Αρχική Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισηςΜΕΡΟΣ Α΄ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 1 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π.Σακελλαρόπουλος | 17 Ιουλίου 2024, 13:25
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π.Σακελλαρόπουλος' | 17 Ιουλίου 2024, 13:25

    Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π.Σακελλαρόπουλος συνήλθε εκτάκτως την 15η Ιουλίου 2024 σε συνεδρίαση και αποφάσισε ομόφωνα να συμμετέχει στη δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» και να υποβάλλει τους παρακάτω προβληματισμούς, επισημάνσεις και τροποποιήσεις: - Στο σχέδιο νόμου η υποκατάσταση των Τομέων Ψυχικής Υγείας από τα ΠεΔΥΨΥ (άρθρα 4 επ. του σχεδίου, πέραν της ρητής κατάργησης των σχετικών διατάξεων, βλ. άρθρο 74 του σχεδίου) διακινδυνεύει τη θεμελιώδη αρχή της τομεοποίησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τη λειτουργία ενός δικτύου υπηρεσιών με συγκεκριμένη γεωγραφική και πληθυσμιακή αναφορά, με ευχέρεια στον προσδιορισμό των αναγκών και με τελικό στόχο την επίτευξη του συνεχούς της φροντίδας των ψυχικά ασθενών στο πλαίσιο της κοινότητας. Η αλλαγή που επέρχεται επιφέρει έως και πενταπλασιασμό του πληθυσμού ανά νέο τομέα ψυχικής υγείας με ό,τι αυτό συνεπάγεται και κυρίως θεραπευτικές και κοινωνικές συνέπειες παρεμβαίνουν στα συνταγματικά δικαιώματα τόσο των οφελουμένων όσο και των εργαζομένων. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 21, η σκοπούμενη πλήρη αλλαγή της χρηματοδότησης των ΜΨΥ που λειτουργούν από ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, χωρίς καμία προηγούμενη μελέτη και διαβούλευση, θεωρείται εξόχως προβληματική, καθώς πέρα από αόριστη και τελούσα σε αντίθεση με το άρθρο 13 του ν. 2716/1999, θέτει αμέσως σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα και τη συνέχιση της λειτουργίας των κοινοτικών ΜΨΥ, αφού λείπει παντελώς το θεσμικό και διαχειριστικό πλαίσιο για μια τέτοια χρηματοδότηση, μέσω «αποζημίωσης» και το χρονοδιάγραμμα είναι ιδιαίτερα στενό. Επιπλέον, διερωτόμαστε πώς θα «αποζημιώνεται» η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας προς τους ανασφάλιστους ωφελούμενούς μας που, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, είναι πολλοί. - Είναι ζωτικής σημασίας, εφόσον οι υπηρεσίες που παρέχονται από τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) του Ιδιωτικού Τομέα θα αποζημιώνονται εξ’ ολοκλήρου από ασφαλιστικούς οργανισμούς ή από τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), να διασφαλιστεί ότι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, θα διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης επικαιροποιημένων που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας, με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα. Ο υπολογισμός θα πρέπει να γίνεται με βάσει το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδα και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο. Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων από Φορείς Ψυχικής Υγείας με μεγάλη εμπειρία. - Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών, ειδικά για τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους και τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των εργαζομένων των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών. - Στα άρθρα 15, 16, 17 του σχεδίου νόμου, θετικές είναι οι ρυθμίσεις αναφορικά με τους πληγέντες πληθυσμούς, την σύνδεση ψυχικής υγείας με εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς σκοπούς, καθώς και επιπλέον δραστηριότητες των ΚοιΣΠΕ. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 10 παρ. 1 και 3, εξομοιώνονται πλήρως τα μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα (τρίτος τομέας) με τις ιδιωτικές κερδοσκοπικές κλινικές και τους ιδιώτες ψυχιάτρους. Μάλιστα επιφυλάσσεται ειδικός πιο αυστηρός έλεγχος και εποπτεία (διοικητική, οικονομική, διαχειριστική) στα μη κερδοσκοπικά νπιδ από ότι στον ιδιωτικό κερδοσκοπικό τομέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ΝΠΙΔ του Ν.2716/1999 σήκωσαν το βάρος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης όλα αυτά τα χρόνια. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 19 παρ. 5, μέσα στους λόγους ανάκλησης της άδειας (περ. β) περιλαμβάνεται επίσης, ανεπίτρεπτη παρέμβαση στο θεραπευτικό έργο των φορέων. Οι φορείς όμως φέρουν την ευθύνη. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 19 παρ. 1, τροποποιείται το μέχρι σήμερα άρθρο 11 του ν. 2716/1999, το οποίο επιφυλάσσει το δικαίωμα ίδρυσης ειδικώς Κινητών Μονάδων Ψυχιατρικής Περίθαλψης μόνο σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Με τον τρόπο αυτό αναλάμβανε το κράτος, μέσω της χρηματοδότησης των φορέων αυτών, την παροχή πρωτοβάθμιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας στα πλαίσια εκπλήρωσης της συνταγματικής του υποχρέωσης. Με την τροποποίηση, πλέον, επέρχεται πλήρης εξομοίωση κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού τομέα και μπορεί πλέον η πρωτοβάθμια ψυχιατρική περίθαλψη να περάσει και στα χέρια κερδοσκοπικών φορέων. Πώς διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών σε όλες τις αναγκαίες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση που αναφέρεται ότι αποτελεί σκοπό του νέου νόμου; - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 13, ως προς τη σύνθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου, δεν φαίνεται να υπάρχει παρουσία των φορέων ΝΠΙΔ. Επίσης δεν υπάρχει συμμετοχή των ληπτών και των οικογενειών τους. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 20, σύσταση Μητρώου εποπτευόμενων ΝΠΙΔ - Επιφυλάξεις ως προς τη θέσπιση ακόμη μίας διαδικασίας - η μη εγγραφή θα συνεπάγεται μη αποζημίωση των φορέων - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 10, παρ. 1 και 2, το διαφορετικό πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε σχέση με τα ΝΠΙΔ κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δεδομένου ότι με την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης που συνεπάγεται την σύναψη συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ το παραπάνω πλαίσιο θα έπρεπε να είναι ενιαίο. - Στο σχέδιο νόμου οι αλλαγές στον τρόπο ίδρυσης και λειτουργίας των Μονάδων από ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με κατάργηση της διαγωνιστικής διαδικασίας και την εφαρμογή απευθείας ανάθεσης. Καθώς και η εφαρμογή δεσμευτικών αποφάσεων για την θεραπευτική πορεία του ασθενούς ως προς τον πιθανό περιορισμό των αρμοδιοτήτων των επιστημονικά υπευθύνων και των διεπιστημονικών ομάδων. - Να σημειωθεί ότι με το σχέδιο νόμου συνιστάται Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), το οποίο σχεδιάζεται να λειτουργεί στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠε) και να διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΠεΔΥΨΥ), χωρίς όμως πρόβλεψη Διοίκησης σε εθνικό επίπεδο, με κίνδυνο να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανά ΔΥΠΕ και έλλειψη συντονισμού. Η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας δεν φαίνεται να αναλαμβάνει κάποιο ρόλο στην παρακολούθηση και τον συντονισμό των δράσεων της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 10, από τους εποπτευόμενους φορείς του ΕΔΥΨΥ μόνο για τα ΝΠΙΔ που λειτουργούν ΜΨΥ του άρθρου 11 του ν. 2716/1999 προβλέπεται έλεγχος και εποπτεία από τον Υποδιοικητή της ΥΠΕ (παράλληλα με τον έλεγχο της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας που μνημονεύεται στο άρθρο 14 στις αρμοδιότητες του Τμήματος Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ένταξης και ΜΨΥ ΝΠΙΔ - σελ. 31 σχεδίου), εγγραφή σε νέο ειδικό μητρώο και τήρηση δεδομένων στο Πληροφοριακό Σύστημα Επιδημιολογικής Επιτήρησης, δηλαδή αυξημένες έναντι των λοιπών εποπτευόμενων φορέων υποχρεώσεις, χωρίς να υφίστανται αυξημένα δικαιώματα. - Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 11 παρ. 1 και 2, δημιουργείται ένα πολυδαίδαλο σύστημα ιατροκεντρικών, διοικητικών και γραφειοκρατικών υπηρεσιών, το οποίο διοικείται από ένα πρόσωπο, τον Υποδιοικητή, που ορίζεται από τον Διοικητή, με ασαφή και πολύ μεγάλη έκταση των αρμοδιοτήτων - υπερεξουσιών του (27 αρμοδιότητες). Ο Υποδιοικητής αναλαμβάνει τον προγραμματισμό, τον συντονισμό, την εποπτεία και τον έλεγχο της λειτουργίας όλων των δομών και φορέων παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Δικτύου. Δεν ορίζονται πουθενά τα προσόντα διορισμού ούτε καν η ειδικότητα ή ειδίκευση ή εμπειρία που πρέπει να έχει ο Υποδιοικητής που θα είναι αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας, από τον Διοικητή. Να σημειωθεί ότι πολλές από τις αρμοδιότητες (υπερεξουσίες) του Υποδιοικητή θέτουν ζητήματα ανεπίτρεπτης σύμφωνα με το Σύνταγμα παρέμβασης στην ελεύθερη λειτουργία, στη διοίκηση και τις αποφάσεις καθώς και στο θεραπευτικό έργο επιστημονικά υπευθύνων και των διεπιστημονικών ομάδων των μη κερδοσκοπικών φορέων (άρθρο 19 παρ. 5), για τις οποίες οι ίδιοι αναλαμβάνουν την ευθύνη, και παραβίαση των συνταγματικών τους δικαιωμάτων. - Πλήθος σημαντικά ζητήματα αφήνονται να ρυθμιστούν με υπουργικές αποφάσεις (όπως η έκδοση νέας ΥΑ για τη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας ΜΨΥ, η παρακράτηση του 2% υπέρ ψυχικής υγείας και η μετάβαση στο νέο σύστημα αποζημίωσης). Η τοποθέτηση της έναρξης ισχύος την 1.9.2024 είναι τουλάχιστον ανεδαφική. Απαιτείται χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς. Ζητούμε την ουσιαστική διαβούλευση προς όφελος του Κράτους, των ωφελουμένων, των οικογενειών τους και των εργαζομένων.