Αρχική «Μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας»Άρθρο 01 – Γενικές Αρχές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας ΥγείαςΣχόλιο του χρήστη Εμμανουήλ Σμυρνάκης | 1 Μαΐου 2017, 10:38
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εμμανουήλ Σμυρνάκης' | 1 Μαΐου 2017, 10:38

    Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, με το σχέδιο νόμου για τη Μεταρρύθμιση της ΠΦΥ γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια ανάπτυξης της ΠΦΥ και στις αστικές περιοχές της χώρας μας που αποτελεί ζητούμενο εδώ και πολλά χρόνια. Στο κείμενο αυτό, για λόγους οικονομείας, δεν θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στα πολλά θετικά σημεία του σχεδίου αυτού. Η προσπάθεια αυτή από μόνη της χρήζει θετικής κριτικής, αν και υπάρχουν μερικές αστοχίες που θα πρέπει να τις δούμε προσεκτικά. Θετική κρίνεται η πρότασή σας για την ανάπτυξη των Κέντρων Υγείας αλλά και των Το.Μ.Υ. στις αστικές περιοχές. Η πληθυσμιακή κάλυψη αποτελεί ζητούμενο για την ανάπτυξη της Π.Φ.Υ. Η ανάπτυξη Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στην Π.Φ.Υ. Το προτεινόμενο νομοσχεδιο είναι ενα θετικό βήμα υλοποίησης της Π.Φ.Υ. Παρολαυτά υπάρχουν ασάφειες που πιθανά να ακυρώσουν όλο το εγχείρημα. Η χρήση των όρων «πάροχος» και «λήπτης» υπηρεσιών υγείας δεσμεύουν την προτεινομενη μεταρρυθμιση με τη μέχρι σημερα κυρίαρχη αντίληψη ενός χώρου αγοράς υπηρεσιών. Άλλος παρέχει και άλλος αγοράζει. Ο αντίποδας που αποτελεί και τον πυρήνα αξιών της Π.Φ.Υ, είναι η εμπλοκή του τοπικού πληθυσμού στο σχεδιασμό των προσφερόμενων υπηρεσιών με συνεχή συνεργασία με την Ομάδα Υγείας, χωρίς καμμία οικονομική συναλλαγή. Το σύστημα χρηματοδοτείται απο τη γενικη φορολογία και οι εργαζόμενοι είναι μισθωτοί, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Δεν είναι ξεκάθαρο πως ορίζεται ο πληθυσμός αναφοράς των Το.Μ.Υ. Αφορά συγκεκριμενο πληθυσμό με κριτήριο την περιοχή κατοικίας, ή ένα σύνολο «κεφαλών» που εχουν σύμβαση με καποιο γιατρό; Στη συνέχεια αναφέρω ορισμένα σημεία προβληματισμού ανά άρθρο τα οποία επίσης θα τοποθετηθούν και στο ανάλογο τμήμα της συζήτησης. Άρθρο 5, παράγραφος 4 Σημείο σοβαρότατου προβληματισμού – αποδυνάμωση της ΠΦΥ 4. Οι γιατροί που υπηρετούν με σχέση εργασίας πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης στα Κέντρα Υγείας, μπορούν μετά από αίτησή τους, γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου και απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε. να συμμετέχουν στην τακτική λειτουργία, πρωινή και απογευματινή του αντίστοιχου με την ειδικότητά τους τμήματος του Νοσοκομείου Αναφοράς, καθώς και στο εφημεριακό πρόγραμμα του τμήματος αυτού. Η ρύθμιση κάθε σχετικής λεπτομέρειας γίνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας. Θα πρέπει να παραληφθεί. Αν υπάρχουν ανάγκες σε ειδικούς Παθολόγους ή Παιδιάτρους για παράδειγμα για την Τακτική Λειτουργία του Νοσοκομείου Αναφοράς θα πρέπει να καλύπτονται από νέες προσλήψεις και όχι από μετακινήσεις που αποδυναμώνουν την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Η παράγραφος αυτή ισχυροποιεί τα επιχειρήματα όσων λένε πως κανείς δεν πιστεύει πραγματικά στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Στο ίδιο σχέδιο νόμου είναι σαν να χτείζεις και γκρεμίζεις ταυτόχρονοα αυτό που φτιάχνεις... Υπάρχουν σήμερα «αποδείξεις» επιστημονικά τεκμηριωμένες που αποδυκνύουν πως όταν οι υπηρεσίες της Π.Φ.Υ λειτουργούν κανονικά αυξάνονται τα μέτρα πρόληψης και κατά συνέπεια μειώνονται οι εισαγωγές στα Νοσοκομεία (WHO, Primary Health Care, Now more than ever). Είμαι στη διάθεσή σας να παρεθέσω τα απαραίτητα στοιχεία αν μας τα ζητήσετε. Άρθρο 5 Σημείο σοβαρότατου προβληματισμού – «ορισμός του Οικογενειακού Ιατρού» Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξουμε στο θεσμό του οικογενειακού ιατρού. Καταρχήν η οικογενειακή ιατρική διεθνώς είναι συνδεδεμένη με τη Γενική Ιατρική (General Practice ή Family Practice). Στο σχέδιο νόμου δυστυχώς ο όρος συγχέεται. Οφείλουμε να προχωρήσουμε μπροστά και σε αυτό τον τομέα. Δυστυχώς σαν να έχουμε μείνει στο μακρινό παρελθόν και τίποτα να μην έχει αλλάξει στη χώρα μας εδώ και τρεις δεκαετίες με την σταθερή ανάπτυξη της Γενικής Ιατρικής. ...το να συγχαίουν οι ηλικιωμένοι το γενικό γιατρό με τον παθολόγο είναι λογικό... οι νεώτερες γενιές και κυρίως οι νομοθέτες λυπηρό... Απαραίτητο για τη διασφάλιση της ανάπτυξης όλων των διαστάσεων της Π.Φ.Υ. (που πολύ καλά περιγράφετε στο σχέδιο νόμου) είναι η ταύτιση του Οικογενειακού Ιατρού με την Εικότητα της Γενικής Ιατρικής. Σε απουσιά Ειδικών Γενικής Ιατρικής, το ρόλο του οικογενειακού ιατρού θα μπορούσε, κάτω από προυποθέσεις, να λάβει ένας ειδικός Παθολόγος, μετά από κατάλληλη εκπαίδευση σε Μονάδες Π.Φ.Υ. όπως είναι τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας που στο σχέδιο νόμου περιγράφετε. Ως γνωστών η εκπαίδευση στην ειδικότητα της Παθολογίας είναι απόλυτα νοσοκομειοκεντρική και σε κανένα τμήμα της δεν υπάρχει επαφή με την Π.Φ.Υ. Από την άλλη η απόδωση του τίτλου «Οικογενειακός Ιατρός» στους παιδιάτρους που θα εργάζονται στην Π.Φ.Υ. είναι εξαιρετικά άστοχη (η διευκρίνηση «Οικογενειακός Ιατρός» για παιδιά κάνει ακόμα πιο αιωρούμενο το όλο εγχήρημα της Π.Φ.Υ. Εκτός και αν, στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά ορφανά παιδιά και στις οικογένειες αυτές το ρόλο του πατέρα και της μητέρας τον έχει κάποιο ανήλικο παιδάκι. Τραβηγμένο το παράδειγμα αλλά εξίσσου ανορθόδοξη είναι η απόδωση του τίτλου του Οικογενειακού Ιατρού σε παιδιάτρους. Γιατί άραγε τον χρειάζονται; Μπορώ να σας εκθέσω τις διαφορές μεταξύ των ειδικοτήτων της Γενικής Ιατρικής και της Παθολογίας που στο σχέδιο νόμου απόλυτα εξισσόνονται (μειώνοντας ταυτόχρονα και τις δυο ειδικότητες στα μάτια των Ελλήνων πολιτών). Για οικονομεία λόγου αναφορά κάνω μόνο σε μία: οι ειδικευόμενοι Γενικής Ιατρικής εκπαιδεύονται κατά την ειδικότητα στην Παιδιατρική για την πρόληψη, την προαγωγή της υγείας, τη διαχείριση και τη θεραπεία των συνήθων χρονιών και οξέων καταστάσεων. Συνεπώς απορεία προκαλεί η αφαίρεση της αρμοδιότητας αυτής από τους Ειδικούς Γενικής Ιατρικής (άρθρο 5, παράγραφος 5α). Αναλογιστείτε για παράδειγμα τι θα γίνει αν οι Γενικοί Ιατροί σε όλη τη χώρα σταματίσουν να εξετάζουν παιδιά στις εφημερίες τους στα Κέντρα Υγείας. Χωρίς σημαντικές αλλαγές πολύ πιο ορθολογική θα ήταν η τροποποίηση του άρθρου 5 παράγραφος 5 ως εξής: Η ενδεδειγμένη στελέχωση του συνόλου των μονάδων Π.Φ.Υ εντός του Το.Π.Φ.Υ. για το ιατρικό προσωπικό των ειδικοτήτων γενικής ιατρικής, παθολογίας, παιδιατρικής, ακτινοδιαγνωστικής, βιοπαθολογίας, καρδιολογίας και οδοντιατρικής καθορίζεται με βάση τον πληθυσμό του, ως εξής: α) Γιατροί ειδικότητας γενικής ιατρικής:1 ανά 1.500 -2.000 άτομα (παιδιά και ενήλικες) Σε απουσία Γιατρών Ειδικότητας Γενικής Ιατρικής Γιατροί ειδικότητας παθολογίας μετά από κατάλληλη εκπαίδευση:1 ανά 2.000 έως 2.500 ενήλικες β) Γιατροί ειδικότητας παιδιατρικής: 1 ανά 1.000 έως 1.500 παιδιά Με δεδομένο πως οι Γιατροί ειδικότητας Γενικής Ιατρικής εξετάζουν και παιδιά ίσως ο ρόλος τους να είναι πιο αναβαθμισμένος και στην περίπτωση αυτή η αναλογία τους προς τον πληθυσμό ευθύνης να πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Άρα στην καθημερινότητα θα βλέπουν όλο τον πληθυσμό και όταν χρειαστεί θα παραπέμπουν στον παιδίατρο, ο οποίος θα έχει την ευθύνη της τακτικής φροντιδας των παιδιών (ανάπτυξη,κ.λπ.). Άρθρο 9, Οικογενειακός Ιατρός «5. Οι οικογενειακοί γιατροί είναι γιατροί ειδικότητας γενικής ιατρικής ή παθολογίας για τον ενήλικο πληθυσμό και παιδίατροι για τον παιδικό πληθυσμό.» θα πρέπει να αντικατασταθεί με «5. Οι οικογενειακοί γιατροί είναι γιατροί ειδικότητας γενικής ιατρικής. Ρόλο οικογενειακού ιατρού μπορεί να έχουν και γιατροί ειδικότητας παθολογίας για τον ενήλικο πληθυσμό μετά από κατάλληλη εκπαίδευση” Σε σχέση με τον ορισμό του οικογενειακού ιατρού πρέπει να δούμε με εξαιρετική προσοχή από την επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή και να προστατέψει τόσο την ειδικότητα της Παθολογίας, όσο και την ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής. Στην Ελλάδα, λόγω της απουσιάς ειδικών Γενικής Ιατρικής εδώ και πολλά χρόνια, ο οικογενειακός ιατρός στην κοινή γνώμη συνδυάστηκε με τον ειδικό Παθολόγο. Κάτι τέτοιο όμως σύμφωνα με τον ορισμό της Π.Φ.Υ., αλλά και το διακριτό ρόλο των δυο ειδικοτήτων, όπως ορίζοντια και από το πλαίσιο εκπαίδευσής τους, δεν είναι σωστό. Ο Γενικός Ιατρός στο σχέδιο νόμου ταυτίζεται με τον Παθολόγο. Αυτό είναι εξαιρετικά αβάσιμο με βάση την περιγραφή της κάθε ειδικότητας και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης - σημαντικότατο λάθος που θα πρέπει να διορθωθεί. Οποιοσδήποτε φορέας Γενικής Ιατρική ή Παθολογίας στη χώρα μας μπορεί να παρέχει στην επιτροπή που επεξεργάστηκε το σχέδιο νόμου όλα όσα χρειάζονται για την τεκμηρίωση αυτής της άποψης. Μπορώ να σας αναπτύξω περισσότερο τα επιχειρήματα για αυτό, επιχειρήματα που στηρίζονται σε τεκμηριωμένα δεδομένα από όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα από τις χώρες που έχουν καλά αναπτυγμένη την Π.Φ.Υ. Στη χώρας πλέον υπάρχουν αρκετοί Γιατροί ειδικοί Γενικής Ιατρικής. Από την άλλη αναγνωρίζουμε πως ακόμα δεν υπάρχει ο ικανός αριθμός ειδικών Γενικών Ιατρών για να καλύψει όλες τις ανάγκες. Άρθρο 10, παράγραφος 3 Οι οικογενιακοί γιατροί του ΕΟΠΥΥ θα αμοίβονται κατά κεφαλή. Με δεδομένο ότι θα έχουν και την ιδιωτική τους πελατεία, δεν υπάρχει κανένα κίνητρο να κάνουν σύμβαση πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Αντιθέτως υπάρχει αντικίνητρο οι γιατροι του ΕΣΥ να ιδιωτικοποιηθούν και να κάνουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ! Οι λοιπών ειδικοτήτων θα αμοίβονται κατά πράξη, θεσμός, που όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, οδηγεί στην προκλητή ζήτηση υπηρεσιών. Με εκτίμηση Εμμανουήλ Σμυρνάκης Γενικός Ιατρός, Επίκουρος Καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Ιατρικής Εκπαίδευσης Εργαστήριο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενικής Ιατρικής και Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας - Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ e-mail: smyrnak@auth.gr - τηλ. 2310 999147 - Φαξ 2310 999131