, καθώς επίσης οι αρμοδιότητες, ο αριθμός των μελών και ο τρόπος συγκρότησής τους.
Ειδικά για τις συμβάσεις έργων ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση (α) της παραγράφου 8. Με την προτεινόμενη τροποποίηση προβλέπεται ότι στην επιτροπή διαγωνισμού με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα τιμή τα μέλη ορίζονται μεν από το Μη.Μ.Ε.Δ., αλλά προέρχονται από υπηρεσίες της αναθέτουσας αρχής. Η τροποποίηση αυτή κρίνεται θετικά, επειδή συντελεί στην επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης. Στο παρελθόν είχαν παρατηρηθεί μεγάλες καθυστερήσεις στη διενέργεια των διαγωνισμών λόγω αντικειμενικών δυσκολιών μετακίνησης, αλλά και απροθυμίας μελών της επιτροπής να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς άλλων υπηρεσιών.
Για τις συμβάσεις με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα προσφορά βάση της σχέσης τιμής – κόστους τα μέλη της επιτροπής ορίζονται από το Μη.Μ.Ε.Δ. και προέρχονται από τις υπηρεσίες της αναθέτουσας αρχής. Η επιτροπή συμπληρώνεται από μέλη που ορίζονται από συγκεκριμένους φορείς.
Για τις δημόσιες συμβάσεις μελετών η μόνη τροποποίηση που επέρχεται αφορά στον ορισμό των μελών της επιτροπής από το Μη.Μ.Ε.Δ. αλλά από υπαλλήλους της αναθέτουσας αρχής.
3.32 Άρθρα 346-359, 363
Για την εξέταση διαφορών που προκύπτουν κατά τις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων έχει συσταθεί η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφορών. Οι αρμοδιότητες, οργάνωση και λειτουργία της συγκεκριμένης αρχής περιγράφονται στα άρθρα 346 έως 359. Όμως η λειτουργία της αρχής αντί να συμβάλλει στην απλοποίηση και την επιτάχυνση για την επίλυση των διαφορών, προκάλεσε δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις. Συγκεκριμένα:
• Η θέσπιση διοικητικής επίλυσης ενώπιον της ΑΕΠΠ προηγείται υποχρεωτικά της δικαστικής προστασίας.
• Μετά την έκδοση απόφασης εκ μέρους της ΑΕΠΠ ο ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα να ασκήσει αίτημα για αναστολή εκτέλεσης της απόφασης και αίτηση ακύρωσης αυτής.
• Η διαδικασία άσκησης και εξέτασης προσφυγής ενώπιο της ΑΕΠΠ απαιτεί κατ’ ελάχιστον 3 – 4 μήνες.
• Αν και στον Νόμο ορίζεται ότι η απόφαση της ΑΕΠΠ είναι δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή, στην πράξη είναι παντελώς άχρηστη, αφού σε περίπτωση κατάθεσης αιτήματος αναστολής κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του δικαστηρίου, υποχρεωτικά η αναθέτουσα αρχή αναμένει τον προσδιορισμό, την εκδίκαση και την έκδοση της σχετικής απόφασης, η οποία μπορεί να αναστείλει την απόφαση της ΑΕΠΠ. Η διαδικασία αυτή συνήθως υπερβαίνει τους 6 μήνες (πλέον των παραπάνω 3-4 της ΑΕΠΠ). Η κατάσταση περιπλέκεται, επειδή τα δικαστήρια οφείλουν να αποφανθούν όχι μόνο για την απόφαση της αναθέτουσας αρχής αλλά και γι’ αυτήν της ΑΕΠΠ.
• Όμως ούτε η έκδοση απόφασης επί της αίτησης αναστολής από το δικαστήριο επιτρέπει στην αναθέτουσα αρχή να προχωρήσει, εφόσον ασκηθεί αίτηση ακύρωσης της απόφασης της ΑΕΠΠ. Η εκδίκαση και έκδοση μπορεί να υπερβαίνει κατά πολύ το ένα έτος (επί πλέον των χρόνων που προαναφέρθηκαν).
• Τέλος η παραπάνω διαδικασία είναι και εξαιρετικά δαπανηρή αφού προβλέπεται παράβολο για την άσκηση της προσφυγής σε ποσοστό 0,50% του προϋπολογισμού της σύμβασης.
Επισημαίνεται ότι η παραπάνω διαδικασία μπορεί να επαναλαμβάνεται σε πολλά στάδια ενός διαγωνισμού αλλά και να ασκείται από ποικίλους διαδίκους (υποψήφιους, αναθέτουσα Αρχή) με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά χρονοβόρα.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η κατάργηση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφορών και η θέσπιση μιας δικαστικής διαδικασίας, σε ειδικό τμήμα δικαστηρίου, που σε χρόνο όχι μεγαλύτερο των δύο μηνών θα αποφαινόταν οριστικά σε ένα μόνο στάδιο για την επίλυση της διαφοράς, αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη λύση για την επιτάχυνση των διαδικασιών και την ασφάλεια δικαίου.
Για τη Δ.Τ.Ε./Π.Κ.Μ.
Η αν. προϊσταμένη
Δέσποινα Ανταβαλίδου
Πολιτικός Μηχανικός με Α’β
1.ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΧΘΕΣ ΤΟΥ άρθρου 68 του Ν.3863/2010 από τους διαγωνισμούς καθαριότητας και φύλαξης .
Δεν μπορεί οι διαγωνισμοί αυτού του είδους να τελειώνουν μετά από δύο έτη. Ας γίνονται έλεγχοι απο τις αρμόδιες υπηρεσίες για το αν ασφαλίζουν τους υπαλλήλους. Η πλειοψηφία των προδικαστικών αφορά τα ποσοστά των ασφαλιστικών εισφορών, το διοικητικό κόστος κτλ.
Δεν μπορεί να θέλουμε γρήγορες διαδικασίες και οι διαγωνισμοί αυτοί να θεωρούνται (εξαιτίας αυτού του άρθρου) οι δυσκολότεροι του 4412.
Αξιότιμοι κύριοι,
Σχετικά με το Άρθρο 214 του Ν. 4412/2016, αναφερόμενο στα «Δείγματα» επιθυμούμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα:
Τα προβλεπόμενα από το ως άνω άρθρο, παρέχουν τη διακριτική ευχέρεια στις Αναθέτουσες Αρχές να θέτουν σχετικό όρο στις Διακηρύξεις Προμηθειών τους και να απαιτούν την προσκόμιση ή την επίδειξη «δείγματος», ακριβώς ίδιου ή όμοιου με το υπό προμήθεια είδος, κατά την υποβολή των προσφορών ή κατά τη διαδικασία αξιολόγησής τους.
Τούτο όμως πολλές φορές (στοιχεία στη διάθεσή σας) οδηγεί σε πλήρη στρέβλωση και συρρίκνωση του ανταγωνισμού, ειδικά στις περιπτώσεις που η προμήθεια της Αναθέτουσας Αρχής (συνήθως Δήμων, Συνδέσμων Δήμων, Περιφερειών κ.λ.π.) αφορά σε σημαντικής αξίας είδη, οι προδιαγραφές των οποίων δεν είναι τυποποιημένες αλλά καθορίζονται κάθε φορά από τις ανάγκες της Αναθέτουσας Αρχής.,Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν σε διαγωνισμούς για την προμήθεια βαρέων οχημάτων, όπως πυροσβεστικών, αποφρακτικών, απορριμματοφόρων, σαρώθρων οδών, αποχιονιστικών, θωρακισμένων, κ.λ.π., έκαστο προϋπολογισμού εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ
Μια τέτοια «προσκόμιση ή επίδειξη δείγματος» πριν την κατακύρωση ενός διαγωνισμού προμήθειας νοείται (και προφανέστατα προβλέφθηκε στη νομοθεσία) μόνον και αποκλειστικά για προϊόντα ευρείας/μαζικής παραγωγής και μικρής σχετικά αξίας πχ χειρουργικά γάντια, ιατρικές γάζες, γραφική ύλη (χαρτιά, toner, κλπ) ή έστω καλάθια απορριμμάτων, καθίσματα, τραπέζια, κ.ο.κ.
Δηλαδή, προβλέφθηκε από τον νομοθέτη για αντικείμενα που δεν μπορούν συνήθως να περιγραφούν με συγκεκριμένες και αναλυτικές τεχνικές προδιαγραφές.
Πλήν όμως, οι Αναθέτουσες Αρχές θα πρέπει να ακολουθούν την παρακάτω ορθή και σύννομη διαδικασία για είδη ως τα ανωτέρω αναφερόμενα οχήματα, η οποία διασφαλίζει απολύτως (και βέβαια χωρίς την αναγκαιότητα «επίδειξη δείγματος»!) τον εκάστοτε Φορέα-Χρήστη, ήτοι να:
1. Συντάσσουν αναλυτικότατες (και μη φωτογραφικές) τεχνικές προδιαγραφές που καθορίζουν εξαντλητικά και με λεπτομέρεια τις τεχνικές απαιτήσεις για όλα τα υποσυστήματά τους και που έτσι διασφαλίζουν απολύτως το Δημόσιο ως προς την ποιότητα, την λειτουργικότητα, και την εν γένει επιχειρησιακή καταλληλότητα αυτών των προϊόντων. Και το διασφαλίζουν διότι εάν αυτές οι προδιαγραφές δεν πληρούνται κατά την παράδοση ο προμηθευτής υφίσταται σειρά σοβαρών κυρώσεων (δηλ. καταπίπτει η εγγυητική του επιστολή καλής εκτέλεσης της σύμβασης, κηρύσσεται έκπτωτος, αποκλείεται της συμμετοχής σε άλλους δημόσιους διαγωνισμούς, κ.ο.κ.)
2. Απαιτούν επίσης ρητή, αναλυτική, υπεύθυνη δήλωση για τη συμμόρφωση ή απόκλιση σε σχέση με τις αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές της Διακήρυξης. Η δήλωση αυτή υπερκαλύπτει την όποια απαίτηση για δείγμα.
3. Προδιαγράφουν και απαιτούν αυστηρή τήρηση/εκπλήρωση σχετικών Ευρωπαϊκών Προτύπων, όπως πχ τα Πρότυπα ΕΝ1846-1 & 2 & 3 για τα πυροσβεστικά οχήματα, Πρότυπα για τα υλικά θωράκισης, Πρότυπα για απορριμματοφόρα, κλπ
4. Απαιτούν τουλάχιστον από τον “κατασκευαστή του τελικού προϊόντος” ενίοτε δε και από τον προμηθευτή την διάθεση και τήρηση ενός διεθνούς Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας πχ ISO 9001. Πολλές φορές μάλιστα υπάρχει αντίστοιχη απαίτηση και για τον κατασκευαστή του πλασίου-φορέα (βάση φορτηγού)
5. Τέλος, αντί της της απαίτησης για προσκόμιση δείγματος, προβλέπουν (και τότε ακόμη, μόνον όταν και εάν το κρίνουν σκόπιμο !) μια “Επιτροπή Παρακολούθησης της Κατασκευής” η οποία ταυτόχρονα ορίζεται και ως “Επιτροπή Παραλαβής”. Η δε Επιτροπή αυτή επισκέπτεται (βάσει όρου της Διακήρυξης και της Σύμβασης, με δαπάνες του αναδόχου) μία ή δύο φορές και για αρκετές εργάσιμες ημέρες, το εργοστάσιο κατασκευής κατά τη διάρκειά της.
Επισήμανση: Ιδιαίτερα με την διαδικασία αυτή πράγματι διασφαλίζεται η ικανοποίηση όλων των απαιτήσεων της Υπηρεσίας και μάλιστα στο όχημα που παράγεται και προορίζεται για αυτήν και όχι εξετάζοντας κάποιο άλλο, παλαιότερο, απλώς όμοιο όχημα που προσκομίζεται ως «δείγμα» και το οποίο κάλλιστα μπορεί να (και προφανώς θα) διαφέρει από αυτό που θα παραδοθεί τελικά.
6. Απαιτούν έντυπα τεχνικών στοιχείων των Οίκων κατασκευής του πλαισίου και της υπερκατασκευής, τα οποία παρέχουν πλήρη και ουσιαστική πληροφόρηση για το όλο όχημα, καθιστάμενου του δείγματος περιττού.
7. Απαιτούν, επίσης, να προσκομισθεί με την παράδοση των μηχανημάτων η σχετική έγκριση τύπου τους από την αρμόδια Ελληνική Αρχή (Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών). Ωστόσο, η εν λόγω έγκριση τύπου, όπως είναι ευρέως γνωστό, χορηγείται μόνον μετά την υποβολή τεχνικού φακέλου (με σχέδια, υπολογισμούς, κλπ., ήτοι κατά την ισχύουσα Νομοθεσία) και μόνο μετά την εν συνεχεία διενέργεια αυτοψίας (από Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζει απολύτως την καταλληλότητα του μηχανήματος/οχήματος, χωρίς να είναι αναγκαία η επίδειξη δείγματος.
8. Απαιτούν, επίσης, κατάθεση εγγύησης καλής εκτέλεσης λίαν υψηλού ποσού, με την οποία ο προμηθευτής θα εγγυηθεί ότι τα είδη που θα προμηθεύσει θα πληρούν μία ολόκληρη σειρά από απαιτήσεις της Αναθέτουσας Αρχής, δηλ. ότι συγκεκριμένα:
• Θα ανταποκρίνονται πλήρως προς τους όρους των προδιαγραφών,
• Θα ανταποκρίνονται πλήρως προς τα σχετικά χαρακτηριστικά και σχέδια της προσφοράς του,
• Θα είναι στο σύνολό τους από υλικά άριστης ποιότητος και άριστης κατασκευής,
• Θα είναι στο σύνολό τους απαλλαγμένα από οποιοδήποτε κρυμμένο ελάττωμα, που αφορά είτε στη σχεδίαση, είτε στα υλικά κατασκευής, είτε στην εργασία κατασκευής.
• Θα ανταποκρίνονται για τη χρήση και λειτουργία για την οποία προορίζονται,
ενώ τέλος θα εγγυηθεί και ότι θα τηρηθούν πιστά όλα τα προβλεπόμενα από την υπογραφείσα σύμβαση.
Συνεπώς, αβίαστα συνάγεται ότι η διαπίστωση της ύπαρξης των ανωτέρω εγγυήσεων και η κάλυψη αυτών με υψηλότατη τραπεζική εγγυητική επιστολής διασφαλίζουν ήδη την αναθέτουσα αρχή πολύ περισσότερο από ένα δείγμα που θα της επιδειχθεί πριν από την κατακύρωση, το οποίο, ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ταυτίζεται με το προϊόν που θα παραδοθεί τελικά, που είναι πολύ πιθανό να διαφοροποιείται ουσιωδώς κυρίως από ποιοτικής πλευράς (βλ. και παρ. 5 ανωτέρω).
9. Απαιτούν, επίσης, «Υπεύθυνη Δήλωση Πιστότητος CE του κατασκευαστή» για το προσφερόμενο όχημα – μηχάνημα, που θα κατασκευάσει. Τέτοια όμως δήλωση πιστότητας, στην περίπτωση μη «εν – σειρά», δηλαδή μη μαζικής, κατασκευής, εκδίδεται πάντοτε μετά την κατασκευή και όχι, βέβαια, πριν από αυτή. Και αυτή η δήλωση από μόνη της καθιστά περιττή την επίδειξη δείγματος καθώς θα εκδοθεί επί του μηχανήματος που θα παραδοθεί τελικά.
10. Απαιτούν, επίσης, αντικατάσταση της εγγύησης καλής εκτέλεσης με πολυετή εγγύηση καλής λειτουργίας
Αντιθέτως, σε περιπτώσεις που η Διακήρυξη απαιτεί (στοιχεία στη διάθεσή σας) την προσκόμιση ή επίδειξη «δείγματος» (κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών) ιδίων ή όμοιων οχημάτων και μάλιστα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, π.χ. μόλις δέκα (10) ημερών από την πρόσκληση της Αναθέτουσας Αρχής (συνήθης όρος Διακηρύξεων), ευνοείται καταχρηστικά προμηθευτής που είτε το έχει ήδη διαθέσιμο (προ του Διαγωνισμού), είτε το έχει ήδη προμηθεύσει σε κάποια εν Ελλάδι Υπηρεσία.
Κατασκευάστριες εταιρείες όμως που διαθέτουν σημαντικότατη τεχνική εμπειρία αλλά απλώς δεν έχουν κατασκευάσει ιδίου ή οποίου τύπου όχημα, ή αλλοδαπές εταιρείες που δεν το έχουν πωλήσει στην Ελλάδα, είτε αποκλείονται εκ προοιμίου από τη διαγωνιστική διαδικασία είτε είναι αναγκασμένες να υποστούν το σημαντικό πρόσθετο κόστος:
• είτε εξόδων μεταφοράς των οχημάτων/μηχανημάτων τους από το εξωτερικό,
• είτε σε πολύ υψηλές δαπάνες ταξιδιών των μελών μιας πολυμελούς επιτροπής αξιολόγησης αλλά και των χειριστών της Υπηρεσίας, οι οποίοι (ανάλογα με τον αριθμό των διαγωνιζομένων) θα επιδοθούν σε ταξίδια ιδιαιτέρως στο εξωτερικό, δεδομένου, ότι πολλοί κατασκευαστικοί οίκοι εδρεύουν στην αλλοδαπή (π.χ. Ιταλία, Γερμανία, Πολωνία, Αμερική, κλπ.).
Εύλογο αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι
• όχι μόνο ότι η διαγωνιστική διαδικασία χρονοτριβεί εις βάρος του Δημοσίου συμφέροντος,
• αλλά, κυρίως, ότι δημιουργείται «εκ του πονηρού και εκ του μη όντος» αθέμιτος περιορισμός του ανταγωνισμού, καθώς οι όποιοι πιθανοί ενδιαφερόμενοι που δεν έχουν δείγμα στην Ελλάδα υποχρεώνονται σε πρόσθετα υπερβολικά έξοδα.
Όμως αυτά τα έξοδα υποχρεωτικά ενσωματώνονται στην οικονομική προσφορά τους, καθιστώντας την εκ προοιμίου μη ανταγωνιστική.
Εκτός και εάν η Αναθέτουσα Αρχή προέβαινε η ίδια (όπως θα έπρεπε για να μην υπάρξει αθέμιτος ανταγωνισμός) σε κάλυψη όλων των σχετικών εξόδων των πολυπληθών στελεχών της (δηλ. αεροπορικές μετακινήσεις, διαμονή σε ξενοδοχεία, μεταφορές, γεύματα και δείπνα κλπ.).
Ζητούμε να τροποποιηθεί καταλλήλως το σχετικό άρθρο (214) ίσως με προσθήκη ειδικής παραγράφου, ώστε η απαίτηση για προσκόμιση ή επίδειξη δείγματος να αφορά μόνον και αποκλειστικά σε προϊόντα ευρείας/μαζικής παραγωγής και μικρής σχετικά αξίας και ειδικώς όχι σε οχήματα ειδικού σκοπού / βαρέα.
Άρθρο 22 (τροποποίηση του άρθρου 72 – εγγυήσεις)
Παρ. 2 – Κατάπτωση Εγγυητικής
Να διαγραφούν οι περιπτώσεις ε) και στ).
Άρθρο 59 – Τροποποίηση του άρθρου 138
1. Υπάρχουσα Διατύπωση παρ.2
«….Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται μόνο για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό….»
Σε περίπτωση που οι τροποποιήσεις της μελέτης είναι ουσιώδεις και οδηγήσουν σε διάλυση της σύμβασης, η διάλυση θα επέλθει σε χρόνο μεταγενέστερο της υπογραφής της σύμβασης και ο ανάδοχος θα έχει υποστεί πρόσθετες δαπάνες όπως π.χ. έκδοση εγγυητικών, ασφάλιση έργου, κινητοποίηση κλπ. Άρα η σχετική αποζημίωση πρέπει να καλύπτει και αυτές τις δαπάνες.
Προτεινόμενη Διατύπωση παρ.2
«….Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση διαλύεται και ο ανάδοχος αποζημιώνεται για τις αποδεδειγμένες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκε για τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό και για αυτές που υποβλήθηκε από της υπογραφής της συμβάσεως μέχρι της διαλύσεώς της….»
2. Υπάρχουσα Διατύπωση παρ.6
«…Για το διάστημα μέχρι την απόφαση της διευθύνουσας υπηρεσίας, ο ανάδοχος δεν εκτελεί εργασίες και δεν δικαιούται να λάβει οιαδήποτε αποζημίωση για όσες εκτέλεσε χωρίς εντολή.»
Επειδή ενδέχεται από την προβληματική μελέτη να επηρεάζεται τμήμα μόνο του έργου (π.χ. σε ένα γραμμικό έργο) προτείνεται η ακόλουθη διατύπωση:
Προτεινόμενη διατύπωση παρ.6
«…Για το διάστημα μέχρι την απόφαση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, ο ανάδοχος δεν εκτελεί εργασίες στο τμήμα του έργου που επηρεάζεται από την αστοχία της μελέτης, και δεν δικαιούται να λάβει οιαδήποτε αποζημίωση για όσες τυχόν εργασίες εκτέλεσε χωρίς εντολή στο προαναφερθέν τμήμα…»
3. Η παράγραφος 11 να διαγραφεί. Δεν δύναται η Διευθύνουσα Υπηρεσία να υπεισέρχεται σε ιδιωτικές διαφορές και δεν έχει τα μέσα ούτε δύναται να «συντάσσει καταστάσεις πληρωμής των οφειλόμενων».
4. Η παράγραφος 12 να διαγραφεί. Οι πηγές αδρανών υλικών όπως και οι αποθεσιοθάλαμοι πρέπει να έχουν οριστεί από τα τεύχη δημοπράτησης και την οικεία ΚΥΑ, αλλιώς πώς θα γίνει η αιτιολόγηση της προσφοράς χωρίς να δύναται να προσδιοριστεί μονοσήμαντα η απόσταση μεταφοράς; Επίσης ποιος θα είναι υπεύθυνος για την καθυστέρηση που θα επέλθει στο έργο μέχρι την αδειοδότηση των δανειοθαλάμων και αποθεσιοθαλάμων αν αυτοί δεν έχουν προσδιοριστεί πριν την υποβολή προσφοράς;
5. Η παράγραφος 18 να διαγραφεί.
Με στόχο τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της αξιοποίησης των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, καθώς και της αποδοτικής χρήσης των διατιθέμενων πόρων, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλεται σήμερα στην χώρα μας, για την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, καθώς και τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ, καθώς του Ταμείου Ανάκαμψης, προτείνεται όπως, στο υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου προστεθούν ειδικές διατάξεις για τις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, οι οποίες να εξειδικεύουν και να προσαρμόζουν τις διαδικασίες αυτές, στο περιεχόμενο και τον επιστημονικό χαρακτήρα των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, αντίστοιχες με αυτές που προβλέπονται για τις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης «εκπόνησης μελέτης, ή παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» και οι οποίες να τις διαχωρίζουν από τις δημόσιες συμβάσεις «γενικών υπηρεσιών». Επισημαίνεται ότι οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, σύμφωνα και με τον ορισμό της παραγράφου 2β του άρθρου 9 του Ν.4412/2016, έχουν ως αντικείμενο:
• το σχεδιασμό, προγραμματισμό, οργάνωση, διαχείριση, παρακολούθηση, έλεγχο και αξιολόγηση επιχειρησιακών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και σε οριζόντιου χαρακτήρα παρεμβάσεις,
• την υποστήριξη της υλοποίησης τους, με τη μεταφορά της απαραίτητης σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς και
• την παροχή εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing) υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων και δράσεων.
Στις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες υπάγονται και οι οικονομικές μελέτες, οι κοινωνικές μελέτες, οι μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, οι περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και οι μελέτες συστημάτων πληροφορικής, εκτός εάν αυτές σχετίζονται με «έργο» (κατά την έννοια του συνόλου οικοδομικών εργασιών, ή εργασιών μηχανικού το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την εκπλήρωση μίας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας), ή με εκπόνηση μελετών και παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, της παραγράφου 2β του άρθρου 9, του Ν.4412/2016.
Οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες παρέχονται από οργανωμένες επιχειρήσεις, οι οποίες επενδύουν στον κλάδο σε μακροχρόνιο ορίζοντα και αποτελούν Επιστημονικού Χαρακτήρα Υπηρεσίες, οι οποίες ενσωματώνουν υψηλού επιπέδου εξειδίκευση και τεχνογνωσία, σε βαθμό ώστε να αποτελούν σε διεθνές επίπεδο κρίσιμο συντελεστή του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης της λειτουργίας του Δημόσιου Τομέα, καθώς και της υποστήριξης της ανάπτυξης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του Ιδιωτικού Τομέα.
Γενικά:
1.Για κάθε ανάθεση δημόσιας σύμβασης μελέτης να λαμβάνεται υπόψη και ο φόρτος (υπό εκπόνηση μελέτες του Οικονομικού Φορέα ή ανεκτέλεστες μελέτες), έτσι θα βοηθούν οι νεώτεροι μελετητές ή Γραφεία μελετών αλλά ταυτόχρονα θα υποβοηθηθεί και η έγκαιρη υποβολή της μελέτης.
2.Για κάθε ανάθεση δημόσιας σύμβασης μελέτης μέχρι ενός συγκεκριμένου ποσού (π.χ. 60.000€ για το Διαμέρισμα (π.χ. Θράκη ) ή 45.000€ για Περιφερειακή Ενότητα) να λαμβάνεται υπόψη υποχρεωτικά η εντοπιότητα του Οικονομικού Φορέα, όπως ίσχυε με το Ν. 716/77. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται το μελετητικό δυναμικό της περιφέρειας και επιτέλους θα δοθεί η δυνατότητα σε νέους μηχανικούς να ιδρύσουν τα δικά τους γραφεία και επιχειρήσεις.
(αρθ. 50, αρθ. 118-Ν4412):
Το ποσοστό 10% του προϋπολογισμού θεωρείται πολύ μικρό με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να παρουσιάζονται προβλήματα ως προς την εκπόνηση μελετών και την αντίστοιχη ωρίμανση έργων. Προτείνεται η αύξηση του ποσοστού στο 25% ή κάποιο όριο βάσει των πιστώσεων που θα παρέχει μεγαλύτερη ευχέρεια στους Φορείς (Δήμους, Περιφέρειες, κλπ).
(αρθ. 50, αρθ. 118-Ν4412):
Η μη ανάθεση / μη ανάληψη άλλης σύμβασης από το ίδιο Οικονομικό Φορέα ύστερα από μία ανάθεση μελέτης κάποιου ποσού, δεν ευνοεί ιδιαίτερα τους μικρής τάξης μελετητές αλλά και δεν αντιμετωπίζει δίκαια και ισοβαρώς όλους του μελετητές. Προτείνεται ο αποκλεισμός μόνο για έξι (6) μήνες.
Άρθρο 66 (τροποποίηση του Άρθρου 147)
Παρ. 4 – Προτείνεται η διαγραφή της πρότασης:
«Μετά την πάροδο της οριακής προθεσμίας, η σύμβαση διαλύεται σύμφωνα με το άρθρο 161.»
Σε περίπτωση μη διαγραφής της ανωτέρω πρότασης πρέπει να διαγραφεί η παρ.6 του άρθρου 79, γιατί αν παραμείνει έρχεται σε αντίκρουση με την παρ. 4 του άρθρου 66.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 το οποίο τροποποιεί το αρ. 2 αναφέρει στην περίπτωση 47) ως «μη κατάλληλη» νοείται μία αίτηση συμμετοχής όταν στο πρόσωπο του οικονομικού φορέα συντρέχει υποχρεωτικός ή δυνητικός λόγος αποκλεισμού,σύμφωνα με τα άρθρα 73 και 74 ή όταν αυτός δεν πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με τα άρθρα 75, 76 και 77.
Στο αρ. 22 το οποίο τροποποιεί το αρ. 72 αναφέρονται οι λόγοι κατάπτωσης της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής. Όμως για την παρ. 2 περ. ..ε) υπέβαλε μη κατάλληλη προσφορά με την έννοια της περ. 47 της παρ. 1 του άρθρου 2,… θεωρούμε ότι είναι υπερβολική η κατάπτωση της εγγυητικής για προσφορά που θα κριθεί ως μη κατάλληλη, καθώς σύμφωνα με τον ανωτέρω ορισμό μπορεί να συμβεί κατάπτωση για κάποιο σφάλμα της προσφοράς κατά τη φάση της υποβολής της .
Εκπροσωπώ μία πανελλήνιας κυκλοφορίας εφημερίδα, που εκδίδεται από το 1929. Και οι τοπικές εφημερίδες, και οι ανάδοχοι, και οι πανελλήνιες εφημερίδες έχουν το δίκιο τους.
Προτιθέμην να ξεκινήσω αναφέροντας την αναγκαιότητα δημοσίευσης των προκηρύξεων στις ημερήσιες πανελλήνιας κυκλοφορίας εφημερίδες οι οποίες παραδοσιακά δημοσίευαν τις διακηρύξεις.
Ομως ήρθε η επιβεβαίωση από τον Υφυπουργό κ. Πέτσα, ότι οι εφημερίδες της Περιφέρειας παίρνουν ΑΚΟΜΑ μία παράταση.
Αν η έντυπη δημοσίευση διακήρυξης είναι αναγκαία να δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο γιατί δεν είναι για τον πανελλήνιας κυκλοφορίας τύπο;
Οι ανάδοχοι, εν τέλει, βρίσκονται μόνο στην Περιφέρεια; Ανάδοχος που θέλει να μετάσχει σε διαγωνισμό πρέπει να γνωρίζει σε ποιά τοπική εφημερίδα και πότε δημοσιεύτηκε κάποια προκήρυξη;
Φαίνεται ότιη άνιση μεταχείριση εφημερίδων Αθήνας και Περιφέρειας αδικεί και τους αναδόχους που εδράζουν και εκτός νομού που προκηρύσσεται κάποιος διαγωνισμός.
Στις εφημερίδες της Αθήνας αυτό το δικαιώμα έχει σταματήσει με τον νόμο 4412/2016 την 31/12/2017. Οι επαρχιακές εφημερίδες, αν και πρόσφατα πήραν το δικαίωμα δημοσίευσης, μόλις το 2008, έχουν δεχθεί ευεργετικές διατάξεις και με τον νόμο 4412/2016 και με την πρόσφατη διαβεβαίωση του έγκριτου Υπουργού κ. Πέτσα για παράταση της ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ δημοσίευσης στον Περιφερειακό τύπο τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2021.
Κύριοι,
Scripta manent. Και μένει η γραπτή δημοσιευμένη προκήρυξη.
Ι. Στο ερώτημα θέλουμε περισσότερη δημοσιότητα μιας διακήρυξης θεωρώ ότι είναι μία πρώτη βάση για τη δημοσίευση των προκηρύξεων στον τύπο κυρίως τον ημερήσιο . Με την ταυτόχρονη δημοσίευση μιας διακήρυξης σε ηλεκτρονικό και έντυπο μέσο εξασφαλίζεται η ελεύθερη, άμεση και πλήρης πρόσβαση στο διαγωνισμό.
ΙΙ. Η ανάρτηση της προκήρυξης στο ΕΣΗΔΗΣ αντικατέστησε την υποχρέωση δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ΟΧΙ στις εφημερίδες πανελλήνιας κυκλοφορίας.
ΙΙΙ. Για τουςι θιασώτες της ηλεκτρονικής δημοσίευσης. Μία διακήρυξη αναρτάται στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ε.Ε. ΠΡΙΝ το ΕΣΗΔΗΣ!
Η συγκεκριμένη Υπηρεσία διασφαλίζει ότι το κείμενο της προκήρυξης δημοσιεύεται και μάλιστα ΠΛΗΡΕΣ στη ΓΛΩΣΣΑ που επιλέγει ο φορέας που διεξάγει το διαγωνισμό άρα και στα Ελληνικά. Η δε περίληψη αυτής αναρτάται και στις λοιπές γλώσσες της Ε.Ε.
ΙV. Η μέγιστη δημοσιότητα επιτυγχάνεται με την ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ εμφάνιση της διακήρυξης σε εφημερίδες και ΚΗΜΔΗΣ και εντέλει έτσι εξασφαλίζεται η διαφάνεια. Η προαιρετική ή επιλεκτική δημοσίευση μόνο στον επαρχιακό τύπο οδηγεί σε «επιλεκτική» διαφάνεια. Η έννοια της ευρείας δημοσιότητας δεν αφορά μόνον την ενημέρωση των δυνάμει ενδιαφερομένων, αλλά τη δυνατότητα στην ενημέρωση του κάθε πολίτη αυτής της χώρας, που θέλει και θα μπορεί να δει πού ξοδεύονται τα χρήματα του. Οι εφημερίδες καθώς είμαστε και στο διαδίκτυο επιτρέπουν στον κάθε πολίτη να ενημερωθεί.
V. H Ευρωπαϊκή Ενωση έχει συχνά αναφερθεί στην αναγκαιότητα ευρείας δημοσιότητας, πέραν του αυτονόητου, δηλαδή της ευκολίας στην ενημέρωση για τις προκηρύξεις, καθώς εξασφαλίζεται διαφάνεια κατ’επέκταση αποφεύγεται η διαφθορά.
VI. Η δημοσίευση σε πανελλήνιες εφημερίδες κοστίζει εξαιρετικά οικονομικά διότι τηρούνται απαρέγκλιτα ΟΛΕΣ οι προϋποθέσεις δημοσίευσης όπως καθορίζει το ΦΕΚ.
Kύριοι,
Οι ημέρησιες εφημερίδες δεν είναι επαίτες. ΠΡΕΠΕΙ όμως να είναι οικονομικά ανεξάρτητες. Και η δημοσίευση των προκηρύξεων συνέβαλε σ΄ αυτή την κατεύθυνση.
Αλλωστε η επιλογή των εφημερίδων για τις δημοσιεύσεις γινόταν από τις Αναθέτουσες Αρχές και έτσι δεν υπήρχει πολιτική εξάρτηση τους.
1. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΦΟΡΩΣΑΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΟ ΛΟΓΟ ΚΑΤΑΠΤΩΣΗΣ ΕΓΓΥΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 72 ΠΑΡ. 2 ΠΕΡ. ε’ ΤΟΥ Ν. 4412/2016.
Επί του εν θέματι προς προσθήκη λόγου κατάπτωσης εγγύησης συμμετοχής, προτείνεται, με γνώμονα την αρχή της επιείκειας και χωρίς να θίγονται όσα προσπαθούν (ορθότατα), να διασφαλιστούν με το νέο αυτό λόγο κατάπτωσης, σε περίπτωση κατάθεσης μη κατάλληλης προσφοράς (ως τούτη προδιαγράφεται στο νέο (με βάση το διαβουλευόμενο) άρθρο 1 του ν. 4412/2016, να προστεθεί διάταξη, με την οποία η συνέπεια αυτή θα επέρχεται μόνο όταν in concreto προκύπτει, πως ο συγκεκριμένος οικονομικός φορέας εκ πρόθεσης και όλως αβασίμως αναληθώς προκαταρκτικώς δήλωσε, πως πληροί το σύνολο των ποιοτικών κριτηρίων επιλογής της συγκεκριμένης διαδικασίας ανάθεσης και εν τέλει αποδεικνύεται, ότι η υποβληθείσα προσφορά του ήταν μη κατάλληλη.
Τα ως άνω προτεινόμενα δύνανται, να γίνουν ευχερέστερα αντιληπτά, μέσω ενός παραδείγματος.
Έστω ότι ο υποψήφιος ανάδοχος Α ευλόγως και καλοπίστως θεωρεί, πως πληροί, μεταξύ άλλων, το κριτήριο ελάχιστης ζητούμενης τεχνικής ικανότητας χ, που έχει θέσει μια αναθέτουσα αρχή, όντας μάλιστα ήδη κατά τη σύνταξη – υποβολή του σχετικού Ε.Ε.Ε.Σ. εφοδιασμένος με το αντίστοιχο κατά νόμο – διαγωνιστικά έγγραφα αποδεικτικό μέσο. Αναδεικνύεται προσωρινός ανάδοχος, υποβάλει τα οικεία αποδεικτικά μέσα, εκ των οποίων αυτό, που π.χ. αφορά στην απόδειξη του κριτηρίου χ πάσχει από αμιγώς τυπικής π.χ. σκοπιάς (π.χ. κατά το δίκαιο της χώρας, που εκδόθηκε, αν π.χ. αφορά σε αλλοδαπό έγγραφο), δε κρίνεται παραδεκτό από την αναθέτουσα αρχή και η προσφορά αυτή για το λόγο αυτό κρίνεται μη κατάλληλη ως μη πληρούσα όλα τα κριτήρια επιλογής. Σε αυτή την περίπτωση ο οικονομικός φορέας ένεκα της υπό διαβούλευση διάταξης και της σε αυτήν in abstracto πρόβλεψης περί κατάπτωσης εγγύησης σε περίπτωση υποβολής αδιάκριτα μη κατάλληλης προσφοράς, θα τύχει αυτής της δυσμενέστατης μεταχείρισης (ιδίως σε μια υπό ανάθεση σύμβαση υψηλής εκτιμώμενης αξίας με μια συνακόλουθη υψηλού ποσού εγγύηση), μολονότι δεν υπέβαλε μια πρόδηλα ακατάλληλη προσφορά. Δηλ. ο οικονομικός φορέας, που καλοπίστως πίστευε, ότι πληροί όλα τα κριτήρια επιλογής, όχι μόνο θα απωλέσει την ανάληψη της υπό ανάθεση σύμβασης, αλλά θα ζημιωθεί με την εν λόγω κατάπτωση, τυγχάνοντας ίδιας μεταχείρισης με ένα άλλο φορέα, που έχει καταθέσει μια καταφανώς ακατάλληλη προσφορά, για να αποκτήσει π.χ. μόνο και μόνο πρόσβαση στη διαδικασία αυτή, με ό, τι τούτο συνεπάγεται και από σκοπιάς της αρχής της ίσης μεταχείρισης, με βάση την οποία ανόμοιες περιπτώσεις δεν πρέπει, να τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης.
2. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΦΟΡΩΣΑΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 114 ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ Ν. 4412/2016.
Επί του προτεινόμενου περιορισμού της δυνατότητας τροποποίησης μιας εγκεκριμένης μελέτης, μόνο επί προς διόρθωση σφαλμάτων, συμπλήρωσης ελλείψεων και συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων και η in abstracto απαγόρευση οιασδήποτε άλλης τροποποίησης, χωρίς να λαμβάνεται μάλιστα υπόψη οιαδήποτε ποιοτική ή ποσοτική σχετική παράμετρος (ιδίως δε σε σύνθετες συμβάσεις – συνδυάζουσες εργασίες πλείονων φύσεων) προτείνεται η προσθήκη διάταξης, που να επιτρέπει την τροποποίηση μελέτης και στις κατωτέρω περιπτώσεις. Αναλυτικότερα:
Πρωτίστως, επιτρεπτές θα ήταν χρήσιμο να είναι και μάλιστα in abstracto οι τροποποιήσεις, που κατατείνουν προδήλως στη βελτίωση της λειτουργικότητας του οικείου έργου και δεν επιφέρουν οιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση στον κύριο του έργου – στην αναθέτουσα αρχή (συνιστάμενες π.χ. στην αλλαγή απλώς θέσης ενός μηχανήματος).
Δευτερευόντως, με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης, θα πρέπει, να είναι εφικτή η τροποποίηση μιας εγκεκριμένης μελέτης, αν από τη στάθμιση των χαρακτηριστικών μιας σύμβασης, προκύπτει πως π.χ. με ένα σχετικά μικρό κόστος κατά την εκτέλεση της, επιτυγχάνεται ένα συγκριτικά πολύ μεγαλύτερο οικονομικό, περιβαλλοντικό, κ.λπ. όφελος για τον κύριο του έργου.
Τα ως άνω προτεινόμενα δύνανται, να γίνουν ευχερέστερα αντιληπτά, μέσω ενός παραδείγματος.
Έστω ότι κατά την εκτέλεση της σύμβασης Α και ενώ η εγκεκριμένη για αυτό μελέτη προέβλεπε την τοποθέτηση μηχανήματος με χαρακτηριστικά χ, η τοποθέτηση ενός ίδιου τύπου μηχανήματος με χαρακτηριστικά ψ κοστίζει κατά την εκτέλεση του έργου ένα ποσό, αλλά χάρη στα χαρακτηριστικά του τελευταίου κατά τη λειτουργία του έργου θα εξοικονομηθούν καύσιμα για αυτό το μηχάνημα σημαντικότατου ύψους, με ο, τι τούτο συνεπάγεται σε βάθος χρόνου για όλο το χρόνο λειτουργίας του όχι μόνο οικονομικά, αλλά και περιβαλλοντικά.
3. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΦΟΡΩΣΑΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 151 ΤΟΥ Ν. 4412/2016.
Με το υπό διαβούλευση σχέδιο προδιαγράφεται αναλυτικώς το σύστημα επιμετρήσεων αναφορικά με συμβάσεις δυνάμει τιμολογίου εργασιών.
Αναφορικά με έργα των οποίων οι εκτελούμενες εργασίες αποτιμώνται με κατ’ αποκοπή αντάλλαγμα και ένεκα της διαφορετικής φύσης του τρόπου προϋπολογισμού – αμοιβής αυτών προτείνεται η προσθήκη διάταξης με βάση την οποία οι επιμετρήσεις των εκτελούμενων για αυτά εργασιών θα πρέπει, να παρακολουθούν ένα διάγραμμα ροής πληρωμών, το οποίο, είτε θα πρέπει, να συμπεριλαμβάνεται εξ αρχής στα έγγραφα ανάθεσης της σύμβασης, είτε να συμφωνείται μεταξύ της οικείας Διευθύνουσας Υπηρεσίας και του σχετικού αναδόχου, εγκρινόμενο από την αντίστοιχη Προϊσταμένη Αρχή, ώστε με βάση και τις νομοθετικώς προβλεπόμενες αρχές περί χρήστης διαχείρισης των δημοσιονομικών πόρων, αλλά και της αποτελεσματικότητας εκτέλεσης των δημόσιων συμβάσεων, η πρόοδος των εργασιών, να παρακολουθεί την οικεία μελέτη και η πρόοδος αυτή να παρακολουθείται και από την πληρωμή τους.
4. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΦΟΡΩΣΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ Κ’ ΣΥΝΑΚΟΛΟΥΘΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 172 ΤΟΥ Ν. 4412/2016.
Ένεκα της εν θέματι κατάργησης και της συνακόλουθης αναδιάρθρωσης περί παραλαβής προτείνεται η λήψη μέριμνας για τις περιπτώσεις π.χ. φθορών, ζημιών, κ.λπ. που ήθελε εμφανιστούν κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της καταργούμενης «προσωρινής» παραλαβής και της διαμορφούμενης «οριστικής» παραλαβής, για τις οποίες δύνανται, να ανακύψουν απαιτήσεις κατά του αναδόχου.
Πράγματι, κατά το διάστημα αυτό, ως διαμορφώνεται, μολονότι π.χ. ο εξοπλισμός της οικείας σύμβασης θα τελεί υπό χρήση – λειτουργία – συντήρηση από το προσωπικό του κυρίου του αντίστοιχου έργου και ουχί τον ανάδοχο, από τον οποίο όταν παραδόθηκαν – τοποθετήθηκαν / ενσωματώθηκαν – δοκιμαστικώς λειτούργησαν δεν είχαν εμφανίσει οιοδήποτε πρόβλημα, το έργο αυτό δε θα έχει παραδοθεί από τον ανάδοχο με τις εντεύθεν συνέπειες.
Ενδεχομένως, εν είδει της καταργούμενης προσωρινής παραλαβής θα μπορούσαν, να λειτουργήσουν οι εγκριθείσες από την αναθέτουσα αρχή πιστοποιήσεις του αναδόχου, από τις οποίες θα τεκμαίρεται η προσήκουσα εκπλήρωση από τον ανάδοχο των αντίστοιχων υποχρεώσεών του.
Άρθρο 28 Αντικατάσταση άρθρου 79 Ν.4412/2016
Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης
Προτείνεται να μην ισχύσει η κατάργηση του ΤΕΥΔ για διαγωνισμούς κάτω των ορίων και να διαμορφωθεί ένα ευέλικτο κι απλό εθνικό νομοθετικό πλαίσιο που θα βοηθήσει το σύστημα παραγωγής δημοσίων συμβάσεων και θα ενισχύσει τις πολύ μικρές , μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
1.αρθρο 50 (τροποποίηση του 118)
1.1 Η διαδικασία όπως έχει είναι περίπλοκη και παρατηρούνται πολλαπλά προβλήματα.
Πρόταση για 3 βήματα ΑΠΟ 0,01 ΕΩΣ ΚΑΙ 30.000 ΚΑΘΑΡΗ ΑΞΙΑ. Α) ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΠΟΣΟΥ (ΔΥΑΓΕΙΑ) β)ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΤΑΚΥΡΩΣΗΣ ΣΕ ΑΝΑΔΟΧΟ ΜΕ ΤΗ ΜΙΑ ή ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ( ΔΙΑΥΓΕΙΑ-ΚΗΜΔΗΣ) όλα μαζί και Γ) ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 2500 με προσκόμιση ασφαλιστικής, φορολογικής και Υ-Δ για ποινικό μητρώο. ΔικαΊωμα προσφοράς μόνο σε αυτούς που θα σταλεί πρόσκληση ( mail,τηλ).
1.2 Να γίνει σαφές αν το οριο των 30.000 της ανάθεσης είναι ανα ΚΑΕ ή ανα ομοειδή. Κάποιοι ΚΑΕ περιλαμβάνουν ανόμοια αγαθά ή υπηρεσίες. Δηλαδή θα ήταν καλό για διαφορετικούς cpv να υπάρχει ξεχωριστό όριο.
1.3 Αν η διαδικασία της ανάθεσης γίνεται με ανοιχτή δημόσια πρόσκληση το πόσο αυτό να ΜΗΝ λογίζεται στο οριο των αναθέσεων. Σε αυτή την περίπτωση να υπάρξουν τα εξής βήματα : Α)ΔΕΣΜΕΥΣΗ ( ΔΙΑΥΓΕΙΑ-ΚΗΜΔΗΣ)Β) ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 5 ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ( ΔΙΑΥΓΕΙΑ-ΚΗΜΔΗΣ-SITE) KAI MIA ΑΠΟΦΑΣΗ ( ΔΙΑΥΓΕΙΑ-ΚΗΜΔΗΣ) δικαιολογητικά πριν την υπογραφή σύμβασης ασφαλιστική, φορολογική και Υ-Δ για ποινικό μητρώο.
Η ανάθεση να εκτελείται από το τμήμα προμηθειών και η ανοιχτή πρόσκληση με επιτροπές διενέργειας και ενστάσεων.
ΔΗΛΑΔΗ:
1.ΑΠΟ 0,00 έως 2500,00 α. Δέσμευση( ΔΙΑΥΓΕΙΑ)β. Απόφαση κατακύρωσης με ( ΚΗΜΔΗΣ-ΔΙΑΥΓΕΙΑ)και φορολογικη-ασφαλιστική για πληρωμή.
2.ΑΠΟ 2501,00 εως 30.000 α) Δέσμευση ( ΔΙΑΥΓΕΙΑ) β)ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΤΑΚΥΡΩΣΗΣ ΣΕ ΑΝΑΔΟΧΟ ΜΕ ΤΗ ΜΙΑ ή ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ( ΔΙΑΥΓΕΙΑ-ΚΗΜΔΗΣ) γ) Σύμβαση (ΚΗΜΔΗΣ) με φορολογική-ασφαλιστική-Υ-Δ για Π.Μ.
2. Ο συνοπτικός διαγωνισμος από 30.001 εως 60.000 δεν πρέπει να καταργηθεί. Οι ο/φ δεν έχουν εμπειρία στα ηλεκτρονικά συστήματα. Μπορεί να απλοποιηθεί στα δικαιολογητικά κατακύρωσης τα οποία να ζητούνται πριν την υπογραφή της σύμβασης και οχι ξανά σε δεύτερο στάδιο με επιτροπές. Το πρωτο στάδιο όπως έχει με μία απόφαση.
3.Να επιτραπεί σε α/α που δεν έχουν τεχνική υπηρεσία να διενεργούν δημόσια πρόσκληση ή ανάθεση για μελέτες. Οι προγραμματικές με οικείους Δήμους και Περιφέρειες είναι ανέφικτες εξαιτίας έλλειψης προσωπικού. Όσοι δεν έχουμε τεχνική υπηρεσία δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσομε το ΚΗΣΚ και δεν μπορούμε να εκτελέσουμε προμήθεια που απαιτεί μία μικρή μελέτη.
4.Η υπογραφή του ΕΕΕΣ να ξεκινάει από την ημέρα υποβολής των προσφορών και όχι το τελευταίο δεκαήμερο.
5. Οχι ΑΕΠΠ κάτω από 60.000 θα δυσκολέψει τραγικά τους χρόνους. Η απόφαση της ΑΕΠΠ να εχει τελεσίδικο χαρακτήρα.
6. Στα κατακύρωσης να υπάρχει το δικαίωμα να προσκομίζεται ότι δικαιολογητικό λείπει μέσα σε συγκεκριμένο διάστημα.
Με στόχο τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της αξιοποίησης των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, καθώς και της αποδοτικής χρήσης των διατιθέμενων πόρων, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλεται σήμερα στην χώρα μας, για την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, καθώς και τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ, καθώς του Ταμείου Ανάκαμψης, προτείνεται όπως στο υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου προστεθούν ειδικές διατάξεις για τις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, οι οποίες να εξειδικεύουν και να προσαρμόζουν τις διαδικασίες αυτές, στο περιεχόμενο και τον επιστημονικό χαρακτήρα των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, αντίστοιχες με αυτές που προβλέπονται για τις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης «εκπόνησης μελέτης, ή παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» και οι οποίες να τις διαχωρίζουν από τις δημόσιες συμβάσεις «γενικών υπηρεσιών».
Επισημαίνεται ότι οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, σύμφωνα και με τον ορισμό της παραγράφου 2β του άρθρου 9 του Ν.4412/2016, έχουν ως αντικείμενο:
• το σχεδιασμό, προγραμματισμό, οργάνωση, διαχείριση, παρακολούθηση, έλεγχο και αξιολόγηση επιχειρησιακών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και σε οριζόντιου χαρακτήρα παρεμβάσεις,
• την υποστήριξη της υλοποίησης τους, με τη μεταφορά της απαραίτητης σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς και
• την παροχή εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing) υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων και δράσεων.
Στις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες υπάγονται και οι οικονομικές μελέτες, οι κοινωνικές μελέτες, οι μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, οι περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και οι μελέτες συστημάτων πληροφορικής, εκτός εάν αυτές σχετίζονται με «έργο» (κατά την έννοια του συνόλου οικοδομικών εργασιών, ή εργασιών μηχανικού το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την εκπλήρωση μίας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας), ή με εκπόνηση μελετών και παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, της παραγράφου 2β του άρθρου 9, του Ν.4412/2016.
Οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες παρέχονται από οργανωμένες επιχειρήσεις, οι οποίες επενδύουν στον κλάδο σε μακροχρόνιο ορίζοντα και αποτελούν Επιστημονικού Χαρακτήρα Υπηρεσίες, οι οποίες ενσωματώνουν υψηλού επιπέδου εξειδίκευση και τεχνογνωσία, σε βαθμό ώστε να αποτελούν σε διεθνές επίπεδο κρίσιμο συντελεστή του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης της λειτουργίας του Δημόσιου Τομέα, καθώς και της υποστήριξης της ανάπτυξης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του Ιδιωτικού Τομέα.