1. Οι εμπειρογνώμονες, ο μεσολαβητής και ο ειδικός εντολοδόχος πρέπει να είναι ανεξάρτητοι από τον οφειλέτη κατά την έννοια του άρθρου 63 παράγραφος 2, να μην είναι πιστωτές του ή πρόσωπα συνδεδεμένα κατά την έννοια του άρθρου 42ε παράγραφος 5 κ.ν. 2190/1920 με τον οφειλέτη ή με πιστωτές και να μην έχουν διατελέσει ελεγκτές του οφειλέτη κατά την τελευταία πενταετία.
2. Ο εμπειρογνώμονας, ο μεσολαβητής και ο ειδικός εντολοδόχος υποχρεούνται να εκτελούν τα καθήκοντά τους με ευσυνειδησία, αντικειμενικότητα και αμεροληψία. Ευθύνονται απέναντι στον οφειλέτη και τους πιστωτές για κάθε θετική ζημία. Ο εμπειρογνώμονας ευθύνεται για δόλο και βαριά αμέλεια, ενώ ο μεσολαβητής και ο ειδικός εντολοδόχος για κάθε πταίσμα.
3. Η αμοιβή των εμπειρογνωμόνων κατά το παρόν κεφάλαιο συμφωνείται σε κάθε περίπτωση με τον οφειλέτη.
4. Σε περίπτωση που ο μεσολαβητής υποδεικνύεται από τον οφειλέτη η αμοιβή του συμφωνείται με τον τελευταίο, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση ορίζεται από το πτωχευτικό δικαστήριο σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη.
5. Η αμοιβή του ειδικού εντολοδόχου κατά το άρθρο 102 § 6 ορίζεται από το πτωχευτικό δικαστήριο σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη.
6. Οι εμπειρογνώμονες, ο μεσολαβητής και ο ειδικός εντολοδόχος έχουν υποχρέωση να μη γνωστοποιούν πληροφορίες που περιέρχονται σ’ αυτούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εφόσον αυτό δεν είναι αναγκαίο για τη σύναψη της συμφωνίας.
Η είσπραξη της αμοιβής του μεσολαβητή, ή έστω μέρους αυτής ως προκαταβολής, πρέπει να διατάσσεται από το δικαστήριο με την ίδια απόφαση με την οποία γίνεται δεκτή η αίτηση του οφειλέτη.
Πρέπει δε να αποσυνδεθεί ρητώς η είσπραξη της αμοιβής από τα διαδικαστικά έξοδα που προϋποθέτει η διαδικασία (πλήθος εξωδίκων δηλώσεων – προσκλήσεων, ταχυδρομικά τέλη, δημοσιεύσεις, έξοδα μετακινήσεως και επικοινωνίας, έξοδα γραμματειακής υποστήριξης, αναλώσιμα, έξοδα δικαστικής φύσεως, παράβολα, αμοιβή δικηγόρου κτλ) και αυτά να αναλαμβάνονται πλήρως από τον οφειλέτη.
Ο μεσολαβητής ασκεί λειτούργημα δικαστικώς ανατεθειμένο συνδεόμενος με την ελληνική πολιτεία με σχέση δημοσίου δικαίου ως αρωγός του δικαστηρίου και ως εκ τούτου δεν δύναται να χρηματοδοτεί εξ ιδίων τη διαδικασία προσδοκώντας την επιστροφή των χρημάτων του με την έκδοση νέας δικαστικής απόφασης έπειτα από το τέλος της διαδικασίας και εφόσον ο οφειλέτης δεν ενεργώντας κακόβουλα ζητήσει την απόρριψη της ή τη μείωση του ποσού της αμοιβής με κύρια παρέμβαση του.
Η υφιστάμενη διαδικασία θεωρητικώς δύναται να δημιουργήσει σχέση εξάρτησης του μεσολαβητή από τον οφειλέτη, καθόσον ο πρώτος στην πραγματικότητα εξαρτάται από τον τελευταίο για την καταβολή της αμοιβής του. Σε περίπτωση δε μη κλήσης της υπό συνδιαλλαγή εταιρείας στη συζήτηση(κατάθεση φακέλου) περί της αμοιβής μεσολαβητή έχει διαταχθεί από το Πολ. Πρωτ. Θεσ/κης (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας) η επανάληψη της συζήτησης.
Σας γνωστοποιώ δε ότι στο Εφετείο Θεσσαλονίκης εκκρεμεί εντός του 2012 η συζήτηση έφεσης επί αποφάσεως του Πολ. Πρωτ. Θεσ/νίκης περί της αμοιβής μεσολαβητή σε διαδικασία συνδιαλλαγής που άρχισε και ολοκληρώθηκε το 2010 δίχως τη συνεργασία της υπό συνδιαλλαγή τότε εταιρείας και με την οποία διατάσσεται η απόδοση ποσού αμοιβής τριακοσίων μόλις ευρώ (€300)!
Επιπροσθέτως, ενώ στο άρθρο 106ι η αμοιβή του εμπειρογνώμονα συμφωνείται πάντοτε με τον οφειλέτη, το άρθρο 100 παρ. 5 συμπεριλαμβάνει τον εμπειρογνώμονα στα πρόσωπα που δικαιούνται αμοιβής από το παράβολο των €5000 – €8000. Απαιτείται κατά τη γνώμη μου ρητή και εξασφαλισμένη αμοιβή του μεσολαβητή πέρα και χωριστά από τα έξοδα της διαδικασίας.
Η πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία που έχει διαμορφωθεί αποθαρρύνει μεσολαβητές από το να αναλάβουν τις υποχρεώσεις και κυρίως την ευθύνη που συνεπάγεται το λειτούργημα του μεσολαβητή.
Σε συνδυασμό δε με την αστική ευθύνη του μεσολαβητή για κάθε πταίσμα (!), αντί της περίπτωσης δόλου και βαριάς αμέλειας που προβλέπεται για τον εμπειρογνώμονα, αδυνατώ να αντιληφθώ ποιος θα αναλαμβάνει πλέον την περαίωση του λειτουργήματος αυτού και για ποιον λόγο. Ο εκάστοτε δε μεσολαβητής, ιδίως δε στην περίπτωση που δεν διαθέτει νομικές γνώσεις, θα ενεργεί υπό τον φόβο και την απειλή έγερσης αγωγών λόγω πταίσματος.
Συμεών Χατζηαριστεράς
LL.B. (Hons), Cert., LL.M., Δικηγόρος
chatziaristeras@de-jure.gr
symeon.chatziaristeras@ext.ec.europa.eu