- Οι Διαχειριστικές Αρχές των Τομεακών Προγραμμάτων της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 3 είναι:
α) Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή»,
β) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα»,
γ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Ψηφιακός Μετασχηματισμός»,
δ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγραμμάτων «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» και «Πολιτική Προστασία»,
ε) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Μεταφορές»,
στ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων».
- Οι Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης των περ. α), β), δ), ε) και στ) της παρ. 1 υπάγονται στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και συγκεκριμένα, η Ειδική Υπηρεσία της περ. α) της παρ. 1 υπάγεται στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΚΤ, οι Ειδικές Υπηρεσίες των περ. β), δ) και ε) της παρ. 1 στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΣ και η Ειδική Υπηρεσία της περ. στ) της παρ. 1 στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ. Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης της περ. γ) της παρ. 1 υπάγεται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
- Οι Διαχειριστικές Αρχές για τα Περιφερειακά Προγράμματα της περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 3 υπάγονται απευθείας στον οικείο Περιφερειάρχη και είναι, ανά Περιφέρεια και αντίστοιχο Περιφερειακό Πρόγραμμα, οι εξής:
α) Η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Ανατολική Μακεδονία, Θράκη»,
β) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Κεντρική Μακεδονία»,
γ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Θεσσαλία»,
δ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Ήπειρος»,
ε) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα»,
στ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Δυτική Μακεδονία»,
ζ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Στερεά Ελλάδα»,
η) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Πελοπόννησος»,
θ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Ιόνια Νησιά»,
ι) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Βόρειο Αιγαίο»,
ια) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Κρήτη»,
ιβ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Αττική»,
ιγ) η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Νότιο Αιγαίο».
- Η Διαχειριστική Αρχή για το Πρόγραμμα της περ. γ) της παρ. 1 του άρθρου 3 είναι η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση», η οποία υπάγεται στον αρμόδιο Υπουργό για θέματα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ).
- Η Διαχειριστική Αρχή για το Πρόγραμμα της περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 3 είναι η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος «Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα», η οποία υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών τουΥπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
- Η Διαχειριστική Αρχή των Προγραμμάτων της παρ. 2 του άρθρου 3 είναι η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.), η οποία υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Γ.Δ.ΣΥ.Δ.Μ.Ε.Υ.) της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Κατά τα λοιπά ισχύει το άρθρο 44 του v. 4825/2021 (Α’ 157).
Στην νέα Προγραμματική δεν υπάρχει διακριτό ΕΠ για την Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα και οι αντίστοιχες δράσεις τέτοιες δύναται πλέον να πραγματοποιηθούν μόνο μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG Reform) ή και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων. Με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, το οποίο δεν προβλέπει ρόλο για την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα (ΕΥΔ ΜΔΤ), η Ελλάδα θα βρίσκεται απροετοίμαστη, χωρίς έμπειρη Υπηρεσία που να μπορέσει να διεκδικήσει τις επιθυμητές δράσεις για την Δημόσια Διοίκηση του μέλλοντος. Αν η κυβέρνηση προχωρήσει στο ατόπημα της αποσύνθεσης της ΕΥΔ ΜΔΤ που θα μπορούσε να παίξει αυτό το ρόλο καθώς επί πολλά έτη διαχειρίστηκε υποδειγματικά πληθώρα σημαντικών έργων και διαθέτει στελεχιακό δυναμικό με θεσμική και διαχειριστική εμπειρία εκτέλεσης δράσεων σε πολλαπλούς κάθετους τομείς της ΔΔ, με πληθώρα κατηγοριών φυσικού αντικείμενου.
Ακόμη και αν η υπηρεσία συνεχίσει να λειτουργεί μέχρι την ολοκλήρωση της παρούσας προγραμματικής, δεν υπάρχει κίνητρο για τους εργαζόμενους να παραμείνουν μη έχοντας πλέον διασφάλιση για την ομαλή επαγγελματική πορεία τους εντός μιας υπηρεσίας που έχει ημερομηνία λήξης.
Η κυβέρνηση οφείλει α) να διασφαλίσει ρόλο της ΕΥΔ ΜΔΤ εντός της νέας προγραμματικής με αρμοδιότητες στις διαδικασίες της DG Reform και β) να διασφαλίσει τη δυνατότητα συνέχισης της απόσπασης των αποσπασμένων στην ΕΥΔ ΜΔΤ κατά το κλείσιμο του ΕΠ σε υπηρεσίες του ΕΣΠΑ 2021-2027. Αλλιώς υπονομεύει τον εκσυγχρονισμό και την μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα της χώρας.
Παρότι στην νέα Προγραμματική δεν υπάρχει διακριτό ΕΠ για την Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα, ο ρόλος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα (ΕΥΔ ΜΔΤ)που επί πολλά έτη διαχειριστηκε υποδειγματικά πληθώρα σημαντικών έργων θα έπρεπε να εξασφαλιστεί. Τούτο διότι το στελεχιακό δυναμικό της διαθέτει την θεσμική και διαχειριστική εμπειρία εκτέλεσης δράσεων σε πολλαπλούς κάθετους τομείς της ΔΔ, με πληθώρα κατηγοριών φυσικού αντικείμενου.
Καθώς στη νέα Προγραμματική Περίοδο, τέτοιες δράσεις δύναται πλέον να πραγματοποιηθούν μόνο μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG Reform) ή και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, η Ελλάδα θα βρίσκεται απροετοίμαστη, χωρις έμπειρη Υπηρεσία που θα μπορέσει να διεκδικίσει τις επιθυμητές δράσεις για την Δημόσια Διοίκηση του μέλλοντος, αν επιτραπεί το ατόπημα της αποσύνθεσης της ΕΥΔ ΜΔΤ που θα μπορούσε να παίξει αυτό το ρόλο.
Ακόμη και αν η υπηρεσία συνεχίσει να λειτουργεί μέχρι την ολοκλήρωση της παρούσας προγραμματικής, είναι προφανές ότι στελέχη θα προχωρήσουν σε αποχωρήσεις/μετατάξεις χωρίς αναπλήρωση από νέα, μη έχοντας πλέον διασφάλιση για την ομαλή επαγγελματική πορεία τους εντός μιας υπηρεσίας που έχει ημερομηνία λήξης.
Η κυβερνησης οφείλει α) να διασφαλίσει ρόλο της ΕΥΔ ΜΔΤ εντός της νέας προγραμματικής με αρμοδιότητες στις διαδικασίες της DG Reform και β) να διασφαλίσει τη δυνατότητα συνέχισης της απόσπασης των αποσπασμένων στην ΕΥΔ ΜΔΤ κατά το κλείσιμο του ΕΠ σε υπηρεσίες του ΕΣΠΑ 2021-2027. Αλλίως υπονομεύει τον εξυγχρονισμό και την μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα της χώρας.
Η επαναφορά, ως διακριτού, του προγράμματος για το περιβάλλον, κινείται σε σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο η σύσταση ΕΥ Διαχειρισης που πέραν των έργων περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής (αλλά και ενέργειας) θα διαχειρίζεται και έργα του προγράμματος πολιτικής προστασίας, προυποθέτει γενναία ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού της εν λόγω υπηρεσίας. Η τεράστια διασπορά έργων σε ποικίλους τομείς του περιβάλλοντος και με κατά κανόνα αδύναμους δικαιούχους, απαιτεί μία αποτελεσματικά διαρθρωμένη και επαρκώς στελεχωμένη υπηρεσία.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα υπήρξε ο βασικός χρηματοδοτικός αρωγός στις θεσμικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν την τελευταία δεκαετία για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και του κράτους και στο πλαίσιο του οποίου, με την αρωγή της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα, υλοποιήθηκαν εμβληματικά έργα τα οποία χαρακτηρίστηκαν ως καλές πρακτικές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως ενδεικτικά τα έργα «Διαύγεια» και «ΚΟΜΥ ειδικού σκοπού».
Στο σχέδιο νόμου:
α) δεν προβλέπεται διάδοχο σχήμα της ΕΥΔ ΕΠ ΜΔΤ στην περίοδο 2021-2027 και κατά συνέπεια δεν κεφαλαιοποιείται το θεσμικό και γνωσιακό κεφάλαιο, καθώς και το σύνολο της σωρευμένης εμπειρίας και τεχνογνωσίας που έχει επιτευχθεί μέσα από την δεκατετράχρονη λειτουργία της υπηρεσίας η οποία περιλαμβάνει την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων έργων από δύο Ταμεία, ΕΚΤ και ΕΤΠΑ σε μεταρρυθμιστικά έργα ανά τομέα πολιτικής.
β) δεν αναγράφεται ρητά η συνέχισή της λειτουργίας της έως το τέλος της περιόδου και δεν περιλαμβάνεται στο αντίστοιχο άρθρο που αναφέρονται οι Ειδικές Υπηρεσίες η άσκηση των αρμοδιοτήτων της για την ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα»
γ) δεν λαμβάνεται πρόνοια για το προσωπικό που εργάζεται επί σειρά ετών στην ΕΥΔ ΕΠ ΜΔΤ εφόσον παραμένει εν ισχύ για τα στελέχη της ΕΥΔ το άρθρο 36 (Ζητήματα Κινητικότητας) του Ν. 4608/19, ΦΕΚ-66 Α/25-4-19, στο οποίο ορίζεται ότι : “1. Οι αποσπάσεις ή μετακινήσεις του συνόλου του προσωπικού που υπηρετεί στις Ειδικές Υπηρεσίες του ν. 4314/2014 (Α΄ 265) και στην Κεντρική Υπηρεσία της ΜΟΔ Α.Ε. οι οποίες λήγουν πριν τις 31.12.2023, παρατείνονται αυτοδικαίως μέχρι την ημερομηνία αυτή.
Στην νέα Προγραμματική δεν υπάρχει διακριτό ΕΠ για την δημόσια διοίκηση, ωστόσο οι δράσεις του προγράμματος που αφορούν στον κάθετο τομέα πολιτικής για την υγεία και ειδικότερα την ΠΦΥ που αποτέλεσε προτεραιότητα του Προγράμματος (πιλοτική λειτουργία ΤΟΜΥ, ενίσχυση των συστημάτων υγείας), οι δράσεις του τομέα Ισότητας των φύλων, οι συστημικές παρεμβάσεις σε τομείς της δημόσιας διοίκησης και η στοχευμένη εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού σε παραγωγικούς και σε κρίσιμους τομείς της δημόσιας διοίκησης οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο διαχείρισης της ΕΥΔ σε δύο Προγραμματικές Περιόδους συνεχίζονται στην νέα προγραμματική περίοδο εφόσον εντάσσονται στην αρμοδιότητα υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανθρώπινο Δυναμικό & Κοινωνική Συνοχή 2021-2027».
Επιπλέον δράσεις μεταρρύθμισης θα πραγματοποιηθούν μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG Reform) ή και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων για τις οποίες δεν προβλέπεται κανένας μηχανισμός διαχείρισης των διαδικασιών και υποστήριξης των δημόσιων οργανισμών στην υλοποίηση τους.
Συνεπώς η αξιοποίηση της ΕΥΔ ΕΠ ΜΔΤ, εκτός του ρόλου της στην ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος, είτε με την ένταξη της ως υποδιεύθυνση της αρμόδιας για την διαχείριση τους Υπηρεσία (στο άρθρο 5) είτε με τον ορισμό της ως Ενδιάμεσο Φορέα για τη διαχείριση των δράσεων των συγκεκριμένων τομέων (στα άρθρα 5 και 10) θα εξασφάλιζε την ασφαλή ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος της περιόδου 2014-2020 και θα συνεισέφερε με τη μεταφορά της τεχνογνωσίας στην ομαλή μετάβαση της υλοποίησης τους στη νέα Προγραμματική Περίοδο. Επιπλέον θα διασφάλιζε το προσωπικό της με όρους ίσης μεταχείρισης.
Σε κάθε περίπτωση, για την ομαλή υλοποίηση του τρέχοντος προγράμματος, θα πρέπει να προβλεφθεί ρητή διάταξη για την αρμοδιότητα της ΕΥΔ στην ολοκλήρωση του προγράμματος εξασφαλίζοντας παράλληλα τους απαραίτητους πόρους από την τεχνική βοήθεια (στο άρθρο 5) και για τη δυνατότητα συνέχισης της απόσπασης των, αποσπασμένων στην ΕΥΔ Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα κατά το κλείσιμο του ΕΠ, υπαλλήλων, σε υπηρεσίες διαχείρισης/ελέγχου των ΕΠ ΕΣΠΑ 2021-2027 κατά παρέκκλιση των κείμενων γενικών διατάξεων, αντιστοίχως προς τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 4314/14 που ίσχυσαν για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 με τη διατήρηση του εργασιακού και μισθολογικού τους καθεστώτος (στο άρθρο 26 ή και 53).