Στο Μέρος Όγδοο του ν. 2251/1994 (Α’ 191) προστίθεται Κεφάλαιο Β’ ως εξής:
«ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Άρθρο 10γ
Ενώσεις καταναλωτών
(παρ. 3, 4 και 5 άρθρου 4 Οδηγίας 2020/1828/ΕΕ)
1. Η ένωση καταναλωτών συστήνεται ως σωματείο του άρθρου 78 του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α’ 164), με αποκλειστικό σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των καταναλωτών.
2. Η ένωση καταναλωτών εντάσσεται στο Μητρώο του άρθρου 10δ με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, εφόσον πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:
α) διαθέτει ιστότοπο,
β) δεν υπόκειται σε διαδικασία αφερεγγυότητας και δεν έχει κηρυχθεί αφερέγγυα,
γ) είναι ανεξάρτητη και δεν επηρεάζεται από πρόσωπα πέραν των καταναλωτών, ιδίως από προμηθευτές,
δ) δημοσιοποιεί σε απλή και κατανοητή γλώσσα, με όλα τα κατάλληλα μέσα, ιδίως στον ιστότοπό της, πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι ο φορέας πληροί τα κριτήρια των περ. α) έως γ) και πληροφορίες σχετικά με τις πηγές χρηματοδότησής της, την οργανωτική και διαχειριστική της δομή, τη δομή των μελών της, τον καταστατικό της σκοπό και τις δραστηριότητές της,
ε) τηρεί τις υποχρεώσεις περί βιβλίων της παρ. 4γ του άρθρου 14.
3. Η ένωση καταναλωτών, στο πλαίσιο του σκοπού της, μπορεί, ιδίως, να:
α) ασκεί ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων και διοικητικών αρχών κάθε προβλεπόμενο μέσο έννομης προστασίας για τα δικαιώματα των μελών της,
β) ασκεί αντιπροσωπευτική αγωγή ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων ή διασυνοριακή αντιπροσωπευτική αγωγή, ενώπιον των δικαστηρίων ή διοικητικών αρχών των άλλων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον έχει οριστεί ως νομιμοποιούμενος φορέας, σύμφωνα με το άρθρο 10στ,
γ) εκπροσωπεί τους καταναλωτές – μέλη της, στα όργανα στα οποία προβλέπεται εκπροσώπησή τους, δικαστικώς και εξωδίκως,
δ) ενημερώνει και συμβουλεύει τους καταναλωτές.
4. Οι οικονομικοί πόροι της ένωσης καταναλωτών προέρχονται αποκλειστικά από:
α) τα δικαιώματα εγγραφής, τις συνδρομές και τις εθελοντικές εισφορές των μελών της,
β) τα εισοδήματα από την αξιοποίηση της περιουσίας της,
γ) τις κληρονομιές και τις κληροδοσίες,
δ) τις επιχορηγήσεις ή τις παραχωρήσεις από το ελληνικό Δημόσιο που μπορούν να γίνονται στις ενώσεις που έχουν οριστεί ως νομιμοποιούμενοι φορείς, σύμφωνα με το άρθρο 10στ,
ε) τις επιχορηγήσεις από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού,
στ) τις επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους διεθνείς οργανισμούς και τις διεθνείς ενώσεις καταναλωτών, καθώς και τις δωρεές, τις χορηγίες, τις ενισχύσεις από επιστημονικούς φορείς, ιδρύματα και νομικά πρόσωπα με κοινωνικό ή κοινωφελή σκοπό,
ζ) τις εισπράξεις από τη διάθεση εντύπων και από τη διενέργεια δημοσίων εκδηλώσεων, σεμιναρίων, ερευνών και εκθέσεων,
η) τα περιορισμένα τέλη που εισπράττονται από τους καταναλωτές που έχουν εκφράσει τη βούλησή τους να εκπροσωπηθούν σε συγκεκριμένη αντιπροσωπευτική αγωγή για μέτρα επανόρθωσης και/ή αποκατάστασης από την ένωση καταναλωτών που έχει οριστεί ως νομιμοποιούμενος φορέας σύμφωνα με το άρθρο 10στ,
θ) το ποσό που επιδικάζεται κατά την παρ. 4 του άρθρου 10ι.
5. Οι ενώσεις καταναλωτών οργανώνονται σε:
α) ενώσεις καταναλωτών πρώτου βαθμού, στις οποίες μέλη είναι φυσικά πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα του καταναλωτή,
β) ενώσεις καταναλωτών δευτέρου βαθμού, στις οποίες μέλη είναι, τουλάχιστον πέντε (5), καταναλωτικές οργανώσεις πρώτου βαθμού,
γ) ένωση καταναλωτών τρίτου βαθμού, στις οποίες μέλη είναι όλες οι καταναλωτικές οργανώσεις δευτέρου βαθμού.
6. Τα μέλη Διοικητικών Συμβουλίων (Δ.Σ.) των ενώσεων καταναλωτών όλων των βαθμών δεν επιτρέπεται να λαμβάνουν από αυτές οποιασδήποτε μορφής αποζημίωση για τις υπηρεσίες που παρέχουν, με εξαίρεση δαπάνες για την εξυπηρέτηση των σκοπών των ενώσεων, εφόσον αποδεικνύονται με νόμιμα παραστατικά.
7. Απαγορεύεται να συμμετέχουν στο Δ.Σ. των ενώσεων καταναλωτών όσοι έχουν καταδικασθεί, αμετάκλητα, για απιστία, απάτη, πλαστογραφία, υπεξαίρεση, δωροδοκία, παράβαση του νόμου περί μεσαζόντων και του νόμου περί ναρκωτικών.
8. Οι ενώσεις καταναλωτών υποβάλλουν στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων τον Ιανουάριο κάθε έτους ετήσιες εκθέσεις αναφορικά με τη δραστηριότητά τους το προηγούμενο ημερολογιακό έτος.
Άρθρο 10δ
Μητρώο Ενώσεων Καταναλωτών
1. Στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων τηρείται Μητρώο Ενώσεων Καταναλωτών (Μ.Ε.Κ.), το οποίο αποτελείται από δύο (2) διακριτά υπομητρώα:
α) το Μητρώο Νομιμοποιούμενων Φορέων για την άσκηση Αντιπροσωπευτικών Αγωγών (ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α.), όπου εγγράφονται οι ενώσεις καταναλωτών που ορίζονται ως νομιμοποιούμενοι φορείς για την άσκηση αντιπροσωπευτικών αγωγών, σύμφωνα με την περ. α της παρ. 1 του άρθρου 10ε,
β) το Μητρώο Λοιπών Ενώσεων Καταναλωτών (ΜΗ.Λ.Ε.Κ.) όπου εγγράφονται οι λοιπές ενώσεις καταναλωτών που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα.
2. Το Μ.Ε.Κ. και τα υπομητρώα του, ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α και ΜΗ.Λ.Ε.Κ., είναι δημόσια και δημοσιεύονται από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου με κάθε πρόσφορο μέσο.
3. Η εγγραφή των ενώσεων καταναλωτών στο ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α. ή η εγγραφή στον κατάλογο της παρ. 1 του άρθρου 5 της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά «με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/22/ΕΚ» (L 409), που συντάσσει και δημοσιοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση αντιπροσωπευτικών αγωγών στην Ελλάδα.».