Αρχική ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: "ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ"Άρθρο 28 Κώδικες Δεοντολογίας νοσηλευτών/νοσηλευτριών, επισκεπτών/επισκεπτριών υγείας, μαιών/μαιευτών και βοηθών νοσηλευτών/νοσηλευτριών – Αντικατάσταση άρθρου 114 ν. 2071/1992Σχόλιο του χρήστη Γιώργος | 1 Νοεμβρίου 2022, 17:06
Tο παρόν σχέδιο νόμου, συμπτήσει τα επαγγέλματα υγείας και τους βοηθούς νοσηλείας/νοσοκόμους. Είναι λυπηρό να παρατηρείται έλειψη στοιχειώδους σεβασμού του κάθε επαγγελματία υγείας (ΕΥ) από το ίδιο το σχέδιο άρα και απο το αντίστοχο Υπουργείο και τους σχετικούς φορείς.Το παρόν σχέδιο νόμου, ομαδοποιεί τους νοσηλευτές, τους επισκέπτες υγείας και τους μαιευτές στην ίδια ομάδα με τους βοηθούς νοσηλείας που ελλοχεύει κινδύνους για την εξαφάνιση συγκεκριμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων, κάποιων κλάδων, που θα έχει επίπτωση στον κλάδο αλλά και στη δημόσια υγεία και την υγεία των πολιτών.Ως επιστήμονας μαία, θα περιοριστώ στο συγκεκριμένο επάγγελμα που αφορά τον κλάδο μου. Η μαιευτική είναι ξεχωριστή ειδικότητα από τη νοσηλευτική και θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά και όχι σαν υποδιέστερος κλάδος όπως προτάσει το παρόν σχέδιο νόμου. Είναι σημαντικό να ιδρυθεί μία μαιευτική υπηρεσία που να είναι υπεύθυνη για το μαιευτικό επάγγελμα (μαίες/μαιευτές) όπως υπάρχει το Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης Νοσηλευτικής (Ε.Σ.Α.Ν.).Αυτό είναι απαραίτητο εάν το Υπουργείο Υγείας (Υπ.Υ) θέλει πραγματικά την προαγωγή και προάσπιση της φυσιολογίας του τοκετού και της εδραίωση των μαιών στο σπίτι όπως προτάσουν τα άρθρα 36 και 37 στο Μέρος Θ.Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά – τί είναι δηλαδή η μαία:Η Μαία είναι το πρόσωπο που, έχοντας γίνει τακτικά αποδεκτή σε ένα πρόγραμμα σπουδών, νόμιμα αναγνωρισμένων στη χώρα στην οποία βρίσκεται και το οποίο στηρίζεται πάνω στις Ουσιώδεις δεξιότητες της βασικής μαιευτικής πρακτικής της ICM (Διεθνής Συνομοσπονδία Μαιών) και στο πλαίσιο των Παγκόσμιων προτύπων μαιευτικής εκπαίδευσης της ICM, έχει αποκτήσει τα νόμιμα προσόντα για να εγγραφεί και/ή να αποκτήσει τη νόμιμη άδεια άσκησης της μαιευτικής ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί τον τίτλο της «Μαίας» και που επιδεικνύει ικανότητες στην άσκηση της μαιευτικής.Η Μαία αναγνωρίζεται ως υπεύθυνος και υπόλογος επαγγελματίας που εργάζεται σε στενή επαφή με τις γυναίκες για να δώσει την απαραίτητη υποστήριξη, περίθαλψη και συμβουλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της λοχείας, αναλαμβάνει με πλήρη ευθύνη την εκτέλεση τοκετών και την περίθαλψη του νεογνού και του βρέφους. Αυτή η φροντίδα περιλαμβάνει προληπτικά μέτρα, την προώθηση του φυσικού τοκετού, την ανίχνευση επιπλοκών στη μητέρα και στο παιδί και εκτίμηση για την κατάλληλη ιατρική ή άλλη βοήθεια καθώς επίσης και την εφαρμογή επειγόντων μέτρων.Η Μαία έχει σημαντικό ρόλο στη συμβουλευτική και στην εκπαίδευση σε θέματα υγείας, όχι μόνο για τη γυναίκα αλλά επίσης μέσα στην οικογένεια και στην κοινωνία. Αυτή η δραστηριότητα πρέπει να περιλαμβάνει προγεννητική εκπαίδευση και προετοιμασία γονεϊκότητας και μπορεί να επεκταθεί στην υγεία των γυναικών, στη σεξουαλική ή αναπαραγωγική υγεία και στη φροντίδα του παιδιού. Η Μαία μπορεί να εξασκήσει το επάγγελμά της σε οποιεσδήποτε συνθήκες, περιλαμβανομένων του σπιτιού, της κοινότητας, των νοσοκομείων, των κλινικών και των μονάδων υγείας.Κώδικας ΔεοντολογίαςΘα έπρεπε να υπάρχει κώδικας δεοντολογίας όλων των επαγγελματιών υγείας ξεχωριστά σε συνεργασία των αντίστοιχων υπηρεσιών και των σχετικών τους συλλόγων. Στο μαιευτικό κλάδο η Μαιευτική υπηρεσία και οι σύλλογοι μαιών/ευτών θα έπρεπε να συνεργάζονται με το Υπ.Υ για το σχετικό κώδικα δεοντολογίας. Η ICM ορίζει τον κώδικα δεοντολογίας των μαιών για να καθοδηγήσει την εκπαίδευση, την πρακτική και έρευνα της μαίας. Αυτός ο κώδικας αναγνωρίζει τις γυναίκες ως άτομα με ανθρώπινα δικαιώματα, επιδιώκει δικαιοσύνη για όλους τους ανθρώπους και ισότητα στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, και βασίζεται στην αμοιβαία σχέση σεβασμού, εμπιστοσύνης και αξιοπρέπειας όλων των μελών της κοινωνίας.Επιπλέον, ο κώδικας αντιμετωπίζει τις ηθικές εντολές της/ου μαίας/ευτή σύμφωνα με το ρόλο του, το παγκόσμιο ορισμό της/ου Μαίας/ευτή και τα standards της ICM για την προώθηση της υγείας και της ευημερίας των γυναικών και των νεογνών στις οικογένειες και τις κοινότητές τους. Ο κώδικας αυτός περιλαμβάνει πληροφιρίες σχετικές με το πώς οι μαίες/ευτές σχετίζονται και συνεργάζονται με άλλους ανθρώπους/ΕΥ, πώς ασκούν το επάγγελμά τους, πώς αναλαμβάνουν τις επαγγελματικές τους ευθύνες και τα καθήκοντα τους και πώς εργάζονται για να διασφαλίσουν την ακεραιότητα του επαγγέλματος τους.Σύμφωνα με την ICM, ο κώδικας δεοντολογίας πρέπει να περιλαμβάνει τις σχέσεις και συνεργασίες των μαιών/ευτών τόσο με την γυναίκα και τον έγκυο άνθρωπο, την οικογένεια τους, όσο και με άλλους ΕΥ με σεβασμό. Επιπρόσθετα, περιλαμβάνεται η μαιευτική πρακτική – όσον αφορά την ίδια τη μαία και τις δεξιότητες της, οι επαγγελματικές ευθύνες του κλάδου αλλά και η συνεχής προώθηση και εξέλιξη των μαιευτικών γνώσεων και πρακτικών για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών, την εξέλιξη της επιστήμης με περαιτέρω έρευνα και την εξέλιξη της εκπαίδευσης.Στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) υπάρχει το Συμβούλιο των Μαιών/ευτών και Νοσηλευτών/τριών (Nursing and Midwifery Council – NMC) που είναι μία ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή για τους/ις νοσηλευτές/τριες, τις/ους μαίες/ευτες και τους συνεργάτες νοσηλευτών με σκοπό την ασφαλή, αποτελεσματική και ευγενική νοσηλευτική και μαιευτική που βελτιώνει την υγεία και την ευημερία όλων. Κύριος ρόλος τους είναι η ρύθμιση των κλάδων αυτών ξεκινώντας από την προώθηση υψηλών εκπαιδευτικών και επαγγελματικών προτώπων για τους σχετικούς κλαδους ξεχωριστά. Όλες οι σχετικές σχολές στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα του ΗΒ, οφείλουν να επικυρώνουν τα προγραμματα σπουδών τους με τον NMC για να έχουν ισχύ τα πτυχία τους και να μπορούν να έχουν δικαίωμα για άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Ο κώδικας δεοντολογίας είναι κοινός προς όλους τους σχετικούς κλάδουν που ελέγχουν, αλλά δεν υπάρχει υποτίμηση κανένα ρόλου όσον αφορά τα καθηκοντολόγια του κάθε ΕΥ. Δεύτερον, διατηρούν το μητρώο των ΕΥ που είναι κατάλληλοι για να ασκήσουν το επάγγελμά τους – έχουν δηλαδή ενεργή άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Τέλος, διερευνούν ανησυχίες/καταγγελίες για την πρακτική άσκηση των συγκεκριμένων ΕΥ – κάτι σαν το πειθαρχικό που υπάρχει στην Ελλάδα αλλά σχεδόν ποτέ δεν ενεργοποιείται.Το συμβούλιο αυτό δημιουργεί ξεχωριστές οδηγίες για τον κάθε κλάδο. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ξεχωριστά πρότυπα (standards) για τους/ς νοσηλευτές/τριες, που είναι κοινά για τους συνεργάτες νοσηλευτές (όπως επισκέπτες υγείας) αλλά οι μαίες/ευτές έχουν ξεχωριστά πρότυπα από αυτά καθώς το αντικείμενό τους είναι ξεχωριστό.Αν λοιπόν το παρόν σχεδιο νόμου έχει σκοπό τη σωστή δημιουργία ενός κοινού κώδικα δεοντολογίας των 3 κλάδων των ΕΥ (νοσηλευτών, μαιευτών και επισκεπτών υγείας) τότε θα πρέπει να ιδρυθεί ένας φορέας/ ένα συμβούλιο που θα αποτελείται από μέλη των τριών αυτών ειδικοτήτων και θα υπάρχει απόλυτος σεβασμος του κάθε επαγγέλματος με σκοπό την προστασία της κοινωνίας (PROTECT OF PUBLIC). Οι βοηθοί νοσηλευτές δεν έχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλατος καθώς δεν έχουν κατοχηρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα (εκτός και αν υπάγονται στους νοσηλευτές) και θα έπρεπε να τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας του Εθνικού συστήματος Υγείας – όπως και κάθε άτομο που εργάζεται μέσα σε αυτά (ακόμα και πολιτικό προσωπικό). Αυτό γιατί, οι βοηθοί νοσηλευτές δεν έχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, δεν παίρνουν αποφάσεις για παροχή φροντίδας/περίθαλψης και δεν περνάνε πειθαρχικό σε ανησυχία/καταγγελία για την συμπεριφορά ή την πρακτική τους. Ο κώδικας δεοντολογίας όμως έχει συγκεκριμένο σκοπό ύπαρξης και με το παρόν σχέδιο δεν είναι ξεκάθαρο εαν υπάρχει κατανόηση του σκοπού της ύπαρξης κώδικα δεοντολογίας και καθηκοντολογίου του κάθε ΕΥ ξεχωριστά.Παραγραφος 3 του παρόντος σχεδίου νόμου – είναι απαραίτητο για το Υπ.Υ να κατανοήσει οτι ο κάθε κλάδος έχει δικό του καθηκοντολόγιο και δεν μπορεί να υπάρχει καθηκοντολόγιο νοσηλευτών και του παραϊατρικού προσωπικού ως ένα κοινό καθηκοντολόγιο. Ουσιαστικά η συγκεκριμένη παράγραφος φέρει στην επιφάνεια του προβλήματος της αφάνεια συγκεκριμένων ΕΥ – αυτών των μαιών/ευτών και των επισκεπτών υγείας. Ως μαία θλίβομαι που ο κλάδος μας εδώ και χρόνια δεν λαμβάνει τον απαραίτητο σεβασμό αρχικά τόσο απο τα σχετικά Υπουργεία – Υπ.Υ και Υπουργείο Παιδείας και θρησκευτάτων, όσο και από τους ιατρικούς και νοσηλευτικούς κλάδους. Τα σχετικά υπουργεία, που αναφέρθηκα παραπάνω, δεν κάνουν κάτι για τη διασφάλιση των μαιών/ευτών σαν κλάδος παρά προτείνουν την ομογενοποίηση των μαιών με τους νοσηλευτές, που θέτει σε κίνδυνο τη κατάλληλη παροχή μαιευτικής φροντίδας από μαίες/ευτές στις γυναίκες και τα νεογνά. Με άλλα λόγια η παρούσα πρόταση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών της (γυναικών και νεογνών – άρα της οικογένειας). Παρόλαυτά επιθυμεί το Υπ.Υ να προασπισει και να προωθήσει τη φυσιολογία του τοκετού – χωρίς όμως να λάβει υπόψην του πως θα γίνει αυτό αφού υποβιβάζεται το επάγγελμα των μαιών/ευτών που είναι οι πλέον κατάλληλοι για την προάσπιση της φυσιολογίας του τοκετού;Το καθηκοντολόγιο των Mαιών – Mαιευτών είναι συνταγματικά κατοχηρωμένο και βασίζεται στα παρακάτω:-Στο ΝΔ 2593/53 περί ασκήσεως του Μαιευτικού επαγγέλματος και εκπαιδεύσεως των Μαιών. -Στις κατευθυντήριες Οδηγίες της ΕΟΚ (154/80, 155/80..) – Στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 36/2005 όπως αυτή εναρμονίστηκε στην ελληνική νομοθεσία με το Προεδρικό Διάταγμα 38-25/05/2010 (τομεακά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα) και τροποποιήθηκε με το νόμο 4093/2012 (ΦΕΚ 222 Α΄) -Στα επαγγελματικά δικαιώματα για την άσκηση του Μαιευτικού επαγγέλματος (ΦΕΚ 159/ 14-6-89). -Στη Διακήρυξη του Μονάχου (MUNICH DECLARATION NURSES AND MIDWIVES: A FORCE FOR HEALTH 16-6-2000). -Στις θέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. -Στις θέσεις της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Μαιών (ICM). -Στο πρόγραμμα σπουδών των προγραμμάτων Μαιευτικής των πρών ΤΕΙ και νυν Πανεπιστημιακών τμημάτων -Στα ισχύοντα συστήματα Υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Και σε αυτά δεν υπάρχει συσχετισμός του συγκεκριμένου καθηκοντολογίου των μαιών/ευτών με αυτό των συναδέλφων νοσηλευτών ή λοιπών ΕΥ. Είναι σημαντικό να υπάρχουν ξεχωριστά λοιπόν καθηκοντολόγια του κάθε ΕΥ χωρίς την υπονόμευση κάποιου κλάδου για την προάσπιση της υγείας των πολιτών που φροντίζει ο κάθε κλάδος.Κλείνοντας, να σημειωθεί οτι οι νοσηλευτές δεν μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα και να είναι κύριοι ΕΥ στη περίθαλψη ασθενών χωρίς τη συμβολή και τη καθοδήγηση του ιατρού. Εν αντιθέση, /ο μαία/ευτής είναι ένας αυτόνομος ΕΥ με κατοχηρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα για την παρακολούθηση της κύησης, εργαζόμενη/ος σε στενή επαφή με τις γυναίκες για να δώσει την απαραίτητη υποστήριξη, φροντίδα και συμβουλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της λοχείας χωρίς την απαραίτητη παρουσία ή συνεργιασία με ιατρούς. Επιπλέον αναλαμβάνει με πλήρη ευθύνη την εκτέλεση τοκετών και την φροντίδα του νεογνού και του βρέφους έως την 28η ημέρα μέτα τον τοκετό. Αυτό συνεπάγεται ότι σαν ρόλος η/ο μαία/ευτής και σαν κλάδος μαιευτικής δεν μπορεί και δεν θα έπρεπε το καθηκοντολόγιο των μαιών/ευτών να ανήκει και να υπάγεται σε αυτό των νοσηλευτών, καθώς εξ ορισμού είναι ένας αυτόνομο επάγγελμα. Σα μαία, ελπίζω πως το Υπ.Υ θα λάβει σοβαρά υπόψην του τα ήδη κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα των μαιών/ευτών θα σεβαστεί το ρόλο μας και θα δημιουργηθεί μια ξεχωριστή μαιευτική υπηρεσία υπεύθυνη για τον μαιευτικό κλάδο, ανεξάρτητη από το νοσηλευτικό κλάδο όπως προτάσει το παρόν σχέδιο νόμου.Με εκτίμηση, Βαρδαβάκη Ζωή RM, PhDc, MSc, PGCertLTHE, BSc, FHEA Senior Midwifery Lecturer Department Allied Health Professions, Midwifery and Social Work (AHM) School of Health and Social Work University of Hertfordshire, UKΣχετικές βιβλιογραφικές πηγές ICM (2017). International Definition of the Midwife. Retrieved online: https://www.internationalmidwives.org/assets/files/definitions-files/2018/06/eng-definition_of_the_midwife-2017.pdf WHO (2000). Munich Declaration: Nurses and midwives: a Force for Health, 2000. Retrieved from: https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0007/53854/E93016.pdf Ευρωπαϊκή Οδηγία 36/2005 σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Διαθέσιμο: https://www.ccbe.eu/NTCdocument/02005L00362007010112_1190192058.pdf ΣΕΜΜΑ. Νομοθεσία. Διαθέσιμο: https://semma.gr/aytomato-proschedio/ ΦΕΚ (2012). Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Τεύχος Πρώτο – Αρ. φύλλου 222. Διαθέσιμο: https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2014/fek222a.pdf