1. Δεν απαιτείται άδεια για την εγκατάσταση δραστηριοτήτων του παρόντος νόμου σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές, που έχουν οργανωθεί σύμφωνα με το Ν.2545/1997, καθώς και σε Επιχειρηματικά Πάρκα, που οργανώνονται σύμφωνα με το τρίτο μέρος του παρόντος νόμου.
2. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση εφοδιασμού με άδεια εγκατάστασης ή από την υποχρέωση υποβολής νέας Υπεύθυνης Δήλωσης για μηχανολογική επέκταση ή μηχανολογικό εκσυγχρονισμό οι φορείς που έχουν εφοδιασθεί με άδεια λειτουργίας ή έχουν υποβάλλει Υπεύθυνη Δήλωση ότι λειτουργούν σύμφωνα με τους όρους της άδειας εγκατάστασης για την ίδια δραστηριότητα, εφόσον από την επέκταση ή των εκσυγχρονισμό:
α) Δεν μεταβάλλεται για μεν τις δραστηριότητες της κατηγορίας Ι η κατηγορία στην οποία εμπίπτουν και για δε τις μονάδες ο βαθμός όχλησης, προκειμένου για μονάδες χαμηλής όχλησης.
β) Δεν επέρχεται αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος, που αναφέρεται στην άδεια λειτουργίας των μονάδων μέσης και υψηλής όχλησης, σε ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%). Η αύξηση αυτή, με την προϋπόθεση ότι δεν επέρχεται μεταβολή του βαθμού όχλησης της μονάδας, δεν μπορεί, σε κάθε περίπτωση, να υπερβεί τα 600 KW κινητήριας και θερμικής ισχύος.
Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής δεν εφαρμόζονται για α) τις μονάδες επεξεργασίας εύφλεκτων, εκρηκτικών, διαβρωτικών, οξειδωτικών και τοξικών ουσιών και αερίων υπό πίεση, ανεξαρτήτως της επεξεργαζόμενης ποσότητας, β) τις αποθήκες όπου φυλάσσεται ποσότητα ανώτερη των 100 Kgr εύφλεκτων, διαβρωτικών, οξειδωτικών και τοξικών ουσιών, γ) τις αποθήκες εκρηκτικών που υπερβαίνουν τα όρια της παρ. 2(δ) του άρθρου 1 της ΚΥΑ 3329/15.2.1989 (ΦΕΚ 132 Β΄), όπως εκάστοτε ισχύει και δ) τις αποθήκες όπου φυλάσσεται ποσότητα αερίων υπό πίεση ανώτερη των 200 Kgr.
Πριν την έναρξη της επέκτασης ή του εκσυγχρονισμού ενημερώνεται σχετικά η Αδειοδοτούσα Αρχή και υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση από τον φορέα της δραστηριότητας ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις της παραγράφου αυτής.
3. Επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση τυχόν απαγορευτικών διατάξεων, η χορήγηση ειδικής άδειας εγκατάστασης, μετά από έγκριση περιβαλλοντικών όρων, σε δραστηριότητες που αφορούν αποκλειστικώς στην εκτέλεση δημοσίων ή ιδιωτικών έργων με ιδιαίτερη συμβολή στην ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας, με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, μετά από γνώμη του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται εντός διμήνου. Η σχετική δραστηριότητα ασκείται υποχρεωτικώς εντός του χώρου που έχει διατεθεί για την εκτέλεση του έργου. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση της ειδικής άδειας εγκατάστασης, ο τύπος και το περιεχόμενο αυτής, η σχετική διαδικασία, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Ειδικά για την περίπτωση της παραγράφου αυτής, η ισχύς της άδειας λειτουργίας δε μπορεί να υπερβαίνει το χρόνο που απαιτείται για την πραγματοποίηση του έργου.
4. Επιτρέπεται μετεγκατάσταση, από περιοχή Αμιγούς Κατοικίας ή Γενικής Κατοικίας σε περιοχή Γενικής Κατοικίας, δραστηριοτήτων χαμηλής όχλησης που εμπίπτουν στον παρόντα νόμο, που δεν επιτρέπεται η ίδρυση τους εντός περιοχής Γενικής Κατοικίας, σε περιπτώσεις πυρκαγιάς, πλημμυρών, σεισμού, αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και κατεδάφισης, έξωσης ύστερα από δικαστική απόφαση, η οποία εκδίδεται όχι με υπαιτιότητα του ενοικιαστή, εφόσον η μετεγκατάσταση γίνεται σε βιοτεχνικά-βιομηχανικά ή ανεξάρτητα κτίρια.
5. Απαγορεύεται η εγκατάσταση των δραστηριοτήτων που υπάγονται στον παρόντα νόμο σε χώρους κτιρίων, οι οποίοι χαρακτηρίζονται στην οικοδομική τους άδεια ως βοηθητικοί ή κοινόχρηστοι χώροι.
6. Η χορήγηση από την Αδειοδοτούσα Αρχή άδειας εγκατάστασης δραστηριοτήτων σε πολυώροφα κτίρια είναι δυνατή μόνον εφόσον δεν απαγορεύεται από τον Κανονισμό συνιδιοκτησίας σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη διάταξη του άρθρου 4 του Ν. 3741/1929 (ΦΕΚ 4 Α΄) «Περί της ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους», ενδεχόμενη έλλειψη του οποίου, ωστόσο, δεν συνιστά κώλυμα για την εγκατάσταση.
7. Η άδεια εγκατάστασης ισχύει για τρία χρόνια και μπορεί να παραταθεί μέχρι τη συμπλήρωση μίας εξαετίας. Το αίτημα για την παράταση της άδειας εξετάζεται με βάση τα ίδια δεδομένα και τις συνθήκες που ίσχυαν κατά τη χορήγησή της, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις :
α. Το αίτημα να έχει υποβληθεί κατά τη διάρκεια ισχύος της άδειας.
β. Να έχει γίνει έναρξη υλοποίησης της εγκατάστασης κατά τη διάρκεια ισχύος της άδειας.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, το αίτημα για παράταση της ισχύος ή τροποποίηση της άδειας εγκατάστασης εξετάζεται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά το χρόνο υποβολής του.
8. Οι αποφάσεις με τις οποίες χορηγούνται οι άδειες εγκατάστασης μπορούν να περιέχουν όρους ή και περιορισμούς και να επιβάλλουν στο φορέα την εκτέλεση ειδικών έργων, όπου απαιτείται, για την επίτευξη, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, του συγκερασμού της παραγωγικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος, των περιοίκων και των εργαζομένων σύμφωνα και με τις υποδείξεις και εγκρίσεις των συναρμόδιων υπηρεσιών κατά τις οικείες διατάξεις. Οι φορείς των εγκαταστάσεων υποχρεούνται να τηρούν απαρέγκλιτα τους πιο πάνω όρους και περιορισμούς.
9. Οι Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) χορηγούν βεβαίωση έναρξης ή μεταβολής επιτηδεύματος ως προς τη δραστηριότητα στους φορείς των μονάδων, οι οποίες διέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, με την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν άδεια εγκατάστασης ή άδεια λειτουργίας. Για τις δραστηριότητες που δεν απαιτείται έκδοση άδειας εγκατάστασης ή λειτουργίας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16, αρκεί η προσκόμιση από τον ενδιαφερόμενο είτε αντιγράφου της κατατεθειμένης Υπεύθυνης Δήλωσης των παρ. 1, 4 και 5 του άρθρου 16 είτε βεβαίωσης της Αδειοδοτούσας Αρχής ότι έχει υποβληθεί η σχετική Δήλωση.
10. Για την ηλεκτροδότηση και για την έκδοση άδειας ανέγερσης ή επέκτασης κτιρίων απαιτείται η υποβολή της άδειας εγκατάστασης ή της Υπεύθυνης Δήλωσης της παρ.1 του άρθρου 16 στο Διαχειριστή του Δικτύου ή του Συστήματος σύμφωνα με το Ν. 2773/1999 (ΦΕΚ 286 Α΄) και στην αρμόδια υπηρεσία για την έκδοση της οικοδομικής άδειας αντίστοιχα, συνοδευόμενη από τα σχετικά σχεδιαγράμματα.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Αρχέλων, Αρκτούρος, MOm Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Καλλιστώ και Greenpeace παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία τη γενικευμένη και δίχως συντονισμό «επίθεση» στο θεσμικό πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης από διαφορετικά υπουργεία. Στο όνομα της επιθυμητής από όλους απλοποίησης του συστήματος αδειοδότησης σχεδίων και επενδύσεων, επιχειρείται μια αποδυνάμωση του πολύτιμου περιβαλλοντικού δικαίου, ως αν η προστασία του περιβάλλοντος να ήταν το πρόβλημα που οδήγησε την Ελλάδα στην οικονομική κατάρρευση.
Σε συνέχεια του περίφημου νόμου «fast track» (ν. 3894/2010, ΦΕΚ A’ 204) του Υπουργού Επικρατείας που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, στις 16 Δεκεμβρίου δόθηκε για δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου «Απλοποίηση Αδειοδότησης Τεχνικών Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων, Μεταποιητικών Δραστηριοτήτων, Επιχειρηματικών Πάρκων και Λοιπές Διατάξεις» του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Κατά το πρότυπο μάλιστα του «fast track», και αυτό το σχέδιο νόμου δίνεται σε ηλεκτρονική διαβούλευση για το απογοητευτικά σύντομο χρονικό διάστημα της μίας εβδομάδας.
Με το σχέδιο νόμου, το ΥΠΑΑ επιχειρεί μεταξύ άλλων:
– «Φωτογραφική» υποβάθμιση, με απλές υπουργικές αποφάσεις, ισχυουσών απαγορευτικών διατάξεων, εφόσον κάποιο έργο, δημόσιο ή ιδιωτικό, θεωρηθεί ότι θα έχει «ιδιαίτερη συμβολή στην ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας».
– Αποδυνάμωση των ρυθμίσεων που προβλέπουν αυξημένη περιβαλλοντική και πολεοδομική προστασία, και περιορισμούς σε υφιστάμενες οχλούσες εγκαταστάσεις,
– Κατάργηση της υποχρέωσης εκπόνησης μελέτης επικίνδυνων αποβλήτων για συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων που όμως δύνανται να παραγάγουν τέτοια απόβλητα,
– Περιορισμό της δυνατότητας διακοπής λειτουργίας εγκαταστάσεων που προκαλούν περιβαλλοντική υποβάθμιση μόνο σε περίπτωση «άμεσου κινδύνου για την προστασία του περιβάλλοντος».
– «Σιωπηρή» έγκριση περιβαλλοντικών όρων και τεκμαιρόμενη θετική γνωμοδότηση των υπηρεσιών σε περίπτωση που οι αδειοδοτικές αρχές δεν ενεργήσουν μέσα σε ένα μήνα.
Σοβαρότερο όμως προβληματισμό προκαλεί η τουλάχιστον κατά τα φαινόμενα απουσία οποιουδήποτε συντονισμού με το αρμόδιο περί τα ζητήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης Υπουργείο. Όπως μάλιστα γνωρίζουν οι οργανώσεις, το αρμόδιο ΥΠΕΚΑ, έχει κινήσει παράλληλη, και προφανώς άσχετη με αυτό το σχέδιο νόμου διαδικασία αναθεώρησης των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν για πολλοστή φορά πως η οικονομική κρίση πρέπει να γίνει αφορμή για συνολική αναθεώρηση, απλοποίηση και ενίσχυση με κανόνες απόλυτης διαφάνειας της νομοθεσίας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Χωρίς όμως οπισθοδρομήσεις, και υπαναχώρηση από σημαντικά περιβαλλοντικά κεκτημένα. Ο πλέον ασφαλής, περιβαλλοντικά και νομικά, τρόπος διευκόλυνσης επενδύσεων και έργων παραμένει διαχρονικά και αμετάκλητα η ολοκλήρωση κρίσιμων περιβαλλοντικών εργαλείων, όπως οι δασικοί χάρτες και το κτηματολόγιο, η θέσπιση οριζόντιων μέτρων για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, η ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία βάσεις δεδομένων για τον φυσικό χώρο και τον βιολογικό πλούτο της χώρας.
Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, καθώς και ο νόμος “fast track”, προκαλούν εύλογη ανησυχία πως η Κυβέρνηση έχει απομακρυνθεί πολύ από τις προεκλογικές διακηρύξεις για πράσινη ανάπτυξη. Οι αλλαγές που επιχειρούνται, με βιασύνη και χωρίς περιβαλλοντικό προσανατολισμό, ανατρέπουν σημαντικές περιβαλλοντικές κατακτήσεις.
Στην παράγραφο 2 στις απαλασσόμενες μεταποιητικές μονάδες από την υποχρέωση εφοδιασμού με νέα άδεια λειτουργίας η υπεύθυνη δήλωση κατόπιν εκσυγχρονισμού πρέπει να συμπεριληφθούν και οι βιομηχανίες/βιοτεχνίες με εκσυγχρονισμό/επέκταση μεγαλύτερο του 20% των εγκατεστημένων ΗΡ εφ’όσον δεν επέρχεται μεταβολή της δραστηριότητας της επιχείρησης ή αύξηση του μεγέθους των βιομηχανικών κτιριακών εγκαταστάσεων οπότε η υποπαράγραφος β της πργρφ. 2 του εν λόγω άρθρου 17 διαμορφώνεται για τις απαλασσόμενες ως ακολούθως.
«β) Δεν επέρχεται αύξηση των κτιριακών εγκαταστάσεων των μονάδων μέσης και υψηλής όχλησης και δεν επέρχεται μεταβολή του αντικειμένου δραστηριότητας. ‘Οταν η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος υπερβένει τα 600 Kw κινητήριας και θερμικής ισχύος απαιτείται η υποβολή Υπεύθυνης Δήλωσης». ΣΒΑΠ
Στην παράγραφο 2 στις απαλασσόμενες μεταποιητικές μονάδες από την υποχρέωση εφοδιασμού με νέα άδεια λειτουργίας η υπεύθυνη δήλωση κατόπιν εκσυγχρονισμού πρέπει να συμπεριληφθούν και οι βιομηχανίες/βιοτεχνίες με εκσυγχρονισμό/επέκταση μεγαλύτερο του 20% των εγκατεστημένων ΗΡ εφ’όσον δεν επέρχεται μεταβολή της δραστηριότητας της επιχείρησης ή αύξηση του μεγέθους των βιομηχανικών κτιριακών εγκαταστάσεων οπότε η υποπαράγραφος β της πργρφ. 2 του εν λόγω άρθρου 17 διαμορφώνεται για τις απαλασσόμενες ως ακολούθως. «β) Δεν επέρχεται αύξηση των κτιριακών εγκαταστάσεων των μονάδων μέσης και υψηλής όχλησης και δεν επέρχεται μεταβολή του αντικειμένου δραστηριότητας. ‘Οταν η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος υπερβένει τα 600 Kw κινητήριας και θερμικής ισχύος απαιτείται η υποβολή Υπεύθυνης Δήλωσης». ΣΒΑΠ
Στην παράγρ. 3 θα πρέπει να οριστεί με αντικειμενικά κριτήρια ο όρος «ιδιαίτερη συμβολή στην ανάπτυξη». Διαφορετικά δημιουργείτε ένα μεγάλο παράθυρο από το οποίο θα μπορεί να αδειοδοτείται οποιαδήποτε «δημόσια» δραστηριότητα, υποτίθεται προσωρινά αλλά με άπειρες «παρατάσεις» του προσωρινού χαρακτήρα. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις τα άπειρα εργοτάξια δημοσίων έργων που δεν τηρούν κανένα περιβαλλοντικό όρο δεδομένου ότι υπηρετούν την δημιουργία ενός έργου με «ιδιαίτερη συμβολή στην ανάπτυξη»
Η παράγραφος 2α δίνει την δυνατότητα σε μονάδες χαμηλής όχλησης να εκσυγχρονίζονται χωρίς κανέναν έλεγχο με μόνο προϋπόθεση την μη αλλαγή του βαθμού όχλησης. Δηλαδή παραδείγματος χάρη ένα εργοστάσιο με νομίμως εγκατεστημένη ισχύ 23,00 kw θα μπορούσε να εκσυγχρονιστεί στα 150 kw και περισσότερο χωρίς κανέναν έλεγχο τηρώντας τους ίδιους αρχικούς εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς και λοιπούς όρους. Το γεγονός ότι μια μονάδα κατατάσσεται στην χαμηλή όχληση δεν σημαίνει από μόνο του ότι δεν οχλεί ή ότι δεν πρέπει να αναπροσαρμόζει τα μέτρα προστασίας περιβάλλοντος βάσει των εκάστοτε συνθηκών λειτουργίας της.
Προτείνω να καταργηθεί το δεύτερο μέρος της παραγράφου 2α και να ισχύουν και για τις μονάδας χαμηλής όχλησης τα αναγραφόμενα στην παράγραφο β.
Σε μία προσπάθεια απλοποίησης και εκξυχρονισμού των διαδικασιών θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο να υπάρχει παραπομπή σε νόμος όπος αυτός του 1929 (Ν. 3741/1929 (ΦΕΚ 4 Α΄)). Το συγκεκριμένο ΦΕΚ είναι δύσκολο στην ανάγνωση καθώς δεν είναι καθόλου ευδιάκριτα τα γράμματα παρόλο που πρόκειται για το επίσημο αρχείο απο το Ε.Τ.. Θεωρώ ότι θα πρέπει επιτέλους να συσωρευτεί η όλη νομοθεσία και να μην χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει νόμους απο το 1929 (να έχει ικανότητα κατανόησης της καθαρέυουσας καθώς και άριστη όραση) προκειμένου να κατανοήσει και να εφαρμόσει σωστά μία νομοθεσία του σήμερα.