Υπουργείο Ανάπτυξης

1. Η επιφάνεια λήγει αυτοδικαίως με την παρέλευση του χρόνου διάρκειάς της. Η λήξη μπορεί να διαπιστώνεται με μονομερή συμβολαιογραφική πράξη κατόπιν αίτησης του κυρίου. Η πράξη έχει διαπιστωτικό χαρακτήρα και η έλλειψή της δεν παρατείνει την επιφάνεια.
2. Η επιφάνεια αποσβέννυται αν ενωθεί με την κυριότητα του οικοπέδου στο ίδιο πρόσωπο.
3. Η επιφάνεια δύναται να αποσβέννυται πριν από τη λήξη της διάρκειάς της με μονομερή δήλωση του κυρίου:
α) Σε περίπτωση παραβίασης από τον επιφανειούχο των όρων του δικαιώματος, όπως αυτοί έχουν συνομολογηθεί στη σύμβαση σύστασης και μεταβίβασης του δικαιώματος. Για να γίνει δεκτή προς εγγραφή ή καταχώριση η δήλωση, πρέπει να αποδεικνύεται ότι έχει κοινοποιηθεί στον επιφανειούχο δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες πριν από την υποβολή της αίτησης εγγραφής ή καταχώρισης.
β) Εάν ο επιφανειούχος είναι φυσικό πρόσωπο, σε περίπτωση που πτωχεύσει ή αποβιώσει με την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 40.
γ) Εάν ο επιφανειούχος είναι νομικό πρόσωπο, σε περίπτωση που παύσει να υφίσταται στην έννομη τάξη ή πτωχεύσει ή τεθεί σε ειδική ή αναγκαστική διαχείριση.
4. Με την επιφύλαξη της περ. ιβ) της παρ. 1 του άρθρου 39, η επιφάνεια δύναται να αποσβέννυται πριν από τη λήξη της διάρκειάς της με δήλωση του επιφανειούχου προς τον κύριο ότι παραιτείται από αυτήν.
5. Οι πράξεις και δηλώσεις των παρ. 1, 2 και 4, με τις οποίες διαπιστώνεται η λήξη ή επέρχεται η απόσβεση της επιφάνειας, περιβάλλονται τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου και εγγράφονται στα βιβλία μεταγραφών του αρμόδιου υποθηκοφυλακείου ή καταχωρίζονται στα κτηματολογικά φύλλα του αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου. Στις περιπτώσεις των παρ. 3 και 4, η απόσβεση της επιφανείας επέρχεται κατά τον χρόνο της εγγραφής ή καταχώρισης των δηλώσεων.
6. Αν έχει συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα τρίτου επί του δικαιώματος επιφανείας, για την απόσβεση του δικαιώματος είτε με τη δήλωση παραίτησης της παρ. 4 είτε λόγω μεταβίβασης στον κύριο κατά την παρ. 2, με εξαίρεση την περίπτωση που ο κύριος αναδεικνύεται υπερθεματιστής σε αναγκαστικό πλειστηριασμό της επιφάνειας, απαιτείται και η συναίνεση του δικαιούχου του εμπραγμάτου δικαιώματος, διαφορετικά η παραίτηση ή η μεταβίβαση είναι άκυρη. Η συναίνεση του προηγούμενου εδαφίου παρέχεται με μονομερή δήλωση του δικαιούχου του εμπραγμάτου δικαιώματος, που περιβάλλεται τον συμβολαιογραφικό τύπο και σημειώνεται στα βιβλία μεταγραφών ή στα κτηματολογικά βιβλία.
7. Η καταστροφή του κτίσματος δεν επάγεται απόσβεση της επιφανείας.
8. Εκτός εάν άλλως συμφωνήθηκε στη συμβολαιογραφική πράξη σύστασης και μεταβίβασης της επιφάνειας σύμφωνα με την περ. (ι) της παρ. 1 του άρθρου 39, όταν η επιφάνεια λήξει ή αποσβεσθεί, ο επιφανειούχος υποχρεούται, εντός ενός (1) μηνός από τη λήξη ή απόσβεση, τηρώντας όλες τις προβλέψεις της πολεοδομικής, περιβαλλοντικής και εργατικής νομοθεσίας, να καθαιρέσει με δική του ευθύνη και δαπάνες όλα τα κτίσματα που έχουν ανεγερθεί, καθώς και να διαχειριστεί και απομακρύνει τα προϊόντα της καθαίρεσης. Σε περίπτωση παραβίασης της εν λόγω υποχρέωσης του επιφανειούχου, ο κύριος δικαιούται κατ’ επιλογή του:
(α) είτε να αξιώσει από τον επιφανειούχο την προκαταβολή των δαπανών για να εκτελέσει ο ίδιος τις εργασίες καθαίρεσης και απομάκρυνσης. Την αξίωση αυτή ο κύριος μπορεί να την εγείρει εντός αποσβεστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από τη συμπλήρωση της προθεσμίας του ενός (1) μηνός.
(β) είτε αιτηθεί να περιέλθουν κατά κυριότητα στον ίδιο όλα τα κτίσματα και οι εγκαταστάσεις επί του ακινήτου χωρίς οποιοδήποτε αντάλλαγμα ή αποζημίωση του επιφανειούχου. Στην περίπτωση αυτή, ο επιφανειούχος υποχρεούται να αποδώσει στον κύριο το σύνολο των εξόδων στα οποία έχει υποβληθεί για την τακτοποίηση τυχόν παραβάσεων, την απομάκρυνση άχρηστων υλικών, επικίνδυνων ή μη, και γενικά για κάθε έξοδο το οποίο σχετίζεται με τη λειτουργική αποκατάσταση των κτισμάτων. Τεκμαίρεται ότι ο κύριος έχει επιλέξει να περιέλθει στον ίδιο η κυριότητα των κτισμάτων εάν η αξίωση της περ. (α) υποπέσει στην αποσβεστική προθεσμία. Ο κύριος μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα για την περιέλευση σε αυτόν της κυριότητας των κτισμάτων και πριν τη λήξη ή την απόσβεση του δικαιώματος. Από την περιέλευση στον ίδιο της σχετικής δήλωσης του κυρίου, ο επιφανειούχος υποχρεούται να απέχει από οποιαδήποτε ενέργεια καθαίρεσης ή απομάκρυνσης νόμιμων κτισμάτων.
9. Η λήξη ή η απόσβεση του δικαιώματος επιφανείας επιφέρει την απόσβεση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων τρίτων επί του δικαιώματος επιφανείας.
10. Ο επιφανειούχος υποχρεούται σε άρση της χαρακτηρισμένης επικινδυνότητας κτίσματος της επιφανείας, πριν τη λήξη ή απόσβεση του δικαιώματος, με αποκλειστικά δικές του δαπάνες. Μέχρι την επέλευση της άρσης, ακόμα και αν αυτή επέλθει μετά από τη λήξη ή απόσβεση του δικαιώματος της επιφανείας, ο επιφανειούχος είναι αποκλειστικά ποινικά, διοικητικά και αστικά υπεύθυνος.
11. Μετά από τη λήξη ή απόσβεση του δικαιώματος της επιφανείας και για τις ανάγκες και μόνο άρσης της επικινδυνότητας, ο επιφανειούχος νομιμοποιείται να προβεί σε κάθε ενέργεια για την πραγματοποίηση των απαραίτητων εργασιών. Αν απαιτείται η πραγματοποίηση των εργασιών της παρούσας, ο κύριος του κτίσματος παρέχει στον υπόχρεο προς άρση επιφανειούχο ή στον υποδεικνυόμενο από αυτόν τρίτο την αναγκαία πρόσβαση στο επικίνδυνο κτίσμα. Ο επιφανειούχος και οι εξ αυτού έλκοντες δικαίωμα χρήσης του κτίσματος ευθύνονται αποκλειστικά σύμφωνα με το άρθρο 925 του Αστικού Κώδικα, για όσο διάστημα ισχύει το δικαίωμα της επιφανείας, απαλλασσομένου του κυρίου από κάθε ευθύνη.
12. Η μεταγραφή, εγγραφή ή καταχώριση στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο των πράξεων, οι οποίες ορίζονται ως μεταγραπτέες ή εγγραπτέες, δεν βαρύνεται με αναλογικά τέλη ή τέλη υπέρ τρίτων.