Αρχική Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισηςΜΕΡΟΣ Α΄ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 1 ΣκοπόςΣχόλιο του χρήστη ΚΟΙΣΠΕ ΕΥ ΖΗΝ | 17 Ιουλίου 2024, 14:33
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΚΟΙΣΠΕ ΕΥ ΖΗΝ' | 17 Ιουλίου 2024, 14:33

    Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι θεσμικοί φορείς, αλλά κυρίως τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία, έχουν διαπιστώσει εδώ και καιρό ότι η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση έχει πάψει να είναι η κινητήρια δύναμη για την εξέλιξη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την οριστική επικράτηση αρχών, αλλά και των υπηρεσιών της κοινοτικής ψυχιατρικής στην Ελλάδα. Η μη κατάργηση των ασυλικών δομών στην χώρα, η μη ανάπτυξη όλων των απαραίτητων υπηρεσιών όπως είναι κυρίως τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων και τα κέντρα ψυχικής υγείας, η μη ενίσχυση με ανθρώπινους πόρους των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η παντελής έλλειψη εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού και τέλος η απόλυτη έλλειψη έρευνας και καινοτομίας, οδήγησαν την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση σε ένα τέλμα. Με την πανδημία COVID-19 αναδείχθηκαν περαιτέρω οι αδυναμίες και οι ελλείψεις του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας παγκοσμίως αλλά και στην χώρα μας. Η σημαντικότερη όμως εξέλιξη ήταν η δημιουργία νέων σύνθετων αναγκών στην ψυχική υγεία ιδίως των παιδιών, των εφήβων, των ατόμων της τρίτης ηλικίας, αλλά και των ατόμων από ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Μία σοβαρή επίσης συνέπεια ήταν η διατάραξη των εργασιακών συνθηκών πολλών εργαζομένων ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και η περαιτέρω δυσκολία της πολιτείας να υποστηρίξει συστηματικά τα άτομα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα να αποκτήσουν και να διατηρήσουν μία αξιοπρεπή θέση εργασίας. Η προσπάθεια μετρίασης των συνεπειών από την πανδημία της COVID-19 αλλά και της ανάταξης του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας επανεκκινήθηκε με την δημιουργία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021 -2030, η υλοποίηση του οποίου έχει ξεκινήσει με την αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Η δημιουργία νέων δομών οδηγεί στην μείωση των δυσκολιών στην πρόσβαση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά πολλά ακόμα πρέπει να γίνουν ώστε τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία να είναι πραγματικά στο επίκεντρο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με απόλυτο σεβασμό των δικαιωμάτων τους και την μέγιστη δυνατή και ασφαλή φροντίδα των υπηρεσιών που λαμβάνουν. Για να επιτευχθούν όλες οι παραπάνω προκλήσεις είναι αδήριτη η ανάγκη για την ενίσχυση του δημοσίου συστήματος με προσωπικό, η δημιουργία νέων κοινοτικών δομών και υπηρεσιών, η ενίσχυση των οικονομικών πόρων που διατίθενται στην ψυχική υγεία, αλλά και μία διοικητική και οργανωτική ανασυγκρότηση του συστήματος, που σκοπό θα έχει να ενισχύσει την πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες, αλλά και να συντονίσει όλες τις υπηρεσίες προς όφελος όσων το έχουν ανάγκη. Το σχέδιο νόμου που βρίσκεται υπό διαβούλευση είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο. Αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία και πρόκληση για την Ελλάδα να ολοκληρώσει την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, με την οριστική κατάργηση όλων των ασυλικών δομών και την επίτευξη μίας νέας αποτελεσματικής οργάνωσης και διοίκησης των κοινοτικών υπηρεσιών που ήδη υπάρχουν αλλά και όσων πρόκειται να δημιουργηθούν προς όφελος πάντα των πολιτών. Σε ότι αφορά στην εργασιακή ένταξη (άρθρο 17) των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, το σχέδιο νόμου εισάγει σημαντικές διατάξεις τις οποίες η Πανελλήνια Ομοσπονδία μας είχε κατά καιρούς προτείνει χωρίς μέχρι σήμερα να είχαν υλοποιηθεί. Αναλυτικότερα το σχέδιο νόμου επιφυλάσσει στα άτομα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα περισσότερες διεξόδους στην εργασία μέσω του θεσμού της υποστηριζόμενης απασχόλησης σε διάφορους εργασιακούς φορείς τόσο του Δημόσιου, όσος και του Ιδιωτικού Τομέα. Αυτή η ευκαιρία δίδεται μέσω της διεύρυνσης του ρόλου των ΚοιΣΠΕ και της δυνατότητας υλοποίησης προγραμμάτων και δράσεων για την υποστηριζόμενη απασχόληση από αυτούς. Ουσιαστικά αυτή η θεσμική ένταξη της Υποστηριζόμενης Απασχόλησης στους σκοπούς και στις δράσεις των ΚοιΣΠΕ ολοκληρώνει τον θεσμό των ΚοιΣΠΕ ως φορέων υποστήριξης της μετάβασης των Ατόμων με Σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα στην ελεύθερη αγορά και της περαιτέρω αυτονόμησης τους με απώτερο σκοπό την τελική κοινωνική ένταξη. Επιπρόσθετα δίδεται η δυνατότητα στους ΚοιΣΠΕ να υλοποιούν οργανωμένα προγράμματα τριτογενούς πρόληψης για την μείωση των επιπτώσεων των σοβαρών ψυχικών παθήσεων μέσω παρεμβάσεων στην εργασία και στους εργασιακούς χώρους. Τέλος η μη παρακράτηση φόρου θα ενισχύσει την ρευστότητα των ΚοιΣΠΕ και συνιστά μία θετική διάκριση που επιτυγχάνει το Υπουργείο Υγείας υπέρ των Μονάδων Ψυχικής Υγείας – ΚοιΣΠΕ, όπου η επιχειρηματική δραστηριότητα υπάρχει για την επίτευξη του Κοινωνικού σκοπού τους, που δεν είναι άλλος από την δημιουργία θέσεων εργασίας και την τοποθέτηση ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα σε αυτές. Προτείνεται τέλος να υπάρχει μία μεταβατική διάταξη για την σύσταση των νέων ΚοιΣΠΕ από το Υπουργείο Υγείας μέχρι την έναρξη και λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Σχετικά με το Σχέδιο Νόμου για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης γενικότερα η Ομοσπονδία εκτιμά ότι επιχειρεί μία νέα παρέμβαση για την ουσιαστική για την ουσιαστική οργάνωση των υπηρεσιών σε περιφερειακό επίπεδο που προβλέπεται ούτως ή άλλως από το νόμο 1397 που ίδρυσε το ΕΣΥ το 1983, αλλά και στους νόμους 2071 του 1992 και 2716 του 1999. Προβλέπει νέο μονομελές όργανο διοίκησης σε επίπεδο Υγειονομικής Περιφέρειας αλλά και πληθώρα οργανωτικών και διοικητικών αναδιατάξεων. Για αυτόν τον λόγο πρέπει να υποστηριχθεί από ένα δυναμικό σύστημα μετάβασης στο νέο σύστημα, με αρκετό χρόνο για να επιτευχθεί η δημιουργία και λειτουργία των Περιφερειακών Δικτύων Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Προτείνεται η προετοιμασία για την μετάβαση στο νέο σύστημα να έχει διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων έως έξι μηνών, με σκοπό να ετοιμαστεί με τον καλύτερο τρόπο το νέο σύστημα, ιδίως η δημιουργία των νέων Διευθύνσεων Ψυχικής Υγείας στο επίπεδο των ΥΠε. Ένας οδικός χάρτης μετάβασης θα αποτελέσει τον καταλύτη για την ευχερή έναρξη και υλοποίηση των πολλαπλών προβλέψεων του νέου σχεδίου νόμου. Επιπρόσθετα η υποστήριξη καθόλο το μεταβατικό στάδιο αλλά και των πρώτων ετών υλοποίησης με νέο προσωπικό κυρίως των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά και η εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας που θα εργάζονται σε κάθε Περιφερειακό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας είναι σημαντικές παράμετροι για την επιτυχία του εγχειρήματος. Το μέγεθος εκάστου Περιφερειακού Κοινοτικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας με το σημερινό καθεστώς των 7 Υ.Πε ίσως να δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις στην εκκίνηση και εγκατάσταση τόσο του Εθνικού Δικτύου των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας όσο και των επιμέρους Περιφερειακών Δικτύων που διαρθρώνουν το Εθνικό Δίκτυο. Η υλοποίηση της δέσμευσης για αύξηση του αριθμού των Υ.Πε, θα βοηθήσει και το εγχείρημα του παρόντος νομοθετήματος. Για την πραγματική υλοποίηση του νομοθετήματος τέλος θα πρέπει να προβλεφθούν πόροι για την υποστήριξη του νομοθετήματος σε κεντρικό και περιφερικό επίπεδο, υποστηρικτικοί μηχανισμοί αλλά και συνέργειες με φορείς όπως η ΗΔΙΚΑ για την τάχιστη δημιουργία και λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος που προβλέπεται. Τέλος, για την επιτελική παρακολούθηση της υλοποίησης και λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας θα πρέπει να υπάρξει ένα όργανο συντονισμού όπως το ΚΕΣΥΠΕ, αλλά και σταθερό χαρτοφυλάκιο Ψυχικής Υγείας σε επίπεδο Υφυπουργείου ή έστω δημιουργία Γενικής Γραμματείας για την Ψυχική Υγεία. Ευχόμαστε όλες οι προβλέψεις του νέου Σχεδίου Νόμου να υλοποιηθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική δέσμευση, με θάρρος και μεταρρυθμιστική συνέπεια με σκοπό το νέο σύστημα υπηρεσιών να είναι αποδοτικότερο, αποτελεσματικότερο και προσβάσιμο για όλους τους πολίτες που θα έχουν ανάγκη.