Αρχική Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισηςΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΣΥΣΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ» Άρθρο 29 Ίδρυση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων» – Ένταξη δομών, μονάδων, υπηρεσιών και προγραμμάτων Ο.ΚΑ.ΝΑ. και ΚΕ.Θ.Ε.Α. – Ένταξη λοιπών δημόσιων μονάδων απεξάρτησηςΣχόλιο του χρήστη Μιχάλης Κ. | 6 Ιουλίου 2024, 12:32
Η εξάρτηση -τόσο ως έννοια όσο και ως κατάσταση ζωής- είναι πολυπαραγοντικό πρόβλημα, αναφέρεται και περιλαμβάνει πολύ διαφορετικούς πληθυσμούς, εδράζεται σε μια τεράστια ποικιλία συνθηκών (κοινωνικών, οικονομικών, οικογενειακών, ατομικής πορείας και επιλογών). Καταρχήν έχουμε φαινόμενα εξαρτήσεων εδραιωμένα σε διακριτές κοινωνικές ομάδες: στους Ρομ, στους μετανάστες/πρόσφυγες, σε νεανικά κομμάτια του πληθυσμού ή ακόμη και σε δραστηριότητες όπως ο επαγγελματικός ή ημιεπαγγελματικός αθλητισμός (πολλά αναβολικά είναι συγγενή με τα ναρκωτικά, είναι ψυχοτρόπα και παράγουν εθισμό). Σε αυτές τις περιπτώσεις η εστίαση στην κοινότητα, η ανάπτυξη σύνθετων κοινωνικοψυχικών προσεγγίσεων, η συνειδητοποίηση της πολυπαραγοντικότητας του προβλήματος είναι κρίσιμη. Επιπρόσθετα έχουμε φαινόμενα εξαρτήσεων θεμελιωμένα πάνω στις πολύ διαφορετικές ατομικές πραγματικότητες και πορείες ζωής των ανθρώπων, με την οικογένεια να παίζει μείζονα ρόλο στην εμφάνιση του προβλήματος (κάτι που με κανέναν τρόπο δεν σημαίνει ή συνεπάγεται ότι είναι κακοποιητική ή "προβληματική"). Κατά συνέπεια, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, αναπτύχθηκαν σύνθετες προσεγγίσεις θεμελιωμένες πάνω σε πολύ διαφορετικά θεραπευτικά πρωτόκολλα, εστιασμένες σε διαφορετικές ομάδες χρηστών. Κατά συνέπεια η δομή και λειτουργία των φορέων απεξάρτησης δεν είναι δυνατόν να υπαχθεί σε έναν ενιαίο οργανισμό. Έχουν σαφή διάκριση μεταξύ τους, υιοθετώντας πολύ διαφορετικά μεταξύ τους θεραπευτικά πρωτόκολλα, τρόπους οργάνωσης, λειτουργίας, οργανογράμματα. Καθώς το Υπουργείο προτάσσει τη συνένωσή τους σε έναν ενιαίο Οργανισμό θα πρέπει να εξηγήσει σε ποια επιστημονική πρόταση βασίζεται, ποια είναι η διεθνής εμπειρία που επικυρώνει μια τέτοια προσέγγιση, ποια ανάγκη το επιτάσσει, ποιους στόχους υπηρετεί και τι προσδοκά μέσα από μια τέτοια βίαια αναδιοργάνωσή τους. Ακόμη περισσότερο: είναι ασφαλής αυτή η βίαια αναδιοργάνωση τόσο διαφορετικών δομών σε έναν ενιαίο Οργανισμό; Ή αντίθετα θα παράγει απορρύθμιση, διατάραξη της λειτουργίας τους, έκπτωση του θεραπευτικού τους έργου; Και κυρίως: με ποιον τρόπο είναι συμβατή με την κυρίαρχη επιστημονική προσέγγιση που επιβάλλει εστίαση στην κοινότητα; Τέλος, οι ίδιοι οι Φορείς απεξάρτησης, ποια άποψη έχουν; Και βέβαια όταν αναφερόμαστε σε Φορείς απεξάρτησης δεν εννοούμε στενά το διοικητικό προσωπικό και τους θεραπευτές, αλλά το σύνολο της θεραπευτική κοινότητας που σε αρκετές περιπτώσεις συμπεριλαμβάνει την ενεργή συμμετοχή των ίδιων των θεραπευόμενων και των οικογένειών τους. Όλοι αυτοί είναι πραγματικά ενθουσιασμένοι με τις καινοτομίες που φέρει το νομοσχέδιο; Κλείνοντας, είναι δεδομένο ότι το νομοσχέδιο θα περάσει. Το ίδιο δεδομένη είναι η αναπόδραστη αποτυχία του: αργά ή γρήγορα σε έναν μελλοντικό χρόνο και μετά από ένα τεράστιο για την κοινωνία καταβαλλόμενο κόστος, θα πεταχτεί στον κάλαθο της ιστορίας. Παρόλα αυτά, πρέπει να γίνει μια επιπρόσθετη επισήμανση: αυτό που διαχρονικά λείπει είναι η κριτική και η αλληλεπίδραση ανάμεσα στους πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους Φορείς απεξάρτησης και τις θεραπευτικές κοινότητες που τους στηρίζουν, η όσμωση, η ανταλλαγή εμπειρίας και εργαλείων, η πραγματική αποτίμηση του θεραπευτικού τους έργου. Όμως αυτά μπορούν και πρέπει να πραγματοποιηθούν μέσω επιστημονικών συνεδρίων. Είναι δεδομένο ότι η αναδυόμενη υπεργραφειοκρατία ενός Οργανισμού-τέρας δεν μπορεί να υπηρετήσει μια τέτοια κρίσιμη λειτουργία.