Αρχική Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισηςΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΣΥΣΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ»   Άρθρο 29 Ίδρυση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων» – Ένταξη δομών, μονάδων, υπηρεσιών και προγραμμάτων Ο.ΚΑ.ΝΑ. και ΚΕ.Θ.Ε.Α. – Ένταξη λοιπών δημόσιων μονάδων απεξάρτησηςΣχόλιο του χρήστη Σίμος Θ. Δανιηλίδης, Πρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης ΠΥΞΙΔΑ, Δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών, Μέλος Εκτελεστικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ | 17 Ιουλίου 2024, 20:39
  • Σχόλιο του χρήστη 'Σίμος Θ. Δανιηλίδης, Πρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης ΠΥΞΙΔΑ, Δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών, Μέλος Εκτελεστικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ' | 17 Ιουλίου 2024, 20:39

    Το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας με αντικείμενο την ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης έχει στόχο, μεταξύ άλλων, τη σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.), στον οποίο εντάσσονται και λειτουργούν από κοινού, όλοι οι εγκεκριμένοι οργανισμοί και φορείς θεραπείας των εξαρτήσεων του δημοσίου τομέα. Δυστυχώς όμως, το σχέδιο νόμου αγνοεί παντελώς την πετυχημένη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης με πρωτοβουλία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και δεν προβλέπει τη συνέχισή τους. Είναι γεγονός πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση εδώ και 30 έτη πρωτοστατεί στο θέμα της πρόληψης των εξαρτήσεων και της προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας. Με πρωτοβουλίες της και σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ δημιούργησε τα Κέντρα Πρόληψης τα οποία και στήριξε ώστε όλα αυτά τα χρόνια να παράγουν έργο στις τοπικές κοινότητες, να αφουγκράζονται και να εκτιμούν ανάγκες, να σχεδιάζουν και να υλοποιούν παρεμβάσεις σε συνέργεια με τους τοπικούς φορείς και τις άλλες κοινωνικές υπηρεσίες του τόπου για να συνδιαμορφώσουν ένα πλαίσιο ασφάλειας για τον παιδικό, τον εφηβικό και το νεανικό πληθυσμό, αλλά και το γενικό πληθυσμό της κοινότητας. Σήμερα, τα 75 Κέντρα Πρόληψης (Κ.Π.) των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας που λειτουργούν πανελλαδικά, είναι από τις, πλέον, αποτελεσματικές δομές στον τομέα της Πρωτογενούς Πρόληψης κατά των ουσιών και των εν γένει εξαρτήσεων, έχουν επιτελέσει ένα σημαντικό έργο που έχει αναγνωρισθεί από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά και έχουν καταξιωθεί στις τοπικές κοινωνίες. Με την πρωτοβουλία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την ισότιμη συμμετοχή όλων των ενεργών πολιτικών, επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, με τη μορφή των Αστικών Εταιρειών, διασφαλίζουν αφενός την τοπικότητα των δράσεων και αφετέρου, λόγω της ευελιξίας που διακρίνει τον τρόπο λειτουργίας τους, την άμεση ανταπόκριση σε ανάγκες και αιτήματα των τοπικών κοινωνιών, σε πλήρη εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ενδεικτικά αναφέρουμε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας, το οποίο αναφέρει, μετά από έρευνα που διενήργησε, πως: «οι κάτοικοι μιας περιοχής είναι σε καλύτερη θέση να διαγνώσουν τις τοπικές προτεραιότητες και να στηρίζουν λύσεις. Αλλά και οι άνθρωποι (δέκτες των προγραμμάτων πρόληψης) είναι πιο ευαίσθητοι στην προσωπική επιρροή των ατόμων του άμεσου περιβάλλοντός τους, παρά σε μηνύματα που προέρχονται από άγνωστα άτομα». Η δράση των Κέντρων Πρόληψης είναι υποδειγματική. Παράδειγμα αποτελεί το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας ΠΥΞΙΔΑ που δημιούργησε, ο πρώην δήμος Συκεών, από το 1998, σε συνεργασία με το δήμο Λαγκάδα, τη νομαρχία Θεσσαλονίκης, το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης κι άλλους φορείς. Με ελάχιστους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, αποτελεί ένα πρότυπο και δίνει καθημερινά τον αγώνα για την καταπολέμηση της εξάρτησης και την ενίσχυση της ψυχικής υγείας όλων των πολιτών, μικρών και μεγάλων. Μέσα από τις σταθερές ομάδες εκπαίδευσης και ψυχολογικής στήριξης για γονείς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας, εθελοντές, μαθητές και μαθήτριες και πολλούς άλλους, και μέσα από επιστημονικά τεκμηριωμένα προγράμματα που υλοποιεί στα σχολεία όλων των βαθμίδων και στην ευρύτερη κοινότητα, έχει αποκτήσει μεγάλη αναγνωρισιμότητα ως φορέας ενίσχυσης της ψυχικής υγείας και συμβουλευτικής στήριξης. Κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι συμμετέχουν στα προγράμματα της ΠΥΞΙΔΑΣ ενώ εκατοντάδες γονείς και παιδιά απευθύνονται για ατομική συμβουλευτική στήριξη στα προβλήματα που τους απασχολούν. Η ΠΥΞΙΔΑ δίνει το στίγμα της ψυχικής υγείας σταθερά και αδιάλειπτα στην περιοχή ευθύνης της μας έχοντας πλέον «μεγαλώσει» με υγεία πολλές γενιές στα προγράμματά της. Ανάλογα φυσικά παραδείγματα και πετυχημένη δράση έχουν να επιδείξουν και τα υπόλοιπα 74 Κέντρα Πρόληψης στην ελληνική επικράτεια. Το θεσμικό πλαίσιο των Κέντρων Πρόληψης θα πρέπει αναμφίβολα να παραμείνει ως έχει δηλαδή Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες που θα συνάψουν σύμβαση με τον καινούριο φορέα Ε.Ο.Π.Α.Ε., ώστε και να διασφαλίζεται ο τοπικός χαρακτήρας της δράσης τους, αλλά και ο συντονισμός των δράσεων για το σύνολο της επικράτειας. Η δημιουργία σε αυτόν ενός τμήματος /διεύθυνσης πρόληψης που θα μπορεί να στηρίζει επιστημονικά, να εποπτεύει το έργο, να ελέγχει οικονομικά και να βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τα Κέντρα Πρόληψης και την ΚΕΔΕ μπορεί να διασφαλίσει και να ενισχύσει τη λειτουργία του Δικτύου των Κέντρων Πρόληψης, καθώς αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερα δυναμικό δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών που καλύπτει όλη τη χώρα. Τα Κέντρα Πρόληψης είναι σε θέση μέσα από την αυτονομία των ΑΜΚΕ και τη σύνδεση τους με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινότητες, αλλά και τη συστηματική και συνεχή συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ έως σήμερα, και με τον ΕΟΠΑΕ (με τη δημιουργία του) να υπηρετήσουν το Εθνικό Σχέδιο Δράσης όπως έκαναν τόσα χρόνια. Χρειάζεται σαφώς ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των Κέντρων με επιστημονικό προσωπικό. Χρειάζεται αξιολόγηση και έλεγχος και χρειάζεται κατά τη γνώμη μας και μια καλά στελεχωμένη Διεύθυνση/Τμήμα Πρόληψης στον ΕΟΠΑΕ που θα αναλάβει το συντονισμό με τις ΑΜΚΕ. Περαιτέρω, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν υποστελεχωμένα Κέντρα Πρόληψης επιμένουμε στην άμεση στελέχωση και ενίσχυση τους που είναι για εμάς προτεραιότητα. Στα Κέντρα Πρόληψης το προσωπικό έχει ήδη ενταχθεί στο ενιαίο μισθολόγιο και έχει την εκπαίδευση και μπορεί να καλύψει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών πρόληψης, τις οποίες παρέχουν καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας των. Στην υπηρεσία της πρόληψης, δε χρειάζονται άλλες, νέες δομές, αλλά επιπλέον Κέντρα πρόληψης. Η δημιουργία νέων δομών δεν πρέπει να προκαλέσει επικαλύψεις. Αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν και προβλήματα διοίκησης και λειτουργίας σε κάποια Κέντρα επιμένουμε και προτείνουμε την αξιολόγηση, τον έλεγχο και τη στήριξη αυτών ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο έργο τους, διατηρώντας το επιτυχημένο μοντέλο διοίκησης που προέρχεται από την ΤΑ, την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και τους τοπικούς φορείς (επαγγελματικούς και επιστημονικούς κλπ). Στην κατεύθυνση λοιπόν διασφάλισης συνέχισης της λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης ως ΑΜΚΕ, αλλά και διασφάλισης της βιωσιμότητάς τους, θεωρούμε αναγκαίες τις ακόλουθες τροποποιήσεις στο σχέδιο Νόμου: -Άρθρο 29, §4ε Σύμφωνα με το Άρθρο 29, §4ε, ο ΕΟΠΑΕ, ως καθολικός διάδοχος του ΟΚΑΝΑ, δεσμεύεται να εφαρμόσει, απαρεγκλίτως, τους όρους της Προγραμματικής Σύμβασης που έχει συνάψει με τα Κ.Π. για το 2021-2027, χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για μετά το 2027. Στο εν λόγω Άρθρο 29, προτείνουμε να προστεθεί: «Τα Κ.Π. να συνεχίσουν τη λειτουργία τους με το ίδιο καθεστώς, υπό την εποπτεία του ΕΟΠΑΕ και μετά το 2027». -Άρθρο 32, §1 Ίδρυση δομών από τον ΕΟΠΑΕ Προτείνουμε να προστεθεί το παρακάτω: «Τα υφιστάμενα Κ.Π. των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, συμβάλουν και συντελούν με τη λειτουργία τους και την παροχή υπηρεσιών στην υλοποίηση και στην επίτευξη των στόχων του ΕΟΠΑΕ». - Το Άρθρο 60, §4 του Ν. 4139/2013, ορίζει πως τα Κ.Π. του Άρθρου 61 του Ν. 3459/2006, είναι εγκεκριμένοι οργανισμοί για την υλοποίηση προγραμμάτων Πρόληψης στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να προβλέπεται ρητά στο σχέδιο Νόμου πως τα Κ.Π. θα παραμείνουν εν λειτουργία και μετά το 2027, χωρίς κανένας εργαζόμενος να χάσει τη δουλειά του, με τα ισχύοντα δικαιώματα και υποχρεώσεις, με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων, ως αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες του ΕΟΠΑΕ καθώς, στην πλειοψηφία τους, διαθέτουν ένα άρτια εξειδικευμένο προσωπικό (Διοικητικό-Επιστημονικό), με συσσωρευμένη εμπειρία δεκαετιών που δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ από το Δημόσιο Ταμείο, για την εκπαίδευσή τους. Η αναδιάρθρωση του συστήματος οργάνωσης και διοίκησης των υπηρεσιών και της ψυχικής υγείας που προωθεί το Υπουργείο Υγείας είναι σημαντικότατο θέμα, αλλά χρειάζεται σε αυτήν να ληφθούν υπόψη, να συμπεριληφθούν και να ενισχυθούν αυτά που έως τώρα δούλεψαν καλά και απέδωσαν. Η πρόληψη και τα Κέντρα Πρόληψης είναι το νούμερο ένα παράδειγμα. Πιστεύουμε, ότι είναι εύλογο να επιθυμούμε ως Φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κι άλλοι τοπικοί φορείς, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Πρόληψης ΠΥΞΙΔΑ, τη διατήρηση της υφιστάμενης νομικής τους μορφής και τη διασφάλιση της συνέχισης της χρηματοδότησής τους και μετά το 2027. Στο πνεύμα αυτό ζητούμε: 1. Να παραμείνει το θεσμικό πλαίσιο των Κέντρων Πρόληψης ως έχει δηλαδή ως Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες που θα συνάψουν σύμβαση με τον καινούριο φορέα Ε.Ο.Π.Α.Ε., ώστε και να διασφαλίζεται ο τοπικός χαρακτήρας της δράσης τους, αλλά και ο συντονισμός των δράσεων για το σύνολο της επικράτειας. 2. Να διασφαλισθεί η συνέχιση και η λειτουργία τους και μετά το 2027, που λήγει η τρέχουσα προγραμματική σύμβαση. 3. Να δοθεί η δυνατότητα στελέχωσης των Κέντρων με επιπλέον προσωπικό και διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών και σε άλλα θέματα ψυχικής υγείας της κοινότητας (πχ πρόληψη κατάθλιψης, άγχους κ.α.). 4. Να ενισχυθεί το υπάρχον Δίκτυο των 75 Κέντρων Πρόληψης με επιπλέον Κέντρα Πρόληψης, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού. 5. Να αξιολογηθούν τα Κέντρα Πρόληψης από συσταθείσα για το σκοπό αυτό Επιτροπή Παρακολούθησης με αυτονόητη τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, των εργαζομένων, του Ε.Ο.Π.Α.Ε και των συναρμοδίων Υπουργείων, και να δοθούν συγκεκριμένοι άξονες για την αναβάθμιση της λειτουργίας τους και την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων χρηστής διοίκησης όπου προκύπτουν, στην κατεύθυνση εξυγίανσής τους. Σίμος Θ. Δανιηλίδης, Πρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης ΠΥΞΙΔΑ, Δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών, Μέλος Εκτελεστικής Επιτροπής της ΚΕΔΕ