Αρχική Σχέδιο Νόμου Περί Διεθνούς ΠροστασίαςΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ Άρθρο 90 (Άρθρο 43 Οδηγίας 2013/32/ΕΕ) Διαδικασίες στα σύνορα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ Άρθρο 90 (Άρθρο 43 Οδηγίας 2013/32/ΕΕ) Διαδικασίες στα σύνορα

1. Στις περιπτώσεις που υποβάλλονται αιτήσεις διεθνούς προστασίας στα σύνορα και τις ζώνες διέλευσης λιμένων ή αερολιμένων της χώρας, οι αιτούντες απολαμβάνουν των δικαιωμάτων και των εγγυήσεων των διατάξεων των άρθρων 69, 71, 75 και 47 του παρόντος νόμου. Οι αιτήσεις διεθνούς προστασίας που υποβάλλονται κατά το προηγούμενο εδάφιο εξετάζονται ως προς το παραδεκτό ή/και ως προς την ουσία τους.
2. Αν δεν ληφθεί απόφαση εντός είκοσι οκτώ (28) ημερών από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, επιτρέπεται στον αιτούντα η είσοδος και παραμονή του στο εσωτερικό της χώρας, προκειμένου να εξετασθεί η αίτησή του σύμφωνα με τις λοιπές διατάξεις του παρόντος.
3. Σε περίπτωση μαζικών αφίξεων αφίξεων υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών, οι οποίοι υποβάλλουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας στα σύνορα ή σε ζώνη διέλευσης λιμένων ή αερολιμένων της χώρας ή ενόσω παραμένουν σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη στην πράξη η εκεί εφαρμογή της παραγράφου 1, οι εν λόγω διαδικασίες μπορούν να εφαρμόζονται επίσης όπου και επί όσο χρονικό διάστημα φιλοξενούνται κανονικά οι συγκεκριμένοι υπήκοοι τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς σε σημεία πλησίον των συνόρων ή της ζώνης διέλευσης. Επίσης στην περίπτωση αυτή με κοινή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Εθνικής Αμυνας εφαρμόζονται τα παρακάτω:
α. Η καταγραφή της αίτησης διεθνούς προστασίας, οι επιδόσεις των αποφάσεων και λοιπών διαδικαστικών εγγράφων, καθώς και η παραλαβή προσφυγών μπορεί να πραγματοποιείται από προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας ή προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
β. Η συνέντευξη με τους αιτούντες διεθνή προστασία, δύναται να διενεργείται και από προσωπικό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο ή άλλων αρχών.
γ. Η απόφαση του πρώτου βαθμού εκδίδεται υποχρεωτικά εντός δύο (2) ημερών. Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής είναι τριών (3) ημερών. Η προσφυγή προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός τριών (3) ημερών. Η προθεσμία για την ειδοποίηση του αιτούντος σε περίπτωση προφορικής ακρόασης και για την κατάθεση τυχόν υπομνήματος μετά την εξέταση της προσφυγής είναι μίας (1) ημέρας. Η απόφαση εκδίδεται υποχρεωτικά εντός πέντε (5) ημερών.
4. Με την κοινή απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Υπουργού Εθνικής Άμυνας της προηγούμενης παραγράφου δύναται να ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια που αφορά στην εφαρμογή του παρόντος.

Σχόλια
  • 21 Οκτωβρίου 2019, 15:26 | Μητρώο Δικηγόρων Υπηρεσίας Ασύλου

    90 παρ. 3 γ’ : «Η προθεσμία για την άσκηση προσφυγής είναι τριών (3) ημερών. Η προσφυγή προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός τριών (3) ημερών». Εξαιρετικά σύντομη προθεσμία που παραβιάζει το δικαίωμα σε πραγματική προσφυγή και προφανώς ανίκανη να διασφαλίσει την προστασία απέναντι στην αυθαίρετη επαναπροώθηση. Η διάταξη έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις εύλογες προθεσμίες που προβλέπει η οδηγία 2013/32/εε και τη ρητή επιταγή της οι προθεσμίες αυτές να μην καθιστούν αδύνατη ή υπερβολικά δυσχερή την άσκηση του δικαιώματος σε πραγματική προσφυγή. Η προθεσμία των 3 ημερών σε συνδυασμό με την επί ποινή απαραδέκτου αναγραφή των λόγων της προσφυγής του άρθρου 93 καθιστά πρακτικά αδύνατη την προετοιμασία της προσφυγής και στην ουσία εμποδίζει την άσκησή της. Σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα είναι πρακτικά αδύνατο ο/η αιτών/ούσα να συγκεντρώσει όλα τα στοιχεία που χρειάζονται για την υποστήριξη του αιτήματος και την απόδειξη των ισχυρισμών του/της, αλλά και να τύχει νομικής συνδρομής, που κρίνεται εξ ορισμού απαραίτητη για την προβολή των λόγων της προσφυγής, τη στιγμή μάλιστα που το κρατικό σύστημα δωρεάν νομικής βοήθειας στα σημεία αυτά υπολειτουργεί αλλά και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε καμία περίπτωση δεν επαρκούν. Ιδίως δε στις περιπτώσεις αιτούντων που βρίσκονται υπό καθεστώς περιορισμού της ελευθερίας εντός του ΚΥΤ ή εντός κλειστού κέντρου κράτησης ή σε κρατητήρια, οι αιτήσεις μάλιστα των οποίων εξετάζονται κατά απόλυτη προτεραιότητα εντός 15 ημερών αλλά και στις περιπτώσεις των ευάλωτων αιτούντων άσυλο που εσφαλμένα δεν εξαιρούνται από τις εξαιρετικά σύντομες διαδικασίες του άρθρου 90 οι αιτήσεις των οποίων εξετάζονται επίσης κατά προτεραιότητα, είναι εμφανές ότι σκοπός της διάταξης αυτής είναι να καταστήσει την άσκηση παραδεκτής προσφυγής αδύνατη. Περαιτέρω, ο/η αιτών/ούσα στερείται του δικαιώματος υποβολής υπομνήματος επί της προσφυγής του άρθρου 99 το οποίο υποβάλλεται 3 μέρες πριν τη συζήτηση της προσφυγής καθώς η συζήτηση προσδιορίζεται 3 μέρες μετά την κατάθεση της προσφυγής.

  • 21 Οκτωβρίου 2019, 14:18 | HIAS ΕΛΛΑΔΟΣ

    Άρθρο 90, παρ.1:
    Η περιοριστική αναφορά του εν λόγω άρθρου στα δικαιώματα και εγγυήσεις των διατάξεων των άρθρων 69, 71, 75 και 47 του παρόντος νόμου, δημιουργεί εύλογες αμφιβολίες ως προς την τήρηση στη διαδικασία συνόρων των δικαιωμάτων και εγγυήσεων που προβλέπονται σε άλλα άρθρα του νόμου (π.χ. άρθρ. 43-44, 48, 49, 51-56, 58-61, 7-77, 82-83 κτλ.)

    Άρθρο 90, παρ.3:
    Οι προθεσμίες της παραγράφου 3 κρίνονται ασφυκτικές, ιδίως υπό το φως των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούν στα σημεία εισόδου. Η 3ήμερη προθεσμία για τη σύνταξη της προσφυγής είναι ανέφικτη, τόσο λόγω της αντικειμενικής αδυναμίας επικοινωνίας με τον προσφεύγοντα, μελέτης, έρευνας, μετάφρασης των σχετικών πηγών και εγγράφων και σύνταξης της προσφυγής στο ιδιαιτέρως βραχύ αυτό χρονικό διάστημα, καθώς και λόγω της αδυναμίας της Διοίκησης να εξυπηρετήσει τους νομικούς εκπροσώπους στο διάστημα αυτό (π.χ. να χορηγήσει αντίγραφα διοικητικού φακέλου του προσφεύγοντος, συμπεριλαμβανομένης της ηχητικής καταγραφής, και να παραλάβει τις σχετικές προσφυγές). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το μέσο χρονικό διάστημα για τη λήψη αντιγράφων της ηχητικής καταγραφής της συνέντευξης του προσφεύγοντος είναι ένας μήνας.
    Επιπλέον, η έως τώρα εμπειρία έχει καταδείξει ότι η παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής στα σύνορα είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, ιδίως όσον αφορά στις διαδικασίες ενώπιον της Αρχής Προσφυγών.
    Άλλωστε, ο προσδιορισμός της ημερομηνίας συζήτησης της προσφυγής εντός 3 ημερών από την κατάθεση της αίτησης καθιστά αδύνατη τη νομική εκπροσώπηση του προσφεύγοντος ενώπιον της Επιτροπής Προσφυγών, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή η μετάβαση των νομικών εκπροσώπων από τα σύνορα στην Αθήνα σε αυτό το εξαιρετικά βραχύ χρονικό διάστημα.
    Επιπροσθέτως, οι εν λόγω προθεσμίες έρχονται σε αντίθεση με μια σειρά προθεσμιών που προβλέπονται σε άλλα σημεία του σχεδίου νόμου. Για παράδειγμα, η 3ήμερη προθεσμία για την κατάθεση προσφυγής έρχεται σε αντίθεση με την 7ήμερη προθεσμία για τη διαδικασία συνόρων που προβλέπεται στο άρθρο 92(1)(γ).
    Επιπλέον, ο προσδιορισμός της συζήτησης της προσφυγής εντός των 3 ημερών από την κατάθεσή, όπως προβλέπεται στο άρθρο 90, παρ. 3, περ. γ’ έρχεται σε αντίθεση με τις εξής προθεσμίες:
    • «Σε κάθε περίπτωση απαιτείται βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δομής Υποδοχής ή Φιλοξενίας η οποία αποστέλλεται στην Επιτροπή έως την προτεραία της συζήτησης της υπόθεσης ότι οι αιτούντες διαμένουν πράγματι κατά την ημέρα της συζήτησης της προσφυγής τους σε αυτήν η οποία αποστέλλεται στην Αρχή Προσφυγών με κάθε πρόσφορο τρόπο» (Άρθρο 78, παρ. 3)
    • «Οι αρχές παραλαβής διαβιβάζουν στην Αρχή Προσφυγών αμελλητί το αργότερο δε εντός δύο (2) εργασίμων ημερών τον ηλεκτρονικό και εν συνεχεία τον διοικητικό φάκελο οι οποίοι εμπεριέχουν μεταξύ άλλων το πρωτότυπο της προσφυγής και τα οποιαδήποτε συνημμένα σε αυτήν έγγραφα» (Άρθρο 94, παρ. 3)
    • «Οι βοηθοί εισηγητές αναλαμβάνουν την σύνταξη αναλυτικής και εμπεριστατωμένης έκθεσης που περιέχει α) καταγραφή και επεξεργασία του πραγματικού της υπόθεσης και των προβαλλόμενων με την προσφυγή ισχυρισμών και αντιστοίχισης αυτών με τις πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής και β) απάντηση επί των ισχυρισμών η οποία τίθεται στη δικαιοδοτική κρίση των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών έως την προτεραία της συζήτησης» (Άρθρο 95, παρ. 5)
    • «Το έκθεμα κοινοποιείται στα μέλη των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, μαζί με τους σχετικούς διοικητικούς φακέλους, πέντε (5) ημέρες πριν από την ημέρα συζήτησης των προσφυγών» (Άρθρο 96, παρ. 3)
    • «Ο προσφεύγων δύναται να καταθέσει υπόμνημα για την ανάπτυξη των προβαλλόμενων με την προσφυγή ισχυρισμών το αργότερο τρείς (3) ημέρες πριν από τη συζήτηση της προσφυγής. Με το ίδιο υπόμνημα μπορεί να προβάλει και οψιφανείς και οψιγενείς ισχυρισμούς. Στην ίδια προθεσμία οφείλει και να προσκομίσει τα αποδεικτικά των ισχυρισμών του στοιχεία.» (Άρθρο 99)

  • 21 Οκτωβρίου 2019, 01:48 | Κωνσταντίνος Κουλαξίδης (Υπηρεσία Ασύλου)

    Παρ. 3 – Δεν διευκρινίζεται επαρκώς η έννοια «σημεία πλησίον των συνόρων». Θα μπορούσε για παράδειγμα η διαδικασία του συγκεκριμένου άρθρου να εφαρμοστεί στην περίπτωση φιλοξενίας αιτούντων στην περιοχή της Ηπείρου ή της πόλης της Πάτρας?

  • 20 Οκτωβρίου 2019, 12:32 | Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

    Το αρ. 90, παρ. 1 του Σχεδίου Νόμου διευκρινίζει ότι, στο πλαίσιο της διαδικασίας στα σύνορα, οι αίτησεις ασύλου «εξετάζονται ως προς το παραδεκτό ή/και ως προς την ουσία τους». Η διατύπωση αυτή είναι αντίθετη με το αρ. 43, παρ. 1 της Οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου.

    Η Οδηγία προβλέπει «καλά καθορισμένες περιστάσεις» υπό τις οποίες επιτρέπεται στις αρχές η εξέταση των αιτήσεων στα σύνορα. Απαριθμεί δε δύο μόνο σημεία που δύνανται να εξετάζονται στην εν λόγω διαδικασία: το παραδεκτό της αίτησης αφ’ενός, και την ουσία της όταν συντρέχει ένας εκ των λόγων εφαρμογής της ταχύρρυθμης διαδικασίας δυνάμει του αρ. 31, παρ. 8 αφ’ετέρου. Επομένως, όσον αφορά την κατ’ουσίαν εξέταση των αιτήσεων, η εφαρμογή της διαδικασίας στα σύνορα απαγορεύεται αν οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν εντοπίσει εκ των προτέρων ότι ο αιτών εμπίπτει σε μία από τις κατηγορίες που προβλέπει το αρ. 31, παρ. 8 της Οδηγίας – βλ. παραπάνω σχετικά με το αρ. 83, παρ. 9 του Σχεδίου Νόμου. Καθίσταται έτσι σαφές στο ευρωπαϊκό δίκαιο ότι η διαδικασία των συνόρων δεν αποτελεί κατάλληλο πλαίσιο για την πλήρη εξέταση της υπαγωγής του αιτούντος στη διεθνή προστασία και δεν δύναται να χρησιμοποιείται προς τούτο.

    Όσον αφορά την κατ’εξαίρεση εφαρμογή της διαδικασίας στα σύνορα σε περίπτωση μαζικών αφίξεων, το αρ. 90, παρ. 3 προβαίνει σε περαιτέρω εκτπώσεις στις εγγυήσεις που παρέχονται στη διαδικασία, αντίθετα με την υποχρέωση τήρησης των βασικών αρχών και εγγυήσεων του Κεφαλαίου ΙΙ της Οδηγίας. Στην περ. γ΄ επιχειρείται νέα σύντμηση των προθεσμιών της διαδικασία, με προθεσμία τριών μόνο ημερών, έναντι πέντε υπό το ισχύον νομικό πλαίσιο, για την κατάθεση προσφυγής κατά απορριπτικής απόφασης. Δεδομένου του εξαιρετικά συντόμου της προθεσμίας, σε συνδυασμό με την προτεινόμενη υποχρέωση υποβολής δικογράφου κρίνεται αδύνατη η πρόσβαση των αιτούντων σε πραγματική προσφυγή στην κατ’εξαίρεση διαδικασία στα σύνορα, κατά παράβαση του αρ. 43, παρ. 1 της Οδηγίας και του αρ. 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Κρίνεται εξίσου αδύνατη η δυνατότητα των αρχών να παρέχουν «επαρκή υποστήριξη», συμπεριλαμβανομένου αρκετού χρόνου, στους αιτούντες που χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας στα σύνορα. Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, η προθεσμία δεκαπέντε ημερών θεωρείται εύλογος χρόνος για την κατάθεση προσφυγής κατά απόρριψης της αίτησης ασύλου ως προδήλως αβάσιμης.

Σχόλια