- Αρχή Ελέγχου της παρ. 1 του άρθρου 71 του Κανονισμού, ορίζεται η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (Ε.Δ.ΕΛ.). Η Ε.Δ.ΕΛ. αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες των άρθρων 77 έως 79 του Κανονισμού, για τα Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+, το ΤΣ, το ΤΔΜ και το ΕΤΘΑΥ, όπως αυτά προσδιορίζονται στις περ. α), β), γ) και δ) της παρ. 1 του άρθρου 3. Επιπλέον, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 44 του ν. 4825/2021 (Α’ 157), η Ε.Δ.ΕΛ. είναι η Αρχή Ελέγχου για τα Προγράμματα των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που προσδιορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 3.
Η Ε.Δ.ΕΛ. υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Δημοσιονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών και αποτελείται, με την επιφύλαξη του άρθρου 189 και της παρ. 1 του άρθρου 201 του ν. 4820/2021 (Α’ 130), από τα παρακάτω μέλη: α) τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων (ΓΔΕΣΠ), ως Πρόεδρο, β) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων (ΔΣΑΕ), γ) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Α` Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, δ) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Β` Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, ε) τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ελέγχου Δράσεων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στ) τον Προϊστάμενο του Αυτοτελούς Τμήματος Έκτακτων Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων (ΑΤΕΕΣΠ) και ζ) δύο (2) εμπειρογνώμονες από τον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, που διαθέτουν εμπειρία σε θέματα εφαρμογής δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ελέγχου συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ή δημοσίων έργων ή κρατικών ενισχύσεων. Στην Ε.Δ.ΕΛ. δύναται να μετέχει, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ο Προϊστάμενος του Αυτοτελούς Τμήματος Νομικής Υποστήριξης (ΑΤΝΥ) της ΓΔΕΣΠ. Με την απόφαση συγκρότησης της Ε.Δ.ΕΛ. ορίζονται τα αναπληρωματικά μέλη της Ε.Δ.ΕΛ. και η γραμματεία αυτής, η οποία στελεχώνεται από υπαλλήλους της Γενικής Διεύθυνσης. Ανάλογα με το θέμα το οποίο εξετάζεται, εισηγητής της Ε.Δ.ΕΛ. είναι ο εκ των μελών της καθ`ύλην αρμόδιος Προϊστάμενος, ο οποίος μετέχει στη σύνθεση της Επιτροπής χωρίς δικαίωμα ψήφου. Για τους εμπειρογνώμονες που είναι μέλη της Ε.Δ.ΕΛ., εφαρμόζεται η παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α’ 176).
- Η Ε.Δ.ΕΛ. ασκεί τις παρακάτω αρμοδιότητες:
α) Καταρτίζει, κατόπιν διαβούλευσης με τη/τις Διαχειριστική/-ές Αρχή/-ές, στρατηγική ελέγχου, σύμφωνα με το άρθρο 78 του Κανονισμού, βάσει εκτίμησης κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη την περιγραφή του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου, που προβλέπεται στην παρ. 11 του άρθρου 69 του Κανονισμού. Η στρατηγική ελέγχου καλύπτει τους ελέγχους συστημάτων και τους ελέγχους πράξεων, καταρτίζεται σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα XΧΙΙ του Κανονισμού, επικαιροποιείται σε ετήσια βάση μετά την υποβολή της πρώτης ετήσιας έκθεσης ελέγχου και της πρώτης ελεγκτικής γνώμης στην Επιτροπή και μπορεί να καλύπτει ένα ή περισσότερα Προγράμματα. Οι αρχικοί έλεγχοι συστημάτων διενεργούνται στις Ειδικές Υπηρεσίες που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά στην προγραμματική περίοδο 2021-2027 ρόλο Διαχειριστικής Αρχής και στην αρμόδια Αρχή για τη λογιστική λειτουργία του άρθρου 11, εντός είκοσι ενός (21) μηνών από την απόφαση με την οποία εγκρίνεται το Πρόγραμμα ή η τροποποίηση του Προγράμματος ως προς τον ορισμό της οικείας Αρχής.
β) Είναι υπεύθυνη για τη διενέργεια ελέγχων συστημάτων, πράξεων και λογαριασμών, προκειμένου να παράσχει ανεξάρτητη διασφάλιση στην Επιτροπή όσον αφορά στην αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, καθώς και τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς οι οποίοι υποβάλλονται στην Επιτροπή.
γ) Διαβιβάζει στην Επιτροπή τις εκθέσεις ελέγχου συστημάτων μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αντιπαράθεσης με τους σχετικούς ελεγχόμενους.
δ) Καταρτίζει και υποβάλλει στην Επιτροπή:
δα) ετήσια ελεγκτική γνώμη, σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 63 του Δημοσιονομικού Κανονισμού και το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα XΙΧ του Κανονισμού, η οποία, με βάση όλες τις πραγματοποιούμενες ελεγκτικές εργασίες, καλύπτει τις ακόλουθες χωριστές συνιστώσες:
i) την πληρότητα, ακρίβεια και αλήθεια των λογαριασμών,
ii) τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς οι οποίοι υποβάλλονται στην Επιτροπή,
iii) την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου,
δβ) ετήσια έκθεση ελέγχου, η οποία πληροί τις απαιτήσεις του δεύτερου εδαφίου της παρ. 5 του άρθρου 63 του Δημοσιονομικού Κανονισμού, σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα XΧ του Κανονισμού, υποστηρίζει την ετήσια ελεγκτική γνώμη που αναφέρεται στην υποπερ. δα) της παρούσας και παραθέτει σύνοψη των πορισμάτων, όπου περιλαμβάνονται ανάλυση της φύσης και της έκτασης τυχόν σφαλμάτων και αδυναμιών στα συστήματα, καθώς και τα διορθωτικά μέτρα που προτάθηκαν και εφαρμόστηκαν, το προκύπτον συνολικό ποσοστό σφάλματος και το εναπομένον ποσοστό σφάλματος για τις δαπάνες που έχουν εγγραφεί στους λογαριασμούς που υποβάλλονται στην Επιτροπή. Σε περίπτωση ομαδοποίησης προγραμμάτων, ώστε να πραγματοποιούνται έλεγχοι πράξεων σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 79 του Κανονισμού, η ετήσια έκθεση ελέγχου μπορεί να είναι κοινή για τα εν λόγω προγράμματα.
ε) Συνεργάζεται με την Επιτροπή για να εξετάσουν τη στρατηγική ελέγχου, την ετήσια έκθεση ελέγχου και την ελεγκτική γνώμη, να συντονίσουν τα σχέδια και τις μεθόδους λογιστικού ελέγχου και να ανταλλάξουν απόψεις για θέματα που σχετίζονται με τη βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου.
στ) Είναι υπεύθυνη για την οριστική υποβολή, μέσω του συστήματος IMS, των εκθέσεων σχετικά με τις παρατυπίες, όπως προβλέπονται στις παρ. 2 και 12 του άρθρου 69 του Κανονισμού και σύμφωνα με τους αναλυτικούς κανόνες και το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΧΙΙ του Κανονισμού.
- Η Ε.Δ.ΕΛ. διασφαλίζει ότι οι ελεγκτικές εργασίες διενεργούνται σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτά ελεγκτικά πρότυπα.
- Οι έλεγχοι πράξεων καλύπτουν τις δαπάνες που δηλώνονται στην Επιτροπή κατά τη λογιστική χρήση βάσει δείγματος. Το εν λόγω δείγμα είναι αντιπροσωπευτικό και βασίζεται σε μεθόδους στατιστικής δειγματοληψίας. Για τους ελέγχους πράξεων εφαρμόζονται το άρθρο 79 του Κανονισμού, η κατ’ εξουσιοδότηση αυτού πράξη της Επιτροπής, καθώς και οι ειδικότεροι κανόνες που ισχύουν για το κάθε Ταμείο.
- Κατά τη διενέργεια ελέγχων η Ε.Δ.ΕΛ. λαμβάνει δεόντως υπόψη τις αρχές του ενιαίου ελέγχου και της αναλογικότητας σε σχέση με το επίπεδο κινδύνου για τον προϋπολογισμό της Ένωσης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 80 του Κανονισμού.
- Ειδικά για τους ελέγχους των χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο Προγραμμάτων της παρ. 1 , η Ε.Δ.ΕΛ. δύναται να διεξάγει ελέγχους συστημάτων και πράξεων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 77, στο άρθρο 79 ή στο άρθρο 83 του Κανονισμού, κατά περίπτωση, στο επίπεδο των φορέων υλοποίησης του χρηματοδοτικού μέσου και, στο πλαίσιο των ταμείων εγγυήσεων, στο επίπεδο των φορέων που παρέχουν τα υποκείμενα νέα δάνεια. Τα αποτελέσματα των ελέγχων που πραγματοποιούνται από εξωτερικούς ελεγκτές των φορέων υλοποίησης του χρηματοδοτικού μέσου, μπορούν να λαμβάνονται υπόψη από την Ε.Δ.ΕΛ. για τους σκοπούς της συνολικής εξασφάλισης και, σε αυτή τη βάση, η Ε.Δ.ΕΛ. μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει τις ελεγκτικές εργασίες της. Η Ε.Δ.ΕΛ. δεν διενεργεί λογιστικούς ελέγχους στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή άλλων διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στα οποία είναι μέτοχος ένα κράτος μέλος, όσον αφορά στα χρηματοδοτικά μέσα που εφαρμόζονται από αυτά, με την επιφύλαξη των στοιχείων β και γ της παρ. 5 του άρθρου 81 του Κανονισμού.
- Η Ε.Δ.ΕΛ. ορίζεται Αρχή Ελέγχου για τα Προγράμματα στο πλαίσιο του Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία» (INTERREG) των υποπερ. εα) έως εε) της περ. ε της παρ. 1 του άρθρου 3 και αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες των άρθρων 48 και 49 του Κανονισμού INTERREG.
- Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της η Ε.Δ.ΕΛ. μεριμνά για τη διαφύλαξη δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και εμπιστευτικών πληροφοριών, των οποίων λαμβάνουν γνώση τα όργανα αυτής.
