ΕΝΩΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ Όπως σχεδόν σε όλα τα πράγματα, έτσι και στο θέμα της αναγνώρισης του οπτικοακουστικού έργου ως έργο συνεργασίας η Ελλάδα βρίσκεται σε χρονική υστέρηση με τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Εκεί ισχύουν: α) το οπτικοακουστικό έργο είναι έργο συνεργασίας και, β) ο σεναριογράφος ορίζεται ρητώς ως ένας απ’ τους κύριους πνευματικούς δημιουργούς / κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων επί του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού έργου, μαζί με τον συγγραφέα διαλόγων, τον μουσικοσυνθέτη και τον σκηνοθέτη. Η εικόνα του ελληνικού δικαίου μοιάζει ακόμα με «τοπίο στην ομίχλη», εξαιτίας ασαφειών και αντιφάσεων της νομοθεσίας που χρειάζονται επειγόντως ξεκάθαρη νομοθετική ρύθμιση, προκειμένου να εναρμονιστούμε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η γαλλική νομοθεσία που στάθηκε το πρότυπο για την ελληνική νομοθεσία και μεγάλα τμήματα ενσωματώθηκαν σχεδόν αυτούσια στο εδώ κείμενο του 2121/93 και στο άρθρο 9 (και μόνο) διαφοροποιήθηκε . Υπενθυμίζουμε ότι το άρθρο L. 113-7 C.propr.intell. (Κώδικας πνευματικής ιδιοκτησίας) ορίζει ότι θεωρούνται συνδημιουργοί, εκτός αντίθετης αποδείξεως, ενός οπτικοακουστικού έργου τα εξής πρόσωπα: o Ο σκηνοθέτης o Ο σεναριογράφος o Ο συνθέτης της μουσικής, που δημιουργήθηκε ειδικά για το έργο Και με την ευκαιρία ας δούμε "τι παγίωσε ο νομικός πολιτισμός" σε μερικές άλλες ευρωπαϊκές χώρες: Βέλγιο Ο σεναριογράφος θεωρείται ως συν-δημιουργός του κινηματογραφικού έργου μαζί με τον διασκευαστή, τον συγγραφέα διαλόγων, τον δημιουργό γραφικών σε κινούμενα σχέδια και τον μουσικοσυνθέτη, εφόσον συνεργάζονται με τον σκηνοθέτη. [Loi relative au droit d’ auteur et aux droi voisins, 30 Juin 1994, Art. 14 (1)] Γερμανία Ο σεναριογράφος ως δημιουργός έχει τα πνευματικά δικαιώματα του σεναρίου του (pre-existing work) πάνω στο οποίο στηρίζεται η ταινία.. [Gesetz über Urheberrecht and verwandte Schutzrechte, 9 Sept. 1965, BGBGI.I 1273 / Art. 2 (1) (1)] Σκανδιναβικές χώρες Ο σεναριογράφος θεωρείται δημιουργός του κινηματογραφικού έργου μαζί με τον σκηνοθέτη και τον δημιουργό του story-board, στην κοινή βάση ότι αυτοί έχουν την αποφασιστική καλλιτεχνική συμβολή στη δημιουργία της κάθε κινηματογραφικής ταινίας ως σύνολο. [Δανία: Cf Udkast til lov on ophavsretten til litterature og kunsterinske Vaerker med tilhorende anmaerkinger og Bemerkonventionen af 1948, Kobenjavn 1951, p.79 Φινλανδία: Komiteanmietintö, 1953:5, pp 45f Σουηδία: SOU 1956: 25, pp 144ff.] (Πηγή: Ownership of rights in audiovisual productions : a comparative study by Marjut Salokannel, The Hague ; Boston : Kluwer Law International, ©1997.) Η αναγνώριση του σεναριογράφου ως συνδημιουργού δεν καθιστά, σε αυτές τις χώρες, λιγότερο ικανό ή αναγνωρίσιμο τον σκηνοθέτη. Είναι αναπόφευκτο αυτό να συμβεί και στη χώρα μας, χωρίς οι σκηνοθέτες να έχουν να φοβούνται τίποτα από αυτό. Αντιθέτως, έχουν να κερδίσουν από καλά σενάρια. Η εποχή του "auteur" μάλλον έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Και αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνονται καλύτερα οι νεώτερες γενιές κινηματογραφιστών.
ΕΝΩΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ Όπως σχεδόν σε όλα τα πράγματα, έτσι και στο θέμα της αναγνώρισης του οπτικοακουστικού έργου ως έργο συνεργασίας η Ελλάδα βρίσκεται σε χρονική υστέρηση με τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Εκεί ισχύουν: α) το οπτικοακουστικό έργο είναι έργο συνεργασίας και, β) ο σεναριογράφος ορίζεται ρητώς ως ένας απ’ τους κύριους πνευματικούς δημιουργούς / κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων επί του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού έργου, μαζί με τον συγγραφέα διαλόγων, τον μουσικοσυνθέτη και τον σκηνοθέτη. Η εικόνα του ελληνικού δικαίου μοιάζει ακόμα με «τοπίο στην ομίχλη», εξαιτίας ασαφειών και αντιφάσεων της νομοθεσίας που χρειάζονται επειγόντως ξεκάθαρη νομοθετική ρύθμιση, προκειμένου να εναρμονιστούμε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η γαλλική νομοθεσία που στάθηκε το πρότυπο για την ελληνική νομοθεσία και μεγάλα τμήματα ενσωματώθηκαν σχεδόν αυτούσια στο εδώ κείμενο του 2121/93 και στο άρθρο 9 (και μόνο) διαφοροποιήθηκε . Υπενθυμίζουμε ότι το άρθρο L. 113-7 C.propr.intell. (Κώδικας πνευματικής ιδιοκτησίας) ορίζει ότι θεωρούνται συνδημιουργοί, εκτός αντίθετης αποδείξεως, ενός οπτικοακουστικού έργου τα εξής πρόσωπα: o Ο σκηνοθέτης o Ο σεναριογράφος o Ο συνθέτης της μουσικής, που δημιουργήθηκε ειδικά για το έργο Και με την ευκαιρία ας δούμε "τι παγίωσε ο νομικός πολιτισμός" σε μερικές άλλες ευρωπαϊκές χώρες: Βέλγιο Ο σεναριογράφος θεωρείται ως συν-δημιουργός του κινηματογραφικού έργου μαζί με τον διασκευαστή, τον συγγραφέα διαλόγων, τον δημιουργό γραφικών σε κινούμενα σχέδια και τον μουσικοσυνθέτη, εφόσον συνεργάζονται με τον σκηνοθέτη. [Loi relative au droit d’ auteur et aux droi voisins, 30 Juin 1994, Art. 14 (1)] Γερμανία Ο σεναριογράφος ως δημιουργός έχει τα πνευματικά δικαιώματα του σεναρίου του (pre-existing work) πάνω στο οποίο στηρίζεται η ταινία.. [Gesetz über Urheberrecht and verwandte Schutzrechte, 9 Sept. 1965, BGBGI.I 1273 / Art. 2 (1) (1)] Σκανδιναβικές χώρες Ο σεναριογράφος θεωρείται δημιουργός του κινηματογραφικού έργου μαζί με τον σκηνοθέτη και τον δημιουργό του story-board, στην κοινή βάση ότι αυτοί έχουν την αποφασιστική καλλιτεχνική συμβολή στη δημιουργία της κάθε κινηματογραφικής ταινίας ως σύνολο. [Δανία: Cf Udkast til lov on ophavsretten til litterature og kunsterinske Vaerker med tilhorende anmaerkinger og Bemerkonventionen af 1948, Kobenjavn 1951, p.79 Φινλανδία: Komiteanmietintö, 1953:5, pp 45f Σουηδία: SOU 1956: 25, pp 144ff.] (Πηγή: Ownership of rights in audiovisual productions : a comparative study by Marjut Salokannel, The Hague ; Boston : Kluwer Law International, ©1997.) Η αναγνώριση του σεναριογράφου ως συνδημιουργού δεν καθιστά, σε αυτές τις χώρες, λιγότερο ικανό ή αναγνωρίσιμο τον σκηνοθέτη. Είναι αναπόφευκτο αυτό να συμβεί και στη χώρα μας, χωρίς οι σκηνοθέτες να έχουν να φοβούνται τίποτα από αυτό. Αντιθέτως, έχουν να κερδίσουν από καλά σενάρια. Η εποχή του "auteur" μάλλον έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Και αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνονται καλύτερα οι νεώτερες γενιές κινηματογραφιστών.