Λυπάμαι που αναγκάζομαι ν’ αρχίσω από τα στοιχειώδη, αλλά στην παρούσα περίπτωση επιβάλλεται, γιατί φαίνεται ότι έχουμε ξεχάσει πολλά και ουσιαστικά…
Είμαι της γνώμης πως ένα κινηματογραφικό έργο που αξίζει την κρατική ενίσχυση θα πρέπει να είναι πρώτα και κύρια κατάθεση ψυχής. Από την μικρή μου πείρα εξ άλλου, γνωρίζω πολύ καλά πως αυτή η κατάθεση ψυχής γίνεται, πρώτα και κύρια και πάλι, απ’ αυτόν που επωμίζεται το κύριο δημιουργικό βάρος της ταινίας, το σκηνοθέτη της.
Γιατί; Γιατί ο σκηνοθέτης (ακόμα και στη χειρότερη περίπτωση, που δεν είναι ο ίδιος και σεναριογράφος, ή έστω συν-σεναριογράφος του έργου) είναι αυτός που αντλώντας από το βάθος της ύπαρξής του οραματίζεται έναν «Καινούργιο Κόσμο» και που κάτω απ’ τη δική του καθοδήγηση μορφοποιείται σιγά-σιγά αυτός ο «Κόσμος» σε κινηματογραφική ταινία. Γιατί το κάθε άξιο ενίσχυσης κινηματογραφικό έργο είναι (ή έστω έχει την πρόθεση να είναι) κι ένας καινούργιος «Κόσμος»… Και ο ιδιαίτερος και προσωπικός τρόπος που ο σκηνοθέτης θα αρθρώσει τον «Λόγο» του, θα είναι αποφασιστικός για τη «Γένεση» αυτού του νέου «Κόσμου» …όπως θα είναι αποφασιστικός και για τη δυναμική της διείσδυσης της ταινίας στο κοινό…
Μ’ αυτά δεν θα ήθελα σε καμιά περίπτωση ν’ ακυρώσω την αποφασιστική κατάθεση ψυχής των ηθοποιών, ή των βασικών συντελεστών, ή και τη συμβολή όλων των υπολοίπων κατά το μέρος που τους αναλογεί, αλλά να τονίσω το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης είναι αυτός που εμπνέει όλους ώστε να μπορέσουν να υπηρετήσουν ένα κοινό πλέον όραμα κι έτσι να καταφέρουν να συνθέσουν ένα συνεκτικό όλον… εν προκειμένω την ταινία…
Γιατί φοβάμαι ότι αυτό το ουσιώδες το ξεχάσαμε… και η λήθη της ουσίας είναι προς απώλειαν…
Δικαιωματικά λοιπόν ο σκηνοθέτης διεκδικεί τον πλήρη έλεγχο αυτού του ψυχικού έργου, αναλαμβάνοντας συχνότατα και το ρόλο του παραγωγού… για να καταλήξω πως σε καμία περίπτωση τα προβλεπόμενα στο άρθρο 20 του Νόμου, περί «Μητρώου Παραγωγών», δεν θα πρέπει να σταθούν εμπόδιο στην προσπάθεια του οιουδήποτε θελήσει να συμμετάσχει στις διαδικασίες ενίσχυσης της πρότασής του από το ΕΚΚ, εφ’ όσον, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του σκηνοθέτη επωμίζεται το κύριο δημιουργικό βάρος για την πραγματοποίηση του έργου.
Επομένως το λειτούργημα του σκηνοθέτη-παραγωγού (λειτούργημα με χαρακτηριστικά Πατέρα-Δημιουργού αλλά και Μητέρας-Μήτρας ταυτόχρονα) πρέπει να παραμείνει αξιοσέβαστο, να ενισχυθεί και να διασφαλισθεί απόλυτα και σε όλα τα επίπεδα… αν μας ενδιαφέρει βέβαια η ενίσχυση της παραγωγής έργων «με ψυχή» και όχι οι σχεδιασμοί επί χάρτου.
Συνοψίζω λοιπόν και προτείνω:
1. Όποιος σκηνοθέτης καταθέτει πρόταση παραγωγής ταινίας, ζητώντας την ενίσχυσή της, να εγγράφεται αυτοδικαίως και αυτόματα σε ξεχωριστό «Μητρώο Σκηνοθετών-Παραγωγών», διαφορετικό από το «Μητρώο Παραγωγών».
2. Οι εγγεγραμμένοι στα δύο αυτά Μητρώα να έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις, όσον αφορά τη λειτουργία των ως Παραγωγών.
3. Οι όροι εγγραφής στο «Μητρώο Παραγωγών» να διασφαλίζουν ένα υψηλό επίπεδο επαγγελματικής επάρκειας, με αυστηρές ποινές που να επισύρουν ακόμα και τη διαγραφή, ώστε να αποκλεισθούν οι πιθανοί αεριτζήδες, οι οποίοι είναι σίγουρο πως θα συρρεύσουν εφ’ όσον πράγματι διευρυνθούν οι πολλά υποσχόμενες νέες πηγές χρηματοδότησης (και δεν μείνουν κι αυτές κενά γράμματα, όπως το ήδη υπάρχον, στον ισχύοντα Νόμο Μελίνας-Ζαχαρία, πλην όμως ουδέποτε εφαρμοσθέν, 1,5%).
Υ.Γ.1. Τα ανωτέρω αποτελούν τη minimum βάση για την αποφυγή αποκλεισμών για τυπικούς λόγους… το ακανθώδες θέμα των κρίσεων και των εγκρίσεων δεν τολμώ να το θίξω…
Υ.Γ.2. Η ανωτέρω θεωρητική προσέγγιση του ρόλου του σκηνοθέτη και του σκηνοθέτη-παραγωγού, νομίζω πως θα βοηθούσε το νομοθέτη σε διατυπώσεις πιο ουσιαστικές, στην κατεύθυνση πάντα της ενίσχυσης του κινηματογραφικού έργου-πολιτιστικού προϊόντος (για να δικαιώνεται έτσι και η υπαγωγή του στο Υπ.Πο.) και όχι μόνο στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του κινηματογραφικού έργου γενικώς (αντικείμενο πρωτίστως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και του Υπ. Ανάπτυξης).
Λυπάμαι που αναγκάζομαι ν’ αρχίσω από τα στοιχειώδη, αλλά στην παρούσα περίπτωση επιβάλλεται, γιατί φαίνεται ότι έχουμε ξεχάσει πολλά και ουσιαστικά… Είμαι της γνώμης πως ένα κινηματογραφικό έργο που αξίζει την κρατική ενίσχυση θα πρέπει να είναι πρώτα και κύρια κατάθεση ψυχής. Από την μικρή μου πείρα εξ άλλου, γνωρίζω πολύ καλά πως αυτή η κατάθεση ψυχής γίνεται, πρώτα και κύρια και πάλι, απ’ αυτόν που επωμίζεται το κύριο δημιουργικό βάρος της ταινίας, το σκηνοθέτη της. Γιατί; Γιατί ο σκηνοθέτης (ακόμα και στη χειρότερη περίπτωση, που δεν είναι ο ίδιος και σεναριογράφος, ή έστω συν-σεναριογράφος του έργου) είναι αυτός που αντλώντας από το βάθος της ύπαρξής του οραματίζεται έναν «Καινούργιο Κόσμο» και που κάτω απ’ τη δική του καθοδήγηση μορφοποιείται σιγά-σιγά αυτός ο «Κόσμος» σε κινηματογραφική ταινία. Γιατί το κάθε άξιο ενίσχυσης κινηματογραφικό έργο είναι (ή έστω έχει την πρόθεση να είναι) κι ένας καινούργιος «Κόσμος»… Και ο ιδιαίτερος και προσωπικός τρόπος που ο σκηνοθέτης θα αρθρώσει τον «Λόγο» του, θα είναι αποφασιστικός για τη «Γένεση» αυτού του νέου «Κόσμου» …όπως θα είναι αποφασιστικός και για τη δυναμική της διείσδυσης της ταινίας στο κοινό… Μ’ αυτά δεν θα ήθελα σε καμιά περίπτωση ν’ ακυρώσω την αποφασιστική κατάθεση ψυχής των ηθοποιών, ή των βασικών συντελεστών, ή και τη συμβολή όλων των υπολοίπων κατά το μέρος που τους αναλογεί, αλλά να τονίσω το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης είναι αυτός που εμπνέει όλους ώστε να μπορέσουν να υπηρετήσουν ένα κοινό πλέον όραμα κι έτσι να καταφέρουν να συνθέσουν ένα συνεκτικό όλον… εν προκειμένω την ταινία… Γιατί φοβάμαι ότι αυτό το ουσιώδες το ξεχάσαμε… και η λήθη της ουσίας είναι προς απώλειαν… Δικαιωματικά λοιπόν ο σκηνοθέτης διεκδικεί τον πλήρη έλεγχο αυτού του ψυχικού έργου, αναλαμβάνοντας συχνότατα και το ρόλο του παραγωγού… για να καταλήξω πως σε καμία περίπτωση τα προβλεπόμενα στο άρθρο 20 του Νόμου, περί «Μητρώου Παραγωγών», δεν θα πρέπει να σταθούν εμπόδιο στην προσπάθεια του οιουδήποτε θελήσει να συμμετάσχει στις διαδικασίες ενίσχυσης της πρότασής του από το ΕΚΚ, εφ’ όσον, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του σκηνοθέτη επωμίζεται το κύριο δημιουργικό βάρος για την πραγματοποίηση του έργου. Επομένως το λειτούργημα του σκηνοθέτη-παραγωγού (λειτούργημα με χαρακτηριστικά Πατέρα-Δημιουργού αλλά και Μητέρας-Μήτρας ταυτόχρονα) πρέπει να παραμείνει αξιοσέβαστο, να ενισχυθεί και να διασφαλισθεί απόλυτα και σε όλα τα επίπεδα… αν μας ενδιαφέρει βέβαια η ενίσχυση της παραγωγής έργων «με ψυχή» και όχι οι σχεδιασμοί επί χάρτου. Συνοψίζω λοιπόν και προτείνω: 1. Όποιος σκηνοθέτης καταθέτει πρόταση παραγωγής ταινίας, ζητώντας την ενίσχυσή της, να εγγράφεται αυτοδικαίως και αυτόματα σε ξεχωριστό «Μητρώο Σκηνοθετών-Παραγωγών», διαφορετικό από το «Μητρώο Παραγωγών». 2. Οι εγγεγραμμένοι στα δύο αυτά Μητρώα να έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις, όσον αφορά τη λειτουργία των ως Παραγωγών. 3. Οι όροι εγγραφής στο «Μητρώο Παραγωγών» να διασφαλίζουν ένα υψηλό επίπεδο επαγγελματικής επάρκειας, με αυστηρές ποινές που να επισύρουν ακόμα και τη διαγραφή, ώστε να αποκλεισθούν οι πιθανοί αεριτζήδες, οι οποίοι είναι σίγουρο πως θα συρρεύσουν εφ’ όσον πράγματι διευρυνθούν οι πολλά υποσχόμενες νέες πηγές χρηματοδότησης (και δεν μείνουν κι αυτές κενά γράμματα, όπως το ήδη υπάρχον, στον ισχύοντα Νόμο Μελίνας-Ζαχαρία, πλην όμως ουδέποτε εφαρμοσθέν, 1,5%). Υ.Γ.1. Τα ανωτέρω αποτελούν τη minimum βάση για την αποφυγή αποκλεισμών για τυπικούς λόγους… το ακανθώδες θέμα των κρίσεων και των εγκρίσεων δεν τολμώ να το θίξω… Υ.Γ.2. Η ανωτέρω θεωρητική προσέγγιση του ρόλου του σκηνοθέτη και του σκηνοθέτη-παραγωγού, νομίζω πως θα βοηθούσε το νομοθέτη σε διατυπώσεις πιο ουσιαστικές, στην κατεύθυνση πάντα της ενίσχυσης του κινηματογραφικού έργου-πολιτιστικού προϊόντος (για να δικαιώνεται έτσι και η υπαγωγή του στο Υπ.Πο.) και όχι μόνο στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του κινηματογραφικού έργου γενικώς (αντικείμενο πρωτίστως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και του Υπ. Ανάπτυξης).