Βασική θέση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) είναι ότι μέσω των νέων θεατρικών επιχορηγήσεων θα πρέπει να προωθηθεί ο σεβασμός της αξιοπρέπειας των ατόμων με αναπηρία και το ανθρώπινο και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ανεμπόδιστης πρόσβασής τους στην τέχνη του θεάτρου και στις θεατρικές αίθουσες.
Δεδομένου ότι:
- τα άτομα με αναπηρία αποτελούν το 10% του ελληνικού πληθυσμού, ήτοι μια μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα και ως εκ τούτου οι ανάγκες τους δεν πρέπει να αγνοούνται. Αντίστοιχα ευρωπαϊκές στατιστικές εκτιμούν ότι οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών (πληθυσμιακή ομάδα με ανάγκες αντίστοιχες αυτών των ατόμων με αναπηρία) μέχρι το 2030 θα αποτελούν ποσοστό 30-40%. Συνολικά δηλαδή, και μη συνυπολογιζόμενων των λοιπών κατηγοριών ατόμων με μειωμένη κινητικότητα (γυναίκες σε εγκυμοσύνη, παιδιά κ.λπ.), ανάγκη για προσβάσιμες υποδομές θα έχουν περίπου 1 στους 2 πολίτες!
Και βάσει:
- των επιταγών του άρθρου 21, παρ. 6, σύμφωνα με την οποία: «6. Τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας».
- των υπαγορεύσεων του Άρθρου 30 «Συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή, την αναψυχή, τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητισμό» της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ, την οποία η Ε.Ε. ήδη επικύρωσε εντάσσοντάς την στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, η δε χώρα μας αναμένεται επίσης σύντομα να την επικυρώσει μαζί με το Προαιρετικό Πρωτόκολλο που τη συνοδεύει, σύμφωνα με το οποίο:
«1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να συμμετέχουν, σε ίση βάση με τους άλλους στην πολιτιστική ζωή και λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες:
α. απολαμβάνουν την πρόσβαση στο πολιτιστικό υλικό, με προσβάσιμες μορφές,
β. απολαμβάνουν την πρόσβαση σε τηλεοπτικά προγράμματα, ταινίες, θέατρο και σε άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες, σε προσβάσιμες μορφές,
γ. απολαμβάνουν την πρόσβαση σε τόπους πολιτιστικών παραστάσεων ή υπηρεσιών, όπως θέατρα, μουσεία, κινηματογράφους, βιβλιοθήκες και τουριστικές υπηρεσίες και, κατά το δυνατόν περισσότερο, απολαμβάνουν την πρόσβαση σε μνημεία και περιοχές εθνικής πολιτιστικής σημασίας.
2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν και να χρησιμοποιήσουν το δημιουργικό, καλλιτεχνικό και διανοητικό δυναμικό τους, όχι μόνο προς όφελός τους, αλλά και για τον εμπλουτισμό της κοινωνίας.
…………….
4. Τα άτομα με αναπηρίες δικαιούνται, σε ίση βάση με τους άλλους, αναγνώρισης και υποστήριξης της ιδιαίτερης πολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητάς τους, συμπεριλαμβανομένων των νοηματικών γλωσσών και του πολιτισμού των κωφών.……….»
- της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 16 «Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και μη διάκριση» του Κανονισμού ΕΚ 1083/2006 και Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020) που συνδέει τις χρηματοδοτήσεις με την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής και την αντίστοιχη πολιτική που εφαρμόζει η χώρα μας στο πλαίσιο εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007 - 2013, αλλά και βάσει του νέου Αναπτυξιακού Νόμου,
η Ε.Σ.Α.μεΑ. υποστηρίζει ότι στην πρόταση του Υπουργείου πρέπει να συμπεριληφθεί και η διάσταση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στο θέατρο, είτε ως θεατών είτε ως καλλιτεχνών. Με εργαλείο τις επιταγές της προαναφερόμενης Σύμβασης, οι επιχορηγήσεις θα πρέπει να συνδεθούν με την προσβασιμότητα των θεατρικών υποδομών, αλλά και υπηρεσιών (υπότιτλοι, διερμηνεία στη νοηματική, προγράμματα σε προσβάσιμες μορφές κ.λπ.) στα άτομα με αναπηρία, λαμβάνοντας ιδιαίτερη μέριμνα για τις ανάγκες που γεννά το καθεστώς της αναπηρίας (π.χ. ανάγκη για εύλογες προσαρμογές των θεατρικών υποδομών, διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, παροχή συνοδών κ.λπ.). Παράλληλα, θα πρέπει να εξεταστεί το καθεστώς επιχορηγήσεως θεατρικών σχημάτων στα οποία συμμετέχουν άτομα με αναπηρία, με στόχο την υποστήριξη της ιδιαίτερης πολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητας ομάδων ατόμων με αναπηρία (π.χ. κωφοί).
Οι πόροι των επιχορηγήσεων προέρχονται και από τη φορολόγηση των ελλήνων πολιτών με αναπηρία και με κανένα τρόπο δε θα πρέπει να διατίθενται για έργα και δράσεις που τους αποκλείουν.
Βασική θέση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) είναι ότι μέσω των νέων θεατρικών επιχορηγήσεων θα πρέπει να προωθηθεί ο σεβασμός της αξιοπρέπειας των ατόμων με αναπηρία και το ανθρώπινο και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ανεμπόδιστης πρόσβασής τους στην τέχνη του θεάτρου και στις θεατρικές αίθουσες. Δεδομένου ότι: - τα άτομα με αναπηρία αποτελούν το 10% του ελληνικού πληθυσμού, ήτοι μια μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα και ως εκ τούτου οι ανάγκες τους δεν πρέπει να αγνοούνται. Αντίστοιχα ευρωπαϊκές στατιστικές εκτιμούν ότι οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών (πληθυσμιακή ομάδα με ανάγκες αντίστοιχες αυτών των ατόμων με αναπηρία) μέχρι το 2030 θα αποτελούν ποσοστό 30-40%. Συνολικά δηλαδή, και μη συνυπολογιζόμενων των λοιπών κατηγοριών ατόμων με μειωμένη κινητικότητα (γυναίκες σε εγκυμοσύνη, παιδιά κ.λπ.), ανάγκη για προσβάσιμες υποδομές θα έχουν περίπου 1 στους 2 πολίτες! Και βάσει: - των επιταγών του άρθρου 21, παρ. 6, σύμφωνα με την οποία: «6. Τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας». - των υπαγορεύσεων του Άρθρου 30 «Συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή, την αναψυχή, τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητισμό» της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ, την οποία η Ε.Ε. ήδη επικύρωσε εντάσσοντάς την στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, η δε χώρα μας αναμένεται επίσης σύντομα να την επικυρώσει μαζί με το Προαιρετικό Πρωτόκολλο που τη συνοδεύει, σύμφωνα με το οποίο: «1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να συμμετέχουν, σε ίση βάση με τους άλλους στην πολιτιστική ζωή και λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες: α. απολαμβάνουν την πρόσβαση στο πολιτιστικό υλικό, με προσβάσιμες μορφές, β. απολαμβάνουν την πρόσβαση σε τηλεοπτικά προγράμματα, ταινίες, θέατρο και σε άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες, σε προσβάσιμες μορφές, γ. απολαμβάνουν την πρόσβαση σε τόπους πολιτιστικών παραστάσεων ή υπηρεσιών, όπως θέατρα, μουσεία, κινηματογράφους, βιβλιοθήκες και τουριστικές υπηρεσίες και, κατά το δυνατόν περισσότερο, απολαμβάνουν την πρόσβαση σε μνημεία και περιοχές εθνικής πολιτιστικής σημασίας. 2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν και να χρησιμοποιήσουν το δημιουργικό, καλλιτεχνικό και διανοητικό δυναμικό τους, όχι μόνο προς όφελός τους, αλλά και για τον εμπλουτισμό της κοινωνίας. ……………. 4. Τα άτομα με αναπηρίες δικαιούνται, σε ίση βάση με τους άλλους, αναγνώρισης και υποστήριξης της ιδιαίτερης πολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητάς τους, συμπεριλαμβανομένων των νοηματικών γλωσσών και του πολιτισμού των κωφών.……….» - της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 16 «Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και μη διάκριση» του Κανονισμού ΕΚ 1083/2006 και Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020) που συνδέει τις χρηματοδοτήσεις με την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής και την αντίστοιχη πολιτική που εφαρμόζει η χώρα μας στο πλαίσιο εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007 - 2013, αλλά και βάσει του νέου Αναπτυξιακού Νόμου, η Ε.Σ.Α.μεΑ. υποστηρίζει ότι στην πρόταση του Υπουργείου πρέπει να συμπεριληφθεί και η διάσταση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στο θέατρο, είτε ως θεατών είτε ως καλλιτεχνών. Με εργαλείο τις επιταγές της προαναφερόμενης Σύμβασης, οι επιχορηγήσεις θα πρέπει να συνδεθούν με την προσβασιμότητα των θεατρικών υποδομών, αλλά και υπηρεσιών (υπότιτλοι, διερμηνεία στη νοηματική, προγράμματα σε προσβάσιμες μορφές κ.λπ.) στα άτομα με αναπηρία, λαμβάνοντας ιδιαίτερη μέριμνα για τις ανάγκες που γεννά το καθεστώς της αναπηρίας (π.χ. ανάγκη για εύλογες προσαρμογές των θεατρικών υποδομών, διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, παροχή συνοδών κ.λπ.). Παράλληλα, θα πρέπει να εξεταστεί το καθεστώς επιχορηγήσεως θεατρικών σχημάτων στα οποία συμμετέχουν άτομα με αναπηρία, με στόχο την υποστήριξη της ιδιαίτερης πολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητας ομάδων ατόμων με αναπηρία (π.χ. κωφοί). Οι πόροι των επιχορηγήσεων προέρχονται και από τη φορολόγηση των ελλήνων πολιτών με αναπηρία και με κανένα τρόπο δε θα πρέπει να διατίθενται για έργα και δράσεις που τους αποκλείουν.