Αρχική Σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), Ρυθμίσεις για τα προϊόντα καπνού και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Υγείας»ΜΕΡΟΣ Β΄ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΠΝΟΥ – Άρθρο 17 – Απαγόρευση χρήσης προϊόντων καπνούΣχόλιο του χρήστη Παναγιώτης Αλεβαντης | 1 Οκτωβρίου 2019, 20:26
Εκ μέρους 9 συλλόγων, αστικών μη-κερδοσκοπικών οργανισμών και οι ομάδες πολιτών που αγωνίζονται για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα (βλ. https://akapnistas.blogspot.com/2019/10/blog-post.html). 1. Το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) δεν τροποποιείται. Ωστόσο, η διατήρησή του ως έχει, έρχεται σε αντίθεση με την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο στ) που προβλέπει ότι απαγορεύεται «… η κατανάλωση προϊόντων καπνού σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων, σε κλειστούς χώρους ομαδικών αθλημάτων και κλειστούς χώρους αθλητικών εκδηλώσεων». Δηλαδή, οι ανήλικοι μπορούν να υφίστανται το παθητικό κάπνισμα στους εξωτερικούς χώρους των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος αλλά όχι σε άλλους συγκεκριμένους υπαίθριους χώρους. Συνεπώς προτείνεται η διαγραφή του τελευταίου τμήματος της πρώτης πρότασης καθώς και της δεύτερης πρότασης ώστε το τελικό κείμενο του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) να διατυπωθεί ως εξής: (β) σε όλους τους εσωτερικούς, εξωτερικούς και υπαίθριους χώρους των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ιδίως των καταστημάτων παρασκευής και προσφοράς φαγητών, ποτών, γλυκισμάτων, κάθε είδους παρασκευασμάτων γάλακτος, μικτών καταστημάτων και κέντρων διασκέδασης κατά την έννοια των διατάξεων της υπ’ αριθ. Υ1γ/Γ.Π./οικ.47829/2017 Υγειονομικής Διάταξης (Β΄ 2161). 2. Το άρθρο 3 παράγραφος 1 σημείο η) δεν τροποποιείται. Ωστόσο, η διατήρησή του ως έχει, διατηρεί την αντίφαση όσον αφορά τον ορισμό του ανήλικου σε σχέση με το άρθρο 1 του Νόμου 3730/2008 το οποίο, σε συμφωνία και με το άρθρο 1 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Νόμος 2101/1992) προβλέπει ότι «ανήλικοι είναι όποιοι δεν έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους.». Συνεπώς προτείνεται η διαγραφή του τελευταίου τμήματος της πρότασης (κάτω των 12 ετών) ώστε το τελικό κείμενο του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο η) να διατυπωθεί ως εξής: η) Στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι. (Η δεύτερη παράγραφος «Για την ως άνω παράβαση επιβάλλεται … όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3868/2010 (Α΄129).» παραμένει αμετάβλητη). 3. To άρθρο 3 παράγραφος 1 τελευταία υπο-παραγράφος διαγράφεται. Ωστόσο, η αδικαιολόγητη διαγραφή του είναι εντελώς άστοχη, δεδομένου ότι παρέχει τη δυνατότητα επέκτασης των απαγορεύσεων χωρίς προσφυγή σε νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Εάν μάλιστα ο συντάκτης των προτεινόμενων τροποποιήσεων είχε κατανοήσει το νόημα της παρούσας υπο-παραγράφου θα μπορούσε να την έχει αξιοποιήσει χωρίς να χρειαστεί η προσφυγή σε νομοθετική ρύθμιση. Συνεπώς προτείνεται η διατήρηση (μη διαγραφή) της τελευταίας υπο-παραγράφου του άρθρου 3 παράγραφος 1 ως έχει. 4. Σχετικά με το άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 2 επισημαίνεται ότι α) η εν λόγω παράγραφος έρχεται σε αντίθεση με την νομοθεσία περί υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, η εφαρμογή της οποίας αποτελεί αντικείμενο των επιθεωρητών εργασίας του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.Ε.Π.Ε.) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι σχετικές διατάξεις αποτελούν μέρος του ευρω-ενωσιακού κεκτημένου (οδηγίες 89/654/ΕΟΚ και 89/391/ΕΟΚ). β) το ως άνω αναφερόμενο ΣΕΠΕ δεν καταργείται ούτε μεταφέρεται εκτός Υπουργείου Εργασίας, απλώς υπάγεται στον Γενικό Επιθεωρητή της Επιθεώρησης Εργασίας του εν λόγω υπουργείου, θέση που δημιουργείται με βάση το άρθρο 111 παράγραφος 13 του Νόμου 4622/2019 για το Επιτελικό κράτος. 5. Σχετικά με το άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 3 επισημαίνεται ότι α) η εν λόγω παράγραφος αντιφάσκει με το Άρθρο 5 (Φορείς προστασίας και ελέγχου για τη χρήση καπνού και αλκοόλ) παράγραφος 3 (τελευταία υπο-παράγραφος) του τροποποιούμενου Νόμου 3730/2008 (όπως ισχύει με βάση την τροποποίηση με το Νόμο 3918/2011 άρθρο 65 παρ. 1), η οποία προβλέπει ότι «Αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο εφαρμογής του παρόντος, τη βεβαίωση των παραβάσεων και την επιβολή κυρώσεων είναι οι Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης β΄ βαθμού, η Δημοτική Αστυνομία (Επισημαίνεται ότι ως αποτέλεσμα της επανασύστασης της Δημοτικής Αστυνομίας με το άρθρο 19 του νόμου 4325/2015 πολλοί Δήμοι δεν ανέθεσαν στις αρμόδιες υπηρεσίες (δημοτικούς αστυνομικούς ή μη) την αρμοδιότητα ελέγχου της νομοθεσίας απαγόρευσης του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους), οι υπάλληλοι επιθεωρητές της Διεύθυνσης Επιθεώρησης Ε.Ο.Τ. του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, οι επιθεωρητές εργασίας του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.Ε.Π.Ε.) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (Βλέπε και παραπάνω παρατήρηση για το άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 2), ο Τομέας Ελέγχου Καπνού και Αλκοόλ του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π.), οι ιατροί και οδοντίατροι Δημόσιας Υγείας του κλάδου ΕΣΥ και οι επόπτες δημόσιας υγείας της κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και οι λιμενικές αρχές.» Ωστόσο, το ανωτέρω άρθρο 5 δεν τροποποιείται και με την προτεινόμενη διάταξη φαίνεται να καταργείται! β) Καμία από τις παραπάνω υπηρεσίες ούτε φυσικά η ΕΛ.ΑΣ δεν έχουν αρμοδιότητα ελέγχου μέσα σε στρατιωτικές μονάδες - υπηρεσίες. Οπότε εντός στρατιωτικών χώρων δεν υπάρχουν όργανα που να έχουν νόμιμη δικαιοδοσία επιβολής προστίμων. γ) Επιπλέον, ο προσδιορισμός «ένστολο» προσωπικό αποκλείει τον έλεγχο από μέλη της ΕΛ.ΑΣ. με πολιτικά, επιτείνοντας έτσι την παρανομία, αφού τόσο οι καπνιστές όσο και οι υπεύθυνοι των χώρων μόλις αντιληφθούν ένστολους αστυνομικούς θα φροντίζουν να εξαφανίσουν τα πειστήρια της παράνομης δραστηριότητας (τασάκια, αποτσίγαρα κλπ.). Συνεπώς προτείνεται η αναδιατύπωση του άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 3 ως εξής: «Αρμόδιες αρχές για τη διασφάλιση της εφαρμογής του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου σχετικά με την ολική απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και σε όλους τους χώρους παροχής εργασίας, μέσω της διαπίστωσης των παραβάσεων και της επιβολής κυρώσεων, είναι οι υγειονομικές υπηρεσίες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Α’ και Β’ βαθμού), η δημοτική αστυνομία, οι λιμενικές και στρατιωτικές αρχές στην περιοχή της ευθύνης τους, καθώς και το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ.» Η εν λόγω διατύπωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά και για την αναδιατύπωση του άρθρου 5 παράγραφος 3, τελευταία υπο-παράγραφος του Νόμου 3730/2008. 6. Σχετικά με το άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 4 επισημαίνεται ότι η εν λόγω παράγραφος διαφέρει ελαφρά από την παράγραφο 6 του άρθρου 6 (Άρθρο 6 Διοικητικές κυρώσεις (προστέθηκε με το Νόμο 3868/2010 άρθρο 17 παρ. 11), παράγραφος 6 «Με απόφαση των Υπουργών Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Οικονομικών, Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη και άλλων συναρμόδιων Υπουργών καθορίζονται τα όργανα, η διαδικασία ελέγχου, πιστοποίησης των παραβάσεων και επιβολής των πιο πάνω προστίμων, το ύψος των προστίμων, τα κριτήρια επιμέτρησης του ύψους του προστίμου, η διαδικασία είσπραξης των προστίμων, όπως και η διάθεση των εσόδων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.») του τροποποιούμενου νόμου 3730/2008. α) Σε αντίθεση με το άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 2 που αναθέτει την εποπτεία εφαρμογής των διατάξεων περί της ολικής απαγόρευσης του καπνίσματος στον Υπουργό Υγείας από τη διατύπωση της (νέας) παραγράφου 4 φαίνεται να προκύπτει ότι την πρωτοβουλία για την ΚΥΑ έχει ο Υπουργός Οικονομικών. β) Απαλείφεται η αναφορά στα άλλα συναρμόδια υπουργεία (π.χ. τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης) τα οποία έχουν επίσης αρμοδιότητες με βάση το άρθρο 5 παράγραφος 3 που δεν τροποποιείται. γ) Επιπλέον το άρθρο 6 (το οποίο είτε δεν τροποποιείται είτε καταργείται σιωπηρώς) προβλέπει ότι για το ύψος του προστίμου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η υποτροπή, τόσο για τους καπνιστές όσο και για τους υπεύθυνους των χώρων. Συνεπώς προτείνεται το άρθρο 3 (νέα) παράγραφος 4 να διατυπωθεί ως εξής: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας, Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη, Εσωτερικών και άλλων συναρμόδιων Υπουργών καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου, διαπίστωσης των παραβάσεων, επιβολής, βεβαίωσης και είσπραξης των σχετικών προστίμων, το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων ανάλογα με την ενδεχόμενη υποτροπή, η διάθεση των εσόδων από τα επιβληθέντα πρόστιμα, και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων και την παρακολούθηση της εφαρμογής τους, εκτός εάν προβλέπεται σχετικώς ειδικότερη εξουσιοδοτική διάταξη.» Η εν λόγω διατύπωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά και για την αναδιατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 6 του Νόμου 3730/2008.