1. Για τις ανάγκες της εκτέλεσης των ελέγχων και τη λειτουργία της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου συστάθηκαν στο Υπουργείο Οικονομικών – Γενική Γραμματεία Δημοσιονομικής Πολιτικής (ΓΛΚ) Διευθύνσεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ΠΔ 111/2014, όπως ισχύει κάθε φορά.
2. Οι υπάλληλοι που υπηρετούν στις Διευθύνσεις της παραγράφου 1 και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ, θεωρούνται κατά την έννοια του νόμου αυτού ελεγκτικά όργανα. Η υπηρεσία των ανωτέρω υπαλλήλων, λογίζεται ως θητεία προϊσταμένου Τμήματος για την εφαρμογή των άρθρων 84 και 85 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ΝΠΔΔ.
3. Η στελέχωση των θέσεων των Διευθύνσεων της παραγράφου 1 μπορεί να γίνεται και με υπαλλήλους που αποσπώνται ή μετατάσσονται ή μετακινούνται από το Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετήθηκε από το ν. 1256/1982 (ΦΕΚ Α΄ 65), με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων. Η στελέχωση των Διευθύνσεων της παραγράφου 1, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, πραγματοποιείται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, στην οποία θα ορίζονται κατ’ ελάχιστο τα τυπικά προσόντα και η αναγκαία εμπειρία των υποψηφίων, καθώς και η διαδικασία αξιολόγησης.
4. Οι έλεγχοι της περίπτωσης (β), της παραγράφου 2, του άρθρου 21 του παρόντος, πραγματοποιούνται επιτόπου, βάσει εγγράφων και αρχείων που τηρούνται από το δικαιούχο.
5. Οι έλεγχοι διενεργούνται βάσει Ετήσιου Προγραμματισμού, που εγκρίνεται από την ΕΔΕΛ στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ελέγχου, ύστερα από εισήγηση της Διεύθυνσης Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων.
6. (α) Οι έλεγχοι διενεργούνται από ελεγκτικές ομάδες που συγκροτούνται, με απόφαση του προέδρου της ΕΔΕΛ, από υπαλλήλους που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ.
(β) Οι ανωτέρω ελεγκτικές ομάδες δύναται να συνεπικουρούνται στο έργο τους από εμπειρογνώμονες που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Εμπειρογνωμόνων σε Δημοσιονομικούς Ελέγχους και Ελέγχους της ΕΔΕΛ.
(γ) Μέχρι την κατάρτιση του Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ, οι έλεγχοι της ΕΔΕΛ διενεργούνται από τους υπαλλήλους που υπηρετούν στη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων, του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Σε περίπτωση που το προσωπικό του ανωτέρω εδαφίου δεν επαρκεί για τη διενέργεια των ελέγχων της ΕΔΕΛ, δύναται, μέχρι την κατάρτιση του Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ, ως Ελεγκτές της ΕΔΕΛ, να ορίζονται υπάλληλοι του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που διαθέτουν σχετικές με το διενεργούμενο εκάστοτε έλεγχο ειδικές γνώσεις και εμπειρία.
Μετά την κατάρτιση του Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ, η επιλογή υπαλλήλων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που θα διενεργούν ελέγχους της ΕΔΕΛ, θα γίνεται αποκλειστικά από το ανωτέρω Μητρώο. Κατ’ εξαίρεση, με αιτιολογημένη απόφαση του Προέδρου της ΕΔΕΛ, δύναται να μετέχουν σε ελέγχους της ΕΔΕΛ, υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ, οι οποίοι διορίζονται για πρώτη φορά στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τοποθετούνται στις Διευθύνσεις της παραγράφου 1, μέχρι την ένταξη τους στο Μητρώο Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ. Οι διατάξεις της παρ. 4, του παρόντος άρθρου, έχουν εφαρμογή και για τους εν λόγω υπαλλήλους.
(δ) Μέχρι την κατάρτιση του Μητρώου Εμπειρογνωμόνων σε Δημοσιονομικούς Ελέγχους και Ελέγχους της ΕΔΕΛ, ως Εμπειρογνώμονες ορίζονται υπάλληλοι του Δημοσίου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και ιδιώτες, που διαθέτουν σχετικές με το διενεργούμενο εκάστοτε έλεγχο ειδικές γνώσεις και εμπειρία.
Μετά την κατάρτιση του Μητρώου Εμπειρογνωμόνων σε Δημοσιονομικούς Ελέγχους και Ελέγχους της ΕΔΕΛ, η επιλογή των Εμπειρογνωμόνων θα γίνεται αποκλειστικά από το ανωτέρω Μητρώο.
(ε) Για την κατάρτιση και τήρηση των ανωτέρω μητρώων, ισχύουν τα αναφερόμενα στις παρ. 1, 2, 3 και 5, του άρθρου 12 του Ν. 4151/2013 (ΦΕΚ Α΄103), σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στην αριθ. πρωτ. 2/95230/0004/24-10-2013 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ Β΄ 2730).
(στ) Για τους συμμετέχοντες στις ελεγκτικές ομάδες διασφαλίζεται η λειτουργική ανεξαρτησία τους από τις διαχειριστικές αρχές, τους ενδιάμεσους φορείς διαχείρισης και την Αρχή Πιστοποίησης.
7. (α) Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο κατόπιν αιτιολογημένης και διαπιστωμένης αδυναμίας της ΕΔΕΛ να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ελέγχου πράξεων της περίπτωσης β΄, της παρ. 2, του άρθρου 21, του παρόντος νόμου, λόγω του εξειδικευμένου αντικειμένου τους, η διενέργεια των ελέγχων αυτών δύναται να ανατεθεί σε ελεγκτικές εταιρίες, που δεν σχετίζονται, με οποιονδήποτε τρόπο, με τη διαχείριση των προγραμμάτων, την υλοποίηση των έργων και την πιστοποίηση των δαπανών. Η ΕΔΕΛ, μετά από εισήγηση του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, εισηγείται σχετικά στον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος είναι αρμόδιος για την τήρηση των διαδικασιών ανάθεσης. Η ελεγκτική εταιρεία διενεργεί τον έλεγχο πάντα παρουσία Ελεγκτή της ΕΔΕΛ.
(β) Για την ανάθεση του ελεγκτικού έργου σε ελεγκτικές εταιρείες μπορεί να διατίθενται οι απαραίτητοι πόροι από το ΕΠ Τεχνικής Βοήθειας.
8. (α) Μετά το πέρας του ελέγχου, το όργανο ελέγχου των παραγράφων 6 και 7 του παρόντος άρθρου, συντάσσει έκθεση προσωρινών αποτελεσμάτων ελέγχου, στην οποία περιλαμβάνει και τυχόν συστάσεις για τη λήψη αναγκαίων δημοσιονομικών διορθώσεων, και την υποβάλλει στην Διεύθυνση Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων. Η Διεύθυνση αυτή, αφού ελέγξει την πληρότητα της έκθεσης, την κοινοποιεί στον ελεγχόμενο, στην οικεία Διαχειριστική Αρχή και στον κατά περίπτωση ενδιάμεσο φορέα διαχείρισης, στην Αρχή Πιστοποίησης και στην Εθνική Αρχή Συντονισμού. Οι ανωτέρω φορείς έχουν δικαίωμα να υποβάλουν, εγγράφως, αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις εντός αποκλειστικής προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από την ημέρα επίδοσης της έκθεσης ελέγχου. Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας, οι εκθέσεις προσωρινών αποτελεσμάτων ελέγχου με τις τυχόν αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις των ανωτέρω φορέων και σχετική εισήγηση της Διεύθυνσης Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων εξετάζονται από την ΕΔΕΛ, η οποία εγκρίνει και οριστικοποιεί τα αποτελέσματα των ελέγχων. Στη συνεδρίαση της ΕΔΕΛ δύναται να παρευρίσκονται, μετά από πρόσκλησή της, οι φορείς που υπέβαλαν αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις, για υποστήριξη των θέσεών τους. Τα οριστικά αποτελέσματα της ΕΔΕΛ κοινοποιούνται σε όλους τους ανωτέρω φορείς, καθώς και σε όποιο φορέα κρίνεται από την ΕΔΕΛ αναγκαία η κοινοποίηση. Στις περιπτώσεις διαπίστωσης ουσιαστικού ευρήματος με δημοσιονομική επίπτωση ή υπόνοιας απάτης, τα οριστικά αποτελέσματα της ΕΔΕΛ κοινοποιούνται επιπλέον και στο Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ). Σε περίπτωση που διαπιστωθεί αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθείσα δαπάνη, αυτή καταλογίζεται στον λαβόντα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
(β) Η ΕΔΕΛ, σε συνέχεια αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των ελέγχων της, καθώς και των επιτόπιων επαληθεύσεων που διενεργούνται από τις Διαχειριστικές Αρχές ή τους Ενδιάμεσους Φορείς Διαχείρισης, και ύστερα από εισήγηση της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων, μπορεί να απευθύνει συστάσεις για οριζόντιες δημοσιονομικές διορθώσεις και λοιπά διορθωτικά μέτρα στην οικεία Διαχειριστική Αρχή και στον κατά περίπτωση Ενδιάμεσο Φορέα Διαχείρισης, στην Αρχή Πιστοποίησης και στους ελεγχόμενους φορείς. Οι σχετικές συστάσεις της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου κοινοποιούνται στους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και στην Εθνική Αρχή Συντονισμού, με έγγραφο της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων. Οι εν λόγω φορείς έχουν δικαίωμα να υποβάλουν στην ΕΔΕΛ, εγγράφως, αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση του εγγράφου σε αυτούς. Μετά την εξέταση των αντιρρήσεων ή την άπρακτη παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας, η ΕΔΕΛ, εφόσον θεωρεί ότι συντρέχει περίπτωση να γίνουν οριζόντιες δημοσιονομικές διορθώσεις ή να ληφθούν λοιπά διορθωτικά μέτρα, εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών την έκδοση σχετικής απόφασης. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται υπόψη για τη σύνταξη από την ΕΔΕΛ της γνωμοδότησης της υποπερίπτωσης (i), της περίπτωσης δ΄, της παραγράφου 2, του άρθρου 21.
9. Όταν τα προβλήματα που διαπιστώνονται εντοπίζονται στη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου και εφόσον συνεπάγονται κίνδυνο για άλλες πράξεις στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος, η ΕΔΕΛ αποφασίζει τη διενέργεια περαιτέρω εξέτασης, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων ελέγχων, προκειμένου να προσδιοριστεί το μέγεθος αυτών των προβλημάτων.
10. Από την έναρξη λειτουργίας των Διευθύνσεων της παραγράφου 1, οι διαδικασίες διενέργειας των ελέγχων και έγκρισης των εκθέσεων αποτελεσμάτων ελέγχου των ΕΠ του ΕΣΠΑ 2007-2013, του ΕΠ «Αλιεία 2007-2013», του ΧΜ του ΕΟΧ, των Δράσεων και Σχεδίων του Γενικού Προγράμματος Αλληλεγγύη και Διαχείριση των Μεταναστευτικών Ροών, και των προγραμμάτων του Ταμείου Παγκοσμιοποίησης, πραγματοποιούνται κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
11. Οι Διευθύνσεις της παραγράφου 1, ασκούν παράλληλα και τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στα άρθρα 15 και 16, του Ν.3614/2007.
12. (α) Το εν γένει προσωπικό των Διευθύνσεων Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, δεν εξετάζεται, δεν διώκεται και δεν ενάγεται για τα διαλαμβανόμενα σε έκθεση ελέγχου που συνέταξε ή συνυπέγραψε κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Εξαιρούνται των ανωτέρω η περίπτωση δόλου, η παραβίαση του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση του κατά την άσκηση των καθηκόντων του και η παράβαση του καθήκοντος εχεμύθειας των ελεγκτικών οργάνων.
Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου έχουν εφαρμογή και για τους ελεγκτές του Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ και του Μητρώου Εμπειρογνωμόνων, όταν συμμετέχουν σε ελέγχους των αναφερομένων στις ανωτέρω παραγράφους Διευθύνσεων.
(β) Το εν γένει προσωπικό των Διευθύνσεων Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, εφόσον εξετάζεται ή διώκεται ή ενάγεται για αποδιδόμενες σε αυτό πράξεις ή παραλείψεις, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ενώπιον των ποινικών ή πολιτικών δικαστηρίων, μπορεί να παρίσταται και να εκπροσωπείται από μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), κατόπιν εγγράφου αιτήματος του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων προς το ΝΣΚ, στο οποίο βεβαιώνεται ότι ο εξεταζόμενος, ή διωκόμενος ή εναγόμενος ενήργησε προς το δημόσιο συμφέρον.
(γ) Τα μέλη της ΕΔΕΛ και το εν γένει προσωπικό των Διευθύνσεων Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ελέγχου Διαχείρισης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, δεν υπέχουν προσωπικά αστική ευθύνη έναντι οποιουδήποτε για πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την άσκηση των προβλεπόμενων από την κείμενη νομοθεσία καθηκόντων και αρμοδιοτήτων τους, εκτός εάν ενήργησαν με δόλο. Η διάταξη αυτή δεν απαλλάσσει τους ανωτέρω από τυχόν ευθύνη τους έναντι του Ελληνικού Δημοσίου για παράβαση καθήκοντος και, εν γένει, για πράξεις ή παραλείψεις από βαρεία αμέλεια.
Οι διατάξεις των εδαφίων (β) και (γ) έχουν εφαρμογή και για τους ελεγκτές του Μητρώου Δημοσιονομικών Ελεγκτών και Ελεγκτών της ΕΔΕΛ και του Μητρώου Εμπειρογνωμόνων που φέρουν την υπαλληλική ιδιότητα όταν συμμετέχουν σε ελέγχους των αναφερομένων στις ανωτέρω παραγράφους Διευθύνσεων.
13. Τα προβλεπόμενα στην προηγούμενη παράγραφο εφαρμόζονται αναλόγως και σε περιπτώσεις διερεύνησης καταγγελιών από το προσωπικό της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων, της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, εφόσον κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του κληθεί ενώπιον των Δικαστηρίων.
14. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται:
(α) τα θέματα λειτουργίας της ΕΔΕΛ.
(β) Η αποζημίωση των μελών, των εισηγητών και των μελών της γραμματείας της ΕΔΕΛ, καθώς και η αποζημίωση των ελεγκτών (δημοσίων υπαλλήλων και ιδιωτών) της παραγράφου 8 για τη συμμετοχή τους στους ελέγχους, το ύψος της εκτός έδρας αποζημίωσης και τα έξοδα μετακίνησης αυτών, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί οδοιπορικών εξόδων.
(γ) Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των άρθρων 11 και 12 του παρόντος νόμου.
15. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, καθορίζονται οι σχετικές διαδικασίες επιβολής δημοσιονομικών διορθώσεων και ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών καθώς και της λήψης λοιπών διορθωτικών μέτρων.