1. Η αφαίρεση οργάνων από αποβιώσαντα δότη επιτρέπεται με σκοπό τη μεταμόσχευση και εφόσον:
α) Ο αποβιώσας είχε εν ζωή παράσχει τη συναίνεσή του για τη δωρεά των οργάνων και
β) έχει επέλθει ο θάνατος.
2. Αν δεν υπάρχει καταγεγραμμένη άρνηση ή συναίνεση του αποβιώσαντα, η αφαίρεση επιτρέπεται μόνον εφόσον οι οικείοι του αποβιώσαντα συναινέσουν σε αυτήν. Η λήψη της σχετικής απόφασης από τους οικείους του αποβιώσαντος γίνεται με γνώμονα τη βούλησή του και με σεβασμό στην τυχόν προγενέστερη προφορικώς εκφρασμένη επιθυμία του. Ως «οικείοι» για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου νοούνται ο σύζυγος ή σύντροφος συνδεόμενος με σύμφωνο συμβίωσης, τα ενήλικα τέκνα, οι γονείς και τα ενήλικα αδέρφια. Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ των οικείων, υπερτερεί η γνώμη του πλησιέστερου οικείου με τη σειρά που αναφέρονται στο τρίτο εδάφιο. Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ οικείων της ίδιας τάξης, δεν πραγματοποιείται η αφαίρεση. Εάν δεν ανευρίσκονται οι οικείοι, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία στην απόφαση της παρ. 3 του άρθρου 41, και δεν υπάρχει εκφρασμένη βούληση του αποβιώσαντα, η αφαίρεση πραγματοποιείται.
3. Οι ιατροί υποχρεούνται να σεβαστούν την εκφρασμένη βούληση του αποβιώσαντα, ακόμη και αν οι οικείοι εκφράζουν αντίθετη άποψη.
4. Η δωρεά από ανήλικο επιτρέπεται εάν συναινούν σε αυτό οι γονείς ή ο γονέας που έχει την επιμέλεια του τέκνου. Εάν δεν υπάρχουν ή έχουν εκπέσει από τη γονική μέριμνα, η συναίνεση παρέχεται από τον επίτροπο.
5. Η συναίνεση των οικείων παρέχεται με έγγραφη δήλωση, σύμφωνα με το υπόδειγμα που συντάσσει και διανέμει στους φορείς υγείας ο ΕΟΜ. Η γνησιότητα της υπογραφής των παρεχόντων τη συναίνεση βεβαιώνεται με κάθε πρόσφορο μέσο κατά τις κείμενες διατάξεις ή με δύο μάρτυρες που δεν ανήκουν στη Μονάδα Μεταμόσχευσης. Έως την έκδοση και διανομή του σχετικού εντύπου από τον ΕΟΜ, αρκεί η έγγραφη παροχή της συναίνεσης να είναι ρητή και σαφής.
6. Η δήλωση της συναίνεσης ή της άρνησης στη δωρεά οργάνων γίνεται προς τον ΕΟΜ είτε ηλεκτρονικά μέσω σχετικής εφαρμογής, η οποία αναπτύσσεται για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας και του ΕΟΜ από την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε.» (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.), είτε με έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Για τη δήλωση δεν απαιτείται συγκεκριμένος τύπος, αρκεί να συνάγεται ρητά και αβίαστα η ακριβής βούληση του προσώπου. Η κατά το πρώτο εδάφιο συναίνεση ή άρνηση παρέχεται από ενήλικο πρόσωπο που έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα ή τελεί υπό επικουρική δικαστική συμπαράσταση υπό τις προϋποθέσεις της περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 6.
Στο άρθρο αυτό προτείνουμε να προβλεφθεί ο θεσμός του «πληρεξούσιου υγείας», δηλαδή του προσώπου που έχει οριστεί από τον ασθενή να λαμβάνει για λογαριασμό του αποφάσεις σε θέματα υγείας, όταν ο ίδιος δεν είναι σε θέση να το κάνει. Ο θεσμός αυτός προβλέπεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμος για τη δωρεά, σε περιπτώσεις που ο ασθενής είχε εξουσιοδοτήσει π.χ. τη/τον σύντροφό του να λαμβάνει τέτοιες αποφάσεις, ενώ οι συγγενείς από συναισθηματικούς λόγους είναι αντίθετοι προς τη δωρεά.
Επί του άρθρου 10 προτείνουμε να προβλεφθεί ο θεσμός του «πληρεξουσίου υγείας», δηλαδή του προσώπου που έχει οριστεί από τον ασθενή να λαμβάνει για λογαριασμό του αποφάσεις σε θέματα υγείας, όταν ο ίδιος δεν είναι σε θέση να το κάνει. Ο Θεσμός αυτός προβλέπεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμος για τη δωρεά σε περιπτώσεις που ο ασθενής είχε εξουσιοδοτήσει πχ τη/το σύντροφό του να λαμβάνει τέτοιες αποφάσεις, ενώ οι συγγενείς από συναισθηματικούς λόγους είναι αντίθετοι προς τη δωρεά. Με το σχέδιο νόμου, όπως έχει αναρτηθεί στη διαβούλευση, στις περιπτώσεις αυτές η δωρεά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Για τον Π.Σ.Ν
Ο Πρόεδρος κ. Γρ. Λεοντόπουλος
Κανονικά θα έπρεπε όλοι οι αποβιώσαντες να γίνονται αυτομάτως δότες οργάνων και η συναίνεση να είναι προαιρετική εκτός και αν υπάρχει καταγεγραμμένη άρνηση του αποβιώσαντα.
Μόνο έτσι θα προχωρήσει το σύστημα των μεταμοσχεύσεων και όχι να προσπαθεί να πείσει ο συντονιστής μεταμοσχεύσεων ή ο ιατρός τους συγγενείς του θανόντος να συναινέσουν στην δωρεα, την ύστατη στιγμή.
Έχοντας υπόψη ότι:
1)Σε ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου δεν απαιτείται η συναίνεση με υπογραφή οικείων του θανόντα, έχουν επιτευχθεί υψηλά ποσοστά 30 έως 40 μεταμοσχεύσεων από Θανόντα δότη ανά εκατομμύριο πληθυσμού , ενώ στη χώρα μας (που πχ.είναι «αρνητική» πρωταθλήτρια στα τροχαία θανάσιμα δυστυχήματα στην ΕΕ) το ποσοστό είναι μόνο 6,6 μεταμοσχεύσεις ανά εκατομμύριο πληθυσμού.
2)Η χώρα μας δαπανά ποσά εκατοντάδων εκατομμυρίων τον χρόνο για δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική περίθαλψη καθώς και για επιδόματα αναπηρίας για χιλιάδες ασθενών που αναμένουν μεταμόσχευση σε λίστα αναμονής για πάνω από 10 έτη
Προτείνεται να επανεξετασθεί η μέθοδος της υποχρεωτικής υπογραφής των οικείων για μεταμόσχευση από δυνητικούς θανόντες δότες και να μετατραπεί σε προαιρετική ώστε να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά μεταμοσχεύσεων και επακόλουθη ελάφρυνση του ως άνω 2) προϋπολογισμού.
Εύγε. Το άρθρο θα καθησυχάσει του δότες και τους συγγενείς τους.
Το ρθρο αυτό θα καθησυχάσει συγγενείς δυνητικών δοτών και δότες