Αρχική ΓΙΑΤΡΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ, ΙΣΟΤΙΜΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡEΣΙΕΣ ΤΟΥ EΘΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣΜΕΡΟΣ Γ΄ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Άρθρο 24 Ορισμοί – Τροποποίηση άρθρου 2 ν. 4486/2017Σχόλιο του χρήστη Δημήτρης Μέρας, Διοικητικός Υπάλληλος ΤΟΜΥ | 18 Απριλίου 2022, 11:14
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος υγείας κάθε χώρας και της συνολικής κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της κοινότητας. Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Υγείας, σε μια προσπάθεια βελτίωσης της παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ σε εθνικό επίπεδο, ίδρυσε το Δεκέμβριο του 2017 τις πρώτες Τοπικές Ομάδες Υγείας (TOMY). Αυτές οι νέες μονάδες ΠΦΥ αποσκοπούν στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ΠΦΥ προς τους πολίτες, βελτιώνοντας την υγεία του πληθυσμού και συμβάλλοντας στη μείωση των δαπανών για την υγεία. Η «Λειτουργία των Τοπικών Ομάδων Υγείας (ΤΟΜΥ)» αποτελεί ένα έργο συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, μέσω του ΕΣΠΑ, που υλοποιείται στα πλαίσια της Μεταρρύθμισης της ΠΦΥ, σύμφωνα με το στρατηγικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υγείας, όπως αποτυπώνεται στην Εθνική Στρατηγική Υγείας και δράσεις του Τομέα Υγείας στο ΕΣΠΑ 2014-2020. Η συγκρότηση και το έργο των ΤΟΜΥ θεσμοθετήθηκε, όπως προαναφέρθηκε, με το νόμο 4461/2017 για την υποστήριξη του έργου που παρέχουν οι δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και οι αποκεντρωμένες μονάδες τους, στο πνεύμα της εφαρμογής του θεσμού του Οικογενειακού Ιατρού που λειτουργεί ως μέλος διεπιστημονικής ομάδας. Έργο των ΤΟΜΥ, σύμφωνα με την Γ1α/Γ.Π.οικ.87406 ΥΑ, είναι η παροχή δωρεάν, καθολικής, κατάλληλης, αποτελεσματικής, αποδοτικής, ποιοτικής και ανθρωποκεντρικής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στον εγγεγραμμένο πληθυσμό, με έμφαση στις κοινοτικές δράσεις στο γενικό πληθυσμό συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες των ΤΟΜΥ ενισχύσουν την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και να λαμβάνουν ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, με την παράλληλη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των παρεχόμενων υπηρεσιών στη βάση της συνέχειας της φροντίδας υγείας. Με τις ΤΟΜΥ υπηρετείται η καθολική προσιτή πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες του συνόλου του πληθυσμού χωρίς διακρίσεις, και ενισχύεται η μείωση των ανισοτήτων στην υγεία. Σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου 4486/2017, οι Ομάδες Υγείας, οι οποίες συγκροτούνται με σκοπό την υποστήριξη του έργου των δημόσιων δομών ΠΦΥ, εφαρμόζοντας τη στρατηγική της καθολικής δωρεάν υγειονομικής περίθαλψης στον ελληνικό πληθυσμό. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ομάδες Υγείας, παρέχουν τις υπηρεσίες τους χωρίς διακρίσεις, σε όλους τους εγγεγραμμένους χρήστες εντός του Τομέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΤοΠΦΥ) στον οποίο εντάσσονται. Σύμφωνα με το άρθρο 106 του νόμου 4461/17, το έργο των διεπιστημονικών Ομάδων Υγείας αφορά στην παροχή υπηρεσιών προαγωγής, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας στον πληθυσμό της περιοχής ευθύνης τους, ο οποίος και αντιστοιχεί σε 10.000-12.000 κατοίκους. Η σύνθεση των ΤΟΜΥ καθορίστηκε στη λογική μιας σύγχρονης διεπιστημονικής ομάδας υγείας, αποτελούμενης από: (α) Γενικούς Ιατρούς / Παθολόγους, ως τις ιατρικές ειδικότητες με τη μεγαλύτερη συνάφεια στην υποστήριξη του ρόλου του Οικογενειακού Ιατρού, για τον ενήλικο πληθυσμό. Ο Οικογενειακός Ιατρός διαγιγνώσκει θέματα υγείας του ατόμου και εντοπίζει τις πιθανές αιτίες τους, επιλύει και χειρίζεται συνήθη προβλήματα υγείας και αντιμετωπίζει την πολυφαρμακία, συνδιαχειρίζεται τους χρόνιους ασθενείς και τις διαταραχές ψυχικής υγείας, μεριμνά για τη φροντίδα των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, διασφαλίζει την παροχή υπηρεσιών ανακουφιστικής-παρηγορητικής αγωγής και φροντίδας, συντείνει στην ψυχοκοινωνική ευεξία στο πλαίσιο των αναγκών του ασθενούς, της οικογένειάς του και του πληθυσμού μιας γεωγραφικά προσδιορισμένης περιοχής, συμβάλλει στο συντονισμό και στη συνέχεια της φροντίδας υγείας, στην παραπομπή στα άλλα επίπεδα του συστήματος υγείας και σε εξειδικευμένες υπηρεσίες φροντίδας υγείας, λαμβάνει, διατηρεί και ανανεώνει το ατομικό ιστορικό υγείας και τις συνήθειες ζωής του ατόμου, που σχετίζονται με αυτήν και καταχωρεί στον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας (ΑΗΦΥ) κάθε σχετικό δεδομένο φροντίδας, παραπέμπει σε ιατρούς ειδικοτήτων καθώς και πραγματοποιεί επισκέψεις στον τόπο κατοικίας των ασθενών, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο. (β) Παιδιάτρους ως Οικογενειακούς Ιατρούς για τον ανήλικο πληθυσμό και για τη συστηματική, σφαιρική και διαχρονική παρακολούθηση της υγείας παιδιών και εφήβων (τήρηση Φύλλου Ιατρικής Εξέτασης για το Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή) και την διαχείριση τακτικών και έκτακτων και χρόνιων περιστατικών, υλοποίηση εμβολιασμών, και έλεγχο της εμβολιαστικής κάλυψη, υποστήριξη της μητέρας σε θέματα θηλασμού, σίτισης και της γενικότερης φροντίδας του βρέφους, στην πραγματοποίηση των κατ’ οίκον επισκέψεων σε νεογέννητα και φροντίδα μη περιπατητικών παιδιών με χρόνιες παθήσεις), (γ) Νοσηλευτές, όπου μεταξύ των καθηκόντων τους περιλαμβάνεται η προαγωγή της υγείας του πληθυσμό, η αξιολόγηση των αναγκών υγείας του και παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας (θεραπεία, υποστήριξη, πρόληψη και αποκατάσταση), η συμβολή στη διασφάλιση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας παροχή εξειδικευμένης νοσηλείας ή φροντίδας στο σπίτι η φροντίδα των χρονίως πασχόντων και η εκπαίδευση των φροντιστών των ασθενών η συμμετοχή στη διατήρηση και ανανέωση του ατομικού ιστορικού υγείας στον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας (ΑΗΦΥ) με πληροφορίες που αφορούν στις δραστηριότητες ευθύνης του και αγωγή υγείας των ασθενών με στόχο την αυτο-φροντίδα και τη βελτίωση της συμμόρφωσης στη θεραπευτική αγωγή, (δ) Επισκέπτες Υγείας, με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων στην υγεία, την υλοποίηση παρεμβάσεων και δράσεων προαγωγής και αγωγής υγείας σε τοπικό επίπεδο και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αξιολόγηση των αναγκών υγείας του πληθυσμού, την υλοποίηση εμβολιασμών στην κοινότητα και με διασυνδετικό ρόλο μεταξύ των υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και των δομών του Ε.Σ.Υ. για τη διαχείριση των παραπομπών έπειτα από εκτίμηση των αναγκών του ατόμου ή της οικογένειας, (ε) Κοινωνικούς Λειτουργούς, για τη διεύρυνση του φάσματος καθοδήγησης και στήριξης του ωφελούμενου πληθυσμού στην αντιμετώπιση προβλημάτων που απαιτούν την κοινωνική παρέμβαση στην πρόληψη και τη διαχείριση ψυχοκοινωνικών προβλημάτων και την κάλυψη ανθρώπινων αναγκών, στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση παρεμβάσεων και δράσεων αγωγής και προαγωγής υγείας, στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση προγραμμάτων παιδικής προστασίας, προστασίας υπερηλίκων, αναπήρων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, στη διασύνδεση των δομών και των φορέων μεταξύ τους με σκοπό τη διευκόλυνση της κινητικότητας των ληπτών υπηρεσιών υγείας στους δημόσιους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, ανάλογα με τις ανάγκες τους. (στ) Διοικητικό Προσωπικό, το οποίο υποστηρίζει την ομαλή λειτουργία της ΤΟΜΥ για την εξυπηρέτηση των ληπτών υπηρεσιών υγείας όπου μεταξύ των άλλων τηρεί διοικητικό αρχείο, αρχείο πρωτοκόλλου της αλληλογραφίας, διακριτό αρχείο εγγραφής ατόμων στην ΤΟΜΥ, ανταποκρίνεται στην κατάλληλη υποδοχή και εξυπηρέτηση των ληπτών υπηρεσιών υγείας που προσέρχονται για εγγραφή, στα ιατρεία ή για απλή πληροφόρηση, καταγράφει στην καρτέλα εγγραφής και παρακολούθησης ωφελούμενων τα στοιχεία τους κατά την πρώτη τους επίσκεψη, παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στην ΤΟΜΥ. και παρακολουθεί το χρόνο αναμονής για την πραγματοποίηση των προγραμματισμένων επισκέψεων, παρακολουθεί και ενημερώνει τα στοιχεία επικοινωνίας των εγγεγραμμένων της ΤΟΜΥ, μεταξύ άλλων για τη διευκόλυνση του προγραμματισμού προληπτικών εξετάσεων ή επισκέψεων παρακολούθησης σύμφωνα με τις οδηγίες των ιατρών, μεριμνά για την ύπαρξη και διατήρηση του απαραίτητου υγειονομικού και μη υλικού, κ.λπ.». Η μεγάλη υγειονομική κρίση, από το έτος 2020 (Πανδημία – Covid-19), ανέδειξε τη σημασία της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που τοποθετείται στον πυρήνα των σύγχρονων και αποδοτικών συστημάτων υγείας. Καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης των ΤΟΜΥ (και η μακροχρόνια εργασιακή αποκατάσταση των εργαζομένων σε αυτές τις δομές) και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που αποτελεί βασικό πυλώνα στην θωράκιση των κοινωνιών απέναντι στις υγειονομικές απειλές. Όπως επισημάνθηκε η πανδημία ανέδειξε τα χρόνια προβλήματα στην οργάνωση και λειτουργία της ΠΦΥ και της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, επιβεβαίωσε τις ανισότητες στην πρόσβαση και στην παροχή υπηρεσιών υγείας καθώς και την αξία της διασύνδεσης δημόσιας υγείας και ΠΦΥ. Πιστεύουμε σθεναρά, σε μια ισχυρή Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για τον τόπο μας, οργανωμένη σε Διεπιστημονικές Ομάδες και με καινοτόμους ρόλους. Σε κάθε περίπτωση, αποδεικνύεται την τελευταία πενταετία και, κυρίως, και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η μεγάλη σημασία και η συμβολή των Τ.ΟΜ.Υ. στη Δημόσια Υγεία (θυμίζουμε ότι αποτελούν και Εμβολιαστικά Κέντρα κατά της Covid-19 και αρκετοί υπάλληλοι των ΤΟΜΥ έχουν μετακινηθεί σε εμβολιαστικά κέντρα), αλλά και η αναγνώριση, σύμφωνα με τις πραγματοποιηθείσες επιστημονικές έρευνες, που αυτές έχουν από τους λήπτες υπηρεσιών υγείας. Συνεπώς, απαιτείται ενίσχυση της διεπιστημονικής Ομάδας των ΤΟΜΥ με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό, και πρέπει να ληφθεί μέριμνα, μέσω ειδικής μοριοδότησης,για την εργασιακή συνέχεια των υπαλλήλων αυτών των δομών.