25) Μετά το άρθρο 22 του Π.Δ. 118/2007 (ΦΕΚ Α’ 150) προστίθενται τα άρθρα 22Α, 22Β και 22Γ και 22Δ τα οποία έχουν ως εξής:
«Άρθρο 22Α»
Συμφωνίες πλαίσιο
1. Το άρθρο 26 του Π.Δ. 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών», όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005» (ΦΕΚ Α΄ 64) εφαρμόζεται και για όλες τις συμφωνίες – πλαίσιο οι οποίες δεν εμπίπτουν ως εκ του ύψους τους στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18.
2. Σε περίπτωση που η συμφωνία πλαίσιο έχει προϋπολογισθείσα αξία που δεν την εντάσσει στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18 επιτρέπεται κατ’ απόκλιση των οριζομένων στο άρθρο 26 του Π.Δ. 60/2007 και η σύναψη συμφωνίας – πλαισίου με δύο (2) οικονομικούς φορείς.
«Άρθρο 22Β»
Ηλεκτρονικές Δημόσιες Συμβάσεις
Οι διατάξεις των άρθρων 27, 28, και 36 του Π.Δ. 60/2007 εφαρμόζονται και κατά τις διαδικασίες για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με προϋπολογισμό κάτω από τα χρηματικά όρια εφαρμογής του ως άνω Π.Δ.»
«Άρθρο 22Γ»
Συμβάσεις ανατιθέμενες κατ’ αποκλειστικότητα
Η εκτέλεση συμβάσεων προμηθειών μπορεί να πραγματοποιείται στο πλαίσιο προγραμμάτων προστατευομένων θέσεων εργασίας, όταν η πλειοψηφία των ενδιαφερομένων εργαζομένων είναι άτομα με ειδικές ανάγκες, τα οποία λόγω της φύσης ή βαρύτητας των ειδικών αναγκών τους δεν μπορούν να ασκήσουν επαγγελματική δραστηριότητα υπό κανονικές συνθήκες. Στην περίπτωση αυτή, η προκήρυξη του διαγωνισμού θα πρέπει να μνημονεύει την παρούσα διάταξη.
«Άρθρο 22Δ
Χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών
- Οι αναθέτουσες αρχές προσφεύγουν στη διαδικασία του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού υποχρεωτικά όσον αφορά στη διενέργεια διαγωνισμών που διενεργούνται για την προμήθεια αγαθών τα οποία εντάσσονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (ΕΠΠ) και δυνητικά σε κάθε άλλη περίπτωση.
- Στις ανοικτές, κλειστές ή με διαπραγμάτευση διαδικασίες στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 24 παράγραφος 1 σημείο α) του Π.Δ. 60/2007, οι φορείς μπορούν να αποφασίζουν τη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, όταν οι όροι και οι εν γένει προδιαγραφές των προς προμήθεια ειδών μπορούν να καθορισθούν με ακρίβεια.
- Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός αφορά είτε μόνον τις τιμές, εφόσον η σύμβαση ανατίθεται με βάση τη χαμηλότερη τιμή, είτε τις τιμές ή/και τις αξίες των στοιχείων των προσφορών που επισημαίνονται στη διακήρυξη, εφόσον η σύμβαση ανατίθεται με βάση την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά.
4. Όταν οι αναθέτουσες αρχές αποφασίζουν να κάνουν χρήση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, το αναφέρουν στη διακήρυξη του διαγωνισμού. Η διακήρυξη περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις εξής πληροφορίες:
α) τα στοιχεία, οι αξίες των οποίων αποτελούν αντικείμενο του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, εφόσον τα εν λόγω στοιχεία είναι προσδιορίσιμα ποσοτικώς, κατά τρόπο ώστε να εκφράζονται σε αριθμούς ή ποσοστά,
β) τα ενδεχόμενα όρια των αξιών που μπορούν να υποβάλλονται, όπως αυτά προκύπτουν από τις προδιαγραφές του αντικειμένου της σύμβασης, καθώς επίσης και την τιμή εκκίνησης του πλειστηριασμού
γ) τις πληροφορίες που τίθενται στη διάθεση των προσφερόντων κατά τη διάρκεια του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού και το χρονικό σημείο κατά το οποίο τίθενται στη διάθεσή τους,
δ) τις κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με τη διεξαγωγή του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, συμπεριλαμβανομένου του χρονοδιάγραμμα του πλειστηριασμού
ε) τους όρους, υπό τους οποίους οι προσφέροντες μπορούν να υποβάλλουν τις προσφορές τους, ιδίως τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις που, ενδεχομένως, απαιτούνται για την υποβολή προσφορών,
Η προσφορά ενός διαγωνιζόμενου γίνεται δεκτή από το ηλεκτρονικό
ζ) τις κατάλληλες πληροφορίες για το χρησιμοποιούμενο ηλεκτρονικό σύστημα, τον τρόπο και τις τεχνικές προδιαγραφές της σύνδεσης,
η) τον τρόπο αντιμετώπισης τεχνικών προβλημάτων κατά τη διάρκεια του πλειστηριασμού
5. Προσφορά διαγωνιζομένου που δεν είναι σύμφωνη με τους όρους του πλειστηριασμού θεωρείται απαράδεκτη και δεν γίνεται δεκτή στο ηλεκτρονικό σύστημα, βάσει του οποίου διενεργείται ο πλειστηριασμός
6. Σε περίπτωση αδυναμίας διεξαγωγής του διαγωνισμού λόγω τεχνικού προβλήματος στο ηλεκτρονικό σύστημα, μέσω του οποίου διεξάγεται ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός, ο πλειστηριασμός επαναλαμβάνεται σε ημερομηνία και ώρα που γνωστοποιεί η αναθέτουσα αρχή στους διαγωνιζόμενους.
Η αδυναμία του διαγωνιζόμενου να συμμετάσχει στον διαγωνισμό για λόγους άλλους από τους αναφερόμενους στο εδάφιο α της παρούσας παραγράφου δεν συνιστά λόγω διακοπής, ακύρωσης ή αναβολής του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
7. Προτού προβούν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, οι φορείς διενεργούν μια πρώτη πλήρη αξιολόγηση των προσφορών σύμφωνα με το επιλεγμένο κριτήριο ή τα επιλεγμένα κριτήρια ανάθεσης.
Οι προσφέροντες που έχουν υποβάλει παραδεκτές προσφορές καλούνται ταυτόχρονα να υποβάλουν,, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, νέες τιμές ή/και νέες αξίες. Η πρόσκληση περιέχει όλες τις κατάλληλες πληροφορίες για τη σύνδεσή τους σε ατομική βάση με το χρησιμοποιούμενο ηλεκτρονικό σύστημα και προσδιορίζει την ημερομηνία και την ώρα έναρξης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός μπορεί να διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός δεν είναι δυνατόν να αρχίζει προτού παρέλθουν δύο (2) εργάσιμες ημέρες από την αποστολή των προσκλήσεων.
8. Όταν γίνεται η ανάθεση με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η πρόσκληση συνοδεύεται από το αποτέλεσμα της πλήρους αξιολόγησης των προσφορών. Στην πρόσκληση αναφέρεται επίσης ο μαθηματικός τύπος, όπως αυτός προβλέπεται από το άρθρο 20 του Π.Δ. 118/07, βάσει του οποίου καθορίζεται κατά τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, η αυτόματη κατάταξη σε συνάρτηση με τις νέες υποβαλλόμενες τιμές ή/και τις νέες αξίες.
Στην περίπτωση που επιτρέπονται εναλλακτικές προσφορές, πρέπει να προβλέπεται χωριστός μαθηματικός τύπος για κάθε εναλλακτική προσφορά.
9. Κατά τη διάρκεια κάθε φάσης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι αναθέτουσες αρχές γνωστοποιούν συνεχώς και αμέσως σε όλους τους προσφέροντες τις πληροφορίες εκείνες που τους δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή την αντίστοιχη κατάταξή τους. Μπορούν επίσης να γνωστοποιούν και άλλες πληροφορίες σχετικά με άλλες τιμές ή αξίες που υποβάλλονται, υπό τον όρο ότι αυτό προβλέπεται στη διακήρυξη του διαγωνισμού. Μπορούν επίσης, ανά πάσα στιγμή, να ανακοινώνουν τον αριθμό των συμμετεχόντων σε κάθε φάση του πλειστηριασμού. Αντιθέτως, απαγορεύεται να γνωστοποιούν την ταυτότητα των προσφερόντων, κατά τη διεξαγωγή των διαφόρων φάσεων του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
10. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός περατώνεται με έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους τρόπους:
α) Όταν δεν υποβάλλονται πλέον νέες τιμές ή νέες αξίες που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις σχετικά με τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις. Στην περίπτωση αυτή, οι αναθέτουσες αρχές προσδιορίζουν στη διακήρυξη του διαγωνισμού, την προθεσμία που θα τηρήσουν μετά την παραλαβή της τελευταίας υποβολής προτού περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό.
β) Όταν έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι φάσεις του πλειστηριασμού, όπως καθορίζονται στη διακήρυξη.
γ) Όταν συμπληρωθεί η καθορισθείσα στην πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό ώρα λήξης της διαδικασίας.
Όταν οι αναθέτουσες αρχές αποφασίζουν να περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό σύμφωνα με το σημείο β), ή/και σε συνδυασμό με το σημείο α), η πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό προσδιορίζει το χρονοδιάγραμμα κάθε φάσης του πλειστηριασμού.
11. Μετά την περάτωση του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι αναθέτουσες αρχές αναθέτουν τη σύμβαση σύμφωνα με το κριτήριο ανάθεσης του διαγωνισμού, σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα και του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
Δεδομένου ότι 1) ο πλειστηριασμός είναι on line διαπραγμάτευση των τιμών ανάμεσα στους προμηθευτές και 2) έπεται της τεχνικής αξιολόγησης, όπου με βάση τις προδιαγραφές έχουν προκριθεί οι κατάλληλες προσφορές και έχουν αποκλειστεί οι ακατάλληλες, ενδέχεται οι φορείς να δηλώνουν ότι τα προς προμήθεια αγαθά είναι πολύπλοκα και οι προδιαγραφές δεν μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια, με αποτέλεσμα να αποφεύγεται ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός.
Προτείνεται η παράγραφος 2 του προτεινόμενου άρθρου 22Δ, να αντικατασταθεί ως εξής:»Στις ανοικτές, κλειστές ή με διαπραγμάτευση διαδικασίες στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 24 παράγραφος 1 σημείο α) του Π.Δ. 60/2007, οι φορείς μπορούν να αποφασίσουν την μη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οταν ή σύνθεση και η πολυπλοκότητα των οικονομικών προσφορών δεν μπορεί να αποτυπωθεί στο σύστημα του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού».
Να διαφωνήσω με το παρακάτω σχόλιο του κ. Κ. Καταβάτη από τον ΣΕΠ Επιστημών & Υγείας.
» Σε αντίθεση με την περίπτωση του κριτηρίου της χαμηλότερης τιμής, όπου απλώς βελτιώνεται η τιμή, αλλά παραμένει ίδιο το υλικό-προϊόν, άρα και η τεχνική προσφορά, στην περίπτωση της συμφερότερης προσφοράς, η βελτίωσή της δεν περιορίζεται κατ’ ανάγκη στην τιμή, αλλά και στα λοιπά στοιχεία (πρόκειται για τις νέες αξίες των στοιχείων κατά τη φρασεολογία της τροποποίησης) που συμμετέχουν στη βαθμολογία για την ανάδειξη του μειοδότη με βάση το κριτήριο αυτό. Τούτο όμως δεν μπορεί να επιτευχθεί, ει μη μόνο με βελτίωση στοιχείων της τεχνικής προσφοράς, η αξιολόγηση της οποίας όμως δεν είναι δυνατόν να γίνει κατά το στάδιο της ηλεκτρονικής διαδικασίας. »
Συμφερότερη προσφορά σημαίνει καλύτερο αποτέλεσμα συνδυασμού τεχνικών και οικονομικών κριτηρίων και αν αυτό γίνει ηλεκτρονικά, η διαδικασία ανάδειξης του μειοδότη συνυπολογίζει (on line)μέσω του συστήματος και την τεχνική του βαθμολογία. Με αλλα λόγια, πριν την εναρξη της δημοπρασίας εχουν εισαχθεί στο σύστημα οι τεχνικές βαθμολογίες και ο τύπος υπολογισμού και κατα την διάρκεια της δημοπρασίας οι συμμετέχοντες εισάγουν τις τιμές τους στο σύστημα, το οποίο υπολογίζει το αποτέλεσμα και τους επιστρέφει την σχετική τους κατάταξη (1ος, 2ος κλπ). Αρα κρατούμε σταθερό το προσφερόμενο υλικό-προϊόν (οπως και στους διαγωνισμούς με κριτήριο την χαμηλότερη τιμή) και αλλάζουμε τα οικονομικά δεδομένα (οπως και στους διαγωνισμούς με κριτήριο την χαμηλώτερη τιμή) μόνο που η χαμηλότερη τιμή δεν ειναι κατ ανάγκη ο «μειοδότης ανάδοχος» διότι συνδυάζεται και με την βαθμολογία του.
Συμπέρασμα. Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για διαγωνισμους με κριτηριο την συμφερότερη προσφορά.
Τόσο η διάρθρωση όσο και το περιεχόμενο του συγκεκριμένου άρθρου, με το οποίο προβλέπεται η προσφυγή στη διαδικασία ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, παρουσιάζουν σημαντικά κενά και ασάφειες, οφειλόμενα εν πολλοίς στο ότι οι διατάξεις του σχετικά με τις προϋποθέσεις και την εν γένει περιγραφή της εν λόγω διαδικασίας, αποτελούν αποσπασματική συρραφή των ανεπιτυχούς μετάφρασης άρθρων 2 § 3 και 7, 43 και 44 της κοινοτικής οδηγίας 2004/18/ΕΚ, οι δε όροι που χρησιμοποιούνται δεν συμβαδίζουν με αυτούς του πδ 118/2007, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση και περιθώρια παρερμηνείας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι διατάξεις των παρ. 3, 4, 7 κλπ , με τις οποίες ορίζεται μεταξύ των άλλων, στη μεν παρ. 3 ότι «ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός αφορά… που επισημαίνονται στη διακήρυξη» (αντί του ορθού «ορίζονται»), στη δε παρ. 4 περ. α και β ότι «η διακήρυξη περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων…α) τα στοιχεία, οι αξίες των οποίων αποτελούν αντικείμενο του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, εφόσον τα εν λόγω στοιχεία είναι προσδιορίσιμα ποσοτικώς, κατά τρόπο ώστε να εκφράζονται σε αριθμούς ή ποσοστά β) τα ενδεχόμενα όρια των αξιών που μπορούν να υποβάλλονται, όπως αυτά προκύπτουν από τις προδιαγραφές του αντικειμένου της σύμβασης». Πέραν του ότι το νόημα των παραγράφων αυτών είναι προδήλως ασαφές, οι όροι «αξίες στοιχείων», «όρια αξιών», «στοιχεία προσδιορίσιμα ποσοτικώς»), επιτείνουν την εννοιολογική σύγχυση, αφού στις προηγηθείσες διατάξεις του π.δ. (άρθρο 20) χρησιμοποιούνται όσον αφορά τη συμφερότερη προσφορά, στην οποία κατά τα διαφαινόμενα αναφέρονται, διαφορετικοί όροι και προσδιορισμοί ( βλ. σχετ. «στοιχεία αξιολόγησης» κλπ).
Ομοίως ανεπιτυχής και αδόκιμη είναι η διατύπωση της παρ. 7 με την οποία ορίζεται ότι οι φορείς, προτού προβούν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό «διενεργούν μια πρώτη πλήρη αξιολόγηση των προσφορών», δεδομένου ότι έτσι δημιουργείται σύγχυση ως προς την τηρούμενη στην περίπτωση αυτή διαδικασία. Αντ’ αυτού, σε συνδυασμό και με τα συμφραζόμενα και στις επόμενες παραγράφους, η διάταξη αυτή θα μπορούσε να διατυπωθεί λ.χ. ως ακολούθως : «Οι φορείς, αφού ολοκληρωθεί το στάδιο αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών, διενεργούν μια πρώτη πλήρη αξιολόγηση των προσφορών που έχουν κριθεί τεχνικά αποδεκτές, σύμφωνα με το οριζόμενο στη διακήρυξη κριτήριο ανάθεσης».
Επί πλέον, ως έχει η περιγραφή του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, καθίσταται άδηλη η διαδικασία που τηρείται σε περίπτωση κατά την οποία κριτήριο ανάθεσης είναι η πλέον συμφέρουσα προσφορά. Σε αντίθεση με την περίπτωση του κριτηρίου της χαμηλότερης τιμής, όπου απλώς βελτιώνεται η τιμή, αλλά παραμένει ίδιο το υλικό-προϊόν, άρα και η τεχνική προσφορά, στην περίπτωση της συμφερότερης προσφοράς, η βελτίωσή της δεν περιορίζεται κατ’ ανάγκη στην τιμή, αλλά και στα λοιπά στοιχεία (πρόκειται για τις νέες αξίες των στοιχείων κατά τη φρασεολογία της τροποποίησης) που συμμετέχουν στη βαθμολογία για την ανάδειξη του μειοδότη με βάση το κριτήριο αυτό. Τούτο όμως δεν μπορεί να επιτευχθεί, ει μη μόνο με βελτίωση στοιχείων της τεχνικής προσφοράς, η αξιολόγηση της οποίας όμως δεν είναι δυνατόν να γίνει κατά το στάδιο της ηλεκτρονικής διαδικασίας. Κατά συνέπεια οι διατάξεις που αναφέρονται αορίστως στις υποβολή νέων αξιών των στοιχείων των προσφορών (βλ. παρ. 3, 8, 10 κλπ) σε περίπτωση συμφερότερης προσφοράς απαιτείται να διευκρινισθούν επαρκώς χάριν της ασφάλειας του δικαίου και της διεξαγωγής των σχετικών διαγωνισμών με βάση τις αρχές του κοινοτικού δικαίου.
Ανακόλουθη εξ άλλου είναι η παρ. 1 περί της υποχρεωτικής προσφυγής σε κάθε περίπτωση στη διαδικασία του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού σε κάθε περίπτωση διαγωνισμών που διενεργούνται για την προμήθεια αγαθών, τα οποία εντάσσονται στο ΕΠΠ, ανεξαρτήτως εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζει η οδηγία 2004/18/ΕΚ, μέρος των οποίων έχει τεθεί στην παρ. 2. Προτείνεται η αντιστροφή των παραγράφων ούτως να προηγηθεί, αφού συμπληρωθεί η γενική διάταξη της παρ. 2 και εν συνεχεία να τεθεί η περί της υποχρεωτικής προσφυγής διάταξη υπό την επιφύλαξη ότι πληρούνται οι όροι της παρ. 1.
Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι παραλείπονται ουσιώδεις διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ σχετικά με τη διενέργεια των ηλεκτρονικών διαγωνισμών, όπως λ.χ. η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να αναφέρει στην πρόσκληση συμμετοχής την ημερομηνία και ώρα περί την ακριβή λήξη της διαδικασίας, αντ’ αυτού δε αναφέρεται (και τούτο αποτελεί περιεχόμενο άλλης διάταξης της οδηγίας) ότι όταν οι φορείς δεν λαμβάνουν πλέον νέες τιμές, «προσδιορίζουν στην πρόσκληση συμμετοχής, την προθεσμία που θα τηρήσουν μετά την παραλαβή της τελευταίας υποβολής προτού περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό» της. Εφόσον όμως δεν ορίζεται υποχρεωτικά ο χρόνος λήξης υποβολής της τελευταίας προσφοράς, η διάταξη αυτή καθίσταται κενή περιεχομένου.
Τέλος επισημαίνεται ότι η φράση που έχει τεθεί στην παρ. 4 περ. ε («η προσφορά ενός διαγωνιζόμενου γίνεται δεκτή από το ηλεκτρονικό»….) είναι άνευ νοήματος, αφού δεν έχει ολοκληρωθεί η πρόταση.
Εν κατακλείδι, το συμπέρασμα είναι ότι απαιτείται ριζική αναμόρφωση του συγκεκριμένου άρθρου έτσι ώστε να γίνουν σαφείς οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες γίνεται η προσφυγή στη διαδικασία αυτή και οι όροι υπό τους οποίους διέπεται.
ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΠΔ 118
1) Στο άρθρο 19 να προστεθεί στο τέλος του παράγραφος 7 με περιεχόμενο :
«7. Οι αποφάσεις της προϊσταμένης αρχής με τις οποίες εγκρίνονται τα πρακτικά των διαφόρων σταδίων του διαγωνισμού μέχρι την κατακύρωση δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο του προγράμματος ΔΙΑΥΓΕΙΑ με μέριμνα του φορέα που τις εκδίδει».
2) Σχετικά με το άρθρο 21 (Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμού) το οποίο δεν θίγεται καθόλου με τις προτεινόμενες αλλαγές, έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα :
Α) Το εδάφιο α αναφέρεται σε αυξομείωση των ποσοτήτων προ της κατακύρωσης. Θεωρούμε ότι το ποσοστό +30% αύξηση στην ποσότητα είναι υπερβολικό και συνιστά τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου του διαγωνισμού είναι δηλ ουσιώδης μεταβολή. Προς επίρρωσιν τούτων βλέπε και άρθρο 38§4β της 1ης τροποποίησης της ΥΠΑΣΥΔ (ΦΕΚ 1957Β/9-9-2009) όπου αναφέρεται σαφώς ότι ουσιώδης τροποποίηση των όρων αρχικής δημόσιας σύμβασης προμηθειών θεωρείται η αύξηση ή μείωση του προϋπολογισμού παραδοτέου ή διακριτού μέρους της σύμβασης άνω του 10% του αρχικού προϋπολογισμού. Και βέβαια αύξηση 30% στις ποσότητες εν γένει συνεπάγεται και αύξηση 30% στους προϋπολογισμούς.
Και βέβαια αύξηση των ποσοτήτων προ της κατακύρωσης σε συνδυασμό με ενεργοποίηση τυχόν προβλεπόμενων δικαιωμάτων προαίρεσης μετά την υλοποίηση της προμήθειας συνιστά μάλλον αλλοίωση του ανταγωνισμού.
Επιπλέον μπορεί να προκύψει το παράδοξο να προκηρυχθεί διαγωνισμός με ενδεικτικό π/υ κάτω των κοινοτικών κατωφλίων και με την αύξηση του 15% στις ποσότητες να προκύψει σύμβαση με π/υ άνω των κατωφλίων αυτών ! (δηλ των 125.000€ ή των 193.000€ με πιθανή περαιτέρω μείωσή των από 1/1/2012)
Β) Ομοίως η μείωση -50% στο αντικείμενο του διαγωνισμού (ποσότητες) ιδίως όταν μεταξύ διαγωνισμού κατάθεσης προσφορών) και κατακύρωσης μεσολαβεί μεγάλος χρόνος και ιδίως σε διαγωνισμούς με κριτήριο την χαμηλότερη προσφορά, είναι υπερβολικό και μπορεί να θεωρηθεί αλλοίωση του ανταγωνισμού και βέβαια είναι όρος καταχρηστικός και κατά του διαγωνιζόμενου.
Δεν τηρούνται λοιπόν ούτε στην μία ούτε στην άλλη περίπτωση ούτε η αρχή της αναλογικότητας ούτε η μη νόθευση ου ανταγωνισμού. Το κοινοτικό δίκαιο θέλει να βοηθήσει τις Α.Α. εφόσον όμως τηρούνται οι αρχές του κοινοτικού δικαίου.
Γ) Σχετικά με το εδάφιο β παρατηρούμε ότι ο νομοθέτης συνδυάζει την ανοικτή ή την κλειστή διαδικασία με την διαπραγμάτευση (σε περίπτωση ισοδύναμων προσφορών) η οποία είναι εξαιρετική διαδικασία και η οποία χρησιμοποιείται μόνο στις περιπτώσεις των άρθρων 24 και 25 του ΠΔ60/07 ή στις περιπτώσεις του άρθρου 2§13 του Ν.2286/95. Φοβούμαστε ότι και εδώ έχουμε παραβίαση του κοινοτικού δικαίου με άνιση μεταχείριση των διαγωνιζομένων.
3) Τουναντίον θεωρούμε ότι στο νέο ΠΔ 118 πρέπει να εισαχθεί άρθρο με τίτλο «Προαιρέσεις» το οποίο θα ισχύει για διαγωνισμούς τόσο άνω όσο και κάτω του κοινοτικού ορίου και με περιεχόμενο (πρόταση) :
«Η Αναθέτουσα Αρχή διατηρεί υπέρ αυτής της επιφύλαξης ενός ‘δικαιώματος προαίρεσης’ (option) δηλαδή διατηρεί την δυνατότητα να αναθέσει, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 25§2β του ΠΔ 60/07, στον ανάδοχο της πρώτης σύμβασης συμπληρωματικές παραδόσεις των ιδίων συμβατικών προϊόντων. Το δικαίωμα αυτό για να ενεργοποιηθεί πρέπει να αναφέρεται ρητώς στην αρχική διακήρυξη και η προσφυγή στην διαδικασία αυτή επιτρέπεται μόνο επί μία τριετία μετά την σύναψη της αρχικής σύμβασης. Οι συμπληρωματικές αυτές παραδόσεις υλοποιούνται με την υπογραφή νέας/νέων σύμβασης/ συμβάσεων με τον ανάδοχο της πρώτης σύμβασης, το δε σωρευτικό ποσό των συναπτόμενων συμβάσεων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης».
ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Γιατί ο νομοθέτης του ΠΔ118 όπου αναφέρεται στο κοινοτικό δίκαιο κάνει αναφορά μόνο στο ΠΔ60/07 και καμία στο ΠΔ 59/07 ? Δηλαδή δεν γίνονται προμήθειες στους εξαιρούμενους τομείς με το 118 οπότε αν η προϋπολογισθείσα δαπάνη είναι άνω των 387.000€ να υπεισέρχεται και το ΠΔ59/07 ?
– Στο προστιθέμενο νέο άρθρο 22Α στην παράγραφο 1 να συμπληρωθεί το κείμενο με το : «…..όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005, τον Κανονισμό (ΕΚ) 213/2008 της 28ης Νοεμβρίου 2008 της Επιτροπής και τον Κανονισμό (ΕΕ) 1177/09 Της 3Ης Νοεμβρίου 2010 της Επιτροπής»
– Σχετικά με το προστιθέμενο νέο άρθρο 22Δ και την παρ 1 αυτού, έχουμε την εντύπωση ότι η συγκεκριμένη παράγραφος «καταργεί» όλο το ΠΔ 11….. Διότι σύμφωνα με την παράγραφο αυτή, που απομένει να εφαρμοστεί το 118 αν μη σε προμήθειες που δεν εγγράφονται στο ΕΠΠ, ήτοι α) σε προμήθειες με ετήσια προϋπολογισθείσα δαπάνη ανά κωδικό αριθμό είδους (βλέπε CPV) που δεν υπερβαίνουν τα 60.000€ χωρίς ΦΠΑ…(οπότε εδώ η προμήθεια γίνεται με πρόχειρο διαγωνισμό – για τον οποίο δεν έχουμε σαφές νομικό πλαίσιο ! -, (βλέπε απόφαση Π1/3306, ΦΕΚ 1789 Β/12-11-10) β) στις προμήθειες των φορέων υγείας του άρθρου 9 του Ν.3580/07 οι οποίες δεν εντάσσονται στο ΕΠΠ της ΓΓΕ αλλά στο ΠΠΥΥ της ΕΠΥ και σύμφωνα με το ΠΔ 118 πρέπει να εκτελούνται κατά τα άρθρα 7-85 του Ν.2362/95……
– Και μια ερώτηση : αν βγει σε ΦΕΚ το τροποποιημένο 118 μέσα στο 2010, θα πρέπει και μέχρι τέλους του χρόνου οι φορείς να εκτελέσουν τις προμήθειες του ΕΠΠ με ηλεκτρονικό πλειστηριασμό… Υπάρχει η ανάλογη υποδομή και εμπειρία προς τούτο από τους δημόσιους φορείς ?
ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ
1) Στο ΑΡΘΡΟ 10§1α η διατύπωση να αλλάξει ως εξής : «…των πενήντα δύο (52) ημερών από την επομένη της ημερομηνίας αποστολής της προκήρυξης….» (Βλέπε σκέψη Νο 50 στο εισαγωγικό κείμενο της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 31-3-2007 και Κανονισμό ΕΟΚ αριθμ. 1182/71 του Συμβουλίου της 3ης Ιουνίου 1971).
2)Στο ΑΡΘΡΟ 12§1 από την διατύπωση συνάγεται ότι τα δικαιολογητικά και τα λοιπά στοιχεία συμμετοχής τοποθετούνται «χύμα» στον κυρίως φάκελο προσφοράς. Έτσι όταν αποσφραγίζεται ο κυρίως φάκελος ανοίγεται μαζί και ο φάκελος τεχνικής ρποσφοράς (βλέπε και άρθρο 19§1β του ΠΔ118) και προφανώς συντάσσεται ένα πρακτικό της επιτροπής του διαγωνισμού. Αυτό μπορεί να επιφέρει οικονομίες χρόνου και ενεργειών όμως αντιβαίνει στην αρχή της αυστηράς τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού με την καθιέρωση του κανόνα των αυτοτελών, διακριτών φάσεων αξιολόγησης του διαγωνισμύ για την διασφάλιση της διαφάνειας και του πραγματικού ανταγωνισμού (βλέπε και πράξεις 55/2005 και 43/2010 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αλλά και VI Τμήμα ΕΛ. Συνεδρίου 88/205). Προτείνουμε κατά συνέπεια να προσαρμοστεί κατάλληλα το άρθρο με την αναφορά σε ξεχωριστούς επι μέρους φακέλους και βέαβια με την καθιέρωση διακριτών σταδίων του διαγωνισμού (στο άρθρο 19).
ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Επ ευκαιτία της επιχειρούμενης αναθεώρησης του κανονισμού προμηθειών του δημοσίου, προτείνουμε να γίνει μια αναθεώρηση του ΠΔ 118 με ευρύτερο πνεύμα με την έννοια ότι οι συντάκτες του θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τους και την λοιπή ισχύουσα νομοθεσία που εμπλέκεται άμεσα με διαγωνισμούς του δημοσίου και πληρωμές αυτών όπως, τον Ν. 3861/10 (ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΎΓΕΙΑ), τον Ν.3871/10 (ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ), το ΠΔ 113/10 (ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΑΤΑΚΤΕΣ), τον Ν.3614/07 (ΕΣΠΑ) , τα ΠΔ 59 & ΠΔ60, τον Ν.2362/95 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και ιδίως με τον Ν.3871/10, τον Ν.2690/99 (ΚΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ) κλπ. Πιστεύουμε ότι έτσι οι φορείς του δημοσίου που εκτελούν διαγωνισμούς προμηθειών θα γίνουν κοινωνοί του γενικότερου νομικού πλέγματος και βέβαια θα μειωθούν οι διάφορες αστοχίες που παρατηρούνται στις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών (πχ ενστάσεις, μη επιλέξιμες δαπάνες, μη νόμιμα εντάλματα πληρωμών κλπ).
ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ
Το ΆΡΘΡΟ 15 να ξαναγραφτεί ως εξής :
«Διοικητικές προσφυγές – Προδικαστικές προσφυγές»
Α. Διοικητικές Προσφυγές
Σε διαγωνισμούς προμηθειών με ενδεικτικό προϋπολογισμό χωρίς ΦΠΑ μικρότερο του εκάστοτε κοινοτικού ορίου για ισχύ της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, οι διαγωνιζόμενοι δύνανται να υποβάλουν διοικητικές προσφυγές ως ακολούθως.
Ακολουθεί το κείμενο του άρθρου 15 ως έχει.
Β. Προδικαστικές Προσφυγές
Σε διαγωνισμούς προμηθειών με ενδεικτικό προϋπολογισμό χωρίς ΦΠΑ μεγαλύτερο ή ίσο του εκάστοτε κοινοτικού ορίου για ισχύ της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ,σύμφωνα με τον Ν.3886/10 (ΦΕΚ 173Α) άρθρο 4 παράγραφος 6, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας που προβλέπουν την άσκηση διοικητικών προσφυγών (ενστάσεων) κατά εκτελεστών πράξεων ή παραλείψεων. Κατά συνέπεια στην περίπτωση αυτή δεν είναι δυνατή από τους ενδιαφερόμενους η άσκηση ενστάσεων κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 παράγραφοι 1 έως 4 και 6 του παρόντος ΠΔ. Στην περίπτωση διαγωνισμών άνω του κοινοτικού ορίου επιτρέπονται διοικητικές προσφυγές μόνο κατά αποφάσεων που επιβάλλουν κυρώσεις σε βάρος των διαγωνιζομένων και μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την γνώση της σχετικής απόφασης, σύμφωνα με την παρ 5 του άρθρου 15Α του παρόντος ΠΔ. Σε αυτή την περίπτωση δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου
Ο εύλογος χρόνος για την πλήρη γνώση των όρων της διακήρυξης δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από το ήμισυ του χρόνου που μεσολαβεί από την τελευταία δημοσίευση της διακήρυξης μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών. Κατά συνέπεια καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή εμπροθέσμου προδικαστικής προσφυγής – εκτός αν τεκμαίρεται διαφορετικά η πλήρης γνώση των όρων της διακήρυξης με την λήψη του τεύχους αυτής από την Α.Α., οπότε η δεκαήμερος προθεσμία τρέχει από την επομένη της ημερομηνίας αυτής -, είναι η ημερομηνία λήξης της δεκαημέρου προθεσμίας που τρέχει από την επομένη της λήξης του ως άνω μέγιστου εύλογου χρόνου. Προδικαστικές προσφυγές εκτός των ανωτέρω χρονικών ορίων δεν γίνονται δεκτές και απορρίπτονται.
Η προσφυγή αυτή αποτελεί όρο του παραδεκτού για την άσκηση ασφαλιστικών μέτρων ενώπιον του αρμόδιου δικαστικού σχηματισμού, χωρίς την άσκηση της οποίας η αίτηση των ασφαλιστικών μέτρων κρίνεται απαράδεκτη. Η Αναθέτουσα Αρχή υποχρεούται να απαντήσει αιτιολογημένα εντός δεκαπέντε ημερών από την άσκηση της προσφυγής. Εάν παρέλθει άπρακτη η παραπάνω δεκαπενθήμερη προθεσμία, τεκμαίρεται η απόρριψη της προσφυγής. Ο ενδιαφερόμενος εντός δέκα ημερών από την ρητή ή σιωπηρή απόρριψη της προσφυγής, μπορεί να ασκήσει αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για τους ίδιους λόγους με αυτούς της προσφυγής ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου.
Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα στον Ν.3886/10, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπεται η άσκηση προδικαστικής προσφυγής κατά το άρθρο 4 παράγραφος 1 αυτού σε κάθε στάδιο του διαγωνισμού μέχρι την απόφαση κατακύρωσης.
7) Στο ΑΡΘΡΟ 24, η παράγραφος 4 να συμπληρωθεί με την ακόλουθη φράση:
«Στην περίπτωση πράξεων προμηθειών που έχουν ενταχθεί σε επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ, η Σύμβαση πριν υπογραφεί πρέπει να τύχει της προέγκρισης της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής ή του Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης του αντίστοιχου επιχειρησιακού προγράμματος, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν.3614/07″.
8) Στο άρθρο 24 να παρεμβληθεί παράγραφος 5 (με αναρίθμηση της υφιστάμενης 5 σε 6) με περιεχόμενο : «Η Αναθέτουσα Αρχή υποχρεούται στην τήρηση των διατυπώσεων ex post δημοσιότητας στην Ε.Ε.Ε.Ε., σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 4 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, ήτοι οφείλει να αποστείλει στην Ε.Ε. την προκήρυξη με τα αποτελέσματα της διαδικασίας σύναψης της Σύμβασης το αργότερο 48 ημέρες μετά την υπογραφή της Σύμβασης».
Επανερχόμαστε στην συνεχή αρίθμηση των άρθρων, δεν μπορεί να έχουμε ένα νομοθέτημα με εμφανείς παρεμβολές άρθρων…. Ακόμη στο άρθρο 22Δ, το εδάφιο δ να γίνει : του χρονοδιαγράμματος και να συμπληρωθεί το εδάφιο ε.
ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ
1) Στο άρθρο 10 παρ 6, να εξετασθεί αν η απαγόευση προκηρύξεων ή διενέργειας γιαγωνισμών στο διάστημμ 5-20 Αυγούστου δεν προσκρούει σε κοιντική διάταξη.
2)Στο άρθρο 10 παρ 1γ δεν ισχύουν τα αναφερόμενα για συνβάσεις άνω του κοινοτικού ορίου και πρέπει να αναθεωρηθούν άρδην (και βέβαια να φύγει η αναφορά στον 2522)
3) Γιατί στο άρθρο 12 παρ 5 δεν γίνεται αναφορά ότι μετά την κατάθεση της προσφοράς επιτρέπεται – πλην της παροχής διευκρινίσεων – και η συμπληρωματική τεκμηρίωση , σύμφωνα με το άρθρο 51 της οδηγίας 2004/18 ?
4) Σχετικά με το άρθρο 35 (Τρόπος πληρωμής) θεωρούμε ότι πρέπει να γίνει αναφορά και στην απόφαση 2024709/601/0026 (ΦΕΚ 431Β/7-5-93)σχετικά με τα δικαιολογητικά δαπανων του δημοσίου για προμήηθειες.
5) Στο άρθρο 38 να διαγραφεί η αναφορά στον ν2522/97
Στο αρθρο 22Δ παράγραφος 1 που προστίθεται, αναφέρεται οτι «Οι αναθέτουσες αρχές προσφεύγουν στη διαδικασία του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού υποχρεωτικά όσον αφορά στη διενέργεια διαγωνισμών που διενεργούνται για την προμήθεια αγαθών τα οποία εντάσσονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (ΕΠΠ) και δυνητικά σε κάθε άλλη περίπτωση.»
Επειδή δεν ειναι καθαρό, ποιες ειναι οι δυνιτικές αλλες περιπτωσεις, προτείνω να διατυπωθεί ως ακολούθως
….όσον αφορά στη διενέργεια διαγωνισμών που διενεργούνται για την προμήθεια αγαθών, εργων και υπηρεσιών, τα οποία εντάσσονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (ΕΠΠ) και δυνητικά σε κάθε άλλη περίπτωση προμήθειας δημόσιου φορέα συμπεριλαμβανομένων ΝΠΔΔ, ΟΤΑ κλπ.»
Θεωρώ οτι η προσθήκη εργων και υπηρεσιών πρέπει να γίνει ωστε να μην υπάρχει καμμία αμφιβολία για το κατα πόσον μπορεί να χρησιμοπιηθεί ο πλειστηριασμός για τους εκατοντάδες διαγωνισμούς υπηρεσιών (καθαριότητα, μεταφοράς, φύλαξης, συντήρισης κλπ) που γίνονται, οπως και για τις εργολαβίες (οδοποιία, εργα υποδομών, κλπ) που εκτελούνται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Η προσθήκη των ΟΤΑ ειναι επίσης σημαντική, λόγω της πανσπερμίας των εργων και των συναφών αποκλίσεων που παρατηρούνται.
Το Αρθρο 22Δ παρ2 που προστίθεται αναφέρει οτι «οι φορείς μπορούν να αποφασίσουν την διεξαγωγή ηλεκτρονικού πλειστηρασμού, οταν οι οροι και οι εν γένει προδιαγραφές των προς προμήθεια ειδών μπορούν να καθοριστουν με ακρίβεια»
Δεδομένου οτι
1) ο πλειστηριασμός ειναι on line διαπραγμάτευση των τιμών ανάμεσα στους προμηθευτές
2) επεται της τεχνικής αξιολόγισης, οπου με βάση τις προδιαγραφές εχουν προκριθεί οι κατάλληλες προσφορές και εχουν αποκλειστεί οι ακατάλληλες
δεν καταλαβαίνω ποιά ειναι η χρησιμότητα του παραπάνω ορου, πέραν της ευκολίας που παρέχει σε κάθε φορέα, να δηλώνει οτι τα προς προμήθεια αγαθά ειναι πολύπλοκα και οι προδιαγραφές δεν μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια για να αποφεύγει τον πλειστηριασμό.
Αν οντως οι προδιαγραφές δεν μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια. πως γίνεται η τεχνική αξιολόγιση ?
Θεωρώ οτι η ορθή διατύπωση θα πρέπει να ειναι
» οι φορείς μπορούν να αποφασίσουν την μη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πλειστηρασμού, οταν ή σύνθεση και η πολυπλοκότητα των οικονομικών προσφορών δεν μπορεί να αποτυπωθεί στο σύστημα του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού»