1. Για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων επί ακινήτων μπορεί με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.) του άρθρου 7 να καταρτίζονται από τη Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) επί καταρχήν ενιαίων εκτάσεων, με την επιφύλαξη του άρθρου 10 του Ν.3986/2011. Οι διατάξεις των άρθρων 11, 12, 13, 13Α παράγραφοι 2,14 και 14Α του ν. 3986/2011 (Α`152) όπως ισχύουν, εφαρμόζονται αναλόγως. Για τις περιπτώσεις των ΕΣΧΑΣΕ, στο Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης προεδρεύει ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων. Όπου στα άρθρα 12,13,13Α, 14 και 14Α του ν. 3986/2011 αναφέρονται ο Υπουργός Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, για τις περιπτώσεις των ΕΣΧΑΣΕ νοούνται αντίστοιχα ο Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης και η Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων. Ειδικώς για την έκδοση των πράξεων που προβλέπονται στα άρθρα 14 και 14 Α του ν. 3986/2011 όπως ισχύει, απαιτείται και η σύμπραξη του Υπουργού Οικονομικών.
2. α) Επιτρέπεται η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή η σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επ’ αυτών για την εξυπηρέτηση των Στρατηγικών Επενδύσεων και των βοηθητικών και συνοδών έργων τους. Η απαλλοτρίωση εγκρίνεται κατόπιν σχετικής απόφασης της ΔΕΣΕ, και εφόσον κρίνεται απολύτως αναγκαία για τη βιωσιμότητα και υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση αξιολόγησης και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό εκτάσεων μεγαλύτερο του 3% της συνολικής έκτασης υλοποίησης της επένδυσης.
β) Οι κατά τα ως άνω απαλλοτριώσεις κηρύσσονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Πολιτισμού, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή φυσικών προσώπων και με δαπάνη του υπερού η απαλλοτρίωση ή άλλου προσώπου που ορίζεται με την πράξη κήρυξής της. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις. Η προσδιοριζόμενη αποζημίωση βαρύνει το φορέα της επένδυσης.
Στις αναφορές ισχύος του νόμου 3986/2011 να αναφερθεί ρητά ότι με την αίτηση υπαγωγής θεμελιώνεται η ισχύς των διατάξεων όπως ισχύουν κατά την αίτηση υπαγωγής και δεν είναι δυνατή η αναδρομική ισχύ μεταγενέστερων νόμων που δύναται να είναι δυσμενέστεροι προς τον επενδυτή.
Προτείνονται οι εξής διορθώσεις – προσθήκες στο άρθρο 2 του παρόντος:
Παράγραφος 2
Το ποσοστό εκτάσεων που δύνανται να απαλλοτριωθούν προτείνεται να αυξηθεί από 3% σε τουλάχιστον 10% της συνολικής έκτασης υλοποίησης της επένδυσης καθώς το ποσοστό του 3% κρίνεται ανεπαρκές για μεγάλης εμβέλειας στρατηγικές επενδύσεις.
Παράγραφος 3
>. Προτείνεται η προσθήκη νέας παραγράφου 3 με δύο υποπαραγράφους στις οποίες θα ορίζεται ότι:
α) Η διαδικασία προέγκρισης Ειδικών Χωρικών Σχεδίων της παρ. 5 του αρ. 8 του Ν. 4447/2016 δύναται να εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και για τις περιπτώσεις σύνταξης ΕΣΧΑΣΕ του άρ. 8 παρ. 9γ. του ίδιου νόμου. Στη συνέχεια για την έγκριση των ΕΣΧΑΣΕ μπορεί να εφαρμόζεται το οικείο θεσμικό τους πλαίσιο.
β) Για σχέδια, έργα και προγράμματα στρατηγικής σημασίας για τα οποία υφίσταται απόφαση ένταξης στις Στρατηγικές Επενδύσεις, αυτή θα πρέπει να συνεκτιμάται θετικά κατά τη διαδικασία προέγκρισης της παρ. 5 του άρ. 8 του Ν. 4447/2016.
Βάσει εμπειρίας κρίνεται ότι η εισαγωγή, έστω και δυνητικής, διαδικασίας προέγκρισης αποτελεί πρακτικό τρόπο κατ’ αρχήν διασφάλισης την εφικτότητας χωρικής εφαρμογής της προτεινόμενης επένδυσης, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει και ένα πρώιμο στάδιο επαφής των αρμόδιων υπηρεσιών με την επιδιωκόμενη χωρική ταυτότητα του έργου κατά το οποίο μπορούν να συζητηθούν και να επιλυθούν θέματα χωρικών δεσμεύσεων που τυχόν θα επηρεάσουν αρνητικά την ολοκλήρωση της χωροθέτησης της επένδυσης όταν πλέον αυτή θα βρίσκεται σε ωριμότερο στάδιο. Συνεπώς είναι σκόπιμο να παρέχεται αυτή η δυνατότητα και κατά τη διαδικασία κατάρτισης ΕΣΧΑΣΕ, ενώ δεν θα πρέπει να παραβλέπεται η κατοχύρωση της ταυτότητας της επένδυσης ως στρατηγικής σημασίας όπως άλλωστε περιγράφεται και στην παρ. 1 του άρθ. 8 του Ν. 4447/16.
Προτείνονται οι εξής διορθώσεις – προσθήκες στο άρθρο 2 του παρόντος:
Παράγραφος 1
>. Διευκρίνηση ή εξάλειψη του όρου «κατ’ αρχήν» αναφορικά με το ενιαίο της έκτασης. Κρίνεται ότι επαρκεί η έκταση να είναι λειτουργικά ενιαία δηλαδή τα επιμέρους τμήματά της να μπορούν να συνδεθούν μέσω τεχνικών έργων (γέφυρες, οδοποιία κ.λπ.)
>. Προσθήκη εδαφίου: «1(β). ΕΣΧΑΣΕ μπορούν να καταρτίζονται για ακίνητα με χωρικό προορισμό τη βιομηχανία – βιοτεχνία με ανώτατο συντελεστή δόμησης ίσο με 0,9».
Η παραπάνω προσθήκη προτείνεται καθώς τα ΕΣΧΑΣΕ μπορούν να αφορούν και ακίνητα εφαρμογής επενδυτικών σχεδίων του τομέα της βιομηχανίας, εντούτοις στο Ν. 3986/11 (άρθρ. 11, παρ. 1 δεν περιλαμβάνονται ειδικότερες διατάξεις εξειδίκευσης (π.χ. γενικοί όροι δόμησης) για ακίνητα με χωρικό προορισμό τη βιομηχανία.
Επιπρόσθετα ο προτεινόμενος συντελεστής δόμησης 0,9 προκύπτει βάσει του άρθ. 4 του Π.Δ/τος 6/17.10.78 (ΦΕΚ 538 Δ’) της εκτός σχεδίου δόμησης και δεν θα πρέπει να επιβάλλεται μικρότερος Σ.Δ.
>. Προτείνεται για τις εκτάσεις ιδιωτικού χαρακτήρα να προβλέπεται η δυνατότητα κατάρτισης Ειδικού Χωρικού Σχεδίου – ΕΧΣ (αρ. 8 Ν. 4447/16) σε αντικατάσταση των άρ. 11, 12 & 13 του Ν. 3986/11, και ταυτόχρονα να ισχύουν οι διατάξεις των άρ. 14, 14Α και 15 του Ν. 3986/11, καθώς και η πρόβλεψη προαιρετικής διαδικασίας προέγκρισης για τα ΕΣΧΑΣΕ η οποία θα είναι ανάλογη της προέγκρισης ΕΧΣ.
Τα ΕΣΧΑΣΕ αποτελούν στην ουσία Ειδικά Χωρικά Σχέδια (παρ. 9 άρθ. 8 του Ν. 4447/16) και μπορούν, υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, να τροποποιούν το πολεοδομικό/χωροταξικό καθεστώς των ακινήτων για την εφαρμογή επενδυτικών σχεδίων που απαιτούν ειδικότερους όρους ανάπτυξης.
Εντούτοις, από το Ν. 4447/16 – άρθρο 8 προβλέπεται ότι για τα ΕΣΧΑΣΕ «εφαρμόζεται αποκλειστικά το οικείο θεσμικό τους πλαίσιο».
Όμως η διαδικασία ολοκλήρωσης Ειδικών Χωρικών Σχεδίων κρίνεται στην πράξη καταλληλότερη για τη χωροθέτηση Στρατηγικών Επενδύσεων, έχοντας ως γνώμονα τη μείωση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και συνεπώς του απαιτούμενου χρόνου ολοκλήρωσης της χωροθέτησης.
Ειδικότερα, αντιπαραβάλλοντας τις διαδικασίες κατάρτισης/έγκρισης των δύο τύπων σχεδίων (ΕΣΧΑΣΕ/ΕΧΣ) καθίσταται σαφές ότι τα ΕΣΧΑΣΕ απαιτούν τόσο την έκδοση Π.Δ/τος έγκρισης όσο και την έκδοση Κ.Υ.Α. χωροθέτησης των εκάστοτε δραστηριοτήτων του επενδυτικού σχεδίου, διογκώνοντας έτσι το χρόνο ολοκλήρωσης της έγκρισης χωροθέτησης ακόμα και στα δύο χρόνια, ενώ αντίθετα τα ΕΧΣ εγκρίνονται σε ένα στάδιο με την έκδοση ενός Π.Δ/τος, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει και ρυθμίσεις ρυμοτομίας για την χωροθέτηση επιμέρους έργων/δραστηριοτήτων, και επιπρόσθετα το οικείο τους θεσμικό πλαίσιο (Π.Δ. 90/3.9.18 – ΦΕΚ 162 Α’) προβλέπει την ολοκλήρωση τη έγκρισης εντός ενός έτους. Ακόμη, για την έγκριση των ΕΣΧΑΣΕ απαιτείται η συνυπογραφή της χωροθέτησης τόσο από το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, όσο και από το Υπουργείο ΠΕΝ ενώ αντίθετα η έγκριση των ΕΧΣ γίνεται με μόνο αρμόδιο το Υπουργείο ΠΕΝ και δεν απαιτεί επιπρόσθετους χρόνους καθυστερήσεων που προκύπτουν από συναρμοδιότητα. Συνεπώς για την ομαλότερη και συντομότερη ολοκλήρωση της χωροθέτησης Στρατηγικών Επενδύσεων τα ΕΧΣ αποτελούν καταλληλότερο εργαλείο.
Παράγραφος 1.
Προτείνεται να διαγραφεί η λέξη «καταρχήν» από την πρόταση «ΕΣΧΑΣΕ επί καταρχήν ενιαίων εκτάσεων», ειδάλλως να διευκρινιστεί η έννοια του όρου καταρχήν.
Προτείνεται να εισαχθεί η διάταξη:
1(β). ΕΣΧΑΣΕ μπορούν να καταρτίζονται για ακίνητα με χωρικό προορισμό τη βιομηχανία- βιοτεχνία. Ορίζεται ανώτατος επιτρεπόμενος συντελεστής για τα ακίνητα με χωρικό προορισμό τη βιομηχανία – βιοτεχνία, ίσος με 0,9.
Παράγραφος 2.
Προτείνεται να αυξηθεί το ποσοστό των εκτάσεων που δύνανται να απαλλοτριωθούν από 3% σε 10% της συνολικής έκτασης υλοποίησης της επένδυσης.
Εισαγωγή παραγράφου 3.
Προτείνεται να εισαχθεί νέα παράγραφος (αρ. 3) που να ορίζει ότι:α) Η διαδικασία προέγκρισης δύναται να κινείται και στην περίπτωση σύνταξης ΕΣΧΑΣΕ. Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της παρ. 9γ) του Ν. 4447/2016, στην περίπτωση κίνησης σύνταξης ΕΣΧΑΣΕ, δύναται κατ’ αναλογία με τα ΕΧΣ, να εφαρμόζεται η διαδικασία προέγκρισης της παρ. 5 του αρ. 8 του Ν. 4447/2016. Κατόπιν της προέγκρισης δύναται να ακολουθείται η διαδικασία σύνταξης και έγκρισης ΕΣΧΑΣΕ.
Αντίστοιχη διαδικασία έχει εφαρμοστεί για την περίπτωση 9β του άρ. 8 του Ν. 4447/2016 (βλ. ΑΔΑ ΩΣΠΨ4653Π8-32Β).
β) Η απόφαση ένταξης στις Στρατηγικές Επενδύσεις πρέπει να συνεκτιμάται θετικά στην περίπτωση κίνησης της διαδικασίας προέγκρισης ΕΧΣ βάσει της παρ. 5 του άρθρου 8 του Ν. 4447/2016 προκειμένου ειδικά για σχέδια, έργα και προγράμματα στρατηγικής σημασίας (σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του Ν.4447/2016).
Εισαγωγή παραγράφου 4.
Η διαδικασία κατάρτισης, έγκρισης και έκδοσης ΕΣΧΕΣΕ δεν δύναται να υπερβαίνει χρονικά τους 18 μήνες. Οι συναρμόδιοι προς τούτο φορείς οφείλουν να θέτουν σε προτεραιότητα όλες τις διαδικασίες οι οποίες αφορούν την έγκριση και έκδοση ΕΣΧΑΣΕ, που αφορά στρατηγικές ή εμβληματικές επενδύσεις.
Άρθρο 2 παρ. 2α: Προτείνουμε την συμπλήρωση της συγκεκριμένης παραγράφου: «υπό την προϋπόθεση δεν παρακωλύει την ανάπτυξη άλλου επενδυτικού σχεδίου στον ίδιο υπό απαλλοτρίωση χώρο. Η διάταξη αυτή ισχύει και για τις λοιπές επενδύσεις του ν. 3982/11.»
Από τις κατηγορίες παρεχομένων επενδυτικών κινήτρων λείπουν εμφατικά αυτής της επιχορήγησης, της δημιουργούμενης απασχόλησης και της χρηματοδοτικής μίσθωσης ως προβλέπονται στον Αναπτυξιακό Νόμο 4399/2016. Προτείνεται η πρόβλεψη αντίστοιχων κινήτρων και στις Στρατηγικές Επενδύσεις, με τις ίδιες προυποθέσεις του Ν.4399/2016 και με βάσει τα όρια του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων.
Το ποσοστό 3% ως το μέγιστο αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτων για την υλοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων κρίνεται μικρό. Προτείνεται το ποσοστό αυτό να είναι 20% όπως αντίστοιχα προβλέπεται στην υλοποίηση επενδύσεων στα πλαίσια Περιοχών Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ).
Η κατάρτιση Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) »επί καταρχήν ενιαίων εκτάσεων» περιορίζει σημαντικά τις επιλογές των επενδυτών οι οποίοι είναι πρόθυμοι να επενδύσουν σε συγκεκριμένο μέρος χωρίς να είναι απαραίτητο να είναι όμορες εκτάσεις. Η δυνατότητα που δίνει η ισχύουσα νομοθεσία για επενδύσεις εντός ιδίου γεωγραφικού διαμερίσματος πρέπει να παραμείνει. Αυτό άλλωστε μας δείχνει και η μέχρι σήμερα εμπειρία από τις προτεινόμενες επενδύσεις.
Στη διαδικασία ΕΣΧΑΣΕ να προσμετράται ο συνολικός χρόνος στις δημοτικές ή περιφερειακές αρχές, να υπάρχει ανώτατο όριο ημερών 60-90.
Στις περιπτώσεις που υπάρχουν όροι δόμησης και χρήσεις γης, να ισχύουν ότι προβλέπεται, χωρίς τις αυθαίρετες αποφάσεις ή αρνήσεις των πολεοδομικών γραφείων, βάσει ιδιότυπων αρνήσεων.
Να ισχύουν οι ίδιες προθεσμίες 45 ημερών.