1. Στην παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 (Α΄115) περί Τοπικών Μονάδων Υγείας (Το.Μ.Υ.), επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο μετά τη φράση «ως αποκεντρωμένες μονάδες των Κέντρων Υγείας,» προστίθεται η φράση «υπαγόμενες διοικητικά και οργανικά σε αυτά», και η φράση «και σύμφωνη γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ» αντικαθίσταται από τη φράση «και απόφαση του ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ», β) το δεύτερο εδάφιο τροποποιείται ως προς τη στελέχωση των Τοπικών Μονάδων Υγείας (Το.Μ.Υ.), και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Οι Τοπικές Μονάδες Υγείας (Το.Μ.Υ.) συστήνονται ως αποκεντρωμένες μονάδες των Κέντρων Υγείας, υπαγόμενες διοικητικά και οργανικά σε αυτά με απόφαση του Υπουργού Υγείας, ύστερα από εισήγηση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε. και απόφαση του ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ. Οι Το.Μ.Υ. στελεχώνονται από ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό το οποίο υπάγεται στο αντίστοιχο Τμήμα του Κέντρου Υγείας της παρ. 11 του άρθρου 3 του ν. 4238/2014, ανάλογα με τον κλάδο και την ειδικότητά του, αποτελώντας μέρος της στελέχωσης αυτού.».
2. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017, η φράση «Οι Το.Μ.Υ. λειτουργούν» αντικαθίσταται από τη φράση «Οι ιατροί των Το.Μ.Υ. λειτουργούν και ως προσωπικοί ιατροί με εγγεγραμμένο πληθυσμό και οι Το.Μ.Υ.», μετά τη φράση «με εγγεγραμμένο πληθυσμό» διαγράφεται η λέξη «ευθύνης» και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Οι ιατροί των Το.Μ.Υ. λειτουργούν και ως προσωπικοί ιατροί με εγγεγραμμένο πληθυσμό και οι Το.Μ.Υ. ως μονάδες οικογενειακής ιατρικής με εγγεγραμμένο πληθυσμό και έχουν σκοπό:
α) την προαγωγή και αγωγή της υγείας του πληθυσμού που καλύπτουν,
β) την ανάπτυξη παρεμβάσεων και δράσεων προαγωγής της υγείας στο επίπεδο της οικογένειας, της εργασίας, των σχολικών μονάδων και γενικά σε όλο το φάσμα της κοινότητας σε συνεργασία με φορείς και δομές κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης,
γ) την πρόληψη, εκτίμηση και διαχείριση κινδύνου για μεταδιδόμενα ή μη νοσήματα σε ομάδες ή άτομα του πληθυσμού σε συνεργασία με τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας,
δ) τη συστηματική παρακολούθηση της υγείας του πληθυσμού ευθύνης τους,
ε) την αντιμετώπιση οξέων προβλημάτων υγείας και την κατά προτεραιότητα αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών και παραπομπή τους, εφόσον αυτό απαιτείται, στα Κέντρα Υγείας ή στα Νοσοκομεία,
στ) την προγραμματισμένη φροντίδα ενηλίκων και παιδιών,
ζ) τη συνδιαχείριση με τον θεράποντα ιατρό χρόνιων νοσημάτων στη μονάδα και κατ’ οίκον,
θ) την κατ’ οίκον φροντίδα υγείας κατ’ οίκον νοσηλεία και κατ’ οίκον αιμοληψία σε μη δυνάμενους να μεταβούν στις οικείες τους μονάδες Π.Φ.Υ.,
η) τη συμβουλευτική και υποστήριξη σε άτομα και οικογένειες,
ι) την αναγνώριση και ανίχνευση ψυχικών παθήσεων σε συνεργασία με τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας του Τομέα Ψυχικής Υγείας και αντίστοιχα την αναγνώριση και ανίχνευση περιστατικών εξαρτήσεων και παραπομπή στους αρμόδιους φορείς εξαρτήσεων,
ια) την εκπαίδευση και καθοδήγηση ατόμων και οικογενειών για τη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων και καταστάσεων υψηλού κινδύνου για την υγεία τους,
ιβ) τη συλλογή και αξιοποίηση στοιχείων επιδημιολογικής επιτήρησης, επιδημιολογικών στοιχείων και δεικτών υγείας και φροντίδας του πληθυσμού ευθύνης, σύμφωνα με το Διεθνή Υγειονομικό Κανονισμό σε συνεργασία με τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας, που συντελείται με ευθύνη του οικείου περιφερειακού Συντονιστή Το.Π.Φ.Υ..».
3. Στην παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: α) προστίθεται νέο πρώτο εδάφιο, β) στο δεύτερο εδάφιο διαγράφονται οι φράσεις «από Δευτέρα έως και Παρασκευή», γ) στο τρίτο εδάφιο η φράση «Το ωράριο μπορεί να τροποποιείται» αντικαθίσταται από τη φράση «Οι ημέρες και ώρες λειτουργίας των Το.Μ.Υ δύνανται να τροποποιούνται με απόφαση του υπουργού Υγείας», και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Οι Το.Μ.Υ λειτουργούν πέντε ημέρες την εβδομάδα σε δύο βάρδιες με δυνατότητα επέκτασης της λειτουργίας τους και κατά το Σάββατο. Το τακτικό ωράριο του ιατρικού προσωπικού των Το.Μ.Υ. είναι επτάωρο και πενθήμερο σε δύο βάρδιες ως εξής: από τις 8:00 έως τις 15:00 και από τις 14:00 έως τις 21:00. Το τακτικό ωράριο του λοιπού προσωπικού είναι οκτάωρο και πενθήμερο σε δύο βάρδιες ως εξής: από τις 7:00 ως τις 15:00 και από τις 14:00 ως τις 22:00. Οι ημέρες και ώρες λειτουργίας των Το.Μ.Υ δύνανται να τροποποιούνται με απόφαση του υπουργού Υγείας ύστερα από εισήγηση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε. και απόφαση του ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ., με κριτήρια ιδίως τη στελέχωση των Το.Μ.Υ., τον αριθμό των εν λειτουργία Μονάδων Π.Φ.Υ. στην περιοχή, τη μεταξύ τους εγγύτητα και τις ανάγκες του εξυπηρετούμενου πληθυσμού. Η ανωτέρω περί ωραρίου πρόβλεψη λαμβάνει υπόψη την Οδηγία 2003/88/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Νοεμβρίου 2003 «σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.».
4. Στην παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:
«4. Υπεύθυνος για το συντονισμό της λειτουργίας και της δράσης της Ομάδας Υγείας, ορίζεται, με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε., ένας από το ιατρικό προσωπικό της Ομάδας Υγείας. Ο Υπεύθυνος υπάγεται ιεραρχικά και διοικητικά στον αντίστοιχο Υπεύθυνο για τον Συντονισμό της Επιστημονικής Λειτουργίας του Κέντρου Υγείας. Η θητεία του Υπεύθυνου της Το.Μ.Υ. είναι διετής, με δυνατότητα ανανέωσης για δύο (2) ακόμη έτη.».
H διοικητική ένταξη των ΤΟΜΥ στα ΚΥ μόνο προβληματική μπορεί να καταλήξει.
Ήδη πολλά ΚΥ (αντιλαμβανόμενα τη δυναμική και τον θετικό αντίκτυπο του έργου που ήδη 4 χρόνια έχει αποδειχθεί με δείκτες υγείας στον εγγεγραμμένο πληθυσμό ευθύνης), προτίμησαν να έρθουν σε ευθεία αντιπαράθεση με τις ΤΟΜΥ (με αθέμιτα μέσα και πλείστο εργασιακό εκφοβισμό, φοβούμενα προφανώς ότι η ανεπάρκεια τους θα γίνει πασιφανής) στοχεύοντας σε κάμψη του ηθικού, παραιτήσεις και υποταγή σε ένα «παλιό καλό» τρόπο λειτουργίας που θα διαιωνίζεται στις συνειδήσεις και των επόμενων γενεών.
ΠΡΟΤΑΣΗ:
– Στελεχιακή ενίσχυση των δομών με δύο άτομα ανά ειδικότητα στις μονές ειδικότητες (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΙ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ).
– Πλήρης διοικητική αυτονομία των ΤΟΜΥ, με ουδεμία εμπλοκή των ΚΥ, πέραν της εκάστοτε ΔΥΠΕ.
– Λήψη ανθυγιεινού επιδόματος εργασίας σε όλες τις ειδικότητες (ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ).
Πιθανή απασχόληση ιατρικού προσωπικού το Σάββατο πρέπει να θεωρείται Εφημερία, να καταμετρείται ως τέτοια και να αμείβεται ως τέτοια.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), αποτελεί βασικό πυλώνα όλων των συστημάτων υγείας, καθώς συνιστά την πρώτη επαφή του πολίτη με τις μονάδες υγείας, παρέχει το πρώτο στάδιο αντιμετώπισης και θεραπείας, ενώ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη.
Η σωστή λειτουργία της συμβάλλει τόσο στην ορθολογική χρήση των υπηρεσιών υγείας όσο και στην ομαλή λειτουργία των δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων μονάδων και στην αποτροπή εμφάνισης και επέκτασης νέων κρουσμάτων λοιμώξεων και ασθενειών στο γενικό πληθυσμό.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος υγείας κάθε χώρας και της συνολικής κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της κοινότητας. Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Υγείας, σε μια προσπάθεια βελτίωσης της παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ σε εθνικό επίπεδο, ίδρυσε το Δεκέμβριο του 2017 τις πρώτες Τοπικές Ομάδες Υγείας (TOMY). Αυτές οι νέες μονάδες ΠΦΥ αποσκοπούν στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ΠΦΥ προς τους πολίτες, βελτιώνοντας την υγεία του πληθυσμού και συμβάλλοντας στη μείωση των δαπανών για την υγεία.
Η «Λειτουργία των Τοπικών Ομάδων Υγείας (ΤΟΜΥ)» αποτελεί ένα έργο συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, μέσω του ΕΣΠΑ, που υλοποιείται στα πλαίσια της Μεταρρύθμισης της ΠΦΥ, σύμφωνα με το στρατηγικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υγείας, όπως αποτυπώνεται στην Εθνική Στρατηγική Υγείας και δράσεις του Τομέα Υγείας στο ΕΣΠΑ 2014-2020.
Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου υλοποιείται το Υποέργο με τίτλο: «Αξιολόγηση της λειτουργίας των Τοπικών Ομάδων Υγείας (ΤΟΜΥ)». Το Υποέργο αυτό στοχεύει στην αξιολόγηση της μέχρι τώρα οργανωτικής και λειτουργικής πορείας υλοποίησης τους έργου των ΤΟΜΥ στο πλαίσιο της ΠΦΥ και την αποτίμηση του έργου στο περιβάλλον της πολιτικής της ΠΦΥ.
Έργο των ΤΟΜΥ, σύμφωνα με την Γ1α/Γ.Π.οικ.87406 ΥΑ, είναι η παροχή δωρεάν, καθολικής, κατάλληλης, αποτελεσματικής, αποδοτικής, ποιοτικής και ανθρωποκεντρικής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στον εγγεγραμμένο πληθυσμό, με έμφαση στις κοινοτικές δράσεις στο γενικό πληθυσμό συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού.
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες των ΤΟΜΥ ενισχύσουν την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και να λαμβάνουν ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, με την παράλληλη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των παρεχόμενων υπηρεσιών στη βάση της συνέχειας της φροντίδας υγείας. Με τις ΤΟΜΥ υπηρετείται η καθολική προσιτή πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες του συνόλου του πληθυσμού χωρίς διακρίσεις, και ενισχύεται η μείωση των ανισοτήτων στην υγεία.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου 4486/2017, οι Ομάδες Υγείας, οι οποίες συγκροτούνται με σκοπό την υποστήριξη του έργου των δημόσιων δομών ΠΦΥ, εφαρμόζοντας τη στρατηγική της καθολικής δωρεάν υγειονομικής περίθαλψης στον ελληνικό πληθυσμό. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ομάδες Υγείας, παρέχουν τις υπηρεσίες τους χωρίς διακρίσεις, σε όλους τους εγγεγραμμένους χρήστες εντός του Τομέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΤοΠΦΥ) στον οποίο εντάσσονται.
Σύμφωνα με το άρθρο 106 του νόμοΥ 4461/17, το έργο των διεπιστημονικών Ομάδων Υγείας αφορά στην παροχή υπηρεσιών προαγωγής, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας στον πληθυσμό της περιοχής ευθύνης τους, ο οποίος και αντιστοιχεί σε 10.000-12.000 κατοίκους.
Καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης των ΤΟΜΥ (και η μακροχρόνια εργασιακή αποκατάσταση των εργαζομένων σε αυτές τις δομές) και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που αποτελεί βασικό πυλώνα στην θωράκιση των κοινωνιών απέναντι στις υγειονομικές απειλές. Όπως επισημάνθηκε η πανδημία ανέδειξε τα χρόνια προβλήματα στην οργάνωση και λειτουργία της ΠΦΥ και της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, επιβεβαίωσε τις ανισότητες στην πρόσβαση και στην παροχή υπηρεσιών υγείας καθώς και την αξία της διασύνδεσης δημόσιας υγείας και ΠΦΥ.
Πιστεύουμε σθεναρά, σε μια ισχυρή Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για τον τόπο μας, οργανωμένη σε Διεπιστημονικές Ομάδες και με καινοτόμους ρόλους. Σε κάθε περίπτωση, αποδεικνύεται την τελευταία πενταετία και, κυρίως, και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η μεγάλη σημασία και η συμβολή των Τ.ΟΜ.Υ. στη Δημόσια Υγεία (αποτελούν και Εμβολιαστικά Κέντρα κατά της Covid-19 και αρκετοί υπάλληλοι των ΤΟΜΥ έχουν μετακινηθεί σε εμβολιαστικά κέντρα), αλλά και η αναγνώριση, σύμφωνα με τις πραγματοποιηθείσες επιστημονικές έρευνες, που αυτές έχουν από τους λήπτες υπηρεσιών υγείας.
Εφόσον οι Το.Μ.Υ. θα υπάγονται όχι μόνο διοικητικά αλλά και οργανικά πλέον στα Κέντρα Υγείας είναι απαραίτητο αυτό να συνδυάζεται και με την πλήρη ενσωμάτωση τους στο ΕΣΥ, με ανάλογη μετατροπή των συμβάσεων τους σε μόνιμες – μέσω ειδικής μοριοδότησης- μετά τη λήξη της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Οι εργαζόμενοι των ΤΟΜΥ προσλήφθηκαν με αντικειμενικά κριτήρια και μοριοδοτήθηκαν σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Ανώτατου Συμβούλιου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.). Στα τέσσερα χρόνια ύπαρξής τους λειτουργούν με απόλυτα αντικειμενικό τρόπο έχοντας ως γνώμονα την άμεση εξυπηρέτηση όλων των ληπτών υπηρεσιών υγείας χωρίς καμία διάκριση, κυρίως δίνοντας έμφαση στις ευάλωτες ομάδες, χτίζοντας μια σχέση εμπιστοσύνης με την Κοινότητα.
Οι εργαζόμενοι των ΤΟΜΥ αξιολογούνται συνεχώς για το έργο που παράγουν. Όλες οι ενέργειες και δράσεις τους είναι αποτυπωμένες μέσα από τις τριμηνιαίες Απολογιστικές Εκθέσεις που οφείλουν να στέλνουν στην οικεία ΥΠΕ, Στο Υπουργείο Υγείας αλλά και στην Διαχειριστική Αρχή, καθιστώντας έτσι όλες τις διαδικασίες που πραγματοποιούνται στις ΤΟΜΥ απολύτως διαφανείς. Γι’ αυτό το λόγο καταγράφονται τα πάντα,το σύνολο των επισκέψεων, οι δράσεις στην Κοινότητα, η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας, τα ραντεβού , οι εγγεγραμμένοι λήπτες υγείας. Επιπλέον μέσα από τη διαδικασία της ετήσιας Έκθεσης Αυτοαξιολόγησης, πραγματοποιείται και καταγραφή των προβλημάτων και διαφόρων θεμάτων προς επίλυση αλλά και η αυτοβελτίωση.
Άρθρο 33 παρ. 4
Στο νέο νομοσχέδιο, προβλέπεται Συντονιστής της δομής ΤΟΜΥ να ορίζεται μόνο από το Ιατρικό προσωπικό. «Στην παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής: 4. Στην παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:«4. Υπεύθυνος για το συντονισμό της λειτουργίας και της δράσης της Ομάδας Υγείας, ορίζεται, με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε., ένας από το ιατρικό προσωπικό της Ομάδας Υγείας. Ο Υπεύθυνος υπάγεται ιεραρχικά και διοικητικά στον αντίστοιχο Υπεύθυνο για τον Συντονισμό της Επιστημονικής Λειτουργίας του Κέντρου Υγείας. Η θητεία του Υπεύθυνου της Το.Μ.Υ. είναι διετής, με δυνατότητα ανανέωσης για δύο (2) ακόμη έτη.». Θα πρέπει να προστεθεί κάποια νομοτεχνική ρύθμιση- βελτίωση σχετικά με τον ορισμό Αναπληρωτή Συντονιστή από το υπόλοιπο προσωπικό της δομής, σε περίπτωση που ο Συντονιστής απουσιάζει για οποιοδήποτε λόγο (π.χ ασθένεια, αδεια κ.λπ.). Αυτή η ρύθμιση θα μπορούσε να εισαχθεί λόγω του μεγάλου όγκου εγγράφων που πρέπει οι ΤΟΜΥ να αποστέλλουν είτε σε καθημερινή βάση, είτε σε κάθε περίπτωση κάθε μήνα στις αρμόδιες Υ.Π.Ε ή σε άλλους φορείς.
Στο νέο νομοσχέδιο οι ΤΟΜΥ εντάσσονται λειτουργικά και διοικητικά στα Κ.Υ. Πρέπει όμως να οριοθετηθεί θεσμικά τι πρόκειται να συμβεί μετά τις 31/12/2023, όποτε και τελειώνει η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ για τους εργαζόμενους στις ΤΟΜΥ. Οι εργαζόμενοι στις δομές αυτές ξεκίνησαν από τα τέλη του 2017 ένα δύσκολο εγχείρημα, και συνέβαλαν αποφασιστικά από τα μέσα του 2020 στην αντιμετώπιση της πανδημίας, καθότι μετακινήθηκαν σε Κ.Υ και νοσοκομεία και συνεχίζουν να μετακινούνται για την κάλυψη των εμβολιαστικών κέντρων (π.χ νοσηλευτές, επισκέπτες υγείας), όπως και οι ιατροί των ΤΟΜΥ ανέλαβαν επικεφαλής στις κινητές ομάδες του ΕΟΔΥ. Πρέπει ξεκάθαρα, να αντιμετωπιστούν οι εργαζόμενοι των ΤΟΜΥ, ισάξια με το μόνιμο προσωπικό του ΕΣΥ, καθώς και να ενταχθούν σε αυτό, δηλαδή να αποτελέσουν πλέον μόνιμο προσωπικό, διότι απέδειξαν με την στήριξή τους από την ώρα που δημιουργήθηκαν και ειδικά κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης ότι είναι απαραίτητοι στην ΠΦΥ. Άλλωστε, οι ΤΟΜΥ δημιουργήθηκαν ως «ιατρεία της γειτονιάς», και οι σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί με την κοινότητα, δεν αφήνουν περιθώρια για ενδεχόμενη επαναπροκήρυξη θέσεων των εργαζομένων που ήδη εργάζονται και έχουν ήδη αποκτήσει σημαντική εμπειρία αλλά και καθημερινή τριβή με τους ασθενείς, και την κοινότητα κατ’ επέκταση.
Επιπλέον, οι εργαζόμενοι στις ΤΟΜΥ δε θα πρέπει να αποτελούν δεξαμενή άντλησης για μετακινήσεις προσωπικού σε άλλες δομές (π.χ ΚΥ), λαμβάνοντας υπόψιν την ύπαρξη κυλιόμενων πινάκων/λιστών επικουρικού προσωπικού προς πρόσληψη.
Συγχρόνως, οι εργαζόμενοι στις ΤΟΜΥ βρίσκονται δέσμιοι στο καθεστώς της «πλήρους και αποκλειστικής» απασχόλησης.
Όσοι κατέχουν τον επαγγελματικό τίτλο του Επισκέπτη – Επισκέπτριας Υγείας – Ε.Ε.Υ. με βάση τις εξειδικευμένες επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις τους, έχουν τη δυνατότητα να δραστηριοποιηθούν σε τομείς και αντικείμενα εργασίας, τα οποία προκύπτουν από τις εξελίξεις τόσο στον τομέα της Δημόσιας Υγείας όσο και στο πεδίο της κοινοτικής υγείας.
Το καθηκοντολόγιο των Επισκεπτών – Επισκεπτριών Υγείας (ΕΕΥ), ορίζεται στο ΠΔ351/1989 (ΦΕΚ 159/Α/14-6-1989). Το τελευταίο καθορίζει με ακρίβεια το αντικείμενο ΕΕΥ, όπως και το πλαίσιο εργασίας τους.
Το υπ’αριθ. 3 άρθρο, του προαναφερθέντος ΠΔ, αναφέρει ότι ο ΕΕΥ διενεργεί κατ’ οίκον επισκέψεις σε άτομα που χρήζουν συμβουλευτικής υγείας και αγωγής υγείας, κάτι το οποίο δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται στο παρόν νομοσχέδιο.
Αποτελεί αναφαίρετο επαγγελματικό δικαίωμα του ΕΕΥ, η οργάνωση, η διενέργεια εμβολιασμών, καθώς και η συμμετοχή σε προγράμματα εμβολιασμών. Θα πρέπει να διευκρινιστεί, ότι οι εμβολιασμοί, τόσο μέσα στη δομή όσο και κατ’οίκον (σε ειδικές περιπτώσεις), διενεργούνται από τον ΕΕΥ. Επίσης, στο υπ.αριθ άρθρο 3 παρ.3 αναφέρεται ότι ο ΕΕΥ διενεργεί σωματομετρικό έλεγχο αλλά και έλεγχο σωματικών διαταραχών, δηλαδή πράξεις που λαμβάνουν χώρα για την έκδοση του Ατομικού Δελτίου Υγείας Μαθητή (ΑΔΥΜ). Λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες ενέργειες, κρίνεται αναγκαία η έκδοση ατομικών κωδικών στο σύστημα συνταγογράφησης ΗΔΙΚΑ στους εργαζόμενους ΕΕΥ, με απώτερο στόχο την καταχώριση αρχικά, των εμβολίων που έχουν διενεργηθεί, τόσο στον ανήλικο, όσο και στον ενήλικο πληθυσμό, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού, αλλά και των σωματομετρήσεων των παιδιών για τη συμπλήρωση του ΑΔΥΜ.
Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να τονιστεί, ότι για να λειτουργήσει μια ομάδα υγείας είναι απαραίτητες όλες οι ειδικότητες, που εμπλέκονται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και για αυτό το λόγω δεν θα έπρεπε να τίθεται θέμα διαχωρισμού, έστω και στην ελάχιστη σύνθεση της ομάδας υγείας, ανάμεσα στις ειδικότητες, όπως για παράδειγμα στο διαχωρισμό Νοσηλευτών ή Επισκεπτών Υγείας, είναι άδικο να υποβαθμίζεται και να παραγκωνίζεται ένας ολόκληρος κλάδος.
Μια ομάδα για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να λειτουργεί με σύμπνοια και η συνεργασία θα πρέπει να στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.
Η συμβολή των ΤΟΜΥ είναι σημαντική και καθοριστική, αυτό φάνηκε και σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας, τόσο με τη μετατροπή των ΤΟΜΥ σε εμβολιαστικά κέντρα, όσο και με τις μετακινήσεις προσωπικού σε εμβολιαστικά κέντρα.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ
Άρθρο 33 παρ. 4
Στο νέο νομοσχέδιο, προβλέπεται Συντονιστής της δομής ΤΟΜΥ να ορίζεται μόνο από το Ιατρικό προσωπικό. «Στην παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής: 4. Στην παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:«4. Υπεύθυνος για το συντονισμό της λειτουργίας και της δράσης της Ομάδας Υγείας, ορίζεται, με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε., ένας από το ιατρικό προσωπικό της Ομάδας Υγείας. Ο Υπεύθυνος υπάγεται ιεραρχικά και διοικητικά στον αντίστοιχο Υπεύθυνο για τον Συντονισμό της Επιστημονικής Λειτουργίας του Κέντρου Υγείας. Η θητεία του Υπεύθυνου της Το.Μ.Υ. είναι διετής, με δυνατότητα ανανέωσης για δύο (2) ακόμη έτη.». Θα πρέπει να προστεθεί κάποια νομοτεχνική ρύθμιση- βελτίωση σχετικά με τον ορισμό Αναπληρωτή Συντονιστή από το υπόλοιπο προσωπικό της δομής, σε περίπτωση που ο Συντονιστής απουσιάζει για οποιοδήποτε λόγο (π.χ ασθένεια). Αυτή η ρύθμιση θα μπορούσε να εισαχθεί λόγω του μεγάλου όγκου εγγράφων που πρέπει οι ΤΟΜΥ να αποστέλλουν είτε σε καθημερινή βάση, είτε σε κάθε περίπτωση κάθε μήνα στις αρμόδιες Υ.Π.Ε ή σε άλλους φορείς.
ΆΡΘΡΟ 33 ΤΟΠΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΘΡΟΥ 5 Ν. 4486/2017
Στην παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4486/2017 (Α΄115) περί Τοπικών Μονάδων Υγείας (Το.Μ.Υ.), επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο μετά τη φράση «ως αποκεντρωμένες μονάδες των Κέντρων Υγείας,» προστίθεται η φράση «υπαγόμενες διοικητικά και οργανικά σε αυτά».
Εφόσον οι Το.Μ.Υ. θα υπάγονται όχι μόνο διοικητικά αλλά και οργανικά πλέον στα Κέντρα Υγείας είναι απαραίτητο αυτό να συνδυάζεται και με την πλήρη ενσωμάτωση τους στο ΕΣΥ, με ανάλογη μετατροπή των συμβάσεων τους σε μόνιμες μετά τη λήξη της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Οι εργαζόμενοι των ΤοΜΥ προσλήφθηκαν με αντικειμενικά κριτήρια και μοριοδοτήθηκαν σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Ανώτατου Συμβούλιου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.). Στα τέσσερα χρόνια ύπαρξής τους λειτουργούν με απόλυτα αντικειμενικό τρόπο έχοντας ως γνώμονα την άμεση εξυπηρέτηση όλων των ληπτών υπηρεσιών υγείας χωρίς καμία διάκριση, κυρίως δίνοντας έμφαση στις ευάλωτες ομάδες, χτίζοντας μια σχέση εμπιστοσύνης με την Κοινότητα.
Οι εργαζόμενοι των ΤοΜΥ ίσως είναι οι μοναδικοί εργαζόμενοι στην ΠΦΥ οι οποίοι αξιολογούνται συνεχώς για το έργο που παράγουν. Όλες οι ενέργειες και δράσεις τους είναι αποτυπωμένες μέσα από τις τριμηνιαίες Απολογιστικές Εκθέσεις που οφείλουν να στέλνουν στην οικεία ΥΠΕ, Στο Υπουργείο Υγείας αλλά και στην Διαχειριστική Αρχή, καθιστώντας έτσι όλες τις διαδικασίες που πραγματοποιούνται στις ΤοΜΥ απολύτως διαφανείς. Γι’ αυτό το λόγο καταγράφονται όλα ,το σύνολο των επισκέψεων, οι δράσεις στην Κοινότητα, η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας, τα ραντεβού , οι εγγεγραμμένοι λήπτες υγείας. Επιπλέον μέσα από τη διαδικασία της ετήσιας Έκθεσης Αυτοαξιολόγησης, πραγματοποιείται και καταγραφή των προβλημάτων και διαφόρων θεμάτων προς επίλυση αλλά και η αυτοβελτίωση.
Οι εργαζόμενοι των ΤοΜΥ δεν θα πρέπει να αποτελέσουν δεξαμενή για την κάλυψη των αναγκών των υπολοίπων δομών της ΠΦΥ καθώς ανήκουν σε μια ήδη δομημένη ομάδα υγείας με ξεκάθαρο ρόλο. Δε δύναται να παρέχεται συνεχής και ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας του πληθυσμού ευθύνης αλλά και ποιοτικές υπηρεσίες με υπαλλήλους δύο ταχυτήτων (μόνιμοι και ΙΔΟΧ) και ελαστικές μορφές εργασίας.
H λειτουργία των ΤΟΜΥ πρέπει να επανεξεταστεί, και να αξιοποιηθούν οι δομές αυτές, διότι το προσωπικό από τότε που άνοιξαν οι πρώτες ΤΟΜΥ, έχει αποκτήσει σημαντική εμπειρία, ειδικά ενόψει του κορωνοϊού, που μας έμαθε πολλά εδώ και δυό χρόνια, με το σημαντικότερο να αποτελεί την αξία της πρόληψης που παρέχεται μέσα από τις δομές αυτές. Τα άτομα που απασχολούνται διαθέτουν υψηλά τυπικά προσόντα και σίγουρα θα ήταν άδικο να διωχτούν στο μέλλον. Άλλωστε κάποιοι μετακινούνται σε άλλες δομές όπως λ.χ ΚΥ που λειτουργούν ως εμβολιαστικά κέντρα.
Όσον αφορά την εργασία το Σάββατο, μακάρι να βρεθούν οι ανάλογοι ιατροί που θα καλύπτουν το σαββατιάτικο πρόγραμμα. Μακάρι βέβαια να βγουν και τα αποτελέσματα για την προκήρυξη του 2021.
• Στο Άρθρο 33 στη παράγραφο 1, στην 8η σειρά της παραγράφου που αφορά την στελέχωση των ΤοΜΥ μετά τις λέξεις « ιατρικό , νοσηλευτικό» να προστεθεί η λέξη «επιστημονικό προσωπικό του Κλάδου Βιολόγων-Βιοχημικών»
(3)Η επέκταση της λειτουργίας των τοπικών ομάδων υγείας το Σάββατο θα μπορούσε να δρομολογηθεί εφόσον υπήρχε παραπάνω προσωπικό ω. Η λειτουργία το Σάββατο θα βοηθούσε μόνο σε βάση επειγόντων ώστε να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία και δεν εξυπηρετεί καμία άλλη δράση της δομής αντιθέτως θα την αποδυναμώσει. Εαν ο στόχος είναι η κάλυψη του πληθυσμού οσον αφορά στα επείγοντα θα μπορούσαμε να έχουμε ένα πρότυπο αντίστοιχο της Σουηδίας όπου οι γιατροί και το προσωπικό όλων των περιφερειακών μονάδων και των Κέντρων υγείας μιας πόλης εργάζονται εκ περιπτοπής μια ή 2 φορές τον μήνα καλύποτοντας τα επειγοντα και το Σάββατο σε μία κεντρική δομή εύκολα προσβάσιμη από τους πολίτες.
Οσον αφορά στον εγγεγραμμένο πληθυσμό η μείωση από 2250 που ισχυει σήμερα σε 2000 ασθενείς/ οφελούμενους δεν μας βρίσκει αντίθετους, υπήρξε παγιο αίτημα μας από την έναρξη του θεσμού. Το πρόβλημα όμως ξεκινάει με την ανοιχτή πρόσβαση των erv σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως εγγραφής σε προσωπικό ιατρό. Αυτό ως αρχή αναιρεί τον σχεδιασμό αφού υπάρχει κίνδυνος τα ρβ να κλείνονται από πολίτες μη εγγεγραμμένους και οι ασθενείς που ήδη παρακολουθούνται να μην βρίσκουν ραντεβού.
ΣΤο εδάφιο(4) για την θητεία των συντονιστών τα σχόλια και για άλλους επαγγελματίες υγεάις είναι ορθά. Θεωρητικά θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε μέλος της ομάδας υγείας γνωρίζει τεκμηριωμένα τις ανάγκες του πληθυσμού. Το μεταπτυχιακό στη Δημόσια υγείας ενδεχομένως να ήταν ενα προσόν όμως η ΠΦΥ είναι λίγο διαφορετική σε σχέση με ότι διδάσκεται σε αυτό. Ποιο κοντινό είναι το μεταπτυχιακό στην ΠΦΥ. Επίσης εαν υπήρχε κάποιο σεμινάριο ( πχ 6μηνο) που θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν όλοι, τότε η ανάλυψη της ευθύνης ανα διετία από διαφορετικό μέλος της ομάδας θα ήταν εφικτή και δόκιμη.
Διευθύντρια ΕΣΥ
Συντονίστρια 4η ΤΟΜΥ Ηρακλείου
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης
ESPCG Excecutive Board Member (www.espcg.eu)
«4. Υπεύθυνος για το συντονισμό της λειτουργίας και της δράσης της Ομάδας Υγείας, ορίζεται, με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε., ένας από το ιατρικό προσωπικό της Ομάδας Υγείας. Ο Υπεύθυνος υπάγεται ιεραρχικά και διοικητικά στον αντίστοιχο Υπεύθυνο για τον Συντονισμό της Επιστημονικής Λειτουργίας του Κέντρου Υγείας. Η θητεία του Υπεύθυνου της Το.Μ.Υ. είναι διετής, με δυνατότητα ανανέωσης για δύο (2) ακόμη έτη.».
Λαμβάνοντας υπόψιν και την ύπαρξη διοικητικού προσωπικού προτείνω η ευθύνη της λειτουργίας να ανατίθεται στο Διοικητικό Προσωπικό εφόσον διαθέτει και σχετικό μεταπτυχιακό στη Διοίκηση και όχι στο ιατρικό προσωπικό που είναι επιφορτισμένο και με την εξέταση των ασθενών.
Ο θεσμός του δωρεάν δημόσιου οικογενειακού ιατρού με εγγεγραμμένο πληθυσμό ευθύνης που πραγματώνεται μέσω των ΤΟΜΥ έχει σημαντικότατη δυναμική στην προαγωγή του επιπέδου υγείας του πληθυσμού και την αποφόρτιση των νοσοκομείων.
Η σχέση ασθενούς και οικογενειακού ιατρού είναι μοναδική σε επίπεδο πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας και εμπνέει αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας στον ασθενή. Αυτό ευοδώνεται ακόμη περισσότερο όταν παρέχεται προοπτική σταθερότητας στη σχέση εφόσον βέβαια και ο ασθενής μένει ικανοποιημένος από τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Συνεπώς, οι θέσεις ιατρών ΤΟΜΥ ιδανικά θα πρέπει να είναι μόνιμες και ο θεσμός στο σύνολο του θα πρέπει να ενισχυθεί ουσιαστικά.
Όσον αφορά στην παράγραφο 3 πέρι τρόπου λειτουργίας των ΤΟΜΥ:Α)η λειτουργία τους πρέπει να είναι ΜΟΝΟ 5νθήμερη όπως αυτό υποστηρίζει η φιλοσοφία των ιατρείων της γειτονιάς και με βάση τα ευρωπαικά πρότυπα που έχει βασιστεί η σύνθεση,λειτουργία τους Β) η πλειονότητα των επαγγελματιών που τις απαρτίζουν τη δεδομένη στιγμή τίς επέλεξαν με βασικό κριτήριο την 5νθημερη εργασία [εκτός ΣΚ και αργίες] και το ωράριο [πρωί – απόγευμα]
Όσον αφορά στην παράγραφο 4 περί ανάληψης ρόλου συντονιστή: η ιδιότητα του συντονιστή μπορεί να έρθει εις πέρας και από κάποιον άλλον επαγγελματία πλην ιατρού όταν υπάρχουν οι κατάλληλες δεξιότητες διότι ο αποκλεισμός των υπολοίπων ειδικοτήτων που απαρτίζουν τις ΤΟΜΥ απο την ανάληψη συντονισμού
δημιουργεί την εντύπωση μη ικανότητας χειρισμού του ρόλου αυτού και συνάμα της απαξίωσης τους…
Οι ΤΟΜΥ πρέπει να έχουν ΔΙΑΚΡΙΤΟ ρόλο από τα ΚΥ, να λειτουργούν δηλαδή ως ΑΝεΞΑΡΤΗΤΕΣ δομες διότι θα δημιουργηθούν φαινόμενα σύγχυσης μεταξύ του προσωπικού των 2 αυτών δομών
Όσον αφορά στην παράγραφο 3: Α) η λειτουργία των ΤΟΜΥ πρέπει να είναι ΜΟΝΟ 5νθήμερη γιατί η φιλοσοφία τους και με βάση τα πρότυπα του εξωτερικού δηλώνει ότι ΠΡΕΠΕΙ να λειτουργούν ως ιατρεία της γειτονιάς Β) η πλειοψηφία των ανθρώπων-επαγγελματιών που στελεχώνουν αυτή τη στιγμή τις ΤΟΜΥ, τίς επέλεξαν για το ωραρίο (πρωί – απόγευμα) και το 5νθημερο [εκτός ΣΚ και αργίές]
Η επαναλειτουργία και ο επανασυντονισμός της υπηρεσίας τόμυ είναι στη σωστή κατεύθυνση .θα πρέπει να οργανωθεί πάρα πολύ σωστά και να φέρει αποτελέσματα είτε είναι πρωινές η βάρδιες ,είτε είναι απογευματινές.
Το σύστημα της δημόσιας υγείας πρέπει να επανασυντονιστη να επανασχεδιαστεί σε μεγάλο βάθος.
Δυστυχώς από το 2021 όπου έχει βγει η προκήρυξη για τη στελέχωση των τόμυ ,ακόμα δεν έχουν βγει οι οριστικοί πίνακες και έχουμε 2022. Κάποια στιγμή πρέπει οριστικά να οριστικοποιηθούν οι τελική πίνακες.
Προτάσεις του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών για τη στελέχωση των Το.Μ.Υ με φυσικοθεραπευτές:
Σύμφωνα με τις προβλέψεις οι σκοποί των ΤΟ.Μ.Υ και ειδικά οι:
ζ) τη συνδιαχείριση με τον θεράποντα ιατρό χρόνιων νοσημάτων στη μονάδα και κατ’ οίκον,
θ) την κατ’ οίκον φροντίδα υγείας κατ’ οίκον νοσηλεία και κατ’ οίκον αιμοληψία σε μη δυνάμενους να μεταβούν στις οικείες τους μονάδες Π.Φ.Υ.,
η) τη συμβουλευτική και υποστήριξη σε άτομα και οικογένειες,
ι) την αναγνώριση και ανίχνευση ψυχικών παθήσεων σε συνεργασία με τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας του Τομέα Ψυχικής Υγείας και αντίστοιχα την αναγνώριση και ανίχνευση περιστατικών εξαρτήσεων και παραπομπή στους αρμόδιους φορείς εξαρτήσεων,
ια) την εκπαίδευση και καθοδήγηση ατόμων και οικογενειών για τη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων και καταστάσεων υψηλού κινδύνου για την υγεία τους,
είναι απαραίτητη η παρουσία Φυσικοθεραπευτή στις Το.Μ.Υ γιατί στο πλαίσιο των επιστημονικών αρμοδιοτήτων του, ο/η φυσικοθεραπευτής/-τρια:
αα) προάγει την υγεία του πληθυσμού,
ββ) αξιολογεί και παρέχει υπηρεσίες φυσικοθεραπευτικής φροντίδα υγείας (θεραπεία, πρόληψη και αποκατάσταση)
γγ) αποβλέπει στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής,
δδ) συμμετέχει ενεργά στο συντονισμό και τη συνέχεια της φυσικοθεραπευτικής φροντίδας καθώς και τη διασφάλιση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας,
εε) παρέχει υπηρεσίες κατ’ οίκον, φροντίζει για την πρόληψη και αποφυγή κατακλίσεων, δυσκαμψιών σε άτομα μειωμένης κινητικότητας. και εκπαιδεύει τους οικείους γι΄ αυτό.
στστ) από κοινού με την υπόλοιπη ομάδα εφαρμόζει πολιτικές πρόληψης και ιδίως για την πρόληψη πτώσεων σε ηλικιωμένους , για την διαχείριση μεταβολικών συνδρόμων (διαβήτης, παχυσαρκία, οστεοπόρωση κλπ), για την οργάνωση προγράμματος πρόληψης σε καρδιοπαθείς και σε άτομα με νευρολογικές παθήσεις (Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ, κλπ), ιδίως με τον σχεδιασμό και την εκπόνηση προγραμμάτων Θεραπευτικής άσκησης.
Λυμπερίδης Πέτρος
Πρόεδρος Π.Σ.Φ
Απαραδεκτη η παραγραφος 3, που ουσιαστικα καταργειτε την καθημερινη 5μερη εργασια των ιατρων και εισαγετε τη δυνατοτητα να ειναι και Σαββατο μια απο τις 5 μερες εργασιας.
Η εργασια το Σαββατο ανεκαθεν θεωρειτο εφημερια οπως συμβαινει στα νοσοκομεια του ΕΣΥ εξαλλου.