1. Ο Διοικητής ασκεί τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στον παρόντα νόμο.
Μεταξύ άλλων :
α. Διαμορφώνει και επικαιροποιεί τον στρατηγικό σχεδιασμό της Εθνικής Αρχής. Επιπλέον, καταρτίζει και αναθεωρεί, εφόσον απαιτείται, τον ετήσιο επιχειρησιακό σχεδιασμό της Εθνικής Αρχής και καθορίζει τους ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους και τα κριτήρια αξιολόγησης των οργανικών μονάδων αυτής, καθώς και των προϊσταμένων αυτών και του προσωπικού τους.
β. Αποφασίζει για τη συμμετοχή της Εθνικής Αρχής σε Ομάδες Εργασίας ή Επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνών Οργανισμών με αντικείμενο που άπτεται αμιγώς των αρμοδιοτήτων της και ορίζει τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε αυτές εκ μέρους της.
2. Ως προς το προσωπικό της Εθνικής Αρχής, ο Διοικητής ασκεί τις ακόλουθες κυρίως αρμοδιότητες:
α. Τοποθετεί, κατόπιν επιλογής βάσει του άρθρου 86 του ν. 3528/2007, τους προϊσταμένους των οργανικών μονάδων κάθε επιπέδου της Εθνικής Αρχής. Η διαδικασία του άρθρου 86 του ν. 3528/2007 καταλαμβάνει και το ένστολο προσωπικό.
Με απόφαση του Διοικητή της Αρχής, οι εν λόγω προϊστάμενοι παύονται υποχρεωτικά πριν από τη λήξη της θητείας τους, για τους λόγους που αναφέρονται στην παρ. 10 του άρθρου 86 του ν. 3528/2007. Η διαδικασία του άρθρου 86 του ν. 3528/2007 καταλαμβάνει και το ένστολο προσωπικό.
β. Μεταβατικά και για λόγους προσαρμογής και άμεσης λειτουργίας, ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής επιλέγει και τοποθετεί κατά την απόλυτη διακριτική του ευχέρεια, τους προϊσταμένους των οργανικών μονάδων κάθε επιπέδου της Εθνικής Αρχής για την πρώτη θητεία τους και αποφασίζει για την πρόωρη λήξη αυτής, την απαλλαγή ή τη μετακίνησή τους.
γ. Αποφασίζει για τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια πρόσληψης προσωπικού στην Εθνική Αρχή και για την υποβολή στους αρμόδιους φορείς και στο Α.Σ.Ε.Π. των αντίστοιχων αιτημάτων για τις σχετικές προκηρύξεις, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
δ. Καθορίζει τον αριθμό θέσεων αποφοίτων των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) και των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) για την πραγματοποίηση προαιρετικής πρακτικής άσκησης σε Υπηρεσίες της Αρχής.
ε. Έχει πειθαρχική εξουσία Γενικού Γραμματέα Υπουργείου για το πολιτικό προσωπικό.
3. Ως προς τα οργανωτικά θέματα της Εθνικής Αρχής, ο Διοικητής ασκεί τις ακόλουθες κυρίως αρμοδιότητες:
α. Διασφαλίζει ότι το πρόγραμμα και οι δραστηριότητες των επιμέρους οργανικών μονάδων και υπηρεσιών της Εθνικής Αρχής συμβαδίζουν με το στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο και τους τεθέντες στόχους, και επιπλέον ελέγχει και εποπτεύει όλες τις δραστηριότητες της Εθνικής Αρχής.
β. Μεταφέρει ανθρώπινους, οικονομικούς και λειτουργικούς πόρους καθώς και υλικοτεχνικό εξοπλισμό μεταξύ των οργανικών μονάδων της Εθνικής Αρχής.
γ. Υποδεικνύει εκπροσώπους της Εθνικής Αρχής σε συλλογικά όργανα του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας ή άλλων Υπουργείων και Φορέων.
δ. Εκδίδει αποφάσεις σύστασης, συγκρότησης και ορισμού μελών επιτροπών, μεταξύ άλλων, για θέματα προμηθειών και ομάδων εργασίας αρμοδιότητας της Εθνικής Αρχής.
4. Ως προς τα θέματα πολιτικής προστασίας, εκτός από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 37 του παρόντος νόμου αρμοδιότητες της Εθνικής Αρχής, ο Διοικητής:
α. Εκδίδει τις αποφάσεις για την κήρυξη κατάστασης Αυξημένης Ετοιμότητας και Επιφυλακής του άρθρου 28, κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας στις περιπτώσεις του άρθρου 32, Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας του άρθρου 31 του παρόντος και εισηγείται στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη την εισήγησή του προς το Υπουργικό Συμβούλιο για έκδοση απόφασης κήρυξης Έκτακτης Ανάγκης Εθνικής Σημασίας του άρθρου 33 του παρόντος νόμου,
β. Εισηγείται στον Υπουργό Εσωτερικών την κατανομή των πιστώσεων που είναι εγγεγραμμένες στον προϋπολογισμό της Εθνικής Αρχής, καθώς και των, τυχόν, αναγκαίων έκτακτων ενισχύσεων, στους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους Ο.Τ.Α., για την υλοποίηση σχεδιασμού και εφαρμογής μέτρων πολιτικής προστασίας,
γ. Συντονίζει και κατευθύνει τις δράσεις που περιλαμβάνονται στην αποστολή του Εθνικού Συστήματος του άρθρου 4 του παρόντος, επιπέδου κεντρικής διοίκησης, σύμφωνα με τις μεθόδους οργάνωσης, τα όργανα και την κατανομή αρμοδιοτήτων που προβλέπονται στον παρόντα νόμο.
δ. Διατυπώνει πρόταση στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη για τον τριετή Εθνικό Σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας προκειμένου να εισηγηθεί την έγκρισή του στο Υπουργικό Συμβούλιο.
ε. Εισηγείται στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη το διορισμό δύο εκ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και του Επιστημονικού Συμβουλίου αντίστοιχα, του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3387/2005.
στ. Αποφασίζει, σε περίπτωση κατάστασης Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, για την άμεση προμήθεια και διάθεση υλικών, εφοδίων και μέσων πολιτικής προστασίας, καθ` υπέρβαση των προϋπολογισθέντων, εφόσον τούτο κρίνεται ως απολύτως αναγκαίο.
ζ. Επικουρείται από τους δύο (2) Υποδιοικητές της Εθνικής Αρχής οι οποίοι είναι άμεσοι βοηθοί του. Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματός του, ο Διοικητής αναπληρώνεται από τον Υποδιοικητή Συντονισμού.
η. Ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής μπορεί με απόφασή του, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, να μεταβιβάζει στον Υποδιοικητή Συντονισμού, στον Υποδιοικητή Οργάνωσης, στο Διοικητή του Ε.Σ.ΚΕ.Π.Π. ή στους Προϊσταμένους Διευθύνσεων και Τμημάτων ορισμένες αρμοδιότητές του εκτός από αυτές που του μεταβίβασε με απόφασή του ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη. Επίσης, μπορεί, με όμοια απόφαση, να εξουσιοδοτεί τα πιο πάνω όργανα να υπογράφουν «με εντολή» του πράξεις ή άλλα έγγραφα αρμοδιότητάς του.
θ. Ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής μπορεί να συγκροτεί ομάδες εργασίας αποτελούμενες από στελέχη υπηρεσιών ή φορέων, από εμπειρογνώμονες και ιδιώτες, για τη μελέτη σχετικών με τις αρμοδιότητές του θεμάτων.