1. Οι κάτοχοι υφιστάμενων αδειών υπαίθριου εμπορίου, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, δραστηριοποιούνται στο εξής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις περ. α, β και γ, με την επιφύλαξη της παρ. 6.
α. Κάτοχοι αδειών επαγγελματία πωλητή κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, διατηρούν τις θέσεις στις λαϊκές αγορές που δραστηριοποιούνται, σύμφωνα με τα στοιχεία της άδειάς τους, καθώς και τη θέση στο στάσιμο εμπόριο και την πλανόδια δραστηριοποίηση για πέντε (5) έτη, καταβάλλοντας το τέλος για τη θέση ή την πλανόδια δραστηριοποίηση, όπως ορίζεται στον κανονισμό λειτουργίας της λαϊκής αγοράς, την απόφαση του δήμου και της περιφέρειας, κατά περίπτωση.
β. Για τους κατόχους αδειών παραγωγού πωλητή κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, ισχύουν τα οριζόμενα στην περ. α. Η διατήρηση της θέσης (λαϊκές αγορές και στάσιμο εμπόριο) και της πλανόδιας δραστηριοποίησης ισχύει για το χρονικό διάστημα που αναγράφεται στην άδειά τους. Κατά την πρώτη ανανέωση δηλώνουν τον επιθυμητό χρόνο δραστηριοποίησης, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 24.
γ. Κάτοχοι υφιστάμενων αδειών παραγωγού και επαγγελματία πωλητή, οι οποίες κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν έχουν ανανεωθεί, οφείλουν να ανανεώσουν αυτές εντός έξι (6) μηνών σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος από την έναρξη ισχύος του, άλλως ανακαλούνται οριστικά και αυτοδικαίως και οι κάτοχοί τους λαμβάνουν άδεια δραστηριοποίησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, μέσω προκήρυξης. Επιπροσθέτως για την ανανέωση απαιτείται να είναι ενήμεροι ως προς τις οφειλές τους στον φορέα που δραστηριοποιούνται (φορέας λειτουργίας της αγοράς, δήμο για το στάσιμο και περιφέρεια για το πλανόδιο εμπόριο).
Τα ανωτέρω δεν ισχύουν i) για όσες άδειες έχουν ανακληθεί οριστικά, σύμφωνα με διατάξεις προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, ii) για τις επαγγελματικές άδειες οι κάτοχοι των οποίων έχουν συνταξιοδοτηθεί λόγω γήρατος, iii) για τους παραγωγούς που υπάγονται στην παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 4497/2017 (Α΄ 171).
δ. Κατά τα λοιπά για τη δραστηριοποίηση των πωλητών (παραγωγών και μη παραγωγών) ισχύουν οι διατάξεις του παρόντος. Ειδικά οι υφιστάμενες άδειες επαγγελματιών ως προς τα προϊόντα πώλησης αναπροσαρμόζονται με τα οριζόμενα στην παρ. 3 και την περ. β’ της παρ. 4 του άρθρου 8, κατόπιν σχετικής αίτησης με τα επιλεγμένα είδη από των πωλητή. Για τις υφιστάμενες άδειες που δεν έχουν ενταχθεί στις κατηγορίες ειδών του άρθρου 17 του ν. 4497/2017, η ένταξη διενεργείται σύμφωνα με την υπ’ αρ. 56740/29.5.2018 υπουργική απόφαση (Β΄2035), τηρουμένου του προηγούμενου εδαφίου.
2. Οι περιφέρειες υποχρεούνται να προκηρύσσουν θέσεις λαϊκών αγορών για επαγγελματίες πωλητές που δραστηριοποιούνται στις λαϊκές αγορές ευθύνης τους και για λιγότερες από έξι (6) ημέρες εβδομαδιαίως. Στην περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία διεξήχθη δύο φορές και οι θέσεις λαϊκών αγορών παραμένουν αδιάθετες, δύναται οι ίδιες θέσεις να επαναπροκηρυχθούν από τις Περιφέρειες. Στην προκήρυξη συμμετέχουν επαγγελματίες πωλητές που δραστηριοποιούνται σε λαϊκές αγορές κάθε Περιφέρειας για λιγότερες από έξι (6) ημέρες εβδομαδιαίως. Στις ανωτέρω περιπτώσεις, μοναδικό κριτήριο για τη μοριοδότηση είναι οι ημέρες που δεν δραστηριοποιείται ο υποψήφιος και αυτός λαμβάνει ένα (1) μόριο για κάθε ημέρα μη δραστηριοποίησής του. Σε περίπτωση ισοβαθμίας, οι υποψήφιοι κατατάσσονται με βάση το υψηλότερο οικογενειακό εισόδημα, όπως αυτό προκύπτει με βάση το τελευταίο εκκαθαριστικό σημείωμα φορολογίας εισοδήματος. Σε περιπτώσεις εκ νέου ισοβαθμίας, διενεργείται κλήρωση μεταξύ των ισοβαθμούντων.
Η προκήρυξη των θέσεων διενεργείται από την περιφέρεια είτε για το σύνολο των περιφερειακών ενοτήτων είτε ανά περιφερειακή/ες ενότητα/ες.
3. Θέσεις που έχουν προκηρυχθεί σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 59 του ν. 4497/2017 χορηγούνται σύμφωνα με τους όρους της Προκήρυξης που έχει εκδοθεί. Η περιφέρεια δύναται να επαναπροκηρύξει θέσεις, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2.
4. Για υφιστάμενους αδειούχους οι οποίοι δραστηριοποιούνται, σύμφωνα με τα στοιχεία της άδειάς τους σε λαϊκή αγορά, διενεργείται, εντός της ίδιας λαϊκής αγοράς, η διαδικασία αρχικά της «βελτίωσης θέσης» και στη συνέχεια «της χορήγησης θέσης».
i. Για υφιστάμενους αδειούχους οι οποίοι δραστηριοποιούνται, σύμφωνα με τα στοιχεία της άδειάς τους σε λαϊκή αγορά και στους οποίους έχει χορηγηθεί η θέση που κατέχουν με διοικητική πράξη διενεργείται η διαδικασία βελτίωσης θέσης. Η βελτίωση θέσης αφορά τις κενές θέσεις μίας λαϊκής αγοράς.
ii. Σε υφιστάμενους αδειούχους οι οποίοι δραστηριοποιούνται, σύμφωνα με τα στοιχεία της άδειάς τους σε λαϊκή αγορά, χωρίς να τους έχει αποδοθεί η θέση που κατέχουν με διοικητική πράξη σύμφωνα με νομοθετικό πλαίσιο προγενέστερο του ν. 4497/2017 (Α΄ 171), το άρθρο 101 του ν. 4605/2019 (Α΄ 52) και το άρθρο 35 του ν. 4497/2017, χορηγείται θέση με διοικητική πράξη του φορέα διαχείρισης της λαϊκής αγοράς.
Η διαδικασία βελτίωσης και χορήγησης θέσης διενεργείται ως ακολούθως:
α. Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη ή Δημάρχου (ανάλογα με τον φορέα λειτουργίας) συγκροτούνται πενταμελείς επιτροπές, που αποτελούνται από τρία (3) μέλη του φορέα λειτουργίας της λαϊκής αγοράς και ορίζονται από τον Περιφερειάρχη ή τον Δήμαρχο και δύο (2) εκπροσώπους των πωλητών, έναν παραγωγό και έναν επαγγελματία, που υποδεικνύονται από τα συλλογικά όργανα των πωλητών κατόπιν πρόσκλησης του φορέα λειτουργίας.
β. Με την απόφαση της περ. α΄ ορίζεται προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για όσους πωλητές κατέχουν θέση που τους έχει αποδοθεί με διοικητική πράξη και επιθυμούν βελτίωση αυτής. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στη διαδικασία βελτίωσης καθιστά αυτομάτως τη θέση την οποία κατείχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή κενή.
Μετά την παρέλευση της προθεσμίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η επιτροπή της περ. α΄ καταγράφει τους πωλητές και τις θέσεις που καταλαμβάνουν, καθώς και τις κενές θέσεις στις λαϊκές αγορές που υπάγονται στην αρμοδιότητά της. Ως κενές θέσεις, νοούνται:
βα) όσες έχουν προκύψει μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος, συμμετοχής στη διαδικασία,
ββ) όσες καταλαμβάνονται από πωλητές στους οποίους έχει αποδοθεί θέση, σύμφωνα με τα άρθρα 33 και 59 (παρ. 3) του ν. 4497/2017.
βγ) όσες δεν καταλαμβάνονται από πωλητή.
γ. Η ανωτέρω επιτροπή καταγράφει τους πωλητές της περ. i και καταρτίζει προσωρινό πίνακα, σύμφωνα με τον Πίνακα του Παραρτήματος 3, ο οποίος αναρτάται στη λαϊκή αγορά, καθώς και στην ιστοσελίδα του φορέα λειτουργίας. Τυχόν ενστάσεις υποβάλλονται εντός δεκαπέντε (15) ημερών και εξετάζονται από την ίδια επιτροπή. Μετά την εξέταση των ενστάσεων αναρτάται, ως ανωτέρω, ο οριστικός Πίνακας καταγραφής. Ακολουθεί μοριοδότηση των πωλητών από την Επιτροπή, με κριτήρια εξής : γα) παλαιότητα άδειας (αφορά στο έτος έκδοσης της άδειας) 5 μόρια, ανά έτος παλαιότητας, γβ) ενημερότητα του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (φορολογική ενημερότητα) 30 μόρια. Για την απόδειξη των ανωτέρω ο πωλητής υποβάλλει στον φορέα λειτουργίας με αίτησή του αντίγραφο της άδειάς του, καθώς και τις ενημερότητες εντός προθεσμίας που καθορίζει ο φορέας λειτουργίας από την ημερομηνία ανάρτησης του οριστικού πίνακα. Ο υποψήφιος οφείλει να είναι ασφαλιστικά και φορολογικά ενήμερος μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων.
Σύμφωνα με τη μοριοδότηση η Επιτροπή καταρτίζει πίνακα με τους πωλητές σε φθίνουσα σειρά προτεραιότητας, καθώς και τη θέση τους. Σε περίπτωση ισοβαθμίας διενεργείται δημόσια κλήρωση. Στον πίνακα περιλαμβάνονται και οι κενές θέσεις (θέσεις που δεν κατέχει πωλητής). Οι πωλητές, κατά σειρά προτεραιότητας επιλέγουν από τον πίνακα θέση στην αγορά. Η Επιτροπή καταρτίζει πίνακα στον οποίο αναγράφονται οι πωλητές με τις θέσεις επιλογής τους. Μετά και την εξέταση τυχόν ενστάσεων η Επιτροπή καταρτίζει οριστικό πίνακα, σύμφωνα με τον οποίο ο φορέας λειτουργίας χορηγεί με απόφασή του θέση στους πωλητές.
Μετά το πέρας της διαδικασίας βελτίωσης θέσης η επιτροπή της περίπτωσης α΄ καταγράφει τους πωλητές της περίπτωσης ii και διενεργεί τη διαδικασία χορήγησης θέσης, σύμφωνα με την περίπτωση γ΄.
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας (βελτίωση και χορήγηση θέσης) σε κάθε λαϊκή αγορά όλοι οι δραστηριοποιούμενοι πωλητές κατέχουν θέση που τους έχει χορηγηθεί με διοικητική πράξη. Οι θέσεις αυτές είναι αριθμημένες από τον φορέα λειτουργίας ο οποίος καταρτίζει το τοπογραφικό διάγραμμα της αγοράς.
5. Δεν επιτρέπεται η προκήρυξη για τη χορήγηση θέσεων δραστηριοποίησης επαγγελματιών πωλητών σε λαϊκές αγορές, σύμφωνα με τα άρθρα 22 έως 25, χωρίς προηγουμένως να έχει διενεργηθεί η διαδικασία των παρ. 2, 3 και 4 του παρόντος.
6. Σε περίπτωση που τα οριζόμενα στις παρ. 2, 3 και 4 δεν έχουν ολοκληρωθεί εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, όλες οι θέσεις της λαϊκής αγοράς προκηρύσσονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
7. Κάτοχοι αδειών-θέσης χειροτέχνη-καλλιτέχνη που χορηγήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4497/2017, δραστηριοποιούνται σε θέση αγοράς χειροτεχνών – καλλιτεχνών του οικείου δήμου κατόπιν συμμετοχής στην προκήρυξη του οικείου δήμου . Εναλλακτικά η τοποθέτηση γίνεται με απόφαση του δήμου χορήγησης της άδειας-θέσης χωρίς να απαιτείται η συμμετοχή σε προκήρυξη, με καταβολή του τέλους της θέσης, όπως ορίζεται στον κανονισμό της αγοράς. Στην περίπτωση αυτή η έναρξη της δραστηριοποίησης και η επαναχορήγηση (ανανέωση) της θέσης τους διενεργούνται ταυτόχρονα με όσους λαμβάνουν για πρώτη φορά θέση μέσω προκήρυξης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
8. Υφιστάμενοι, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, κάτοχοι άδειας παραγωγού πωλητή λαϊκών αγορών, δύνανται να αιτηθούν στην αρμόδια αρχή του άρθρου 5 τη μετατροπή της άδειάς τους σε άδεια επαγγελματία πωλητή ως ακολούθως :
α) Αρμόδια αρχή για τη μετατροπή της άδειας είναι ο δήμος μόνιμης κατοικίας του πωλητή. Ειδικά για τους παραγωγούς των οποίων ο δήμος μόνιμης κατοικίας ανήκει στην Περιφέρεια Αττικής ή δραστηριοποιούνται, σύμφωνα με τα στοιχεία της άδειάς τους, σε λαϊκές αγορές της Περιφέρειας Αττικής αρμόδια αρχή είναι η Περιφέρεια Αττικής. Επίσης, για τους παραγωγούς των οποίων δήμος μόνιμης κατοικίας ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης ή δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τα στοιχεία της άδειάς τους σε λαϊκές αγορές της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, αρμόδια αρχή είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
β) Μαζί με την αίτησή του ο πωλητής υποβάλλει στην αρμόδια αρχή και υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχει οικονομικές εκκρεμότητες αναφορικά με την καταβολή των τελών του άρθρου 39. Οι αρμόδιες αρχές θεώρησης οφείλουν να εξετάσουν το αληθές της δήλωσης αυτής.
γ) Κατά τη μετατροπή της άδειας τα προϊόντα εμπορίας δεν μεταβάλλονται, αλλά προσαρμόζονται στις κατηγορίες προϊόντων των επαγγελματιών πωλητών.
δ) Μετά τη μετατροπή της άδειας σε επαγγελματική, οι πωλητές δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περ. α’ της παρ. 1.
9. Για τις ειδικές περιπτώσεις υφιστάμενων αγορών ορίζονται τα εξής:
α) Οι κυριακάτικες αγορές που λειτουργούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος, με Κανονισμό Λειτουργίας που έχει εκδοθεί με βάση προγενέστερο θεσμικό πλαίσιο, εξακολουθούν να λειτουργούν ως έχουν. Σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο, ο Κανονισμός Λειτουργίας συμπληρώνεται, ώστε να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Λοιπές βραχυχρόνιες αγορές οφείλουν να εναρμονίσουν τον Κανονισμό Λειτουργίας τους εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
β) Ο κάτοχος άδειας πωλητή Κυριακάτικης Αγοράς, σύμφωνα με προγενέστερες του παρόντος νόμου διατάξεις, δραστηριοποιείται στις Κυριακάτικες αγορές για τις οποίες του έχει χορηγηθεί η άδεια, η οποία ισχύει έως τη συνταξιοδότησή του.
Ομοίως ο κάτοχος άδειας ρακοσυλλέκτη δραστηριοποιείται στις αγορές ρακοσυλλεκτών για τις οποίες του έχει χορηγηθεί η άδεια, η οποία ισχύει έως τη συνταξιοδότησή του.
10. Με αποφάσεις των Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, οι οποίες εκδίδονται εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καθορίζεται η διάρθρωση της υπηρεσίας που θα έχει τις αρμοδιότητες του φορέα λειτουργίας λαϊκών αγορών των δήμων που ανήκουν στην Περιφέρεια Αττικής και την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης αντίστοιχα.
11. Οι αδειούχοι που δραστηριοποιούνται έξι (6) ημέρες και λαμβάνουν επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, δεν δικαιούνται να ανανεώσουν την άδειά τους μετά τη λήξη της.
14. Μέχρι την έκδοση των αποφάσεων καθορισμού τελών από τις αρμόδιες αρχές σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, ισχύουν αυτές που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια ισχύος του ν. 4497/2017 ή προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου.
15. Μέχρι την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων του άρθρου 53 : α) για οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 53, ισχύει το άρθρο 3 του νόμου 4497/2017 (Α΄171), β) για τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 53, ισχύουν τα άρθρα 7 και 17, καθώς και η περίπτωση ε’ του άρθρου 31 του νόμου 4497/2017, γ) για τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 53, ισχύει η παρ. 4 του άρθρου 27 του νόμου ν. 4497, δ) για τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 53, ισχύει το άρθρο 38 του νόμου 4497/2017, ως προς τους όρους και τα είδη διάθεσης στις βραχυχρόνιες αγορές, ε) για τα οριζόμενα στην παρ. 5 του άρθρου 53, ισχύει η παρ. 3 του άρθρο 38 του νόμου 4497/2017 και στ) για τα οριζόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 53, ισχύουν η παρ. 1 των άρθρων 5 και 15 του νόμου 4497/2017.