• Σχόλιο του χρήστη 'Καθ. Μανώλης Πλειώνης (Διεθυντής και Πρόεδρος ΔΣ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών)' | 13 Ιανουαρίου 2020, 12:25

    Είναι αδιαμφισβήτητο ότι ένας από τους πυλώνες των υποχρεώσεων ενός σύγχρονου κράτους δικαίου είναι η προστασία του πολίτη, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος από έντονα φυσικά φαινόμενα και φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές (πχ., σεισμοί, τσουνάμι, πλημμύρες, κατολισθήσεις, δασικές και περιαστικές πυρκαγιές, κλπ). Επιπλέον, βιώνουμε, και θα βιώσουμε εντονότερα στο μέλλον, τις προαναγγελθείσες από τους επιστήμονες δραματικές επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, όπως οι συχνότεροι και εντονότεροι καύσωνες, οι πλημμύρες, η ερημοποίηση και οι ξηρασίες αλλά και καταιγίδες με έντονα πλημμυρικά αποτελέσματα. Η επιστήμη, χρέος της οποίας είναι και η προστασία της ανθρωπότητας και του φυσικού περιβάλλοντος, μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει σε αυτή την προσπάθεια αναπτύσσοντας υπηρεσίες και εργαλεία για την ενίσχυση της Πολιτείας στην αντιμετώπιση έντονων φυσικών φαινομένων και φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών. Είναι επομένως επιτακτική η ανάγκη στενής συνεργασίας της Πολιτείας με τους επιστημονικούς φορείς, ειδικά δε με τα δημόσια ερευνητικά κέντρα και Πανεπιστήμια που αποτελούν τον επιστημονικό πυλώνα του κράτους, για τον καλύτερο συντονισμό των απαραίτητων δράσεων αλλά και για την κατανόηση του πλούτου των διαθέσιμων σύγχρονων επιστημονικών μέσων που μπορούν να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα της Πολιτείας στην αντιμετώπιση των έντονων φυσικών φαινομένων και φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών. Χαιρετίζουμε λοιπόν την πρωτοβουλία της Πολιτείας να εκσυγχρονήσει νομοθετικά την λειτουργία της Πολιτικής Προστασίας, εμπλέκοντας θεσμικά τους Ερευνητικούς φορείς που παράγουν πρωτογενή έρευνα και την μετουσιώνουν σε καινοτόμα και ρηξηκέλευθα εργαλεία και υπηρεσίες σχετικά με την διαχείριση των φυσικών καταστροφών. Στα πλαίσια αυτά να αναφέρω ότι το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχει θέσει πρόσφατα, ως έναν από τους βασικούς στρατηγικούς του στόχους, την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών σχετικών με την πρόγνωση όπου είναι δυνατόν, τον εντοπισμό, την παρακολούθηση αλλά και την διαχείριση αποτελεσμάτων έντονων φυσικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών και έχει αναπτύξει μονάδες επιστημονικής αριστείας στον τομέα αυτό. Η επιστημονική αριστεία του ΕΑΑ έγκειται στο γεγονός ότι αποτελεί βασικό πυλώνα του η έρευνα σχετικά με την σεισμικότητα του Ελλαδικού χώρου, με την παρακολούθηση της Γης, της ατμόσφαιρας και του διαστήματος μέσω επίγειων και δορυφορικών συστημάτων όπως και η μελέτη του κλίματος και των μετεωρολογικών συνθηκών. Προς επίτευξη των παραπάνω το ΕΑΑ έχει αναπτύξει, και συνεχίζει να αναπτύσσει, ένα τεράστιο (και μοναδικό στην Ελλάδα) δίκτυο από υποδομές συλλογής επίγειων και δορυφορικών δεδομένων (σεισμολογικών, παλιρροιογράφων, μετεωρολογικών σταθμών, GPS, ραντάρ, κεραιών, κλπ) που φτάνουν τους 690 σταθμούς και καλύπτουν όλη την Ελληνική επικράτεια, από το Καστελλόριζο έως την Γαύδο, τον Έβρο και την Κέρκυρα. Ο τεράστιος όγκος δεδομένων που παράγονται από τα δίκτυα του ΕΑΑ αναλύονται, μοντελοποιούνται και τροφοδοτούν αλγορίθμους επεξεργασίας που είτε εντοπίζουν εστίες πυρκαγιών σε πραγματικό χρόνο, είτε παράγουν προγνώσεις για επερχόμενες φυσικές καταστροφές (όπου αυτές είναι δυνατές), είτε παράγουν τρόπους απομείωσης των αποτελεσμάτων φυσικών καταστροφών, είτε τέλος μελετούν τα αποτελέσματα φυσικών καταστροφών για την πλήρη, το δυνατόν, κατανόηση τους ώστε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για επερχόμενα μελλοντικά γεγονότα. Εν κατακλείδι, είναι αναγκαίο η Πολιτεία να πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα, από την μία για τον μετριασμό των επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής, εκπονώντας εθνικές στρατηγικές αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, ευνοώντας την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υλοποιώντας άμεσες πολιτικές προσαρμογής στις νέες συνθήκες, και από την άλλη αναπτύσσοντας καινοτόμες υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας για την ενδελεχή παρακολούθηση των κλιματικών παραμέτρων αλλά και για την έγκαιρη και έγκυρη πρόγνωση έντονων φυσικών φαινομένων με στόχο την αποτελεσματική πρόληψη και την χάραξη στρατηγικής στην αντιμετώπιση των φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών. Το ΕΑΑ και τα άλλα Εθνικά Ερευνητικά Κέντρα έχουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο να παίξουν, ειδικότερα στην δεύτερη πτυχή των ανωτέρω, και είμαστε στη διάθεση της Πολιτείας.