Αρχική ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: "ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ"ΜΕΡΟΣ Θ΄ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Άρθρο 36 Προαγωγή του φυσικού τοκετούΣχόλιο του χρήστη Τζενη Κουτση | 2 Νοεμβρίου 2022, 09:55
  • Σχόλιο του χρήστη 'Τζενη Κουτση' | 2 Νοεμβρίου 2022, 09:55

    Αρχικά, θα θέλαμε να σχολιάσουμε ότι είναι ευχάριστο και θετικό ότι για πρώτη φορα υπάρχει μια οργανωμενη προσπαθεια να τεθεί νομικό πλαίσιο για την δημιουργια Κεντρων Τοκετου στην Ελλάδα. Η προσπάθεια αυτή οφείλει να γίνει με τρόπο συστηματικο, βασισμενο σε διεθνεις κατευθύνσεις και πρωτοκολλα, με υψηλή ποιότητα και τις σωστές βάσεις από την αρχή.Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ, 1998) η φροντίδα σε μία φυσιολογική εγκυμοσύνη και τοκετό θα πρέπει να περιλαμβάνει τη αποϊατρικοποίηση, πράγμα που σημαίνει αλλαγή της μαιευτικής φροντίδας και διασφάλιση ότι δεν χρησιμοποιούνται μη αναγαικες ή ακατάλληλες ιατρικές παρεμβάσεις. Επίσης το 2018, δημοσιεύτηκε το νέο πρωτόκολλο του ΠΟΥ με σκοπό την προώθηση ολιστικής και ανθρωποκεντρικής φροντίδας (ΠΟΥ, 2018), ωστε η μητέρα, κα το νεογνό, να εχουν βελτιστα αποτελεσματα, αλλα και να βιώσουν μια θετικη περιγεννητική εμπειρια. Πραγματι, οι περιττές ιατρικές παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια του τοκετού μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τόσο την ασφάλεια και τη συναισθηματική ευημερία της μητέρας όσο και του μωρού (Shaw, 2013).Η συγκεκριμένη προτεινόμενη διαβούλευση έχει σκοπό τη δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για την προάσπιση και προώθηση της φυσιολογίας του τοκετού. Στην διαβούλευση δεν βλέπουμε πουθενά να υπάρχουν βασικοί λειτουργικοί ορισμοί, πχ τι ορίζεται ως φυσικός τοκετός ή τον ξεκαθαρο και αυτονομο πολο της Μαιας/ τη, αναδεικνύοντας ουσιαστικα την την αφάνεια ή την αποδυνάμωση των Μαιών/των.Ως έχει στο κείμενο, είναι ατυχής η χρήση της λέξης φυσικού τοκετού καθώς σύμφωνα με τον Dick-Read (2004) φυσικός ορίζεται ο τοκετός στον οποίο καμία φυσική, χημική ή ψυχολογική κατάσταση δεν είναι πιθανό να διαταράξει τη φυσιολογική σειρά των γεγονότων ή να διαταράξει τα φυσικά φαινόμενα του τοκετού. Όσον αφορά τον φυσιολογικό τοκετό υπάρχουν διάφοροι ορισμοί στην υπάρχουσα διεθνή βιβλιογραφία και εδώ και μία σχεδόν εικοσαετία υπάρχει μια δημόσια συζήτηση για τον φυσιολογικό τοκετό. Οι ορισμοί για τον φυσιολογικό τοκετό σε χώρες υψηλού εισοδήματος μπορεί να είναι αμφιλεγόμενοι λόγω της συμπερίληψης ορισμένων κοινών αλλά παρεμβατικών πρακτικών (Jackson et al., 2020). Ο Walsh (2012) τονίζει ότι είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τι σημαίνει η φράση φυσιολογικός (physiological) τοκετός και αυτό γιατί είναι συνυφασμένη με τον συνηθισμένο (normal) τοκετό. Συνεχίζει τονίζοντας ότι εάν αναφερόμαστε σε τοκετούς εντός των νοσοκομείων, ο συνηθισμένος τοκετός συνδέεται με ιατρικές παρεμβάσεις. Στην Ελλάδα οι περισσότεροι τοκετοί λαμβάνουν χώρο στα νοσοκομεία και γίνονται υπό την εποπτεία των μαιευτήρων – γυναικολόγων. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) για το έτος 2014 ο μέσος όρος των φυσιολογικών τοκετών στη χώρα μας είναι 15.3%, με τα ιδιωτικά μαιευτήρια να έχουν φυσιολογικούς τοκετούς σε ποσοστό 1.9% και 36.8% στα δημόσια μαιευτήρια. Τα στοιχεία αυτα είναι ιδιαίτερα σημαντικά καθώς οποιαδήποτε ιατρική παρέμβαση όπως η εκτέλεση περινεοτομής στα ιδιωτικά μαιευτήρια κατατάσσεται τον τοκετό ως “κολπικό με χειρουργικές επεμβάσεις” και άγγιζε το 39.4% ενώ τα δημόσια νοσοκομεία ήταν 9.4% (Υπουργείο Υγείας 2017). Στόχος λοιπόν αυτού του νομοθετικού πλαισίου θα έπρεπε να είναι η προάσπιση και η προώθηση της φυσιολογίας της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της λοχείας για καλύτερα περιγεννητικά αποτελέσματα παρέχοντας ολιστική φροντίδα μέσω των μαιών/ευτών. Γι’αυτόν τον λόγο, θα έπρεπε αρχικά να συμφωνηθεί το γενικότερο πλαίσιο για το τι ορίζει ο νομοθέτης ως φυσικός τοκετός.Ο ΠΟΥ (2019) σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως είναι η Διεθνής Ομοσπονδία Μαιών/ευτών, η UNICEF, η Διεθνής Ομοσπονδία Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, ο Διεθνής Οργανισμός Παιδιάτρων, κ.α. τονίζουν πως για τη βελτίωση των περιγεννητικών αποτελεσμάτων των μητέρων και των νεογνών τους χρειάζεται ένα κατάλληλο περιβάλλον το οποίο εκτιμά και σέβεται τις/ους μαίες/ευτές και εκτιμά και σέβεται τις γυναίκες. Στο σχέδιο νόμου με τίτλο “Δευτεροβάθμια περίθαλψη, ιατρική εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας” Μέρος Θ, τα άρθρα 36 και 37 είναι ελλιπή και ουσιαστικά ελλοχεύουν κινδύνους. Αναφορικά με το άρθρο 36 για την προαγωγή του φυσικού τοκετού δεν ορίζει τί είναι ένα Κέντρο Φυσικού Τοκετού, ποιός θα είναι ο κύριος επαγγελματίας υγείας για την παροχή φροντίδας στις γυναίκες που το επιλέγουν. Θα ήταν χρήσιμο να συμπεριλαμβάνεται ένα γλωσσάρι για να εξηγήσουν συγκεκριμένες ορολογίες και να περιγράφονται αναλυτικά τα πλαίσια και οι προδιαγραφες σχετικές με την λειτουργία των Κέντρων Φυσικού Τοκετού όπως ορίζονται από την Ευρωπαϊκή και άλλη διεθνή βιβλιογραφία. Όπως περιγράφεται στο παρόν έγγραφο, το τμήμα αυτό μοιάζει περισσότερο με μια κλασική Αίθουσα τοκετών ενός Ελληνικού μαιευτηρίου, αλλά μόνο για περιστατικά ‘χαμηλού’ κινδυνου, κατι το οποίο ΔΕΝ είναι Κεντρο Τοκετου.Θα ήταν λοιπόν σημαντικό να ορίσουμε τί είναι ένα κέντρο τοκετού (Birth Centre – BC ή Midwifery (- led) Unit – MLU) και όχι κέντρο φυσικού τοκετού, όπως περιγράφεται στο παρόν έγγραφο. Το Κέντρο Τοκετού (ΚΤ) σύμφωνα με παγκόσμιες βιβλιογραφίες διευθύνεται αυτόνομα από διευθύνουσα μαία και στελεχώνεται από μαίες και βοηθούς μητρότητας (Newbury et al., 2018). Οδηγίες για τη λειτουργία του ΚΤ, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων καταλληλότητας και των κλινικών πρωτοκόλλων, αναπτύσσονται σε συνεργασία μίας διεπιστημονικής ομάδας με επικεφαλή τη διευθύνουσα μαία (Newbury et al., 2018). Υπάρχουν δύο ειδών ΚΤ, τα “ανεξάρτητα” ΚΤ (Freestanding MLU) που είναι στην κοινότητα και εκτός νοσοκομείων και τα ΚΤ εντός των νοσοκομειακών μονάδων (Alongside MLU) που όμως είναι σε διαφορετικό χώρο από την Αίθουσα Τοκετών (ΑΤ) (Ιατρικοποιημένο μοντέλο φροντίδας ή Obstetric led Unit – OLU). Τα ΚΤ προάγουν το μαιοκεντρικό μοντέλο συνεχιζόμενης φροντίδας που παρέχει μαιευτική φροντίδα από την ίδια μαία ή ομάδα μαιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της γέννησης και της λοχείας (ως την 6η εβδομάδα) με δυνατότητα παραπομπής σε εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα, όποτε χρίζεται απαραίτητο (Sandall et al., 2016). Το μοντέλο αυτό, περιλαμβάνει τον συντονισμό της παροχής μαιευτικής φροντίδας και τη δημιουργία της αμφίδρομης σχέσης στην πάροδο του χρόνου (Sandall et al. 2016). Πέρα από την ασάφεια της παρούσας διαβούλευσης για το τι είδους ΚΤ θα δημιουργηθεί, δεν υπάρχει ξεκάθαρη τοποθέτηση για το ποιοί θα ηγούνται της δημιουργίας και λειτουργίας ενος τετοιου ΚΤ. Τίθεται, λοιπον, το εύλογο ερώτημα σε ποιά Διοικητική Υπηρεσία θα ανήκουν οι εργαζόμενοι στο ΚΤ, ποιος Επαγγελματιας Υγείας (ΕΥ) θα είναι ο ‘φυσικος’ ‘ηγέτης’, πως θα πλαισιώνεται και διασφαλίζεται η ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας (auditing, quality assurance), και ποιος θα ειναι ο Κανονισμός Λειτουργίας ενος ΚΤ.Πραγματι, τα ΚΤ σε πολλές χώρες, λειτουργούν με δικά τους πρωτόκολλα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα ΚΤ δημιουργούν τα δικά τους πρωτόκολλα βασιζόμενοι στα εθνικά κλινικά πρωτόκολλα για την περιγεννητική φροντίδα για τις υγιείς γυναίκες και μωρά (NICE, 2017). Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες που έχουν ΚΤ (Hermus et al, 2015; AABC, 2017). Σύμφωνα με τον NICE (2017) τόσο στις πρωτοτόκες χαμηλού κινδύνου όσο και στις πολυτόκες γυναίκες, ο προγραμματισμένος τοκετός στο ΚΤ (εντός ή εκτός νοσοκομείου) είναι ιδιαίτερα κατάλληλος, καθώς το ποσοστό των παρεμβάσεων είναι χαμηλότερο και το νεογνικά αποτέλεσμα δεν διαφέρουν σε σύγκριση με τους προγραμματισμένους τοκετούς στην ΑΤ. Το 2020, το (διεθνές) Δίκτυο Κέντρων Τοκετού (Midwifery Unit Network) δημοσίευσε την 4η έκδοση των επίσημων προδιαγραφών για την οργάνωση και διοίκηση των ΚΤ, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε 4 γλώσσες κ έχουν χρησιμοποιηθεί από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες (Rocca-Ihenacho et al, 2018; Rayment et al, 2020).Το μαιοκεντρικό μοντέλο φροντίδας έχει πολλά πλεονεκτήματα για την γυναίκα και το νεογνό της. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι γυναίκες που επιλέγουν το ΚΤ και το μαιοκεντρικό μοντέλο φροντίδας έχουν λιγότερες παρεμβάσεις κατά τι διάρκεια του τοκετού τους (Sandall et al., 2016, Scarf et al., 2018, Nove et al, 2020). Τέτοιες παρεμβάσεις μπορεί να είναι η χρήση επισκληριδίου αναλγησίας, επισιοτομής, επεμβατικού τοκετού με εμβρυουλκό, η χρήση φαρμακευτικής αναλγησίας, ο πρόωρος τοκετός, καθως και η μείωση του κινδύνου για νεογνικό ή εμβρυϊκό θάνατο (πριν τις 24 εβδομάδες της κύησης).Επιπρόσθετα, με την υιοθέτηση του συγκεκριμένου μαιοκεντικού μοντέλου φροντίδας και τη σωστή λειτουργία των ΚΤ παρατηρείται μείωση του συνολικού αριθμού των καισαρικών τομών (Κτ) καθώς και των προγραμματισμένων Κτ που είναι αρκετά σημαντικό για την Ελλάδα καθώς τα ποσοστά καισαρικών τομών (Κτ) ξεπερνά το 50% (Υπουργείο Υγείας 2017). Οι γυναίκες που επέλεξαν να γεννήσουν σε ΚΤ δήλωσαν μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης από την εμπειρία του τοκετού τους και χαρακτήριζαν την φροντίδα τους πιο ολιστική (Hodnett et al., 2012, Iida et al., 2012, Overgaard et al., 2012, Bernitz et al., 2016). Σύμφωνα με τους Hitzert και συν (2016), οι γυναίκες που γέννησαν σε ΚΤ ένιωθαν οτι είχαν τον έλεγχο και και συμμετείχαν στη λήψη κοινών αποφάσεων κατά τη διάρκεια του τοκετού τους. Κάτι που βρήκαν και οι Overgaard και συν (2012). Το ΚΤ με το μαιοκεντρικό μοντέλο φροντίδας παρέχει στη γυναίκα ένα περιβάλλον που είναι πιο χαλαρό και ήρεμο σε σύγκριση με αυτό της ΑΤ, στο οποίο νιώθουν ότι τις φροντίζουν και τις εκτιμούν περισσότερο και οτι έχουν καλύτερη υποστήριξή για την ομαλή εξέλιξη του τοκετό τους (McCourt et al., 2014; Rayment et al., 2019).Όσον αφορά το νεογνό, ο προγραμματισμένος τοκετός στο ΚΤ δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφορές στα ανεπιθύμητα περιγεννητικά αποτελέσματα σε σύγκριση με τον προγραμματισμένο τοκετό στην ΑΤ ή την προγραμματισμένη καισαρική τομή παρόλο που είναι χαμηλότερα (Brocklehurst et al 2011, Wiegerinck et al., 2015, Scarf et al., 2018). Επιπλέον, παρατηρούνται παρόμοια ποσοστά εισαγωγής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνων (ΜΕΝΝ) ενώ σύμφωνα με τους Phillippi και συν (2018) για προγραμματισμένους τοκετούς στα ΚΤ παρατηρούνται μικρότερα ποσοστά μεταφοράς και εισαγωγών των νεογνών στη ΜΕΝΝ. Άλλο ένα πλεονέκτημα είναι τα μειωμένα ποσοστά πρόωρων τοκετών που παρατηρούνται όταν χρησιμοποιείται το μαικεντρικό μοντέλο συνεχιζόμενης φροντίδας (Sandall et al., 2016). Τέλος, καθώς οι επιπλοκές και οι παρεμβάσεις είναι λιγότερες στο ΚΤ, το περιβάλλον είναι πιο ήρεμο ευνοόντας όχι μόνο το δέσιμο μεταξύ της οικογένειας αλλά και της έναρξης της δέρμα με δέρμα επαφής μητέρας και νεογνού που έχουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην έναρξη και εδραίωση του θηλασμου που έχει αρκετά πλεονεκτήματα για το νεογνό και τη μητέρα (Lau et al, 2018; Cadwell et al, 2018).Για να υπάρξει μια βιώσιμη λύση για την δημιουργία ΚΤ, πρέπει να ληφθεί υπ’όψην, αλλά και για να προστατευτεί η ευρύτερη Δημόσια Υγεία, πρέπει να προστεθεί πλαίσιο για την συνεχιζόμενη εκπαίδευση των μαιών στο φυσικό τοκετό. Αυτό το πλαίσιο ενδεικτικά μπορεί να περιλαμβάνει επιμορφωτικά κλινικά φροντιστήρια (τύπου ALSO, MOET, Prompt), διεπαγγελματικά προγραμματισμενα και μη προγραμματισμενα skills drills επειγόντων/ εκτάκτων περιστατικων, τακτικές συναντήσεις την μαιευτικής ομάδας και της διεπαγγελματικής ομάδας με σκοπό την συζήτηση περιστατικών.Ένα ακόμα βασικό θέμα είναι η δυνατότητα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για τις μαίες/τες. Θα πρέπει να γίνει μια ανασκόπηση και διασταύρωση των φαρμακολογικών και φαρμακευτικών αναγκών στο πλαίσιο λειτουργίας ενός ΚΤ, και συμφωνα με τα Διεθνη προτυπα (ICM, 2018, Rocca-Ihenacho et al, 2018). Η Μαία/της του ΚΤ οφείλει να έχει το αυτονόητο, αλλα ξεκάθαρο, και συγκεκριμένο, εύρος συνταγογράφησης ως επαγγελματια υγείας με συγκεκριμένες και αναγνωρισμενες αρμοδιοτητες και υπευθυνοτητες. Το καθε ΚΤ θα πρεπει να εχει συγκεκριμενο ‘αρθρο’ στο Καταστατικο Λειτουργιας του, και οι μαιες/τες να εχουν ετήσια επανεκπαιδευση σχετικα με την συνταγογραφηση και ασφαλη ετοιμασια και χορηγηση φαρμακων.Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξει άμεση επικοινωνία και συντονισμος και με τις Σχολές Μαιών/των και να συμπεριληφθεί στο προτεινόμενο νομοσχέδιο η αναγκαιότητα της εκπαιδευσης και πρακτικης φοιτητων Μαιευτικής (μαίες, μαιευτές) στα ΚΤ.Απαραίτητη είναι η ύπαρξη ενός εσωτερικού ελεγκτικού οργάνου (Κλινικη διαχείριση-Clinical Governance) οπου και θα διερευνά τυχόν περιπτώσεις όπου η έκβαση του τοκετού και της φροντίδας είχε αρνητικό αποτέλεσμα η εμπειρία για την οικογενεια. Σκόπος φυσικα ειναι να μελετηθει αν οι απαραίτητες διαδικασίες και τα πρωτόκολλα τηρηθηκαν σωστα (Rocca-Ihenacho et al, 2018; NHSE, 2022).Η παροχή μαιευτικής φροντίδας οφείλει να παρέχεται με σεβασμό στις επιθυμίες της γυναίκας (respectful maternity care) και να υπάρχει η δυνατότητα να συμμετέχει η ίδια στη λήψη αποφάσεων για τον τοκετό της με βάση τις επιθυμίες της. Η Miller και συν (2016) αναφέρουν πως η επιστημονικά τεκμηριωμένη μαιευτική φροντίδα εντός των δομών υγείας θα πρέπει να περιλαμβάνει φροντίδα που είναι ανθρώπινη και αξιοπρεπής και να παρέχεται με σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών.Είναι πραγματικά ευχάριστη στιγμή για τον κλάδο Μαιευτικης στην Ελλαδα και εφοσον τηρηθούν σωστα οι παραπανω προυποθεσεις η έναρξη του πρώτου Κέντρου Τοκετου θα είναι η μέρα αλλαγής για τον κλάδο μας. Είναι, όντως μια ευκαιρια αναπτυξης του κλαδου, προαγωγης της φυσιολογιας του τοκετου, μειωσης καισαρικων τομων και μαιευτικης βιας και φυσικα προασπιση των προσωπικων δικαιωματων με σεβασμο στην γυναίκα και τις επιλογές της.Ο σύλλογος μας θα χαρεί να βοηθήσει και να στηρίξει καθε κινηση προς την δημιουργια των Κέντρων αυτων.Με εκτίμηση, Τζένη Κουτσή Γεωργία Κοντοσώρου Έλενα Κακούρη Ειρήνη Πλατσά Μαρίτσα Harriet Clarke Ζωή Βαρδαβακη (Η επιτροπή του Hellenic British Midwifery Association)Βιβλιογραφία American Association of Birth Centers (2017) Standards for birth centers, Perkiomenville (PA) : AABC. Available at: http://www.birthcenters.org/resource/resmgr/AABC-STANDARDS-RV2017.pdf Bernitz, S., Øian, P., Sandvik, L., & Blix, E. (2016). Evaluation of satisfaction with care in a midwifery unit and an obstetric unit: a randomized controlled trial of low-risk women. BMC pregnancy and childbirth, 16(1), 143. https://doi.org/10.1186/s12884-016-0932-x Birthplace in England Collaborative Group, Brocklehurst, P., Hardy, P., Hollowell, J., Linsell, L., Macfarlane, A., McCourt, C., Marlow, N., Miller, A., Newburn, M., Petrou, S., Puddicombe, D., Redshaw, M., Rowe, R., Sandall, J., Silverton, L., & Stewart, M. (2011). Perinatal and maternal outcomes by planned place of birth for healthy women with low risk pregnancies: the Birthplace in England national prospective cohort study. BMJ (Clinical research ed.), 343, d7400. https://doi.org/10.1136/bmj.d7400 Cadwell, K., Brimdyr, K., and Phillips, R. (2018) Mapping, Measuring, and Analyzing the Process of Skin-to-Skin Contact and Early Breastfeeding in the First Hour After Birth, Breastfeeding Medicine.Sep 2018.485-492 http://doi.org/10.1089/bfm.2018.0048 Dick-Read, G. (2004). Childbirth without fear: the principles and practice of natural childbirth (2. Pinter & Martin ed). Pinter & Martin. Hermus, M.A., Wiegers, T.A., Hitzert, M.F. et al. (2015) The Dutch Birth Centre Study: study design of a programmatic evaluation of the effect of birth centre care in the Netherlands. BMC Pregnancy Childbirth 15, 148. https://doi.org/10.1186/s12884-015-0585-1 Hitzert, M., Hermus, M. A. A., Scheerhagen, M., Boesveld, I. C., Wiegers, T. A., van den Akker-van Marle, M. E., van Dommelen, P., van der Pal-de Bruin, K. M., & de Graaf, J. P. (2016). Experiences of women who planned birth in a birth centre compared to alternative planned places of birth. Results of the Dutch Birth Centre Study. Midwifery, 40, 70–78. https://doi.org/10.1016/j.midw.2016.06.004 Hodnett, E. D., Downe, S., & Walsh, D. (2012). Alternative versus conventional institutional settings for birth. Cochrane Database of Systematic Reviews, 8. https://doi.org/10.1002/14651858.CD000012.pub4 International Confederation of Midwives (2018) Essential Competencies for Midwifery Practice: An update, ICM, The Netherlnads Johnson, S., & Waite, B. (2016). Are patient satisfaction rates higher for birthing center births compared with hospital births?. Evidence-Based Practice, 19(10), 26. https://doi.org/10.1097/01.ebp.0000541541.44379.60 Lau, Y., Tha, P.H., Ho-Lim, S.S.T., et al (2018) An analysis of the effects of intrapartum factors, neonatal characteristics, and skin-to-skin contact on early breastfeeding initiation. Maternal & Child Nutrition.; 14:e12492. https://doi.org/10.1111/mcn.12492 Iida, M., Horiuchi, S., & Porter, S. E. (2012). The relationship between women-centred care and women’s birth experiences: A comparison between birth centres, clinics, and hospitals in Japan. Midwifery, 28(4), 458–465. https://doi.org/10.1016/j.midw.2011.07.002Lifestart, https://www.inspiration-healthcare.com/products/neonatal-intensive-care/resuscitation/lifestart (Πρόσβαση στις 10/06/2022) McCourt, C., Rance, S., Rayment, J. and Sandall, J. (2011). Birthplace qualitative organisational case studies: how maternity care systems affect the provision of care in different settings. Birthplace in England research programme. Final report part 6. London: NIHR Service Delivery and Organisation programme. McCourt, C., Rayment, J., Rance, S. and Sandall, J. (2014). An ethnographic organisational study of alongside midwifery units: a follow-on study from the Birthplace in England programme. Health Services and Delivery Research, 2(7). Midwifery Unit Network (2020). Midwifery Unit Standards. Copyright City, University of London 2018 – 2019.Version 4. Retrieved online 2nd June 2022 from https://www.midwiferyunitnetwork.org/mu-standards Monteiro, R., Salman, M., Malhotra, S., & Yentis, S. (2019). Prescription and administration of drugs by midwives. In Analgesia, Anaesthesia and Pregnancy: A Practical Guide (pp. 50-52). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108684729.018 NICE Clinical Guideline CG190: Intrapartum care for healthy women and babies. (2014, updated 2017, re-approved 2021) Διαθέσιμο: http://www.nice.org.uk/guidance/cg190/resources/intrapartum-care-for-healthy-women-and-babies-pdf-35109866447557. NICE Guideline NG4: Safe midwifery staffing for maternity settings. (2015), Retrieved Online 6th June 2022 from https://www.nice.org.uk/guidance/ng4Nove, A., Friberg, I., de Bernis, L., McConville, F., Moran, A., Najjemba, M., ten Hoope-Bender, P., Tracy, S., and Homer, C. (2020) Potential impact of midwives in preventing and reducing maternal and neonatal mortality and stillbirths: a Lives Saved Tool modelling study. The Lancet Global Health. 9. 10.1016/S2214-109X(20)30397-1 NMC. (2018). Code of Conduct Professional standards of practice and behaviour for nurses, midwives and nursing associates. Retrieved Online 30th May 2022 from https://www.nmc.org.uk/standards/code Overgaard, C., Moller, A., Fenger-Gron, M., Knudsen, L. and Sandall, J., 2011. Freestanding midwifery unit versus obstetric unit: a matched cohort study of outcomes in low-risk women. BMJ Open, 1(2), pp.e000262-e000262. Phillippi, J. C., Danhausen, K., Alliman, J., & Phillippi, R. D. (2018). Neonatal Outcomes in the Birth Center Setting: A Systematic Review. Journal of Midwifery & Women’s Health, 63(1), 68–89. https://doi.org/10.1111/jmwh.12701 Rayment, J., McCourt, C., Rance, S. and Sandall, J. (2015). What makes alongside midwifery-led units work? Lessons from a national research project. The Practising Midwife, 18(6). Rayment, J., Rocca-Ihenacho, L., Newburn, M., Thaels, E., Batinelli, L., & Mcourt, C. (2020). The development of midwifery unit standards for Europe. Midwifery, 86, 102661. https://doi.org/10.1016/j.midw.2020.102661 RCOG (2007) Royal College of Anaesthetists, Royal College of Midwives, Royal College of Obstetricians and Gynaecologists, Royal College of Paediatrics and Child Health: SAFER CHILDBIRTH: Minimum Standards for the Organisation and Delivery of Care in Labour Rocca-Ihenacho, L., Newburn, M. and Byrom, S. (2017). The Midwifery Unit Network: creating a community of practice to enhance maternity services. The Practicing Midwife 20(6):24-27. Rocca-Ihenacho L., Batinelli, L., Thaels, E., Rayment, J., Newburn, M., and McCourt, C. (2018) Midwifery Unit Standards. London: Midwifery Unit Network and European Midwives Association. Sandall, J., Soltani, H., Gates, S., Shennan, A., & Devane, D. (2016). Midwife-led continuity models versus other models of care for childbearing women. The Cochrane database of systematic reviews, 4(4), CD004667. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004667.pub5 Scarf, V. L., Rossiter, C., Vedam, S., Dahlen, H. G., Ellwood, D., Forster, D., Foureur, M. J., McLachlan, H., Oats, J., Sibbritt, D., Thornton, C., & Homer, C. S. E. (2018). Maternal and perinatal outcomes by planned place of birth among women with low-risk pregnancies in high-income countries: A systematic review and meta-analysis. Midwifery, 62, 240–255. https://doi.org/10.1016/j.midw.2018.03.024 Shaw, J. C. A. (2013). The Medicalization of Birth and Midwifery as Resistance. Health Care for Women International, 34(6), 522–536. https://doi.org/10.1080/07399332.2012.736569 Walsh, D., Spiby, H., Grigg, C. P., Dodwell, M., McCourt, C., Culley, L., Bishop, S., Wilkinson, J., Coleby, D., Pacanowski, L. and Thornton, J. (2018) Mapping midwifery and obstetric units in England. Midwifery, 56, pp.9-16. Walsh, D. (2012). Evidence and skills for normal labour and birth: a guide for midwives (2nd ed.). Routledge. Wiegerinck, M. M. J., van der Goes, B. Y., Ravelli, A. C. J., van der Post, J. a. M., Klinkert, J., Brandenbarg, J., Buist, F. C. D., Wouters, M. G. a. J., Tamminga, P., de Jonge, A., & Mol, B. W. (2015). Intrapartum and neonatal mortality in primary midwife-led and secondary obstetrician-led care in the Amsterdam region of the Netherlands: A retrospective cohort study. Midwifery, 31(12), 1168–1176. https://doi.org/10.1016/j.midw.2015.08.007 WHO (2018). Recommendations Intrapartum care for a positive childbirth experience. Retrieved online 27 October 2022 from http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260178/9789241550215-eng.pdf;jsessionid=6EB678499A8BB05066EF203641A58C18?sequence=1 World Health Organization, Maternal and Newborn Health/Safe Motherhood, Division of Reproductive Health. Care in Normal Birth: A Practical Guide. WHO/FRH/MSM/96.24. Report of a technical working group. Geneva: WHO, 1997. Ελληνική Στατιστική Αρχή (2021). Δελτίο τύπου: Στοιχεία Φυσικής Κίνησης Πληθυσμού: 2020. Διαθέσιμο: https://www.statistics.gr/documents/20181/20f115d5-b960-da2b-715f-8c72fc6edf16 Υπουργείο Υγείας (2017). Δελτίο τύπου: Απάντηση του υπουργού Υγείας Αν. Ξανθού στη Βουλή για τις καισαρικές τομές στην Ελλάδα – Το πόρισμα του ΠΟΥ. Διαθέσιμο: https://www.moh.gov.gr/articles/ministry/grafeio-typoy/pressreleases/4509-apanthsh-toy-ypoyrgoy-%20ygeias-an-ksanthoy-sth-boylh-to-porismatoy-poy-gia-tis-kaisarikes-tomes-sthn-ellada