Αρχική Ακούσια ψυχιατρική περίθαλψηΆρθρο 07 – Μεταφορά του ασθενή σε Μονάδα Ψυχικής Υγείας για εξέταση και χορήγηση γνωματεύσεωνΣχόλιο του χρήστη Μεγαλοοικονόμου Θεόδωρος | 18 Μαΐου 2019, 19:37
  • Σχόλιο του χρήστη 'Μεγαλοοικονόμου Θεόδωρος' | 18 Μαΐου 2019, 19:37

    Το άρθρο 07 για την διαδικασία της ακούσιας μεταφοράς του «φερόμενου ως ασθενή» σε μονάδα Ψυχικής Υγείας κλπ, υποτίθεται ότι ανταποκρίνεται στο από μακρού αίτημα να πάψει η απαράδεκτη πρακτική, σ΄ αυτή τη χώρα, να μεταφέρονται οι «φερόμενοι ως ψυχικά πάσχοντες», κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας για εξέταση (που σχεδόν πάντα καταλήγει σε εγκλεισμό), από την αστυνομία και, φυσικά, με χειροπέδες. Στις εφημερίες των μονάδων ψυχιατρικής νοσηλείας τα περιπολικά, έξω από τα «επείγοντα», συνωστίζονται. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που κάνει αυτό το άρθρο είναι ν΄ αλλάζει, απλώς, τις λέξεις και τους εκτελεστές της εισαγγελικής παραγγελίας, η οποία θα γίνεται με τον ίδιο, απαράλλακτα, τρόπο. Μιλά για ασθενοφόρα που θα είναι «ειδικά διαμορφωμένα» και με «ειδικό εξοπλισμό». Από μόνη της, αυτή η καταφυγή στο «ειδικό» αναιρεί τη φράση με την οποία ξεκινά το λόγω άρθρο, που λέει ότι «η μεταφορά του ασθενή… αντιμετωπίζεται τεχνικώς όπως η μεταφορά οποιουδήποτε άλλου ασθενή σε νοσοκομείο….». Μπορούμε να φανταστούμε ποιος θα είναι ο «ειδικός εξοπλισμός»: μα τι άλλο από ιμάντες; Οι «ασθενείς» θα μεταφέρονται δεμένοι. ΟΙ χειροπέδες των αστυνομικών θα μετατραπούν σε ιμάντες που θα βάζει το «ειδικά εκπαιδευμένο» προσωπικό του ΕΚΑΒ. Το έχουμε ξαναζήσει αυτό στην ιστορία της ψυχιατρικής. Δυσκολευόμαστε λίγο να φανταστούμε ποια θα η «ειδική διαμόρφωση»: άραγε κάποιος μικρός χώρος μέσα στον ήδη μικρό χώρο του ασθενοφόρου;… θα δούμε. Και ποια θα είναι η «ειδική εκπαίδευση» των νοσηλευτών; Αυτή που ποτέ δεν έχουμε δει, που ποτέ δεν υπήρξε, ούτε καν στις μονάδες ψυχιατρικής νοσηλείας (αλλά και σε στεγαστικές δομές) – και που δεν αφορά μόνο το νοσηλευτικό αλλά και το ιατρικό προσωπικό – για την αντιμετώπιση του «αναστατωμένου ασθενή», ή του «διεγερτικού» κατά τους «ειδικούς». Αυτού, δηλαδή, που δεν υπ-ακούει, που αρνείται να συμμορφωθεί, που δεν εκτελεί τις εντολές, που θα αρνείται να μας ακολουθήσει για ψυχιατρική «εξέταση» - είτε γιατί, για πρώτη φορά, έρχεται σε επαφή με το σύστημα και αντιμετωπίζει την βίαιη ψυχιατρικοποίηση των βιωμάτων του, είτε γιατί το έχει ξαναζήσει αυτό και καταλαβαίνει ότι «και πάλι» θα τον «πάνε μέσα». Η πάγια πρακτική στις μονάδες ψυχιατρικής νοσηλείας είναι ο «διεγερτικός» (αυτός που το κοινωνικό και ψυχιατρικό σύστημα τον κάνει «διεγερτικό») αντιμετωπίζεται με την καταστολή και, ως επί το πλείστον, με την μηχανική καθήλωση. Αν το ίδιο το σύστημα λειτουργεί έτσι. Αν στους νοσηλευτές ποτέ δεν δόθηκε η ευκαιρία και ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε κανείς, όχι απλά (και όχι μόνο) για την εκπαίδευσή τους, αλλά για τον ταυτόχρονα μετασχηματισμό του επαγγελματικού τους ρόλου και του συστήματος εντός του οποίου λειτουργούν - προς ένα, δηλαδή, σύστημα ανοικτό, κοινοτικά βασισμένο, αντί για κλειστό, ελεγκτικό, φυλακτικό, ιδρυματικό – περιμένει κανείς ότι οι λεγόμενες «τεχνικές αποκλιμάκωσης» (αυτό το συχνά χρησιμοποιούμενο ως απλά λεκτικό πυροτέχνημα) θα βρουν εφαρμογή με το προσωπικό του ΕΚΑΒ στην διαδικασία της ακούσιας μεταφοράς «φερομένων ως ασθενών»; Ας φανταστεί κανείς, δέκα (ή και παραπάνω, δεν έχει καμιά σημασία) ασθενοφόρα για όλη τη χώρα, που θα καλούνται να πάνε εδώ κι΄ εκεί, σε άτομα, κατοικίες, γειτονιές, Δήμους, πόλεις, που δεν ξέρουν, δεν είχαν καμιά προηγούμενη σχέση μαζί τους – όπου καλούνται για να πάρουν κάποιον/αν και να τον/την μεταφέρουν. Γιατί να τους δει, ο άμεσα ενδιαφερόμενος, διαφορετικά απ΄ ό,τι από τους αστυνομικούς; Επειδή θα φοράνε, απλώς, «άσπρη στολή»; Η εκτέλεση της «ακούσιας μεταφοράς» μπορεί να είναι κάτι ριζικά διαφορετικό από αυτό που γίνεται τώρα με τις, ως επί το πλείστον, βάναυσες (έχει συμβεί και θανατηφόρες) εκτελέσεις των εισαγγελικών εντολών από την αστυνομία, μόνο στα πλαίσια ενός τομεοποιημένου και κοινοτικά βασισμένου συστήματος υπηρεσιών, όπου η θεραπευτική ομάδα του ΚΨΥ του τομέα (με πληθυσμό όχι πάνω 100.000) έχει την «ευθύνη» της περιοχής, ανοίγεται σ΄ αυτήν, αποκτά σχέσεις, με τα άτομα, τις οικογένειες, τις γειτονιές, τους κοινωνικούς χώρους και έτσι «προλαβαίνει» τις καταστάσεις κρίσης, - και, όταν κάτι «ξεφύγει» κάπως, οι νοσηλευτές (και, εν προκειμένω, και ο ψυχίατρος) αυτού του ΚΨΥ (και όχι κάποιου ΕΚΑΒ) είναι σε θέση να γνωρίζουν, έχουν ήδη σχέσεις, μπορούν να διαπραγματευτούν - και μάλιστα μπορεί, από την ίδια την παρέμβασή τους για την «ακούσια», αυτή να γίνει εκούσια, ή και να μη χρειαστεί καθόλου νοσηλεία (στο βαθμό που θα πρόκειται για μια έκφραση ανισορροπίας ανάμεσα στο άτομο και το περιβάλλον του)… επειδή ξέρουν και έχουν μάθει να δουλεύουν αλλιώς, στην πράξη, και όχι στα λόγια των νομοθετημάτων που μας σερβίρονται. Μπορεί, καμιά φορά, να καλέσουν και την αστυνομία, αλλά θα είναι «μια φορά στο εκατομμύριο», και αυτό κυριολεκτικά - και όχι όπως θα γίνεται τώρα, όπου η αστυνομία θα είναι συνοδός του προσωπικού του ΕΚΑΒ στο 99.9% των περιπτώσεων (και αυτό το ποσοστό, επίσης κυριολεκτικά). Η εκτέλεση της ακούσιας μεταφοράς «φερόμενων ως ασθενών», από νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό, λειτούργησε ουσιαστικά (και όχι ως αυτό το «δήθεν» που πάει να γίνει τώρα), όταν, μεταπολεμικά, δόθηκε η δυνατότητα (στα πλαίσια ενός κεϋνσιανού κράτους πρόνοιας σε κάποιες χώρες, αλλά και κινηματικών διεκδικήσεων αλλού) να υπάρξουν, να ριζώσουν και να λειτουργήσουν σε ευρωπαϊκές χώρες, ή απλώς περιοχές, ή και μόνο πόλεις, υπηρεσίες κοινοτικά βασισμένες και όχι νοσοκομειοκεντρικές, δημόσιες και όχι των ΜΚΟ. Σήμερα, εν μέσω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, οι πιο πολλές απ΄ αυτές έχουν μεταλλαχθεί προς πρακτικές που ελάχιστα θυμίζουν το «ένδοξο παρελθόν». Εκτός από πολύ λίγες, που ακόμα υπάρχουν. Για να μη δημιουργούνται, λοιπόν, αυταπάτες ότι κάτι θ΄ αλλάξει στο παραμικρό με την αλλαγή της υπηρεσίας που θα κάνει την μεταφορά για ακούσια εξέταση και εγκλεισμό, καλό είναι διδαχτούμε από τη διεθνή εμπειρία. Και ν΄ αντιμετωπιστεί αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα της εμπλοκής της αστυνομίας στην εκτέλεση της εισαγγελικής παραγγελίας ως μέρος μιας συνολικής αλλαγής της λειτουργίας του συστήματος - κάτι που, προφανώς, είναι πολύ πέραν των επιδιώξεων ολόκληρου του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος και της ψυχιατρικής κοινότητας. Διαφορετικά, απλώς η άσπρη μπλούζα θα αντικαταστήσει την αστυνομική στολή, η οποία, για «καλό για κακό», δεν θα πάψει ν΄ ακολουθεί και να κρύβεται, όσο μπορεί, πίσω από την άσπρη.