- Η επιλεξιμότητα των δαπανών των πράξεων που χρηματοδοτούνται από τα Προγράμματα της προγραμματικής περιόδου 2021-2027 καθορίζεται βάσει εθνικών κανόνων, οι οποίοι ενσωματώνουν κατάλληλα τους ειδικούς κανόνες επιλεξιμότητας που προβλέπονται στον Κανονισμό ή στους ειδικούς για κάθε Ταμείο Κανονισμούς.
- Επιλέξιμες για συγχρηματοδότηση από τα Ταμεία είναι οι πράξεις που αφορούν στους στόχους πολιτικής, τους ειδικούς στόχους των Ταμείων και πεδία παρέμβασης που καθορίζονται στους Κανονισμούς και υποστηρίζονται από το αντίστοιχο Πρόγραμμα.
Το σύνολο ή μέρος πράξης μπορεί να εκτελείται εκτός της ελληνικής Επικράτειας, μεταξύ άλλων και εκτός της Ένωσης, υπό τον όρο ότι η πράξη συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του αντίστοιχου Προγράμματος.
- Οι πράξεις και οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για την υλοποίησή τους και υποστηρίζονται από τα Ταμεία συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο δίκαιο.
- Μια δαπάνη είναι επιλέξιμη για συνεισφορά από τα Ταμεία εάν έχει πραγματοποιηθεί από τον δικαιούχο ή τον ιδιώτη εταίρο μιας πράξης ΣΔΙΤ και έχει πληρωθεί για την υλοποίηση πράξεων από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029.
Όταν ο Δικαιούχος αποζημιώνεται από το πρόγραμμα στη βάση μοναδιαίων δαπανών, κατ’ αποκοπή ποσών και χρηματοδότησης που δεν συνδέεται με τις δαπάνες των συναφών πράξεων, οι δράσεις που συνιστούν τη βάση για την αποζημίωση πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 2021 και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029.
Οι δαπάνες που καθίστανται επιλέξιμες λόγω τροποποίησης ενός Προγράμματος ή λόγω έγκρισης ενός νέου Προγράμματος είναι επιλέξιμες από την ημερομηνία υποβολής του σχετικού αιτήματος για τροποποίηση ή για έγκριση στην Επιτροπή.
Όταν ένα Πρόγραμμα τροποποιείται με σκοπό την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, η επιλεξιμότητα των δαπανών που σχετίζονται με την εν λόγω τροποποίηση αρχίζει από την ημερομηνία εκδήλωσης της φυσικής καταστροφής, υπό τον όρο ότι αυτό προβλέπεται στο Πρόγραμμα.
- Οι πράξεις δεν επιλέγονται για στήριξη από τα Ταμεία σε περίπτωση που έχουν ολοκληρώσει το φυσικό αντικείμενό τους ή υλοποιηθεί πλήρως πριν να υποβληθεί αίτηση χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα, ανεξαρτήτως του αν έχουν εκτελεστεί όλες oι σχετικές πληρωμές.
- Μια πράξη μπορεί να λαμβάνει στήριξη από ένα ή περισσότερα Ταμεία ή από ένα ή περισσότερα Προγράμματα και από άλλα μέσα της Ένωσης. Στις περιπτώσεις αυτές, οι δαπάνες που δηλώνονται σε μια αίτηση πληρωμής για ένα από τα Ταμεία δεν δηλώνονται για κανένα από τα παρακάτω:
α) στήριξη από άλλο Ταμείο ή μέσο της Ένωσης,
β) στήριξη από το ίδιο Ταμείο στο πλαίσιο άλλου Προγράμματος.
Το ποσό των δαπανών που περιέχεται σε αίτηση πληρωμής ενός Ταμείου μπορεί να υπολογίζεται κατ’ αναλογία για κάθε Ταμείο και για το ή τα σχετικά Προγράμματα, σύμφωνα με την απόφαση ένταξης στο Πρόγραμμα.
- Οι ακόλουθες δαπάνες δεν είναι επιλέξιμες για συνεισφορά από τα Ταμεία:
α) τόκοι χρέους, εκτός επιχορηγήσεων που δίνονται υπό τη μορφή επιδότησης επιτοκίου ή επιδότησης προμηθειών εγγύησης,
β) αγορά γης για ποσό που υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) των συνολικών επιλέξιμων δαπανών για την οικεία πράξη. Για εγκαταλελειμμένες και πρώην βιομηχανικές εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν κτίρια, το όριο αυτό αυξάνεται στο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) για τα χρηματοδοτικά μέσα. Τα εν λόγω ποσοστά εφαρμόζονται στη συνεισφορά προγράμματος που καταβάλλεται στον τελικό δικαιούχο ή, σε περίπτωση εγγυήσεων, στο ποσό του υποκείμενου δανείου,
γ) φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), εκτός από:
γα) πράξεις των οποίων το συνολικό κόστος είναι λιγότερο από πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ),
γβ) πράξεις των οποίων το συνολικό κόστος είναι τουλάχιστον πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) όταν ο ΦΠΑ δεν είναι ανακτήσιμος βάσει της εθνικής νομοθεσίας για τον ΦΠΑ,
γγ) επενδύσεις που πραγματοποιούνται από τελικούς αποδέκτες στο πλαίσιο χρηματοδοτικών μέσων, όταν οι επενδύσεις αυτές στηρίζονται από χρηματοδοτικά μέσα σε συνδυασμό με στήριξη προγράμματος υπό μορφή επιχορήγησης όπως αναφέρεται στην παρ. 5 του άρθρου 58 του Κανονισμού, ο ΦΠΑ δεν είναι επιλέξιμος για το μέρος του επενδυτικού κόστους που αντιστοιχεί στη στήριξη του προγράμματος υπό μορφή επιχορήγησης, εκτός εάν ο ΦΠΑ για το επενδυτικό κόστος δεν είναι ανακτήσιμος βάσει της εθνικής νομοθεσίας για τον ΦΠΑ ή εάν το μέρος του επενδυτικού κόστους που αντιστοιχεί στη στήριξη του προγράμματος υπό μορφή επιχορήγησης είναι μικρότερο από πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ),
γδ) ταμεία μικρών έργων και επενδύσεις που πραγματοποιούνται από τελικούς αποδέκτες στο πλαίσιο ταμείων μικρών έργων δυνάμει του INTERREG.
Η περ. β) δεν εφαρμόζεται σε πράξεις που αφορούν στη διατήρηση του περιβάλλοντος.
Η υποπερ. γα) της περ. γ) δεν εφαρμόζεται σε πράξεις κρατικών ενισχύσεων και σε ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.
δ) άλλες δαπάνες που οι ειδικοί Κανονισμοί για κάθε Ταμείο προσδιορίζουν ως μη επιλέξιμες για συνεισφορά από κάθε Ταμείο.
- Οι κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών έχουν υποχρεωτική εφαρμογή και τηρούνται από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση και στον έλεγχο των Προγραμμάτων, καθώς και στην υλοποίηση των πράξεων. Οι φορείς διαχείρισης δύναται να εξειδικεύουν τους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας στις προσκλήσεις που εκδίδονται με ευθύνη τους για την υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης από τους δικαιούχους, ανάλογα με το είδος και τον τύπο των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν, τον τρόπο υλοποίησης, τον διαθέσιμο προϋπολογισμό της πρόσκλησης και τους στόχους του Προγράμματος που επιδιώκονται.
5. Στο άρθρο 32 «Θέματα Επιλεξιμότητας Δαπανών», η παρ. 8 να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«8. Οι κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών έχουν υποχρεωτική εφαρμογή και τηρούνται από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση και στον έλεγχο των Προγραμμάτων, καθώς και στην υλοποίηση των πράξεων. Οι φορείς διαχείρισης δύναται να εξειδικεύουν τους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας -συμπεριλαμβάνοντας πάντα μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών εκείνες που αφορούν στην παροχή εύλογων προσαρμογών και παρεμβάσεων για την αποκατάσταση και πιστοποίηση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία- στις προσκλήσεις που εκδίδονται με ευθύνη τους για την υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης από τους δικαιούχους, ανάλογα με το είδος και τον τύπο των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν, τον τρόπο υλοποίησης, τον διαθέσιμο προϋπολογισμό της πρόσκλησης και τους στόχους του Προγράμματος που επιδιώκονται».
Αιτιολόγηση: δίχως την προτεινόμενη πρόβλεψη δεν μπορεί να διασφαλιστεί στην πράξη η εφαρμογή της αρχής της μη διάκρισης λόγω αναπηρίας, όπως άλλωστε το άρθρο 9 του Κανονισμού Κοινών Διατάξεων υπαγορεύει και η νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την αναπηρία (βλ. «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030») μνημονεύει.