Τα μεσάνυχτα της Τρίτης 1 Δεκεμβρίου 2009, ολοκληρώσαμε με επιτυχία τη δημόσια διαβούλευση σχετικά με τη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για τη σύσταση Γραφείου Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας των Σωμάτων Ασφαλείας. Σας ευχαριστώ όλους για τη συμμετοχή και την κατάθεση των σκέψεών σας. Τις επόμενες ημέρες, με νεότερη ανακοίνωσή μας, θα ενημερώσουμε σχετικά με τις τροποποιήσεις που θα γίνουν στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος με αφορμή τα σχόλια και τις απόψεις όσων συμμετείχαν στη διαβουλευτική διαδικασία.
Σε μια ευνομούμενη δημοκρατία η αντιμετώπιση της ανομίας πρέπει να συνοδεύεται από την διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών. Συνεπώς, αποστολή των σωμάτων ασφαλείας είναι να υπηρετούν τη δημοκρατία, τους πολίτες, την κοινωνική ειρήνη και την κοινωνική συμβίωση.
Όλοι γνωρίζουμε όμως, ότι η εικόνα των σωμάτων ασφαλείας τα τελευταία χρόνια δεν ήταν αυτή που επιθυμούμε. Η σχέση του πολίτη κυρίως με τις αστυνομικές αρχές, αποτελεί συχνά εστία εντάσεων και τριβών. Η επίκληση της δημόσιας ασφάλειας ή ποικίλων εκδοχών δημόσιου συμφέροντος εκ μέρους των Αρχών, οδηγεί συχνά σε υποχώρηση ρητών νομοθετικών και συνταγματικών εγγυήσεων για τα ατομικά δικαιώματα.
Απέναντι στα φαινόμενα αυθαιρεσίας, ο πολίτης παραμένει αποδυναμωμένος. Συχνά, η εξέταση των σχετικών καταγγελιών δημιουργεί γκρίζες ζώνες καχυποψίας και παραμένει μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία. Σήμερα, όταν ένας πολίτης προβεί σε μια καταγγελία πρέπει να περιμένει περισσότερο από έναν χρόνο μέχρι να πάρει μια απόφαση στα χέρια του που θα τον δικαιώνει ή όχι. Τα αποτελέσματα τα βιώνουμε όλοι. Το έργο των σωμάτων ασφαλείας απαξιώνεται, το ηθικό του προσωπικού καταρρακώνεται, η εμπιστοσύνη του πολίτη στου θεσμούς πλήττεται.
Το Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας των Σωμάτων Ασφαλείας αποτελεί έναν καινοτόμο θεσμό για την χώρα μας. Ο ρόλος του είναι να λειτουργήσει σαν ανεξάρτητος και αποτελεσματικός φορέας εξέτασης καταγγελιών αυθαιρεσίας κατά του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και του Λιμενικού Σώματος.
Με το σχέδιο Π.Δ. που παρουσιάζουμε σήμερα εκπληρώνονται πέντε βασικοί στόχοι όσον αφορά την διαδικασία εξέτασης καταγγελιών: Ανεξαρτησία – Αποτελεσματικότητα – Ταχύτητα – Δημόσια Λογοδοσία – Συμμετοχή του Πολίτη.
Ο νέος φορέας είναι συμβατός με την νομολογία του Ε.Δ.Δ.Α. καθώς και με την διεθνή πρακτική για την λειτουργία αντιστοίχων επιτροπών σε άλλες χώρες. Με την λειτουργία του νέου φορέα η Ελλάδα θα διαθέτει ένα από τα πληρέστερα συστήματα διεθνώς για την διερεύνηση περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας με εσωτερικό, εξωτερικό και δικαστικό έλεγχο των καταγγελιών.
Τέλος, θέλω να ανακοινώσω τη βούληση του Υπουργείου για αλλαγή του Πειθαρχικού Δικαίου και του τρόπου λειτουργίας των ΕΔΕ στα Σώματα Ασφαλείας, έτσι ώστε η εκάστοτε πειθαρχική διαδικασία να λαμβάνει χώρα ταχύτερα και χωρίς υπόνοιες συγκάλυψης. Η αλλαγή αυτή, για την οποία θα δουλέψει Ειδική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή με Ειδικούς Επιστήμονες και Υπηρεσιακούς, θα λειτουργήσει ενισχυτικά προς το Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, ολοκληρώνοντας σε πρώτη φάση τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στο μέτωπο της ενίσχυσης της λογοδοσίας και του κοινωνικού ελέγχου των Σωμάτων Ασφαλείας.
Με αφορμή την έναρξη της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, θα ήθελα να ζητήσω από όλους του ενδιαφερόμενους φορείς, συλλογικότητες αλλά και μεμονωμένους πολίτες να καταθέσουν την άποψη τους για την λειτουργία του νέου φορέα καθώς και τις προτάσεις τους για την περαιτέρω βελτίωση του θεσμού.Για την πληρέστερη ενημέρωση όλων, καταθέτουμε και τη σχετική αιτιολογική έκθεση. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι και την Τρίτη, 1η Δεκεμβρίου 2009.
Μιχάλης Χρυσοχοϊδης
Υπουργός Προστασίας του Πολίτη
