1. Συστήνεται στο ΚΕ.Σ.Υ. Εθνική Επιτροπή Αναγνώρισης των Κέντρων Αναφοράς σπανίων νοσημάτων, η οποία έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) αξιολογεί τις υποβληθείσες αιτήσεις αναγνώρισης ως Κέντρων Αναφοράς σύμφωνα με τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου.
β) διεξάγει περιοδικές αξιολογήσεις ανά πενταετία από την επίσημη αναγνώριση ενός Κέντρου με επιτόπιο έλεγχο, προκειμένου να διαπιστωθεί η συμμόρφωση με τις γενικές και ειδικές απαιτήσεις, οι οποίες αποτελούν την βάση αναγνώρισης του Κέντρου. Σε περίπτωση που κάποιο Κέντρο δεν πληροί πλέον ένα ή περισσότερα από τα κριτήρια με τα οποία του δόθηκε η αναγνώριση, η Επιτροπή του αποστέλλει σχετικές συστάσεις συμμόρφωσης. Εάν το Κέντρο δεν συμμορφωθεί εντός τριμήνου από την αποστολή των συστάσεων τότε παύει να ισχύει η αναγνώριση του. Η Επιτροπή ενημερώνει σχετικά την αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Υγείας.
γ) αξιολογεί τις ανάγκες φροντίδας υγείας και τα πεδία προτεραιότητας για τα οποία θα πρέπει να οικοδομούνται και να αναγνωρίζονται κέντρα αναφοράς, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τις δράσεις της Εθνικής Επιτροπής για την δημιουργία Ευρωπαϊκών Δικτύων Αναφοράς. Υποβάλει σχετική ετήσια έκθεση στο Υπουργείο Υγείας.
2. Η Επιτροπή είναι εννεαμελής και απαρτίζεται από:
α) Πέντε (5) επιστήμονες του χώρου της υγείας, με τους αναπληρωτές τους, οι οποίοι προτείνονται από το ΚΕΣΥ και πρέπει να διαθέτουν συναφές αποδεδειγμένο επιστημονικό έργο, εμπειρία διοίκησης και λειτουργίας μονάδων παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών, συμμετοχή σε συναφή ευρωπαϊκά προγράμματα και δίκτυα, αποδεδειγμένη εμπειρία αξιολόγησης φορέων, επιστημόνων, επιστημονικών δράσεων, πρωτοκόλλων και συμμετοχή σε συναφείς ελληνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς επιτροπές.
β) Τον εκπρόσωπο της Ελλάδας στο Συμβούλιο εκπροσώπων των κρατών μελών της Ε.Ε. για τα Ευρωπαϊκά Δίκτυα Αναφοράς, με τον αναπληρωτή του.
γ) Τον εκπρόσωπο της Ελλάδας στην Ομάδα εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα σπάνια νοσήματα, με τον αναπληρωτή του.
δ) Τον εθνικό συντονιστή του ελληνικού προγράμματος του Orphanet, με τον αναπληρωτή του.
ε) Έναν (1) εκπρόσωπο των ασθενών, με τον αναπληρωτή του, που προτείνονται από την Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων.
Το ΚΕΣΥ τηρεί μητρώο επιστημόνων αξιολογητών, οι οποίοι πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις. Η συμμετοχή στο μητρώο γίνεται με αίτηση του ενδιαφερόμενου και σχετική αξιολόγηση από την ολομέλεια του ΚΕΣΥ.
Τα μέλη υποβάλλουν, στην Επιτροπή, δήλωση δραστηριοτήτων για τα τελευταία τρία έτη.
Αποκλείονται από μέλη της επιτροπής πρόσωπα τα οποία διατηρούν υπαλληλική σχέση ή είναι μέτοχοι σε φαρμακευτικές εταιρείες.
Μέλος της επιτροπής το οποίο σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με Κέντρο, το οποίο έχει υποβάλλει αίτηση αναγνώρισης, ή/και τους αιτούντες επιστήμονες δεν δύναται να μετέχει της διαδικασίας αξιολόγησης της εν λόγω αίτησης και αυτοεξαιρείται.
Τα μέλη της Επιτροπής διορίζονται, με τους αναπληρωτές τους, με απόφαση του Υπουργού Υγείας, η δε θητεία τους είναι τριετής και μπορεί να ανανεώνεται άπαξ. Στην ίδια Υπουργική Απόφαση καθορίζεται το ύψος της αμοιβής των μελών της Επιτροπής.
3. Η Επιτροπή συνέρχεται σε συνεδριάσεις της ολομέλειας της με πρόσκληση και υπό τη διεύθυνση του προέδρου της ή, σε περίπτωση κωλύματος αυτού, από τον αντιπρόεδρο και οι συνεδριάσεις της καταγράφονται σε πρακτικά. Έχει απαρτία όταν στη συνεδρίαση παρευρίσκονται τουλάχιστον τα 2/3 των τακτικών ή/και αναπληρωματικών μελών της και οι αποφάσεις της λαμβάνονται με την πλειοψηφία των 2/3 των παρόντων. Κατά τις δύο πρώτες συνεδριάσεις της, καταρτίζει και εγκρίνει τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της και εκλέγει από τα μέλη της τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο με απόλυτη πλειοψηφία των μελών της.
Η Επιτροπή δύναται να οργανώνεται σε υποεπιτροπές και να ζητά την συνεργασία εξωτερικών εμπειρογνωμόνων, στα πεδία στα οποία διαπιστώνει έλλειψη εμπειρογνωμοσύνης, προκειμένου να ασκεί με επάρκεια τις αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί. Περαιτέρω αυτή, έχει την τεχνική και διοικητική υποστήριξη της αρμόδιας Γενικής Δ/νσης του Υπουργείου Υγείας.
Στην παράγραφο «2. ε) Έναν (1) εκπρόσωπο των ασθενών…» το σχόλιό μας είναι: Είναι γνωστό σε όλους όσους έχουν σχετιστεί με το ΚΕΣΥ, ότι ορισμένες από τις επιτροπές του έχουν υπάρξει δυλειτουργικές και εν πολλοίς αναποτελεσματικές. Επίσης, κάποιες ήταν στελεχωμένες με πρόσωπα που ήταν μόνο κατ’ όνομα γνώστες του αντικειμένου της Επιτροπής στην οποία συμμετείχαν. Παράδειγμα των δύο παραπάνω σημείων είναι η πρόσφατη Επιτροπή Σπανίων Παθήσεων του ΚΕΣΥ. Στη νέα επιτροπή αξιολόγησης των Κέντρων Αναφοράς για τις Σπάνιες Παθήσεις, ένα ελπιδοφόρο γεγονός είναι ότι η επιτροπή αυτή θα αποτελείται από εννέα μόνο μέλη, με πέντε από αυτά να είναι επιστήμονες του χώρου της Υγείας. Όμως, η επιλογή των επιστημόνων αυτών πρέπει να βασιστεί όχι μόνο στην επιστημονική και διοικητική τους επάρκεια, αλλά και στην σφαιρικότερη καλή γνώση των προβλημάτων του χώρου, καθώς και στο αποδεδειγμένο ενδιαφέρον τους για τις σπάνιες παθήσεις. Έχουμε δει αρκετές φορές αξιόλογους κατά τα άλλα επιστήμονες σε επιτροπές του ΚΕΣΥ, οι οποίοι δεν μπόρεσαν όμως να συνεισφέρουν ουσιαστικά στο έργο των επιτροπών στις οποίες συμμετείχαν.
Συμπληρωματικά, ένα σημαντικό χρονικό διάστημα μετά την επιλογή του, ο τρέχων εθνικός συντονιστής του ελληνικού προγράμματος Orphanet δεν έχει ακόμα δραστηριοποιηθεί, και έτσι το ελληνικό πρόγραμμα Orphanet παραμένει ουσιαστικά ανενεργό. Ποια άραγε θα μπορέσει να είναι η συνεισφορά του στην Εθνική Επιτροπή αξιολόγησης των Κέντρων Αναφοράς σπανίων νοσημάτων;
Τέλος, επειδή πιστεύουμε ότι η συμμετοχή των ασθενών στην επιτροπή αυτή είναι πολύ ουσιαστική, θεωρούμε απαραίτητο να μην υπάρχει μόνο ένας εκπρόσωπος από την πλευρά των ασθενών, αλλά δύο, όπως έχει παγιωθεί να γίνεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.