Αρχική Διαρθρωτικές Αλλαγές στο Σύστημα ΥγείαςΆρθρο 52 Αναδιάρθρωση της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας ΥγείαςΣχόλιο του χρήστη Μανώλης Μανωλαράκης | 31 Δεκεμβρίου 2010, 19:07
  • Σχόλιο του χρήστη 'Μανώλης Μανωλαράκης' | 31 Δεκεμβρίου 2010, 19:07

    Με αφορμή την κατάθεση του προσχέδιου νόμου με θέμα τις διαθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και ειδικότερα το άρθρο 52 που αναφέρεται στην «Αναδιάρθρωση της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας» θα ήθελα να εκφράσω τις παρακάτω σκέψεις απόψεις. Αναμφισβήτητα η εισαγωγή της Διατροφής στο Υπουργείο Υγείας αποτελεί ορόσημο στα θέματα υγείας και σημαντική τομή στο υφιστάμενο καθεστώς για την Διατροφική πολιτική στην χώρα μας. Σε συνδυασμό με τη ταυτόχρονη υπαγωγή του ΕΦΕΤ στο Υπουργείο Υγείας πραγματικά δόθηκε η εντύπωση ότι τα διατροφικά ζητήματα μπαίνουν σε μια άλλη τροχιά συνολικής αντιμετώπισης όπως συμβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες. Το προσχέδιο όμως αυτό, πέρα από τα όποια θετικά στοιχεία εισάγει συνολικά, δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας για μια ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ αλλαγή πολιτικής ή μια ουσιαστική διαφοροποίηση στη αντιμετώπιση των ζητημάτων της διατροφής. Δεν θα διαφωνήσει κανείς ότι από την ανυπαρξία δομών ή την πολυδιάσπαση επιτροπών και αρμοδιοτήτων του παρελθόντος , η κατάθεση του σχεδίου μόνο θετικά σχόλια μπορεί να προκαλέσει. Φαινομενικά διαβάζοντας κανείς τις διατάξεις μπορεί να διακρίνει ένα καταμερισμό και μια προσπάθεια συστηματοποίησης των πολιτικών και μεθοδολογίας στην αντιμετώπιση των γενικών διατροφικών ζητημάτων. Η πραγματικότητα είναι όμως ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από μια σειρά γραφειοκρατικά γρανάζια στον ήδη υπάρχοντα μηχανισμό του Υπουργείου Υγείας και ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ. Πως είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν και να απαντηθούν οι σύγχρονες διατροφικές προκλήσεις όταν τα ζητήματα αυτά ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ αλλά αποτελούν γραφειοκρατική διαδικασία Υπουργικών υπηρεσιών και επιτροπών; Πως είναι δυνατόν να απαντηθούν οι διατροφικές προκλήσεις και να απαντηθούν με αξιόπιστο (επιστημονικά) και σύγχρονο τρόπο τα (εδώ και πολλά χρόνια άλυτα ) ζητήματα διατροφικής πολιτικής όταν αυτά αποτελούν έργο τμημάτων και υπηρεσιακών επιτροπών; Πως θα μελετηθούν και πως θα χαραχτούν ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ μέσα από ολιγομελείς διοικητικές υπηρεσίες ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΩΝ; Το προσχέδιο που κατατέθηκε έρχεται να δημιουργήσει γραφεία και θέσεις διοικητικές, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στον όγκο εργασίας, στο βάθος χάραξης πολιτικής και στην συνολική προσπάθεια εφαρμογής της. Απλά μαθηματικά. Το κάθε Τμήμα στελεχώνεται από 9 υπαλλήλους διαφόρων ειδικοτήτων. Και εδώ προκύπτει το λογικό ερώτημα πως αυτοί οι 9 υπάλληλοι θα μπορέσουν να χαράξουν, να υλοποιήσουν και να αξιολογήσουν τις πολιτικές στο χώρο της διατροφής. Ουσιαστικά θα εγκλωβιστούν στα ίδια τα γρανάζια της γραφειοκρατίας την οποία θα κληθούν να δημιουργήσουν και να υπηρετήσουν. Θα μπορούσα να αναφερθώ σε μια σειρά από σχεδόν αυτονόητα ερωτήματα πχ για το Τμήμα Έρευνας και Διατροφικών Μελετών που σαν αντικείμενο εργασίας έχει την επεξεργασία και αξιοποίηση αποτελεσμάτων ερευνητικών και επιδημιολογικών μελετών αναφορικά με τη διατροφή και την ασφάλεια των τροφίμων σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ και τον ΕΦΕΤ. (Ποιος θα τις πραγματοποιεί; Με ποια λογική και ποια μακροχρόνια στρατηγική προοπτική θα γίνονται; Σε ποιο γενικότερο σχεδιασμό θα εντάσσονται; Ποιος ο ρόλος των επιστημόνων της διατροφής και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων;) Ή ακόμα πιο έντονα και πιο ζωηρά είναι τα ερωτήματα για το Τμήμα Εθνικής Διατροφικής Πολιτικής όπου με παγκόσμια πρωτοτυπία η μελέτη, ο σχεδιασμός και η διαμόρφωση εθνικής διατροφικής πολιτικής αποτελεί αντικείμενο ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ. Παρόμοια πρωτοτυπία αποτελεί και "...η διαμόρφωση αρχών, κανόνων και προτύπων σωστής διατροφής του πληθυσμού με βάση τα δημοπαθολογικά χαρακτηριστικά αυτού, όπως έχουν εκτιμηθεί από το τμήμα Έρευνας και Διατροφικών Μελετών και τη σύνταξη διατροφικών οδηγιών." Αρκεί κανείς να ανατρέξει στην παγκόσμια βιβλιογραφία για το πώς και μέσα από ποιες διαδικασίες προκύπτουν οι συστάσεις οδηγιών προς τον πληθυσμό σε άλλες χώρες για να κατανοήσει κανείς το πόσο ανεδαφικές και αντιεπιστημονικές είναι οι προτεινόμενες διατάξεις. Πολλά και άλλα παρόμοια ερωτήματα προκύπτουν από την συνολική ανάγνωση του άρθρου. Θα ήθελα όμως να προχωρήσω και σε μερικές άλλες επισημάνσεις. Πραγματικά προκαλεί απορία πως θα γίνει η «συνεργασία με Κέντρα Υγείας και ειδικά τμήματα νοσοκομείων» του Τμήματος Έρευνας και Διατροφικών Μελετών ΟΤΑΝ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟ, ΟΤΑΝ ΤΑ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΠΙΟ ΠΟΛΛΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ, ΟΤΑΝ ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΛΟΓΩ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΘΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ. Ακόμα και αν υπάρχουν σε αυτά διαιτολόγοι ΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980 και κάθε άλλο παρά ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις. Είναι δε τόσες οι «ατέλειες» που το χαρακτηρίζουν που αρκεί να αναφέρω ότι οι διαιτολόγοι ΤΕ ταυτίζονται με τους Τεχνολόγους Τροφίμων. Σκόπιμα δεν αναφέρω το κεφάλαιο Οργανισμοί Νοσοκομείων για να μην ξεφύγω από το θέμα. Θεωρώ ότι οι προθέσεις μπορεί να είναι καλές αλλά οι προτεινόμενες διατάξεις θα οδηγήσουν σε ένα δυσκίνητο και αναποτελεσματικό μηχανισμό. Έχω την άποψη ότι η υπόθεση της διατροφικής πολιτικής χρειάζεται ένα διοικητήριο (και σε ένα βαθμό θα μπορούσε το σχήμα που περιγράφει το άρθρο 52 να λειτουργήσει έτσι) αλλά απαιτεί και ένα στρατηγείο, ένα Εθνικό Συμβούλιο Διατροφικής Πολιτικής, στο οποίο θα ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝΤΑΙ ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ στα ζητήματα διατροφής. Ενδεικτικά αναφέρω το θεσμικό φορέα εκπροσώπησης των Διαιτολόγων στην χώρα μας την Ένωση Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος (ΕΔΔΕ), τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, την ΠΕΤΕΤ (Τεχνολόγοι Τροφίμων), τους Γεωπόνους, την Βιομηχανία Τροφίμων κλπ Το Εθνικό Συμβούλιο Διατροφικής Πολιτικής θα μπορεί σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου να χαράζει τις γενικές Εθνικές στρατηγικές βάζοντας προτεραιότητες με βάση τις απαιτήσεις τόσο της Ελληνικής κοινωνίας αλλά και του Ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Οι στρατηγικές αυτές θα εξειδικεύονται και θα παραμετροποιούνται από ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ στις οποίες θα έχουν θεσμική και σταθερή εκπροσώπηση οι άμεσα εμπλεκόμενοι επιστημονικά και όχι μόνο φορείς. Για παράδειγμα για το θέμα της παιδικής παχυσαρκίας δεν μπορεί να απουσιάζει από μια τέτοια επιτροπή η ΕΔΔΕ, εκπρόσωπος των παιδιάτρων, εκπρόσωπος των εκπαιδευτικών ΟΛΜΕ, Διδασκαλική Ομοσπονδία, αλλά και άλλων ειδικοτήτων. Σε άλλο παράδειγμα αυτό για το θέμα της εισαγωγής νέων τροφίμων και για τις σχετιζόμενες συστάσεις για αυτά, δίπλα στον εκπρόσωπο των διαιτολόγων, των ιατρών, των τεχνολόγων τροφίμων, του ΕΦΕΤ θα πρέπει να βρεθεί και ο εκπρόσωπος της Βιομηχανίας τροφίμων. Οι πολλές και διαφορετικές αυτές επιτροπές που θα ασχολούνται με μεμονωμένα ζητήματα (κοντά στα πρότυπα των επιτροπών του ΚΕΣΥ) θα πρέπει να έχουν ένα διαρκή και μόνιμο χαρακτήρα με θεσμοθετημένη εκπροσώπηση των εμπλεκόμενων φορέων και με άμισθη παρουσία των εκπροσώπων. Τα πορίσματα των επιτροπών θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο τελικής επεξεργασίας και υλοποίησης της Διεύθυνσης Διατροφής του υπουργείου, μέσα από κοινές δράσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς. Επιτέλους όμως πέρα από την χάραξη και εκπόνηση μελετών και στρατηγικών θα πρέπει να περάσουμε στο στάδιο της ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ και της ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ των εφαρμοσμένων πολιτικών, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε ουσιαστικά βήματα μπροστά και όχι να μένουμε στάσιμοι. Σε ειδικότερα ζητήματα. Θεωρώ άστοχη την τοποθέτηση προϊσταμένων στην διεύθυνση διατροφής αλλά και στα τμήματα της ιατρούς. Πιστεύω ότι τα διατροφικά ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται και να τα χειρίζονται κύρια διαιτολόγοι (που είναι και το κύριο γνωστικό τους αντικείμενο) και επικουρικά (με καμία διάθεση υποτίμησης) στην στελέχωση να μετέχουν και ιατροί. Επίσης την θέση των προϊσταμένων να μπορούν να την καταλαμβάνουν ΚΑΙ διαιτολόγοι ΤΕ μιας και υπάρχουν αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων για αυτό το θέμα. Προτείνω λοιπόν την αναδιατύπωση των παρακάτω προτάσεων : « Της Διεύθυνσης Διατροφής προΐσταται υπάλληλος ιατρός του κλάδου ΠΕ Ιατρών Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ με βαθμό Διευθυντή ή ΠΕ Διαιτολόγων.» σε «Της Διεύθυνσης Διατροφής προΐσταται υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Διαιτολόγων ή ΤΕ Διαιτολόγων». «Των Τμημάτων προΐσταται υπάλληλος ιατρός του κλάδου Ιατρών Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ ή ΠΕ Διαιτολόγων.» σε «Των Τμημάτων προΐσταται υπάλληλος του κλάδου υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Διαιτολόγων ή ΤΕ Διαιτολόγων». Από τα παραπάνω θεωρώ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ την αυξημένη παρουσία διαιτολόγων στα Τμήματα (για λόγους αρχής τουλάχιστον σε αναλογία 1:1 ΠΕ Διαιτολόγων και ΤΕ Διαιτολόγων σε κάθε τμήμα) Ειδικότερα για «…τη δημιουργία πλαισίου αρχών για την κλινική διατροφή (ορισμός ποσοτολογίων για τα νοσοκομεία) και μέριμνα για την εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων διατροφής καθώς και συμβουλευτικών προγραμμάτων διατροφής, στα νοσηλευτικά ιδρύματα σε συνεργασία με τη Διεύθυνση ανάπτυξης Μονάδων Υγείας» θεωρώ επιβεβλημένη και αυτονόητη την ένταξη στο σχέδιο νόμου της δημιουργίας ξεχωριστής επιτροπής με την ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ του Πανελλήνιου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων (ΠΑΣΥΝΟΔ) που θα εκπροσωπεί τους εργαζόμενους διαιτολόγους στα Δημόσια Νοσοκομεία αλλά και της Ένωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος που θα εκπροσωπεί τους εργαζόμενους διαιτολόγους στα Ιδιωτικά νοσοκομεία και θεραπευτικά Ιδρύματα. Συμπερασματικά θα πρότεινα το συγκεκριμένο άρθρο να τύχει μεγαλύτερης διαβούλευσης και παραπέρα επεξεργασίας, στο πλαίσιο ενός ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ σχεδιασμού της διατροφικής πολιτικής και του τρόπου που αυτή θα εκπονηθεί και πραγματοποιηθεί στην χώρα μας. Η συγκυρία είναι θετική. Τα πρώτα τολμηρά βήματα (δημιουργία Υφυπουργείου Διατροφής, υπαγωγή του ΕΦΕΤ στο Υπουργείο Υγείας) έχουν γίνει. Τώρα είναι η ώρα για ολοκληρωμένες πολιτικές κινήσεις που θα ανατρέψουν το στάσιμο τοπίο στο χώρο της Διατροφής και θα βάλουν σε νέα τροχιά τα Διατροφικά ζητήματα σε επίπεδο κοινωνίας και υπηρεσιών υγείας. Τολμήστε και αλλάξτε ριζικά το τοπίο. Χωρίς ημίμετρα και συμβιβασμούς. Μανωλαράκης Μανώλης Διαιτολόγος Διατροφολόγος Πρόεδρος Ένωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος - ΕΔΔΕ