Αρχική Ακούσια ψυχιατρική περίθαλψηΆρθρο 02 – Θεραπεία στην κοινότητα κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίαςΣχόλιο του χρήστη Καρατζαφέρης Λυκούργος | 15 Μαΐου 2019, 23:46
  • Σχόλιο του χρήστη 'Καρατζαφέρης Λυκούργος' | 15 Μαΐου 2019, 23:46

    Από τη διεθνή βιβλιογραφία φαίνεται πως πρακτικές προσανοτολισμένες στο φάρμακο και την επικινδυνότητα τείνουν να αυξάνουν το στίγμα και τον κοινωνικό αποκλεισμό (Read J. & Dillon J., 2013). Ειδικότερα για το θεσμό της υποχρεωτικής θεραπείας στην κοινότητα Community Treatment Order (CTO) η Μ. Μητροσύλη, Νομικός, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Πρόεδρος Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές σχολιάζει (2014) πως παρόλο που η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της ακούσιας θεραπείας είναι αμφισβητούμενη διεθνώς ως προς τη μείωση της χρήσης των υπηρεσιών υγείας ή τη βελτίωση της κλινικής εικόνας και της κοινωνικής λειτουργίας του ατόμου, (Kisely et al 2005, Swanson et al 2000 , Woolley 2010) η θέσπισή της δεν παύει να πληθαίνει, όπως αποδεικνύει η τροποποίηση της Μental Ηealth Act (2007) 31 στο Ηνωμένο Βασίλειο ή της Loi du 27 Jullet 1990 (2011) 32 στη Γαλλία. Ταυτόχρονα υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις για την επιβολή ακούσιας θεραπείας στην κοινότητα σε σχέση με την προσβολή των θεμελιωδώνδικαιωμάτων του ανθρώπου: της ελευθερίας, της αυτονομίας, της αξιοπρέπειας και της περίθαλψης. Πώς είναι δυνατόν να υποχρεωθεί ακουσίως ο ασθενής, που είναι ικανός να ζει στην κοινότητα, σε υποχρεωτική θεραπεία; Όπως αναφέρει η ίδια: «Αυτή η θεραπεία φαίνεται να ακουμπά σε διαχειριστικές πολιτικές στραμμένες προς τον έλεγχο του υποκειμένου και την ασφάλεια της κοινότητας» (σ. 288) Σύμφωνα με τη Μητροσύλη (2014) τα άτομα που υποχρεώνονται σε θεραπεία υφίστανται τον κοινωνικό έλεγχο αλλά και στιγματίζονται, καθώς αποκλίνουν από τα κυρίαρχα κοινωνικά πρότυπα. Ως συνέπεια βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό αφού θεωρούνται ως εν δυνάμει επικίνδυνοι για την ασφάλεια των άλλων μελών της κοινότητας. Ο θεσμός της υποχρεωτικής θεραπείας στην κοινότητα εφαρμόζεται εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες (υπάρχουν περίπου 75 κρατικές και περιφερειακές νομοθεσίες) και θεωρητικά στόχευε μέσω της νομικής υποχρέωσης της λήψης φαρμακευτικής αγωγής στο να βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων που πάσχουν από κάποια ψυχιατρική ασθένεια, στη μείωση των υποτροπών και άρα και των επανεισαγωγών και τελικά στον περιορισμό της λεγόμενης “περιστρεφόμενης πόρτας”. Η χρήση μάλιστα της συγκεκριμένης νομοθεσίας ποικίλλει από τόπο σε  τόπο υποδεικνύοντας πως πέρα από τις διαφορές στα συστήματα υγείας υπάρχει κι ένας σημαντικός υποκειμενικός παράγοντας στη χρήση τους. Εξάλλου εκτεταμένες ανασκοπήσεις άρθρων και μελέτες έχουν αναδείξει πως στο σύνολό του ο θεσμός έχει κριθεί αποτυχημένος ακόμα και από εκείνους που κάποια στιγμή τον υποστήριζαν σθεναρά.  Μια εξαιρετικά δομημένη ανασκόπηση του 2016 επισημαίνει πως δεν υπάρχουν αξιόλογα ευρήματα που να αποδεικνύουν αποφυγή των υποτροπών και των επανεισαγωγών. Καμία από τις αναλύσεις των δεδομένων δεν έδειξε κάποιο όφελος από το θεσμό των CTO. Δεν επισημαίνονται σημαντικά κοινωνικά ή κλινικά οφέλη, αντίθετα, εγείρονται σοβαρά δεοντολογικά, ηθικά και νομικά ζητήματα σε σχέση με τον περιορισμό της ελευθερίας των ατόμων  (Rugkåsa, 2016) Στην Αγγλία ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε το 2007 (Mental Health Act 2007) σχετικά αργά δηλαδή σε σχέση με άλλες χώρες κι ενώ είχε προηγηθεί διαβούλευση που κράτησε σχεδόν δυο χρόνια. Ένας από τους τότε βασικούς υπέρμαχους της υποχρεωτικής κατ’ οίκον θεραπείας στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καθηγητής Tom Burn είχε το θάρρος να αναγνωρίσει το λάθος του. Μέσα από μια  άριστα στημένη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη συμπεραίνει τελικά ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη οφέλους από τις CTO και «δεν δικαιολογούν τον τόσο σημαντικό περιορισμό της ελευθερίας των άμεσα ενδιαφερομένων». Τελικά  ξεκάθαρα διατυπώνει πως ο αρχικός τους ισχυρισμός ήταν λάθος καθώς επισημαίνει πως  δε φαίνεται να παρουσιάζεται καμία μείωση στο χρόνο νοσηλείας, τις επανεισαγωγές, τον αριθμό των ανθρώπων που επανεισάγονται και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που το άτομο βιώνει. (Burns, 2013) Κανένας σχεδιασμός.. μονοδιάστατες, αναγωγιστικές λογικές με το μανδύα της δήθεν κοινοτικής λογικής με μπόλικες προοπτικές για διάθεση παναριβων depot σκευασμάτων σε μια ρευστή μετανεωτερικότητα όπου το τι εννοείται ως κοινότητα θα πρέπει να αναζητηθεί σε μια σύγκρουση συμφερόντων (conflict of interest) παρά στις σχέσεις των ανθρώπων. Αναφορές Μητροσύλη Μ. Όψεις της ∆υσφορίας στον Πολιτισμό Σήμερα. Εκ των Υστέρων, 2012, Τεύχος 24 Burns T, Rugkasa J, Molodynski A, Dawson J, Yeeles K, Vazquez-Montez M, Voysey M, Sinclair J, Priebe S (2013) Community treatment orders for patients with psychosis (OCTET): a randomised controlled trial. Lancet 381, 1627-33. Kisely S, Campbell LA, Perston N. Compulsory community and involuntary outpatient treatment for people with severe mental disorders. Cochrane Database Rev 2005, 3: CD004408 (PubMed) Mental Health Act 2007. Available legislation.gov.uk Loi no 2011-803 du 5 Juillet 2011. Relative aux droits et à la Read J. & Dillon J. (2013). Models of Madness: Psychological, Social and Biological Approaches to Schizophrenia. 2nd Edition. ISPS series. Published by Routledge, Hove, UK  Rugkåsa J.(2016) Effectiveness of Community Treatment Orders: The International Evidence.Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie 61(1):15-24 Swanson JW, Swartz MS, Wagner R, Burns BJ, Borum R, Hiday VA. Involuntary out-patient commitment and reduction of violent behavior in persons with several mental illness. Br J Psych 2000, 176:324–331 Woolley S. Involuntary treatment in the community: role of commu nity treatment orders. Psychiatr Line 2010, 34:441–446