Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι:
α) η βελτίωση και προαγωγή της ψυχικής υγείας των πολιτών,
β) η διασφάλιση της απρόσκοπτης πρόσβασής τους σε όλες τις αναγκαίες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική, επαγγελματική και ασφαλιστική τους κατάσταση και τον τόπο κατοικίας τους,
γ) η εξάλειψη των ανισοτήτων, των διακρίσεων και των κοινωνικών αποκλεισμών,
δ) η ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης, με προτεραιοποίηση της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και της κοινωνικής επανένταξης και
ε) η καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος.
Ειδικότερα, μέσω της ριζικής αναδιάρθρωσης του υφιστάμενου συστήματος οργάνωσης και διοίκησης υπηρεσιών ψυχικής υγείας, της αποκέντρωσής του και της εκ νέου διάρθρωσής του σε ένα δίκτυο συνεργαζόμενων δομών, μονάδων και υπηρεσιών, με επίκεντρο για πρώτη φορά τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία, επιτυγχάνονται η μείωση των αναμονών και των ακούσιων νοσηλειών και η βελτίωση της διάχυσης των διαθέσιμων, δωρεάν παρεχόμενων υπηρεσιών σε όλο τον πληθυσμό.
ΜΕΡΟΣ Α΄ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 1 Σκοπός
Αναρτήθηκε
4 Ιουλίου 2024, 23:55
Ανοικτή σε Σχόλια έως
18 Ιουλίου 2024, 09:00
Εργαλεία
Εκτύπωση Εξαγωγή Σχολίων σε
Στατιστικά
208 Σχόλια 1411 Σχόλια επι της Διαβούλευσης 14135 - Όλα τα ΣχόλιαΌλες οι Διαβουλεύσεις
- Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19,, την ενίσχυση της προστασίας της δημόσιας υγείας και των υπηρεσιών υγείας, ...
- ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ – ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ – ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
- Ρυθμίσεις για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και την παρακολούθηση και αξιολόγηση της φαρμακευτικής δαπάνης
- Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού – Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Υγείας
- Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης
- Δράσεις δημόσιας υγείας - Ρυθμίσεις για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας
- Εθνικό Δίκτυο Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας για την αντιμετώπιση ασθενών με Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (ΜΑΦ ΑΕΕ)
- Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030
- Σύσταση ΝΠΙΔ με την επωνυμία «Ογκολογικό Κέντρο Παίδων “Μαριάννα Β.Βαρδινογιάννη–ΕΛΠΙΔΑ”», ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊου COVID-19 και την προστασία της δημοσίας υγείας...
- Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων
Η ενταγμένη ως τακτικό μέλος στη δύναμη της ΕΣΑμεΑ «Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ)» είναι η φωνή της μεγαλύτερης ομάδας ατόμων με ψυχικές διαταραχές και των οικογενειών τους στην Ελλάδα. Τακτικά μέλη της ΠΟΣΟΨΥ μπορούν να είναι ΜΟΝΟ Σύλλογοι-Σωματεία Οικογενειών, Σύλλογοι-Οργανώσεις ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και Μικτοί Σύλλογοι Οικογενειών κι Ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία που λειτουργούν στην Ελλάδα και τα όργανα διοίκησης απαρτίζονται μόνο από λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και μέλη οικογενειών. Με 14 Συλλόγους τακτικά μέλη ανά τη χώρα, η ΠΟΣΟΨΥ εκπροσωπεί θεσμικά πολλές εκατοντάδες λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας (κυρίως με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή) που διαβιούν στην κοινότητα μόνοι ή με την οικογένειά τους, καθώς και τουλάχιστον άλλα τόσα μέλη των οικογενειών τους που στη συντριπτική τους πλειοψηφία επιτελούν το έργο της άτυπης φροντίδας.
Οι σκοποί της ΠΟΣΟΨΥ (άρθρο 2 του Καταστατικού) περιλαμβάνουν την προάσπιση των συμφερόντων των ψυχικά ασθενών και των οικογενειών τους, τη μέριμνα για την ψήφιση νομοθετικών ρυθμίσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας, την περαιτέρω ανάπτυξη ενός ικανοποιητικού δικτύου υπηρεσιών για την ψυχική υγεία για όλη τη χώρα που θα συμπεριλαμβάνει και την εκπαίδευση, κατάρτιση, επαγγελματική απασχόληση, συνταξιοδότηση, ασφάλιση και αξιοπρεπή διαβίωση.
Από το 2001 η ΠΟΣΟΨΥ αγωνίζεται για την εφαρμογή των αξιών και των αρχών που διέπουν τις ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και συγκεκριμένα για:
• Τομεοποίηση, που εξασφαλίζει προσβασιμότητα χωρίς διακρίσεις, διαθεσιμότητα ποιοτικών υπηρεσιών και συνέχεια στη φροντίδα ανά την επικράτεια
• Ανθρωποκεντρικές θεραπευτικές και κοινωνικές υπηρεσίες, βασισμένες στα ανθρώπινα δικαιώματα με προσανατολισμό στην ανάκαμψη του ατόμου και όχι απλά στη μείωση των συμπτωμάτων
• Ενεργό συμμετοχή των ληπτών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους στο σχεδιασμό, εφαρμογή και αξιολόγηση σχεδίων νόμων, νόμων, πολιτικών και πρακτικών που τους αφορούν
• Ενδυνάμωση των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
• Ενδυνάμωση και συνεργασία με τις οικογένειες των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
• Ενίσχυση του ρόλου των συλλόγων για την ψυχική υγεία
Ως ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ:
Θεωρούμε ότι η «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης», όπως τιτλοφορείται το Σχέδιο Νόμου δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη, χωρίς την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων πλευρών, περιλαμβανομένων των ιδίων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους, ήδη κατά το σχεδιασμό του Σχεδίου Νόμου. Ως ΠΟΣΟΨΥ ενημερωθήκαμε για το Σχέδιο Νόμου μέσω του http://www.opengov.gr/yyka/?p=4763 για τη Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, ήτοι μετά το σχεδιασμό που επιχειρείται κατά τουλάχιστον το τελευταίο 7μηνο.
Για την ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης με τη κατάργηση των ιδρυματικών Ψυχιατρικών Μονάδων – Τμημάτων Χρονίων Ασθενών του άρθρου 1δ το Σχέδιο Νόμου δεν προβλέπει την παράλληλη ανάπτυξη και λειτουργία νέων Μονάδων Ψυχικής Υγείας και Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης στο σύστημα των υπηρεσιών, όπου απαιτούνται. Ήδη από το 2011 στο ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΨΥΧΑΡΓΩΣ 2011-2020 αναφερόταν: «Ο νόμος 2716/99 και το πρόγραμμα ≪ΨΥΧΑΡΓΩΣ≫ προβλέπουν την σταδιακή κατάργηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων έως το 2015, και την αντικατάστασή τους από υπηρεσίες κοινοτικής ψυχιατρικής.»
Θεωρούμε ότι ένας διοικητικός ανασχηματισμός της διοίκησης, ελέγχου, εποπτείας και αξιολόγησης των ΜΨΥ από μόνος του δεν είναι επαρκής χωρίς παράλληλη ανάπτυξη ικανού αριθμού υπηρεσιών κοινοτικής ψυχιατρικής ανά την επικράτεια και ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ τον άμεσο σχεδιασμό αυτής της ανάπτυξης ικανού αριθμού υπηρεσιών κοινοτικής ψυχιατρικής ανά την επικράτεια.
Στο άρθρο 1ε αναφέρεται «…εκ νέου διάρθρωση του συστήματος, με επίκεντρο για πρώτη φορά τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία…». Πώς ακριβώς θα τεθούν στο επίκεντρο για πρώτη φορά?
Προς αυτή την κατεύθυνση θεωρούμε ότι είναι σημαντική η ενίσχυση των παρεχόμενων υπηρεσιών και η προσβασιμότητα όλου του πληθυσμού σε υπηρεσίες και δομές ψυχικής υγείας. Στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση των υπηρεσιών και των παρεμβάσεων, η ενίσχυση του δυναμικού των δομών και των νοσοκομείων, η αύξηση των κλινών και η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στις ψυχιατρικές κλινικές (νοσηλεία, κλίνες όχι ράντζα σε διαδρόμους, ιατρικό προσωπικό, νοσηλευτικό, θεραπευτικό προσωπικό), καθώς και η ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και όχι η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πλαισίου μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ την ουσιαστική ανάπτυξη και λειτουργία δομών και υπηρεσιών με ισορροπημένη κατανομή, με σχεδιασμό και βιωσιμότητα, ώστε να εξασφαλισθεί η πρόσβαση όλου του πληθυσμού χωρίς να οξύνονται οι ανισότητες μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας αλλά να βελτιώνεται η ποιότητα των υπηρεσιών για όλους ανά την επικράτεια.
ΤΩΡΑ να αποσυρθεί αυτό το νομοσχέδιο, που έρχεται εν μέσω καλοκαιριού να βάλει ταφόπλακα στις δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας και απεξάρτησης!
* Ούτε ένα ευρώ στα επιχειρηματικά συμφέροντα, στα αρπακτικά των ΜΚΟ, στους κάθε λογής φιλάνθρωπους που εμπορεύονται τον ψυχικό πόνο.
* Υιοθέτηση των στεγνών προγραμμάτων ως κύρια μορφή θεραπείας της εξάρτησης.
* Πλήρη, επαρκή, διαρκή και αποκλειστική χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για τη στελέχωση και τον εκσυγχρονισμό των υπαρχουσών δομών ψυχικής υγείας και απεξάρτησης, κέντρων πρόληψης κ.ά, και την ανάπτυξη νέων με στόχο την κάλυψη του συνόλου των αναγκών σε σύγχρονες, απολύτως δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας, ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και απεξάρτησης.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «ΨΥΧΑΡΓΩΣ».
Στο άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 εως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμοίβονται βάση του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
1. Απαιτούμε την απόσυρση του άρθρου 21 σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλειο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλείου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
2. Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινισθεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
3. Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτό των ιδιωτικών κλινικών.
Θα θέλαμε εξ αρχής να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με τις Γενικές Αρχές Παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, όπως τίθενται από το ν. 2716/1999, το Κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας που έχουν σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία, την περίθαλψη, καθώς και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη ενηλίκων, παιδιών και εφήβων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Οι δε υπηρεσίες ψυχικής υγείας διαρθρώνονται και λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2716/1999, με βάση τις αρχές της τομεοποίησης και της κοινοτικής ψυχιατρικής, της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης και της συνέχειας της ψυχιατρικής φροντίδας που θεωρούμε ότι πρέπει να επισημανθούν στο σχετικό άρθρο 3 του νομοσχεδίου.Στο πλαίσιο των παραπάνω Γενικών Αρχών θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί, ότι οι όποιες αλλαγές, πραγματοποιούνται τηρώντας τις αρχές της κοινοτικής και κοινωνικής ψυχιατρικής, που αφορούν στη διασφάλιση:
-της τομεοποιημένης παροχής των υπηρεσιών βάσει των επιδημιολογικών χαρακτηριστικών και αναγκών του πληθυσμού του κάθε τομέα ψυχικής υγείας (γεωγραφικές περιοχές έως 250.000 κατοίκους) και την ολιστική αντιμετώπιση των αναγκών των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας στο πλαίσιο ενός Κοινοτικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας,
-της συνέχειας της παρεχόμενης φροντίδας που συνεπάγεται τη διασύνδεση και τη στενή συνεργασία των μονάδων ψυχικής υγείας κάθε τομέα ψυχικής υγείας,
-της επάρκειας των υπηρεσιών, βάσει της προσωποκεντρικής και δικαιωματικής προσέγγισης, με εξασφάλιση προσβασιμότητας για όλους, κάτι που συνεπάγεται την διεύρυνση Κοινοτικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας όπου υπάρχουν ελλείψεις υπηρεσιών, ειδικά για παιδιά και για εφήβους,
-της ενεργού συμμετοχής των ληπτών των υπηρεσιών ψυχικής υγείας μέσα από συλλογικά όργανα είτε των ίδιων είτε και των οικογενειών τους και όχι από την Ένωση Ασθενών Ελλάδος που δεν ξέρουμε πόσο αντιπροσωπευτικά εκπροσωπούνται οι άμεσα ενδιαφερόμενοι και αν οι προτεινόμενοι διαθέτουν περιφερειακή διάρθρωση και γνώση για τα τεκταινόμενα στην εκάστοτε Υγειονομική Περιφέρεια,
-τον αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου και την προαγωγή της ψυχικής υγείας με πρόληψη και αγωγή κοινότητας,
-της συνηγορίας για τα δικαιώματα των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και της εξασφάλισης της αυτοεκπροσώπησης τους με την λειτουργία συμπεριληπτικών μηχανισμών και την προώθηση της εφαρμογής της μεθοδολογίας του RECOVERY-ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει υιοθετήσει και η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή στη βάση μιας προσωποκεντρικής προσέγγισης των παρεχόμενων υπηρεσιών με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των ληπτών των υπηρεσιών, που θα πρέπει να έχουν ως απώτερο σκοπό την πλήρη αυτονόμηση τους, με ισότιμη κοινωνική και επαγγελματική ένταξη για μια ζωή με νόημα και ελπίδα.Με δεδομένη την μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, κρίνεται σημαντικό ότι αντικείμενο του σχεδίου νόμου, μεταξύ άλλων, ρητά είναι η κατάργηση του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και η διασύνδεση του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής «ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ», με τις δομές παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας της οικείας Δ.Υ.Πε. Γεννιέται όμως προβληματισμός, γιατί προβαίνει ουσιαστικά μόνο σε διοικητική κατάργηση ψυχιατρείων, χωρίς αναφορά για επιπλέον Ψυχιατρικές Κλινικές σε Γενικά Νοσοκομεία και Κέντρα Ψυχικής Υγείας που θα καλύψουν όλους τους τομείς / Περιφερειακές Ενότητες που δεν έχουν καθόλου ψυχιατρική κάλυψη και χωρίς ενίσχυση του προσωπικού και των πόρων καθώς και χωρίς αναφορά για την κατάργηση τμημάτων χρονίων ασθενών, που είναι προαπαιτούμενα για τον μετασχηματισμό των ψυχιατρείων σε δίκτυα κοινοτικών υπηρεσιών κατά την γνώμη μας και χωρίς αυτά ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. Ως τώρα είχε τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως στόχος ρητά ο μετασχηματισμός των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων σε Κοινοτικά Δίκτυα Υπηρεσιών, κάτι που λείπει ως στόχος στο σχέδιο νόμου.Σας παραθέτουμε στην συνέχεια του εγγράφου αναλυτικό υπόμνημα επισημάνσεων και ερωτημάτων για το υπό κατάθεση νομοσχέδι ανά άρθρο ο που θεωρούμε ότι πρέπει να μελετηθούν και να συζητηθούν εκτεταμένα και αφορούν:
• στην οργάνωση και λειτουργία των Περιφερειακών Δικτύων Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας ως προς την μεταφορά αρμοδιοτήτων και τη δυνατότητα άμεσης ενεργοποίησής τους, καθώς και τον τρόπο υποκατάστασης των παλαιών Το.Ψ.Υ., με ερωτηματικά για τη νέα τομεοποίηση, ως προς το μέγεθος των Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ. και τους περιορισμούς στον επιτελικό σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο, λόγω έλλειψης οργάνου διοίκησης του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, δεδομένου ότι δεν αναφέρεται πουθενά Κεντρικό Όργανο Συντονισμού, αλλά ούτε και η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας που αποτελεί ένα υπηρεσιακό εργαλείο συντονισμού και παρακολούθησης της εξέλιξης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, • στη δυνατότητα σύστασης τόσο πολυάριθμων, από πλευράς προσωπικού, διευθύνσεων σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια, δεδομένων των περιορισμών στις προσλήψεις.
• στην λειτουργία του Επιστημονικού Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας με τη μη αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους.
• στο διαφορετικό πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε σχέση με τα ΝΠΙΔ κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δεδομένου ότι με την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης που συνεπάγεται την σύναψη συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ, το παραπάνω πλαίσιο θα έπρεπε να είναι ενιαίο.
• στις αλλαγές στον τρόπο ίδρυσης και λειτουργίας των Μονάδων από ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με μη αποτύπωση της διαγωνιστικής διαδικασίας και ερώτημα για την εφαρμογή απευθείας ανάθεσης. Επίσης την εφαρμογή δεσμευτικών αποφάσεων για τη θεραπευτική πορεία του ασθενούς ως προς τον πιθανό περιορισμό των αρμοδιοτήτων των επιστημονικά υπευθύνων και των διεπιστημονικών ομάδων.
• στη συνολική αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των Μονάδων των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα μέσω ΕΟΠΥΥ, κυρίως για την εκπόνηση νέας κοστολόγησης, την ύπαρξη της αναγκαίας προετοιμασίας, την επάρκεια των πόρων και την εξασφάλιση της κάλυψης των ανασφαλίστων. Ιδιαίτερα μας προβληματίζει η προβλεπόμενη αποζημίωση των υπηρεσιών των κοινοτικών μονάδων ψυχικής υγείας (Κέντρα Ημέρας και Κινητές Μονάδες), διότι δεν υπάρχει προηγούμενο πλαίσιο στον ΕΟΠΥΥ. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στο πως θα καλυφθεί η παροχή υπηρεσιών στους ανασφάλιστους συμπολίτες, καθώς και στην αντικειμενική κοστολόγηση βάσει των πραγματικών δαπανών που προκύπτουν και της σχετικής μεθοδολογίας, με εξειδικεύσεις για τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού, τους διεγερτικούς ασθενείς και τα παιδιά και τους εφήβους.
• Του Πληροφοριακού Συστήματος στο Πληροφοριακό Σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης και θεραπευτικής διαχείρισης, σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης του θεραπευτικού συνεχούς και την εξατομικευμένη κάλυψη των αναγκών των ληπτών των υπηρεσιών με την απαραίτητη συναίνεση τους.Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στηρίχθηκε ως τώρα, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στο όραμα και τον αγώνα των επαγγελματιών ψυχικής υγείας για μία αποτελεσματική φροντίδα, με ενεργό συμμετοχή στο καθημερινό γίγνεσθαι, αξιοπρέπεια, ευημερία, απασχόληση και ποιότητα ζωής, καθώς και στην προσπάθεια των ίδιων των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα και των οικογενειών τους να αποτινάξουν το στίγμα της ψυχικής νόσου και να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική καθημερινότητα της χώρας με ενεργή συμμετοχή στις αποφάσεις για τις ασκούμενες πολιτικές του Κράτους. Στο πλαίσιο αυτό τα ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ήταν πρωτοπόρα σε πολλές δράσεις και στήριξαν με κάθε τρόπο, με επιστημονική επάρκεια και κοινωνική ευαισθησία το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.
Ως στόχοι της μεταρρύθμισης αναφέρονται: α.Η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας
β.Η διασφάλιση της απρόσκοπτης συμμετοχής του ψυχικά ασθενούς στις υπηρεσίες υγείας ασχέτως οικονομικής-κοινωνικης θέσης.
Μου μοιάζει οξύμωρο πώς ιδιώτης (ΝΠΙΔ) θα βελτιώσει μια κατάσταση όταν οι νόμοι της αγοράς θα τον υποχρεώνουν να ρίξει την ποιότητα ( περαιτέρω υποστελέχωση κλπ.)για να αυξήσει το κέρδος.
Και το προαναφερθέν να μη συμβεί πως μιλάμε για μη κοινωνικοοικονομικό αποκλεισμό όταν ο εκάστοτε ιδιώτης θα επιλεγεί με δικά του κριτήρια τους εισαχθέντες στο πρόγραμμα -δομή και πιθανότατα με οικονομικό αντίτιμο μετατρέποντας εν τέλει την ψυχική υγεία σε εμπορεύσιμο προϊόν.
Πραγματικά από καμία διάταξη του A’ Μέρους δεν προκύπτει η σύνδεση με τους προσχηματικά αναφερόμενους σκοπούς. Οι διατάξεις του A’ Μέρους δεν ασχολούνται με τα αναφερόμενα άτομα και σκοπούς, απλώς καθορίζουν ένα γραφειοκρατικό, πολύπλοκο και συγκεντρωτικό σύστημα οργάνωσης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας
ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
Το παρόν νομοσχέδιο περιλαμβάνει κενά και ασάφειες, οι οποίες δημιουργούν μεγάλη ανασφάλεια, τόσο σε επίπεδο ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, σε επίπεδο εργαζομένων και φορέων υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η εικόνα του νέου νομοσχεδίου παρουσιάζει μία προχειρότητα, χωρίς σημαντικές διευκρινήσεις και επιτάσσει την άμεση εφαρμογή του, με ελάχιστο χρόνο για οποιαδήποτε αξιολόγηση και συζήτηση.
Παράλληλα είναι σαφές και καλοδουλεμένο προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης κάτι που φαίνεται και από τα εκατοντάδες σχόλια στη δημόσια διαβούλευση όπου και έχει γνωρίσει την ολοκληρωτική κατακραυγή.
Κάποιους μήνες πριν, όταν το νομοσχέδιο “διέρρευσε” στο χώρο της ψυχικής υγείας, οι αρμόδιοι υποσχόταν μόνο καθησυχασμούς. Αρχές του Ιουλίου, μας συστήνεται το νομοσχέδιο που γονατίζει την ψυχική υγεία (βάζοντας ένα ακόμα λιθαράκι για την συνολική καταστροφή της δημόσιας δωρεάν υγείας).
Πολλά σημεία μας προβληματίζουν. Πολλά σημεία μας είναι δυσνόητα, “θολά” και μας δημιουργούν μεγάλη ανησυχία. Άλλωστε, η ιστορία μας έχει δείξει ότι η πραγματικότητα έρχεται πιο σκληρή στην Ελλάδα 2.0, ακόμα και μετά από όσα κενά η φαντασία μας προσπαθεί να γεμίσει.
Ένα ζήτημα αφορά την χρηματοδότηση των υπηρεσιών. Υπάρχουν φορείς, σαν αυτόν που εργαζόμαστε εμείς, οι οποίοι έως τώρα εντασσόταν στην κρατική χρηματοδότηση και η μισθοδοσία των εργαζόμενων στο ενιαίο μισθολόγιο.
Τί αλλαγές θα φέρει άραγε η χρηματοδότηση από τα ασφαλιστικά ταμεία (ήδη όλοι γνωρίζουμε την καθυστέρηση στις πληρωμές του ΕΟΠΥΥ) και τί αντίκτυπο θα έχει στην ποιότητα παροχής υπηρεσιών για τους λήπτες των υπηρεσιών;
Όλοι θυμόμαστε πώς ζούσαμε ως εργαζόμενοι ψυχικής υγείας με τις μεγάλες καθυστερήσεις μισθοδοσίας το 2012-2013, κάνοντας δύο και τρεις δουλειές για να επιβιώσουμε.
Επίσης, τί θα συμβεί με τους ανασφάλιστους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας οι οποίοι δεν έχουν ταμείο να καλύψει τις ανάγκες;
Πόσο θα επηρεαστούν οι μισθοί και τα δικαιώματα των χιλιάδων εργαζόμενων στο χώρο της ψυχικής υγείας και της απεξάρτησης;
Φαίνεται καθαρά στο νομοσχέδιο πως οδηγούν στην ιδιωτικοποίηση της υγείας. Όλα όσα πρεσβεύει η κοινωνική ψυχιατρική, η ισότητα, η ανάρρωση, η μείωση των υποτροπών/ νοσηλειών, η καταπολέμηση του στίγματος, η πρόληψη και η διεκδίκηση των δικαιωμάτων, όλα αυτά για τα οποία εμείς οι εργαζόμενοι επιλέξαμε να είμαστε εδώ, έρχεται ένα νομοσχέδιο να τα ισοπεδώσει. Αναφέρονται συχνά οι περιορισμοί που επιβάλλονται σε μη κερδοσκοπικούς φορείς, τί γίνεται όμως με τους κερδοσκοπικούς φορείς;
Μία χούφτα ανθρώπων (πιθανότατα χωρίς καμία γνώση και εμπειρία στο πεδίο), θέτει στο στόχαστρο όσα με κόπο χτίσαμε. Κύρια ένδειξη αυτού, ο συγκεντρωτισμός ελέγχου και εξουσίας που αφορούν τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, μακριά όμως από τον τομέα δράσης των υπηρεσιών αυτών. Τεχνοκράτες λαμβάνουν τις ευθύνες ελέγχου των θεραπευτικών διαδικασιών με βασικό εργαλείο τη ¨ζυγαριά¨ κόστους-οφέλους.
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία είναι η κατάργηση των δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας για συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων (αρχικά σε σχέση με το ίδιο το νομοσχέδιο και έπειτα με το μέλλον που επιφέρει αυτό) και τη διεκδίκηση ισότητας και δικαιωμάτων (παράγοντες που αποδεδειγμένα είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ανάρρωσης) μέσα από συλλογικότητες και τομείς ψυχικής υγείας.
Κεκτημένα δικαιώματα χρόνων δείχνουν να περιορίζονται εν μία νυκτί. Το νομοσχέδιο επικεντρώνεται σε μία οπτική γραφειοκρατίας, μακριά από την ουσία, δηλαδή την φροντίδα του Ανθρώπου. Αντί λοιπόν να δούμε μία σύγχρονη συνέχεια της προσπάθειας που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια, με προβλήματα και αστοχίες σίγουρα, βλέπουμε ένα νομοσχέδιο που καταστρατηγεί κάθε φιλοσοφία κοινωνικής κοινοτικής δωρεάν ψυχιατρικής φροντίδας, που χτυπά ευθέως τα δημόσια νοσοκομεία και τους οργανισμούς που σήκωσαν και συνεχίζουν να σηκώνουν το βάρος της αποασυλοποίησης, της πρόληψης και νοσηλείας-φροντίδας των ασθενών.
Θυμόμαστε από πού ξεκινήσαμε και έχουμε σαφές το που θέλουμε να πάμε.
Δεν υπάρχει ούτε μία θετική εξέλιξη όλα αυτά τα χρόνια που να μην έχει τη σφραγίδα της δικής μας προσπάθειας ακόμα και όταν τα εμπόδια ήταν τεράστια.
-Είμαστε εμείς που πήγαμε στη Λέρο, και αλλού, για να συνδεθούμε, να δημιουργήσουμε θεραπευτική σχέση, να δούμε μπροστά στα μάτια μας ανθρώπους που μεταχειριζόντουσαν σα τέρατα να ξαναβρίσκουν την αξιοπρέπειά τους και να χτίζουν νέες ζωές.
-Είμαστε αυτοί που περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας, της ημέρας μας, φροντίζοντας ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Παιδί μας είναι η ψύχωση και οικογένειά μας οι κάθε λογής νευρώσεις και παθήσεις.
-Είμαστε αυτοί που περνάμε γιορτές και αργίες με τους ασθενείς μας στην προσπάθειά μας, να αντικαταστήσουμε όσο είναι δυνατόν, την απώλεια , τη θλίψη, τη μοναξιά με πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις και με μία φυσιολογική ζωή.
Στο επίκεντρο μας είναι πάντα ο ψυχικά πάσχων , οι σύγχρονες ανάγκες του, και αυτό είναι που μας δίνει κουράγιο και αντοχή και συνεχίζουμε.
Δε θα χαρίσουμε ούτε την ιστορία μας ούτε το μέλλον μας. Τόσο το δικό μας όσο και των ωφελούμενων.
Έχουμε μείνει απλήρωτοι για μήνες, έχουμε ζήσει για χρόνια με καθυστερήσεις πληρωμών, έχουμε αλλάξει συμβάσεις, χάσαμε προϋπηρεσίες, βαρέα κ.α.
Ζούμε χρόνια στην ανασφάλεια προσπαθώντας αυτό να μην επηρεάζει την ποιότητα της δουλειάς μας. Μάθαμε να ζούμε με το άγχος του πότε και αν θα πληρωθούμε, πότε θα είμαστε σε θέση να ανταπεξέλθουμε στις οικογενειακές μας υποχρεώσεις πού όλο και αυξάνονται.
Δεν επιθυμούμε την τροποποίηση του νομοσχεδίου. Αυτό που ζητούμε είναι την απόσυρσή του!
Η “ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης” δεν θα έρθει ποτέ μέσα από την εμπορευματοποίηση της υγείας. Ο δρόμος για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης είναι μακρύς, και χρειάζεται συνεργασία και συμμετοχή. Και σίγουρα χρειάζεται αγώνα.
Νατάσα Ιωαννίδου – Γιάννης Χιώνης
ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
Το παρόν νομοσχέδιο περιλαμβάνει κενά και ασάφειες, οι οποίες δημιουργούν μεγάλη ανασφάλεια, τόσο σε επίπεδο ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, σε επίπεδο εργαζομένων και φορέων υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η εικόνα του νέου νομοσχεδίου παρουσιάζει μία προχειρότητα, χωρίς σημαντικές διευκρινήσεις και επιτάσσει την άμεση εφαρμογή του, με ελάχιστο χρόνο για οποιαδήποτε αξιολόγηση και συζήτηση.
Παράλληλα είναι σαφές και καλοδουλεμένο προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης κάτι που φαίνεται και από τα εκατοντάδες σχόλια στη δημόσια διαβούλευση όπου και έχει γνωρίσει την ολοκληρωτική κατακραυγή.
Κάποιους μήνες πριν, όταν το νομοσχέδιο “διέρρευσε” στο χώρο της ψυχικής υγείας, οι αρμόδιοι υποσχόταν μόνο καθησυχασμούς. Αρχές του Ιουλίου, μας συστήνεται το νομοσχέδιο που γονατίζει την ψυχική υγεία (βάζοντας ένα ακόμα λιθαράκι για την συνολική καταστροφή της δημόσιας δωρεάν υγείας).
Πολλά σημεία μας προβληματίζουν. Πολλά σημεία μας είναι δυσνόητα, “θολά” και μας δημιουργούν μεγάλη ανησυχία. Άλλωστε, η ιστορία μας έχει δείξει ότι η πραγματικότητα έρχεται πιο σκληρή στην Ελλάδα 2.0, ακόμα και μετά από όσα κενά η φαντασία μας προσπαθεί να γεμίσει.
Ένα ζήτημα αφορά την χρηματοδότηση των υπηρεσιών. Υπάρχουν φορείς, σαν αυτόν που εργαζόμαστε εμείς, οι οποίοι έως τώρα εντασσόταν στην κρατική χρηματοδότηση και η μισθοδοσία των εργαζόμενων στο ενιαίο μισθολόγιο.
Τί αλλαγές θα φέρει άραγε η χρηματοδότηση από τα ασφαλιστικά ταμεία (ήδη όλοι γνωρίζουμε την καθυστέρηση στις πληρωμές του ΕΟΠΥΥ) και τί αντίκτυπο θα έχει στην ποιότητα παροχής υπηρεσιών για τους λήπτες των υπηρεσιών;
Όλοι θυμόμαστε πώς ζούσαμε ως εργαζόμενοι ψυχικής υγείας με τις μεγάλες καθυστερήσεις μισθοδοσίας το 2012-2013, κάνοντας δύο και τρεις δουλειές για να επιβιώσουμε.
Επίσης, τί θα συμβεί με τους ανασφάλιστους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας οι οποίοι δεν έχουν ταμείο να καλύψει τις ανάγκες;
Πόσο θα επηρεαστούν οι μισθοί και τα δικαιώματα των χιλιάδων εργαζόμενων στο χώρο της ψυχικής υγείας και της απεξάρτησης;
Φαίνεται καθαρά στο νομοσχέδιο πως οδηγούν στην ιδιωτικοποίηση της υγείας. Όλα όσα πρεσβεύει η κοινωνική ψυχιατρική, η ισότητα, η ανάρρωση, η μείωση των υποτροπών/ νοσηλειών, η καταπολέμηση του στίγματος, η πρόληψη και η διεκδίκηση των δικαιωμάτων, όλα αυτά για τα οποία εμείς οι εργαζόμενοι επιλέξαμε να είμαστε εδώ, έρχεται ένα νομοσχέδιο να τα ισοπεδώσει. Αναφέρονται συχνά οι περιορισμοί που επιβάλλονται σε μη κερδοσκοπικούς φορείς, τί γίνεται όμως με τους κερδοσκοπικούς φορείς;
Μία χούφτα ανθρώπων (πιθανότατα χωρίς καμία γνώση και εμπειρία στο πεδίο), θέτει στο στόχαστρο όσα με κόπο χτίσαμε. Κύρια ένδειξη αυτού, ο συγκεντρωτισμός ελέγχου και εξουσίας που αφορούν τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, μακριά όμως από τον τομέα δράσης των υπηρεσιών αυτών. Τεχνοκράτες λαμβάνουν τις ευθύνες ελέγχου των θεραπευτικών διαδικασιών με βασικό εργαλείο τη ¨ζυγαριά¨ κόστους-οφέλους.
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία είναι η κατάργηση των δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας για συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων (αρχικά σε σχέση με το ίδιο το νομοσχέδιο και έπειτα με το μέλλον που επιφέρει αυτό) και τη διεκδίκηση ισότητας και δικαιωμάτων (παράγοντες που αποδεδειγμένα είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ανάρρωσης) μέσα από συλλογικότητες και τομείς ψυχικής υγείας.
Κεκτημένα δικαιώματα χρόνων δείχνουν να περιορίζονται εν μία νυκτί. Το νομοσχέδιο επικεντρώνεται σε μία οπτική γραφειοκρατίας, μακριά από την ουσία, δηλαδή την φροντίδα του Ανθρώπου. Αντί λοιπόν να δούμε μία σύγχρονη συνέχεια της προσπάθειας που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια, με προβλήματα και αστοχίες σίγουρα, βλέπουμε ένα νομοσχέδιο που καταστρατηγεί κάθε φιλοσοφία κοινωνικής κοινοτικής δωρεάν ψυχιατρικής φροντίδας, που χτυπά ευθέως τα δημόσια νοσοκομεία και τους οργανισμούς που σήκωσαν και συνεχίζουν να σηκώνουν το βάρος της αποασυλοποίησης, της πρόληψης και νοσηλείας-φροντίδας των ασθενών.
Θυμόμαστε από πού ξεκινήσαμε και έχουμε σαφές το που θέλουμε να πάμε.
Δεν υπάρχει ούτε μία θετική εξέλιξη όλα αυτά τα χρόνια που να μην έχει τη σφραγίδα της δικής μας προσπάθειας ακόμα και όταν τα εμπόδια ήταν τεράστια.
-Είμαστε εμείς που πήγαμε στη Λέρο, και αλλού, για να συνδεθούμε, να δημιουργήσουμε θεραπευτική σχέση, να δούμε μπροστά στα μάτια μας ανθρώπους που μεταχειριζόντουσαν σα τέρατα να ξαναβρίσκουν την αξιοπρέπειά τους και να χτίζουν νέες ζωές.
-Είμαστε αυτοί που περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας, της ημέρας μας, φροντίζοντας ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Παιδί μας είναι η ψύχωση και οικογένειά μας οι κάθε λογής νευρώσεις και παθήσεις.
-Είμαστε αυτοί που περνάμε γιορτές και αργίες με τους ασθενείς μας στην προσπάθειά μας, να αντικαταστήσουμε όσο είναι δυνατόν, την απώλεια , τη θλίψη, τη μοναξιά με πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις και με μία φυσιολογική ζωή.
Στο επίκεντρο μας είναι πάντα ο ψυχικά πάσχων , οι σύγχρονες ανάγκες του, και αυτό είναι που μας δίνει κουράγιο και αντοχή και συνεχίζουμε.
Δε θα χαρίσουμε ούτε την ιστορία μας ούτε το μέλλον μας. Τόσο το δικό μας όσο και των ωφελούμενων.
Έχουμε μείνει απλήρωτοι για μήνες, έχουμε ζήσει για χρόνια με καθυστερήσεις πληρωμών, έχουμε αλλάξει συμβάσεις, χάσαμε προϋπηρεσίες, βαρέα κ.α.
Ζούμε χρόνια στην ανασφάλεια προσπαθώντας αυτό να μην επηρεάζει την ποιότητα της δουλειάς μας. Μάθαμε να ζούμε με το άγχος του πότε και αν θα πληρωθούμε, πότε θα είμαστε σε θέση να ανταπεξέλθουμε στις οικογενειακές μας υποχρεώσεις πού όλο και αυξάνονται.
Δεν επιθυμούμε την τροποποίηση του νομοσχεδίου. Αυτό που ζητούμε είναι την απόσυρσή του!
Η “ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης” δεν θα έρθει ποτέ μέσα από την εμπορευματοποίηση της υγείας. Ο δρόμος για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης είναι μακρύς, και χρειάζεται συνεργασία και συμμετοχή. Και σίγουρα χρειάζεται αγώνα.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο μας πάει χρόνια πίσω! Υπονομεύει βασικές αρχές στην Ψυχική Υγεία: την τομεοποίηση, τη συνέχεια στη θεραπεία και την προσβασιμότητα. Με τις τομεοποιημένες κοινοτικές υπηρεσίες ο ασθενής ξέρει που θα απευθυνθεί και ποια θα είναι η πορεία του και όλες οι υπηρεσίες φροντίζουν τις ανάγκες μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής. Ένα νομοσχέδιο που επί της ουσίας δεν προωθεί την αποασυλοποίηση καταργώντας την τομεοποίηση, αλλά αντίθετα ενισχύει τον αποκλεισμό μηδενίζοντας το δικαίωμα του ασθενή στην ισότιμη κοινωνική ενσωμάτωση. Στο επίκεντρο θα πρέπει να είναι ο άνθρωπος.. όχι το φάρμακο, όχι το πληροφοριακό σύστημα και οι διοικητικές διαδικασίες. Σε μια ξεκάθαρη προσπάθεια για ελαχιστοποίηση των κρατικών δαπανών για τη ψυχική υγεία, μιλάμε για δια βίου πλοήγηση του ασθενή στο σύστημα, πλήρη αλγοριθμοποίηση των υπηρεσιών με πλήρη αδιαφορία για τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών και των οικογενειών τους για άμεσα προσβάσιμες και κοινοτικά βασισμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Τι έχει σημασία τελικά; Οι δείκτες ή οι ανάγκες των ανθρώπων; Που είναι το θεραπευτικό έργο; Πως θα επιτυγχανθεί ο περιορισμός των ακούσιων νοσηλειών; Τι θα γίνει με τους ανασφάλιστους ασθενείς; Πως μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής μια μεταρρύθμιση χωρίς την ενεργή συμμετοχή των ασθενών και των οικογενειών τους; Που είναι ο διάλογος, η συμπερίληψη, η ισότιμη πρόσβαση και ενεργή συμμετοχή τους στις αποφάσεις; Οι άνθρωποι και η ιστορία τους δεν αποσύρονται..τα νομοσχέδια όμως ναι.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρείς χιλιάδες και πλέον εργαζομένους του «Ψυχαργώς».Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.Για τον λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με την συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης , με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις ( από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως την διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγεία να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.Ως εκ τούτου:Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με την διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν του εργαζόμενους, βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης, ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο: « Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» . Στην ανάγνωση του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών κι οι Μ.Ψ.Υ.. οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών
Με το σχέδιο νόμου που προωθείτε, η διαχείριση ζητημάτων Ψυχική Υγείας (Ψ.Υ.) γίνεται άλλο ένα ζήτημα πρωτοκόλλου και στατιστικών. Ο λήπτης υπηρεσιών Ψ.Υ. για ακόμη μία φορά δεν θα γνωρίζει που πρέπει να απευθυνθεί. Όσοι λήπτες τίνι τρόπω είχαν βρει μία κάποια «λύση» στην πρόσβαση σε υπηρεσίες Ψ.Υ. θα αποπροσανατολιστούν και πάλι… Όλη αυτή η αλλαγή θα επιβαρύνει τους υπαλλήλους των δομών με συμπλήρωση στατιστικών, καταγραφών κ.ο.κ. στοιχεία και αριθμοί που δεν ωφελούν σε τίποτα, όπως έχει φανεί ανά τα χρόνια. Παρόλο που καταγράφονται τα στατιστικά των δομών κανείς δεν αξιολογεί που υπάρχει ανάγκη ώστε να γίνουν προσλήψεις προσωπικού. Η λύση είναι η εξάντληση του υπάρχοντος προσωπικού. Σε περιοχές εκτός της Στερεάς Ελλάδας και των μεγάλων αστικών κέντρων η έλλειψη ιατρών (ψυχιάτρων/παιδοψυχιάτρων) σε δομές πρόληψης και αποκατάστασης είναι μεγάλη. Όσοι υπάρχουν οδηγούνται (για πολλούς λόγους) στην πόρτα εξόδου και το αποτέλεσμα όλων αυτών αφήνει ξεκρέμαστους τους θεραπευόμενους
Τέλος, «μετακίνηση προσωπικού για κάλυψη αναγκών μόνο με απόφαση διοικητή, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εκάστοτε Υπηρεσιακού Συμβουλίου». Ακούγεται ένα βήμα πριν την ψυχιατρικοποίηση του ίδιου του προσωπικού. Σήμερα είσαι εδώ, αύριο είσαι παραπέρα… Νομοθέτηση κακών πρακτικών που συναντήσαμε στις εποχές διαχείρισης του κορωνοϊού.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρείς χιλιάδες και πλέον εργαζομένους του «Ψυχαργώς».
Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για τον λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με την συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης , με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις ( από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως την διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγεία να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με την διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν του εργαζόμενους, βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης, ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο: « Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» . Στην ανάγνωση του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών κι οι Μ.Ψ.Υ.. οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών
Με το σχέδιο νόμου που προωθείτε, η διαχείριση ζητημάτων Ψυχική Υγείας (Ψ.Υ.) γίνεται άλλο ένα ζήτημα πρωτοκόλλου και στατιστικών. Ο λήπτης υπηρεσιών Ψ.Υ. για ακόμη μία φορά δεν θα γνωρίζει που πρέπει να απευθυνθεί. Όσοι λήπτες τίνι τρόπω είχαν βρει μία κάποια «λύση» στην πρόσβαση σε υπηρεσίες Ψ.Υ. θα αποπροσανατολιστούν και πάλι…
Όλη αυτή η αλλαγή θα επιβαρύνει τους υπαλλήλους των δομών με συμπλήρωση στατιστικών, καταγραφών κ.ο.κ. στοιχεία και αριθμοί που δεν ωφελούν σε τίποτα, όπως έχει φανεί ανά τα χρόνια. Παρόλο που καταγράφονται τα στατιστικά των δομών κανείς δεν αξιολογεί που υπάρχει ανάγκη ώστε να γίνουν προσλήψεις προσωπικού. Η λύση είναι η εξάντληση του υπάρχοντος προσωπικού. Σε περιοχές εκτός της Στερεάς Ελλάδας και των μεγάλων αστικών κέντρων η έλλειψη ιατρών (ψυχιάτρων/παιδοψυχιάτρων) σε δομές πρόληψης και αποκατάστασης είναι μεγάλη. Όσοι υπάρχουν οδηγούνται (για πολλούς λόγους) στην πόρτα εξόδου και το αποτέλεσμα όλων αυτών αφήνει ξεκρέμαστους τους θεραπευόμενους
Τέλος, «μετακίνηση προσωπικού για κάλυψη αναγκών μόνο με απόφαση διοικητή, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εκάστοτε Υπηρεσιακού Συμβουλίου». Ακούγεται ένα βήμα πριν την ψυχιατρικοποίηση του ίδιου του προσωπικού. Σήμερα είσαι εδώ, αύριο είσαι παραπέρα… Νομοθέτηση κακών πρακτικών που συναντήσαμε στις εποχές διαχείρισης του κορωνοϊού.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «ΨΥΧΑΡΓΩΣ».
Στο άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 εως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμοίβονται βάση του ενιαίου μισθολογίου.
1. Απαιτούμε την απόσυρση του άρθρου 21 σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλειο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλείου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
2. Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινισθεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
3. Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτό των ιδιωτικών κλινικών.
παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «ΨΥΧΑΡΓΩΣ».
Στο άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 εως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμοίβονται βάση του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
1. Απαιτούμε την απόσυρση του άρθρου 21 σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλειο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλείου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
2. Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινισθεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
3. Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτό των ιδιωτικών κλινικών.
17 Ιουλίου 2024, 13:25 | Ντουσιας Ιωάννης Μόνιμος ΣύνδεσμοςΤο παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «ΨΥΧΑΡΓΩΣ».
Στο άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 εως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμοίβονται βάση του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
1. Απαιτούμε την απόσυρση του άρθρου 21 σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλειο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλείου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
2. Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινισθεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
3. Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτό των ιδιωτικών κλινικών.
Το σχέδιο νόμου είναι ένα υπερσυγκεντρωτικό πολυδαίδαλο γραφειοκρατικο μόρφωμα που καταλύει κάθε έννοια ψυχιατρικής παρέμβασης.Οχι μόνο δεν ολοκληρώνει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση που ετσι κι αλλιώς τα τελευταία πολλά χρόνια βρίσκεται σε «χειμερία νάρκη»,δίνει υπερεξουσίες στον υποδοιηκητή της εκάστοτε ΥΠΕ που χωρίς να συνδιαλέγεται μπορεί να παίρνει αποφάσεις που καταργούν τις μέχρι τώρα κατακτήσεις.Νομιμοποιεί τους ιδιώτες και βάζει τη λογική «κόστους-οφέλους», στις παρεχόμενες υπηρεσίες που σημαίνει ότι θα υπάρχουν ψυχικά ασθενείς που δε θα εξηπηρετούνται από το σύστημα με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.Καταργεί στην ουσία βασικές αρχές της αποσυλοποίησης, όπως η τομεοποίηση, ο αποστιγματισμός, η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, και η κοινωνική ένταξη.Αν πραγματικά το υπουργείο ενδιαφέρεται για τη βελτίωση και ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης να το αποδείξει στην πράξη αποσύροντας το νομοσχέδιο.Τα προβλήματα της ψυχικής υγείας δεν λύνονται με fast truck διαδικασίες και μάλιστα εν μέσω θερινής ραστώνη ς.Είναι σημαντικό να γίνει ουσιαστικός διάλογος με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των χρηστών (ψυχιατρικών και εξαρτημένων) σε δημόσιες υπηρεσίες αντάξιες του ρόλου τους, με τις αρχές της αποσυλοποίησης της τομεοποίησης και της κοινωνικής ένταξης.Οι ψυχικά ασθενείς και οι εξαρτημένοι είναι άνθρωποι που ο καθένας τους χρειάζεται εξατομικευμένη προσέγγιση και κατάλληλο υποστηρηκτικό πλαίσιο.Και ένα κράτος που επικαλείται την…ισότητα είναι υποχρεωμένο να τη διασφαλίσει με κάθε κόστος.Γιατί η υγεία είναι δικαίωμα…Πετρόπουλος Θάνος Γυμναστής Ψυχ.Τομέα Γ.Ν.Κατερίνης
Όσοι ασχολούνται με την Ψυχική Υγεία, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι θεσμικοί φορείς, αλλά κυρίως τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία, έχουν διαπιστώσει εδώ και καιρό ότι η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση έχει πάψει να είναι η κινητήρια δύναμη για την εξέλιξη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την οριστική επικράτηση αρχών, αλλά και των υπηρεσιών της κοινοτικής ψυχιατρικής στην Ελλάδα. Η μη κατάργηση των ασυλικών δομών στην χώρα, η μη ανάπτυξη όλων των απαραίτητων υπηρεσιών όπως είναι κυρίως τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων και τα κέντρα ψυχικής υγείας, η μη ενίσχυση με ανθρώπινους πόρους των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η παντελής έλλειψη εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού και τέλος η απόλυτη έλλειψη έρευνας και καινοτομίας, οδήγησαν την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση σε ένα τέλμα.
Με την πανδημία COVID-19 αναδείχθηκαν περαιτέρω οι αδυναμίες και οι ελλείψεις του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας παγκοσμίως αλλά και στην χώρα μας. Η σημαντικότερη όμως εξέλιξη ήταν η δημιουργία νέων σύνθετων αναγκών στην ψυχική υγεία ιδίως των παιδιών, των εφήβων, των ατόμων της τρίτης ηλικίας, αλλά και των ατόμων από ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Μία σοβαρή επίσης συνέπεια ήταν η διατάραξη των εργασιακών συνθηκών πολλών εργαζομένων ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και η περαιτέρω δυσκολία της πολιτείας να υποστηρίξει συστηματικά τα άτομα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα να αποκτήσουν και να διατηρήσουν μία αξιοπρεπή θέση εργασίας.
Η προσπάθεια μετρίασης των συνεπειών από την πανδημία της COVID-19 αλλά και της ανάταξης του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας επανεκκινήθηκε με την δημιουργία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021 -2030, η υλοποίηση του οποίου έχει ξεκινήσει με την αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Η δημιουργία νέων δομών οδηγεί στην μείωση των δυσκολιών στην πρόσβαση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά πολλά ακόμα πρέπει να γίνουν ώστε τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία να είναι πραγματικά στο επίκεντρο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με απόλυτο σεβασμό των δικαιωμάτων τους και την μέγιστη δυνατή και ασφαλή φροντίδα των υπηρεσιών που λαμβάνουν.
Για να επιτευχθούν όλες οι παραπάνω προκλήσεις είναι αδήριτη η ανάγκη για την ενίσχυση του δημοσίου συστήματος με προσωπικό, η δημιουργία νέων κοινοτικών δομών και υπηρεσιών, η ενίσχυση των οικονομικών πόρων που διατίθενται στην ψυχική υγεία, αλλά και μία διοικητική και οργανωτική ανασυγκρότηση του συστήματος, που σκοπό θα έχει να ενισχύσει την πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες, αλλά και να συντονίσει όλες τις υπηρεσίες προς όφελος όσων το έχουν ανάγκη.
Το σχέδιο νόμου που βρίσκεται υπό διαβούλευση είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο. Αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία και πρόκληση για την Ελλάδα να ολοκληρώσει την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, με την οριστική κατάργηση όλων των ασυλικών δομών και την επίτευξη μίας νέας αποτελεσματικής οργάνωσης και διοίκησης των κοινοτικών υπηρεσιών που ήδη υπάρχουν αλλά και όσων πρόκειται να δημιουργηθούν προς όφελος πάντα των πολιτών.
Tο σχέδιο νόμου επιφυλάσσει στα άτομα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα περισσότερες διεξόδους στην εργασία μέσω του θεσμού της υποστηριζόμενης απασχόλησης σε διάφορους εργασιακούς φορείς τόσο του Δημόσιου, όσος και του Ιδιωτικού Τομέα. Αυτή η ευκαιρία δίδεται μέσω της διεύρυνσης του ρόλου των ΚοιΣΠΕ και της δυνατότητας υλοποίησης προγραμμάτων και δράσεων για την υποστηριζόμενη απασχόληση από αυτούς. Ουσιαστικά αυτή η θεσμική ένταξη της Υποστηριζόμενης Απασχόλησης στους σκοπούς και στις δράσεις των ΚοιΣΠΕ ολοκληρώνει τον θεσμό των ΚοιΣΠΕ ως φορέων υποστήριξης της μετάβασης των Ατόμων με Σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα στην ελεύθερη αγορά και της περαιτέρω αυτονόμησης τους με απώτερο σκοπό την τελική κοινωνική ένταξη.
Επιπρόσθετα δίδεται η δυνατότητα στους ΚοιΣΠΕ να υλοποιούν οργανωμένα προγράμματα τριτογενούς πρόληψης για την μείωση των επιπτώσεων των σοβαρών ψυχικών παθήσεων μέσω παρεμβάσεων στην εργασία και στους εργασιακούς χώρους. Τέλος η μη παρακράτηση φόρου θα ενισχύσει την ρευστότητα των ΚοιΣΠΕ και συνιστά μία θετική διάκριση που επιτυγχάνει το Υπουργείο Υγείας υπέρ των Μονάδων Ψυχικής Υγείας – ΚοιΣΠΕ, όπου η επιχειρηματική δραστηριότητα υπάρχει για την επίτευξη του Κοινωνικού σκοπού τους, που δεν είναι άλλος από την δημιουργία θέσεων εργασίας και την τοποθέτηση ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα σε αυτές. Προτείνεται τέλος να υπάρχει μία μεταβατική διάταξη για την σύσταση των νέων ΚοιΣΠΕ από το Υπουργείο Υγείας μέχρι την έναρξη και λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.
Σχετικά με το Σχέδιο Νόμου για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης γενικότερα η Ομοσπονδία εκτιμά ότι επιχειρεί μία νέα παρέμβαση για την ουσιαστική για την ουσιαστική οργάνωση των υπηρεσιών σε περιφερειακό επίπεδο που προβλέπεται ούτως ή άλλως από το νόμο 1397 που ίδρυσε το ΕΣΥ το 1983, αλλά και στους νόμους 2071 του 1992 και 2716 του 1999. Προβλέπει νέο μονομελές όργανο διοίκησης σε επίπεδο Υγειονομικής Περιφέρειας αλλά και πληθώρα οργανωτικών και διοικητικών αναδιατάξεων. Για αυτόν τον λόγο πρέπει να υποστηριχθεί από ένα δυναμικό σύστημα μετάβασης στο νέο σύστημα, με αρκετό χρόνο για να επιτευχθεί η δημιουργία και λειτουργία των Περιφερειακών Δικτύων Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Προτείνεται η προετοιμασία για την μετάβαση στο νέο σύστημα να έχει διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων έως έξι μηνών, με σκοπό να ετοιμαστεί με τον καλύτερο τρόπο το νέο σύστημα, ιδίως η δημιουργία των νέων Διευθύνσεων Ψυχικής Υγείας στο επίπεδο των ΥΠε.
Ένας οδικός χάρτης μετάβασης θα αποτελέσει τον καταλύτη για την ευχερή έναρξη και υλοποίηση των πολλαπλών προβλέψεων του νέου σχεδίου νόμου. Επιπρόσθετα η υποστήριξη καθόλο το μεταβατικό στάδιο αλλά και των πρώτων ετών υλοποίησης με νέο προσωπικό κυρίως των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά και η εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας που θα εργάζονται σε κάθε Περιφερειακό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας είναι σημαντικές παράμετροι για την επιτυχία του εγχειρήματος. Το μέγεθος εκάστου Περιφερειακού Κοινοτικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας με το σημερινό καθεστώς των 7 Υ.Πε ίσως να δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις στην εκκίνηση και εγκατάσταση τόσο του Εθνικού Δικτύου των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας όσο και των επιμέρους Περιφερειακών Δικτύων που διαρθρώνουν το Εθνικό Δίκτυο. Η υλοποίηση της δέσμευσης για αύξηση του αριθμού των Υ.Πε, θα βοηθήσει και το εγχείρημα του παρόντος νομοθετήματος.
Για την πραγματική υλοποίηση του νομοθετήματος τέλος θα πρέπει να προβλεφθούν πόροι για την υποστήριξη του νομοθετήματος σε κεντρικό και περιφερικό επίπεδο, υποστηρικτικοί μηχανισμοί αλλά και συνέργειες με φορείς όπως η ΗΔΙΚΑ για την τάχιστη δημιουργία και λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος που προβλέπεται.
Τέλος, για την επιτελική παρακολούθηση της υλοποίησης και λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας θα πρέπει να υπάρξει ένα όργανο συντονισμού όπως το ΚΕΣΥΠΕ, αλλά και σταθερό χαρτοφυλάκιο Ψυχικής Υγείας σε επίπεδο Υφυπουργείου ή έστω δημιουργία Γενικής Γραμματείας για την Ψυχική Υγεία. Ευχόμαστε όλες οι προβλέψεις του νέου Σχεδίου Νόμου να υλοποιηθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική δέσμευση, με θάρρος και μεταρρυθμιστική συνέπεια με σκοπό το νέο σύστημα υπηρεσιών να είναι αποδοτικότερο, αποτελεσματικότερο και προσβάσιμο για όλους τους πολίτες που θα έχουν ανάγκη.
Κατ’ αρχάς να πω ότι είμαι λήπτης υπηρεσιών ψυχικής υγείας κάπου 20 χρόνια. Αυτό μου έχει δώσει την ευχέρεια να μπορώ να παρακολουθώ από κοντά τις εξελίξεις στον τομέα πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης των ατόμων με ψοιχοκοινωνικές δυσκολίες, στο διάστημα αυτό. Επίσης, ως άνθρωπος με 2 γονείς που έχουν ψυχική ασθένεια και άλλα 2 αδέρφια με ψυχική νόσο (από τα 6 που είμαστε) πιστεύω πως είμαι σε θέση να γνωρίζω αρκετά καλά πώς εμφανίζεται η ασθένεια, πώς εξελίσσεται και ποιοι πιθανοί τρόποι αντιμετώπισής της υπάρχουν.
Κατ’ εμέ ο πιο αποτελεσματικός δρόμος για να αυξηθεί, στο πλαίσιο του δυνατού, η λειτουργικότητα του ανθρώπου με ψυχική πάθηση είναι η ολιστική προσέγγιση του ασθενούς από μια διεπιστημονική ομάδα (ψυχίατρος, ψυχολόγος, νοσηλευτής, κοινωνικός λειτουργός, ψυχοθεραπευτής, θεραπευτής μέσω κάποιας τέχνης, θεραπευτής που θα εστιάσει στην σωματική υγεία και ευεξία). Εάν μία ειδικότητα από τους παραπάνω επαγγελματίες ψυχικής υγείας λείψει, το συνολικό εγχείρημα ανάνηψης του ασθενούς θα χωλαίνει και όσο μειώνουμε τις ειδικότητες από το σχήμα τόσο οι πιθανότητες θα μειώνονται ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επιπλέον, επειδή στην ψυχική υγεία τα τραύματα δημιουργούνται συνήθως από λάθος συμπεριφορές των σημαντικών προσώπων του ψυχικά ασθενούς (οικογένεια, φίλοι, καθηγητές, κτλ) η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης βοηθάει στην ταχύτερη “ίαση”, ή τουλάχιστον στην επίτευξη του μέγιστου σημείου ίασης που μπορούν οι ειδικοί να προσφέρουν στον νοσούντα.
Όταν ήμουν φοιτητής σπούδασα Μαθηματικά. Οπότε στις νομικές επιστήμες δεν είμαι καλός. Εντούτοις διάβασα με ανησυχία τις επισημάνσεις της ομοσπονδίας “Αργώ” για τον νόμο που αφορά την “Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρύθμισης”. Κλείνουν ψυχιατρικά νοσοκομεία, η τομεοποίηση αλλάζει, η χρηματοδότηση στέκεται στον αέρα, επέρχεται ψηφιοποίηση των δεδομένων των ασθενών, η υπεύθυνοι επί των θεμάτων ψυχικής υγείας της κάθε Υ.ΠΕ. μπορεί να μην είναι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας κτλ. Και όλα αυτά χωρίς να υπάρχει επαρκής σχεδιασμός για τις ανάγκες και τα μελλοντικά προβλήματα που θα ανακύψουν. Αυτές οι ταυτόχρονες αλλαγές αμφιβάλλω αν τελικά θα βοηθήσουν τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και αν θα συντείνουν στην αύξηση της ευημερίας τους και της απόλαυσης των κοινωνικών αγαθών σε ισότιμη βάση με τους υπόλοιπους πολίτες.
Επομένως χρειάζεται να γίνει ουσιαστικός και καρποφόρος διάλογος μεταξύ των ιθυνόντων της πολιτείας και των εκπροσώπων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Προσωπικά δεν έχω να προτείνω συγκεκριμένες λύσεις γιατί δεν γνωρίζω σε βάθος και πλάτος την κατάσταση. Εκφράζω μόνο την ανησυχία και τον φόβο μου για την αυριανή ημέρα των ατόμων με ψυχική νόσο. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας μετά την οικονομική κρίση πέρασε και την κρίση της πανδημίας. Οι αριθμοί των ατόμων με προβλήματα στην ψυχική τους υγεία έπειτα από αυτές τις κρίσεις έχουν αυξηθεί όσο ποτέ άλλοτε. Οι δομές για την επανένταξη των ψυχικά πασχόντων θα έπρεπε να αυξάνονται και όχι να συρρικνώνονται.
Και η ελληνική πολιτεία έχει ευθύνη να συμπεριλάβει και να λάβει υπόψη της όλα τα δεδομένα που ανακύπτουν, πέρα από την ατομική ευθύνη που φέρει ο κάθε άνθρωπος ως άνθρωπος. Αυτή την ευθύνη έχουμε και εμείς απέναντι στους εαυτούς μας, όχι ως λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας αλλά ως άνθρωποι που διεκδικούν τα κατοχυρωμένα δικαιώματά τους.
Θεωνάς
Λήπτης υπηρεσιών ψυχικής υγείας
Αντιπρόεδρος στο Διοικητικό Συμβούλιο Κοινωνικού Συνεταιρισμού.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρείς χιλιάδες και πλέον εργαζομένους του «Ψυχαργώς».
Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για τον λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με την συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης , με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις ( από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως την διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγεία να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με την διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν του εργαζόμενους, βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης, ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο: « Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» . Στην ανάγνωση του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών κι οι Μ.Ψ.Υ.. οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών
Σε περίπτωση που οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας του μη κερδοσκοπικού Ιδιωτικού τομέα αποζημιώνονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς, κρίνουμε εξαιρετικά σημαντικό και απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα διαταραχτεί η λειτουργία των δομών. Μοναδικός τρόπος να διατηρηθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους είναι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, να διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης, επικαιροποιημένων, που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα, όπως δηλαδή είχε υπολογιστεί το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας στις σχετικές υπουργικές αποφάσεις που ίσχυαν και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο. Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων της Ομοσπονδίας Αργώ και ενός εκπροσώπου από τον αυτισμό.Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών ειδικά για Μονάδες για άτομα με Αυτισμό – όπου η σταθερότητα, η εξειδίκευση και τα εξατομικευμένα προγράμματα είναι βασικοί συντελεστές για επιτυχή αποτελέσματα, τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους, τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των μελών των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών.Τέλος, θα πρέπει να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη για έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών καθώς και να προβλεφθεί ένα διάστημα πιλοτικής εφαρμογής με εγγυήσεις για την βιωσιμότητα των μονάδων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε περίπτωση αστοχιών. Επίσης πρέπει να οριστεί η ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής της διάταξης τουλάχιστον την 1/1/2026 γιατί θα απαιτηθεί χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση.
παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «ΨΥΧΑΡΓΩΣ».
Στο άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 εως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμοίβονται βάση του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
1. Απαιτούμε την απόσυρση του άρθρου 21 σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλειο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλείου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
2. Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινισθεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
3. Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται
Η Δοιηκηση της Εταιρίας ΑΛΘΑΙΑ ΑΜΚΕ αποφάσισε ομόφωνα να συμμετέχει στη δημόσια διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» και να υποβάλλει τους παρακάτω προβληματισμούς, επισημάνσεις και τροποποιήσεις:
– Στο σχέδιο νόμου η υποκατάσταση των Τομέων Ψυχικής Υγείας από τα ΠεΔΥΨΥ (άρθρα 4 επ. του σχεδίου, πέραν της ρητής κατάργησης των σχετικών διατάξεων, βλ. άρθρο 74 του σχεδίου) διακινδυνεύει τη θεμελιώδη αρχή της τομεοποίησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τη λειτουργία ενός δικτύου υπηρεσιών με συγκεκριμένη γεωγραφική και πληθυσμιακή αναφορά, με ευχέρεια στον προσδιορισμό των αναγκών και με τελικό στόχο την επίτευξη του συνεχούς της φροντίδας των ψυχικά ασθενών στο πλαίσιο της κοινότητας. Η αλλαγή που επέρχεται επιφέρει έως και πενταπλασιασμό του πληθυσμού ανά νέο τομέα ψυχικής υγείας με ό,τι αυτό συνεπάγεται και κυρίως θεραπευτικές και κοινωνικές συνέπειες παρεμβαίνουν στα συνταγματικά δικαιώματα τόσο των οφελουμένων όσο και των εργαζομένων.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 21, η σκοπούμενη πλήρη αλλαγή της χρηματοδότησης των ΜΨΥ που λειτουργούν από ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, χωρίς καμία προηγούμενη μελέτη και διαβούλευση, θεωρείται εξόχως προβληματική, καθώς πέρα από αόριστη και τελούσα σε αντίθεση με το άρθρο 13 του ν. 2716/1999, θέτει αμέσως σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα και τη συνέχιση της λειτουργίας των κοινοτικών ΜΨΥ, αφού λείπει παντελώς το θεσμικό και διαχειριστικό πλαίσιο για μια τέτοια χρηματοδότηση, μέσω «αποζημίωσης» και το χρονοδιάγραμμα είναι ιδιαίτερα στενό. Επιπλέον, διερωτόμαστε πώς θα «αποζημιώνεται» η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας προς τους ανασφάλιστους ωφελούμενούς μας που, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, είναι πολλοί.
– Είναι ζωτικής σημασίας, εφόσον οι υπηρεσίες που παρέχονται από τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) του Ιδιωτικού Τομέα θα αποζημιώνονται εξ’ ολοκλήρου από ασφαλιστικούς οργανισμούς ή από τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), να διασφαλιστεί ότι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, θα διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης επικαιροποιημένων που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας, με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα. Ο υπολογισμός θα πρέπει να γίνεται με βάσει το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδα και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο.
Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων από Φορείς Ψυχικής Υγείας με μεγάλη εμπειρία.
– Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών, ειδικά για τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους και τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των εργαζομένων των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών.
– Στα άρθρα 15, 16, 17 του σχεδίου νόμου, θετικές είναι οι ρυθμίσεις αναφορικά με τους πληγέντες πληθυσμούς, την σύνδεση ψυχικής υγείας με εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς σκοπούς, καθώς και επιπλέον δραστηριότητες των ΚοιΣΠΕ.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 10 παρ. 1 και 3, εξομοιώνονται πλήρως τα μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα (τρίτος τομέας) με τις ιδιωτικές κερδοσκοπικές κλινικές και τους ιδιώτες ψυχιάτρους. Μάλιστα επιφυλάσσεται ειδικός πιο αυστηρός έλεγχος και εποπτεία (διοικητική, οικονομική, διαχειριστική) στα μη κερδοσκοπικά νπιδ από ότι στον ιδιωτικό κερδοσκοπικό τομέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ΝΠΙΔ του Ν.2716/1999 σήκωσαν το βάρος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης όλα αυτά τα χρόνια.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 19 παρ. 5, μέσα στους λόγους ανάκλησης της άδειας (περ. β) περιλαμβάνεται επίσης, ανεπίτρεπτη παρέμβαση στο θεραπευτικό έργο των φορέων. Οι φορείς όμως φέρουν την ευθύνη.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 19 παρ. 1, τροποποιείται το μέχρι σήμερα άρθρο 11 του ν. 2716/1999, το οποίο επιφυλάσσει το δικαίωμα ίδρυσης ειδικώς Κινητών Μονάδων Ψυχιατρικής Περίθαλψης μόνο σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Με τον τρόπο αυτό αναλάμβανε το κράτος, μέσω της χρηματοδότησης των φορέων αυτών, την παροχή πρωτοβάθμιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας στα πλαίσια εκπλήρωσης της συνταγματικής του υποχρέωσης. Με την τροποποίηση, πλέον, επέρχεται πλήρης εξομοίωση κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού τομέα και μπορεί πλέον η πρωτοβάθμια ψυχιατρική περίθαλψη να περάσει και στα χέρια κερδοσκοπικών φορέων. Πώς διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών σε όλες τις αναγκαίες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση που αναφέρεται ότι αποτελεί σκοπό του νέου νόμου;
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 13, ως προς τη σύνθεση του Επιστημονικού Συμβουλίου, δεν φαίνεται να υπάρχει παρουσία των φορέων ΝΠΙΔ. Επίσης δεν υπάρχει συμμετοχή των ληπτών και των οικογενειών τους.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 20, σύσταση Μητρώου εποπτευόμενων ΝΠΙΔ – Επιφυλάξεις ως προς τη θέσπιση ακόμη μίας διαδικασίας – η μη εγγραφή θα συνεπάγεται μη αποζημίωση των φορέων
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 10, παρ. 1 και 2, το διαφορετικό πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου των ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε σχέση με τα ΝΠΙΔ κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δεδομένου ότι με την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης που συνεπάγεται την σύναψη συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ το παραπάνω πλαίσιο θα έπρεπε να είναι ενιαίο.
– Στο σχέδιο νόμου οι αλλαγές στον τρόπο ίδρυσης και λειτουργίας των Μονάδων από ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με κατάργηση της διαγωνιστικής διαδικασίας και την εφαρμογή απευθείας ανάθεσης. Καθώς και η εφαρμογή δεσμευτικών αποφάσεων για την θεραπευτική πορεία του ασθενούς ως προς τον πιθανό περιορισμό των αρμοδιοτήτων των επιστημονικά υπευθύνων και των διεπιστημονικών ομάδων.
– Να σημειωθεί ότι με το σχέδιο νόμου συνιστάται Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), το οποίο σχεδιάζεται να λειτουργεί στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠε) και να διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΠεΔΥΨΥ), χωρίς όμως πρόβλεψη Διοίκησης σε εθνικό επίπεδο, με κίνδυνο να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανά ΔΥΠΕ και έλλειψη συντονισμού. Η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας δεν φαίνεται να αναλαμβάνει κάποιο ρόλο στην παρακολούθηση και τον συντονισμό των δράσεων της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 10, από τους εποπτευόμενους φορείς του ΕΔΥΨΥ μόνο για τα ΝΠΙΔ που λειτουργούν ΜΨΥ του άρθρου 11 του ν. 2716/1999 προβλέπεται έλεγχος και εποπτεία από τον Υποδιοικητή της ΥΠΕ (παράλληλα με τον έλεγχο της Δ/νσης Ψυχικής Υγείας που μνημονεύεται στο άρθρο 14 στις αρμοδιότητες του Τμήματος Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ένταξης και ΜΨΥ ΝΠΙΔ – σελ. 31 σχεδίου), εγγραφή σε νέο ειδικό μητρώο και τήρηση δεδομένων στο Πληροφοριακό Σύστημα Επιδημιολογικής Επιτήρησης, δηλαδή αυξημένες έναντι των λοιπών εποπτευόμενων φορέων υποχρεώσεις, χωρίς να υφίστανται αυξημένα δικαιώματα.
– Στο σχέδιο νόμου, άρθρο 11 παρ. 1 και 2, δημιουργείται ένα πολυδαίδαλο σύστημα ιατροκεντρικών, διοικητικών και γραφειοκρατικών υπηρεσιών, το οποίο διοικείται από ένα πρόσωπο, τον Υποδιοικητή, που ορίζεται από τον Διοικητή, με ασαφή και πολύ μεγάλη έκταση των αρμοδιοτήτων – υπερεξουσιών του (27 αρμοδιότητες). Ο Υποδιοικητής αναλαμβάνει τον προγραμματισμό, τον συντονισμό, την εποπτεία και τον έλεγχο της λειτουργίας όλων των δομών και φορέων παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Δικτύου. Δεν ορίζονται πουθενά τα προσόντα διορισμού ούτε καν η ειδικότητα ή ειδίκευση ή εμπειρία που πρέπει να έχει ο Υποδιοικητής που θα είναι αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας, από τον Διοικητή.
Να σημειωθεί ότι πολλές από τις αρμοδιότητες (υπερεξουσίες) του Υποδιοικητή θέτουν ζητήματα ανεπίτρεπτης σύμφωνα με το Σύνταγμα παρέμβασης στην ελεύθερη λειτουργία, στη διοίκηση και τις αποφάσεις καθώς και στο θεραπευτικό έργο επιστημονικά υπευθύνων και των διεπιστημονικών ομάδων των μη κερδοσκοπικών φορέων (άρθρο 19 παρ. 5), για τις οποίες οι ίδιοι αναλαμβάνουν την ευθύνη, και παραβίαση των συνταγματικών τους δικαιωμάτων.
– Πλήθος σημαντικά ζητήματα αφήνονται να ρυθμιστούν με υπουργικές αποφάσεις (όπως η έκδοση νέας ΥΑ για τη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας ΜΨΥ, η παρακράτηση του 2% υπέρ ψυχικής υγείας και η μετάβαση στο νέο σύστημα αποζημίωσης). Η τοποθέτηση της έναρξης ισχύος την 1.9.2024 είναι τουλάχιστον ανεδαφική. Απαιτείται χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ζητούμε την ουσιαστική διαβούλευση προς όφελος του Κράτους, των ωφελουμένων, των οικογενειών τους και των εργαζομένων.
Στο σχέδιο νόμου δεν φαίνεται με ποιον τρόπο θα ανιχνεύονται και συνεπακόλουθα θα αντιμετωπίζονται και θα καλύπτονται οι πολλαπλές ανάγκες υποστήριξης των ασθενών με χρόνιες νόσους (ογκολογικοί ασθενείς κα) και των οικογενειών τους. Ποσώ δε μάλλον όταν φαίνεται να δημιουργείται ένα περιβάλλον με υπερσυγκέντρωση δραστηριοτήτων ανά Υγειονομική Περιφέρεια και να καταργείται η αρχή της τομεοποίησης με την ύπαρξη ενός δικτύου υπηρεσιών σε συγκεκριμένη γεωγραφικό και πληθυσμιακό πλαίσιο που επέτρεπε την φροντίδα των ασθενών σε επίπεδο κοινότητας.
Επιπλέον, ένα ερώτημα που προκύπτει είναι εάν η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας η οποία καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.. προβλέπεται και για τους ανασφάλιστους πολίτες.
Στο σχέδιο νόμου δεν φαίνεται με ποιον τρόπο θα ανιχνεύονται και συνεπακόλουθα θα αντιμετωπίζονται και θα καλύπτονται οι πολλαπλές ανάγκες υποστήριξης των ασθενών με χρόνιες νόσους (ογκολογικοί ασθενείς κα) και των οικογενειών τους. Ποσο μάλλον όταν φαίνεται να δημιουργείται ένα περιβάλλον με υπερσυγκέντρωση δραστηριοτήτων ανά Υγειονομική Περιφέρεια και να καταργείται η αρχή της τομεοποίησης με την ύπαρξη ενός δικτύου υπηρεσιών σε συγκεκριμένη γεωγραφικό και πληθυσμιακό πλαίσιο που επέτρεπε την φροντίδα των ασθενών σε επίπεδο κοινότητας.
Επιπλέον, ένα ερώτημα που προκύπτει είναι εάν η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας η οποία καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.. προβλέπεται και για τους ανασφάλιστους πολίτες.
Οι σκοποί είναι πολύ όμορφα γραμμένοι δεν πείθουν όμως τους γνωστές της πραγματικότητας. Η ψυχική υγεία χρειάζεται δο.ες οπωσ τα κέντρα πρόληψης που παρέχουν τεράστια βοήθεια στους εξαρτημένους και στους ψυχικά αδύναμους ανθρώπους Το νομοσχέδιο αυτό ψαλιδίζει την ελπίδα και την πιθανότητα ένταξης και επαναφοράς στην κανονική ζωή. Λυπάμαι και ντρέπομαι παράλληλα που ζω σε μια χώρα που οι πολιτικοί και οι νομοθετες σκέπτονται λογιστικά στην πραγματικότητα
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν συστηματικά υπηρεσίες σε αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα από το 2016, που περιλαμβάνουν βασική φροντίδα υγείας, θεραπεία για χρόνια νοσήματα, φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, ατομική και ομαδική/οικογενειακή κλινική ψυχολογική φροντίδα, καθώς και ψυχιατρική φροντίδα, παράλληλα με ένα πακέτο κοινωνικής στήριξης. Επί του παρόντος, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν υπηρεσίες στο κέντρο της Αθήνας και στις Ελεγχόμενες Δομές Προσωρινής Φιλοξενίας του Σχιστού, της Ριτσώνας και της Κορίνθου μέσω κινητών μονάδων και παράλληλα στον πληθυσμό που διαμένει στις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) της Λέσβου και της Σάμου. Αντλώντας από την εμπειρία στην υποστήριξη ευάλωτων πληθυσμών σε θέματα ψυχικής υγείας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θα ήθελαν να κάνουν τα ακόλουθα σχόλια και προτάσεις:
•Το νομοσχέδιο δεν κάνει ειδική αναφορά στην πληθυσμιακή ομάδα των ψυχικά ασθενών προσφύγων και μεταναστών. Οι προτεινόμενες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις σηματοδοτούν προθέσεις κατά του συστήματος δημόσιας υγείας στον συγκεκριμένο τομέα, το οποίο θα πρέπει να διαφυλαχθεί λόγω του γεγονότος ότι η πρόσβαση στην υγεία μέσω του δημόσιου συστήματος υγείας προστατεύεται συνταγματικά για όλο τον πληθυσμό.
Υπάρχει μόνο μία αναφορά σε ευάλωτες ομάδες, χωρίς περαιτέρω να διευκρινίζεται αν οι ψυχικά ασθενείς πρόσφυγες και μετανάστες συμπεριλαμβάνονται σε αυτές.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 εδ λγ του Νόμου 4939/2022 Κύρωση Κώδικα Νομοθεσίας για την υποδοχή, τη διεθνή προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών κλπ, οι αιτούντες άσυλο με σοβαρές ασθένειες, ψυχική αναπηρία και τα θύματα ψυχολογικής βίας θεωρούνται ευάλωτα πρόσωπα για τις συνθήκες υποδοχής, τις διαδικαστικές εγγυήσεις και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Κρίνεται σκόπιμο το παρόν νομοσχέδιο να περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τις κατηγορίες αυτές, για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους και για την ορθή νομοθέτηση.
•To πόρισμα της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου και Προστασίας δικαιωμάτων των ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές με ημερομηνία 19/03/2021 αρ. πρωτ. 3 περιελάμβανε προτάσεις και συστάσεις αναφορικά με την υποστήριξη αλλοδαπών ασθενών ψυχικής υγείας, τα οποία θεωρούμε ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, εφόσον με το παρόν σχέδιο νόμου το εθνικό δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας και σύμφωνα με το άρθρο 1 του παρόντος στόχος του νομοσχεδίου είναι η ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος με ταυτόχρονη εξάλειψη των ανισοτήτων, των διακρίσεων και των κοινωνικών αποκλεισμών.
Ενδεικτικά και όπως αναφέρει το πόρισμα «Δεν έχει προβλεφθεί η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας που να στοχεύουν στην ψυχιατρική τους (των αλλοδαπών) παρακολούθηση σε σταθερή βάση, καθώς και στη θεραπευτική υποστήριξή τους σε μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (ΜΨΑ), ενώ οι επαναλαμβανόμενες νοσηλείες, όπως στην ανωτέρω περίπτωση, δεν επιλύουν το πρόβλημα, καθώς δεν συνοδεύονται από μέτρα παρακολούθησης και συνέχειας της ψυχιατρικής φροντίδας. Ως εκ τούτου, δεν διασφαλίζονται ο σεβασμός της αξιοπρέπειας και του δικαιώματος στην υγεία, καθώς και η πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση σε στεγαστικές δομές (οικοτροφεία και ξενώνες) για αυτούς τους εξαιρετικά ευάλωτους ψυχικά ασθενείς. Σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο αναγνωρίζεται το δικαίωμα των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων να απολαμβάνουν χωρίς διακρίσεις το δικαίωμα στην υγεία, όπως κατοχυρώνεται στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού καθώς και από άλλες διεθνείς συμβάσεις και οδηγίες της ΕΕ. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας προς αυτούς πρέπει να παρέχονται με αξιοπρέπεια, με σεβασμό για την αυτονομία και την ιδιωτικότητα του κάθε ανθρώπου
Για τους παραπάνω λόγους, η Ειδική Επιτροπή προτείνει να ληφθεί μέριμνα για την αντιμετώπιση αλλοδαπών που πάσχουν από σοβαρές ψυχικές διαταραχές και έχουν ανάγκη από ψυχιατρική αγωγή και προσαρμοσμένο θεραπευτικό υποστηρικτικό πλαίσιο, χρησιμοποιώντας για την επικοινωνία πολιτισμικούς διαμεσολαβητές και θέτοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο των πολιτικών και στρατηγικών ψυχικής υγείας. Στην εθνική στρατηγική ψυχικής υγείας κατά τον ΟΗΕ δεν μπορεί να μην περιλαμβάνονται αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες. Πιο συγκεκριμένα, η Ειδική Επιτροπή προτείνει:
1)να προβλεφθεί μόνιμη Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας σε κάθε χώρο υποδοχής/ΚΥΤ, η οποία να παρέχει ψυχιατρικές υπηρεσίες (διάγνωση, κλινική παρακολούθηση, φαρμακευτική αγωγή κ.λ.π.) σε αλλοδαπούς που πάσχουν από σοβαρές ψυχικές διαταραχές οι οποίες είτε προέρχονται από επιδείνωση προϋφιστάμενων ψυχιατρικών προβλημάτων είτε εκδηλώνονται για πρώτη φορά στο χώρο υποδοχής λόγω των δύσκολων, ψυχοπιεστικών και αβέβαιων καταστάσεων επιβίωσης. Ιδιαίτερα για ορισμένους ασθενείς που παρουσιάζουν μεγάλου βαθμού ψυχική αποδιοργάνωση και είναι δύσκολο να μετακινηθούν από το χώρο όπου διαβιούν για να εξεταστούν σε Μονάδα Ψυχικής Υγείας, η παροχή ψυχιατρικής παρακολούθησης και θεραπευτικής φροντίδας στο χώρο που βρίσκονται μπορεί να προλάβει παρεμβάσεις, που μπορεί να καταστούν αναπόφευκτες, όπως η ακούσια εξέταση και νοσηλεία με παρέμβαση της Αστυνομίας και εντολή των Δικαστικών Αρχών ή όπως η περίπτωση του ως άνω αγνοούμενου ψυχικά ασθενούς. Η Κινητή Μονάδα απαιτείται να διασυνδέεται με δημόσια νοσοκομεία και κρατικά εγκεκριμένες δομές και ως εκ τούτου να μπορεί να φροντίζει για την παραπομπή για νοσοκομειακή περίθαλψη, εφόσον κρίνεται απαραίτητο.
2)να διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις και να ενημερωθούν σχετικά οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας ώστε να εξυπηρετούνται χωρίς διακρίσεις από τις υφιστάμενες μονάδες ψυχικής υγείας, άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, ιδιαίτερα στις περιοχές της χώρας που υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις αλλοδαπού πληθυσμού με την ενίσχυση των ανωτέρω μονάδων.
3)να δημιουργηθούν Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (ΜΨΑ) του Ν. 2716/1999 για αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες και να διαμορφωθούν τα κριτήρια ένταξής τους σε αυτές, εφόσον κρίνεται αναγκαίο λόγω της κατάστασης της ψυχικής υγείας τους να μεταβούν σε αυτό το θεραπευτικό πλαίσιο, ιδίως σε υγειονομικές περιοχές και τομείς ψυχικής υγείας που υπάρχει έλλειψη τέτοιων υπηρεσιών, όπως πχ συμβαίνει στη Μυτιλήνη. Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να αναπτυχθούν Οικοτροφεία και Ξενώνες, όπως επίσης και Κέντρα Ημέρας.
•Τα κύρια ζητήματα που επηρεάζουν τους ασθενείς ψυχικής υγείας, όπως έχουν εντοπιστεί μέσα από τις υπηρεσίες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα:
oΆγχος και ανασφάλεια εξαιτίας των συνθηκών διαβίωσης στις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές και στα Κέντρα Υποδοχής
oΠροηγούμενες τραυματικές εμπειρίες, ιδίως όσες σχετίζονται με βία και βασανιστήρια
oΑγωνία και φόβος σε σχέση με την πρόσβαση στο άσυλο, τη διαδικασία ασύλου, την κράτηση ή την απέλαση
oΙατρικά προβλήματα που δεν αντιμετωπίζονται
oΘάνατος μέλους της οικογένειας ή χωρισμός από την οικογένεια
•Δεν υπάρχει στο παρόν νομοσχέδιο καμία πρόβλεψη για παροχή διερμηνείας, γεγονός που θα δημιουργήσει ζητήματα προσβασιμότητας για πρόσφυγες και μετανάστες που δεν ομιλούν Ελληνικά ή Αγγλικά. Η έλλειψη διερμηνείας σε περισσότερες γλώσσες, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις είτε ακούσιας είτε εκούσιας νοσηλείας ψυχιατρικών ασθενών θα είναι μείζονος σημασίας, όπως και σε τακτικά ραντεβού προσφύγων και μεταναστών που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας
•Το νομοσχέδιο έτσι όπως είναι διαμορφωμένο φαίνεται να μην στοχεύει στην πρόληψη, την θεραπεία και την κοινωνική ένταξη ενώ οδηγεί σε υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση των κέντρων πρόληψης και θεραπευτικών προγραμμάτων. Η προτεινόμενη νομοθεσία προβλέπει για τη δημιουργία δύο εξαιρετικά συγκεντρωμένων νομικών οντοτήτων αποκλειστικά ιδιωτικού χαρακτήρα: α) για τη συγχώνευση του ΚΕΘΕΑ, του ΟΚΑΝΑ και όλων των δημόσιων προγραμμάτων για την επανένταξη κατά των εξαρτήσεων (Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων) και β) για τη συγχώνευση των υπηρεσιών ψυχικής/ψυχιατρικής υγείας μέσω της δημιουργίας του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, το οποίο μεταξύ άλλων μπορεί να επικριθεί για την ιδιωτικοποίηση των ψυχικών συστήματος παροχής υπηρεσιών ιδιωτικής υγείας, η οποία δηλαδή οδηγεί στο κλείσιμο ως ανεξάρτητων οντοτήτων των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
•Στο νέο νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνονται κλείσιμο δημόσιων δομών και μεταφορά των περιστατικών ανθρώπων με σοβαρά ψυχικά νοσήματα σε άλλες δομές χωρίς να διευκρινίζεται ποιες θα είναι, ούτε υπάρχει σαφής περιγραφή της διαδικασίας μεταφοράς των ασθενών αυτών με ταυτόχρονη πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους και της συνέχισης της φροντίδας τους
•Η ενοποίηση των δημόσιων μονάδων με ιδιωτικές κλινικές και ιδιώτες ψυχιάτρους στο πλαίσιο του «Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας» (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.) ενέχει τον κίνδυνο να περιθωριοποιήσει όσους, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στην ιδιωτική περίθαλψη, επιτείνοντας τις ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας
•Δεν διευκρινίζεται επαρκώς το τι θα συμβεί και πως θα λειτουργούν τα κέντρα ψυχικής αποκατάστασης και ένταξης, ειδικά δε για τους αλλοδαπούς. Ο μόνος φορέας που μπορεί να εξυπηρετήσει προσφυγικό πληθυσμό σε όλη την επικράτεια είναι ο Ιόλαος (με λίστα αναμονής έως και 2 χρόνια)
•Στο σχέδιο νόμου (όχι μόνο στο άρθρο 16 του παρόντος) γίνονται συνεχείς αναφορές σε νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου καθώς και στα σωφρονιστικά ιδρύματα Κορυδαλλού και Ελαιώνα (γυναικών). Δε γίνεται ρητή αναφορά ως προς την λειτουργία της ΑΕΜΥ (Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας) καθώς και για την λειτουργία της στα Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών (ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ). Η ΑΕΜΥ συνεχίζει να παρέχει υπηρεσίες ψυχικής υγείας στα ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ ωστόσο στην ιστοσελίδα του φορέα φαίνεται πως σταμάτησαν στις 31/12/2023. Η παροχή υπηρεσιών απο την ΑΕΜΥ ήταν απο την αρχή προβηματική, σταθερά υποστελεχωμένη, χωρίς κανένα έλεγχο απο κάποιον ανεξάρτητο φορέα. Δεδομένου πως στα ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ παρέχονται υπηρεσίες ψυχικής υγείας θα έπρεπε να υπάρχει συγκεκριμένη παράγραφος στο σχέδιο νόμου προς τη αποφυγή περαιτέρω καταστρατήγησης των δικαιωμάτων των ψυχικά πάσχοντων που διαμένουν στα ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ
•Τα κέντρα πιστοποίησης αναπηρίας (ΚΕΠΑ) δεν αναφέρονται στο σχέδιο νόμου. Στο παρελθόν έχουν γίνει πολλές αναφορές στην Ειδική Επιτροπή Ελέγχου και Προστασίας δικαιωμάτων των ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των ΚΕΠΑ και τις γνωμοδοτήσεις (συστηματική υπο-εκτίμηση ποσοστών αναπηρίας, αναιτιολόγητες τροποποιήσεις διαγνώσεων προς το ελαφρύτερο, κλπ). Ενδεικτικά δείτε στην Έκθεση πενταετίας (2017-2022) της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές
•Το σχέδιο νόμου σχετικά με την λειτουργία των ΚΕΘΕΑ και ΟΚΑΝΑ και οι εν λόγω αλλαγές δε φαίνεται να καλύπτουν τις ανάγκες του προσφυγικού πληθυσμού ενώ οι εξαρτήσεις αφορούν σε όλες τις ομάδες κοινωνικού αποκλεισμού, οι οποίες έχουν ιδιαίτερες ανάγκες και είναι ιδιαιτέρως ευπαθείς
Ο στόχος μιας καλής νομοθεσίας είναι να παράγει Νόμους, βασισμένους στα ανθρώπινα δικαιώματα, με τις ελάχιστες επιβαρύνσεις για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και τον καλύτερο αντίκτυπο στην οικονομία, την κοινωνία, τους φορείς, τους πολίτες κ.λπ.
Ένας καλός νόμος είναι ένας νόμος που γίνεται:
• μετά από διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς,
• με συνέχεια στις αποφάσεις / παρεμβάσεις όταν υπάρχει προηγούμενος νόμος
και φυσικά,
• όλες οι μεταβατικές διατάξεις και αποφάσεις πρέπει να εμπεριέχονται και δεν θα πρέπει να απαιτούνται πρόσθετες υπουργικές αποφάσεις.
Ένας καλός νόμος για την Ψυχική Υγεία χρειάζεται να περιλαμβάνει όλες τις Αξίες και τις Αρχές που απαιτούνται για ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας όπως:
• Ανθρωποκεντρικές υπηρεσίες, βασισμένες στα ανθρώπινα δικαιώματα και προσανατολισμένες στην ανάκαμψη
• Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις με βάση την κοινότητα
• Εμπλοκή των χρηστών των υπηρεσιών και των φροντιστών τους στο σχεδιασμό και την παροχή φροντίδας και προαγωγή της ανεξάρτητης επιλογής φροντίδας
• Τομεοποίηση, που εξασφαλίζει προσβασιμότητα χωρίς διακρίσεις, διαθεσιμότητα ποιοτικών υπηρεσιών και με συνέχεια στη φροντίδα
• Υποστήριξη του συντονισμού μεταξύ επαγγελματιών και φορέων (δημόσιων και ιδιωτικών)
• Εστίαση στη συνεχή εκπαίδευση, ενδυνάμωση και υποστήριξη του προσωπικού που απαρτίζει τη Διεπιστημονική Ομάδα
• και φυσικά, με βάση τα επιστημονικά και επιδημιολογικά δεδομένα
Στα άρθρα 1, 2 του παρόντος σχεδίου νόμου περιλαμάνονται κάποια εξ αυτών, όμως σε όλο το υπόλοιπο κείμενο το μόνο που αναφέρεται είναι η «ριζική οργανωτική αναδιάρθρωση » – αναλυτική διαχειριστική οργάνωση χωρίς φροντίδα για όλους τους ανθρώπους ( πχ οι ανασφάλιστοι από που θα καλύπτονται;), χωρίς συνέχεια στη φροντίδα και χωρίς να αξιολογούνται οι τοπικές ανάγκες κάθε περιοχής (τομεοποίηση) κι ιδιαίτερα χωρίς φροντίδα στην κάλυψη της νησιωτικότητας και την ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες ΨΥ των νησιωτών, όπως και φροντίδα για την εύρεση πόρων για την υποστήριξη των υαρχουσών και ανάπτυξη νέων υπηρεσιών ΨΥ ανά την επικράτεια .
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρείς χιλιάδες και πλέον εργαζομένους του «Ψυχαργώς».
Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για τον λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με την συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης , με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις ( από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως την διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγεία να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με την διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν του εργαζόμενους, βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης, ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο: « Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» . Στην ανάγνωση του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών κι οι Μ.Ψ.Υ.. οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών
Το κύριο θέμα του νομοσχεδίου είναι η διακυβέρνηση του συστήματος με στόχο την κάλυψη του πληθυσμού μέσω των δικτύων που δημιουργεί, όπου εντάσσονται όλες οι υπάρχουσες μονάδες ψυχικής υγείας. Επισημαίνουμε παρακάτω τις ελλείψεις και αντινομίες του υπάρχοντος συστήματος που δεν θίγει το νομοσχέδιο:
• Η μεταρρύθμιση δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής και ολοκληρωμένη, χωρίς την εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων πλευρών, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των ωφελούμενων και των οικογενειών τους. Η ενεργός συμμετοχή τους σε όλα τα επίπεδα είναι πολύτιμη διότι προσθέτει την προσωπική εμπειρία.
• Ο δημόσιος τομέας ψυχικής υγείας σήμερα είναι πλήρως απορρυθμισμένος, υποστελεχωμένος, με προσωπικό αποθαρρυμένο και με άνιση προσφορά υπηρεσιών, με έλλειψη κλινών στις νοσοκομειακές μονάδες και με απουσία κοινοτικής εμπλοκής στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας που λειτουργούν, τα περισσότερα, ως απλά εξωτερικά ιατρεία.
• Η κατάργηση των εναπομεινάντων ψυχιατρικών νοσοκομείων δεν συνοδεύεται από μια συνεκτική πρόταση για το μετασχηματισμό τους. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί πως η κατάργηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων συνοδεύεται από αύξηση των ιδιωτικών κλινών. Για το λόγο αυτό είναι σημαντική η αύξηση των κλινών στα γενικά νοσοκομεία, όπως και η δημιουργία κοινοτικών μονάδων για ημερήσια νοσηλεία.
• Οι υπάρχουσες μονάδες ψυχικής υγείας έχουν δημιουργηθεί χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψη οι ανάγκες του πληθυσμού, με σημαντικές αποκλίσεις στη γεωγραφική κατανομή τους, όπως και στο είδος των μονάδων που πρέπει να ιδρυθούν.
• Η παρεχόμενη δυνατότητα σε ιδιωτικούς φορείς ψυχικής υγείας του να ιδρύουν μονάδες ψυχικής υγείας υψηλής εξειδίκευσης οι οποίοι απαιτούν τεχνογνωσία υψηλού επιπέδου και απαιτεί υψηλού επιπέδου εξειδικευμένο προσωπικό, φαίνεται πως θα δημιουργήσει μονάδες οι οποίες θα είναι μόνο κατ’ όνομα εξειδικευμένες. Επιπλέον, η απουσία πρόνοιας για τους ανασφάλιστους πάσχοντες, που αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό των χρονίως πασχόντων θα δημιουργήσει ασθενείς δύο ταχυτήτων, με ιδιαίτερη προτίμηση των ασφαλισμένων.
• Θεωρούμε σημαντική έλλειψη την κατάργηση των τομέων ψυχικής υγείας όπως είχαν χωροθετηθεί από προηγούμενους νόμους, που είναι απαραίτητοι ενδιάμεσοι φορείς μεταξύ περιφέρειας και μονάδων ψυχικής υγείας. Αυτό δημιουργεί έναν «ελλείποντα κρίκο» ιδιαίτερα εκτός μητροπολιτικών περιοχών.
• Είναι ιδιαίτερα σημαντική η θέσπιση της αξιολόγησης σε όρους αποτελεσματικότητας και εκβάσεων και της διασφάλισης της ποιότητας στο σύστημα ψυχικής υγείας, που θα πρέπει να αποτελούν απαραίτητους όρους για τη βιωσιμότητα και τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας.
Στα θετικά του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου θα επισημαίναμε τρία πράγματα:
• Πρώτον πως πρώτη φορά επιχειρείται αποκέντρωση του συστήματος προς την περιφέρεια με μεταφορά αρμοδιοτήτων προς τις περιφερειακές διοικήσεις.
• Δεύτερον, η δημιουργία του μητρώου στο οποίο θα ενταχθούν οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην ψυχική υγεία, με προϋποθέσεις στις οποίες ελπίζουμε να περιλαμβάνονται και δείκτες αποτελεσματικότητας και ποιότητας, είναι ένα θετικό βήμα που μπορεί να βάλει τάξη στον κυκεώνα των 92 (!!!) φορέων που λειτουργούν.
• Τέλος, θετικά κρίνουμε την εισαγωγή των εφαρμογών πληροφορικής που θα περιλαμβάνουν δείκτες έκβασης και ποιότητας, χρήσιμους για την αξιολόγηση των μονάδων ψυχικής υγείας, αλλά και του συστήματος γενικά.
Γράφω ως ακόμα ένας εργαζόμενος του κλάδου που δε νιώθει την ανάγκη να τοποθετηθεί ως ειδικός επί του κάθε μεμονωμένου άρθρου αλλά αρνητικά γενικά και στη φιλοσοφία του νομοσχεδίου που είναι βαθειά αντιδραστική και πολύ μακριά από μία πραγματική ψυχιατρική αλλαγή που θα είχε στο επίκεντρο τον άνθρωπο, τον άνθρωπο που έχει ανάγκες και όλο διευρύνονται, τους επιστήμονες και συνολικά τους εργαζόμενους σε αυτόν τον τόσο ευαίσθητο και συνάμα ταλαιπωρημένο κλάδο. Αντί να κοιτάμε μπροστά με αισιοδοξία και ακολουθώντας τα επιστημονικά επιτεύγματα στην ψυχική υγεία και την ανάρρωση νομοθετουνται επιπλέον εμπόδια στην ύπαρξη, λειτουργία, και πρόσβαση σε δωρεάν δομές ψυχικής υγείας.
Αντί το ίδιο το κράτος να μπει πιο καθαρά μπροστά στη στήριξη και δημιουργία πολυάριθμων δομών βλέπουμε όχι απλά να κλείνεται το μάτι σε ιδιώτες – επιχειρηματίες του ψυχικού πόνου αλλά μπαίνουν και εμπόδια σε όποιο φορέα έως τώρα, καλώς ή κακώς,έχει σηκώσει το βάρος της πρόληψης, ενημέρωσης, νοσηλείας, θεραπείας των ασθενών και όλα αυτά τα χρόνια με τεράστια προβλήματα βλ. Απληρωσιες, βαρέα, εργασιακά δικαιώματα κ.α.
Το νομοσχέδιο αντί να διασφαλίζει τα λίγα ή πολλά κεκτημένα που έχουν δημιουργηθεί από τη δουλειά , τη σκληρή και απαιτητική δουλειά όλων όσων έχουν εργαστεί τόσα χρόνια στον κλάδο, δημιουργεί μόνο εμπόδια.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «ΨΥΧΑΡΓΩΣ».
Στο άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 εως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμοίβονται βάση του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
1. Απαιτούμε την απόσυρση του άρθρου 21 σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλειο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλείου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
2. Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινισθεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
3. Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, νοιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτό των ιδιωτικών κλινικών.
Το νομοσχέδιο πρέπει να αποσυρθεί!!!!
Διαλύει τον χώρο της ψυχικής υγείας, της πρόληψης και της απεξάρτησης και καταργεί οργανισμούς, με ιστορία δεκαετιών, οι οποίοι έχουν σταθεί δίπλα στις τοπικές κοινωνίες και προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες σε χιλιάδες συνανθρώπους μας και τις οικογένειές τους, επί της ουσίας. Γίνεται φανερό ότι τα κριτήρια για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα είναι οικονομικά κι όχι οι ανάγκες της κοινωνίας και των ανθρώπων.
Έχει κατατεθεί για διαβούλευση ένα νομοσχέδιο, χωρίς κανέναν ουσιαστικό διάλογο. Αφήνει μετέωρο το μέλλον των 75 Κέντρων Πρόληψης μετά το 2027, με σοβαρό τον κίνδυνο κατάργησής τους ακόμα και σε μια νύχτα με μια τροπολογία.
ΑΠΟΣΥΡΤΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΚΑΙ ΚΑΝΤΕ ΔΙΑΛΟΓΟ ΕΚ ΤΟΥ ΜΗΔΕΝΟΣ!
Σε περίπτωση που οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας του μη κερδοσκοπικού Ιδιωτικού τομέα αποζημιώνονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς, κρίνουμε εξαιρετικά σημαντικό και απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα διαταραχτεί η λειτουργία των δομών. Μοναδικός τρόπος να διατηρηθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους είναι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, να διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης, επικαιροποιημένων, που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα, όπως δηλαδή είχε υπολογιστεί το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας στις σχετικές υπουργικές αποφάσεις που ίσχυαν και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο. Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων της Ομοσπονδίας Αργώ και ενός εκπροσώπου από τον αυτισμό.Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών ειδικά για Μονάδες για άτομα με Αυτισμό – όπου η σταθερότητα, η εξειδίκευση και τα εξατομικευμένα προγράμματα είναι βασικοί συντελεστές για επιτυχή αποτελέσματα, τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους, τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των μελών των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών.Τέλος, θα πρέπει να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη για έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών καθώς και να προβλεφθεί ένα διάστημα πιλοτικής εφαρμογής με εγγυήσεις για την βιωσιμότητα των μονάδων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε περίπτωση αστοχιών. Επίσης πρέπει να οριστεί η ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής της διάταξης τουλάχιστον την 1/1/2026 γιατί θα απαιτηθεί χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρεις χιλιάδες και πλέον εργαζόμενους του «Ψυχαργώς».
Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για το λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης, με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις (από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως τη διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21 σύμφωνα με τo οποίo μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με τη διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν τους εργαζόμενους βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο «Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης». Στην ανάγνωσή του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών και οι Μ.Ψ.Υ οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρείς χιλιάδες και πλέον εργαζομένους του «Ψυχαργώς».Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.Για τον λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με την συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης , με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις ( από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως την διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγεία να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.Ως εκ τούτου:Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με την διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν του εργαζόμενους, βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης, ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο: « Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» . Στην ανάγνωση του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών κι οι Μ.Ψ.Υ.. οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών
Σε περίπτωση που οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας του μη κερδοσκοπικού Ιδιωτικού τομέα αποζημιώνονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς, κρίνουμε εξαιρετικά σημαντικό και απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα διαταραχτεί η λειτουργία των δομών. Μοναδικός τρόπος να διατηρηθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους είναι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, να διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης, επικαιροποιημένων, που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα, όπως δηλαδή είχε υπολογιστεί το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας στις σχετικές υπουργικές αποφάσεις που ίσχυαν και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο. Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων της Ομοσπονδίας Αργώ και ενός εκπροσώπου από τον αυτισμό.Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών ειδικά για Μονάδες για άτομα με Αυτισμό – όπου η σταθερότητα, η εξειδίκευση και τα εξατομικευμένα προγράμματα είναι βασικοί συντελεστές για επιτυχή αποτελέσματα, τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους, τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των μελών των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών.Τέλος, θα πρέπει να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη για έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών καθώς και να προβλεφθεί ένα διάστημα πιλοτικής εφαρμογής με εγγυήσεις για την βιωσιμότητα των μονάδων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε περίπτωση αστοχιών. Επίσης πρέπει να οριστεί η ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής της διάταξης τουλάχιστον την 1/1/2026 γιατί θα απαιτηθεί χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), η οποία αποτελεί την τριτοβάθμια κοινωνική και συνδικαλιστική οργάνωση εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα, κοινωνικό εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum), που εκπροσωπεί πάνω από 100 εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες με αναπηρία, υποστηρίζει τις παρατηρήσεις και προτάσεις της Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «Αργώ», του Συλλόγου Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ) Ρεθύμνου που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί του σχεδίου νόμου «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» καθώς και των παρατηρήσεων και προτάσεων του Συλλόγου ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και οικογενειών ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας Αττικής οι οποίες υποβλήθηκαν στον Υφυπουργό Υγείας και κοινοποιήθηκαν σε εμάς την 1η Απριλίου 2024.[1]
Ανακαλώντας τη ψυχιατρική μεταρρύθμιση που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 για το κλείσιμο των ψυχιατρείων και των μεγάλων ιδρυμάτων και τη μετάβαση στη ζωή στην κοινότητα, διαπιστώνουμε, δυστυχώς, ότι το εν λόγω σχέδιο νόμου κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Δεν προβλέπεται πουθενά η δημιουργία περισσότερων δομών, προστατευόμενων διαμερισμάτων και οικοτροφείων στην κοινότητα, η προστατευόμενη εργασία και γενικότερα η συμπερίληψη του ατόμου με ψυχοκοινωνική αναπηρία στην κοινότητα. Με άλλα λόγια, αντί να θέσει στο «επίκεντρο» τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην ψυχική τους υγεία, όπως επισημαίνεται στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου, στην ουσία δημιουργεί ένα μηχανισμό οργάνωσης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με κύρια χαρακτηριστικά την γραφειοκρατία, την πολυπλοκότητα και τον συγκεντρωτισμό εξουσιών στον υποδιοικητή της εκάστοτε Υγειονομικής Περιφέρειας που είναι αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας. Μεταξύ άλλων, έχει και δυνατότητα παρέμβασης στη διοίκηση και στις αποφάσεις των φορέων και στο θεραπευτικό τους έργο.
Επιπρόσθετα, η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε συνδυασμό με την απουσία αναφοράς ως προς το ρόλο του κράτους -όπως άλλωστε προβλέπεται από το Σύνταγμα και την υφιστάμενη νομοθεσία- στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας, εύλογα δημιουργεί ανησυχία για το κατά πόσο οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας θα παρέχονται πράγματι ισότιμα και δωρεάν σε όλους τους πολίτες.
Επισημαίνουμε ότι η Ε.Σ.Α.μεΑ. ήδη από το 2012, όταν κυρώθηκε η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες από το ελληνικό κοινοβούλιο με τον ν. 4074/2012, μέχρι και σήμερα συμμετέχει ενεργά σε όλες τις διαδικασίες για την υλοποίηση και παρακολούθηση της Σύμβασης στη χώρα. Ο σεβασμός και η προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχοκοινωνική αναπηρία, συνεπώς και η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αποτελούν ζητήματα πρώτιστης σημασίας στο πλαίσιο υλοποίησης των απαιτήσεων της Σύμβασης στη Χώρας μας. Μάλιστα, στην επερχόμενη εξέταση της χώρας από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, οι εξελίξεις στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης θα τεθούν υπόψη των μελών της Επιτροπής, προκειμένου να κριθούν για το κατά πόσο αυτές είναι συμβατές με τις απαιτήσεις της Σύμβασης και εν γένει της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας.
[1] Σωματείο Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας «Αυτοεκπροσώπηση», Πρώτος Ελληνικός Σύλλογος Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία – ΠΕΣΟΨΥ Βύρωνα, Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία Β.Α. Προαστίων – ΣΟΦΨΥ ΒΑ, και Σύλλογος Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία Κορυδαλλού – ΣΟΨΥ Κορυδαλλού.
Στο νομοσχέδιο μιλάτε για βελτίωση, ακυρώνετε ένα έργο ετών χωρίς να υπολογίζετε ότι μιλάμε για ανθρώπινες ψυχές. Είναι αβέβαιο το νέο νομοσχέδιο με πολλά κενά. Πως θα καλύπτονται τα έξοδα των μελών, διαμονή, φαρμακευτική περίθαλψη κ.τ.λ. . Οι θέσης εργασίας των εργαζομένων επίσης αβέβαιο. Τόσα χρόνια εργασίας, φροντίδας, εκπαίδευσης, φαίνεται ότι δεν εκτιμάται τίποτα.
Μην αφήνετε στον αέρα τη λειτουργία της Ψυχικής Υγείας, ασχοληθείτε σοβαρά με το νέο νόμο και μην ακυρώνετε σημαντικές κατακτήσεις δεκαετιών.
Δώστε προτεραιότητα στον άνθρωπο και στην ποιότητα ζωής του. Δε φτάνουν μόνο οι «πολλά υποσχόμενοι» διοικητές, υπάρχουν σοβαροί επαγγελματίες που εργάζονται ακούραστα και έχουν πολλά να σας πουν και να προτείνουν για τη βελτίωση των υπηρεσιών, αν πραγματικά σας ενδιαφέρει.
Δε βλέπω να γίνονται καλύτερα τα πράγματα για εμάς, πιο σύνθετα και πιο θολά μόνο.
Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι θεσμικοί φορείς, αλλά κυρίως τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία, έχουν διαπιστώσει εδώ και καιρό ότι η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση έχει πάψει να είναι η κινητήρια δύναμη για την εξέλιξη των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την οριστική επικράτηση αρχών, αλλά και των υπηρεσιών της κοινοτικής ψυχιατρικής στην Ελλάδα. Η μη κατάργηση των ασυλικών δομών στην χώρα, η μη ανάπτυξη όλων των απαραίτητων υπηρεσιών όπως είναι κυρίως τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων και τα κέντρα ψυχικής υγείας, η μη ενίσχυση με ανθρώπινους πόρους των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η παντελής έλλειψη εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού και τέλος η απόλυτη έλλειψη έρευνας και καινοτομίας, οδήγησαν την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση σε ένα τέλμα.
Με την πανδημία COVID-19 αναδείχθηκαν περαιτέρω οι αδυναμίες και οι ελλείψεις του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας παγκοσμίως αλλά και στην χώρα μας. Η σημαντικότερη όμως εξέλιξη ήταν η δημιουργία νέων σύνθετων αναγκών στην ψυχική υγεία ιδίως των παιδιών, των εφήβων, των ατόμων της τρίτης ηλικίας, αλλά και των ατόμων από ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Μία σοβαρή επίσης συνέπεια ήταν η διατάραξη των εργασιακών συνθηκών πολλών εργαζομένων ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και η περαιτέρω δυσκολία της πολιτείας να υποστηρίξει συστηματικά τα άτομα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα να αποκτήσουν και να διατηρήσουν μία αξιοπρεπή θέση εργασίας.
Η προσπάθεια μετρίασης των συνεπειών από την πανδημία της COVID-19 αλλά και της ανάταξης του συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας επανεκκινήθηκε με την δημιουργία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021 -2030, η υλοποίηση του οποίου έχει ξεκινήσει με την αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Η δημιουργία νέων δομών οδηγεί στην μείωση των δυσκολιών στην πρόσβαση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά πολλά ακόμα πρέπει να γίνουν ώστε τα άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην ψυχική τους υγεία να είναι πραγματικά στο επίκεντρο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με απόλυτο σεβασμό των δικαιωμάτων τους και την μέγιστη δυνατή και ασφαλή φροντίδα των υπηρεσιών που λαμβάνουν.
Για να επιτευχθούν όλες οι παραπάνω προκλήσεις είναι αδήριτη η ανάγκη για την ενίσχυση του δημοσίου συστήματος με προσωπικό, η δημιουργία νέων κοινοτικών δομών και υπηρεσιών, η ενίσχυση των οικονομικών πόρων που διατίθενται στην ψυχική υγεία, αλλά και μία διοικητική και οργανωτική ανασυγκρότηση του συστήματος, που σκοπό θα έχει να ενισχύσει την πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες, αλλά και να συντονίσει όλες τις υπηρεσίες προς όφελος όσων το έχουν ανάγκη.
Το σχέδιο νόμου που βρίσκεται υπό διαβούλευση είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο. Αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία και πρόκληση για την Ελλάδα να ολοκληρώσει την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, με την οριστική κατάργηση όλων των ασυλικών δομών και την επίτευξη μίας νέας αποτελεσματικής οργάνωσης και διοίκησης των κοινοτικών υπηρεσιών που ήδη υπάρχουν αλλά και όσων πρόκειται να δημιουργηθούν προς όφελος πάντα των πολιτών.
Σε ότι αφορά στην εργασιακή ένταξη (άρθρο 17) των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, το σχέδιο νόμου εισάγει σημαντικές διατάξεις τις οποίες η Πανελλήνια Ομοσπονδία μας είχε κατά καιρούς προτείνει χωρίς μέχρι σήμερα να είχαν υλοποιηθεί. Αναλυτικότερα το σχέδιο νόμου επιφυλάσσει στα άτομα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα περισσότερες διεξόδους στην εργασία μέσω του θεσμού της υποστηριζόμενης απασχόλησης σε διάφορους εργασιακούς φορείς τόσο του Δημόσιου, όσος και του Ιδιωτικού Τομέα. Αυτή η ευκαιρία δίδεται μέσω της διεύρυνσης του ρόλου των ΚοιΣΠΕ και της δυνατότητας υλοποίησης προγραμμάτων και δράσεων για την υποστηριζόμενη απασχόληση από αυτούς. Ουσιαστικά αυτή η θεσμική ένταξη της Υποστηριζόμενης Απασχόλησης στους σκοπούς και στις δράσεις των ΚοιΣΠΕ ολοκληρώνει τον θεσμό των ΚοιΣΠΕ ως φορέων υποστήριξης της μετάβασης των Ατόμων με Σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα στην ελεύθερη αγορά και της περαιτέρω αυτονόμησης τους με απώτερο σκοπό την τελική κοινωνική ένταξη.
Επιπρόσθετα δίδεται η δυνατότητα στους ΚοιΣΠΕ να υλοποιούν οργανωμένα προγράμματα τριτογενούς πρόληψης για την μείωση των επιπτώσεων των σοβαρών ψυχικών παθήσεων μέσω παρεμβάσεων στην εργασία και στους εργασιακούς χώρους. Τέλος η μη παρακράτηση φόρου θα ενισχύσει την ρευστότητα των ΚοιΣΠΕ και συνιστά μία θετική διάκριση που επιτυγχάνει το Υπουργείο Υγείας υπέρ των Μονάδων Ψυχικής Υγείας – ΚοιΣΠΕ, όπου η επιχειρηματική δραστηριότητα υπάρχει για την επίτευξη του Κοινωνικού σκοπού τους, που δεν είναι άλλος από την δημιουργία θέσεων εργασίας και την τοποθέτηση ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα σε αυτές. Προτείνεται τέλος να υπάρχει μία μεταβατική διάταξη για την σύσταση των νέων ΚοιΣΠΕ από το Υπουργείο Υγείας μέχρι την έναρξη και λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.
Σχετικά με το Σχέδιο Νόμου για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης γενικότερα η Ομοσπονδία εκτιμά ότι επιχειρεί μία νέα παρέμβαση για την ουσιαστική για την ουσιαστική οργάνωση των υπηρεσιών σε περιφερειακό επίπεδο που προβλέπεται ούτως ή άλλως από το νόμο 1397 που ίδρυσε το ΕΣΥ το 1983, αλλά και στους νόμους 2071 του 1992 και 2716 του 1999. Προβλέπει νέο μονομελές όργανο διοίκησης σε επίπεδο Υγειονομικής Περιφέρειας αλλά και πληθώρα οργανωτικών και διοικητικών αναδιατάξεων. Για αυτόν τον λόγο πρέπει να υποστηριχθεί από ένα δυναμικό σύστημα μετάβασης στο νέο σύστημα, με αρκετό χρόνο για να επιτευχθεί η δημιουργία και λειτουργία των Περιφερειακών Δικτύων Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Προτείνεται η προετοιμασία για την μετάβαση στο νέο σύστημα να έχει διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων έως έξι μηνών, με σκοπό να ετοιμαστεί με τον καλύτερο τρόπο το νέο σύστημα, ιδίως η δημιουργία των νέων Διευθύνσεων Ψυχικής Υγείας στο επίπεδο των ΥΠε.
Ένας οδικός χάρτης μετάβασης θα αποτελέσει τον καταλύτη για την ευχερή έναρξη και υλοποίηση των πολλαπλών προβλέψεων του νέου σχεδίου νόμου. Επιπρόσθετα η υποστήριξη καθόλο το μεταβατικό στάδιο αλλά και των πρώτων ετών υλοποίησης με νέο προσωπικό κυρίως των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά και η εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας που θα εργάζονται σε κάθε Περιφερειακό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας είναι σημαντικές παράμετροι για την επιτυχία του εγχειρήματος. Το μέγεθος εκάστου Περιφερειακού Κοινοτικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας με το σημερινό καθεστώς των 7 Υ.Πε ίσως να δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις στην εκκίνηση και εγκατάσταση τόσο του Εθνικού Δικτύου των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας όσο και των επιμέρους Περιφερειακών Δικτύων που διαρθρώνουν το Εθνικό Δίκτυο. Η υλοποίηση της δέσμευσης για αύξηση του αριθμού των Υ.Πε, θα βοηθήσει και το εγχείρημα του παρόντος νομοθετήματος.
Για την πραγματική υλοποίηση του νομοθετήματος τέλος θα πρέπει να προβλεφθούν πόροι για την υποστήριξη του νομοθετήματος σε κεντρικό και περιφερικό επίπεδο, υποστηρικτικοί μηχανισμοί αλλά και συνέργειες με φορείς όπως η ΗΔΙΚΑ για την τάχιστη δημιουργία και λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος που προβλέπεται.
Τέλος, για την επιτελική παρακολούθηση της υλοποίησης και λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας θα πρέπει να υπάρξει ένα όργανο συντονισμού όπως το ΚΕΣΥΠΕ, αλλά και σταθερό χαρτοφυλάκιο Ψυχικής Υγείας σε επίπεδο Υφυπουργείου ή έστω δημιουργία Γενικής Γραμματείας για την Ψυχική Υγεία. Ευχόμαστε όλες οι προβλέψεις του νέου Σχεδίου Νόμου να υλοποιηθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική δέσμευση, με θάρρος και μεταρρυθμιστική συνέπεια με σκοπό το νέο σύστημα υπηρεσιών να είναι αποδοτικότερο, αποτελεσματικότερο και προσβάσιμο για όλους τους πολίτες που θα έχουν ανάγκη.
Σε μία εποχή όπου τα ψυχικά νοσήματα σημειώνουν αύξηση και οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες εξωθούν μεγάλη μερίδα του λαού μας σε οικονομική εξαθλίωση, έρχεται ένα σχέδιο νόμου που γεννά ανησυχία, προβληματισμό και αγωνία για το μέλλον ληπτών και εργαζομένων στον πολύπαθο χώρο της ψυχικής υγείας. Το παρόν νομοσχέδιο είναι προβληματικό σε πολλά σημεία του, αλλά κυρίως στη σύλληψή του. Θα παρακαλούσα τόσο τον υπουργό όσο και τον αρμόδιο υφυπουργό να καλέσουν όλα τα αρμόδια σωματεία, συλλόγους και ομοσπονδίες σε μια διαβούλευση με ουσία, προκειμένου να αποφευχθούν ολέθρια λάθη που θα οδηγήσουν στην ακύρωση των προσπαθειών τόσων ετών.
Το παρόν νομοσχέδιο δημιουργεί τεράστια αναστάτωση και ανασφάλεια στους τρείς χιλιάδες και πλέον εργαζομένους του «Ψυχαργώς».
Στο Άρθρο 21 αναφέρεται ως μοναδική πηγή χρηματοδότησης ο ΕΟΠΥΥ και δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για τον λόγο αυτό, εγείρονται πολλά ερωτήματα σχετικά με την συχνότητα χρηματοδότησης από τον ΕΟΠΥΥ. Όπως υποθέτουμε, σας είναι ήδη γνωστό, ο χώρος της ψυχικής υγείας έχει ταλαιπωρηθεί κατά το παρελθόν εξαιτίας της υποχρηματοδότησης , με συνέπεια μεγάλες καθυστερήσεις ( από 3 έως 8 μήνες) καταβολής μισθοδοσίας. Το γεγονός αυτό οδήγησε πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στο παρόν νομοσχέδιο, το Υπουργείο αποφεύγει σκοπίμως την διασφάλιση των συμβάσεων και των θέσεων εργασίας των εργαζομένων, κάτι το οποίο είχε προβλεφθεί το 2012 όταν αποφασίστηκε οι επαγγελματίες ψυχικής υγεία να αμείβονται βάσει του ενιαίου μισθολογίου.
Ως εκ τούτου:
Απαιτούμε την απόσυρση του Άρθρου 21, σύμφωνα με το οποίο μεταφέρεται η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά στον ΕΟΠΥΥ με νοσήλιο (χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη για το ύψος του νοσηλίου) και να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των Μ.Ψ.Υ. αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Απαιτούμε να προβλεφθεί στο παρόν νομοσχέδιο η διασφάλιση των θέσεων εργασίας (αλληλένδετο με την διασφάλιση στην ποιότητα της παροχής υπηρεσιών) και να διευκρινιστεί ρητώς ότι οι φορείς θα συνεχίσουν να αμείβουν του εργαζόμενους, βάσει του ενιαίου μισθολογίου καθώς επίσης, ουδείς εργαζόμενος να υποχρεωθεί να υπογράψει νέα σύμβαση εργασίας.
Όλοι οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την παραμικρή μείωση του μισθού τους.
Ανακεφαλαιώνοντας, το παρόν σχέδιο νόμου έχει τίτλο: « Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» . Στην ανάγνωση του, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας νιώθουμε ότι δεν διασφαλίζεται η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών κι οι Μ.Ψ.Υ.. οδηγούνται μοιραία σε τρόπο λειτουργίας όμοιο με αυτόν των ιδιωτικών κλινικών
– Εξασφαλίστε την ομαλή χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχικής Υγείας
– Σεβαστείτε την αρχή της χρηστής Διοίκησης
– Ακούστε τι έχουν να σας πουν οι λήπτες των υπηρεσιών
– Πώς θα τροποποιήσετε κάτι που δεν μπήκατε ποτέ στον κόπο να αξιολογήσετε;
«ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ ΧΩΡΙΣ ΕΜΑΣ»
Ως Σύλλογος Γονέων της μονάδας Εφήβων ΑΤΡΑΠΟΣ θα θέλαμε να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας για το παρόν νομοσχέδιο και την ακατανοητα βιαστικη υλοποίηση του.
Το νομοσχέδιο προς ψηφιακή διαβούλευση παραμένει σε περιληπτικό επίπεδο όσο αφορά στην σύσταση του ΕΟΠΑΕ αναφορικα με το θεραπευτικό σκέλος και κρινουμε οτι απαιτείται ενδελεχέστερη μελέτη λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη των ειδικών, των διαφορετικών θεραπευτικών προγραμμάτων καθώς και των συλλόγων Γονέων των διαφόρων μονάδων απεξάρτησης.
Με την παρούσα διαβούλευση εγείρονται ανησυχίες προς την εστίαση στην μείωση βλάβης, στους λειτουργικούς χρήστες καθώς δεν αποτυπώνεται η διαδικασία ολιστικής πορείας της απεξάρτησης, με αναφορα σε ασαφεις τομεοποιήσεις και με την «ψυχοθεραπεία» και τη «θεραπευτική κοινότητα» να αναφέρονται ελάχιστα.
Σαν Σύλλογος Γονέων Μονάδας που απευθύνεται σε εφήβους, με θλίψη και απογοήτευση δεν διαβάσαμε στη διαβούλευση κάτι σχετικό με στεγνα προγραμματα«, την ενίσχυσή τους και την επιβεβαίωση από τους συντελεστές του νομοσχεδίου, της αποδοχης απο μερους τους , της κρατουσας επιστημονικης αποψης οτι δεν υπάρχει , μέχρι σήμερα , άλλη καταλληλότερη θεραπευτική μέθοδος, πλην των ψυχοκοινωνικών θεραπευτικων προσεγγισεων για τις εξαρτητικές συμπεριφορές των ψυχοδραστικών ουσιών.
Αντιθετως διαβάσαμε για την δημιουργία του Π.Σ.Ε.Π.Θ.Δ. που θα στιγματίσει τους εφήβους , δεν αρμόζει σε στεγνά προγράμματα και θα προκαλέσει κενά στην θεραπεία τους με ολεθρια για τους εφήβους μας αποτελεσματα. Καθώς και την αναφορά στην Ψυχιατροδικαστική με έμφαση στον σωφρονισμό των εφήβων. Θεωρούμε πως αυτή η διατύπωση είναι αντιεπιστημονική καθώς οι θεραπευτικές παρεμβάσεις δε νοείται να περιγράφονται με όρους που αρμόζουν σε ποινικές διαδικασίες. Επιπλεον η αναφερόμενη δυνατότητα ίδρυσης Μονάδων Ψυχικής Υγείας «ειδικής μορφής» για τη «θεραπευτική» αντιμετώπιση αποκλινουσών συμπεριφορών (εφήβων και ενηλίκων) από φορείς του δημοσίου τομέα αλλά και από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (άρθρο 16) καθολου δεν καταφερνει να καθησυχάσει τις δικαιολογημενες ανησυχιες μας.
Θεωρούμε ότι με το παρόν νομοσχέδιο η απεξάρτηση ως στόχος υποβαθμίζεται και γίνεται παθητική διαδικασια χωρίς την ενεργητική παρουσία των ωφελούμενων και τον συντελεστών της θεραπείας της ιδιας. Η θεραπεία δεν είναι μόνο για τους χρήστες αλλά αφορα και όλο το οικογενειακό περιβάλλον και δεν μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα διαφορετικά. Κάτι που δεν αναφέρεται ενδελεχώς στο νομοσχέδιο
Η οργάνωση Δικτύου Κέντρων Σωματικής Αποτοξίνωσης προσβλέπει, αισθανομαστε, σε κοινωνία με χρόνια λειτουργικούς χρήστες
Σε ό,τι αφορά στον στόχο της διατήρησης της συνέχειας της απεξάρτησης φαίνεται αυτή να γίνεται αντιληπτή μόνο ως διοικητική διαδικασία, δεν μπορεί η απεξάρτηση να είναι αρμοδιότητα διαφορετικής διεύθυνσης από την επανένταξη. Η τμηματοποιηση της θεραπείας και η κατάργηση του λεγόμενου θεραπευτικού συνεχούς για τους ωφελούμενους είναι βασική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της πορείας και θεραπείας τους.
Η άσκηση θεραπευτικού έργου προϋποθέτει μια ελάχιστη σταθερότητα στη θεραπευτική σχέση, και οι ευκαιριακές μετακινήσεις προσωπικού καταστρατηγούν τη θεραπευτική συνέχεια και οδηγουν σε αναπόφευκτα διαλείμματα της θεραπείας.
Η θεραπευτική σχέση δε χωράει σε 45λεπτες συνεδρίες, είναι μια σχέση ουσιαστικης εμπιστοσύνης που χτίζεται βημα με βημα και απαιτει χρονο .
Θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι, οι δομές θα διατηρήσουν την ανεξαρτησία και την αυτονομία τους σε επιστημονικό και θεραπευτικό επίπεδο, και να ενισχυθεί ο θεραπευτικός πλουραλισμός
Ο Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων δεν μπορεί απλώς να σχεδιάζει αλλα οφείλει και να προγραμματίζει το γενικό πλαίσιο δραστηριότητας/ενεργειών και μέσων κατάρτισης, εκτέλεσης και προσαρμογής εναλλακτικών προγραμμάτων δράσης. Ο ΕΟΠΑΕ μεταβιβάζει τις αρμοδιότητες του Εθνικού Συντονιστή στον Πρόεδρο του νέου οργανισμού, δινοντάς του εναν υπερ συγκεντρωτικό ρόλο με αρμοδιότητες τόσο σαν ελεγκτής αλλα και ως και ελεγχόμενος (δημιουργία καινούργιων υπηρεσιών, συντονισμό και εποπτεία στρατηγικής, κτλ)
Πως είναι δυνατόν να ορίζονται Επιστημονικά συμβούλια που προτείνουν λύσεις, προγράμματα και στρατηγικές όταν αποτελούνται από θεωρητικά μέλη χωρίς έκθεση σε πραγματικούς χρήστες;
Τέλος είναι θετικό το γεγονός ότι θα τεθούν προδιαγραφές για την δημιουργία και κανόνες για τον έλεγχο των ιδιωτικών θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης, γεγονός που μέχρι τώρα δεν υφίσταται. Και προτείνουμε και την αξιολόγηση του ΕΟΠΑΕ μετά από κάποιο χρονικό διάστημα για πιθανη αναπροσαρμογη του.
Καταληγοντας σαν Σύλλογος Γονέων θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε τις προσωπικές μας ιστορίες που ευχόμαστε να μην χρειαστει ποτε να ζήσετε προσωπικα.
Με το που χτυπήσαμε την πόρτα της ΑΤΡΑΠΟΥ δεν υπήρχε σχεδόν καμία καθυστέρηση για ραντεβού τόσο των γονέων όσο και των παιδιών μας. Συνήθως οι γονείς χτυπάνε την πόρτα πρωτα για βοήθεια και πολυ αργότερα τα παιδιά μας (αναφορα που απουσιαζει παντελως από το νομοσχέδιο). Στη συνεχεια με την σωστή καθοδήγηση των θεραπευτών , και με αγωνα ολων μας, κατορθωσαμε τα παιδιά μας να προσεγγίσουν το πρόγραμμα και να αγωνιστουν για να παρουν πισω τη ζωη τους. Η οικογένειά μπορεί και παρακολουθεί παράλληλα, υποστηρικτικές συναντήσεις σε ομάδες οικείων προσώπων (γονείς, σύντροφοι, κλπ) ώστε να ενεργεί υποστηρικτικά, και όπου χρειάζεται και με προσωπικές συνεδρίες.
Η θεραπευτική διαδικασία περιλαμβάνει πολλές παράλληλες δραστηριότητες που οδηγούν το άτομο σε μια ολιστική ενδοσκόπηση και συνειδητοποίηση. Και στη διαδικασία της επανένταξης τα άτομα υποστηρίζονται πρακτικά παραμένοντας κοντά στο θεραπευτικό πρόγραμμα ώστε η κρίσιμη περίοδος επανένταξης να γίνει με στέρεα βήματα. Ακουγεται σαν κοστοβόρα και σιγουρα χρονοβορα διαδικασια που σε πολλες,ευτυχως, περιπτωσεις οδηγει στην σωτηρια ανθρωπινων ζωων.
Θεωρούμε ότι το παρόν νομοσχέδιο δεν εξυπηρετεί με τον καταλληλο τροπο τους θεραπευόμενους και τις οικογένειές τους. Σας προσκαλούμε να επαναπροσδιορισετε συνολικά το νομοσχέδιο, μέσω διαλόγου με ανθρώπους του χώρου- επιστημονες , θεραπευτές, ωφελούμενους, γονεις, κλπ- για ουσιαστικά αποτελέσματα με στόχο να σταματήσουμε από κοινου τις απώλειες από τη χρήση. Μην ξεχνατε οτι αφορα ανθρωπινες ζωες και μαλιστα αυτες των νεων ανθρωπων που συνιστουν την ΕΛΠΙΔΑ για καθε κοινωνια.
Ειμαστε σίγουροι οτι θα νιώσετε τις ανησυχίες μας, τους προβληματισμούς μας και τις ανάγκες μας.
Με εκτίμηση
Δ.Σ. Συλλόγου Γονέων Μονάδας Εφήβων ΑΤΡΑΠΟΣ
Είμαι 30 χρόνια εκπαιδευτικός και η συνεργασία μας με προγράμματα φορέων ψυχικής υγείας, όπως ο φορέας «Ελπίδα» ανατολικής Θεσσαλονικης, βοήθησε τόσο τους μικρούς μαθητές μας, όσο και εμάς τους ίδιους. Τα προγράμματα αυτά είναι απόλυτα οργανωμένα με υποστήριξη από ειδικούς ψυχολόγους. Θεωρούμε αυτονόητη την πάγια χρηματοδότηση αυτών των φορέων από το Δημόσιο.
Η αναστάτωση που έχετε φέρει με το προχειρότατο νομοσχέδιο είναι μεγάλη. Μαντέψτε ποια θα είναι τα μεγαλύτερα θύματα… οι λήπτες των υπηρεσιών.
Σας ενημερώνουμε ότι και φωνή έχουμε και σκέψη έχουμε και δικαιώματα έχουμε. Αφήνετε στον αέρα τη λειτουργία και το έργο των Μονάδων που μας προσφέρουν ασφάλεια, σιγουριά και προστασία.
Ξαναδείτε το νομοσχέδιο, μάθετε να μιλάτε ξεκάθαρα, χωρίς ψιλά γράμματα, χωρίς διπλωματίες. Μιλήστε ντόμπρα και καθαρά, αποδείξτε ότι θα είναι προς το καλύτερο.
Σε περίπτωση που οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας του μη κερδοσκοπικού Ιδιωτικού τομέα αποζημιώνονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς, κρίνουμε εξαιρετικά σημαντικό και απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα διαταραχτεί η λειτουργία των δομών. Μοναδικός τρόπος να διατηρηθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους είναι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, να διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης, επικαιροποιημένων, που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα, όπως δηλαδή είχε υπολογιστεί το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας στις σχετικές υπουργικές αποφάσεις που ίσχυαν και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο. Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων της Ομοσπονδίας Αργώ και ενός εκπροσώπου από τον αυτισμό.Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών ειδικά για Μονάδες για άτομα με Αυτισμό – όπου η σταθερότητα, η εξειδίκευση και τα εξατομικευμένα προγράμματα είναι βασικοί συντελεστές για επιτυχή αποτελέσματα, τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους, τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των μελών των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών.Τέλος, θα πρέπει να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη για έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών καθώς και να προβλεφθεί ένα διάστημα πιλοτικής εφαρμογής με εγγυήσεις για την βιωσιμότητα των μονάδων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε περίπτωση αστοχιών. Επίσης πρέπει να οριστεί η ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής της διάταξης τουλάχιστον την 1/1/2026 γιατί θα απαιτηθεί χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση.
Σε περίπτωση που οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας του μη κερδοσκοπικού Ιδιωτικού τομέα αποζημιώνονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς, κρίνουμε εξαιρετικά σημαντικό και απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα διαταραχτεί η λειτουργία των δομών. Μοναδικός τρόπος να διατηρηθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους είναι το ύψος του νοσηλίου ή της σταθερής αμοιβής ή κατά πράξη αμοιβής, να διαφοροποιείται σε ότι αφορά τις ΜΨΥ ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα βάσει των αποφάσεων κοστολόγησης, επικαιροποιημένων, που θα προβλέπουν κατ’ ελάχιστον το ποσό που προκύπτει σήμερα από το άθροισμα του κόστους από όσα δεσμευτικά προβλέπονται αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας με βάση τις κανονιστικές διατάξεις των αποφάσεων για τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό, τις δράσεις και τα αντίστοιχα λειτουργικά έξοδα, όπως δηλαδή είχε υπολογιστεί το κόστος ανά ωφελούμενο και τύπο μονάδας στις σχετικές υπουργικές αποφάσεις που ίσχυαν και δεν θα ακολουθήσει τις διατάξεις του ΕΟΠΥΥ που αφορούν το κόστος νοσηλίου για τα Μη Επιδοτούμενα από το Κράτος Ιδιωτικά ιδρύματα, που παρέχουν άλλου τύπου υπηρεσίες και με άλλο πλαίσιο. Αναγκαία είναι στο πλαίσιο αυτό η σύσταση μιας ομάδας έργου και διαβούλευσης με την συμμετοχή 2 τουλάχιστον εκπροσώπων της Ομοσπονδίας Αργώ και ενός εκπροσώπου από τον αυτισμό.Η ανωτέρω δέσμευση, η οποία θα πρέπει ρητά να αναφέρεται στο νόμο, αποτελεί μείζον ζήτημα και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και βιωσιμότητας των Μ.Ψ.Υ. βάσει των πραγματικών αναγκών ειδικά για Μονάδες για άτομα με Αυτισμό – όπου η σταθερότητα, η εξειδίκευση και τα εξατομικευμένα προγράμματα είναι βασικοί συντελεστές για επιτυχή αποτελέσματα, τις κινητές μονάδες, τις μονάδες για παιδιά και για εφήβους, τις νέου τύπου μονάδες που ιδρύθηκαν το 2022-2023. Στην έννοια του ημερησίου νοσηλίου /αποζημίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνεται κατ’ ελάχιστο η περίθαλψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όλο το πρόγραμμα πράξεων θεραπείας και υποστήριξης των ωφελούμενων, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η δημιουργική απασχόληση, η ψυχαγωγία, η άθληση, η ιατρική παρακολούθηση, ο χρόνος υλοποίησης των διεπιστημονικών ομάδων, των εποπτειών, η υλοποίηση διοικητικού έργου θεραπευτών που αφορά στους ωφελούμενους, ο χρόνος μετακίνησης των μελών των Κινητών Μονάδων προς και από τους τόπους διεξαγωγής των κλιμακίων, η αγωγή της κοινότητας, οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κ.ο.κ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων ωφελούμενων των κοινοτικών μονάδων όσο και πέρα αυτών η διαμονή, η διατροφή και η νοσηλευτική φροντίδα των ενοίκων των στεγαστικών δομών.Τέλος, θα πρέπει να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη για έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών καθώς και να προβλεφθεί ένα διάστημα πιλοτικής εφαρμογής με εγγυήσεις για την βιωσιμότητα των μονάδων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε περίπτωση αστοχιών. Επίσης πρέπει να οριστεί η ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής της διάταξης τουλάχιστον την 1/1/2026 γιατί θα απαιτηθεί χρόνος για συστηματική μελέτη και διαβούλευση.
Το παρόν νομοσχέδιο περιλαμβάνει κενά και ασάφειες, οι οποίες δημιουργούν μεγάλη ανασφάλεια, τόσο σε επίπεδο ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας όσο και σε επίπεδο παρόχων υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η εικόνα του νέου νομοσχεδίου παρουσιάζει μία προχειρότητα, χωρίς σημαντικές διευκρινήσεις και επιτάσσει την άμεση εφαρμογή του, με ελάχιστο έως μη υπαρκτό χρόνο για διαπραγμάτευση και τροποποιήσεις.
Ένα ζήτημα αφορά την χρηματοδότηση των μη κερδοσκοπικών φορέων ΝΠΙΔ. Τί σημασία θα έχει άραγε για τους φορείς η ένταξη στα ασφαλιστικά ταμεία (κάλυψη μισθοδοσίας εργαζομένων/τρεχόντων εξόδων) αλλά και τί αντίκτυπο θα έχει στην ποιότητα παροχής υπηρεσιών για τους λήπτες των υπηρεσιών? Μιλάμε για κατάργηση του κράτους πρόνοιας? Τί θα συμβεί με τους ανασφάλιστους λήπτες?
Φαίνεται να ενισχύεται η κατάργηση της τομεοποίησης. Κύρια ένδειξη αυτού, ο συγκεντρωτισμός ελέγχου και εξουσίας που αφορούν τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, μακριά όμως από τον τομέα δράσης των υπηρεσιών αυτών. Επιπλέον, αναφέρονται συχνά οι περιορισμοί που επιβάλλονται σε μη κερδοσκοπικούς φορείς, τί γίνεται όμως με τους κερδοσκοπικούς φορείς? Έχουν προβλεφθεί έλεγχοι και αξιολογήσεις αντίστοιχα?
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία είναι επίσης η κατάργηση των δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας για συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων (αρχικά σε σχέση με το ίδιο το νομοσχέδιο και έπειτα με το μέλλον που επιφέρει αυτό) και τη διεκδίκηση ισότητας και δικαιωμάτων (παράγοντες που αποδεδειγμένα είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ανάρρωσης)
Κεκτημένα δικαιώματα χρόνων δείχνουν να περιορίζονται εν μία νυκτί. Το νομοσχέδιο επικεντρώνεται σε μία οπτική γραφειοκρατίας, μακριά από την ουσία, δηλαδή την φροντίδα του ανθρώπου. Δυστυχώς, μιλάμε εν έτει 2024 για επιστροφή σε πρακτικές που στο παρελθόν έχουν αποτύχει.