Εισαγωγή – Γενικό Πλαίσιο

Οι κυβερνήσεις των χωρών που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη και προώθηση των ευρυζωνικών δικτύων ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις, όλες όμως συγκλίνουν σε κάποιες βασικές και θεμελιώδεις αρχές:

• Τα ευρυζωνικά δίκτυα μπορούν να αλλάξουν τη φύση και τη λειτουργία της εθνικής οικονομικής δραστηριότητας

• Λόγω της φύσης της νέας τεχνολογίας, κάθε περιοχή, ανεξάρτητα από το πόσο απομακρυσμένη ή λιγότερο ανεπτυγμένη είναι, μπορεί να επωφεληθεί και να τη χρησιμοποιήσει για οικονομική ανάπτυξη.

• Παρά το γεγονός ότι οι εξελίξεις στη νέα τεχνολογία συνήθως οδηγούνται από τον ιδιωτικό τομέα, πιστεύεται ότι η πολιτεία με επιλογές της μπορεί να βελτιώσει δραστικά τις συνθήκες για την ανάπτυξη των ευρυζωνικών υπηρεσιών

• Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη γεφύρωση του «ψηφιακού χάσματος» που θα προκληθεί από την αργή επέκταση των ευρυζωνικών υπηρεσιών σε περιοχές (π.χ., αγροτικές, απομακρυσμένες, αραιοκατοικημένες, υποβαθμισμένες) που δεν συμπεριλαμβάνονται στους άμεσους στόχους κάλυψης καμίας ιδιωτικής εταιρείας.

Μέχρι πρόσφατα, η προσφορά ευρυζωνικής πρόσβασης με την αξιοποίηση του υφιστάμενου δημόσιου δικτύου χαλκού και την χρήση τεχνολογιών xDSL αποτελούσε σχεδόν επιχειρηματικό μονόδρομο για κάθε τηλεπικοινωνιακό πάροχο. Όμως, οι περιορισμοί των χάλκινων δικτύων αρχίζουν να γίνονται αισθητοί αφού πλέον η προσφορά ευρυζωνικών συνδέσεων αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες των τελικών χρηστών για μεγαλύτερες ταχύτητες σύνδεσης.

Παρά τα προφανή πλεονεκτήματα των οπτικών ινών έναντι των εναλλακτικών τεχνολογιών χαλκού και ασύρματων δικτύων, οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι εμφανίζονται διστακτικοί για επενδύσεις ευρείας κλίμακας. Οι σημαντικότεροι λόγοι αφορούν 1) στο υψηλό κόστος κατασκευής των οπτικών δικτύων, 2) στη διαχείριση δικαιωμάτων διέλευσης και πρόσβασης (κυρίως εντός των αστικών κέντρων), 3) στο μεγάλο χρονικό διάστημα (περίπου 20 έτη) απόσβεσης κεφαλαίου παρόμοιων έργων υποδομής, 4) στις ελλείψεις και στην αδυναμία ουσιαστικής εφαρμογής των διατάξεων του ρυθμιστικού πλαισίου για παρόμοιες επενδύσεις.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, οι ενέργειες των τηλεπικοινωνιακών παρόχων να επικεντρώνονται στα μεγάλα αστικά και εμπορικά κέντρα καθώς αυτά αποτελούν τις κύριες αγορές ευρυζωνικής πρόσβασης και προσφέρουν άμεσα εμπορικά οφέλη εντάσσοντας την κατασκευή ευρυζωνικών υποδομών στην περιφέρεια στα πιο μακροπρόθεσμα επιχειρηματικά σχέδιά τους.

Για να αντιστραφεί αυτή η τάση τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί μία σειρά από δημόσιες πρωτοβουλίες που στόχο έχουν την κατασκευή ευρυζωνικών υποδομών δημόσιου χαρακτήρα, όπως είναι τα Μητροπολιτικά Δίκτυα Οπτικών Ινών -ΜΑΝ.

Τα ΜΑΝ είναι απαραίτητη δικτυακή υποδομή για τη λειτουργία μιας σύγχρονης πόλης, καθόσον μπορούν να αναβαθμίσουν  την εκπαίδευση, την κατάρτιση, την παροχή υπηρεσιών υγείας, την οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα, την επικοινωνία και τη συνεργασία, τη διεύρυνση, ανάδειξη και προβολή του επιχειρηματικού και αναπτυξιακού περιβάλλοντος μιας πόλης και γενικότερα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών ιδίως στην Περιφέρεια. Ως εκ τούτου συνιστούν μοχλό περιφερειακής ανάπτυξης και πρέπει να αντιμετωπιστούν  ως δημόσιο αγαθό.

Έτσι στο ΕΠ «Κοινωνία της Πληροφορίας» ανάμεσα σε άλλες δράσεις ανάπτυξης ευρυζωνικών υποδομών, χρηματοδοτήθηκε με 80 εκατ. Ευρώ η ανάπτυξη  Μητροπολιτικών Δικτύων Οπτικών Ινών (MAN) σε  68 Δήμους της χώρας  (εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης) με συνολικό μήλος χαντακιών οπτικής ίνας που ξεπερνούν τα 1000 χλμ που διασυνδέουν πάνω από 5.000 σημεία δημόσιου ενδιαφέροντος. Για το 15% περίπου των σημείων αυτών έχει εγκατασταθεί και ο απαραίτητος ενεργός εξοπλισμός διασύνδεσης, ενώ υπάρχει και ένας πρόσθετος  αριθμός σημείων ενδιαφέροντος (περίπου 500) που καλύπτεται με ασύρματη πρόσβαση. Τόσο στα συνημμένα κείμενα όσο και παρακάτω στην ενότητητα ΙΙΙ, μπορείτε να βρείτε όλες τις απαραίτητες ακριβείς πληροφορίες.

Τα ευρυζωνικά αυτά δίκτυα, ως Μητροπολιτικά δίκτυα, έχουνε κατασκευαστεί ώστε να διασυνδέουνε τα κτήρια δημοσίου ενδιαφέροντος όπως Δημόσια κτήρια, Φορείς Εκπαίδευσης, Υγείας – Πρόνοιας, Πολιτισμού, κ.ά). Περνούν από σημαντικές «εμπορικές διαδρομές» και σε αρκετές περιπτώσεις φθάνουν και μέχρι τα CURBS όπως αυτά προσδιορίζονται από τους υπάρχοντες ΚΚ του ΟΤΕ (ΚΑΦΑΟΥ). Οι Δήμοι έχουν δεσμευθεί να παρέξουν ατελώς τον αναγκαίο χώρο όσον το δυνατόν πλησιέστερα στα ΚΑΦΑΟΥ προκειμένου να κατασκευαστούν από το μελλοντικό Διαχειριστή των υποδομών οι καμπίνες πολλαπλής χρήσης για την συνεγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού των παρόχων.  Επίσης έχουν δεσμευτεί για την παροχή (δωρεάν) δικαιώματος διέλευσης για τις πιθανές μελλοντικές επεκτάσεις των δικτύων στις οποίες θα προβαίνει ο Διαχειριστής.

Βασική αρχή είναι η δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού στην παροχή υπηρεσιών τόσο πρόσβασης όσο και περιεχομένου  προς όφελος του καταναλωτή – χρήστη, που θα βασίζεται στην διαθεσιμότητα ανοικτών υποδομών οπτικών ινών με κοστοστρεφή τρόπο.

Αυτά τα δίκτυα οπτικών ινών έχουν σχεδιασθεί έτσι ώστε να είναι εύκολα επεκτάσιμα και να έχουν τη δυνατότητα διασύνδεσής τους με άλλα υπάρχοντα. Αυτό είναι εφικτό αφού οι σωληνώσεις εντός των χανδάκων, όσο και ο χρησιμοποιούμενος εξοπλισμός, έχουν επιλεγεί, μεταξύ άλλων, με κριτήριο τη μελλοντική επέκταση τους καθώς και την πιθανή διασύνδεση τους με αντίστοιχα δίκτυα γειτονικών πόλεων.

Έχει διασφαλιστεί η εγγύηση καλής λειτουργίας και η συντήρηση όλων των δικτύων ΜΑΝ μέχρι 31/12/2010.

Αναγκαιότητα Υπαρξης Διαχειριστή των Υποδομών

Τα δίκτυα ΜΑΝ είναι ουσιαστικά ανεξάρτητες νησίδες υποδομών οπτικών ινών σε επίπεδο πόλης. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει τόσο το μικρό μέγεθος των υποδομών σε επιπεδο Δήμου από την μιά, όσο κυρίως η μικρή ζήτηση υπηρεσιών από την άλλη σε επίπεδο Δήμου, επιβάλλει την ανάγκη για δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης και εκμετάλλευσης των μητροπολιτικών αυτών δικτύων (Διαχειριστής), σε μία ευρύτερη  γεωγραφική περιοχή που εκπληρεί συγκεκριμμένα γεωγραφικά και πληθυσμιακά κριτήρια η οποία υπερβαίνει κατά πολύ το μέγεθος 2 ή και 3 ακόμη από τις υπάρχουσες διοικητικές Περιφέρειες της χώρας (Θυμίζουμε ότι έχει εξαιρεθεί η Περιφέρεια Αττικής και ο Νομός Θεσσαλονίκης). Ο Διαχειριστής πρέπει να αναλάβει τη διαχείριση, εκμετάλλευση, συντήρηση και επέκταση των ευρυζωνικών υποδομών την 1/1/2011 αφού στις 31/12/2010  λήγει η εγγύηση καλής λειτουργίας όλων των δικτύων.

Ο Διαχειριστής θα διασφαλίσει τη λειτουργία και ουδέτερη διαχείριση των ευρυζωνικών υποδομών, προς όφελος των δυνητικών πελατών με όρους ισότητας, διαφάνειας  και κάτω από καθορισμένο και συμφωνημένο επίπεδο ποιότητας παροχής της υπηρεσίας  – SLΑ.

Η ύπαρξη του φορέα διαχείρισης θα συμβάλλει στην αποδοτικότερη λειτουργία όλων των μητροπολιτικών δικτύων και ταυτόχρονα θα οδηγήσει σε ένα πιο λειτουργικό μοντέλο αξιοποίησης και προσφοράς καινοτόμων υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, μπορεί να οδηγήσει στην περαιτέρω ενοποίηση των δικτύων στο μέλλον με σημαντικά οφέλη για όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς.

Η ανάδειξη του φορέα διαχείρισης αναμένεται να βελτιώσει τη λειτουργία του δημόσιου τομέα και της δημόσιας διοίκησης, να τονώσει τον ανταγωνισμό και την αύξηση της επιχειρηματικότητας στις αντίστοιχες περιοχές της χώρας, καθώς και να προσελκύσει νέες επενδυτικές δραστηριότητες από ιδιωτικές εταιρείες.

Σημειώνεται ότι πελάτες του φορέα διαχείρισης θα είναι κατά βάση αδειοδοτημένοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι που θα λειτουργούν στα πλαίσια της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. Οι υπηρεσίες που θα προσφέρει (ουσιαστικά η χρήση των υποδομών) θα χρεώνονται με κοστοστρεφή τρόπο και το μεγαλύτερο μέρος των κερδών που τυχόν δημιουργούνται θα επανεπενδύονται στην περαιτέρω ανάπτυξη και βελτιστοποίηση του δικτύου.