1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν σε ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, στους οποίους παρουσιάζονται νέες, μειωμένες τιμές και/ή νέες αξίες όσον αφορά ορισμένα στοιχεία των προσφορών. Για τον σκοπό αυτόν, οι αναθέτουσες αρχές διοργανώνουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό με τη μορφή επαναλαμβανόμενης ηλεκτρονικής διαδικασίας, διεξαγόμενης έπειτα από προκαταρκτική πλήρη αξιολόγηση των προσφορών, επιτρέποντας την ταξινόμησή τους με βάση αυτόματες μεθόδους αξιολόγησης.
Δεδομένου ότι ορισμένες δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών και έργων που έχουν ως αντικείμενο υπηρεσίες πνευματικού δημιουργού, όπως ο σχεδιασμός έργων, δεν μπορούν να ταξινομηθούν με βάση αυτόματη μέθοδο αξιολόγησης, οι συμβάσεις αυτές δεν αποτελούν αντικείμενο ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
2. Στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποφασίζουν ότι, πριν από την ανάθεση μιας δημόσιας σύμβασης, διεξάγεται ηλεκτρονικός πλειστηριασμός, όταν το περιεχόμενο των εγγράφων της σύμβασης και ιδίως των τεχνικών προδιαγραφών μπορεί να καθορισθεί με ακρίβεια.
Υπό τους ιδίους όρους, ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός μπορεί να χρησιμοποιείται κατά τον νέο διαγωνισμό μεταξύ των μερών μιας συμφωνίας-πλαίσιο, όπως προβλέπεται στις περιπτώσεις (β) ή (γ) της παραγράφου 4 του άρθρου 39, καθώς και κατά τον διαγωνισμό για την ανάθεση συμβάσεων στο πλαίσιο του δυναμικού συστήματος αγορών, όπως αναφέρεται στο άρθρο 35.
3. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός αφορά σε ένα από τα ακόλουθα στοιχεία των προσφορών:
α) μόνο στις τιμές, εφόσον η σύμβαση ανατίθεται αποκλειστικά βάσει της τιμής·
β) στις τιμές και/ή τις νέες αξίες των στοιχείων των προσφορών που επισημαίνονται στα έγγραφα της σύμβασης, εφόσον η σύμβαση ανατίθεται βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής ή στην προσφορά με το χαμηλότερο κόστος σύμφωνα με μια προσέγγιση βασιζόμενη στη σχέση αποδοτικότητας-κόστους.
4. Οι αναθέτουσες αρχές που αποφασίζουν να κάνουν χρήση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού το δηλώνουν στην προκήρυξη σύμβασης ή στην πρόσκληση επιβεβαίωσης ενδιαφέροντος. Τα έγγραφα της σύμβασης περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα VI του Προσαρτήματος Α.
5. Προτού να προβούν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, οι αναθέτουσες αρχές διενεργούν μια πρώτη πλήρη αξιολόγηση των προσφορών, σύμφωνα με το κριτήριο ή τα κριτήρια ανάθεσης και με τη στάθμισή τους, όπως έχει καθοριστεί. Η προσφορά θεωρείται παραδεκτή όταν έχει υποβληθεί από προσφέροντα που δεν έχει αποκλειστεί σύμφωνα με το άρθρο 68, και πληροί τα κριτήρια επιλογής, και εφόσον η προσφορά είναι σύμφωνη με τις τεχνικές προδιαγραφές, χωρίς να είναι μη κανονική ή απαράδεκτη ή ακατάλληλη.
Μη κανονικές προσφορές θεωρούνται ιδίως όσες προσφορές δεν πληρούν τις προϋποθέσεις των εγγράφων της σύμβασης, όσες παρελήφθησαν εκπρόθεσμα, όταν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία συμπαιγνίας ή διαφθοράς ή όσες κρίνονται από την αναθέτουσα αρχή ασυνήθιστα χαμηλές.
Απαράδεκτες προσφορές θεωρούνται ιδίως όσες υποβάλλονται από προσφέροντες οι οποίοι δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα και όσων η τιμή υπερβαίνει τον προϋπολογισμό της αναθέτουσας αρχής, όπως καθορίσθηκε και τεκμηριώθηκε πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης.
Μη κατάλληλη θεωρείται μία προσφορά όταν δεν σχετίζεται με τη σύμβαση και αδυνατεί προδήλως, χωρίς ουσιώδη τροποποίηση, να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής, όπως προσδιορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης.
Μη κατάλληλη θεωρείται μία αίτηση συμμετοχής όταν στο πρόσωπο του οικονομικού φορέα συντρέχει υποχρεωτικός ή δυνητικός λόγος αποκλεισμού, σύμφωνα με το άρθρο 68 ή όταν αυτός δεν πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή σύμφωνα με το άρθρο 70.
Όλοι οι προσφέροντες που έχουν υποβάλει παραδεκτές προσφορές καλούνται ταυτόχρονα να συμμετάσχουν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, χρησιμοποιώντας, κατά την προκαθορισμένη ημέρα και ώρα, τα στοιχεία σύνδεσης σύμφωνα με τις οδηγίες που παρέχονται στην πρόσκληση. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός μπορεί να διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός δεν αρχίζει προτού παρέλθουν δύο εργάσιμες ημέρες από την ημερομηνία αποστολής των προσκλήσεων.
6. Η πρόσκληση συνοδεύεται από το αποτέλεσμα της πλήρους αξιολόγησης της οικείας προσφοράς, η οποία διεξάγεται σύμφωνα με τη στάθμιση που προβλέπεται στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 87.
Η πρόσκληση αναφέρει επίσης το μαθηματικό τύπο βάσει του οποίου καθορίζεται κατά τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, η αυτόματη κατάταξη σε συνάρτηση με τις νέες υποβαλλόμενες τιμές ή/και τις νέες αξίες. Εκτός από την περίπτωση κατά την οποία η οικονομικώς πιο συμφέρουσα προσφορά καθορίζεται με βάση μόνο την τιμή, ο μαθηματικός αυτός τύπος εκφράζει τη σχετική στάθμιση του κάθε κριτηρίου που έχει επιλεγεί για τον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς, όπως αναφέρεται στη γνωστοποίηση που χρησιμοποιείται ως μέσο προκήρυξης του διαγωνισμού ή σε άλλα έγγραφα της σύμβασης. Προς τούτο, οι ενδεχόμενες ψαλίδες πρέπει να εκφράζονται εκ των προτέρων με συγκεκριμένες τιμές.
Σε περίπτωση που επιτρέπονται εναλλακτικές προσφορές, προβλέπεται χωριστός μαθηματικός τύπος για κάθε εναλλακτική προσφορά.
7. Κατά τη διάρκεια κάθε φάσης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι αναθέτουσες αρχές γνωστοποιούν συνεχώς και αμέσως σε όλους τους προσφέροντες τις πληροφορίες εκείνες τουλάχιστον που τους δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή την αντίστοιχη κατάταξή τους. Δύνανται, εάν επισημαίνεται εκ των προτέρων, να γνωστοποιούν και άλλες πληροφορίες σχετικά με άλλες τιμές ή αξίες που υποβάλλονται. Δύνανται επίσης να ανακοινώνουν ανά πάσα στιγμή τον αριθμό των συμμετεχόντων σε κάθε φάση του πλειστηριασμού. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γνωστοποιούν την ταυτότητα των προσφερόντων κατά τη διεξαγωγή των διαφόρων φάσεων του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
8. Οι αναθέτουσες αρχές περατώνουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό με έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους τρόπους:
α) κατά την προκαθορισμένη ημερομηνία και ώρα·
β) όταν δεν λαμβάνουν πλέον νέες τιμές ή νέες αξίες που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις σχετικά με τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις, εφόσον έχουν δηλώσει προηγουμένως το χρονικό διάστημα που θα επιτρέψουν να παρέλθει από την παραλαβή της τελευταίας υποβολής πριν να περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό· ή
γ) όταν οι προκαθορισμένες φάσεις του πλειστηριασμού έχουν όλες ολοκληρωθεί.
Εάν οι αναθέτουσες αρχές προτίθενται να περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό σύμφωνα με την περίπτωση (γ) του πρώτου εδαφίου, ενδεχομένως σε συνδυασμό με τον τρόπο που προβλέπεται στην περίπτωση (β) αυτού, η πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό προσδιορίζει το χρονοδιάγραμμα κάθε φάσης του πλειστηριασμού.
9. Μετά την περάτωση του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι αναθέτουσες αρχές αναθέτουν τη σύμβαση σύμφωνα με το άρθρο 87, με βάση τα αποτελέσματα του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
10. Η αναθέτουσα αρχή αναφέρει στα έγγραφα της σύμβασης τους τυχόν ειδικότερους όρους εφαρμογής του παρόντος άρθρου.
Στην παράγραφο 6. προτείνεται στο τελευταίο εδάφιο η έκφραση «ψαλίδες» να αντικατασταθεί με την έκφραση «διακύμανση και περιθώριο διακύμανσης», που είναι πιο δόκιμη.
Άρθρο 34, Παράγραφος 2.
Στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποφασίζουν ότι, πριν από την ανάθεση μιας δημόσιας σύμβασης, διεξάγεται ηλεκτρονικός πλειστηριασμός, όταν το περιεχόμενο των εγγράφων της σύμβασης και ιδίως των τεχνικών προδιαγραφών μπορεί να καθορισθεί με ακρίβεια.
Παρατήρηση.
Η έκφραση περί τεχνικών προδιαγραφών που μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια, είναι τελείως αδόκιμη για τον ακόλουθο λόγο.
Η διαδικασία του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού έπεται της τεχνικής αξιολόγησης και αποτελεί το δεύτερο σκέλος της οικονομικής αξιολόγησης (το πρώτο σκέλος είναι το άνοιγμα των φακέλων των οικονομικών προσφορών). Η τεχνική αξιολόγηση δεν σχετίζεται με το κατά πόσο θα υπάρξει ηλεκτρονικός πλειστηριασμός ή όχι, καθόσον ο πλειστηριασμός είναι μέσο διαπραγμάτευσης τιμών και όχι εργαλείο αξιολόγησης προδιαγραφών.
Το ουσιαστικό ερώτημα που γεννάται είναι το ακόλουθο. «Αν το περιεχόμενο των εγγράφων της σύμβασης και ιδίως των τεχνικών προδιαγραφών δεν μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια», τότε με ποιόν τρόπο ανακοινώνονται στην διακήρυξη της σύμβασης και με ποιο τρόπο αξιολογούνται τεχνικά ? Δηλ. πώς λύνονται τα προβλήματα της αξιολόγησης, πριν οι προσφορές συγκριθούν οικονομικά, με ή χωρίς ηλεκτρονικό πλειστηριασμό ?
Συνεπώς η αναφορά αυτή δεν έχει κανένα ουσιαστικό νόημα, πέραν του γεγονότος ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικλείδα αποφυγής διοργάνωσης πλειστηριασμού, με την επίκληση αυτής της παραγράφου.
Η πρόταση μας είναι ότι η διατύπωση πρέπει να έχει ως ακολούθως.
‘οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποφασίζουν, πριν από την ανάθεση μιας δημόσιας σύμβασης, τη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πλειστηριασμού όταν οι τιμές και η μέθοδος οικονομικής αξιολόγησης των προσφορών μπορούν να αποτυπωθούν στο σύστημα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών’.
Εξ άλλου, οι περιπτώσεις που ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός δεν ενδείκνυται αναφέρονται ρητώς στην παράγραφο 1¨: «Δεδομένου ότι ορισμένες δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών και έργων που έχουν ως αντικείμενο υπηρεσίες πνευματικού δημιουργού, όπως ο σχεδιασμός έργων, δεν μπορούν να ταξινομηθούν με βάση αυτόματη μέθοδο αξιολόγησης, οι συμβάσεις αυτές δεν αποτελούν αντικείμενο ηλεκτρονικών πλειστηριασμών».
Άρθρο 34, Παράγραφος #5.
Προτού να προβούν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, οι αναθέτουσες αρχές διενεργούν μια πρώτη πλήρη αξιολόγηση των προσφορών, σύμφωνα με το κριτήριο ή τα κριτήρια ανάθεσης και με τη στάθμισή τους, όπως έχει καθοριστεί….
Όλοι οι προσφέροντες που έχουν υποβάλει παραδεκτές προσφορές καλούνται ταυτόχρονα να συμμετάσχουν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, χρησιμοποιώντας, κατά την προκαθορισμένη ημέρα και ώρα, τα στοιχεία σύνδεσης …..
Ερώτημα 1. Τι σημαίνει «πρώτη πλήρης αξιολόγηση προσφορών» και πως ερμηνεύεται το «καλούνται ταυτόχρονα να υποβάλλουν..» ?
Ερώτημα 2. Με βάση την εμπειρία και ισχύουσα διαδικασία, ανοίγονται οι φάκελοι των οικονομικών προσφορών, γίνεται ένας πρώτος έλεγχος και ανακοινώνονται οι τιμές στους συμμετέχοντες. Ακολουθεί η δημοπρασία με τιμή ανοίγματος την χαμηλότερη τιμή που προσφέρθηκε μέσω της διαδικασίας των φακέλων.
Θεωρούμε ότι η πρακτική ανακοίνωσης των τιμών των φακέλων των οικονομικών προσφορών στους συμμετέχοντες πριν την διεξαγωγή του πλειστηριασμού είναι διαδικαστικά λανθασμένη και νομικά αμφισβητήσιμη, για τους ακόλουθους λόγους.
a)Η διαδικασία αξιολόγησης στο Δημόσιο, έχει τρείς φάσεις(Τυπικά, Τεχνικά, Οικονομικά). Όμως, όταν προβλέπεται διαδικασία πλειστηριασμού, η φάση αξιολόγησης των Οικονομικών Προσφορών χωρίζεται σε δύο στάδια, το στάδιο του ανοίγματος των φακέλων τιμών και το στάδιο του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού. Με το να κοινοποιούνται οι τιμές του πρώτου σταδίου, πριν την διοργάνωση του δεύτερου και αποφασιστικού, στην ουσία παρεμβαίνουμε μέσα στην διαδικασία οικονομικής αξιολόγησης, παρέχοντας πολύτιμα οικονομικά στοιχεία από τις προσφορές των συμμετεχόντων, νοθεύοντας τον ανταγωνισμό και υποθάλποντας την φαλκίδευση της συνέχειας της διαδικασίας.
b) Αφαιρείται το βασικότερο στοιχείο δημιουργίας ανταγωνισμού, που είναι το απόρρητο των τιμών, όταν ανακοινώνεται η προσωρινή λίστα κατάταξης των συμμετεχόντων και τα αντίστοιχα τιμήματα τους
c) Κάνουμε εφικτή την πιθανότητα άσκησης αθέμιτης πίεσης στον προσωρινά προηγούμενο προμηθευτή εκ μέρους των άλλων συμμετεχόντων
d) Σε περίπτωση σημαντικής διαφοράς στις τιμές των φακέλων, απλά ενισχύουμε την εκδήλωση αδιαφορίας και απαθούς συμμετοχής στον πλειστηριασμό, εκ μέρους των υπολοίπων.
Η πρόταση μας είναι η ακόλουθη.
Μπορεί να γίνεται το άνοιγμα των φακέλων τιμών και η πρώτη αξιολόγηση παρουσία των συμμετεχόντων, αλλά κάθε ανακοίνωση προς τους συμμετέχοντες θα αναφέρεται μόνο στο σύννομο της γραπτής Οικονομικής τους Προσφοράς (δηλ. αν προχωρά στο επόμενο στάδιο του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού) ή όχι, (οπου ανακοινώνονται οι λόγοι απόρριψης της προσφοράς από την συνέχεια της διαδικασίας). Σε αυτό το σημείο μπορεί να υποβάλει ο απορριφθείς προμηθευτής και τις ενστάσεις του.
Ακολούθως, και μετά την ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, θα πρέπει να καλούνται οι συμμετέχοντες και να τους ανακοινώνονται τα συνολικά αποτελέσματα της φάσης της οικονομικής αξιολόγησης, δηλ. τα στοιχεία των φακέλων των προσφορών (1ο στάδιο) και τα αποτελέσματα της δημοπρασίας (2ο στάδιο).