1. Οι Στρατηγικές Επενδύσεις διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α) «Στρατηγικές Επενδύσεις 1», οι οποίες πληρούν μία τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις ανεξαρτήτως τομέα επένδυσης:
αα) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος των εβδομήντα πέντε εκατομμυρίων (75.000.000) ευρώ, ή
αβ) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος των σαράντα εκατομμυρίων (40.000.000) ευρώ και ταυτόχρονα από την επένδυση δημιουργούνται κατά βιώσιμο τρόπο εβδομήντα πέντε (75) τουλάχιστον νέες Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (Ε.Μ.Ε.).
Οι επενδύσεις της υποπερ. αα) δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα του άρθρου 10, της παρ. 1 του άρθρου 11 και του άρθρου 12.
Οι επενδύσεις της υποπερ. αβ) δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 10, 11 και 12, καθώς και των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 13.
β) «Στρατηγικές Επενδύσεις 2», οι οποίες πληρούν μία (1) τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
βα) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης (i) είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και αφορά σε έναν ή περισσότερους από τους τομείς της αγροδιατροφής, έρευνας και καινοτομίας, βιοτεχνολογίας, πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης, ιατρικού τουρισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων, διαστημικής βιομηχανίας ή (ii) είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και έχει ως σκοπό τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησης ή την παροχή υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (cloud computing). Οι επενδύσεις της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 11, 12, καθώς και των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 13.
ββ) οι επενδύσεις δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο πενήντα (50) τουλάχιστον νέες Ε.Μ.Ε. και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των τριάντα εκατομμυρίων (30.000.000) ευρώ. Οι επενδύσεις της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 11, 12, καθώς και της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 13.
βγ) συνιστούν επενδύσεις εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143), οι οποίες δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο σαράντα (40) τουλάχιστον Ε.Μ.Ε. και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των είκοσι εκατομμυρίων (20.000.000) ευρώ. Οι επενδύσεις της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 11, 12, καθώς και της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 13.
γ) «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας», οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένων ιδίως, όσων προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ειδικά τις επενδύσεις της περ. α) της παρ. 3 και ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητα αυτής σε διεθνές επίπεδο. Οι επενδύσεις της παρούσας περίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 10, 11 και 12, καθώς και των περ. β) και γ) της παρ. 3 του άρθρου 13. Αναφορικά με την ενίσχυση της περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 13, οι επιχειρήσεις μπορούν να τη λάβουν μέχρι το ήμισυ του ποσού του προβλεπόμενου στον Κανονισμό (ΕΕ) 651/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014 (L 187) ποσοστού της έντασης ενίσχυσης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παροχή των ενισχύσεων της παρ. 3 του άρθρου 13 στα επενδυτικά σχέδια, τα οποία εντάσσονται στην παρούσα κατηγορία, είναι η ημερομηνία ολοκλήρωσης της υλοποίησης να μην ξεπερνά την 31η Δεκεμβρίου 2025. Η ως άνω προϋπόθεση ολοκλήρωσης πρέπει να αναφέρεται στην αίτηση του επενδυτή και στο χρονοδιάγραμμα της παρ. 1 του άρθρου 15. Σε περίπτωση υπέρβασης του ως άνω χρονικού ορίου υλοποίησης, η επένδυση αποχαρακτηρίζεται από «Στρατηγική Επένδυση Εξαιρετικής Σημασίας» και τα εγκεκριμένα κίνητρα ανακαλούνται σύμφωνα με το άρθρο 22.
γα) Για τον χαρακτηρισμό ενός επενδυτικού σχεδίου ως «Εμβληματικής Επένδυσης Εξαιρετικής Σημασίας» συστήνεται τριμελής επιτροπή, τα μέλη της οποίας είναι επιστήμονες εγνωσμένου κύρους ποικίλων ειδικοτήτων. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Οικονομικών συγκροτείται η τριμελής επιτροπή, ορίζονται τα μέλη της, καθώς και οι αναπληρωτές αυτών, ο χρόνος θητείας τους, η πιθανή αποζημίωσή τους, καθώς και οι όροι λειτουργίας της.
γβ) Με όμοια απόφαση προς αυτή της υποπερ. γα) καθορίζονται η διαδικασία ένταξης της επένδυσης, ο τρόπος παρακολούθησης και ελέγχου υλοποίησης της επένδυσης, ο τρόπος καταβολής των ενισχύσεων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης.
γγ) Εντός επτά (7) ημερών από σχετικό αίτημα της «Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» η Επιτροπή της υποπερ. γα) γνωμοδοτεί αναφορικά με τον εμβληματικό ή μη χαρακτήρα της επένδυσης.
δ) «Στρατηγικές Επενδύσεις ταχείας αδειοδότησης», οι οποίες πληρούν τα κριτήρια μίας εκ των ακόλουθων υποπεριπτώσεων:
δα) δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο τριάντα (30) τουλάχιστον νέες Ε.Μ.Ε. και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των είκοσι εκατομμυρίων (20.000.000) ευρώ. Οι επενδύσεις της περίπτωσης αυτής μπορούν να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα του άρθρου 12 και της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 13 ή
δβ) δημιουργούν κατά βιώσιμο τρόπο τριάντα (30) τουλάχιστον νέες Ε.Μ.Ε., ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ και αποτελούν μέρος επένδυσης, η οποία έχει ήδη χαρακτηριστεί ως στρατηγική και έχει ολοκληρωθεί η υλοποίησή της. Οι επενδύσεις της περίπτωσης αυτής μπορούν να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα του άρθρου 12 και της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 13 ή
δγ) αποτελούν υφιστάμενες επενδύσεις, στρατηγικές ή μη, οι οποίες προβαίνουν σε αναδιάρθρωση ή εκσυγχρονισμό ή επέκταση των εγκαταστάσεών τους και ο συνολικός τους προϋπολογισμός είναι μεγαλύτερος των δεκαπέντε εκατομμυρίων (15.000.000) ευρώ, εφόσον διατηρούνται κατά βιώσιμο τρόπο εκατό (100) τουλάχιστον υφιστάμενες Ε.Μ.Ε.. Οι επενδύσεις της υποπερίπτωσης αυτής μπορούν να λάβουν το κίνητρο του άρθρου 12.
ε) «Αυτοδίκαια εντασσόμενες Στρατηγικές Επενδύσεις», οι οποίες πληρούν τα κριτήρια μίας εκ των ακόλουθων υποπεριπτώσεων:
εα) συνιστούν επενδύσεις του ν. 3389/2005 (Α` 232), οι οποίες έχουν εγκριθεί από τη Διυπουργική Επιτροπή Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (Δ.Ε.Σ.Δ.ΙΤ.) και επενδύσεις για τα Ευρωπαϊκά Ενεργειακά Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος – Projects of Common Interest (PCI) του άρθρου 8 του ν. 4271/2014 (Α’ 144). Στην περίπτωση αυτή εντάσσονται επενδύσεις που αποτελούν Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος [Important Projects of Common European Interest (IPCEI)] νομικών προσώπων, τα οποία συμμετέχουν ως άμεσα μέλη σε προγράμματα IPCEI και o συνολικός τους προϋπολογισμός είναι μεγαλύτερος των είκοσι εκατομμυρίων (20.000.000) ευρώ. Οι επενδύσεις της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα της παρ. 1 του άρθρου 11 και του άρθρου 12.
εβ) συνιστούν «Στρατηγικές επενδύσεις χωρικής οργάνωσης των επιχειρήσεων», οι οποίες αφορούν στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων του ν. 3982/2011 με συνολικό προϋπολογισμό άνω των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ. Οι επενδύσεις της κατηγορίας αυτής δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 10, 11 και 12.
2. Για κάθε φορέα στρατηγικής επένδυσης, το άρθρο 16 του ν. 4251/2014 (A`103) σχετικά με τη χορήγηση ή ανανέωση της άδειας διαμονής εφαρμόζεται ως προς δέκα (10) πολίτες τρίτων χωρών κατ` ανώτατο αριθμό, στελέχη των επενδυτικών σχημάτων για όλες τις κατηγορίες Στρατηγικών Επενδύσεων. Για όσο διάστημα υφίσταται η εργασιακή σχέση με τον φορέα της στρατηγικής επένδυσης, όσα από τα στελέχη αυτά δεν έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα, θεωρείται ότι διατηρούν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή και υπόκεινται σε φόρο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος. Το προηγούμενο εδάφιο εφαρμόζεται επίσης και στον σύζυγο ή το άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης, εφόσον ο σύζυγος ή το άλλο μέρος δεν ασκεί επαγγελματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, καθώς και στα εξαρτώμενα τέκνα αυτών, όπως αυτά προσδιορίζονται στην περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 4172/2013 (Α`167).
3. Oι επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) δεν χαρακτηρίζονται ως «Στρατηγικές Επενδύσεις» με την έννοια των περ. α), β), γ) και δ) της παρ. 1, εκτός εάν, σωρευτικά με τις επιμέρους προϋποθέσεις εκάστης των περιπτώσεων της παρ. 1, εμπίπτουν και σε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
α) Αποτελούν έργα καινοτόμων εφαρμογών και τεχνολογιών που αξιοποιούν ενεργειακές τεχνολογίες και εφαρμογές για την ενίσχυση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., που έχουν προϋπολογισμό κατ’ ελάχιστον πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ και κοινό σημείο σύνδεσης στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Για τον χαρακτηρισμό ενός έργου ως καινοτόμου και την εξέτασή του για ένταξη στο καθεστώς Στρατηγικών Επενδύσεων η επενδυτική πρόταση αφορά σε έργα, που χρησιμοποιούν μια από τις παρακάτω τεχνολογίες:
αα) συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, αβ) παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, αγ) εγκατάστασης θαλάσσιων αιολικών και πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων, αδ) έργων Α.Π.Ε. που διασυνδέουν περιοχές της Επικράτειας με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας μέσω υποβρύχιου καλωδίου, αε) έργων Α.Π.Ε. πλήρως ελεγχόμενης ηλεκτροπαραγωγής σύμφωνα με την παρ. 14 του άρθρου 2 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149), αστ) υβριδικών έργων ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (Μ.Δ.Ν.). Για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, προκειμένου ένα έργο να χαρακτηριστεί ως καινοτόμο, η «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» αποστέλλει αίτημα προς τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο οφείλει να απαντήσει στο εν λόγω αίτημα εντός προθεσμίας πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την παραλαβή του.
β) Αποτελούν έργα Α.Π.Ε. που έχουν προϋπολογισμό κατ’ ελάχιστον εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ και κοινό σημείο σύνδεσης στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Για έργα Α.Π.Ε., που λαμβάνουν το κίνητρο ταχείας αδειοδότησης του άρθρου 12, η οριστική προσφορά σύνδεσης δεν χορηγείται κατά προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων. Για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν το έργο πληροί το κριτήριο του κοινού σημείου σύνδεσης στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, η «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» ζητά τη γνώμη του αρμόδιου διαχειριστή, είτε του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε (ΑΔΜΗΕ Α.Ε) είτε του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε), ο οποίος οφείλει να απαντήσει εντός προθεσμίας πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την παραλαβή του αιτήματος.
4. Για την ένταξη στις κατηγορίες των Στρατηγικών Επενδύσεων, οι οποίες υλοποιούνται εξ ολοκλήρου σε περιοχές που εντάσσονται στα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης, όπως αυτά προσδιορίζονται για στήριξη από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, εφαρμόζεται επί των απαιτούμενων στο παρόν άρθρο μεγεθών συνολικού προϋπολογισμού επένδυσης συντελεστής απομείωσης 25%.
5. Η ένταξη των επενδυτικών σχεδίων στις κατηγορίες Στρατηγικών Επενδύσεων της παρ. 1, καθώς και η παροχή των αναφερόμενων κινήτρων ανά κατηγορία πραγματοποιούνται κατόπιν αίτησης του φορέα της επένδυσης, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 15.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΠΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΣΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ
Προτείνεται η παρακάτω διατύπωση στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 2, του σχεδίου Νόμου «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις».
Η πρόταση αναδιατύπωσης του εδαφίου αποσκοπεί ώστε η ένταξη ενός έργου ΑΠΕ ή έργου αποθήκευσης ενέργειας ή έργου υποβρυχίων διασυνδέσεων, στο καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων να εξασφαλίζει σίγουρα, τάχιστα και κατά προτεραιότητα τον απαραίτητο ηλεκτρικό χώρο στο Δίκτυο ή το Σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, ώστε να μπορεί να προχωρήσει σε βέβαιη και ασφαλή υλοποίηση.
Εξάλλου είναι γνωστό ότι τα επενδυτικά σχέδια αυτού του μεγέθους, σημασίας και προϋπολογισμού, έχουν ήδη μελετήσει από τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης και αδειοδότησής τους, αναλυτικά, επισταμένα και τεκμηριωμένα τις δυνατότητες και τα απαραίτητα έργα διασύνδεσης με το Δίκτυο υποσταθμοί, δίκτυα, συνοδά έργα κ.λπ.), ώστε τα έργα να θεωρούνται εκ των προτέρων και από τα πρώτα στάδια ανάπτυξης, απολύτως ασφαλή και υλοποιήσιμα.
Επίσης στα επιλέξιμα επενδυτικά σχέδια προτείνεται στην κατωτέρω ρύθμιση προτεραιότητας σύνδεσης, να συμπεριλαμβάνονται εκτός από τα έργα ΑΠΕ και τα έργα αποθήκευσης ενέργειας, υποβρυχίων ηλεκτρικών διασυνδέσεων και τα λοιπά καινοτόμα έργα που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 3α του άρθρου 2 του σχεδίου Νόμου, λόγω της σημαντικής συνεισφοράς τους στη μεγιστοποίηση απορρόφησης νέων έργων ΑΠΕ και τη συμβολή τους στους εθνικούς ενεργειακούς στόχους όπως περιγράφονται στα πρόσφατα ΕΣΕΚ.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ
«Για όλα τα έργα Α.Π.Ε. καθώς και για τις καινοτόμες ενεργειακές επενδύσεις της παραγράφου. 3α του παρόντος άρθρου 2, τα οποία λαμβάνουν το κίνητρο ταχείας αδειοδότησης του άρθρου 12, η οριστική προσφορά σύνδεσης χορηγείται κατά απόλυτη προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων. Ο αρμόδιος κατά περίπτωση Διαχειριστής Δικτύου(ΔΕΔΔΗΕ)ή Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) γνωμοδοτεί σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του κατά την έκδοση της ανωτέρω οριστικής προσφοράς σύνδεσης του σχετικού επενδυτικού σχεδίου, σύμφωνα με τις κείμενες νομοθετικές και ρυθμιστικές διατάξεις «
Περίπτωση β) «Στρατηγικές Επενδύσεις 2»
Η υποπερίπτωση (i) να αναδιατυπωθεί ως ακολούθως:
(i) είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και αφορά σε έναν ή περισσότερους από τους τομείς της αγροδιατροφής, της βιοτεχνολογίας, της μεταποιητικής βιομηχανίας, της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, του ιατρικού τουρισμού, της διαστημικής βιομηχανίας και αφορά σε δραστηριότητες ενίσχυσης της κυκλικότητας, ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού, μείωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ενίσχυσης της θέσης στα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων,».
Η αναδιατύπωση βελτιώνει τη σαφήνεια, ενώ οι προτεινόμενες προσθήκες αφορούν επενδύσεις υψηλής προτεραιότητας με βάση είτε τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης («Έκθεση Πισσαρίδη»), αλλά και το άρθρο 1 παρ.3 του νομοσχεδίου. Κατά συνέπεια η συμπλήρωση κρίνεται απαραίτητη προκειμένου οι συγκεκριμένες επενδύσεις να μην αντιμετωπίζονται με αυστηρότερες προϋποθέσεις ως προς την ένταξή τους στις Στρατηγικές Επενδύσεις.
Περίπτωση γ) «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας»
Προτείνεται συμπλήρωση ως ακολούθως:
«γ) «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας», οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένων ιδίως, όσων προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, κατέχουν σημαντική παρουσία στις διεθνείς αγορές και στους διεθνώς εμπορεύσιμους τομείς, καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ειδικά τις επενδύσεις της περ. α) της παρ. 3 και ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητα αυτής σε διεθνές επίπεδο.»
Η προσθήκη είναι απαραίτητη προκειμένου να καταστεί σαφές πως η διάταξη αφορά ιδίως νομικές οντότητες με σημαντικές επιδόσεις στις διεθνείς αγορές.
Θεωρούμε ότι τα κίνητρα που δίνονται στο Άρθρο 11, παραγρ. 2, και συγκεκριμένα τόσο η προβελπόμενη φορολογική απαλαγή (υποπαράγραφος α) όσο και η επιτάχυνση φορολογικών αποσβέσεων (υποπαράγραφος β), θα πρέπει να προστθούν και στην υποπερίπτωση 1αα του παρόντος άρθρου.
Λαμβάνοντας υπόψη την σημασία του Τομέα του Τουρισμού για την Ελληνική Οικονομία, καθώς και των ιδιαιτεροτήτων των επενδύσεων στον Τομέα αυτόν (αποτελούν επενδύσεις υψηλής έντασης εργασίας με τις δημιουργούμενες θέσεις εργασίας να είναι ευθέως ανάλογες του προϋπολογισμού κάθε επένδυσης), προτείνεται η δημιουργία νέας κατηγορίας για «Στρατηγικές επενδύσεις στον Τομέα του Τουρισμού» για επενδύσεις με συνολικό προϋπολογισμό μεγαλύτερο των πενήντα εκατομμυρίων (50.000.000) ευρώ
Οι επενδύσεις της κατηγορίας αυτής προτείνεται να δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 10, 11 και 12, καθώς και των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 13.
Στις επενδύσεις με προυπολογισμό άνω των 100 εκατ. € – περίπτωση 1ΑΑ- θεωρούμε απαραίτητο να λαμβάνει η επένδυση κι επιπλέον κίνητρα απο όλο το άρθρο 11
Προτείνεται όπως στο Άρθρο 2 (Κατηγορίες και Κριτήρια Στρατηγικών Επενδύσεων, Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας), να συμπεριληφθούν και οι επενδύσεις που αφορούν σε εγκαταστάσεις παραγωγής, αποθήκευσης, διαχείρισης, μεταφοράς και μεταφόρτωσης «πράσινου υδρογόνου’’ των οποίων ο συνολικός τους προϋπολογισμός είναι μεγαλύτερος των τριάντα εκατομμυρίων (30.000.000) ευρώ
Προτείνουμε ως κίνητρο για την κατηγορία 1αα να προστεθούν και οι άλλες πρόνοιες του άρθρου 11
Άρθρο 2, παράγραφος 3, εδάφιο (β), σελ.8
Οι επεμβάσεις «ριζικής ανανέωσης παραγωγικού εξοπλισμού» ή αλλιώς αποξήλωσης και αντικατάστασης εξοπλισμού (Repowering) έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΦΕΚ Β’ 4716/22.10.2018) μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στο ΕΣΕΚ 2030. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί προφανώς μέσω αξιοποίησης των τεχνολογικών εξελίξεων προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πόρων και αύξησης της ενεργειακής αποδοτικότητας των υφιστάμενων έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι εν λόγω σταθμοί ΑΠΕ λειτουργούν ήδη για πολλά έτη σε όλη την Ελλάδα, κοντά στις τοπικές κοινωνίες παρέχοντας ανταποδοτικά οφέλη και συνυπάρχοντας αρμονικά με αυτές, συνεπώς έχουν το χαρακτηριστικό ότι έχουν ήδη λάβει την κοινωνική αποδοχή.
Στα πλαίσια αυτά, προτείνουμε η ανωτέρω κατηγορία να συμπεριληφθεί στην παράγραφο 3 και συγκεκριμένα μετά το εδάφιο (β) να προστεθεί εδάφιο (γ) ως εξής:
γ) Αποτελούν έργα Α.Π.Ε. που έχουν προϋπολογισμό κατ’ ελάχιστον είκοσι εκατομμυρίων (20.000.000) ευρώ και προχωρούν σε επεμβάσεις ριζικής ανανέωσης παραγωγικού εξοπλισμού (Repowering).
Επίσης, ακριβώς μετά το παρόν εδάφιο (β) ακολουθεί η παρακάτω πρόταση:
«Για έργα Α.Π.Ε. που λαμβάνουν το κίνητρο ταχείας αδειοδότησης του άρθρου 12, η οριστική προσφορά σύνδεσης δεν χορηγείται κατά προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων».
Σε συνέχεια των ανωτέρω και προκειμένου να προωθηθεί το ταχύτερο δυνατό η υλοποίηση του Repowering προτείνουμε την κάτωθι προσθήκη προηγούμενη παράγραφο:
«Για έργα Α.Π.Ε., που λαμβάνουν το κίνητρο ταχείας αδειοδότησης του άρθρου 13, η οριστική προσφορά σύνδεσης δεν χορηγείται κατά προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων, εξαιρουμένης της περίπτωσης έργων Α.Π.Ε. με προϋπολογισμό κατ’ ελάχιστον είκοσι εκατομμυρίων (20.000.000) ευρώ που αφορούν σε έργα που προχωρούν σε επεμβάσεις ριζικής ανανέωσης παραγωγικού εξοπλισμού (Repowering)».
Στην υποπερίπτωση 1αα να προστεθεί ως κίνητρο και η παράγραφος 2 του άρθρου 11
Με εκτίμηση
Χρήστος Συρικέλας
Διαχειριστής
Παρότι κρίνονται θετικά οι προβλέψεις των παρ. 1 (βγ’) και 1 (εβ’), οι οποίες ενδυναμώνουν τα ειδικά κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων καθώς και τις επενδύσεις εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων, είναι εντούτοις εξαιρετικά ελλείπεις δεδομένης της άμεσης ανάγκης περιορισμού και σταδιακής κατάργησης της εκτός σχεδίου βιομηχανικής δραστηριότητας, η οποία χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα όπως αναδεικνύει μεταξύ άλλων το Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία της Επιτροπής Πισσαρίδη (ενότητα 4.5.)
Καταρχάς, παρότι παρέχονται ειδικά κίνητρα, το νομοσχέδιο αποτυγχάνει να θεσπίσει σοβαρά αντικίνητρα για επιχειρηματικές επενδύσεις εκτός σχεδίου καθώς οι τελευταίες δύναται να υπαχθούν σε άλλες κατηγορίες στρατηγικών επενδύσεων. Παρότι είναι προφανές πως τα χωροταξικά προβλήματα δεν αποτελούν άμεσο αντικείμενο του παρόντος νόμου, θα έπρεπε να είναι επίσης προφανές πως είναι αδιανόητο να επιδοτείται από τους φορολογούμενους η εκτός σχεδίου δραστηριότητα όταν η τελευταία χαρακτηρίζεται από βαρύτατα εξωτερικά περιβαλλοντικά κόστη. Όπως αναφέρει η έκθεση Πισσαρίδη, «[…] νομοθετικές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, θα μπορούσαν να συνοδευτούν από την παροχή θετικών κινήτρων σε κάποιες περιπτώσεις. Παράγοντες που αποτρέπουν τις επιχειρήσεις από το να εγκατασταθούν σε κάποια βιομηχανικά ή επιχειρηματικά πάρκα περιλαμβάνουν την ποιότητα των υποδομών που αυτά προσφέρουν καθώς και το ύψος των χρεώσεων. Θα μπορούσε, ενδεχομένως να δοθεί περισσότερο βάρος σε αυτούς τους παράγοντες παράλληλα με τα αρνητικά κίνητρα για την εγκατάσταση σε περιοχές εκτός σχεδίου […]». Ένα σοβαρό αντικίνητρο είναι η απαγόρευση παροχής οποιασδήποτε μορφής κρατικής βοήθειας για επενδύσεις εκτός σχεδίου ξεκινώντας από τις στρατηγικές επενδύσεις. Εντούτοις το νομοσχέδιο αγνοεί πλήρως αυτή τη διάσταση.
Δεύτερον, τα κίνητρα για επενδύσεις που στοχεύουν στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων δεν συνοδεύονται από επιπλέον ειδικά κίνητρα για επενδύσεις σε πράσινα επιχειρηματικά πάρκα βασισμένα στις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης, της κυκλικής οικονομίας, και των μηδενικών εκπομπών. Θεωρούμε κομβικής σημασίας την παροχή ειδικών κίνητρων για περιβαλλοντικά πρότυπες επενδύσεις με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας αφενός, και τη μετάβαση σε επιχειρηματικά μοντέλα χαμηλού οικολογικού αποτυπώματος αφετέρου.
Πέραν των παραπάνω ζητημάτων, οι διατυπώσεις της παρ. 1 (γ’) είναι εξαιρετικά γενικόλογες, καθώς το νομοσχέδιο δεν παρέχει ορισμούς της «πράσινης οικονομίας. Προτείνουμε την αντικατάσταση της παραγράφου με την εξής διατύπωση:
«γ) «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας», οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένων [ιδίως όσων προωθούν την πράσινη οικονομία καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος μέσω επενδύσεων που είναι αποδεδειγμένα ευθυγραμμισμένες με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852], καθώς και την καινοτομία και την τεχνολογία, και ειδικά τις επενδύσεις της περ. α)της παρ. 3 και ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητα αυτής σε διεθνές επίπεδο.»
Επιπλέον, δεν είναι σαφής ο λόγος για τον οποίο, στην κατηγορία «στρατηγικών επενδύσεων 2» (παρ. 1 (βα’)), περιλαμβάνονται μόνο «επενδύσεις για τη διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων» (χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση και σαφή ορισμό ως προς την περιβαλλοντική βιωσιμότητα τους) και όχι το σύνολο των επενδύσεων που συμβάλλουν στον πράσινο μετασχηματισμό, όπως αυτές ορίζονται ξεκάθαρα από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852 (σύστημα ταξινόμησης βιώσιμων επενδύσεων).
Κατ’ ελάχιστο, η υφιστάμενη διατύπωση σε ό,τι αφορά ειδικά τη διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων, οφείλει να εισαγάγει μια ελάχιστη δικλίδα ασφαλείας για την αποφυγή επενδύσεων που είναι ασύμβατες με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα (βλ. μονάδες καύσης απορριμμάτων) προσθέτοντας την εξής διατύπωση στην παρ. 1 (βα’):
«βα) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης (i) είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και αφορά σε έναν ή περισσότερους από τους τομείς της αγροδιατροφής, έρευνας και καινοτομίας, βιοτεχνολογίας, πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης, ιατρικού τουρισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων [σε ό,τι αφορά αποκλειστικά επενδύσεις που είναι πλήρως συμβατές με τα κριτήρια μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852], διαστημικής βιομηχανίας ή (II) είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και έχει ως σκοπό τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησης ή την παροχή υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (cloud computing). Οι επενδύσεις της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 11, 12, καθώς και των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 13.»
Συνολικότερα, εκτός από την ανάγκη ξεκάθαρου ορισμού του τι νοείται ως «πράσινη επένδυση» με βάση βέλτιστα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, το νομοσχέδιο οφείλει κατά τη γνώμη μας να διασφαλίσει ex ante πως το σύνολο των επενδύσεων που υπάγονται στον νόμο τηρούν, ως ελάχιστο προαπαιτούμενο, αποδεδειγμένα και απαρέγκλιτα τα κριτήρια μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης, όπως αυτά ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852.
Προτείνεται η δημιουργία νέας κατηγορίας για «Στρατηγικές επενδύσεις στον τουρισμό» οι οποίες πληρούν μία τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
αα) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος των πενήντα εκατομμυρίων (50.000.000) ευρώ, ή
αβ) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος των τριάντα εκατομμυρίων (30.000.000) ευρώ και ταυτόχρονα από την επένδυση δημιουργούνται κατά βιώσιμο τρόπο πενήντα (50) τουλάχιστον νέες Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (Ε.Μ.Ε.).
Οι επενδύσεις της υποπερ. αα) δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα του άρθρου 10, της παρ. 1 του άρθρου 11 και του άρθρου 12.
Οι επενδύσεις της υποπερ. αβ) δύνανται να λάβουν ένα ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 10, 11 και 12, καθώς και των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 13.
Στην κατηγορία 1. (εβ), η οποία αφορά στις «Στρατηγικές επενδύσεις χωρικής οργάνωσης των επιχειρήσεων», προτείνουμε την αναπροσαρμογή του ποσού των 10 εκ. € σε 5 εκ. €, επαναφέροντας ουσιαστικά τη διάταξη του εδαφ. (ε) του άρθ. 1 του Ν.4146/2013, όπου τα Επιχειρηματικά Πάρκα (ΕΠ) του Ν.3982/2011, με προϋπολογισμό άνω των 5 εκ. €, συμπεριλαμβάνονταν στις Στρατηγικές Ιδιωτικές Επενδύσεις.
Το ποσό που προτείνεται (5 εκ. €) έχει ως βάση τον μέσο προϋπολογισμό ενός ΕΠ, εκτάσεως 500 στρ. περίπου, καθώς η εμπειρία μας έχει δείξει ότι οι πλειοψηφία των επενδύσεων σε ΕΠ, στην ελληνική επικράτεια, κυμαίνεται σε αυτά τα μεγέθη.
Οι εν λόγω επενδύσεις διασφαλίζουν ωφέλειες χωροταξικής και περιβαλλοντικής ευνομίας και δημιουργούν, δυναμικά, εκατοντάδες θέσεις εργασίας για εκατοντάδες επιχειρήσεις που μπορούν να εγκατασταθούν σε αυτά. Το όριο των 5 εκ € θα δώσει τη δυνατότητα σε περισσότερες επενδύσεις ΕΠ να υπαχθούν στο νέο νόμο.
Ενδεικτικά και μόνο αναφέρεται ότι σε ένα Πάρκο με προϋπολογισμό 5 εκ. €, με έκταση 500 στρ., μπορούν να εγκατασταθούν περισσότερες από 175 επιχειρήσεις, με μέση επιφάνεια εκμετάλλευσης 2 στρέμματα/ επιχείρηση, με προϋπολογισμό, σε πλήρη ανάπτυξη του Πάρκου, να υπερβαίνει τα 350 εκ. € και με πρόβλεψη εκατοντάδων (ή/και χιλιάδων) θέσεων εργασίας.