ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Άρθρο 1

Φιλική επισήμανση: όταν η στελέχωση των Δημοσίων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων της χώρας υπολείπεται παρασάγγας των ελαχίστων, διεθνώς αποδεκτών, προτύπων ασφαλούς νοσηλείας (με αποτέλεσμα το κενό να καλύπτεται με ευθεία παραβίαση θεμελιωδών κανόνων νοσηλείας-λοιμοξιολογίας ως προς την παρουσία τρίτων προσώπων), τα υπόλοιπα έρχονται δεύτερα.
Παραπέμπω στο διεθνές Πρότυπο ISO/DIS 22956(en) Healthcare organization management— Guidelines for patient centered staffing για περισσότερες πληροφορίες ως προς τον τρόπο διαχείρισης του ζητήματος «Δημόσια Υγεια» που αποτελεί θεμέλιο της ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ της χώρας.
Όταν υπάρχει μια νοσηλεύτρια για 40 κλίνες (+4 ράντζα) σε παθολογική κλινική κεντρικού νοσοκομείου της Αθήνας (νυχτερινή βάρδια) είναι αστείο να συζητάμε για Ασφαλή Νοσηλεία στα Δημόσια Νοσοκομεία. Παραθέτω μόνον την εξομολόγησή της:
«Τρέμω την στιγμή που θα με χρειασθούν ταυτόχρονα δύο ασθενείς, διότι θα πρέπει να αποφασίσω ποιόν θα αφήσω [αβοήθητο να πεθάνει]».
Περαστικά μας!

Προς
Τον Υπουργό Υγείας
κ.κ. Βασίλη Κικίλια

Κύριε Υπουργέ,
Για να προαγάγετε την υγεία, είναι αναγκαίο να προσθέσετε μέριμνα για την εγκυμοσύνη. Πώς είναι δυνατόν το ελληνικό Υπουργείο Υγείας να αγνοεί
έρευνες διεθνείς και ελληνικές που σαφώς συμπεραίνουν ότι ο αλκοολισμός,
η ροπή προς ναρκωτικά, η βιαιότητα έως εγκληματικότητα και όλες «οι σοβαρές ασθένειες της εποχής μας, ακόμη και αν εκδηλώνονται στα 10, 20 , 30,40 και εφεξής χρόνια έχουν της αιτία τους στην εγκυμοσύνη» ( δρ Μichel Odent, dr Thomas Verny,κλπ)
Το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας δεν ενημερώνεται στα σύγχρονα δεδομένα της Υγείας;
Ο ομ. Καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας του Παν/μίου Αθηνών και Παν/μίου ΗΠΑ Γεώργιος Χρούσος, ερευνητής και συγγραφέας διεθνούς προβολής
αναφέρει προσφάτως: «Είναι τεράστια η σημασία της εμβρυϊκής ζωής στην μετέπειτα ψυχική και σωματική υγεία ενός ανθρώπου.» Γεώργιος Χρούσος (Καθημερινή 15-12-2019)
Στην Αγγλία: «Αν θέλετε να βελτιώσετε την υγεία του λαού, ασχοληθείτε με τους εννέα μήνες πριν από τη γέννηση» έλεγε ο βιολόγος sir Frederick Truby King και σήμερα το 2014 όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα υπέγραψαν «Κοινή κομματική Συμφωνία, με τον τίτλο: «Οι χίλιες και μία κρίσιμες μέρες- Η σημασία της ηλικίας από την σύλληψη έως τα 2 χρόνια.» «A cross parties Manifesto, «The 1001 critical days. The importance from the conception to age two period» με σκοπό να προωθήσουν μέτρα ενημέρωσης των ζευγαριών, μελλοντικών γονέων, και προστασίας της προγεννητικής και πρώιμης μητρότητας, ώστε να βελτιώσουν την Δημόσια Υγεία και την Οικονομία της χώρας τους. Τα μέτρα αυτά σήμερα προωθούν η UNICEF, UNESCO, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας WHO,
Παγκόσμιος Οργανισμός Μητέρων ΜΜΜ , Διεθνής Εταιρεία Προγεννητικής και Περιγεννητικής Ψυχολογίας και Ιατρικής ISPPM Εταιρεία Προγεννητικής και Περιγεννητικής Ψυχολογίας και Υγείας της Αμερικής APPPAH.

Στην από 30-10-2019 αίτησή μας προς σας ως εξής προτείνουμε το σχέδιο Υγείας-Πρόληψης:
«Είναι αναγκαία η ενημέρωση των μελλουσών μητέρων. Θα γίνει από τις μαίες των Κέντρων Υγείας όλης της Χώρας, με 2-3 περίπου συναντήσεις, όπου θα δίνονται πρακτικές συμβουλές υγείας και ευεξίας.
Η επιμόρφωση των μαιών των Κέντρων Υγείας της Χώρας θα υλοποιηθεί από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Μαιών σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Προγεννητικής Αγωγής.
Η επιμόρφωση των μαιών είναι δυνατόν να υλοποιηθεί άμεσα, δεδομένου ότι οι μαίες καθηγήτριες της Σχολής Μαιών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, γνωρίζουν από τις σπουδές τους το θέμα της εγκυμοσύνης και της σημασίας της»

Χωρίς μέτρα πρόληψης δεν νοείται Νόμος για την Υγεία.
Απλά θα διαιωνίζονται οι ίδιες και χειρότερες ασθένειες.
Παρακαλούμε να διορθώσετε.

Με τιμή
Ιωάννα Μαρή
Επ. Σύμβουλος Επικρατείας
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προγεννητικής Αγωγής και μέλος της OMAEP

Η Δημόσια Υγεία σε αντίθεση με την Υγεία είναι εκείνη που κινείται προς τους ανθρώπους δίχως εκείνοι τις περισσότερες φορές να ζητήσουν την συνδρομή της μιας και δεν αντιλαμβάνονται / κατανοούν εύκολα τους παράγοντες κινδύνου.

Έτσι, οι δράσεις Δημόσιας Υγείας θα έπρεπε να εκκινούν και να συντονίζονται πρωτίστως σε επίπεδο ΟΤΑ αʹ και βʹ βαθμού κι δίχως να έχει τον πρώτο ρόλο η Κεντρική Διοίκηση.Προτείνεται να επανέλθει σε ισχύ η υποπερίπτωση Ια έως και ε της περίπτωσης Ζ του άρθρου 186 του Καλλικράτη (Ν. 3852/10), βάσει της οποίας η άσκηση των αρμοδιοτήτων των Υγειονομικών Περιφερειών θα ασκούνταν πλέον από τις Περιφέρειες (ΟΤΑ βʹ βαθμού).
Αυτή ήταν ουσιαστική ενίσχυση της Αποκέντρωσης που προβλέπει και το Σύνταγμα, αλλά μάλλον τόσο ο φόβος κάποιων Περιφερειακών Αρχών να αναλάβουν επιτέλους σοβαρά τις ευθύνες του όσο και κάποια παράκεντρα της Κεντρικής Διοίκησης που ήταν αντίθετα στην Περιφερειακή Ανάπτυξη οδήγησαν στην κατάργηση της προαναφερόμενης διάταξης μέσω του άρθρου 137 του Ν. 4052 / 12.

Μήπως το νομοσχέδιό σας αντιλαμβάνεται την Δημόσια Υγεία και τις δράσεις της σας Soviet ?

Δώστε μεγαλύτερη δυναμική, αυτονομία κινήσεων / αποφάσεων, προσωπικό και χρηματοδότηση για δράσεις Δημόσιας Υγείας στους Δήμους και τις Περιφέρειες !

Πολλά τα ερωτήματα που γέννησε η ανάγνωση του πολυαναμενόμενου σχεδίου νόμου (Σ/Ν) για τη Δημόσια Υγεία…

Ενώ ο Πρωθυπουργός της χώρας Κυριάκος Μητσοτάκης στη δημόσια δήλωση του στις 4/2, στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας για τον Καρκίνο χαιρετίζοντας το νομοσχέδιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης που εισερχόταν σε δημόσια διαβούλευση κάνει ειδική μνεία στον κομβικό ρόλο του Οικογενειακού Γιατρού στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης:

«Σήμερα, κάνουμε ένα νέο βήμα στην ίδια κατεύθυνση. Το νομοσχέδιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση. Πολύ σύντομα θα είναι νόμος του κράτους φέροντας το όνομα ενός κορυφαίου γιατρού και οραματιστή πολιτικού: του Σπύρου Δοξιάδη.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης περιλαμβάνει μια σειρά από δημόσιες δράσεις υγείας προσανατολισμένες στην ολόπλευρη πρόληψη. Δράσεις που θα υλοποιούνται από τις δημόσιες δομές υγείας και θα είναι προσιτές δωρεάν σε κάθε πολίτη. Ο οικογενειακός γιατρός, ο γιατρός πρώτης επαφής, θα καθοδηγούν κάθε πολίτη συστήνοντας τις κατάλληλες προληπτικές εξετάσεις. Δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη των πιο διαδεδομένων και επικίνδυνων μορφών καρκίνου. Τον καρκίνο του μαστού, τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Η προληπτική εξέταση θα επεκταθεί και τελικά θα γίνει καθολική. Για να φτάσουμε στον πολυπόθητο στόχο να μην χάνεται κανείς συνάνθρωπός μας από καρκίνους που μπορούν να διαγνωστούν έγκαιρα και να αντιμετωπιστούν επιτυχώς.»

Και ενώ στο πρώτο άρθρο του σχεδίου νόμου γίνεται ειδική αναφορά στη διασύνδεση της Δημόσιας Υγείας και της ΠΦΥ, αλλά και στις αξίες και τις αρχές των Διακηρύξεων της Alma-Ata (1978) και της Astana (2018) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας

Χαρακτηριστικά στην Διακήρυξη της Αστάνα, ^[1] στην παρουσίαση της οποίας είχα την τιμή να είμαι παρών, διακηρύσσεται η δέσμευση των συμμετεχόντων στην Oικοδόμηση βιώσιμης ΠΦΥ (V).

«Θα ενδυναμώσουμε τα συστήματα υγείας επενδύοντας στην ΠΦΥ.
Θα ενισχύσουμε την χωρητικότητα και την υποδομή για την πρωτοβάθμια περίθαλψη – την πρώτη επαφή με τις υπηρεσίες υγείας – προτεραιοποιώντας τις βασικές λειτουργίες Δημόσιας Υγείας.
Θα δώσουμε προτεραιότητα στην πρόληψη της ασθένειας και στην προαγωγή της υγείας και θα στοχεύσουμε στην κάλυψη όλων των αναγκών υγείας των ανθρώπων καθ ‘όλη τη διάρκεια της πορείας ζωής τους μέσω ολοκληρωμένων υπηρεσιών πρόληψης, προαγωγής υγείας, θεραπείας, αποκατάστασης και παρηγορητικής φροντίδας.
Η ΠΦΥ θα παρέχει ένα πλήρες φάσμα υπηρεσιών και φροντίδας, που θα συμπεριλαμβάνει, χωρίς να περιορίζεται στους εμβολιασμούς, στον προσυμπτωματικό έλεγχο, στην πρόληψη, στον έλεγχο και στη διαχείριση των μη μεταδοτικών και των μεταδοτικών ασθενειών , φροντίδα και υπηρεσίες που προάγουν, διατηρούν και τη βελτιώνουν την υγεία της μητέρας, του νεογέννητου, του παιδιού και του εφήβου, την ψυχική, τη σεξουαλική και την αναπαραγωγική υγεία.
Η ΠΦΥ θα είναι επίσης προσιτή, δίκαιη, ασφαλής, υψηλής ποιότητας, ολοκληρωμένη, αποδοτική, αποδεκτή, διαθέσιμη και οικονομικά προσιτή και θα παρέχει συνεχείς, ολοκληρωμένες υπηρεσίες με επίκεντρο τον άνθρωπο και ευαίσθητες προς το φύλο.
Θα προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τον κατακερματισμό και να εξασφαλίσουμε ένα λειτουργικό σύστημα παραπομπής μεταξύ της ΠΦΥ και των άλλων επιπέδων φροντίδας».

Σε όλο το Σ/Ν δεν αναφέρεται ούτε μια φορά η λέξη οικογενειακός γιατρός και η ΠΦΥ αναφέρεται άλλες 2 φορές πέρα της αναφοράς της στο πρώτο άρθρο…
Αντίθετα γίνονται αναρίθμητες αναφορές στους ΟΤΑ και στις εθελοντικές ΜΚΟ…

Δεν είναι τυχαία η δήλωση του Πρόεδρου του ΕΔΔΥΠΠΥ, Περιφερειάρχη Αττικής κ. Πατούλης, , στις 7/2 «Τα ΚΕΠ Υγείας αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση με προσυμπτωματικό έλεγχο και διατήρηση της ποιότητας ζωής των δημοτών»,
«Βασικός στόχος του ΚΕΠ Υγείας είναι η ενημέρωση όλων των πολιτών και η διοργάνωση προληπτικών εξετάσεων για οκτώ κύρια νοσήματα, προτεινόμενα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για τα οποία έχει αποδειχθεί με μελέτες πως η έγκαιρη προληπτική παρέμβαση και ανίχνευση τυχόν συμπτωμάτων κρίνεται αποτελεσματική και μπορεί να σώσει ζωές. Τα οκτώ νοσήματα είναι: Καρκίνος του παχέος εντέρου, Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, Καρκίνος του μαστού, Καρδιαγγειακός κίνδυνος, Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, Καρκίνος του προστάτη, Μελάνωμα και Κατάθλιψη».
«Τα ΚΕΠ Υγείας είναι το όραμα πολλών χρόνων. Σήμερα το δίκτυο των ΚΕΠ Υγείας, αποτελείται από 100 δήμους μέλη του Ελληνικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, ενώ βούληση μας είναι όχι μόνο οι Δήμοι του ΕΔΔΥΠΠΥ αλλά όλοι οι Δήμοι της χώρας να αποκτήσουν το δικό τους ΚΕΠ Υγείας. Κάνοντας μία στροφή της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας προς την τοπική αυτοδιοίκηση. Θα έλεγε κανείς ότι ο θεσμός αυτός αναλαμβάνει τη διατήρηση της υγείας του πληθυσμού καθώς είναι ένα βασικό εργαλείο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πλήρως εναρμονισμένο με τα πρωτόκολλα του Π.Ο.Υ, που έχει σαν σκοπό τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την ενημέρωση των πολιτών για να προληφθούν έγκαιρα σοβαρές παθήσεις.»
Ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης επίσης αναφέρθηκε στην ευθύνη της Περιφέρειας, να επενδύσει στην προαγωγή της υγείας των κατοίκων και τόνισε ότι αυτό θα υλοποιηθεί μέσα από την επιδότηση των ΚΕΠ Υγείας».

Φαίνεται πως το Σ/Ν αποτελεί όχημα προς τον ακρωτηριασμό βασικών λειτουργιών από την ΠΦΥ και τον οικογενειακό γιατρό και μεταφορά τους στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε εθελοντικές ΜΚΟ με παράλληλη μεταφορά πόρων σε αυτές…

Μια τέτοια πρακτική αποδυναμώνει το ρόλο του οικογενειακού γιατρού, της ΠΦΥ εν γένει, προάγει τον κατακερματισμό των δράσεων, με ορατό τον κίνδυνο των επαναλήψεων τους.

Εύλογα είναι τα ερωτήματα σε σχέση με το ποιος είναι πλέον ο προσανατολισμός του συστήματος υγείας μας.
Θα ακολουθήσουμε τις συστάσεις του ΠΟΥ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των τεχνοκρατών της υγείας;
Τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού τον επιθυμούμε;
Την ισχυροποίηση της ΠΦΥ;

Αν ναι, το Σ/Ν χρήζει επανεξέτασης με προτεραιοποίηση της διασύνδεσης, λειτουργικής και οργανωτικής της ΠΦΥ με τη Δημόσια Υγεία…Σας θυμίζω «No Public Health, without PHC»!

Ευάγγελος Φραγκούλης, MD, MSc
Μέλος της Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Ανασυγκρότηση της ΠΦΥ και της Οικογενειακής Ιατρικής
τ. Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής
τ. Γ.Γ. της Ελληνικής Ένωσης Γενικής Ιατρικής

Είμαι ιατρός Αναισθησιολόγος, με ειδικό ενδιαφέρον στη φροντίδα ασθενών με νοσήματα που περιορίζουν τη ζωή – ή αλλιώς, την Παρηγορική ή Ανακουφιστική Φροντίδα. Θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:
1. Το Σ/Ν αναφέρεται μόνο στην «ανακουφιστική» φροντίδα. Παρότι είναι σημαντικό το ότι υπάρχει η συγκεκριμένη πρόβλεψη, θεωρώ ότι πρέπει να αναφέρεται ως Παρηγορική / Ανακουφιστική, καθότι ως Παρηγορική αναφέρεται στο Άρθρο 29 – Νόμος 3418/2005 – «Ιατρικές αποφάσεις στο τέλος της ζωής», ενώ η μόνη επιστημονική εταιρεία με σχετικό γνωστικό αντικείμενο στην Ελλάδα είναι η Ελληνική Εταιρία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας.
2. Προτείνω τη σύσταση ειδικής επιτροπής που θα καταγράφει, αξιολογεί και εισηγείται κίνητρα για την κάλυψη μελλοντικών ελλείψεων σε επαγγελματίες υγείας. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή στη χώρα μας υπάρχει μεγάλο κενό στην κάλυψη των θέσεων εργασίας για τους αναισθησιολόγους (70%) ενώ οι θέσεις των ειδικευόμενων είναι καλυμμένες μόνο κατά 30% – γεγονός που σημαίνει ότι σύντομα θα υπάρξει τεράστιο πρόβλημα στην εύρρυθμη λειτουργία των ήδη πασχόντων νοσοκομείων. Η επιτροπή θα μπορούσε να συμβάλλει στην έγκαιρη δημιουργία κινήτρων για την απόκτηση συγκεκριμένης ειδικότητας, ώστε να καλύπτονται επαρκώς οι ανάγκες της χώρας, αντί να συσσωρεύονται οι νέοι γιατροί σε ήδη κορεσμένες ειδικότητες (πχ παιδιατρική, αλλεργιολογία, κλπ)
3. Με δεδομένες τις σύγχρονες εξελίξεις στον τομέα της ιατρικής χρήσης των φαρμάκων που προέρχονται από την κάνναβη, καθώς και τις σχετικές δυσκολίες στη διαχείριση τόσο των πασχόντων όσο και των αντίστοιχων σκευασμάτων, θεωρώ αναγκαία τη σύσταση ειδικής διεπιστημονικής επιτροπής, με στόχο την άμεση επίλυση των σχετικών θεμάτων. Στην Ευρώπη υπάρχουν αυτή τη στιγμή αρκετά επιτυχημένα συστήματα εφαρμογής των εν λόγω θεραπειών, αλλά στη χώρα μας λείπει ο φορέας που θα συντονίσει τις διάφορες κρατικές προσπάθειες με στόχο την πρόσβαση των ασθενών στα συγκεκριμένα φάρμακα με ιατρικά ορθό τρόπο. Η δημιουργία αρχείου ασθενών, αλλά και συνταγογραφούντων ιατρών διευκολύνεται με τον Ν. 4600, άρθρο 83, γεγονός που θα βοηθήσει σημαντικά το έργο της επιτροπής.

Ευχαριστώ,
Χ. Καραναστάση

Παρακαλώ όπως ληφθεί μέριμνα για την ορθή αναφορά του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ στις Δομές και Όργανα Δημόσιας Υγείας (σελ. 11) και στα μέλη της ΕΕΔΥ (σελ. 16).

Ευχαριστώ

Διονύσης Σγούρας, PhD
Διευθυντής Ερευνών
Υπεύθυνος Μονάδας Εμβολίων
Ελληνικό Ινσιτούτο Παστέρ

Δεν υπάρχει ακόμα πολιτική ΑΠΟΤΡΟΠΗΣ πανελλαδικού και παγκόσμιου μπλακάουτ (: από ηλιακή καταιγίδα ή αστεροειδή, που θα προκαλέσει ντόμινο πυρηνικών εκρήξεων*, που γλιτώσαμε το 1972, 1989, 2003, 2012, 2017), Επίσης δεν υπάρχει ούτε ΕΓΚΑΙΡΗ προσεισμική ειδοποίηση με γεώφωνα & ΣΕΙΡΗΝΕΣ, που χρησιμοποιει το Μεξικό από το 1991!!! ^[2]

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΊΑ

Από την ίδια την εισηγητική έκθεση είναι προφανής ο σκοπός που αναφέρεται μάλιστα ως επιτακτική ανάγκη για τη συγκέντρωση όλων των δράσεων των επιμέρους δημόσιων φορέων, αλλά και του κοινωνικού κεφαλαίου υπό κοινή εποπτεία και συντονισμό, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή διάθεση των πόρων και να κατανεμηθούν οι δράσεις μεταξύ των πλέον αποτελεσματικών επιχειρησιακά φορέων, κατά το πρώτυπο άλλων κρατών.
Ο συντονισμός θα πρέπει όμως να διακρίνεται του συγκεντρωτισμού, που προφανώς εν προκειμένω θα συμβεί.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σύστημα, τον επιχειρούμενο εξορθολογισμό, λείπουν οι κύριοι συντελεστές που είναι οι γιατροί και οι ιατρικοί σύλλογοι, των οποίων εκπρόσωπος δεν υπάρχει καν στην Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (αρθρ. 11).

Γίνεται αναφορά στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας των ΟΤΑ α βαθμού, όταν δεν έχει θεσμοθετηθεί η αδειοδότηση των φορέων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας των Δήμων.

Ομοίως δεν συμπεριλαμβάνονται στο σχεδιασμό τα τμήματα κοινωνικής ιατρικής, επιδημιολογίας, δημόσιας υγείας των ιατρικών σχολών και των σχολών υγείας που μετά βεβαιότητας μπορούν να συμβάλουν σε μία τέτοια προσπάθεια ιδίως στον τομέα της έρευνας.

Επιπλέον είναι ατυχές ότι η υγειονομική δομή της χώρας δεν συμβαδίζει με τη διοικητική της δομή.

Τέλος, φαίνεται να μην λαμβάνονται υπ΄ όψιν διατάξεις που ισχύουν και προβλέπουν είτε υπηρεσίες δημόσιες υγείας (στη Δ/ση Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών) ή αρμοδιότητες άλλων φορέων για την έγκριση προγραμμάτων πρόληψης (πχ αρθρ. 7 του ν. 3418/2005).

Οι δράσεις Δημόσιας Υγείας θα έπρεπε να εκκινούν και να συντονίζονται πρωτίστως σε επίπεδο ΟΤΑ αʹ και βʹ βαθμού, χωρίς να έχει τον πρώτο ρόλο η Κεντρική Διοίκηση. Αυτή ήταν ουσιαστική ενίσχυση της Αποκέντρωσης που προβλέπει και το Σύνταγμα.

Το σύνολο του νομοσχεδίου φαίνεται περισσότερο να αποτελεί ένα ευχολόγιο δράσεων και αρμοδιοτήτων των δομών δημόσιας υγείας, την προσπάθεια σύστασης νέων επιτροπών και διευθύνσεων, χωρίς αξιοποίηση των υφιστάμενων δομών, γνώσεων και εμπειριών.

Η Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής εκφράζει την απογοήτευση της για το σχέδιο νόμου για τη Δημόσια Υγεία που δόθηκε στη δημοσιότητα καθότι διαπιστώνει ότι το Υπουργείο Υγείας δεν διδάσκεται από το μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας που διαχειρίζεται αυτή τη στιγμή, την επαπειλούμενη επιδημία του κορονωοϊού Covid-19, η οποία αναδεικνύει το γεγονός ότι πυρήνας της δημόσιας υγείας είναι η ιατρική επιστήμη. Δεν διδάχθηκε ούτε από το άλλο μεγάλο πρόβλημα για το οποίο η Κυβέρνηση έλαβε σημαντικά μέτρα παρέμβασης, αυτό της αντικαπνιστικής εκστρατείας, όπου καταδεικνύεται ότι η επιτυχής εφαρμογή ενός μέτρου δημόσιας υγείας προϋποθέτει το Υπουργείο Υγείας να ηγείται της προσπάθειας, αλλά η εφαρμογή της εξαρτάται από μια ευρεία διατομεακή συνεργασία με άλλα υπουργεία και με υπηρεσίες «έξω» από τον τομέα της υγείας. Δεν διδάχθηκε ούτε από το προηγούμενο των δυο Νόμων για τη Δημόσια Υγεία, δηλαδή του ν. 3172/2003 και του ν. 3370/2005 που «έμειναν στα χαρτιά» και επιχειρεί να κάνει το ίδιο εγχείρημα και μάλιστα επαυξημένο!

Συγκεκριμένα:
1. Στα άρθρα 1-5, το σχέδιο νόμου ορίζει τις διαδικασίες για την κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Δημόσια Υγεία, του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και μιας σειράς Σχεδίων Δράσης για επιμέρους θέματα μείζονος σημασίας. Διαπιστώνουμε ότι στα θέματα αυτά το σχέδιο νόμου επιχειρεί να νομοθετήσει την επιστημονική διαδικασία, ορίζοντας τα περιεχόμενα που πρέπει να περιέχουν τα σχέδια για τη δημόσια υγεία με μια σειρά από Υπουργικές Αποφάσεις, εισηγήσεις, γνωμοδοτήσεις και μνημόνια συνεργασίας μεταξύ διαφόρων φορέων. Αυτό καθιστά τη όλη διαδικασία άκρως γραφειοκρατική και συνεπώς ανέφικτη και αναποτελεσματική. Επιπλέον αγνοείται το γεγονός ότι οι φορείς στους οποίους αναφέρεται δεν έχουν την απαραίτητη επιστημονική στελέχωση και παράδοση για να ανταπεξέλθουν στο έργο που τους ανατίθεται. Κατά κανόνα έχουν μεμονωμένους Ιατρούς Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ που εκ των πραγμάτων και εξ ανάγκης, πέραν των επιστημονικών τους καθηκόντων, διαχειρίζονται και τα γραφειοκρατικά θέματα της καθημερινότητας. Σημειώνεται μάλιστα ότι το σχέδιο νόμου εστιάζει στους παράγοντες κινδύνου, έννοια που στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία και στις κατευθύνσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αποτελεί μέρος μόνο των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφερικών προσδιοριστών της υγείας (determinants of health), που στο νομοσχέδιο θεωρούνται επιμέρους σημείο των παραγόντων κινδύνου (σημείο γ, παρ.2, άρθρο 2). Τέλος στα άρθρα αυτά το νομοσχέδιο περιλαμβάνει εξηγήσεις διάφορων όρων ωσάν να είναι εγχειρίδιο πρώτου έτους φοιτητών σχολής επιστημών υγείας!
2. Ένα συγκεκριμένο σημείο (εδάφια 3-4 του άρθρου 3) αναφέρεται στη διαδικασία εκπόνησης Ετήσιας Έκθεσης για την Υγεία του Πληθυσμού από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας και από τους επιμέρους φορείς δημόσιας υγείας. Όμως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα για τις εκθέσεις αυτές υπάρχουν, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας μας τα διαβιβάζουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που δημοσιεύουν κάθε χρόνο εκθέσεις για την κατάσταση της υγείας στην Ελλάδα και σε όλα τα κράτη μέλη του κάθε οργανισμού. Άρα αυτό που χρειάζεται δεν είναι να συντάσσονται αυτές οι εκθέσεις από τις υπηρεσίες του κάθε φορέα, αλλά να δημιουργηθεί ένας επιστημονικός φορέας ο οποίος, με κατάλληλη στελέχωση και πόρους, θα συντάσσει τις εκθέσεις. Θα μπορούσε αυτό το έργο να ανατεθεί σε ήδη υπάρχοντα φορέα, όπως είναι ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Τέλος, ο ίδιος επιστημονικός φορέας θα μπορεί να προετοιμάζει την Εθνική Στρατηγική και τα Εθνικά Σχέδια Δράσης που αναφέρονται στο νομοσχέδιο.
3. Στο άρθρο 4, στο άρθρο 6, στην παρ. 2 του άρθρου 9 και αλλού, το σχέδιο νόμου αναφέρεται στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), δηλαδή στους φορείς που αποτελούν την «πρώτη γραμμή» της εφαρμογής των μέτρων δημόσιας υγείας στη χώρα. Παράλληλα, με το άρθρο 9 δημιουργούνται Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΔΥΠΕ), στις οποίες ανατίθεται η ευθύνη εξειδίκευσης και παρακολούθησης της εφαρμογής των προγραμμάτων της Δημόσιας Υγείας. Δεν είναι κατανοητό γιατί δημιουργούνται παράλληλες δομές αντί να ενισχυθούν οι υπάρχουσες και να διασαφηνιστεί η σχέση τους με το Υπουργείο Υγείας. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και οι υπηρεσίες των Περιφερειών πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά και εναρμονισμένα. Μέχρι σήμερα οι ΟΤΑ α΄ βαθμού δεν έχουν εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων δομημένες υπηρεσίες δημόσιας υγείας.
4. Στο άρθρο 8, το σχέδιο νόμου δημιουργεί Τμήμα Κοινωνικού Κεφαλαίου στον Τομέα της Υγείας που θα έχει την εποπτεία των εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό και το οποίο θα δημιουργήσει σχετικό μητρώο όπου θα πρέπει να εγγραφούν. Προφανώς ουδείς έχει αντίρρηση στην καταγραφή των οργανώσεων αυτών για τις οποίες υπάρχει έντονος δημόσιος διάλογος. Όμως δεν είναι αντιληπτό ποιος είναι ο σκοπός της ανάθεσης σε αυτούς της ευθύνης της υλοποίησης επιμέρους δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Δημόσιας Υγείας. Μήπως η πολιτεία δηλώνει αδυναμία να τα υλοποιήσει η ίδια ή μήπως έμμεσος σκοπός είναι η χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό μετά από υπογραφή σχετικών μνημονίων συνεργασίας;
5. Με το άρθρο 11 δημιουργείται Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ), η οποία αντικαθιστά το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ). Η σύνθεση της προσομοιάζει με αυτήν του Νόμου 3172/2003. Δυστυχώς η εμπειρία μας διδάσκει ότι το ΕΣΥΔΥ ουσιαστικά δεν λειτούργησε, με μοναδική εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα το διάστημα της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Η στελέχωση της Επιστημονικής Γραμματείας με «με υπαλλήλους, που διατίθενται ή αποσπώνται από το Υπουργείο Υγείας ή τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς» δεν εξασφαλίζει την επιτυχία της ΕΕΔΥ.
Καταλήγοντας, είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι δεν θεωρούμε πως η κατάσταση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας στη χώρα είναι σε ιδανικό και επιθυμητό επίπεδο. Η υπαναχώρηση του επιπέδου υγείας των Ελλήνων σε σχέση με τους κατοίκους των άλλων χωρών της Ευρώπης σχετίζεται άμεσα με την αδυναμία της πολιτείας να οργανώσει αποτελεσματικές υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Δεν θεωρούμε ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης.
Πιστεύουμε ότι η χώρα έχει ανάγκη από μια ριζική ανασυγκρότηση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, που θα τις καθιστά ικανές να επεξεργάζονται και να εφαρμόζουν μια βασισμένη σε τεκμηρίωση πολιτική δημόσιας υγείας. Πρωτίστως απαιτείται ικανός αριθμός κατάλληλα εκπαιδευμένου ιατρικού προσωπικού. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθεί η νομοθετημένη διαδικασία χορήγησης της ειδικότητας της Δημόσιας Υγείας – Κοινωνικής Ιατρικής που «επανιδρύθηκε» πρόσφατα (Υπ. Αποφ. 64843, ΦΕΚ 4138Β/2018). Είναι προφανές ότι χρειάζεται να ενισχυθεί και το επιστημονικό προσωπικό άλλων κλάδων που θα υποστηρίζουν τη διατομεακότητα του έργου.
Παράλληλα είναι απολύτως αναγκαίο να διαχωριστεί το ιατρικό έργο που παρέχουν οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας από το διοικητικό. Για το θέμα αυτό, η Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής είχε καταθέσει τον Οκτώβριο 2018 στην τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, καθώς και σε όλα τα κόμματα της τότε αντιπολίτευσης, πρόταση για τη δημιουργία «Ιατρικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας – Κοινωνικής Ιατρικής» στο Υπουργείο Υγείας και σε κάθε μια από τις 13 Γενικές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών. Ουδείς ανταποκρίθηκε στην πρόταση μας τότε. Την καταθέσαμε ξανά τον Σεπτέμβριο 2019 στη νεοεκλεγείσα Κυβέρνηση. Η πρόταση μας αγνοήθηκε κατά την κατάρτιση του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου και παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες μας δεν κληθήκαμε να την παρουσιάσουμε επίσημα κατά την προετοιμασία του νομοσχεδίου.
Σκοπός μας δεν είναι να εκφράσουμε άρνηση, αλλά να συμβάλουμε με κάθε μέσο που διαθέτουμε στην αναγκαία αναβάθμιση της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα. Η Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Ιατρικής, εκφράζοντας θεσμικά τους ιατρούς και οδοντιάτρους που υπηρετούν τη Δημόσια Υγεία – Κοινωνική Ιατρική στα Πανεπιστήμια και στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας είναι πάντα στη διάθεση της πολιτείας να συνεισφέρει θετικά στην προσπάθεια εξασφάλισης ενός καλύτερου μέλλοντος της δημόσιας υγείας.

Ο Πρόεδρος, Τάσος Φιλαλήθης
Ο Γενικός Γραμματέας, Βασίλειος Διαμαντόπουυλος

Αποφάσεις της Κοσμητείας της Σχολής Επιστημών Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού και Διαιτολογίας
Και Γενικών Συνελεύσεων τμημάτων ΤΕΦΑΑ και Διαιτολογίας και Διατροφολογίας
Του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Το Νομοσχέδιο «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ» είναι πολύ σημαντικό διότι καθορίζει το πλαίσιο σύγχρονων πολιτικών και δράσεων Δημόσιας Υγείας, που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν την υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση. Ωστόσο, στο νομοσχέδιο απουσιάζει εντελώς το επιστημονικό προσωπικό, που είναι αρμόδιο για την επιστημονική γνωμοδότηση πολιτικών, τον προγραμματισμό και την εφαρμογή δράσεων που αφορούν την υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση. Συγκεκριμένα:

Άρθρο 9
Με βάση το Άρθρο 9, στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠΕ) συστήνεται Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας με τμήματα προγραμματισμού και εφαρμογής Δράσεων Δημόσιας Υγείας, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν πάνω από δεκαπέντε άξονες δράσεων για προαγωγή της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης όπως περιγράφονται στο Άρθρο 5, Παρ. 3. Οι επιστήμονες που καταρτίζουν τον προγραμματισμό, συντονίζουν και ελέγχουν την εφαρμογή αυτών των δράσεων είναι απολύτως απαραίτητο να έχουν ικανότητες που αναπτύσσονται από εξιδεικευμένη πανεπιστημιακή εκπαίδευση στους τομείς της σωματικής άσκησης και διαιτολογίας-διατροφολογίας. Για το λόγο αυτό κάθε ΔΥΠΕ χρειάζεται να στελεχωθεί με μόνιμο προσωπικό πτυχιούχων ΤΕΦΑΑ και πτυχιούχων Τμημάτων Διαιτολογίας-Διατροφολογίας (προσθήκη στο Άρθρο 9).

Άρθρο 11
Στο Άρθρο 11 αναφέρεται ότι στο Υπουργείο Υγείας συστήνεται πολυμελής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ) ως επιστημονικό, συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο. Με βάση το Άρθρο 12, Παρ. 1 τα μέλη της ΕΕΔΥ μεταξύ άλλων χρειάζεται να γνωμοδοτούν σε θέματα έρευνας, μεθοδολογίας, κριτηρίων ποιοτικού ελέγχου και αξιολόγησης επιστημονικού έργου, που αφορά σε δράσεις για την προαγωγή της σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής όπως αυτές περιγράφονται στο Άρθρο 5, Παρ. 3. Για το λόγο αυτό, στην ΕΕΔΥ χρειάζεται να προστεθούν δύο επιστήμονες με ιδιαίτερο επιστημονικό και κοινωνικό κύρος, με ειδίκευση στην προαγωγή της σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής αντίστοιχα, που να προέρχονται από Πανεπιστημιακά Τμήματα που εξειδικεύονται στους χώρους αυτούς, δηλαδή Τμημάτων Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) και Τμημάτων Διαιτολογίας –Διατροφολογίας (προσθήκη στο Άρθρο 11).

Αποφάσεις της Κοσμητείας της Σχολής Επιστημών Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού και Διαιτολογίας
Και Γενικών Συνελεύσεων τμημάτων ΤΕΦΑΑ και Διαιτολογίας και Διατροφολογίας του
Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Το Νομοσχέδιο «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ» είναι πολύ σημαντικό διότι καθορίζει το πλαίσιο σύγχρονων πολιτικών και δράσεων Δημόσιας Υγείας, που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν την υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση. Ωστόσο, στο νομοσχέδιο απουσιάζει εντελώς το επιστημονικό προσωπικό, που είναι αρμόδιο για την επιστημονική γνωμοδότηση πολιτικών, τον προγραμματισμό και την εφαρμογή δράσεων που αφορούν την υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση. Συγκεκριμένα:

Άρθρο 9
Με βάση το Άρθρο 9, στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠΕ) συστήνεται Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας με τμήματα προγραμματισμού και εφαρμογής Δράσεων Δημόσιας Υγείας, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν πάνω από δεκαπέντε άξονες δράσεων για προαγωγή της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης όπως περιγράφονται στο Άρθρο 5, Παρ. 3. Οι επιστήμονες που καταρτίζουν τον προγραμματισμό, συντονίζουν και ελέγχουν την εφαρμογή αυτών των δράσεων είναι απολύτως απαραίτητο να έχουν ικανότητες που αναπτύσσονται από εξιδεικευμένη πανεπιστημιακή εκπαίδευση στους τομείς της σωματικής άσκησης και διαιτολογίας-διατροφολογίας. Για το λόγο αυτό κάθε ΔΥΠΕ χρειάζεται να στελεχωθεί με μόνιμο προσωπικό πτυχιούχων ΤΕΦΑΑ και πτυχιούχων Τμημάτων Διαιτολογίας-Διατροφολογίας (προσθήκη στο Άρθρο 9).

Άρθρο 11
Στο Άρθρο 11 αναφέρεται ότι στο Υπουργείο Υγείας συστήνεται πολυμελής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ) ως επιστημονικό, συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο. Με βάση το Άρθρο 12, Παρ. 1 τα μέλη της ΕΕΔΥ μεταξύ άλλων χρειάζεται να γνωμοδοτούν σε θέματα έρευνας, μεθοδολογίας, κριτηρίων ποιοτικού ελέγχου και αξιολόγησης επιστημονικού έργου, που αφορά σε δράσεις για την προαγωγή της σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής όπως αυτές περιγράφονται στο Άρθρο 5, Παρ. 3. Για το λόγο αυτό, στην ΕΕΔΥ χρειάζεται να προστεθούν δύο επιστήμονες με ιδιαίτερο επιστημονικό και κοινωνικό κύρος, με ειδίκευση στην προαγωγή της σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής αντίστοιχα, που να προέρχονται από Πανεπιστημιακά Τμήματα που εξειδικεύονται στους χώρους αυτούς, δηλαδή Τμημάτων Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) και Τμημάτων Διαιτολογίας –Διατροφολογίας (προσθήκη στο Άρθρο 11).

Γενικές παρατηρήσεις ΕΣΑμεΑ:
Α. Στο παρόν σχέδιο νόμου αναφέρονται κάποιες «προτεραιότητες» για μερικές μόνο κατηγορίες παθήσεων και λείπουν σημαντικές ομάδες χρονίων παθήσεων. Για να είναι ολοκληρωμένο ένα σχέδιο δράσης για τη Δημόσια Υγεία, θα πρέπει η Πολιτεία να εντάσσει όλες τις κατηγορίες χρονίων παθήσεων και αναπηριών.
Β. Δεν υπάρχει καμία αναφορά σε δράσεις-μέτρα για την Πρόληψη (τις οποίες όλοι οι Διεθνείς Οργανισμοί τις προωθούν με θέρμη)
Γ. Δεν υπάρχει μέριμνα για την προ, περι-γεννητική περίοδο
Δ. Οι δομές της ΠΦΥ δεν είναι ανεπτυγμένες σε όλη την επικράτεια και είναι υποστελεχωμένες για να αναλάβουν και τις δράσεις – μέτρα για την δημόσια υγεία
Ε. Οι θέσεις που αναφέρονται στις ΥΠΕ για γιατρούς Δημόσιας Υγείας και γιατρούς εργασίας πιστεύουμε ότι είναι πολύ δύσκολο να καλυφθούν, μιας και είναι δυσεύρετοι.
ΣΤ. Δεν γίνεται καμία αναφορά για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στελέχωσης στα Νοσοκομεία τα οποία υπολειτουργούν.
Ζ. Θεωρούμε πως αναφέρεται η δημιουργία ενός ακόμη Οργανισμού, ο οποίος είναι καταδικασμένος να μείνει στα χαρτιά και μόνο, μιας και δεν έχει το κατάλληλο προσωπικό για να διεκπεραιώσει με ολιστική προσέγγιση το πολύ σημαντικό έργο της Δημόσιας υγείας.

H Ένωση Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδας (Ε.Δ.Δ.Ε.) ιδρύθηκε το 2009 και αποτελεί το μοναδικό φορέα ισότιμης εκπροσώπησης όλων των επαγγελματιών Διαιτολόγων Διατροφολόγων τριτοβάθμιας εκπαίδευσής στην Ελλάδα. Στόχος της ΕΔΔΕ είναι η προαγωγή της δημόσιας υγείας, η ενημέρωση και η προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών και η διασφάλιση της εύρυθμης προσφοράς διαιτολογικών υπηρεσιών.

Η υπό διαβούλευση νομοθετική πρωτοβουλία, με τίτλο ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ αρχικά έρχεται να θεσμοθετήσει ένα Εθνικό Σχεδιασμό για προγράμματα Υγείας στο Γενικό Πληθυσμό αλλά και μια σειρά από διοικητικές αλλαγές που θα υποστηρίξουν αυτά τα προγράμματα.

Σε πολλά του σημεία μπορούμε να βρούμε ζητήματα που είχαμε θέσει διαχρονικά για τα θέματα της Διατροφής και της Διατροφικής Πολιτικής σε διάφορες αντίστοιχες πρωτοβουλίες του Υπουργείου Υγείας. Όπως για παράδειγμα την διεπιστημονική συνεργασία όλων των φορέων που εμπλέκονται στα θέματα διατροφής, τροφίμων και συμπληρωμάτων, την ανάγκη διαρκούς αξιολόγησης και επανασχεδιασμού των δράσεων με βάση την εξέλιξη των παρατηρήσεων στο πληθυσμό ή ακόμα και την εμπλοκή των ΟΤΑ σε όλες τις δράσεις που αφορούν τη διατροφή στο γενικό πληθυσμό.

Πάντα όμως θέταμε 3 βασικές προϋποθέσεις:
1.Την θεσμοθέτηση ενός ανεξάρτητου οργάνου – αρχής με το τίτλο Παρατηρητήριο Διατροφής που θα αποτελούσε το κοινό τόπο της διεπιστημονικής συνεργασία (με θεσμική εκπροσώπηση και επιστημονική στελέχωση)
2.Την κάλυψη σε βασικό επίπεδο των κενών οργανικών θέσεων Διαιτολόγων Διατροφολόγων στις δομές Παροχής Υγειονομικών Υπηρεσιών αλλά και το άνοιγμα νέων όπου οι ανάγκες το απαιτούν
3.Την δημιουργία θέσεων Διαιτολόγων Διατροφολόγων σε ΟΤΑ αλλά και σε δομές του Υπουργείου Υγείας όπου μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν (πχ ΤΟΜΥ)

Η νομοθετική πρωτοβουλία σωστά θέτει προγραμματικούς άξονες και δημιουργεί δομές παρακολούθησης και αξιολόγησης της εξέλιξής τους. Είναι κάτι που όπως προαναφέραμε, θεωρούμε δεδομένο και αναγκαίο μιας και έχουμε γίνει μάρτυρες πολλών προγραμμάτων που και δεν έχει αξιολογηθεί το αποτέλεσμά τους αλλά και που συνυπήρχαν με άλλα παρόμοια.

Δυστυχώς όμως επαναλαμβάνει 3 κρίσιμα λάθη:
1.Δημιουργεί μια νέα γραφειοκρατία
2.Δεν συμπεριλαμβάνει τους Διαιτολόγους Διατροφολόγους στη στελέχωση των υπηρεσιών
3.Δεν λαμβάνει υπόψιν της την υποστελέχωση των δομών σε επιστημονικό προσωπικό (Διαιτολόγους Διατροφολόγους)

Σε γενικές γραμμές (εφόσον υπάρξουν οι απαραίτητες συμπληρώσεις και επαναδιατυπώσεις) θεωρούμε ότι η νομοθετική πρωτοβουλία κινείται σε θετική κατεύθυνση και μπορεί να αποτελέσει μαι βάση συζήτησης.

Η τοποθέτηση μας ανά άρθρο:

Άρθρο 3 Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία
Παράγραφος 6 η εκπόνηση Πανελλαδικής Μελέτης Υγείας και Διατροφής ανά πενταετία θα πρέπει να συμπεριλάβει και την αξιολόγηση των πολιτικών που εφαρμόζονται αλλά και την αποτελεσματικότητα των δράσεων που αναλαμβάνονται Τα αποτελέσματά της θα πρέπει να είναι αντικείμενο διαβούλευσης με τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών αλλά και τα θεσμοθετημένα όργανα της Πολιτείας.

Επίσης σε όλη τη διαδικασία να είναι υποχρεωτική η συμμετοχή Διαιτολόγων Διατροφολόγων με άδεια άσκησης επαγγέλματος

Άρθρο 4 Προγράμματα Δημόσιας Υγείας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Αν και σε επίπεδο ΟΤΑ υπάρχει ένα σημαντικό πεδίο δράσης των Διαιτολόγων Διατροφολόγων δυστυχώς μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολύ λίγα βήματα προς τη κατεύθυνση στελέχωσης των δομών. Είχαμε τονίσει και στην προηγούμενη Πολιτική Ηγεσία, κατά τη φάση της διαβούλευσης για τη θεσμοθέτηση των ΤΟΜΥ, ότι ένα σημαντικό κομμάτι παροχής υπηρεσιών που γίνεται στα Νοσοκομεία και στα ΚΥ (που και αυτά είναι υποστελεχωμένα) σήμερα, θα μπορούσε να γίνει σε επίπεδο ΤΟΜΥ.

Πάσχοντες με χρόνια νοσήματα, που χρειάζονται επαναληπτικές επισκέψεις παρακολούθησης, θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από τα ΤΟΜΥ. Τα προγράμματα ενημέρωσης και οι δράσεις που αφορούν το κομμάτι της Διατροφής θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από Διαιτολόγους Διατροφολόγους κατόχους Άδειας Άσκησης Επαγγέλματος.

Δυστυχώς η τότε Πολιτική Ηγεσία αν και έγινε αποδέκτης των αιτημάτων μας δεν προχώρησε σε θεσμοθέτηση θέσεων Διαιτολόγου Διατροφολόγου στα ΤΟΜΥ. Εκτιμούμε ότι αν αυτό δεν γίνει τώρα, με αφορμή αυτή τη νομοθετική πρωτοβουλία, τότε σε επίπεδο ΟΤΑ οι όποιες δράσεις που αφορούν τη Διατροφή Διαιτολογία δεν θα μπορούν να προχωρήσουν μιας και δεν θα υπάρχει το κατάλληλο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.

Παραπέρα ενώ μέσα από ενέργειες της ΕΔΔΕ έγινε δυνατή η παρουσία Διαιτολόγου Διατροφολόγου σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, η Πολιτική Ηγεσία του Υπ. Εσωτερικών δεν την έκανε υποχρεωτική αλλά μόνο προαιρετική. Πιστεύουμε ότι οι ειδικές συνθήκες της παιδικής διατροφής, η επικοινωνία με τους γονείς στην κρίσιμη φάση της παιδικής ηλικίας αλλά και οι δυνατότητες εκπαίδευσης των γονέων για την διατροφή των παιδιών (μέσα στα πλαίσια μελλοντικών δράσεων του Εθνικού Σχεδίου) καθιστά επιτακτική την αλλαγή της νομοθεσίας και με τη συνδρομή της Πολιτικής Ηγεσίας του Υπ. Υγείας.

Υπενθυμίζουμε ότι στους ΟΤΑ λειτουργούν δομές που παρέχουν υπηρεσίες σε όλο το ηλικιακό φάσμα. ΚΑΠΗ, παιδικές κατασκηνώσεις, βρεφονηπιακοί σταθμοί, δομές φιλοξενίας και υποστήριξης άπορων ατόμων κλπ. Η στελέχωση των ΟΤΑ με Διαιτολόγους Διατροφολόγους κατόχων της Άδειας Άσκησης Επαγγέλματος θα βοηθήσει σημαντικά στη διάχυση πληροφορίας αλλά και υλοποίησης των δράσεων του Εθνικού Προγράμματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» Άρθρο 5

Όλα τα παραπάνω βρίσκουν εφαρμογή στη παράγραφο 3 στα εδάφια αα) και αβ) όπου είναι προφανές ότι το έργο της επιμόρφωσης θα πρέπει να κληθούν να το πραγματοποιήσουν οι ειδικοί επιστήμονες της Διατροφής Διαιτολογίας που όμως δεν υπάρχουν σε επίπεδο ΟΤΑ ή ΤΟΜΥ.

Θα θέλαμε συμπληρωματικά με τα υπάρχοντα να προγράμματα, να προτείνουμε σε επίπεδο πρωτογενούς πρόληψης, το σχεδιασμό ανεξάρτητου προγράμματος το οποίο να αφορά την Εργασιακή Υγεία. Παρόμοια όπως και οι μαθητές, οι εργαζόμενοι δαπανούν ένα μεγάλο κομμάτι της ημέρας σε χώρους και περιβάλλοντα με διαφορετικές συνθήκες εργασίας και δραστηριότητας. Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι τόσο η φυσική δραστηριότητα σε αυτούς (υπάλληλοι γραφείου) όσο και το αν υπάρχει η δυνατότητα λήψης γεύματος, η ποιότητά του αλλά και οι συνθήκες στο οποίο γίνεται αυτό (το γεύμα) μπορούν να αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα για την υγεία των εργαζόμενων.

Πιστεύουμε ότι παράλληλα με τον γιατρό εργασίας ή τον τεχνικό εργασίας θα πρέπει να υπάρχει και ο διαιτολόγος εργασίας που θα έχει καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση των εργαζομένων για διατροφικά ζητήματα αλλά και στη διαχείριση των χώρων σίτισης των εργαζόμενων.

Άρθρο 9 Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών
Στο άρθρο 3 γίνεται αναφορά των ειδικοτήτων που θα στελεχώσουν τις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των ΔΥΠΕ . Δυστυχώς δεν υπάρχει σε αυτές αναφορά στους Διαιτολόγους Διατροφολόγους.

Ζητάμε τη προσθήκη
Κλάδος ΠΕ ή ΤΕ Διαιτολόγου με μεταπτυχιακό στη Δημόσια Υγεία ή Κοινοτική Διατροφή ή Διατροφή και Διαιτολογία ή Κλινική Διατροφή (θέσεις 2)

Άρθρο 11 Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας

Διαχρονικά πιστεύουμε ότι η τοποθέτηση σε στρατηγικές θέσεις θα πρέπει να έχει και θεσμικά χαρακτηριστικά (εκπρόσωποι φορέων). Αποτελεί όμως μια αρνητική έκπληξη η παντελής απουσία Διαιτολόγου Διατροφολόγου με άδεια άσκησης επαγγέλματος. Ζητάμε την τροποποίηση της σύνθεσης με την ακόλουθη προσθήκη

Κβ) έναν επιστήμονα Διαιτολόγο Διατροφολόγο με άδεια άσκησης επαγγέλματος

Άρθρο 13 Οργάνωση και λειτουργία της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ)
Παράγραφος 7

Διαχρονικά πιστεύουμε ότι η τοποθέτηση σε στρατηγικές θέσεις θα πρέπει να έχει και θεσμικά χαρακτηριστικά (εκπρόσωποι φορέων). Αποτελεί όμως μια αρνητική έκπληξη η παντελής απουσία Διαιτολόγου Διατροφολόγου με άδεια άσκησης επαγγέλματος. Ζητάμε την τροποποίηση της σύνθεσης με την ακόλουθη προσθήκη

ιε) έναν επιστήμονα Διαιτολόγο Διατροφολόγο με άδεια άσκησης επαγγέλματος
Είμαστε πρόθυμοι να συμμετέχουμε σε κάθε διαδικασία του κοινωνικού διαλόγου και να ανταποκριθούμε ενεργά σε κάθε κάλεσμά σας για βελτίωση ή αναβάθμιση της νομοθετικής σας πρωτοβουλίας που σε γενικές γραμμές κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ελπίζουμε σύντομα κε Υπουργέ να είμαστε σε θέση να σας αναπτύξουμε από κοντά τις θέσεις μας και να συμβάλουμε στην ευόδωση των προσπαθειών σας. Για αυτό το σκοπό ζητάμε συνάντηση μαζί σας.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων για το Σχέδιο Νόμου «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας – Ανάπτυξη των υπηρεσιών Δημοσίας Υγείας»
Αθήνα, 17-2-2020

Η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων εκφράζει τους σοβαρούς ενδοιασμούς της για το σχέδιο νόμου για τη Δημόσια Υγεία που δόθηκε στη δημοσιότητα καθότι διαπιστώνει ότι το Υπουργείο Υγείας δεν διδάσκεται από τα μεγάλα προβλήματα Δημόσιας υγείας.
Τα θέματα Δημόσιας Υγείας είναι κυρίως διεπιστημονικά, αγγίζουν πολλές βιολογικές επιστήμες. Ζητήματα όπως της Ενιαίας Υγείας ή μεγάλες παρεμβάσεις όπως της αντικαπνιστικής εκστρατείας, της χρήσης εμβολίων, της προστασίας από τον καρκίνο, την προστασία από την ακτινοβολία, της πρόληψης μέσω διαγνωστικών εξετάσεων, δείχνουν την ανάγκη αυτή της διεπιστημονικότητας και της συμμετοχής όλων των βιολογικών επιστημών. Το Υπουργείο δεν έλαβε την εμπειρία από το προηγούμενο των δυο Νόμων για τη Δημόσια Υγεία, δηλαδή του ν. 3172/2003 και του ν. 3370/2005 που «έμειναν στα χαρτιά».
Πιο συγκεκριμένα στο εν λόγω προτεινόμενο νομοσχέδιο:
Στα άρθρα 1-5, ορίζονται οι διαδικασίες για την κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Δημόσια Υγεία, του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και μιας σειράς Σχεδίων Δράσης για επιμέρους θέματα μείζονος σημασίας. Το σχέδιο νόμου εστιάζει στους παράγοντες κινδύνου, έννοια που στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία και στις κατευθύνσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αποτελεί μέρος μόνο των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών προσδιοριστών της υγείας (determinants of health), που στο νομοσχέδιο θεωρούνται επιμέρους σημείο των παραγόντων κινδύνου (σημείο γ, παρ.2, άρθρο 2). Το σημείο (εδάφια 3-4 του άρθρου 3) αναφέρεται στη διαδικασία εκπόνησης Ετήσιας Έκθεσης για την Υγεία του Πληθυσμού από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας αν και τα δεδομένα για τις εκθέσεις αυτές υπάρχουν, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας μας τα διαβιβάζουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που δημοσιεύουν κάθε χρόνο εκθέσεις για την κατάσταση της υγείας στην Ελλάδα και σε όλα τα κράτη μέλη του κάθε οργανισμού και θα μπορούσε αυτό το έργο να ανατεθεί σε ανεξάρτητο φορέα ή σε υπάρχοντα φορέα όπως είναι ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ο οποίος θα μπορεί να προετοιμάζει την Εθνική Στρατηγική και τα Εθνικά Σχέδια Δράσης που αναφέρονται στο νομοσχέδιο.
Στο άρθρο 5, παρ 3Α,i αα και 3Αιια αναφέρεται οτι θα υπάρχουν εκπαιδευτικά προγράμματα πρόληψης, ευαισθητοποίησης γονέων σε θέματα διατροφής και περιορισμού του αλκοόλ, χωρίς να αναφέρονται οι ειδικότητες που θα τα εκπονούν. Οι Βιολόγοι Εκπαιδευτικοί εκπονούν ήδη αντίστοιχα τέτοια προγράμματα στα σχολεία και δεν γίνεται καμία μνεία σε αυτό και τον ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν στην εκπαίδευση.
Στο άρθρο 5, παρ Βii που αναφέρεται σε εθνικό πρόγραμμα πληθυσμιακού προγεννητικού και επιγενετικού ελέγχου. Για την πιο ολοκληρωμένη υλοποίηση του θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η ειδικότητα της Γενετικής που έχει βαλτώσει ώστε Εξειδικευμένοι επιστήμονες Γενετιστές να εφαρμόσουν όσα προβλέπονται στο άρθρο.
Στο άρθρο 4, στο άρθρο 6, στην παρ. 2 του άρθρου 9 και αλλού, το σχέδιο νόμου αναφέρεται στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), δηλαδή στους φορείς που αποτελούν την «πρώτη γραμμή» της εφαρμογής των μέτρων δημόσιας υγείας στη χώρα. Παράλληλα, με το άρθρο 9 δημιουργούνται Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΔΥΠΕ), στις οποίες ανατίθεται η ευθύνη εξειδίκευσης και παρακολούθησης της εφαρμογής των προγραμμάτων της Δημόσιας Υγείας. Δεν είναι κατανοητό γιατί δημιουργούνται παράλληλες δομές αντί να ενισχυθούν οι υπάρχουσες και να διασαφηνιστεί η σχέση τους με το Υπουργείο Υγείας καθώς και το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και οι υπηρεσίες των Περιφερειών πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά και εναρμονισμένα. Επιπλέον χέχρι σήμερα οι ΟΤΑ α΄ βαθμού αν και αναφέρεται στον Καλλικράτη, δεν έχουν εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων δομημένες υπηρεσίες δημόσιας υγείας.
Στις Διευθύνσεις αυτές δεν έχει προβλεφθεί η στελέχωση και από Βιολόγους ενώ έχει προβλεφθεί από άλλες ειδικότητες και ενώ είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στην εφαρμογή της Ενιαίας Υγείας που αποτελεί το σημαντικότερο στόχο της Δημόσιας Υγείας κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Στο άρθρο 5, παρ 1 αναφέρεται ότι θα υπάρχει πρόληψη σε θέματα καρκίνου, ενώ δεν αναφέρεται κάτι διαφορετικό από τα σημερινά ισχύοντα.
Στο άρθρο 8, το σχέδιο νόμου δημιουργεί Τμήμα Κοινωνικού Κεφαλαίου στον Τομέα της Υγείας που θα έχει την εποπτεία των εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό και το οποίο θα δημιουργήσει σχετικό μητρώο όπου θα πρέπει να εγγραφούν. Προφανώς ουδείς έχει αντίρρηση στην καταγραφή των οργανώσεων αυτών για τις οποίες υπάρχει έντονος δημόσιος διάλογος και μάλλον είναι αντικείμενο άλλου Υπουργείου.
Με το άρθρο 11 δημιουργείται Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ), η οποία αντικαθιστά το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ). Η σύνθεση της προσομοιάζει με αυτήν του Νόμου 3172/2003 και καθορίζεται από τον Υπουργό ενώ θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητο όργανο που θα μπορούσε να λειτουργεί γνωμοδοτικά. Επιπλέον θα δημιουργεί κόστος η λειτουργία του. Αν και το ΕΣΥΔΥ στην προηγούμενη θητεία του, έχει στελεχωθεί από όλους τους αρμόδιους φορείς (φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, Πανεπιστήμια, ΕΦΕΤ, ΕΟΔΥ κλπ.) χωρίς να δημιουργεί οικονομικό κόστος η λειτουργία του, και παρήγαγε το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Υγεία, δεν λειτούργησε συστηματικά λόγω του συνεχούς ελέγχου από την πολιτική ηγεσία. Η στελέχωση της Επιστημονικής Γραμματείας «με υπαλλήλους, που διατίθενται ή αποσπώνται από το Υπουργείο Υγείας ή τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς» δεν εξασφαλίζει την επιτυχία της ΕΕΔΥ. Επιπλέον στην ΕΕΔΥ δεν έχει προβλεφθεί η στελέχωση από Βιολόγους ενώ έχει προβλεφθεί από άλλες ειδικότητες και ενώ είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στην εφαρμογή της Ενιαίας Υγείας που αποτελεί το σημαντικότερο στόχο της Δημόσιας Υγείας κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Καταλήγοντας, είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι δεν θεωρούμε πως η κατάσταση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας στη χώρα είναι σε επιθυμητό επίπεδο. Η υπαναχώρηση του επιπέδου υγείας των Ελλήνων σε σχέση με τους κατοίκους των άλλων χωρών της Ευρώπης σχετίζεται άμεσα με την αδυναμία της πολιτείας να οργανώσει αποτελεσματικές υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Δεν θεωρούμε ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης γιατί δεν έχει την απαιτούμενη καινοτομία, πρωτοτυπία, εναρμόνιση με ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα κλπ. Δεν χρησιμοποιεί την εμπειρία των προηγούμενων ετών και έχει αρκετές ελλείψεις όπως για παράδειγμα δεν περιγράφεται η λειτουργία των εργαστηρίων αναφοράς κάτι που το έχει ζητήσει επίσημα η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύουμε ότι η χώρα έχει ανάγκη από μια ριζική ανασυγκρότηση της Δημόσιας Υγείας, προκειμένου να μπορεί να αντιμετωπίζει τα πολύπλοκα και διεπιστημονικά προβλήματα Δημόσιας Υγείας. Πρωτίστως απαιτείται ικανός αριθμός κατάλληλα εκπαιδευμένου διεπιστημονικού προσωπικού που θα υποστηρίζει τη διατομεακότητα της Δημόσιας Υγείας και βέβαια τον στόχο της Ενιαίας Δημόσιας Υγείας.
Σκοπός της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων δεν είναι να κάνει αντιπολίτευση στο Υπουργείο, αλλά να συμβάλει με κάθε μέσο που διαθέτει στην εφαρμογή της Ενιαίας Υγείας στην Ελλάδα. Η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων εκφράζοντας θεσμικά τους βιοεπιστήμονες σε όλες τις επαγγελματικές τάξεις είναι πάντα στη διάθεση της πολιτείας να συνεισφέρει θετικά στην προσπάθεια εξασφάλισης καλύτερης ποιότητας δημόσιας υγείας στη χώρα.

Π.Ε.Β. ΕΒΡΟΥ 94-96, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 11527, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210- 5224632, E MAIL: ^[3]

Ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων για το Σχέδιο Νόμου «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας – Ανάπτυξη των υπηρεσιών Δημοσίας Υγείας»
Αθήνα, 17-2-2020

Η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων εκφράζει τους σοβαρούς ενδοιασμούς της για το σχέδιο νόμου για τη Δημόσια Υγεία που δόθηκε στη δημοσιότητα καθότι διαπιστώνει ότι το Υπουργείο Υγείας δεν διδάσκεται από τα μεγάλα προβλήματα Δημόσιας υγείας.
Τα θέματα Δημόσιας Υγείας είναι κυρίως διεπιστημονικά, αγγίζουν πολλές βιολογικές επιστήμες. Ζητήματα όπως της Ενιαίας Υγείας ή μεγάλες παρεμβάσεις όπως της αντικαπνιστικής εκστρατείας, της χρήσης εμβολίων, της προστασίας από τον καρκίνο, την προστασία από την ακτινοβολία, της πρόληψης μέσω διαγνωστικών εξετάσεων, δείχνουν την ανάγκη αυτή της διεπιστημονικότητας και της συμμετοχής όλων των βιολογικών επιστημών. Το Υπουργείο δεν έλαβε την εμπειρία από το προηγούμενο των δυο Νόμων για τη Δημόσια Υγεία, δηλαδή του ν. 3172/2003 και του ν. 3370/2005 που «έμειναν στα χαρτιά».
Πιο συγκεκριμένα στο εν λόγω προτεινόμενο νομοσχέδιο:
Στα άρθρα 1-5, ορίζονται οι διαδικασίες για την κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Δημόσια Υγεία, του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και μιας σειράς Σχεδίων Δράσης για επιμέρους θέματα μείζονος σημασίας. Το σχέδιο νόμου εστιάζει στους παράγοντες κινδύνου, έννοια που στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία και στις κατευθύνσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αποτελεί μέρος μόνο των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών προσδιοριστών της υγείας (determinants of health), που στο νομοσχέδιο θεωρούνται επιμέρους σημείο των παραγόντων κινδύνου (σημείο γ, παρ.2, άρθρο 2). Το σημείο (εδάφια 3-4 του άρθρου 3) αναφέρεται στη διαδικασία εκπόνησης Ετήσιας Έκθεσης για την Υγεία του Πληθυσμού από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας αν και τα δεδομένα για τις εκθέσεις αυτές υπάρχουν, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας μας τα διαβιβάζουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που δημοσιεύουν κάθε χρόνο εκθέσεις για την κατάσταση της υγείας στην Ελλάδα και σε όλα τα κράτη μέλη του κάθε οργανισμού και θα μπορούσε αυτό το έργο να ανατεθεί σε ανεξάρτητο φορέα ή σε υπάρχοντα φορέα όπως είναι ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ο οποίος θα μπορεί να προετοιμάζει την Εθνική Στρατηγική και τα Εθνικά Σχέδια Δράσης που αναφέρονται στο νομοσχέδιο.
Στο άρθρο 5, παρ 3Α,i αα και 3Αιια αναφέρεται οτι θα υπάρχουν εκπαιδευτικά προγράμματα πρόληψης, ευαισθητοποίησης γονέων σε θέματα διατροφής και περιορισμού του αλκοόλ, χωρίς να αναφέρονται οι ειδικότητες που θα τα εκπονούν. Οι Βιολόγοι Εκπαιδευτικοί εκπονούν ήδη αντίστοιχα τέτοια προγράμματα στα σχολεία και δεν γίνεται καμία μνεία σε αυτό και τον ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν στην εκπαίδευση.
Στο άρθρο 5, παρ Βii που αναφέρεται σε εθνικό πρόγραμμα πληθυσμιακού προγεννητικού και επιγενετικού ελέγχου. Για την πιο ολοκληρωμένη υλοποίηση του θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η ειδικότητα της Γενετικής που έχει βαλτώσει ώστε Εξειδικευμένοι επιστήμονες Γενετιστές να εφαρμόσουν όσα προβλέπονται στο άρθρο.
Στο άρθρο 4, στο άρθρο 6, στην παρ. 2 του άρθρου 9 και αλλού, το σχέδιο νόμου αναφέρεται στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), δηλαδή στους φορείς που αποτελούν την «πρώτη γραμμή» της εφαρμογής των μέτρων δημόσιας υγείας στη χώρα. Παράλληλα, με το άρθρο 9 δημιουργούνται Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΔΥΠΕ), στις οποίες ανατίθεται η ευθύνη εξειδίκευσης και παρακολούθησης της εφαρμογής των προγραμμάτων της Δημόσιας Υγείας. Δεν είναι κατανοητό γιατί δημιουργούνται παράλληλες δομές αντί να ενισχυθούν οι υπάρχουσες και να διασαφηνιστεί η σχέση τους με το Υπουργείο Υγείας καθώς και το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και οι υπηρεσίες των Περιφερειών πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά και εναρμονισμένα. Επιπλέον χέχρι σήμερα οι ΟΤΑ α΄ βαθμού αν και αναφέρεται στον Καλλικράτη, δεν έχουν εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων δομημένες υπηρεσίες δημόσιας υγείας.
Στις Διευθύνσεις αυτές δεν έχει προβλεφθεί η στελέχωση και από Βιολόγους ενώ έχει προβλεφθεί από άλλες ειδικότητες και ενώ είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στην εφαρμογή της Ενιαίας Υγείας που αποτελεί το σημαντικότερο στόχο της Δημόσιας Υγείας κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Στο άρθρο 5, παρ 1 αναφέρεται ότι θα υπάρχει πρόληψη σε θέματα καρκίνου, ενώ δεν αναφέρεται κάτι διαφορετικό από τα σημερινά ισχύοντα.
Στο άρθρο 8, το σχέδιο νόμου δημιουργεί Τμήμα Κοινωνικού Κεφαλαίου στον Τομέα της Υγείας που θα έχει την εποπτεία των εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό και το οποίο θα δημιουργήσει σχετικό μητρώο όπου θα πρέπει να εγγραφούν. Προφανώς ουδείς έχει αντίρρηση στην καταγραφή των οργανώσεων αυτών για τις οποίες υπάρχει έντονος δημόσιος διάλογος και μάλλον είναι αντικείμενο άλλου Υπουργείου.
Με το άρθρο 11 δημιουργείται Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ), η οποία αντικαθιστά το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ). Η σύνθεση της προσομοιάζει με αυτήν του Νόμου 3172/2003 και καθορίζεται από τον Υπουργό ενώ θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητο όργανο που θα μπορούσε να λειτουργεί γνωμοδοτικά. Επιπλέον θα δημιουργεί κόστος η λειτουργία του. Αν και το ΕΣΥΔΥ στην προηγούμενη θητεία του, έχει στελεχωθεί από όλους τους αρμόδιους φορείς (φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, Πανεπιστήμια, ΕΦΕΤ, ΕΟΔΥ κλπ.) χωρίς να δημιουργεί οικονομικό κόστος η λειτουργία του, και παρήγαγε το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Υγεία, δεν λειτούργησε συστηματικά λόγω του συνεχούς ελέγχου από την πολιτική ηγεσία. Η στελέχωση της Επιστημονικής Γραμματείας «με υπαλλήλους, που διατίθενται ή αποσπώνται από το Υπουργείο Υγείας ή τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς» δεν εξασφαλίζει την επιτυχία της ΕΕΔΥ. Επιπλέον στην ΕΕΔΥ δεν έχει προβλεφθεί η στελέχωση από Βιολόγους ενώ έχει προβλεφθεί από άλλες ειδικότητες και ενώ είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στην εφαρμογή της Ενιαίας Υγείας που αποτελεί το σημαντικότερο στόχο της Δημόσιας Υγείας κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Καταλήγοντας, είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι δεν θεωρούμε πως η κατάσταση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας στη χώρα είναι σε επιθυμητό επίπεδο. Η υπαναχώρηση του επιπέδου υγείας των Ελλήνων σε σχέση με τους κατοίκους των άλλων χωρών της Ευρώπης σχετίζεται άμεσα με την αδυναμία της πολιτείας να οργανώσει αποτελεσματικές υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Δεν θεωρούμε ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο θα συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης γιατί δεν έχει την απαιτούμενη καινοτομία, πρωτοτυπία, εναρμόνιση με ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα κλπ. Δεν χρησιμοποιεί την εμπειρία των προηγούμενων ετών και έχει αρκετές ελλείψεις όπως για παράδειγμα δεν περιγράφεται η λειτουργία των εργαστηρίων αναφοράς κάτι που το έχει ζητήσει επίσημα η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύουμε ότι η χώρα έχει ανάγκη από μια ριζική ανασυγκρότηση της Δημόσιας Υγείας, προκειμένου να μπορεί να αντιμετωπίζει τα πολύπλοκα και διεπιστημονικά προβλήματα Δημόσιας Υγείας. Πρωτίστως απαιτείται ικανός αριθμός κατάλληλα εκπαιδευμένου διεπιστημονικού προσωπικού που θα υποστηρίζει τη διατομεακότητα της Δημόσιας Υγείας και βέβαια τον στόχο της Ενιαίας Δημόσιας Υγείας.
Σκοπός της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων δεν είναι να κάνει αντιπολίτευση στο Υπουργείο, αλλά να συμβάλει με κάθε μέσο που διαθέτει στην εφαρμογή της Ενιαίας Υγείας στην Ελλάδα. Η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων εκφράζοντας θεσμικά τους βιοεπιστήμονες σε όλες τις επαγγελματικές τάξεις είναι πάντα στη διάθεση της πολιτείας να συνεισφέρει θετικά στην προσπάθεια εξασφάλισης καλύτερης ποιότητας δημόσιας υγείας στη χώρα.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Σ.Ε.Υ.Π.Π.Φ.Υ.)
ΜΕΛΟΣ ΑΔΕΔΥ
ΕΔΡΑ: ΑΘΗΝΑ-ΑΝΕΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΡ.279-ΕΙΔ-2658
ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ 34 Τ.Κ. 10431 ΤΗΛ. 2103845732, ΦΑΞ 21038345732              
Ηλεκτρονική διεύθυνση ^[4] email: ^[5]    

Αθήνα, 17-2-2020
Α.Π. 856

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ»

Άρθρο 3 , παρ.2 Να αναφερθούν σαφώς οι πόροι και η κατανομή τους σε
φορείς που θα ασκούν τις δράσεις. 
               παρ. 6. Παρά την ανάθεση στην ΕΕΔΥ της Πανελλαδικής μελέτης
Υγείας και Διατροφής δεν συμμετέχουν οι ειδικοί σ’ αυτήν την επιτροπή

Άρθρο 4, Να αναφερθεί σαφώς ότι ανάλογα με τον πληθυσμό όπου οι φορείς θα ασκούν
τις δράσεις τους θα κατανέμονται οι πιστώσεις και να υπάρχει πρόβλεψη για
τους Δήμους με μειωμένα έσοδα ώστε να συμμετέχουν ισομερώς στα
προγράμματα οι κάτοικοι αυτών των δήμων

Άρθρο 5, Έλεγχος χρήσης αντιβιοτικών. Κανένα φάρμακο χωρίς συνταγή γιατρού

Άρθρο 7: Σε όλες τις δομές και τα όργανα Δημόσιας Υγείας (Υπουργείου, ΥΠΕ, ΕΟΔΥ,
ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, ΕΟΦ, Ινστιτούτο
Pasteur, αλλά και σε όλους τους φορείς που εποπτεύονται από τη Γ. Γ.
Δημόσιας Υγείας και δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών υγείας να
προΐστανται γιατροί

Άρθρο 11: Να ισχύσουν οι όροι και οι περιορισμοί που θέτει ο ν. 4354/15, άρθρο 21 για
τα συλλογικά όργανα (ομάδες εργασίας, επιτροπές κλπ). Στην ΕΕΔΥ να
συμμετέχει εκπρόσωπος της ΠΟΣΕΥΠ-ΠΦΥ

Άρθρο 17: Να μην καταργηθούν οι προϋποθέσεις και οι διασφαλίσεις που θέτει το άρθρο
79 του ν. 4368 περί διάθεσης στοιχείων από τους εποπτευόμενους φορείς.
Να μην χορηγούνται τα στοιχεία στα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα

Επίσης: Σύνταξη Υγειονομικού Χάρτη Αναγκών

Για την Εκτελεστική Γραμματεία
της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Σ.Ε.Υ.Π.Π.Φ.Υ.)

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Π. ΨΥΧΑΡΗΣ Γ. ΜΠΑΚΟΥΛΑΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Σ.Ε.Υ.Π.Π.Φ.Υ.)
ΜΕΛΟΣ ΑΔΕΔΥ
ΕΔΡΑ: ΑΘΗΝΑ-ΑΝΕΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΡ.279-ΕΙΔ-2658
ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ 34 Τ.Κ. 10431 ΤΗΛ. 2103845732, ΦΑΞ 21038345732              
Ηλεκτρονική διεύθυνση ^[4] email: ^[5]    

Αθήνα, 17-2-2020
Α.Π. 856

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ»

Άρθρο 3 , παρ.2 Να αναφερθούν σαφώς οι πόροι και η κατανομή τους σε
φορείς που θα ασκούν τις δράσεις. 
               παρ. 6. Παρά την ανάθεση στην ΕΕΔΥ της Πανελλαδικής μελέτης
Υγείας και Διατροφής δεν συμμετέχουν οι ειδικοί σ’ αυτήν την επιτροπή

Άρθρο 4, Να αναφερθεί σαφώς ότι ανάλογα με τον πληθυσμό όπου οι φορείς θα ασκούν
τις δράσεις τους θα κατανέμονται οι πιστώσεις και να υπάρχει πρόβλεψη για
τους Δήμους με μειωμένα έσοδα ώστε να συμμετέχουν ισομερώς στα
προγράμματα οι κάτοικοι αυτών των δήμων

Άρθρο 5, Έλεγχος χρήσης αντιβιοτικών. Κανένα φάρμακο χωρίς συνταγή γιατρού

Άρθρο 7: Σε όλες τις δομές και τα όργανα Δημόσιας Υγείας (Υπουργείου, ΥΠΕ, ΕΟΔΥ,
ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, ΕΟΦ, Ινστιτούτο
Pasteur, αλλά και σε όλους τους φορείς που εποπτεύονται από τη Γ. Γ.
Δημόσιας Υγείας και δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών υγείας να
προΐστανται γιατροί

Άρθρο 11: Να ισχύσουν οι όροι και οι περιορισμοί που θέτει ο ν. 4354/15, άρθρο 21 για
τα συλλογικά όργανα (ομάδες εργασίας, επιτροπές κλπ). Στην ΕΕΔΥ να
συμμετέχει εκπρόσωπος της ΠΟΣΕΥΠ-ΠΦΥ

Άρθρο 17: Να μην καταργηθούν οι προϋποθέσεις και οι διασφαλίσεις που θέτει το άρθρο
79 του ν. 4368 περί διάθεσης στοιχείων από τους εποπτευόμενους φορείς.
Να μην χορηγούνται τα στοιχεία στα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα

Επίσης: Σύνταξη Υγειονομικού Χάρτη Αναγκών

Για την Εκτελεστική Γραμματεία
της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Σ.Ε.Υ.Π.Π.Φ.Υ.)

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Π. ΨΥΧΑΡΗΣ Γ. ΜΠΑΚΟΥΛΑΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Σ.Ε.Υ.Π.Π.Φ.Υ.)
ΜΕΛΟΣ ΑΔΕΔΥ
ΕΔΡΑ: ΑΘΗΝΑ-ΑΝΕΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΡ.279-ΕΙΔ-2658
ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ 34 Τ.Κ. 10431 ΤΗΛ. 2103845732, ΦΑΞ 21038345732              
Ηλεκτρονική διεύθυνση ^[4] email: ^[5]    

Αθήνα, 17-2-2020
Α.Π. 856

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ»

Άρθρο 3 , παρ.2 Να αναφερθούν σαφώς οι πόροι και η κατανομή τους σε
φορείς που θα ασκούν τις δράσεις. 
               παρ. 6. Παρά την ανάθεση στην ΕΕΔΥ της Πανελλαδικής μελέτης
Υγείας και Διατροφής δεν συμμετέχουν οι ειδικοί σ’ αυτήν την επιτροπή

Άρθρο 4, Να αναφερθεί σαφώς ότι ανάλογα με τον πληθυσμό όπου οι φορείς θα ασκούν
τις δράσεις τους θα κατανέμονται οι πιστώσεις και να υπάρχει πρόβλεψη για
τους Δήμους με μειωμένα έσοδα ώστε να συμμετέχουν ισομερώς στα
προγράμματα οι κάτοικοι αυτών των δήμων

Άρθρο 5, Έλεγχος χρήσης αντιβιοτικών. Κανένα φάρμακο χωρίς συνταγή γιατρού

Άρθρο 7: Σε όλες τις δομές και τα όργανα Δημόσιας Υγείας (Υπουργείου, ΥΠΕ, ΕΟΔΥ,
ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, ΕΟΦ, Ινστιτούτο
Pasteur, αλλά και σε όλους τους φορείς που εποπτεύονται από τη Γ. Γ.
Δημόσιας Υγείας και δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών υγείας να
προΐστανται γιατροί

Άρθρο 11: Να ισχύσουν οι όροι και οι περιορισμοί που θέτει ο ν. 4354/15, άρθρο 21 για
τα συλλογικά όργανα (ομάδες εργασίας, επιτροπές κλπ). Στην ΕΕΔΥ να
συμμετέχει εκπρόσωπος της ΠΟΣΕΥΠ-ΠΦΥ

Άρθρο 17: Να μην καταργηθούν οι προϋποθέσεις και οι διασφαλίσεις που θέτει το άρθρο
79 του ν. 4368 περί διάθεσης στοιχείων από τους εποπτευόμενους φορείς.
Να μην χορηγούνται τα στοιχεία στα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα

Επίσης: Σύνταξη Υγειονομικού Χάρτη Αναγκών

Για την Εκτελεστική Γραμματεία
της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Ο.Σ.Ε.Υ.Π.Π.Φ.Υ.)

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Π. ΨΥΧΑΡΗΣ Γ. ΜΠΑΚΟΥΛΑΣ

Πανελλήνια Ένωση Ιατρών Δημόσιας Υγείας (ΠΕΙΔΥ) ΕΣΥ
Μέλος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ)

Αθήνα, 10-2-2020

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η Ένωσή μας, αρχικά, χαιρετίζει την προτεραιότητα που αποδίδει το Υπουργείο Υγείας στην ανάπτυξητης Δημόσιας Υγείας καταθέτοντας το νομοσχέδιο με θέμα «Προστασία της υγείας και ανάπτυξη των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας». Η πρωτοβουλία αυτή κρίνεται απολύτως αναγκαία, καθότι έχουμε επισημάνει επανειλημμένα ότι οι δείκτες υγείας (σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής) του ελληνικού λαού έχουν τις τελευταίες 2 δεκαετίες, ραγδαία δε μετά την έλευση της οικονομικής κρίσης, επιδεινωθεί!
Ως επιστημονικός ιατρικός κλάδος της Δημόσιας Υγείας που υπηρετούμε, καθημερινά διαπιστώνουμε πως η κρίση έπληξε περισσότερο τους οικονομικά αδύνατους και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, η υγεία των οποίων έχει επιβαρυνθεί ιδιαίτερα. Στόχος μας πρέπει να είναι η μείωση της επίπτωσης των κοινωνικών προσδιοριστών της υγείας (social determinants of health) και οι εθνικές πολιτικές πρόληψης και αντιμετώπισης των νόσων τόσο σε επίπεδο προγραμματισμού όσο και εφαρμογής να συντείνουν σε αυτόν.
Η Πολιτεία με τον πρόσφατο καθορισμό της διαδικασίας εκπαίδευσης των ιατρών στην ειδικότητα της Δημόσιας Υγείας-Κοινωνικής Ιατρικής έχει δρομολογήσει το τέλος της πολυετούς εκκωφαντικής αδράνειας στο πεδίο μας. Με δεδομένη την επιστημονική τεκμηρίωση των αναγκών θεωρούμε ότι η
αναδιάρθρωση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, που μοιράζονται μεταξύ δύο Υπουργείων (Υγείας και Εσωτερικών), είναι πρωτεύων στρατηγικός στόχος και για αυτό επανειλημμένα έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας αρμοδίως, τόσο στην πολιτική ηγεσία όσο και στα συναρμόδια Υπουργεία. Δυστυχώς δεν
κληθήκαμε!
Η τεράστια έλλειψη ειδικευμένων ιατρών Δημόσιας Υγείας-Κοινωνικής Ιατρικής, που πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθεί, με τους ολιγάριθμους υπηρετούντες ιατρούς Δημόσιας Υγείας να επιβαρύνονται δυσανάλογα και άνισα λόγω τεκμηριωμένων και στρατηγικών αστοχιών, που έχουν επισημανθεί από
εμάς εγκαίρως και αρμοδίως όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί κατ΄ ελάχιστο στρέβλωση.
Με ικανοποίηση είδαμε στο σχέδιο νόμου την εξαιρετική δουλειά σε θέματα σύγχρονων ορισμών και προτεραιοποίησης δράσεων και φυσικά την ανάληψη του προγράμματος ‘’Σπύρος Δοξιάδης’’. Αντίστοιχα με απογοήτευση διαπιστώνουμε ότι οι επιλογές του νομοσχεδίου δεν δομούν την απαιτούμενη διάρθρωση, δεν επιλύουν τα χρόνια ζητήματα και αυξάνουν την πολυπλοκότητα. Επιπρόσθετα θεωρούμε ότι η θεσμοθέτηση παροχής υπηρεσιών δημόσιας υγείας από εθελοντές επαγγελματίες υγείας αποτελεί υποχώρηση της δημόσιας δέσμευσης της Πολιτείας έναντι της υποχρέωσής της περί προστασίας και προαγωγής της Δημόσιας Υγείας και της υγείας των πολιτών!
Ενδεικτικά, δεν πιστεύουμε ότι είναι δόκιμο ο συντονισμός όλων των δραστηριοτήτων δημόσιας υγείας των φορέων, υπηρεσιών, εθελοντικών οργανώσεων και οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών στο
επίπεδο περιφερειών, περιφερειακών ενοτήτων και δήμων να γίνεται από Διεύθυνση ή Τμήμα της Υγειονομικής Περιφέρειας! Αλήθεια γιατί δεν ενεργοποιούνται οι Τομείς Δημόσιας Υγείας των Νοσοκομείων, όπως προβλέπει ο ν.3370/05, με ιδιαίτερο και σημαντικό ρόλο;
Μήπως έχει πάψει να ισχύει η νομοθεσία για τη δημόσια υγεία που εισήγαγε ο Καλλικράτης; Και αν είναι έτσι γιατί δεν μεταφέρεται το αντικείμενο της Δημόσιας Υγείας αποκλειστικά στο Υπουργείο Υγείας και τις ΥΠΕ;
Έχουμε δημοσιοποιήσει επανειλημμένα τις προτάσεις μας για ένα αποτελεσματικό πλαίσιο άσκησης της δημόσιας υγείας. Αυτό περιλαμβάνει:
Α) τη δημιουργία Ιατρικών Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας-Κοινωνικής Ιατρικής στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας, τον ΕΟΔΥ (αυτοτελείς Διευθύνσεις υπό τον Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας) καθώς και στις 13 Περιφέρειες της χώρας (αυτοτελείς Διευθύνσεις των Περιφερειών στα πρότυπα της πολιτικής προστασίας) ως αποκεντρωμένες επιχειρησιακές-υπηρεσιακές μονάδες του Υπουργείου Υγείας,οι οποίες θα ασκούν το συντονισμό και την εποπτεία στην περιοχή ευθύνης τους. Οι ανωτέρω Υπηρεσίες θα λειτουργούν όμοια με κλινικές του Ε.Σ.Υ. επιτρέποντας στους ιατρούς Δημόσιας Υγείας να
επικεντρωθούν στο ιατρικό έργο τους. Όμοια θα αποτελούν την 15/μελη κεντρική Ιατρική Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου ως επιστημονικό όργανο της ΕΕΔΥ.
Β) την έναρξη εκπαίδευσης ιατρών Δημόσιας Υγείας-Κοινωνικής Ιατρικής σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σχετική υπουργική απόφαση
Γ) την πάγια συμμετοχή, όπως προβλέπει η έως τώρα ισχύουσα νομοθεσία, των ιατρών Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ ως καθ’ ύλην ειδικών σε όλα τα συντονιστικά και γνωμοδοτικά όργανα για τη δημόσια υγεία σε εθνικό, περιφερειακό και υπηρεσιακό επίπεδο καθώς και την προτεραιότητα σε κατάληψη θέσης ευθύνης
με αντικείμενο τη Δημόσια Υγεία-Κοινωνική Ιατρική.
Δ) τη συγκρότηση του Σώματος Λειτουργών Δημόσιας Υγείας ώστε, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζεται η υψηλή και συνεχιζόμενη κατάρτιση των μελών του, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες και διακριτούς ρόλους.
Είμαστε στη διάθεση της ηγεσίας για συνεργασία προκειμένου να εξειδικευθούν και θεσμοθετηθούν τα παραπάνω αναγκαία μέτρα και φυσικά θα παρέμβουμε εποικοδομητικά στη δημόσια διαβούλευση (πιστεύουμε και παραγωγικά). Κάθε απόκλιση από τα παραπάνω αναγκαία φοβόμαστε ότι θα καταλήξει σε αναποτελεσματική και μη αποδοτική υλοποίηση των δράσεων και προγραμμάτων δημόσιας υγείας, με την ευκαιρία που δημιουργείται δυστυχώς να χάνεται λόγω του οργανωτικού πολυκερματισμού και της μη διάκρισης των ρόλων και με τελικό αποδέκτη την Ελληνική Κοινωνία που όλοι υπηρετούμε.

Ο Πρόεδρος Β. Διαμαντόπουλος
Η Γεν. Γραμματέας Μ. Τσαντίδου

Απόφαση Κοσμητείας Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

Λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις:
– της Κοσμητείας Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού & Διαιτολογίας
– Γενικών Συνελεύσεων των Τμημάτων ΤΕΦΑΑ και Διαιτολογίας και Διατροφολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

θεωρούμε ότι το Νομοσχέδιο «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ» είναι πολύ σημαντικό διότι καθορίζει το πλαίσιο σύγχρονων πολιτικών και δράσεων Δημόσιας Υγείας, που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν την υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση. Ωστόσο, στο νομοσχέδιο απουσιάζει εντελώς το επιστημονικό προσωπικό που είναι αρμόδιο για την επιστημονική γνωμοδότηση πολιτικών και τον προγραμματισμό και εφαρμογή δράσεων που αφορούν στην υγιεινή διατροφή και τη σωματική άσκηση. Συγκεκριμένα:

Άρθρο 9
Με βάση το Άρθρο 9, στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠΕ) συστήνεται Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας με τμήματα προγραμματισμού και εφαρμογής Δράσεων Δημόσιας Υγείας που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν πάνω από δεκαπέντε άξονες δράσεων για προαγωγή της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης όπως περιγράφονται στο Άρθρο 5, παρ. 3. Οι επιστήμονες που καταρτίζουν τον προγραμματισμό, συντονίζουν και ελέγχουν την εφαρμογή αυτών των δράσεων είναι απολύτως απαραίτητο να έχουν ικανότητες που αναπτύσσονται από εξειδικευμένη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση (ΠΕ) στους τομείς της σωματικής άσκησης και διατροφής-διαιτολογίας. Για το λόγο αυτό κάθε ΔΥΠΕ κρίνεται αναγκαίο να στελεχωθεί με μόνιμο προσωπικό πτυχιούχων Τ.Ε.Φ.Α.Α. και πτυχιούχων διατροφής-διαιτολογίας (προσθήκη στο Άρθρο 9).

Άρθρο 11
Στο Άρθρο 11 αναφέρεται ότι στο Υπουργείο Υγείας συστήνεται πολυμελής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ) ως επιστημονικό, συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο. Με βάση το Άρθρο 12 Παρ. 1 τα μέλη της ΕΕΔΥ μεταξύ άλλων χρειάζεται να γνωμοδοτούν σε θέματα έρευνας, μεθοδολογίας, κριτηρίων ποιοτικού ελέγχου και αξιολόγησης επιστημονικού έργου που αφορά σε δράσεις για προαγωγή της σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής που περιγράφονται στο Άρθρο 5 Παρ. 3. Για το λόγο αυτό στην ΕΕΔΥ κρίνεται αναγκαίο να προστεθεί ένας επιστήμονας με ειδίκευση σε θέματα προαγωγής της σωματικής άσκησης και ένας επιστήμονας με ειδίκευση στη διατροφή-διαιτολογία, με ιδιαίτερο επιστημονικό και κοινωνικό κύρος αντίστοιχα (προσθήκη στο Άρθρο 11).

Επισημαίνονται τα εξής:
Η διεθνώς τεκμηριωμένη διασύνδεση της δημόσιας υγείας με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) που εισάγει το Σ/Ν στο πρώτο Άρθρο αυτού, μοιάζει να αποσιωπάται στη συνέχεια… Δεν διευκρινίζεται ποιος θα είναι ο ρόλος των δημόσιων φορέων παροχής ΠΦΥ, τυχόν προϋποθέσεις συμμετοχής τους στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία, όροι των συμπράξεων κλπ. Απεναντίας, λεπτομερής αναφορά (Άρθρα 3,4, 9 κ.ο.κ) γίνεται για τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας των ΟΤΑ (για την αδειοδότηση των οποίων παραπέμπω στο σχόλιο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών της 15/2/20) καθώς και τις ποικίλες ΜΚΟ που σχεδιάζεται να αναλάβουν την υλοποίηση σχετικών δράσεων (άραγε δεν προηγείται οι οργανώσεις αυτές να αδειοδοτηθούν για την παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ ή αρκεί η εγγραφή τους στο Μητρώο του Άρθρου 8;)
Οι δημόσιοι φορείς ΠΦΥ μοιάζει συνεπώς να αναλαμβάνουν ρόλο «εκτελεστικό», καθώς αναφέρεται ότι θα «υποδεικνύονται» από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία για την υλοποίηση δράσεων, θα συνάπτουν «μνημόνια συνεργασίας» και θα πραγματοποιούν «συμπράξεις» με τις εθελοντικές οργανώσεις του Μητρώου (Άρθρα 3 και 8). Προτείνεται να ληφθεί μέριμνα για την ενεργό συμμετοχή των υπηρεσιών ΠΦΥ του δημοσίου συστήματος υγείας στον σχεδιασμό των δράσεων δημόσιας υγείας (π.χ. κατά το Άρθρο 9, αιτήματα διεξαγωγής δράσεων μπορούν να καταθέτουν στη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας των ΥΠε οι εθελοντικές οργανώσεις: τα αιτήματα από τους δημόσιους φορείς ΠΦΥ που θα κατατίθενται;), όπως και την ουσιαστική τους αξιοποίηση στην υλοποίηση των δράσεων, με δεδομένη τη συμβολή των ομάδων ΠΦΥ στην παροχή υπηρεσιών πρόληψης, στήριξης και φροντίδας ατόμων και οικογενειών.
Άρθρο 9, παράγραφοι 3 & 4: Προτείνεται να συμπεριληφθούν ιατροί ΠΕ οι οποίοι μπορεί να διαθέτουν εμπειρία/εξειδίκευση σε επιμέρους δραστηριότητες δημόσιας υγείας στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης.
Στο Άρθρο 3 προβλέπεται το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία να περιλαμβάνει Ειδικά Σχέδια Δράσης, μεταξύ των οποίων δράσεις που αφορούν «ασθενείς που χρήζουν ανακουφιστικής φροντίδας». Η διακύρηξη της Astana (2018) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (που μνημονεύεται επίσης στο Άρθρο 1) προβλέπει ότι το προαναφερόμενο είδος φροντίδας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ΠΦΥ. Προτείνεται συνεπώς προσθήκη στην πρόταση 2ι του Άρθρου 2, ως εξής: «ι) η διαμόρφωση πολιτικών προαγωγής δημόσιας υγείας, οι οποίες καλύπτουν όλα τα στάδια της ζωής, με στόχο την επέκταση του προσδόκιμου ζωής των πολιτών και τη βελτιστοποίηση των όρων υγείας τους σε κάθε επιμέρους στάδιο της ζωής τους, με έμφαση στη φροντίδα και τη στήριξη των ατόμων σε επίπεδο κοινότητας και ΠΦΥ, ειδικά όσων χρήζουν υπηρεσιών ανακουφιστικής και υποστηρικτικής φροντίδας.
Στο Άρθρο 5, ενώ διευκρινίζεται σαφώς ότι «Η τριτογενής πρόληψη περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις, που έχουν στόχο την πρόληψη της ανικανότητας, την αποκατάσταση των βλαβών, καθώς και την πρόληψη των υποτροπών από μία κλινικά ορατή νόσο. Ως τέτοιες παρεμβάσεις ενδεικτικά αναφέρονται η φυσικοθεραπεία στις περιπτώσεις αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και η παροχή ανακουφιστικής φροντίδας σε βαρέως πάσχοντες», «τα προγράμματα» που αναφέρονται σε επίπεδο τριτογενούς πρόληψης είναι το εξής ένα (!) : «i) Το Εθνικό Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Ένταξης και Αποκατάστασης για άτομα με σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα (ΕΠΨΕΑΑΨΠ)…».
Προτείνεται λοιπόν να προστεθεί ως ii) To Eθνικό Πρόγραμμα Ανακουφιστικής Φροντίδας/Παρηγορικής Αγωγής (ό,τι επιλεγεί κατόπιν συναίνεσης ως ορολογία), με βασικούς στόχους: α) τη δημιουργία μητρώου/μητρώων καταγραφής ατόμων (ενηλίκων ασθενών και παιδιατρικού πληθυσμού) που διαγιγνώσκονται με χρόνιες, εξελικτικές παθήσεις που περιορίζουν την επιβίωσή τους (επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τον ΠΟΥ και τη διεθνή εμπειρία, το συγκεκριμένο είδος φροντίδας δεν αφορά – μόνο- βαρέως πάσχονες αλλά κάθε άτομο που αντιμετωπίζει μια απειλητική για τη ζωή πάθηση, ήδη από τη διάγνωσή της, δεδομένου ότι αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής του ατόμου) , β) τον ορθολογικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη υπηρεσιών σύμφωνα με τις υφιστάμενες ανάγκες και με βάση τα προαναφερθέντα μητρώα, γ) την επικέντρωση στις υπηρεσίες φροντίδας στην κοινότητα, με στόχο την υποστήριξη των ατόμων στην καθημερινότητά τους και την ουσιαστική εφαρμογή, στο πλαίσιο αυτό, όλων των πτυχών τριτογενούς πρόληψης που απαιτεί η ιδιαίτερη φύση των παθήσεων αυτών.

Μαρία Μπούρη
Παιδίατρος, ΜΑ, Dip Palliat Med, PhD
Περιφερειακό Ιατρείο Πλ. Αμερικής- Κ. Υ. Πατησίων

Από το προς διαβούλευση νομοσχέδιο, όσον αφορά τους εμβολιασμούς και την
υποχρεωτικότητα των εμβολίων διαβάσαμε με έκπληξη τα εξής:
β) Σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία,
μπορεί να επιβάλεται δυνάμει απόφασης του Υπουργού Υγείας, μετά από σχετική γνωμοδότηση της ΕΕΔΥ, υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού
με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου. Με την ανωτέρω απόφαση ορίζεται η ομάδα του πληθυσμού ως προς την οποία καθίσταται
υποχρεωτικός ο εμβολιασμός με καθορισμένο εμβόλιο, η τυχόν καθορισμένη περιοχή υπαγωγής στην υποχρεωτικότητα, το χρονικό διάστημα
ισχύος της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, το οποίο πρέπει πάντοτε να αποφασίζεται ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο προστασίας της
δημόσιας υγείας για συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού, η ρύθμιση της διαδικασίας του εμβολιασμού και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
γ) Αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας η προσωποποιημένη ενημέρωση ενός εκάστου πολίτη για τον χρόνο και τον τρόπο συμμετοχής του στα
προαναφερόμενα Εθνικά Προγράμματα.

Στο σημείο αυτό πρέπει να θέσουμε υπ όψη σας κάποια σημαντικά στοιχεία που
αφορούν την πραγματικότητα στην χώρα μας.
1. Η εμβολιαστική κάλυψη στην χώρα μας, με αναφορά στο Εθνικό Πρόγραμμα
Εμβολιασμών, σε γενικές γραμμές είναι άγνωστη, αφού καμία καταγραφή δεν
έχει γίνει εδώ και αρκετά χρόνια.
2. Η διστακτικότητα για εμβολιασμό και οι αντιεμβολιαστές αποτελούν
σημαντική παράμετρο στην ελλιπή εμβολιαστική κάλυψη.
3. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο γνωστοί πληθυσμοί με εξαιρετικά χαμηλή
εμβολιαστική κάλυψη, που κυκλοφορούν ανάμεσά μας και αποτελούν εν
δυνάμει κίνδυνο εμφάνισης λοιμωδών νοσημάτων που προστατεύονται με
εμβολιασμό και άρα αυξημένο κίνδυνο για την δημόσια υγεία.
Οι πληθυσμοί αυτοί είναι οι Ρομά και οι πρόσφυγες/μετανάστες.
4. Πολύ εύκολα οι γονείς παιδιών που διστάζουν ή δεν επιθυμούν να τα
εμβολιάσουν βρίσκουν τρόπους και ξεπερνούν την διαδικασία (φέρνουν στο
σχολείο φωτοτυπημένα βιβλιάρια άλλων παιδιών που έχουν εμβολιαστεί,
βεβαιώσεις γιατρών κλπ).

Κύριε Υπουργέ εσείς για ποια υποχρεωτικότητα εμβολιασμών ακριβώς μιλάτε;
Ο εμβολιασμός, προκειμένου για την εγγραφή των παιδιών στο σχολείο είναι ήδη
υποχρεωτικός.
Φ6/304/75662/Γ1/16-05-2014Κ.Υ.Α(ΦΕΚ 1296/Β’/21-05-2014)
Α ΓΕΝΙΚΑ
Σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων 2,3 και 4 της παρ. 2 του άρθρου 11 του Ν. 4229/2014 (ΦΕΚ 8 τ. Α
/10.1.2014), όπως αντικαταστάθηκαν (περ. 3 και 4) με το άρθρο 53 του Ν. 4238/2014 (ΦΕΚ 38 τ. Α
/17.2.2014) μεταξύ των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την εγγραφή των μαθητών στο νηπιαγωγείο και
στην Α’ τάξη του δημοτικού σχολείου είναι και τα εξής:
Επίδειξη του Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού (Β.Υ.Π.) ή προσκόμιση άλλου στοιχείου, στο οποίο φαίνεται ότι
έγιναν τα προβλεπόμενα εμβόλια
Δυστυχώς πουθενά δεν ορίζεται από τον νόμο, στην περίπτωση που οι γονείς δεν θα
κάνουν τα προβλεπόμενα εμβόλια στο παιδί τους, ποια ακριβώς θα είναι η επίπτωση
όσον αφορά την εγγραφή των παιδιών, ή άλλο μέτρο που να εξασφαλίζει τον
εμβολιασμό και άρα την εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών της σχολικής κοινότητας.

Επί της ουσίας δηλαδή η μη πρόβλεψη κάποιας επίπτωσης αναιρεί την
υποχρεωτικότητα της διάταξης αυτής και ακυρώνει τον νόμο στο σημείο αυτό. Δηλαδή
με απλά λόγια είτε ένα παιδί έχει κάνει τα εμβόλια ή δεν τα έχει κάνει δεν θα παίξει
κανένα ρόλο για την εγγραφή του στους παιδικούς σταθμούς ή στην εκπαίδευση, αφού
όλα στο τέλος θα εγγραφούν.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμα χειρότερο με την διευκρινιστική απάντηση που το
Υπουργείο Παιδείας έδωσε με έγγραφο στην δημοσιότητα στις 15-12-2015 και φέρει
την υπογραφή του τότε Υπουργού Παιδείας κ Φίλη (βλέπε συνημμένο1) και που η
Ένωσή μας είχε καταγγείλει ως απαράδεκτο και είχε ζητήσει με δημόσια επιστολή
στον απελθόντα Υπουργό Υγείας καθώς και με εμφανίσεις στα μέσα επικοινωνίας να
καταργηθεί.
Από το επίσημο αυτό έγγραφο, που σημειωτέον είναι ακόμα σε ισχύ, αντιγράφουμε:
Σύμφωνα με το αρ. πρωτ.Υ1/Γ.Π.161682/22-12-2008 έγγραφο της Δlνσης Δημόσιας Υγιεινής του Υπ. Υγείας &
Κοιν. Αλληλεγγύης, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών γνωμοδότησε ότι «είναι υποχρεωτικά όλα εκείνα τα
εμβόλια που είναι ενταγμένα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και για αυτό δίνονται δωρεάν στα
πλαίσια προστασίας της Δημόσιας Υγείας. Μόνο σε περιπτώσεις ιατρικής αντένδειξης, θα μπορούν οι γονείς
να αρνηθούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους».
Οι γονείς που για οποιουσδήποτε άλλους λόγους (προσωπικά δεδομένα και πιθανές παρενέργειες) δεν
επιθυμούν τον εμβολιασμό των παιδιών τους, οφείλουν να προσκομίζουν βεβαίωση ιατρικής αντένδειξης
από: α) Περιφερειακά Γενικά Νοσοκομεία, ή β) Δlνσεις Υγιεινής της οικείας Νομαρχίας, ή γ) Ιατροκοινωνικά
Κέντρα, ή δ) Ασφαλιστικούς φορείς, ή ε) ιδιώτες ιατρούς, σύμφωνα με τον κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας
Ν.3418/28-11-2005(τ. Α' ΦΕΚ 287).
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διευκρινιστική αυτή επιστολή αφήνει πολύ μεγάλα
περιθώρια για αμφισβήτηση της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας για
εμβολιασμό. Επί της ουσίας δίνει το άλλοθι σε όλες τις αντιεμβολιαστικές ομάδες να
την ισχυρίζονται και ακόμα χειρότερα να βάζει σε σκέψη ακόμα και αυτούς τους
γονείς, που μέχρι τώρα συναινούσαν για τον εμβολιασμό των παιδιών τους.
Θα περιμέναμε η κατάργησή της να ήταν ένα από τα πρώτα μέτρα που θα είχατε
λάβει για την προστασία των εμβολιασμών.

Κύριε Υπουργέ Υγείας
Μετά από όλα αυτά και με δεδομένη την επιδημία της ιλαράς που τα τελευταία χρόνια
ταλαιπώρησε και την χώρα μας, με 3500 κρούσματα, 4 θανάτους και πάρα πολλές
σοβαρές μη αντιστρεπτές επιπλοκές, αλλά και με την σποραδική εμφάνιση και άλλων
θανατηφόρων νοσημάτων το τελευταίο διάστημα (διθφερίτιδα, κοκκύτη κλπ), που
καλύπτονται με εμβολιασμό, ζητούμε:
1. Να καταργήσετε άμεσα την απαράδεκτη διευκρινιστική απάντηση από το
Υπουργείο Παιδείας (βλέπε σχετικό συνημμένο του συνηγόρου του πολίτη).

2. Να τοποθετηθείτε δημόσια εναντίον των αντιεμβολιαστικών τάσεων και
απόψεων και να ενημερώσετε τους γονείς και τον Ελληνικό πληθυσμό ότι, το
Υπουργείο Υγείας συνιστά ανεπιφύλακτα στον πληθυσμό να εμβολιάζεται
σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα, διαβεβαιώνοντας ότι τα εμβόλια είναι το
μοναδικό μέσον για την προστασία από τα πολύ σοβαρά αυτά νοσήματα.
Επειδή αυτονόητα δεν υπάρχουν και επειδή ως Υπουργείο Υγείας εκπροσωπείτε
και ευθύνεστε για την συμπεριφορά του πληθυσμού απέναντι στον εμβολιασμό,
ακράδαντα πιστεύουμε ότι η τοποθέτηση αυτή θα αποτελέσει το σημαντικότερο
στοιχείο για να πεισθούν οι γονείς να εμβολιάζουν τα παιδιά τους.
3. Να τροποποιήσετε την σχετική παράγραφο του προς διαβούλευση
νομοσχεδίου «μπορεί να επιβάλλεται δυνάμει απόφασης του Υπουργού Υγείας,
μετά από σχετική γνωμοδότηση της ΕΕΔΥ, υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού με
σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου.». Δηλαδή κύριε Υπουργέ θα πρέπει
πρώτα να δούμε κρούσματα, να θρηνήσουμε ίσως τον θάνατο κάποιου/ων και
μετά να επιβάλουμε μέτρα υποχρεωτικότητας, καταργώντας επί της ουσίας
και με τον τρόπο αυτό τον προληπτικό χαρακτήρα των εμβολιασμών;
4. Νομοθετήστε την υποχρεωτικότητα τουλάχιστον του βασικού εμβολιασμού με
συγκεκριμένες κυρώσεις (μπορούμε να σας προτείνουμε).
Το δικαίωμα αυτών που δεν επιθυμούν να εμβολιάζονται είναι σεβαστό.
Πιστεύουμε όμως ότι δεν είναι δυνατόν το δικαίωμα των λίγων αυτών ομάδων να
βάζει σε κίνδυνο όλο τον υπόλοιπο πληθυσμό όπως αυτό συνέβη στην πρόσφατη
επιδημία της ιλαράς. Άλλες χώρες της Ευρώπης αλλά και αλλού στον κόσμο
έχουν προβλέψει και νομοθετήσει μέτρα για τις περιπτώσεις αυτές.
5. Εφαρμόστε άμεσα μέτρα, δράσεις και προγράμματα για τους Ρομά και τους
πρόσφυγες/μετανάστες. Το πρόβλημα δεν λύνεται με πυροσβεστικούς
εμβολιασμούς από διάφορες άγνωστες ΜΚΟ ή άλλες οργανώσεις, αλλά με
εφαρμοσμένα προγράμματα που θα εξασφαλίσουν την διαχρονικότητα των
εμβολιασμών και θα είναι κάτω από την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας.
Ειδικότερα για τους πρόσφυγες μετανάστες σας στέλνουμε δειγματοληπτικά το
βιβλιάριο υγείας ενός παιδιού πρόσφυγα/μετανάστη (βλέπε σχετικό συνημμένο2),
όπου ξεκάθαρα φαίνεται ότι η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού αυτού είναι
από ελλιπής έως ανύπαρκτη. Με τις προσφυγικές ροές να αυξάνουν η ανησυχία
μας για την δημόσια υγεία σε σχέση με τους εμβολιασμούς είναι μεγάλη.

Για να σταματήσουμε να θρηνούμε θύματα, πρέπει να κρατήσουμε ψηλά την
εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού της χώρας μας. Το Υπουργείο Υγείας ως το
αρμοδιότερο όργανο για την εξασφάλιση της υγείας και προστασίας του πληθυσμού
από νοσήματα που προστατεύονται με τους εμβολιασμούς, έχει την υποχρέωση να
πάρει θέση με μεγάλη σοβαρότητα για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών, καθώς
και για όλα τα απαραίτητα εκείνα μέτρα, που θα εξασφαλίσουν το υψηλό επίπεδο του
εμβολιασμού των παιδιών στην χώρα μας.

Όσον αφορά το γενικότερο νομοσχέδιο, αυτό που έχουμε να παρατηρήσουμε είναι
ότι:
Καμία προσέγγιση δεν προσπάθησε να γίνει για την συμμετοχή των επαγγελματιών
υγείας, του μαχόμενου δηλαδή γιατρού, όπως αυτός εκφράζεται και εκπροσωπείται
μέσα από τα συλλογικά του όργανα (συλλόγους και επαγγελματικές ενώσεις).
Άλλη μία φορά το πρόβλημα της δημόσιας υγείας επιχειρείται και ανατίθεται να λυθεί
με ετερόκλητους (21 άτομα), συμμετέχοντες σε επιτροπές. Το υπουργείο Υγείας πρέπει
να μάθει ότι τα προβλήματα δεν λύνονται μέσα από επιτροπές, αλλά κυρίως με την
βοήθεια και την συμβολή των καθημερινά μαχόμενων επαγγελματιών υγείας, που
απουσιάζουν παντελώς από το νομοσχέδιο αυτό.
Καλέστε μας να σας ενημερώσουμε και να σας μεταφέρουμε την άποψή μας. Δεν
πρέπει εξ άλλου να ξεφύγει της προσοχής σας ότι οι Ελευθεροεπαγγελματίες
Παιδίατροι έχουν την ευθύνη των εμβολιασμών για τον παιδικό πληθυσμό σε ποσοστό
μεγαλύτερο του 70%.

Χαιρετίζουμε την προσπάθεια κατάρτισης του παρόντος σχεδίου νόμου, ιδιαιτέρως δεδομένης της σημαντικής αναφοράς που γίνεται σε διεθνείς διακηρύξεις στο άρθρο 1. Εξίσου σημαντική είναι, η αναγνώριση της ανάγκης ανάπτυξης Εθνικής Στρατηγικής για τη Δημόσια Υγεία, όπως και εκπόνησης αντίστοιχου σχεδίου δράσης για τη δημιουργία ενός βιώσιμου και ποιοτικού συστήματος υγείας.

Τα σχόλια μας στοχεύουν στη βελτίωσή του και στη συζήτησή του με σκοπό τη συμβολή μας στην αποσαφήνιση κρίσιμων σημείων του. Ένα τέτοιο νομοσχέδιο θα πρέπει απαραίτητα να έχει σαφείς εννοιολογικούς προσδιορισμούς και λειτουργικούς ορισμούς σε αντιστοίχιση με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και τους νόμους της χώρας μας. Ιδιαίτερα ενθαρρυντική είναι η αναφορά στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), καθώς «οι στόχοι αυτοί προωθούν τη σύγκλιση των χωρών της ΕΕ, τόσο σε κοινωνικό επίπεδο όσο και σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο».

Ωστόσο, η συγκεκριμένη σαφής αναφορά στον Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) 3 και πιο συγκεκριμένα στον ΣΒΑ 3.8 (Καθολική κάλυψη υγειονομικών αναγκών (Universal Health Coverage)) και τη σχετική πρόσφατη πολιτική διακήρυξη (Σεπτέμβριος 2019) των Ηνωμένων Εθνών θα μπορούσε να συμπληρωθεί, καθώς συμβαδίζει απόλυτα με το άρθρο 2, παρ. 1 του Συντάγματος και το άρθρο 21, παρ. 3 του Συντάγματος. Συγκεκριμένα:

Άρθρο 2, Παράγραφος 1
«O σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.»

Άρθρο 21, Παράγραφος 3
«Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων».

Ιδιαίτερη σημασία για την προώθηση και ολοκλήρωση της δημόσιας υγείας (ΔΥ) έχει η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ). Το σχέδιο νόμου, πράγματι, κάνει επιτυχώς ειδική μνεία στις Διακηρύξεις του Αλμάτι (Άλμα-Άτα) και της Αστάνα αλλά θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι θα χρειαστούν και άλλα βήματα προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματικά η διασύνδεση της ΔΥ με την ΠΦΥ στη χώρα μας.

Πιο συγκεκριμένα, βάσει του άρθρου 28 του Συντάγματος, οι διατάξεις αυτές θα χρειαστεί να επικυρωθούν με νόμο, βήμα που προϋποθέτει και την επιστημονική εξέταση και αξιολόγησή τους, καθώς και την προσαρμογή τους στα τοπικά δεδομένα της χώρας μας. Σημαντικό έργο υπάρχει ήδη για το πώς θα πρέπει να αξιολογηθούν τοπικοί παράγοντες και προκλήσεις για την επιλογή αξόνων προτεραιότητας στο σύνολο των παροχών υπηρεσιών φροντίδας υγείας, περιλαμβανομένης της ψυχικής υγείας, αλλά και άλλων κοινωνικών παροχών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ανισοτήτων- και για την ενημερωμένη από την επιστημονική τεκμηρίωση χάραξη πολιτικής.

Χρήσιμα εργαλεία μπορούν να αποτελέσουν τόσο οι μελέτες που αφορούν την υφιστάμενη κατάσταση και λαμβάνουν υπόψη τα τοπικά δεδομένα, όσο και οι συστάσεις από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για το πλαίσιο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στην ΕΕ, το Συμβούλιο της ΕΕ, τις σχετικές εκθέσεις του ΟΟΣΑ κ.α.

Ως προς τις -θεμελιώδεις- αρχές που διέπουν το σχέδιο νόμου και στις οποίες χρήσιμο είναι να γίνεται σαφής αναφορά, φαίνεται να παραλείπεται ο συσχετισμός με τον νόμο 4387/2016, Κεφάλαιο Α’, Αρχές και Όργανα του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι θεμελιώδεις αρχές του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας συμβαδίζουν πλήρως τόσο με το Σύνταγμα της χώρας μας, όσο και με την ουσία του ΣΒΑ3.8.

«1. Οι κοινωνικές παροχές της Πολιτείας χορηγούνται στο πλαίσιο Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, με σκοπό την εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης και κοινωνικής προστασίας, με όρους ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης, αναδιανομής και αλληλεγγύης των γενεών. Το Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας περιλαμβάνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας για τις παροχές υγείας, το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις προνοιακές παροχές και το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης για τις ασφαλιστικές παροχές, όπως ρυθμίζεται από το νόμο αυτόν.

2. Η κοινωνική ασφάλιση, η υγεία και η κοινωνική πρόνοια αποτελούν δικαίωμα όλων των Ελλήνων Πολιτών και όσων διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα. Το Κράτος έχει υποχρέωση για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας και για την απονομή των σχετικών παροχών σε όλους όσοι πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις.

3. Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης λειτουργεί με ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους του Ε.Φ.Κ.Α.»

Περαιτέρω, σαφής αναφορά θα ήταν καλό να γίνει, δεδομένων των προαναφερθεισών προβλέψεων του Συντάγματος, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα (1966/1976) καθώς έχει τεθεί σε ισχύ στη χώρας μας βάσει του Νόμου 1532/1985. [Κύρωση του Διεθνούς Συμφώνου για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα]. Μια τέτοια προσθήκη θα επέτρεπε μια -ήδη αναγκαία- διευρυμένη προσέγγιση σε εθνικό επίπεδο, καθώς η υγεία αποτελεί τμήμα των κοινωνικών δικαιωμάτων και της κοινωνικής ασφάλισης. Η αποτύπωση θεμελιωδών αρχών όπως αυτές προκύπτουν τα διεθνή κείμενα, το Σύνταγμα και την νομολογία, δηλαδή, η αρχή της αποτελεσματικής αξιολόγησης υπηρεσιών υγείας, η αρχή της πρόσβασης στην υπηρεσία υγείας, όπως και η καθολικότητα, η προστασία της υγείας των παιδιών, η πρόληψη και η αέναη βελτίωση του συστήματος θα καθιστούσε δυνατή τη δημιουργία σαφούς πλαισίου, αλλά και θα συνεισέφερε ουσιαστικό στον προσδιορισμό περαιτέρω δράσεων εφαρμογής και ερμηνείας των διατάξεων του παρόντος σχεδίου νόμου.

Ειδική μνεία στο εν λόγω Σύμφωνο γίνεται και στη Δήλωση της Μασσαλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημόσιας Υγείας (Νοέμβριος 2019) με σαφή συσχετισμό με τον ΣΒΑ 3.8 και την αρχή «leave no one behind» (κάλυψη των υγειονομικών αναγκών όλων των ανθρώπων), ενώ αντίστοιχη μνεία για τη σημασία τέτοιων πολιτικών για την κοινωνική συνοχή και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε όλους τους τομείς γίνεται και από την Επιτροπή Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη βιώσιμων μηχανισμών λήψης απόφασης και, βεβαίως, βιώσιμης Ευρώπης (Οκτώβριος 2019).

Δεδομένων των σχετικών προβλέψεων που περιλαμβάνονται με λεπτομέρεια καλό θα ήταν να υπάρχει αποτύπωση των συνεργειών για διυπουργική συνεργασία και διατομεακή προσέγγιση για τις δράσεις προφύλαξης και θεραπείας επιδημικών, ενδημικών, επαγγελματικών και άλλων ασθενειών και της καταπολέμησης αυτών, όπως και στη δημιουργία συνθηκών που διασφαλίζουν υπηρεσίες, περίθαλψη και, ουσιαστικά, προβλέπουν και τη λήψη μέτρων που αφορούν στην πρόσβαση, προσβασιμότητα και την οικονομικά προσιτή περίθαλψη. Ο σαφής συσχετισμός και η αναφορά στη διασύνδεση ΠΦΥ και ΔΥ θα βοηθούσε περαιτέρω στη διαμόρφωση ανάλογου πλαισίου και συναφών δράσεων. Χρήσιμη θα ήταν, επίσης, η μνεία στη διεπιστημονική και διεπαγγελματική εκπαίδευση και την ολοκληρωμένη φροντίδα, περιλαμβανομένων και των καινοτόμων προσεγγίσεων που αφορούν στις συμμετοχικές διαδικασίες σχεδιασμού υπηρεσιών υγείας με τη συμπερίληψη ασθενών, φροντιστών και πολιτών.

Παρατηρούμε, ακόμα, ότι ενδέχεται να προκληθεί σύγχυση όσον αφορά στις παροχές υγείας σε χρήμα, καθώς η διαχείριση αυτών γίνεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (π.χ., επίδομα τοκετού, μητρότητας, αναπηρίας), καθώς η Εθνική Στρατηγική Δημόσιας Υγείας και ένα αντίστοιχο εθνικό σχέδιο δράσης ΔΥ δεν μπορεί να εξαιρεί όλα τα επιδόματα από τις σχετικές προβλέψεις. Συγκεκριμένα, βάσει του νόμου 4387/2016, άρθρο 53, παρ. 1, εδάφιο Α, περίπτωση β, υποπερίπτωση αα:

1. Ο Ε.Φ.Κ.Α. αποτελείται από έναν (1) κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, στον οποίο εντάσσονται, σύμφωνα με τα ειδικώς οριζόμενα στο άρθρο 51 του παρόντος, οι παρακάτω φορείς, με τους κλάδους, τομείς και λογαριασμούς τους, πλην των αναφερόμενων στο Κεφάλαιο Στ΄, ως εξής:
Α. Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων – Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών (Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.)
β. Κλάδος ασθένειας.
αα. Λογαριασμός Παροχών σε Χρήμα.

Βάσει της εν λόγω πρόβλεψης, προσδιορίζεται ότι ο ΕΦΚΑ και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που εποπτεύει τον ΕΦΚΑ, διαχειρίζεται όλες παροχές υγείας σε χρήμα. Θεωρούμε, λοιπόν, ότι η πρόβλεψη και σαφής αναφορά διυπουργικής -και κατ’ επέκταση διατομεακής- συνεργασίας και, βεβαίως, σχετικών διαβουλεύσεων με τους αρμόδιους φορείς, τα συλλογικά όργανα κ.λπ. είναι απαραίτητη.

Επιπροσθέτως, δεν αποσαφηνίζεται πώς θα διασφαλιστεί η διυπουργική συνεργασία και ενώ στο άρθρο 3 του νόμου 4386/2016 ορίζεται η σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλειας (Ε.ΣΥ.Κ.Α.) ως συμβουλευτικού οργάνου όλων των σχετικών υπουργείων με αρμοδιότητα για τη χάραξη των εθνικών πολιτικών, συγκεκριμένα:

Άρθρο 3, Παράγραφος 1
«Συνιστάται Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας (Ε.ΣΥ.Κ.Α.) ως συμβουλευτικό όργανο των Υπουργείων Υγείας, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη χάραξη των εθνικών πολιτικών, στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας. Όργανα του Ε.ΣΥ.Κ.Α. είναι ο Πρόεδρος, η Ολομέλεια και το Εκτελεστικό Συμβούλιο.»

Δεν φαίνεται να γίνεται απολύτως καμία μνεία στο Ε.ΣΥ.Κ.Α. ή πρόβλεψη για διυπουργική, διατομεακή επιτροπή ή να υφίσταται συσχετισμός σχετικά με το πώς θα λειτουργήσει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων με αρμοδιότητα μόνο την υγεία όπως, προτείνεται στο άρθρο 6 του παρόντος σχεδίου νόμου.

Γενικότερα, το σχέδιο νόμου αναφέρεται μόνο στη βασική δομή του Υπουργείου Υγείας (Γενική Γραμματεία ΔΥ), ενώ απουσιάζουν αναφορές σε άλλα Υπουργεία (Εξωτερικών, Οικονομικών, Εργασίας, Παιδείας κ.λπ.) σε μια περίοδο που όλες οι επιστημονικές προσεγγίσεις και η αντίστοιχη τεκμηρίωση στη διεθνή βιβλιογραφία, οι διεθνείς συστάσεις και διακηρύξεις στηρίζουν μοντέλα διατομεακής σύγκλισης, ώστε να καθίσταται εφικτός ο σχεδιασμός πολιτικών για τη διασφάλιση της υγείας των πολιτών και της βιωσιμότητας του συστήματος υγείας σε όλες τις πολιτικές (health-in-all-policies (HiAP)). Η σημασία των προσεγγίσεων αυτών τονίζεται στην οικονομική στρατηγική της ΕΕ, στην ανανεωμένη κοινωνική ατζέντα της ΕΕ, για πολιτική συνοχής και σε αναλύσεις βάσει μεθοδολογίας αξιολόγησης του αντίκτυπου στην υγεία και στα συστήματα υγείας (Health Impact Assessment and Health Systems Impact Assessment).

Η αποσαφήνιση όρων και ο προσδιορισμός λειτουργικών ορισμών χρήζουν, βεβαίως, διεξοδικής προσέγγισης που απαιτεί και εύλογο χρονικό περιθώριο. Ωστόσο, κρίνουμε σκόπιμο να αναφέρουμε -ως γενικότερο σχόλιο- τη σημασία της εγγραμματοσύνης στην υγεία (αναφορές στην οποία γίνονται και με χρήση του όρου αλφαβητισμός (health literacy)), καθώς η σημασία της τονίζεται από τη διεθνή επιστημονική τεκμηρίωση, με τη μέτρησή της να αποτελεί αντικείμενο συστηματικών προσπαθειών στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, ενώ στον διάλογο για τη χάραξη πολιτικής και αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ως κρίσιμος προσδιοριστής της υγείας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δίνει, επίσης, ιδιαίτερη έμφαση στη συστηματική μέτρησή της. Θα ήταν καλό να αναφερθεί και να να τονιστεί η σημασία της για την ανάπτυξη οργανωσιακής κουλτούρας εγγραμματοσύνης σε όλες τις δομές του συστήματος υγείας μας, επιτρέποντας την καλύτερη πρόσβαση και την ενημερωμένη λήψη απόφασης. Η εγγραμματοσύνη συνδέεται άμεσα και με την ενημερωμένη συγκατάθεση, τη διασφάλιση της αυτονομίας, τον σεβασμό στην προσωπικότητα του ατόμου, και την άρτια προσέγγιση από πλευράς τεκμηριωμένης πρακτικής και δεοντολογίας όσον αφορά στην από κοινού (συμμετοχική) λήψη απόφασης (shared decision-making) για κάθε ιατρική πράξη, περιλαμβανομένων και προγραμμάτων δημόσιας υγείας, όπως μαζικές παρεμβάσεις, πληθυσμιακούς ελέγχους κ.λπ.

Σύνδεσμος του συνόλου των σχολίων μας με τη συμπερίληψη των βασικών σχετικών παραπομπών:

^[6]

Χρήστος Λιονής και Ελένη Πιτέλου (Christos Lionis and Elena Petelos)

«Πανελλήνιος Σύλλογος Επαγγελματιών Αθλητισμού και Άσκησης» (Π.Σ.Ε.Α.Α.)

το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελληνίου Συλλόγου Επαγγελματιών Αθλητισμού
και Άσκησης (ΠΣΕΑΑ) υιοθετεί ομόφωνα τις παρατηρήσεις της Κοσμητείας της
Σχολής Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού και Διαιτολογίας, του Πανεπιστημίου
Θεσσαλίας επί του Νομοσχέδιου «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ
ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ»
Δηλαδή, παρότι το νομοσχέδιο ενισχύει τα αγαθά της πρόληψης και της
προαγωγής υγείας απουσιάζει εντελώς το επιστημονικό προσωπικό που είναι
αρμόδιο για την επιστημονική γνωμοδότηση πολιτικών και τον προγραμματισμό
και εφαρμογή δράσεων που αφορούν στην υγιεινή διατροφή και τη σωματική
άσκηση.

Συγκεκριμένα:
Άρθρο 9
Με βάση το Άρθρο 9, στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών
(ΔΥΠΕ) συστήνεται Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας με τμήματα
προγραμματισμού και εφαρμογής Δράσεων Δημόσιας Υγείας που μεταξύ
άλλων περιλαμβάνουν πάνω από δεκαπέντε άξονες δράσεων για προαγωγή
της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης όπως περιγράφονται
στο Άρθρο 5, παρ. 3. Οι επιστήμονες που καταρτίζουν τον
προγραμματισμό, συντονίζουν και ελέγχουν την εφαρμογή αυτών των
δράσεων είναι απολύτως απαραίτητο να έχουν ικανότητες που
αναπτύσσονται από εξειδικευμένη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση (ΠΕ)
στους τομείς της σωματικής άσκησης και διατροφής-διαιτολογίας. Για
το λόγο αυτό κάθε ΔΥΠΕ κρίνεται αναγκαίο να στελεχωθεί με μόνιμο
προσωπικό πτυχιούχων Τ.Ε.Φ.Α.Α. και πτυχιούχων
διατροφής-διαιτολογίας (προσθήκη στο Άρθρο 9).

Άρθρο 11
Στο Άρθρο 11 αναφέρεται ότι στο Υπουργείο Υγείας συστήνεται
πολυμελής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ) ως
επιστημονικό, συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο. Με βάση το
Άρθρο 12 Παρ. 1 τα μέλη της ΕΕΔΥ μεταξύ άλλων χρειάζεται να
γνωμοδοτούν σε θέματα έρευνας, μεθοδολογίας, κριτηρίων ποιοτικού
ελέγχου και αξιολόγησης επιστημονικού έργου που αφορά σε δράσεις
για προαγωγή της σωματικής άσκησης και υγιεινής διατροφής που
περιγράφονται στο Άρθρο 5 Παρ. 3. Για το λόγο αυτό στην ΕΕΔΥ
κρίνεται αναγκαίο να προστεθεί ένας επιστήμονας με ειδίκευση σε
θέματα προαγωγής της σωματικής άσκησης και ένας επιστήμονας με
ειδίκευση στη διατροφή-διαιτολογία, με ιδιαίτερο επιστημονικό και
κοινωνικό κύρος αντίστοιχα (προσθήκη στο Άρθρο 11).

Με τιμή

Νικόλαος Κωφοτόλης
Γενικός Γραμματέας Π.Σ.Ε.Α.Α.

Άνιση μεταχείριση των ζητημάτων δημόσιας υγείας

Θεσμοθετούνται οι ειδικές δράσεις Δημόσιας Υγείας που ανταποκρίνονται σε ήδη διαπιστωμένα προβλήματα Δημόσιας Υγείας και όχι ένας οργανωτικός σχεδιασμός που θα μπορεί να αναδεικνύει τις κάθε φορά προτεραιότητες και να σχεδιάζει δράσεις, όπως περιμένεις από έναν καινοτόμο νόμο.
«Οι παρεμβάσεις και οι δραστηριότητες της δημόσιας υγείας οδηγούν στην παραγωγή δημόσιων αγαθών, που είναι υποχρέωση της Πολιτείας» γράφει το άρθρο 1 παρ. 3.
Αντίστοιχα, το άρθρο 1 του 3370/2005 κατέληγε «Η δημόσια υγεία είναι, πρωτίστως, άσκηση δημόσιας πολιτικής και γίνεται με την ευθύνη του κράτους»

Παράδειγμα
Το πεδίο εφαρμογής της Δημόσιας Υγείας του άρθρου 1 είναι αποκλειστικά προσανατολισμένο στον έλεγχο και τη διαχείριση των νοσημάτων υψηλού κινδύνου! Αυτό είναι ασύμβατο με τον ορισμό της Δημόσιας Υγείας και τις λειτουργίες που έχει σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα οποία είχαν αποτυπωθεί στον ν.3172/2003 και στον ν.3370/2005!

Η Δημόσια Υγεία διεθνώς ορίζεται ως «η τέχνη και η επιστήμη της πρόληψης της ασθένειας, της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της προαγωγής της υγείας μέσω των οργανωμένων ενεργειών της κοινωνίας» (Acheson, 1988; WHO)
Οι δέκα βασικές λειτουργίες σύμφωνα με τον ΠΟΥ είναι:
1)Παρακολούθηση και επιτήρηση της υγείας και ευεξίας (wellbeing) του πληθυσμού
2)Συστηματική παρακολούθηση και απόκριση σε κινδύνους υγείας και έκτακτες καταστάσεις
3)Προστασία της υγείας, περιλαμβανομένης της περιβαλλοντικής και της επαγγελματικής ασφάλειας, της ασφάλειας τροφίμων και της ασφάλειας σε άλλους τομείς
4)Προαγωγή της υγείας, περιλαμβανομένων δραστηριοτήτων που αντιμετωπίζουν τους κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας και τις ανισότητες στην υγεία
5)Πρόληψη νοσημάτων, περιλαμβανομένης της έγκαιρης αναγνώρισής τους
6)Διασφάλιση διακυβέρνησης για την υγεία και την ευεξία
7)Διασφάλιση επαρκούς και ικανού επιστημονικού δυναμικού δημόσιας υγείας
8) Διασφάλιση βιώσιμων οργανωτικών δομών και χρηματοδότησης
9) Συνηγορία, επικοινωνία και κοινωνική ενεργοποίηση για την υγεία
10) Προαγωγή της έρευνας για την τεκμηρίωση των πολιτικών και της πρακτικής δημόσιας υγείας
Από τις παραπάνω λειτουργίες οι υπ’ αριθμ. 1-5 και 10 είναι λειτουργίες του πυρήνα της δημόσιας Υγείας (core Public Health Operations).
(βλέπε ^[7])

Είναι απόλυτη ανάγκη να παραμείνουν σε ισχύ τα σχετικά άρθρα 1-3 του ν. 3370/2005 , ποιος είναι ο λόγος που το πεδίο της Δημόσιας Υγείας περιορίζεται ενώ οι ανάγκες υγείας του πληθυσμού και η ανισότητα στην υγεία αυξάνουν τις τελευταίες δεκαετίες;

Ο Πρόεδρος Β. Διαμαντόπουλος
Η Γεν. Γραμματέας Μ. Τσαντίδου

ΘΕΜΑ:Παρατηρήσεις στο σχέδιο νόμου «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ»
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου, σκοπός του είναι η συγκέντρωση όλων των δράσεων των επιμέρους δημόσιων φορέων, αλλά και του κοινωνικού κεφαλαίου υπό κοινή εποπτεία και συντονισμό, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή διάθεση των πόρων, η σταδιακή αύξηση της δαπάνης για τη δημόσια υγεία και προκειμένου να κατανεμηθούν οι δράσεις μεταξύ των πλέον αποτελεσματικών επιχειρησιακά φορέων, κατά το πρότυπο άλλων κρατών.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης ενδεχόμενες συμπράξεις μεταξύ φορέων του δημοσίου, εθελοντικών οργανώσεων και άλλων φορέων.
Παρόλα αυτά, στο σύστημα του «εξορθολογισμού» και της σύμπραξης λείπουν οι Επισκέπτες Υγείας και ο επαγγελματικός τους φορέας, παρόλο που κατά την άποψή μας θα έπρεπε να διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο.
Η σύσταση του Π.Σ.Ε.Υ. όπως προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 40 του Ν.4058/2012 :
«2. Σκοποί του Π.Σ.Ε.Υ. είναι: α) Ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η αξιολόγηση των υπηρεσιών φροντίδας υγείας και περίθαλψης, με έμφαση στην παροχή υπηρεσιών στο σπίτι, στους χώρους εκπαίδευσης, στους χώρους εργασίας και γενικότερα στην κοινότητα, για την εξασφάλιση υψηλής στάθμης υπηρεσιών υγείας και ποιότητας ζωής για το κοινωνικό σύνολο, β) η διατύπωση εισηγήσεων σε θέματα φροντίδας υγείας και περίθαλψης με δική του πρωτοβουλία ή κατόπιν πρόσκλησης από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, γ) η εισήγηση σε θέματα εκπαίδευσης, μετεκπαίδευσης, συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του κλάδου Επισκεπτών Υγείας, η αξιοποίηση για το σκοπό αυτόν υποτροφιών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καθώς και η υλοποίησή τους………»
ΚΕΦΑΛΑΑΙΟ Α΄
Άρθρο 3
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία να προστεθεί:
Επί του άρθρου 3
* έλεγχος δυσλιπιδαιμιών στα παιδιά
* σωματομετρήσεις στην αρχή του σχολικού έτους σε συνδυασμό με τον έλεγχο εμβολιαστικής κάλυψης
Άρθρο 4
Προγράμματα Δημόσιας Υγείας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Επί του άρθρου 4
Η ανάθεση του συντονισμού και της διασύνδεσης των φορέων, και των ΟΤΑ για την καταγραφή των αναγκών του πληθυσμού να γίνεται από Επισκέπτες/τριες Υγείας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Άρθρο 5

Επί του άρθρου 5
Εφαρμογή προγράμματος υποχρεωτικού ελέγχου εμβολιαστικής κάλυψης πανελληνίως στην αρχή κάθε σχολικού έτους σε παιδιά παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων, δημοτικών από τους επισκέπτες υγείας των δημόσιων δομών, καταγραφή και εισαγωγή στον ηλεκτρονικό φάκελο του παιδιού με κωδικούς ΗΔΙΚΑ, ώστε να δημιουργηθεί ηλεκτρονικό μητρώο εμβολιασμών.
* Ενημέρωση των γονέων και παραπομπή
* Εφαρμογή ενυπόγραφης δήλωσης άρνησης εμβολιασμού του γονέα κηδεμόνα ως μέσω πίεσης
* Πρωτόκολλα ερευνητικά ώστε να δούμε την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού
* Ενημέρωση σχετικά με τα εμβόλια ανά επαγγελματικό κλάδο
* Υποχρεωτικότητα εμβολιασμού / έλεγχος για Ηπατίτιδες στην έκδοση πιστοποιητικών υγείας/ αντιτετανικός εμβολιασμός

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ
Άρθρο 6
Δομές και όργανα δημόσιας υγείας
Να προστεθεί:
* 9) Τριτοβάθμια ΝΠΔΔ εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας
Άρθρο 8
Σύσταση Τμήματος Κινητοποίησης Κοινωνικού Κεφαλαίου Υγείας στη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής.
1) Η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής …..
Να προστεθεί στο τέλος της παραγράφου:
* και με την σύμφωνη γνώμη των καθ’ ύλην αρμοδίων ΝΠΔΔ
Άρθρο 9
Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών
1.α)στην παράγραφο: Στο πλαίσιο λειτουργίας του παρόντος Τμήματος……..* για τη Δημόσια Υγεία σε συνεργασία με τα εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας ΝΠΔΔ (συλλόγους )
3.Να τροποποιηθεί:
ΤΕ Επισκεπτών Υγείας/ ΠΕ Δημόσιας και κοινοτικής Υγείας με κατεύθυνση Κοινοτικής Υγείας
Να προστεθεί:
Επανασύσταση της Σχολιατρικής Υπηρεσίας με Παιδιάτρους Οδοντίατρους και Επισκέπτες Υγείας
Άρθρο 11
Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας
Να προστεθεί:
στα μέλη Επισκέπτης Υγείας
Άρθρο 13
Οργάνωση και λειτουργία της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ)
Να προστεθεί στο τέλος του εδαφίου 3:
* Για την υποστήριξη της ΕΕΔΥ στα ζητήματα πρόληψης Αγωγής και Προαγωγής Υγείας να συγκροτηθεί Εθνική Επιτροπή με απόφαση του Υπουργού Υγείας στην οποία να καθορίζονται οι αρμοδιότητες, ο αριθμός και οι ιδιότητες των μελών, η θητεία αυτών και κάθε άλλη λεπτομέρεια της λειτουργίας της.
Η Πρόεδρος ΠΣΕΥ
Άννα Γκρόζου

Θέση Φοιτητικού Συλλόγου Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας και Διατροφής, για το Σχέδιο Νόμου «Προστασία της Υγείας και Ανάπτυξη υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας»

Κατόπιν μελέτης του σχεδίου νόμου υπό τον τίτλο «Προστασία της υγείας και ανάπτυξη των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας», το οποίο έχει τεθεί προς δημόσια διαβούλευση, επιθυμούμε να μοιραστούμε μαζί σας κάποιες σκέψεις μας και να διατυπώσουμε τους προβληματισμούς μας.
Αν και είναι πιο αναγκαία από ποτέ η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Δημόσια Υγεία, αυτό φαίνεται να μην συμπεριλαμβάνει πουθενά ουσιαστικά και υπεύθυνα το δικό μας κλάδο. Παρά το γεγονός πως, σε ολόκληρη τη διάρκεια των σπουδών μας, δίνεται ξεχωριστή σημασία στη συμβολή μας στην προστασία της Δημόσιας Υγείας, αυτό φαίνεται να μην αντικατοπτρίζεται στο παρόν σχέδιο νόμου.
Πιο συγκεκριμένα, σε ολόκληρο το σχέδιο νόμου ακόμη και αν γίνονται αναφορές σε τομείς που αφορούν το πεδίο δράσης των Διαιτολόγων, εντούτοις δε γίνεται καμία αναφορά για άμεση αξιοποίησή τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το άρθρο 11, το οποίο προβλέπει τη σύσταση Εθνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ) στην οποία όμως φαίνεται να μη συμμετέχει Διαιτολόγος. Από τη στιγμή μάλιστα που βασικοί στόχοι του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου είναι η υιοθέτηση πολιτικών πρόληψης κινδύνων δημόσιας υγείας για τους ενήλικες αλλά και για παιδιά, όπως και η υιοθέτηση των συστάσεων των διεθνών οργανισμών, κρίνεται αναγκαία η δική μας συμμετοχή. Μάλιστα, αν και στην παράγραφο 6 του άρθρου 3 ανατίθεται στην ΕΕΔΥ η εκπόνηση Πανελλαδικής Μελέτης Υγείας και Διατροφής ανά πενταετία με αντικείμενο τη μελέτη της διατροφικής συμπεριφοράς του πληθυσμού και το σχεδιασμό μέτρων, επισημαίνουμε ξανά ότι η επιτροπή αυτή δεν περιλαμβάνει Διαιτολόγο.
Ακόμη και στο πρόγραμμα με την ονομασία «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» αν και παρουσιάζεται ένα πλαίσιο δράσης στο οποίο καθοριστικό ρόλο θα έχουν οι Διαιτολόγοι, παρόλα αυτά δε διευκρινίζεται πουθενά η συμβολή μας στην υλοποίησή του.
Τη στιγμή που ακόμα δεν έχει διαχωριστεί η διαιτολογική από την ιατρική πράξη, που τα νοσοκομεία δέχονται περιορισμένο αριθμό Διαιτολόγων – Διατροφολόγων, ο οποίος δεν ανταποκρίνεται σε καμία περίπτωση στις ανάγκες τους, είναι τουλάχιστον απαραίτητη η αναγνώριση και η νομικά κατοχυρωμένη συμμετοχή μας στον τομέα της Δημόσιας Υγείας.
Παρά το γεγονός πως δεν είμαστε ακόμα επαγγελματίες αλλά φοιτητές, παρακολουθούμε με έντονο ενδιαφέρον και κριτική σκέψη τις εξελίξεις στα θέματα του κλάδου μας.

Το ΔΣ του Συλλόγου

ΚΕΦΑΛΑΑΙΟ Α΄
Άρθρο 3
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία να προστεθεί:
Επί του άρθρου 3
* έλεγχος δυσλιπιδαιμιών στα παιδιά
* σωματομετρήσεις στην αρχή του σχολικού έτους σε συνδυασμό με τον έλεγχο εμβολιαστικής κάλυψης
Άρθρο 4
Προγράμματα Δημόσιας Υγείας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Επί του άρθρου 4
Η ανάθεση του συντονισμού και της διασύνδεσης των φορέων, και των ΟΤΑ για την καταγραφή των αναγκών του πληθυσμού να γίνεται από Επισκέπτες/τριες Υγείας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Άρθρο 5

Επί του άρθρου 5
Εφαρμογή προγράμματος υποχρεωτικού ελέγχου εμβολιαστικής κάλυψης πανελληνίως στην αρχή κάθε σχολικού έτους σε παιδιά παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων, δημοτικών από τους επισκέπτες υγείας των δημόσιων δομών, καταγραφή και εισαγωγή στον ηλεκτρονικό φάκελο του παιδιού με κωδικούς ΗΔΙΚΑ, ώστε να δημιουργηθεί ηλεκτρονικό μητρώο εμβολιασμών.
* Ενημέρωση των γονέων και παραπομπή
* Εφαρμογή ενυπόγραφης δήλωσης άρνησης εμβολιασμού του γονέα κηδεμόνα ως μέσω πίεσης
* Πρωτόκολλα ερευνητικά ώστε να δούμε την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού
* Ενημέρωση σχετικά με τα εμβόλια ανά επαγγελματικό κλάδο
* Υποχρεωτικότητα εμβολιασμού / έλεγχος για Ηπατίτιδες στην έκδοση πιστοποιητικών υγείας/ αντιτετανικός εμβολιασμός

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ
Άρθρο 6
Δομές και όργανα δημόσιας υγείας
Να προστεθεί:
* 9) Τριτοβάθμια ΝΠΔΔ εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας
Άρθρο 8
Σύσταση Τμήματος Κινητοποίησης Κοινωνικού Κεφαλαίου Υγείας στη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής.
1) Η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής …..
Να προστεθεί στο τέλος της παραγράφου:
* και με την σύμφωνη γνώμη των καθ’ ύλην αρμοδίων ΝΠΔΔ
Άρθρο 9
Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών
1.α)στην παράγραφο: Στο πλαίσιο λειτουργίας του παρόντος Τμήματος……..* για τη Δημόσια Υγεία σε συνεργασία με τα εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας ΝΠΔΔ (συλλόγους )
3.Να τροποποιηθεί:
ΤΕ Επισκεπτών Υγείας/ ΠΕ Δημόσιας και κοινοτικής Υγείας με κατεύθυνση Κοινοτικής Υγείας
Να προστεθεί:
Επανασύσταση της Σχολιατρικής Υπηρεσίας με Παιδιάτρους Οδοντίατρους και Επισκέπτες Υγείας
Άρθρο 11
Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας
Να προστεθεί:
στα μέλη Επισκέπτης Υγείας
Άρθρο 13
Οργάνωση και λειτουργία της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ)
Να προστεθεί στο τέλος του εδαφίου 3:
* Για την υποστήριξη της ΕΕΔΥ στα ζητήματα πρόληψης Αγωγής και Προαγωγής Υγείας να συγκροτηθεί Εθνική Επιτροπή με απόφαση του Υπουργού Υγείας στην οποία να καθορίζονται οι αρμοδιότητες, ο αριθμός και οι ιδιότητες των μελών, η θητεία αυτών και κάθε άλλη λεπτομέρεια της λειτουργίας της.

Σύμφωνα με την διεθνή επιστημονική κοινότητα αλλά και τους στόχους και τις αρχές της παρούσας νομοθετικής πρωτοβουλίας (όπως αναλύεται παρακάτω) κρίνεται ως απαραίτητος άξονας της προαγωγής υγείας η υγιεινή διατροφή και η διατήρηση υγιούς βάρους. Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητη η παρουσία επιστημόνων Διαιτολογίας – Διατροφής σε όλες τις ομάδες που θα ασχοληθούν με την υλοποίηση του παρόντος. Οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι είναι οι μόνοι ειδικοί στον τομέα της διατροφής και της παχυσαρκίας. Άρα, ένα πρόγραμμα προαγωγής υγείας χωρίς τους ειδικούς σε βασικούς παράγοντες κινδύνου για την υγεία είναι σαφές ότι δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους του!

Σύμφωνα με πληθώρα ερευνών ανάμεσα στους βασικούς τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για μη μεταδοτικά νοσήματα (τα οποία ευθύνονται για τους περισσότερους θανάτους διεθνώς) είναι η ανθυγιεινή διατροφή, η παχυσαρκία, η κατάχρηση αλκοόλ και η καθιστική ζωή.
Στο Άρθρο 2 (παρ.2δ) του παρόντος αναφέρεται ότι η απομείωση των παραπάνω παραγόντων κινδύνου είναι μία από τις βασικές αρχές των δράσεων. Και στην παράγραφο 2ι τίθεται ως στόχος η επέκταση του προσδόκιμου ζωής των πολιτών και η βελτιστοποίηση των όρων υγείας τους σε κάθε επιμέρους στάδιο της ζωής τους. Στόχος που μπορεί να επιτευχθεί μέσω της προώθησης της υγιεινής διατροφής.
Στις Διακηρύξεις της Astana (2018) τίθεται ο στόχος του περιορισμού των μη μεταδοτικών νοσημάτων που οφείλονται στην ανθυγιεινή διατροφή κλπ.
Στις κατευθύνσεις, που ορίζονται από τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης (2015-2030) περιλαμβάνονται οι στόχοι: καλή υγεία και ευημερία και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Ο ρόλος της υγιεινής διατροφής στην καλή υγεία και ευημερία είναι γνωστός και αυτονόητος πλέον. Συμβάλλει, όμως, και στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Αναφέρεται ότι ο 7ος από τους 8 βασικούς Στόχους Ανάπτυξης του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας, FAO, με αντικείμενο τη «διασφάλιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας», θεωρεί τη μεθοδολογία της παραγωγής τροφίμων και το διατροφικό σχήμα της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής ως πρότυπα βιώσιμου διατροφικού συστήματος.

Σε συμφωνία με τον πανελλήνιο σύλλογο διαιτολόγων-διατροφολόγων ζητούμε να προβλεφθεί στο νομοσχέδιο ο ρόλος των Διαιτολόγων – Διατροφολόγων με άδεια άσκησης επαγγέλματος και να συμπεριληφθούν στο άρθρο 9 του παρόντος σχεδίου νόμου θέσεις ΠΕ Διαιτολόγων – Διατροφολόγων στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των ΔΥΠΕ, ώστε να διασφαλίσουν το σωστό συντονισμό και οργάνωση προγραμμάτων που θα αφορούν την προώθηση της υγιεινής διατροφής και σωματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, στο άρθρο 11 (παρ.3), η Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, οφείλει να συμπεριλαμβάνει τουλάχιστον έναν Επιστήμονα με ειδίκευση στην Διαιτολογία-Διατροφή, καθώς επίσης στο άρθρο 13 (παρ. 7) η Επιστημονική Γραμματεία της ΕΕΔΥ, θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν (1) υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Διαιτολογίας Διατροφής.

ΞΕΝΗ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ
ΠΤΥΧ. ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ
ΜΕΛΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ

Κύριε Υπουργέ,
αναφορικά με τη διαβούλευση επί του παρόντος νομοσχεδίου,υποβάλλω τα κάτωθι σχόλια θεωρώντας ότι αποτελούν βασικές αρχές της καλής νομοθέτησης :

1.Σε ποιό Πεδίο εφαρμογής της πολιτικής δημόσιας υγείας και Αρχές της δημόσιας υγείας αναφέρεται το νομοσχέδιο ,όταν δεν υπάρχει ΟΡΙΣΜΟΣ της Δημόσιας Υγείας{με το άρθρο 16 Τελικές διατάξεις του παρόντος, καταργείται το άρθρο 1 του ν.3370/2005(Ορισμός).Σαν άρθρο 1 λοιπόν ορίζεται ο ορισμός της Δημόσιας Υγείας για να έχουν: λόγο αναφοράς και παραγωγής νομοθετικού έργου και πρωτοβουλίας όλα τα ακόλουθα άρθρα, για να έχουν οι επαγγελματίες -λειτουργοί-εμπειρογνώμονες Υγείας(Health) και Δημόσιας Υγείας(Public Health) το επιστημονικό σημείο αναφοράς τους σε όλα τα επίπεδα, το νομοσχέδιο να στηρίζεται σε σωστή νομοθετική βάση και ο νόμος να παράγει νομοθετικό έργο και δίκαιο.
Ο Ορισμός της Υγείας ισχύει έτσι όπως το γνωρίζουμε όλοι;

2.Οι ΑΡΧΕΣ την Εθνικής Στρατηγικής Δημόσιας Υγείας μπορούν να ονομασθούν ΚΑΝΟΝΕΣ,γιατί είναι περισσότερο δόκιμος νομοθετικός όρος παραγωγής και επιβολής δικαίου μιάς Εθνικής Στρατηγικής.

3.Από τη στιγμή που οι νόμοι:2519/1997,3172/2003,3370/2005 όπως αυτοί ισχύουν μέχρι και σήμερα, παραμένουν σε ισχύ στο γενικό τους σύνολο,με το παρόν νομοσχέδιο εισάγεται πολυνομία στην ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ενώ επιβάλλεται να έχουμε στα 15-20 χρόνια εφαρμογής των νόμων για τη Δημόσια Υγεία έναν και μόνο νόμο ,γιατί η Χώρα μας έχει εμπειρία διαχείρισης οξέων κινδύνων -συμβάντων και σήμερα αντιμετωπίζει και νέο αναφυόμενο νόσημα(νέο κορωνοϊό…….)

4.Ο κίνδυνος εμφάνισης διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος στη Χώρα υφίσταται, αλλά δεν γίνεται πουθενά αναφορά για την επιβολή μέτρων στην είσοδο και διακίνηση προσώπων στη Χώρα για διάγνωση και αποτροπή νόσων(ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ)παρότι το άρθρο 20 του ν.3172/2003 συνεχίζει να ισχύει αλλά δεν έχει υλοποιηθεί και τίθεται σήμερα θέμα ισχύος του.Πρέπει να ορίζει εξουσιοδοτικός νόμος το πλαίσιο που θα ισχύει ,ώστε ακόμη και η έκδοση Υγειονομικής Διάταξης να προβλέπεται σχετικά για να υλοποιείται και να εφαρμόζεται.

5.Η ΕΕΔΥ οργανικά πρέπει να υποστηρίζεται από Δ/νση ΕΕΔΥ του Υπουργείου,για να επιτελή το έργο της γρήγορα και αποτελεσματικά.

6.Η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής μπορεί να μετονομασθεί σε Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας ,γιατί η ποιότητα ζωής προς τους λήπτες -χρήστες υπηρεσιών υγείας είναι σκοπός ,όραμα και στόχος όλου του Υπουργείου Υγείας και όχι μόνο μιάς Γενικής Διεύθυνσης.

7.Οι ΠΕ Ιατροί της Κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας μπορούν να ενταχθούν στον κλάδο Ιατρών Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ,κατόπιν αίτησής τους και είναι δίκαιο σαν ίση αντιμετώπιση με τους συναδέλφους τους να τους δοθή το δικαίωμα και να προβλεφθή στο παρόν νομοσχέδιο.

8.Για την ΕΕΔΥ η ισχύς των άρθρων που την αφορά να ξεκινά μετά από δύο(2) μήνες από τη δημοσίευση του νόμου,γιατί η συγκρότησή της και λειτουργία της απαιτεί χρόνο και η Χώρα τη δεδομένη στιγμή χρειάζεται τις αποφάσεις του ΕΣΥΔΥ(νέος κορωνοϊός και άλλοι κίνδυνοι).

9.Η συγκρότηση νέων Δ/νσεων στις ΥΠΕ(σωστή και δόκιμη ορολογία) και όχι στις ΔΥΠΕ.

10.Η ανάγκη ενός (1)και μόνο Νόμου για τη Δημόσια Υγεία(Public Health) συνεχίζει να υφίσταται με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων ,γιατί αλλοιώς έχουμε πολυδιάσπαρτη και αποσπασματική νομοθεσία με δυσκολία εφαρμογής και υλοποίησης επιμέρους άρθρων,όπως μέχρι σήμερα η εμπειρία δείχνει…….

Με εκτίμηση

Δρ Αθηνά Κύρλεση
πρ.Γενική Δ/ντρια Υπουργείου Υγείας
Οφθαλμίατρος,Ιατρός Κοινωνικής Ιατρικής-Δημόσιας Υγείας
Ιατρός Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ,Βαθμός Διευθυντή
πρ.Chief Medical Officer της Χώρας

Καταρχάς θα θέλαμε να χαιρετίσουμε την αναγνώριση από την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας του ελλείμματος στις πολιτικές δημόσιας υγείας και την προσπάθεια κατάρτισης Εθνικής Στρατηγικής Δημόσιας Υγείας με την προσπάθεια εισαγωγής για πρώτη φορά δομημένα εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου .

Οφείλουμε βέβαια να παρατηρήσουμε πως, παρότι στο ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α,΄ Άρθρο 1 τίθενται το πεδίο εφαρμογής της πολιτικής Δημόσιας Υγείας και τα περιεχόμενα του, καθώς και τονίζεται η σύνδεση της Δημόσιας Υγείας με την ΠΦΥ βάση των διακηρύξεων της Άλμα- Άτα και πρόσφατα της Αστάνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και στο Άρθρο 2 παρουσιάζονται αναλυτικά οι αρχές που διέπουν τις πολιτικές Δημόσιας Υγείας
μετά λύπης μας διαπιστώνουμε την παντελή έλλειψη ακόμα και αναφορών, πόσο μάλλον καταγεγραμμένων πολιτικών και κατευθύνσεων, για την απαραίτητη διασύνδεση ή απαρτίωση μεταξύ Δημόσιας Υγείας και ΠΦΥ, που απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα τα τελευταία 20 έτη και η ανάγκη της αναδείχθηκε έντονα στις εργασίες Παγκόσμιου Συνεδρίου για την ΠΦΥ που διοργάνωσε ο ΠΟΥ στην Αστάνα, καθώς και στην ίδια την διακήρυξη της Αστάνα και στα υποστηρικτικά κείμενα της.
Μεταφέρουμε αυτούσιο, μεταφρασμένο απόσπασμα από το οραματικό κείμενο του ΠΟΥ: A Vision for Primary Health Care in the 21st Century, World Health Organization and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2018, p13-16 ^[8], που περιγράφεται ποια είναι η σχέση της ΠΦΥ και της Δημόσιας Υγείας στην αναθεωρημένη προσέγγιση της ΠΦΥ και πως με την απαρτίωση των δυο επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία του ατόμου και για την υγεία του πληθυσμού.

H Πρωτοβάθμια Φροντίδα και οι βασικές λειτουργίες της Δημόσιας Υγείας αποτελούν τον πυρήνα των ολοκληρωμένων υπηρεσιών υγείας.
Η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις προτιμήσεις των ανθρώπων, τόσο στο επίπεδο του πληθυσμού και όσο και στο επίπεδο του ατόμου του, αποτελούν την πρώτη από τις τρεις συνιστώσες της ΠΦΥ. Οι υπηρεσίες καλύπτουν το πλήρες φάσμα από την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών μέχρι τη θεραπεία, την αποκατάσταση και την παρηγορητική φροντίδα και παρέχονται αναλόγως σε επίπεδο πληθυσμού ή ατόμου. Οι υπηρεσίες σε επίπεδο πληθυσμού και οι υπηρεσίες σε ατομικό επίπεδο είναι εγγενώς συμπληρωματικές, με το αποτέλεσμά τους να ενισχύεται μέσω της μεταξύ τους διασύνδεσης και του συντονισμού. Σε πολλά συστήματα υγείας δε, βασικές λειτουργίες που βασίζονται στον πληθυσμό παρέχονται από τις ίδιες ομάδες ΠΦΥ που είναι υπεύθυνες για τις υπηρεσίες προς το άτομο (π.χ. προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου, εκπαίδευση υγείας, προαγωγή υγείας και επικοινωνία αλλαγής συμπεριφοράς).

Υπηρεσίες σε επίπεδο ατόμου
Η πρωτοβάθμια φροντίδα είναι το σημείο εισόδου στις υπηρεσίες υγείας για το άτομο για τη συντριπτική πλειοψηφία των προβλημάτων υγείας. Βασική συνιστώσα του συστήματος υγείας, παρέχει επίσης υπηρεσίες με προσανατολισμό προς την οικογένεια και την κοινότητα, συνδέοντας τη Δημόσια Υγεία και την προσωπική υγεία. Η καλής ποιότητας ΠΦΥ συνδέεται με την αυξημένη πρόσβαση σε υπηρεσίες, καλύτερη αναγνώριση προβλημάτων και διαγνωστική ακρίβεια, μείωση των αποφεύξιμων νοσηλειών, καλύτερα αποτελέσματα υγείας (ειδικά σε δείκτες θνησιμότητας και στην ανταποκρισιμότητα των υπηρεσιών), άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων στη θνησιμότητα, χαμηλότερα ποσοστά αυτοκτονίας και υψηλότερο προσδόκιμο ζωής. Η ποιοτική πρωτοβάθμια φροντίδα είναι τεκμηριωμένη, ανθρωποκεντρική, παρέχεται στην κοινότητα, αποτελεί το σημείο πρώτης επαφής και εξασφαλίζει τη συνέχεια, την πληρότητα και τον συντονισμό της φροντίδας.

Υπηρεσίες σε επίπεδο πληθυσμού
Οι υπηρεσίες σε επίπεδο πληθυσμό χρησιμοποιούν την προσέγγιση της Δημόσιας Υγείας για τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας σε μεγάλη κλίμακα. Οι λειτουργίες της Δημόσιας Υγείας που σχετίζονται ιδιαίτερα με την προσέγγιση της ΠΦΥ και συνδέονται στενά με την πρωτοβάθμια περίθαλψη είναι η προστασία της υγείας, η προαγωγή της υγείας και η πρόληψη ασθενειών (παροχή υπηρεσιών), η επιτήρηση και η ανταπόκριση και η ετοιμότητα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (νοημοσύνη).
Σε συστήματα υγείας με ισχυρό προσανατολισμό προς την ΠΦΥ, οι λειτουργίες Δημόσιας Υγείας μπορούν να παρέχονται ως ξεχωριστά εθνικά ή περιφερειακά προγράμματα (πχ η πρόληψη ασθενειών μπορεί να περιλαμβάνει ένα βασισμένο στο σχολείο πρόγραμμα ανοσοποίησης) ή μέσω υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης (πχ πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο), αναλόγως με το τι είναι περισσότερο κατάλληλο στο κάθε περιβάλλον. Και στις δύο περιπτώσεις, οι λειτουργίες Δημόσιας Υγείας θα πρέπει να συντονίζονται και να είναι διασυνδεδεμένες μεταξύ τους και με την ΠΦΥ, σε μια συνεκτική προσέγγιση ΠΦΥ με ολοκληρωμένες πολιτικές, επαρκείς πόρους, ευθυγραμμισμένη ηγεσία και αποτελεσματική επικοινωνία. Καλύτερη διασύνδεση της Δημόσιας Υγείας και της Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σχετίζεται με βελτιώσεις στη συμπεριφορά υγείας, ενός φάσματος αποτελεσμάτων υγείας που περιλαμβάνει μειωμένα ποσοστά χρόνιων ασθενειών και καλύτερη υγεία μητέρων και παιδιών, βελτιωμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και εγγραμματοσύνη υγείας.

Γίνεται ξεκάθαρο πως η παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας στο πλαίσιο της ΠΦΥ (που αποτελεί τη μια από τα 3 κύριες συνιστώσες στην νέα προσέγγιση της ΠΦΥ), απαρτιώνεται από τις υπηρεσίες ΠΦΥ σε ατομικό επίπεδο (πρωτοβάθμια φροντίδα = primary care) και από τις αναγκαίες υπηρεσίες δημόσιας υγείας σε επίπεδο κοινότητας/ πληθυσμού (essential public health functions/operations). Oι δεύτερες αναφέρονται κυρίως στα 3 Ps (Protection, Prevention, Promotion), που όμως για να επιτευχθούν επιχειρησιακά απαιτούν την οργανωμένη λειτουργία του θεσμού του οικογενειακού γιατρού και της διεπαγγελματικής ομάδας υγείας, που αποτελούν εξ’ ορισμού τον επιχειρησιακό βραχίονα των ανωτέρω πρώτων υπηρεσιών και επομένως και του χώρου διεπαφής (interface) μεταξύ πρωτοβάθμιας φροντίδας και δημόσιας υγείας. Το παρόν νομοσχέδιο δίνει μια χρυσή ευκαιρία με την θεσμοθέτηση των τεκμηριωμένων μαζικών προσυμπτωματικών ελέγχων, που εισάγονται για πρώτη φορά δομημένα, να αναλάβει ο οικογενειακός γιατρός το ρόλο του (παρότι στο Σ/Ν δεν αναφέρεται ούτε μια φορά ο όρος οικογενειακός ιατρός) ως διαχειριστής της υγείας του εγγεγραμμένου στη λίστα του πολίτη μεμονωμένα, αλλά και του πληθυσμού ευθύνης του συνολικά. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτελέσει ο οικογενειακός γιατρός το έργο του είναι ο λειτουργικός Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας.

Μεγάλη βαρύτητα από την άλλη δίνει το Σ/Ν στους ΟΤΑ υποδεικνύοντας τους στους βασικούς φορείς υλοποίησής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Δημόσια Υγεία. Σαφέστατα η ενδυνάμωση της κοινότητας σε σχέση με το σχεδιασμό πολιτικών και την εφαρμογή δράσεων για την υγεία στην κοινότητα είναι στα ζητούμενα παγκόσμια. Αποτελεί άλλωστε μια από τις 3 συνιστώσες της νέας προσέγγισης της ΠΦΥ, όπως διαφαίνεται πάλι σε απόσπασμα από το οραματικό κείμενο της διακήρυξης της Αστάνα.

Ενδυνάμωση ανθρώπων και κοινοτήτων
Ολοένα και περισσότερο, οι άνθρωποι θέλουν και αναμένουν να έχουν λόγο στο σχεδιασμό των προτεραιοτήτων στον τομέα της υγείας και στο πώς αυτές οι προτεραιότητες εφαρμόζονται στην κοινότητά τους. Καλύτερα ενημερωμένοι και καλύτερα διασυνδεδεμένοι χάρη στα κοινωνικά δίκτυα και τους νέους τρόπους επικοινωνίας, διεκδικούν πιο άμεσα το δικαίωμά τους στην υγεία, επιδεικνύοντας συνείδηση της διακυβέρνησης και απαιτώντας λογοδοσία. Στην προσέγγιση τη ΠΦΥ, το σύστημα υγείας (μαζί με άλλους τομείς) συμβάλλει στην ενδυνάμωση των ανθρώπων μέσω βελτιωμένης εκπαίδευσης και πληροφόρησης για την υγεία. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε πληθυσμούς σε καταστάσεις ευαλωτότητας, επιδιώκοντας την ανταπόκριση στις ανάγκες πληροφόρησης και στην παροχή καθοδήγησης για τη βελτίωση της υγείας.
Η συνιστώσα αυτή της ΠΦΥ τονίζει τους βασικούς ρόλους των ανθρώπων και των κοινοτήτων ως ενεργούς συμμετέχοντες στη δημιουργία της υγείας και της ευημερίας, μέσω τριών ευρέων και αναγκαίων εκφράσεων ενδυνάμωσης και δέσμευσης: ως υποστηρικτές για πολυτομεακές πολιτικές και δράσεις για την υγεία ,• ως συνδημιουργούς των υπηρεσιών υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών • και ως αυτοεξυπηρετούμενους και φροντιστές.
A Vision for Primary Health Care in the 21st Century, World Health Organization and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2018, p18-21 ^[8]

Η συμμετοχή όμως της κοινότητας θα πρέπει να εντάσσεται στα πλαίσια ενός οργανωμένου και ολοκληρωμένου δικτύου φροντίδας υγείας. Δεν μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα, παράλληλα ή ακόμα και αντίθετα με το τοπικό δίκτυο ΠΦΥ, προάγοντας τον περεταίρω κατακερματισμό στις υπηρεσίες υγείας και κάνοντας ορατό τον κίνδυνο περιττών, δαπανηρών και κάποιες φορές επικίνδυνων επαναλήψεων…. Είναι ξεκάθαρο πως δεν είναι δυνατόν άλλος γιατρός να είναι ο οικογενειακός σου γιατρός και άλλος γιατρός- ο γιατρός του ΚΕΠ υγείας;- να είναι υπεύθυνος για την παραπομπή σου στον προσυμπτωματικό έλεγχο που περιλαμβάνει το εθνικό σχέδιο δράσης… Μόνο σύγχυση μπορεί να επιφέρει η αναφερόμενη στο άρθρο 3 υποχρέωση φορέων δημόσιας υγείας… «Οι δημόσιοι φορείς παροχής υπηρεσιών δημόσιας υγείας, καθώς και οι φορείς δημόσιας υγείας του α΄ και β΄ βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν την υποχρέωση εκπόνησης ετήσιων αναφορών-εκθέσεων για την κατάσταση υγείας του πληθυσμού αναφοράς τους». Ποιος είναι ο πληθυσμός ευθύνης στο Κέντρο Υγείας και στο ΚΕΠ Υγείας μιας πόλης;

Σε πρόσφατο άρθρο των Lionis et al οι συγγραφείς μοιράζονται τις εμπειρίες της Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης στη διασύνδεση Δημόσιας Υγείας και ΠΦΥ κατά την τελευταία δεκαετία και τις γνώσεις που αποκτήθηκαν μέσω της έρευνας, τις προσπάθειες ανάπτυξης ικανοτήτων και τις πρακτικές που επικεντρώθηκαν στην αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων δημόσιας υγείας σε περιβάλλοντα πρωτοβάθμιας φροντίδας. Τα δεδομένα αυτά δυνατόν να συμβάλλουν στο σχεδιασμό τεκμηριωμένων προσεγγίσεων και να υποδείξουν διαδρομές διασύνδεσης για την απαρτίωση Δημόσιας Υγείας και ΠΦΥ και την αντιμετώπιση προτεραιοτήτων για τη Δημόσια Υγεία.
Towards evidence-informed integration of public health and primary health care: experiences from Crete. Christos Lionis et al. PUBLIC HEALTH PANORAMA. Dec 2018. ^[9]

Ανακεφαλαιώνοντας θεωρούμε πως θα πρέπει το σημαντικό αυτό Σ/Ν να επανεξεταστεί και να αναμορφωθεί δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στη σύζευξη της Δημόσιας Υγείας με την ΠΦΥ, όπως ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αλλά και όλοι οι εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβάνοντας συγκεκριμένες κατευθύνσεις και πολιτικές που θα αντιστοιχούν στα μείζονα θέματα υγείας του ελληνικού πληθυσμού. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς και ο τομέας της ΠΦΥ, που αποτελεί διαχρονικά την αχίλλειο πτέρνα του συστήματος υγείας, τελεί υπό επαναδιαμόρφωση.
Ως ομάδα Πρωτοβουλίας για την ανασυγκρότηση της Γενικής/ Οικογενειακής Ιατρικής και της ΠΦΥ είμαστε στη διάθεση του Υπουργείου για υποβολή εξειδικευμένων προτάσεων και συζήτηση επ’ αυτών.

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

Για την Ανασυγκρότηση της Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής
και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

Υπεύθυνος Επικοινωνίας
Ανάργυρος Δ. Μαριόλης MD, PhD
Διευθυντής Κέντρου Υγείας Αρεόπολης

^[10] . ^[11] . +30 6945713380

Προτάσεις επί του σχεδίου Νόμου «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ»

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών έχει ιδρυθεί σαν Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με τον Νόμο 3599/2007.
Σκοπός του Συλλόγου είναι η προαγωγή και ανάπτυξη της φυσικοθεραπείας ως ανεξάρτητης και αυτόνομης επιστήμης και η παροχή υπηρεσιών υψηλής στάθμης στο κοινωνικό σύνολο. Οι υπηρεσίες φυσικοθεραπείας εντάσσονται στις υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ).
Η Χώρα μας αντιμετωπίζει προκλήσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας, καθώς παρατηρείται αύξηση της νοσηρότητας, που οφείλεται στον σύγχρονο τρόπο ζωής.
Στα πλαίσια της αντιμετώπισης των προκλήσεων, προβάλλεται επιτακτικά η ανάγκη της εφαρμογής προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης κυρίως σε άτομα τρίτης ηλικίας και προγράμματα πρόληψης μέσω οργανωμένων δράσεων (π.χ. πρόληψη πτώσεων στους ηλικιωμένους), καθώς η αύξηση των παθολογικών καταστάσεων (καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, υπερλιπιδαιμίες, ανοϊκά σύνδρομα κλπ.), προκαλούν πιέσεις στο σύστημα υγείας και επιβάλλουν συστηματικές δράσεις.
Η επιστήμη της φυσικοθεραπείας ασχολείται με την αναγνώριση των χαρακτηριστικών της ποιότητας ζωής του ανθρώπου και τη βελτιστοποίησή της μέσω των εργαλείων και μεθόδων προαγωγής, πρόληψης, θεραπευτικής παρέμβασης και αποκατάστασης που διαθέτει.
Παράλληλα αποτελεί αδιάσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ανθρωποκεντρικής προσέγγισης του ασθενή, που σε συνεργασία με τις διάφορες λοιπές ειδικότητες του χώρου της υγείας, προσφέρει προοπτικές προς τους ασθενείς για την αύξηση της λειτουργικότητας, επάνοδο στην καθημερινότητα και βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Οι φυσικοθεραπευτές ως επαγγελματίες υγείας έχουν τεκμηριωμένο και αδιαμφισβήτητο ρόλο στην προώθηση και στην εφαρμογή της θεραπευτικής άσκησης στην πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση πλήθους παθολογικών καταστάσεων (όπως είναι μυοσκελετικά, νευρολογικά, καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, ψυχικές νόσοι, μεταβολικά νοσήματα, διαβήτης, καρκίνος κ.α).

Στο σχέδιο Νόμου «ΠΡΟΛΗΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ» προτείνουμε:
1) στο Άρθρο 9 -Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών, στην παράγραφο:
3. Στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των ΔΥΠΕ συνιστώνται οι ακόλουθες θέσεις μονίμων υπαλλήλων και ιατρών ΕΣΥ ως ακολούθως:
Προσθήκη περίπτωσης:
Η) Κλάδος ΠΕ και ελλείψει αυτού ΤΕ Φυσικοθεραπευτών, θέσεις δύο (2).

2) Στο Άρθρο 11 -Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας.
Προσθήκη περίπτωσης
Κβ) Έναν επιστήμονα με ειδίκευση στην εφαρμογή προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης, που προτείνεται από τον Πανελλήνιο Σύλλογο φυσικοθεραπευτών.

Με εκτίμηση

ΛΥΜΠΕΡΙΔΗΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ