- Η ένταξη των πράξεων στα Προγράμματα πραγματοποιείται από τη Διαχειριστική Αρχή κατόπιν αξιολόγησης και επιλογής των υποβληθεισών προτάσεων σύμφωνα με την εγκεκριμένη μεθοδολογία και κριτήρια από την Επιτροπή Παρακολούθησης. Τα κριτήρια και οι διαδικασίες που εφαρμόζονται δεν εισάγουν διακρίσεις, είναι διαφανή, εξασφαλίζουν την πρόσβαση από άτομα με αναπηρία, διασφαλίζουν την ισότητα των φύλων, και λαμβάνουν υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενωσιακή πολιτική στον τομέα του περιβάλλοντος, σύμφωνα με το άρθρο 11 και την παρ. 1 του άρθρου 191 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κριτήρια και οι διαδικασίες εξασφαλίζουν ότι οι πράξεις που πρόκειται να επιλεγούν ιεραρχούνται με στόχο να μεγιστοποιηθεί η συμβολή της ενωσιακής χρηματοδότησης στην επίτευξη των στόχων του Προγράμματος.
- Κατά την επιλογή των πράξεων:
α) διασφαλίζεται ότι οι επιλεγείσες πράξεις συνάδουν με το Πρόγραμμα, συμβάλλουν αποτελεσματικά στην επίτευξη των ειδικών του στόχων, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του συγκεκριμένου Ταμείου, εντάσσονται σε έναν τύπο παρέμβασης και αντιπροσωπεύουν τη βέλτιστη σχέση μεταξύ του ποσού της στήριξης, των δραστηριοτήτων που αναλαμβάνονται και της επίτευξης των στόχων,
β) διασφαλίζεται ότι οι επιλεγείσες πράξεις, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ενός αναγκαίου πρόσφορου όρου, συνάδουν με τις αντίστοιχες στρατηγικές και τα έγγραφα προγραμματισμού που έχουν καθοριστεί με στόχο την πλήρωση του εν λόγω αναγκαίου πρόσφορου όρου,
γ) διασφαλίζεται ότι οι επιλεγείσες πράξεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας αριθ. 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26) υπόκεινται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή σε διαδικασία ελέγχου και ότι έχει ληφθεί δεόντως υπόψη η αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων, βάσει των απαιτήσεων της εν λόγω Οδηγίας,
δ) επαληθεύεται ότι, όταν οι πράξεις έχουν ξεκινήσει πριν από την υποβολή αίτησης για χρηματοδότηση στη Διαχειριστική Αρχή, τηρείται το εφαρμοστέο δίκαιο,
ε) διασφαλίζεται ότι οι πράξεις δεν περιλαμβάνουν δραστηριότητες οι οποίες αποτελούσαν τμήμα πράξης που αποτελεί αντικείμενο μετεγκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 66 του Κανονισμού ή οι οποίες θα συνιστούσαν μεταφορά παραγωγικής δραστηριότητας σύμφωνα με το στοιχείο α) της παρ. 1 του άρθρου 65 του Κανονισμού,
στ) διασφαλίζεται ότι οι επιλεγείσες πράξεις δεν επηρεάζονται άμεσα από αιτιολογημένη γνώμη της Επιτροπής όσον αφορά παράβαση δυνάμει του άρθρου 258 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θέτει σε κίνδυνο τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών ή την εκτέλεση των πράξεων,
ζ) διασφαλίζεται η κλιματική ανθεκτικότητα των επενδύσεων σε υποδομές που έχουν αναμενόμενη διάρκεια ζωής τουλάχιστον πέντε (5) ετών,
η) επαληθεύεται ότι ο δικαιούχος διαθέτει τους απαραίτητους χρηματοδοτικούς πόρους και μηχανισμούς για να καλύψει τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης για πράξεις που περιλαμβάνουν επενδύσεις σε υποδομές ή παραγωγικές επενδύσεις, ώστε να διασφαλίσει την οικονομική τους βιωσιμότητα.
- Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης εκδίδεται η απόφαση ένταξης, στην οποία καθορίζονται όλοι οι όροι για τη στήριξη κάθε πράξης, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών απαιτήσεων που αφορούν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που πρέπει να παρασχεθούν, της προθεσμίας για την υλοποίησή της, του σχεδίου χρηματοδότησής της, το είδος πληρωμής της πράξης (Έμμεση Πληρωμή-Επιχορήγηση, Έμμεση Πληρωμή-Ειδικός Λογαριασμός και Άλλου Είδους Πληρωμή), καθώς και την κατηγορία λειτουργικής ταξινόμησης των δαπανών σε β΄ επίπεδο (COFOG2) τα οποία καθίστανται δεσμευτικά για τις σχετιζόμενες πληρωμές της πράξης αυτής και, ανάλογα με την περίπτωση, της εφαρμοστέας μεθόδου για τον καθορισμό των δαπανών της πράξης και των όρων για την καταβολή της στήριξης. Οι αποφάσεις ένταξης δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της Διαχειριστικής Αρχής και στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ».
- Για πράξεις που έχουν λάβει την πιστοποίηση «Σφραγίδα Αριστείας» ή έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο Προγράμματος συγχρηματοδοτούμενου από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», η Διαχειριστική Αρχή δύναται να αποφασίσει τη χορήγηση στήριξης απευθείας από το ΕΤΠΑ ή το ΕΚΤ+, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω πράξεις συνάδουν με τις απαιτήσεις που ορίζονται στις περ. α), β) και ζ) της παρ. 2. Επιπλέον, οι Διαχειριστικές Αρχές μπορούν να εφαρμόζουν στις πράξεις αυτές, τις κατηγορίες, τα ανώτατα ποσά και τις μεθόδους υπολογισμού των επιλέξιμων δαπανών που καθορίζονται δυνάμει του σχετικού ενωσιακού μέσου. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στην απόφαση ένταξης.
- Κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησης προτάσεων για την ένταξη των πράξεων στα Προγράμματα, οι δικαιούχοι μπορούν να υποβάλουν ενστάσεις επί των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των εν λόγω προτάσεων.
- Η Διαχειριστική Αρχή, κατά την ένταξη των πράξεων, δύναται να ορίζει τη μέγιστη προθεσμία ενεργοποίησης του/των υποέργων, τα οποία θεωρούνται κρίσιμα για την υλοποίηση της πράξης. Ο τρόπος καθορισμού της προθεσμίας και η παρακολούθησή της καθορίζονται στο ΣΔΕ. Σε περίπτωση που κατά την υλοποίησή της, η πράξη αποκλίνει από τους όρους της απόφασης ένταξης ή του χρονικού προγραμματισμού της εκτέλεσής της, η Διαχειριστική Αρχή δύναται να καθορίζει διορθωτικά μέτρα και να τάσσει περίοδο συμμόρφωσης του δικαιούχου. Αν οι ανωτέρω αποκλίσεις κριθούν αδικαιολόγητες ή ο δικαιούχος δεν υλοποιήσει τα απαιτούμενα διορθωτικά μέτρα εντός της ταχθείσας περιόδου συμμόρφωσης, η απόφαση ένταξης ανακαλείται. Η απόφαση ανάκλησης της απόφασης ένταξης αποτελεί αυτοδίκαιη πρόταση απένταξης/ολοκλήρωσης της πράξης από τη συγχρηματοδοτούμενη Συλλογική Απόφαση (ΣΑ) του ΠΔΕ. Στην ίδια απόφαση δύναται να καθορίζεται και ο τρόπος χρηματοδότησης τυχόν υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί.
- Υπερδεσμεύσεις για πληρωμές από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την κάλυψη επιλέξιμων δαπανών δεν πρέπει να υπερβαίνουν το δέκα τοις εκατό (10%) της μέγιστης συνεισφοράς της δημόσιας δαπάνης που ορίζεται στην απόφαση της Επιτροπής με την οποία εγκρίνεται το Πρόγραμμα και το είκοσι τοις εκατό (20%) της μέγιστης συνεισφοράς της δημόσιας δαπάνης που προβλέπεται σε κάθε άξονα προτεραιότητας του Προγράμματος. Ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων μπορεί να αποφασίσει αύξηση των πρόσθετων δεσμεύσεων πάνω από αυτό το όριο, εάν είναι απαραίτητη για πλήρη χρήση της ενωσιακής συνδρομής και εάν δεν προκαλεί κίνδυνο πρόσθετων δαπανών για την κάλυψη επιλέξιμων δαπανών που προβλέπονται στο ΠΔΕ.
- Στο πλαίσιο των Προγραμμάτων INTERREG, για την επιλογή των πράξεων, η Επιτροπή Παρακολούθησης ή, κατά περίπτωση, η Επιτροπή Καθοδήγησης, καταρτίζει και εφαρμόζει κριτήρια και διαδικασίες σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1. Τα ανωτέρω κριτήρια και οι διαδικασίες εξασφαλίζουν την ιεράρχηση των πράξεων που πρόκειται να επιλεγούν, με στόχο να μεγιστοποιηθεί η συμβολή της ενωσιακής χρηματοδότησης στην επίτευξη των στόχων κάθε Προγράμματος INTERREG και να υλοποιηθεί η διάσταση συνεργασίας των πράξεων στο πλαίσιο των Προγραμμάτων INTERREG, όπως ορίζεται στις παρ. 1 και 4 του άρθρου 23 του Κανονισμού INTERREG.
Κατά την επιλογή των πράξεων INTERREG διασφαλίζεται ότι:
α) οι επιλεγείσες πράξεις συνάδουν με το Πρόγραμμα INTERREG και συμβάλλουν αποτελεσματικά στην επίτευξη των ειδικών του στόχων, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του συγκεκριμένου κονδυλίου INTERREG, εντάσσονται σε ένα είδος παρέμβασης και παρουσιάζουν τη βέλτιστη σχέση μεταξύ του ποσού της στήριξης, των δραστηριοτήτων που αναλαμβάνονται και της επίτευξης των στόχων,
β) οι επιλεγείσες πράξεις δεν συγκρούονται με τις αντίστοιχες στρατηγικές που ορίζονται βάσει της παρ. 1 του άρθρου 10 του Κανονισμού INTERREG ή που ορίζονται για έναν ή περισσότερους μηχανισμούς εξωτερικής χρηματοδότησης της Ένωσης,
γ) οι πράξεις δεν περιλαμβάνουν δραστηριότητες οι οποίες αποτελούσαν τμήμα πράξης που αποτελεί αντικείμενο μετεγκατάστασης κατά την έννοια του σημείου 27 του άρθρου 2 του Κανονισμού ή οι οποίες θα συνιστούσαν μεταφορά παραγωγικής δραστηριότητας κατά την έννοια της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 65 του Κανονισμού αυτού, και
δ) για τις επενδύσεις σε υποδομές που έχουν αναμενόμενη διάρκεια ζωής τουλάχιστον πέντε (5) ετών, πραγματοποιείται αξιολόγηση των αναμενόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Επιπλέον, ισχύουν οι προβλέψεις των περ. γ), δ), και η) της παρ. 2.
Για τα επιμέρους θέματα της ένταξης των πράξεων στα Προγράμματα INTERREG εφαρμόζονται οι κανόνες και αρμοδιότητες που προβλέπονται στο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου κάθε Προγράμματος.
3. Στο άρθρο 29 «Ένταξη Πράξεων»:
α) η παρ. 1 να τροποποιηθεί ως ακολούθως:
«1. Η ένταξη των πράξεων στα Προγράμματα πραγματοποιείται από τη Διαχειριστική Αρχή κατόπιν αξιολόγησης και επιλογής των υποβληθεισών προτάσεων σύμφωνα με την εγκεκριμένη μεθοδολογία και κριτήρια από την Επιτροπή Παρακολούθησης. Τα κριτήρια και οι διαδικασίες που εφαρμόζονται δεν εισάγουν διακρίσεις, είναι διαφανή, εξασφαλίζουν την πρόσβαση από την προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία, διασφαλίζουν την ισότητα των φύλων, και λαμβάνουν υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενωσιακή πολιτική στον τομέα του περιβάλλοντος, σύμφωνα με το άρθρο 11 και την παρ. 1 του άρθρου 191 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κριτήρια και οι διαδικασίες εξασφαλίζουν ότι οι πράξεις που πρόκειται να επιλεγούν ιεραρχούνται με στόχο να μεγιστοποιηθεί η συμβολή της ενωσιακής χρηματοδότησης στην επίτευξη των στόχων του Προγράμματος».
Αιτιολόγηση: προτείνεται η προαναφερθείσα τροποποίηση δεδομένου ότι στην επίσημη ελληνική μετάφραση του Κανονισμού Κοινών Διατάξεων για την προγραμματική περίοδο 2021- 2027 (βλ. άρθρο 73, παρ. 1) ο όρος «accessibility» έχει μεταφραστεί εσφαλμένα ως «πρόσβαση». Παραθέτουμε το αντίστοιχο αγγλικό κείμενο: «1. For the selection of operations, the managing authority shall establish and apply criteria and procedures which are non-discriminatory, transparent, ensure accessibility to persons with disabilities, ensure gender equality, and take account of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, the principle of sustainable development and of the Union policy on the environment in accordance with Article 11 and Article 191(1) TFEU».