1. Σκοπός του Μέρους Β΄ είναι η προσαρμογή στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις του δικαίου των μεταμοσχεύσεων, με το οποίο έχει ενσωματωθεί στη ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2010/53/ΕΕ (αρχικά 2010/45/ΕΕ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, σχετικά με τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας των ανθρώπινων οργάνων που προορίζονται για μεταμόσχευση (L 207/06.08.2010), και η βελτίωση των μεταμοσχευτικών επιδόσεων της Ελλάδας διεθνώς.
2. Σκοπός του Μέρους Γ΄ είναι η συμπλήρωση και επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου που διέπει τον εθνικό φορέα μεταμοσχεύσεων, προκειμένου να ασκήσει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές του στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων.
Το νομοσχεδιο είναι μια πρωτοποριακή προσπάθεια για την Ελλάδα. Βασίστηκε σε επιστημονική μελέτη των καθηγητών κ.Βασίλειο Παπαλόη και κ.Ηλία Μόσιαλο.
Προβάλλεται ιδιαίτερα η ανάγκη να τοποθετηθούν υπεύθυνα οι πολίτες για την διάθεση των οργάνων τους μετά θάνατο, ενω συγχρόνως αναβαθμιζεται θεσμικά το θέμα των μεταμοσχέυσεων σε οργανωτικό και διοικητικό επίπεδο.
Η συνειδητή προσφορά ζωής σε συνανθρώπους μας, μέσα από μια υπεύθυνη και σοβαρή διαδικασία, αποτελεί μέγιστη πράξη αλληλεγγύης και ανθρωπιάς.
Το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων» αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα για την ενίσχυση του Θεσμού της Δωρεάς Οργάνων, καθώς και την Αύξηση του Αριθμού των Μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα, το οποίο εκτιμάται ότι θα έχει ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στην αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων υγείας στην χώρα μας, που συνδέονται με την επιβίωση, καθώς και την βελτίωση της ποιότητας ζωής σημαντικού αριθμού ασθενών.
Τα Σχέδιο Νόμου αξιοποιεί ένα σημαντικό τμήμα του περιεχόμενου της ολοκληρωμένης και επιστημονικά άρτιας Μελέτης, που αφορά στο «Εθνικό Σχέδιο για την Δωρεά και την Μεταμόσχευση Οργάνων», η οποία εκπονήθηκε, με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση, από ομάδα διεθνώς αναγνωρισμένων επιστημόνων, υπό την καθοδήγηση και επίβλεψη των Καθηγητών κ.κ. Ηλία Μόσιαλου και Βασίλειου Παπαλόη.
Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει να σημειωθεί η αρνητική έκπληξη από την διαπίστωση ότι, στο περιεχόμενο του Σχεδίου Νόμου δεν περιλαμβάνονται:
α. Η πρόβλεψη της ανωτέρω Μελέτης να αποτελέσει ο Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) Ανεξάρτητη Αρχή, με στόχο την ενίσχυση του κύρους του, καθώς και την διασφάλιση της ουσιαστικής οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας του.
Σε κάθε περίπτωση η εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων του ΕΟΜ για την αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου, θα πρέπει να αποτελεί καθοριστική προτεραιότητα.
β. Οι ιδιαίτερα σημαντικές προτάσεις της ανωτέρω Μελέτης, που αφορούν στα πολύ κρίσιμα Θέματα της Πρόληψης, με στόχο τον περιορισμό των αναγκών σε μεταμοσχεύσεις, καθώς και της Παρακολούθησης της Υγείας των Ληπτών των Οργάνων, με στόχο την διασφάλιση της μακροχρόνια βιωσιμότητα τους και της ποιότητας ζωής των ληπτών.
Και τα δύο ανωτέρω θέματα αποτελούν καθοριστικές παραμέτρους της αποτελεσματικότητας του συνολικού Πλαισίου Δωρεάς και Μεταμόσχευσης Οργάνων και κατά συνέπεια κρίνεται απολύτως απαραίτητο οι ανωτέρω Προτάσεις της Μελέτης να περιληφθούν στο συγκεκριμένο Σχέδιο Νόμου, ή τουλάχιστον να περιληφθεί αναφορά – πρόβλεψη για την άμεση θεσμοθέτηση τους.
Ιδιαίτερα κρίσιμο ζήτημα θεωρείται, επίσης, η διασφάλιση των απαραίτητων προϋποθέσεων για την στην πράξη ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή του συνόλου των προβλέψεων – διατάξεων του Σχεδίου Νόμου, ήτοι:
• σταθερή και διαρκής πολιτική βούληση,
• συνεκτικός συντονισμός από κατάλληλη επιστημονική ομάδα υλοποίησης
• επαρκής χρηματοδότηση για το σύνολο των παρεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης κατάλληλων και επαρκών Δικτύων Δωρεάς και Μεταμόσχευσης.
Το Νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του δικαίου για δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων, βασισμένο στο Εθνικό Σχέδιο για τις μεταμοσχεύσεις το οποίο εκπονήθηκε με την εργασία, επιμέλεια και τον συντονισμό των εξαίρετων και διεθνώς καταξιωμένων Καθηγητών, των κ.κ. Βασίλειου Παπαλόη και Ηλία Μόσιαλου, αποτελεί μία σοβαρή προσπάθεια αλλαγών με σκοπό η χώρα μας από ουραγός στις μεταμοσχεύσεις να καταστεί πρωτοπόρος. Πολλές καινοτόμες προτάσεις οι οποίες αν εμπλουτιστούν με ορισμένα επιπλέον στοιχεία του Εθνικού Σχεδίου τα οποία αυτή τη στιγμή απουσιάζουν αλλά και χρήσιμες προτάσεις από φορείς και πρόσωπα με ιδιαίτερη γνώση και εμπειρία, όπως αυτές κατατίθενται στη διαβούλευση, είναι βέβαιο ότι θα διασφαλίσουν την επιτυχία του εγχειρήματος.
Μία επιπλέον πρόταση η οποία στοχεύει στην αλλαγή της παιδείας και της νοοτροπίας των Ελλήνων σε αυτό το σοβαρότατο θέμα, είναι η διδασκαλία στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της ενότητας Δωρεά οργάνων και μεταμοσχεύσεις, μέσα από το μάθημα – αντικείμενο Αγωγή Υγείας, το οποίο πρέπει επιτέλους να εισαχθεί ως αυτόνομο, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η σχετική πρόταση του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου προς το Υπουργείο παιδείας η οποία ως σήμερα παραμένει αναπάντητη, με την έμπρακτη στήριξη του Υπουργείου Υγείας, μπορεί να υλοποιηθεί. Το παράδειγμα άλλων χωρών όπως η Ισπανία, συνηγορεί υπέρ της αναγκαιότητας για Αγωγή Υγείας στα σχολεία. Τόσο η ιδέα και άποψη για τις μεταμοσχεύσεις θα αλλάξει σταδιακά και θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη προσφορά οργάνων στην Ελλάδα, όσο και σε πολλά άλλα θέματα δημόσιας υγείας θα αλλάξει η νοοτροπία και η συμπεριφορά των Ελλήνων με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη. Ένας τομέας όπου η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας αναφέρεται συχνά τελευταία και σαφώς έχει κάνει βήματα, έστω και αργά και διστακτικά.
Συγχαρητήρια στους δύο Καθηγητές – συντονιστές της εκπόνησης του Εθνικού Σχεδίου και σε όλους όσους συμμετείχαν σε αυτή την εξαιρετική προσπάθεια.
Δρ Ανδρέας Παπανδρούδης
Αντιπρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Έβρου
Μέλος ΔΣ ΠΙΣ
To ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες της Υγείας που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταμόσχευσης οργάνων, έχοντας συμμετάσχει μέχρι τώρα στις διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που προτάθηκε, θεωρεί υποχρέωσή του να θέσει στον δημόσιο διάλογο τις απόψεις του, επί βασικών θεμάτων στην πρόταση νόμου που γνωστοποίησε το Υπουργείο Υγείας.
1. Θεωρεί θετικό, το ότι πρόκειται να ψηφιστεί ο παρώνν νόμος για τις μεταμοσχεύσεις.
2. Ο προτεινόμενος από το Υπουργείο Υγείας νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής, η οποία συνέταξε την αρχική πρόταση νόμου, που αποσκοπούν στις επικαιροποιημένες ανάγκες ενός σύγχρονου συστήματος μεταμοσχεύσεων.
3. Υπάρχουν ορισμένες βασικές απουσίες από τον προτεινόμενο νόμο, οι οποίες τον αποδυναμώνουν σημαντικά, αλλά αποδυναμώνουν επίσης και τις αλλαγές που αυτός περιλαμβάνει.
α. Η απουσία πρόβλεψης για σταθερή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.
Αυτό που προέβλεπε η Επιτροπή ήταν η εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης με ποσό που ανερχόταν περίπου στα 2.000.000 ευρώ, ποσό κατ’ ελάχιστα απαραίτητο για τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού ΕΟΜ. Η πρόβλεψη της Επιτροπής, ο ΕΟΜ να χρηματοδοτείται με το ποσό αυτό από τον ΕΟΠΥΥ, σχετίζεται με το γεγονός ότι ο ασφαλιστικός φορέας είναι εκείνος ο οποίος κερδίζει χρήματα από τις μεταμοσχεύσεις έναντι της αιμοκάθαρσης. Η τελευταία, είναι ακριβότερη κατά 60% τουλάχιστον, συγκριτικά με τη μεταμόσχευση.
β. Δεν προβλέπεται σύγχρονο οργανόγραμμα καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό στον ΕΟΜ, ενώ απαλείφεται και ο θεσμός του τοπικού Συντονιστή. Ο τελευταίος, είναι κοινά αποδεκτό το πόσο απαραίτητος είναι για να αυξηθεί η δωρεά και να προωθηθεί η μεταμόσχευση.
γ. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για πρόσληψη από τον ΕΟΜ και όχι από τον ΑΣΕΠ του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτεί ο ΕΟΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα δεν έχει προσληφθεί κανένας υπάλληλος στον οργανισμό μέσω ΑΣΕΠ. Είναι σε όλους γνωστό το πόσο χρονοβόρες είναι οι διαδικασίες του και ότι η κρίση του πάσχει σε εξειδικευμένες προσλήψεις.
δ. Η αύξηση του αριθμού των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπεται στην πρόταση νόμου φοβόμαστε, ότι θα οδηγήσει σε φαινόμενα όπως, του Νόμου του 2011, όπου οι υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε δεν έχουν εκδοθεί μέχρι και σήμερα. Γι΄αυτό ίσως και η πρόβλεψη που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων εντός εξαμήνου από την ψήφιση του νόμου, απαλείφθηκε.
Για να μη μακρηγορούμε, δεν αναφερόμαστε ούτε στα θετικά του νόμου ούτε και σε άλλα σημεία που απαλείφθηκαν από την πρόταση της Επιτροπής.
Για το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων,
Ο Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Τσουλφάς
Καθηγητής
Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων
To ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες της Υγείας που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταμόσχευσης οργάνων, έχοντας συμμετάσχει μέχρι τώρα στις διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που προτάθηκε, θεωρεί υποχρέωσή του να θέσει στον δημόσιο διάλογο τις απόψεις του, επί βασικών θεμάτων στην πρόταση νόμου που γνωστοποίησε το Υπουργείο Υγείας.
1. Θεωρεί θετικό, το ότι πρόκειται να ψηφιστεί ο παρώνν νόμος για τις μεταμοσχεύσεις.
2. Ο προτεινόμενος από το Υπουργείο Υγείας νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής, η οποία συνέταξε την αρχική πρόταση νόμου, που αποσκοπούν στις επικαιροποιημένες ανάγκες ενός σύγχρονου συστήματος μεταμοσχεύσεων.
3. Υπάρχουν ορισμένες βασικές απουσίες από τον προτεινόμενο νόμο, οι οποίες τον αποδυναμώνουν σημαντικά, αλλά αποδυναμώνουν επίσης και τις αλλαγές που αυτός περιλαμβάνει.
α. Η απουσία πρόβλεψης για σταθερή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.
Αυτό που προέβλεπε η Επιτροπή ήταν η εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης με ποσό που ανερχόταν περίπου στα 2.000.000 ευρώ, ποσό κατ’ ελάχιστα απαραίτητο για τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού ΕΟΜ. Η πρόβλεψη της Επιτροπής, ο ΕΟΜ να χρηματοδοτείται με το ποσό αυτό από τον ΕΟΠΥΥ, σχετίζεται με το γεγονός ότι ο ασφαλιστικός φορέας είναι εκείνος ο οποίος κερδίζει χρήματα από τις μεταμοσχεύσεις έναντι της αιμοκάθαρσης. Η τελευταία, είναι ακριβότερη κατά 60% τουλάχιστον, συγκριτικά με τη μεταμόσχευση.
β. Δεν προβλέπεται σύγχρονο οργανόγραμμα καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό στον ΕΟΜ, ενώ απαλείφεται και ο θεσμός του τοπικού Συντονιστή. Ο τελευταίος, είναι κοινά αποδεκτό το πόσο απαραίτητος είναι για να αυξηθεί η δωρεά και να προωθηθεί η μεταμόσχευση.
γ. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για πρόσληψη από τον ΕΟΜ και όχι από τον ΑΣΕΠ του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτεί ο ΕΟΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα δεν έχει προσληφθεί κανένας υπάλληλος στον οργανισμό μέσω ΑΣΕΠ. Είναι σε όλους γνωστό το πόσο χρονοβόρες είναι οι διαδικασίες του και ότι η κρίση του πάσχει σε εξειδικευμένες προσλήψεις.
δ. Η αύξηση του αριθμού των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπεται στην πρόταση νόμου φοβόμαστε, ότι θα οδηγήσει σε φαινόμενα όπως, του Νόμου του 2011, όπου οι υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε δεν έχουν εκδοθεί μέχρι και σήμερα. Γι΄αυτό ίσως και η πρόβλεψη που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων εντός εξαμήνου από την ψήφιση του νόμου, απαλείφθηκε.
Για να μη μακρηγορούμε, δεν αναφερόμαστε ούτε στα θετικά του νόμου ούτε και σε άλλα σημεία που απαλείφθηκαν από την πρόταση της Επιτροπής.
Για το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων,
Ο Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Τσουλφάς
Καθηγητής
Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων
To ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες της Υγείας που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταμόσχευσης οργάνων, έχοντας συμμετάσχει μέχρι τώρα στις διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που προτάθηκε, θεωρεί υποχρέωσή του να θέσει στον δημόσιο διάλογο τις απόψεις του, επί βασικών θεμάτων στην πρόταση νόμου που γνωστοποίησε το Υπουργείο Υγείας.
1. Θεωρεί θετικό, το ότι πρόκειται να ψηφιστεί ο παρών νόμος για τις μεταμοσχεύσεις.
2. Ο προτεινόμενος από το Υπουργείο Υγείας νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής, η οποία συνέταξε την αρχική πρόταση νόμου, που αποσκοπούν στις επικαιροποιημένες ανάγκες ενός σύγχρονου συστήματος μεταμοσχεύσεων.
3. Υπάρχουν ορισμένες βασικές απουσίες από τον προτεινόμενο νόμο, οι οποίες τον αποδυναμώνουν σημαντικά, αλλά αποδυναμώνουν επίσης και τις αλλαγές που αυτός περιλαμβάνει.
α. Η απουσία πρόβλεψης για σταθερή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.
Αυτό που προέβλεπε η Επιτροπή ήταν η εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης με ποσό που ανερχόταν περίπου στα 2.000.000 ευρώ, ποσό κατ’ ελάχιστα απαραίτητο για τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού ΕΟΜ. Η πρόβλεψη της Επιτροπής, ο ΕΟΜ να χρηματοδοτείται με το ποσό αυτό από τον ΕΟΠΥΥ, σχετίζεται με το γεγονός ότι ο ασφαλιστικός φορέας είναι εκείνος ο οποίος κερδίζει χρήματα από τις μεταμοσχεύσεις έναντι της αιμοκάθαρσης. Η τελευταία, είναι ακριβότερη κατά 60% τουλάχιστον, συγκριτικά με τη μεταμόσχευση.
β. Δεν προβλέπεται σύγχρονο οργανόγραμμα καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό στον ΕΟΜ, ενώ απαλείφεται και ο θεσμός του τοπικού Συντονιστή. Ο τελευταίος, είναι κοινά αποδεκτό το πόσο απαραίτητος είναι για να αυξηθεί η δωρεά και να προωθηθεί η μεταμόσχευση.
γ. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για πρόσληψη από τον ΕΟΜ και όχι από τον ΑΣΕΠ του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτεί ο ΕΟΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα δεν έχει προσληφθεί κανένας υπάλληλος στον οργανισμό μέσω ΑΣΕΠ. Είναι σε όλους γνωστό το πόσο χρονοβόρες είναι οι διαδικασίες του και ότι η κρίση του πάσχει σε εξειδικευμένες προσλήψεις.
δ. Η αύξηση του αριθμού των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπεται στην πρόταση νόμου φοβόμαστε, ότι θα οδηγήσει σε φαινόμενα όπως, του Νόμου του 2011, όπου οι υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε δεν έχουν εκδοθεί μέχρι και σήμερα. Γι΄αυτό ίσως και η πρόβλεψη που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων εντός εξαμήνου από την ψήφιση του νόμου, απαλείφθηκε.
Για να μη μακρηγορούμε, δεν αναφερόμαστε ούτε στα θετικά του νόμου ούτε και σε άλλα σημεία που απαλείφθηκαν από την πρόταση της Επιτροπής.
Για το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων,
Ο Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Τσουλφάς
Καθηγητής
Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων
To ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες της Υγείας που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταμόσχευσης οργάνων, έχοντας συμμετάσχει μέχρι τώρα στις διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που προτάθηκε, θεωρεί υποχρέωσή του να θέσει στον δημόσιο διάλογο τις απόψεις του, επί βασικών θεμάτων στην πρόταση νόμου που γνωστοποίησε το Υπουργείο Υγείας.
1. Θεωρεί θετικό, το ότι πρόκειται να ψηφιστεί ο παρών νόμος για τις μεταμοσχεύσεις.
2. Ο προτεινόμενος από το Υπουργείο Υγείας νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής, η οποία συνέταξε την αρχική πρόταση νόμου, που αποσκοπούν στις επικαιροποιημένες ανάγκες ενός σύγχρονου συστήματος μεταμοσχεύσεων.
3. Υπάρχουν ορισμένες βασικές απουσίες από τον προτεινόμενο νόμο, οι οποίες τον αποδυναμώνουν σημαντικά, αλλά αποδυναμώνουν επίσης και τις αλλαγές που αυτός περιλαμβάνει.
α. Η απουσία πρόβλεψης για σταθερή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.
Αυτό που προέβλεπε η Επιτροπή ήταν η εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης με ποσό που ανερχόταν περίπου στα 2.000.000 ευρώ, ποσό κατ’ ελάχιστα απαραίτητο για τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού ΕΟΜ. Η πρόβλεψη της Επιτροπής, ο ΕΟΜ να χρηματοδοτείται με το ποσό αυτό από τον ΕΟΠΥΥ, σχετίζεται με το γεγονός ότι ο ασφαλιστικός φορέας είναι εκείνος ο οποίος κερδίζει χρήματα από τις μεταμοσχεύσεις έναντι της αιμοκάθαρσης. Η τελευταία, είναι ακριβότερη κατά 60% τουλάχιστον, συγκριτικά με τη μεταμόσχευση.
β. Δεν προβλέπεται σύγχρονο οργανόγραμμα καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό στον ΕΟΜ, ενώ απαλείφεται και ο θεσμός του τοπικού Συντονιστή. Ο τελευταίος, είναι κοινά αποδεκτό το πόσο απαραίτητος είναι για να αυξηθεί η δωρεά και να προωθηθεί η μεταμόσχευση.
γ. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για πρόσληψη από τον ΕΟΜ και όχι από τον ΑΣΕΠ του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτεί ο ΕΟΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα δεν έχει προσληφθεί κανένας υπάλληλος στον οργανισμό μέσω ΑΣΕΠ. Είναι σε όλους γνωστό το πόσο χρονοβόρες είναι οι διαδικασίες του και ότι η κρίση του πάσχει σε εξειδικευμένες προσλήψεις.
δ. Η αύξηση του αριθμού των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπεται στην πρόταση νόμου φοβόμαστε, ότι θα οδηγήσει σε φαινόμενα όπως, του Νόμου του 2011, όπου οι υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε δεν έχουν εκδοθεί μέχρι και σήμερα. Γι΄αυτό ίσως και η πρόβλεψη που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων εντός εξαμήνου από την ψήφιση του νόμου, απαλείφθηκε.
Για να μη μακρηγορούμε, δεν αναφερόμαστε ούτε στα θετικά του νόμου ούτε και σε άλλα σημεία που απαλείφθηκαν από την πρόταση της Επιτροπής.
Για το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων,
Ο Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Τσουλφάς
Καθηγητής
Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων
To ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες της Υγείας που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταμόσχευσης οργάνων, έχοντας συμμετάσχει μέχρι τώρα στις διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που προτάθηκε, θεωρεί υποχρέωσή του να θέσει στον δημόσιο διάλογο τις απόψεις του, επί βασικών θεμάτων στην πρόταση νόμου που γνωστοποίησε το Υπουργείο Υγείας.
1. Θεωρεί θετικό, το ότι πρόκειται να ψηφιστεί ο παρών νόμος για τις μεταμοσχεύσεις.
2. Ο προτεινόμενος από το Υπουργείο Υγείας νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής, η οποία συνέταξε την αρχική πρόταση νόμου, που αποσκοπούν στις επικαιροποιημένες ανάγκες ενός σύγχρονου συστήματος μεταμοσχεύσεων.
3. Υπάρχουν ορισμένες βασικές απουσίες από τον προτεινόμενο νόμο, οι οποίες τον αποδυναμώνουν σημαντικά, αλλά αποδυναμώνουν επίσης και τις αλλαγές που αυτός περιλαμβάνει.
α. Η απουσία πρόβλεψης για σταθερή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.
Αυτό που προέβλεπε η Επιτροπή ήταν η εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης με ποσό που ανερχόταν περίπου στα 2.000.000 ευρώ, ποσό κατ’ ελάχιστα απαραίτητο για τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού ΕΟΜ. Η πρόβλεψη της Επιτροπής, ο ΕΟΜ να χρηματοδοτείται με το ποσό αυτό από τον ΕΟΠΥΥ, σχετίζεται με το γεγονός ότι ο ασφαλιστικός φορέας είναι εκείνος ο οποίος κερδίζει χρήματα από τις μεταμοσχεύσεις έναντι της αιμοκάθαρσης. Η τελευταία, είναι ακριβότερη κατά 60% τουλάχιστον, συγκριτικά με τη μεταμόσχευση.
β. Δεν προβλέπεται σύγχρονο οργανόγραμμα καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό στον ΕΟΜ, ενώ απαλείφεται και ο θεσμός του τοπικού Συντονιστή. Ο τελευταίος, είναι κοινά αποδεκτό το πόσο απαραίτητος είναι για να αυξηθεί η δωρεά και να προωθηθεί η μεταμόσχευση.
γ. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για πρόσληψη από τον ΕΟΜ και όχι από τον ΑΣΕΠ του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτεί ο ΕΟΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα δεν έχει προσληφθεί κανένας υπάλληλος στον οργανισμό μέσω ΑΣΕΠ. Είναι σε όλους γνωστό το πόσο χρονοβόρες είναι οι διαδικασίες του και ότι η κρίση του πάσχει σε εξειδικευμένες προσλήψεις.
δ. Η αύξηση του αριθμού των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπεται στην πρόταση νόμου φοβόμαστε, ότι θα οδηγήσει σε φαινόμενα όπως, του Νόμου του 2011, όπου οι υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε δεν έχουν εκδοθεί μέχρι και σήμερα. Γι΄αυτό ίσως και η πρόβλεψη που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων εντός εξαμήνου από την ψήφιση του νόμου, απαλείφθηκε.
Για να μη μακρηγορούμε, δεν αναφερόμαστε ούτε στα θετικά του νόμου ούτε και σε άλλα σημεία που απαλείφθηκαν από την πρόταση της Επιτροπής.
Για το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων,
Ο Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Τσουλφάς
Καθηγητής
Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων
To ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες της Υγείας που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μεταμόσχευσης οργάνων, έχοντας συμμετάσχει μέχρι τώρα στις διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που προτάθηκε, θεωρεί υποχρέωσή του να θέσει στον δημόσιο διάλογο τις απόψεις του, επί βασικών θεμάτων στην πρόταση νόμου που γνωστοποίησε το Υπουργείο Υγείας.
1. Θεωρεί θετικό, το ότι πρόκειται να ψηφιστεί ο παρών νόμος για τις μεταμοσχεύσεις.
2. Ο προτεινόμενος από το Υπουργείο Υγείας νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής, η οποία συνέταξε την αρχική πρόταση νόμου, που αποσκοπούν στις επικαιροποιημένες ανάγκες ενός σύγχρονου συστήματος μεταμοσχεύσεων.
3. Υπάρχουν ορισμένες βασικές απουσίες από τον προτεινόμενο νόμο, οι οποίες τον αποδυναμώνουν σημαντικά, αλλά αποδυναμώνουν επίσης και τις αλλαγές που αυτός περιλαμβάνει.
α. Η απουσία πρόβλεψης για σταθερή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.
Αυτό που προέβλεπε η Επιτροπή ήταν η εξασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης με ποσό που ανερχόταν περίπου στα 2.000.000 ευρώ, ποσό κατ’ ελάχιστα απαραίτητο για τη λειτουργία ενός αποτελεσματικού ΕΟΜ. Η πρόβλεψη της Επιτροπής, ο ΕΟΜ να χρηματοδοτείται με το ποσό αυτό από τον ΕΟΠΥΥ, σχετίζεται με το γεγονός ότι ο ασφαλιστικός φορέας είναι εκείνος ο οποίος κερδίζει χρήματα από τις μεταμοσχεύσεις έναντι της αιμοκάθαρσης. Η τελευταία, είναι ακριβότερη κατά 60% τουλάχιστον, συγκριτικά με τη μεταμόσχευση.
β. Δεν προβλέπεται σύγχρονο οργανόγραμμα καθώς και το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό στον ΕΟΜ, ενώ απαλείφεται και ο θεσμός του τοπικού Συντονιστή. Ο τελευταίος, είναι κοινά αποδεκτό το πόσο απαραίτητος είναι για να αυξηθεί η δωρεά και να προωθηθεί η μεταμόσχευση.
γ. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για πρόσληψη από τον ΕΟΜ και όχι από τον ΑΣΕΠ του εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτεί ο ΕΟΜ. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι τώρα δεν έχει προσληφθεί κανένας υπάλληλος στον οργανισμό μέσω ΑΣΕΠ. Είναι σε όλους γνωστό το πόσο χρονοβόρες είναι οι διαδικασίες του και ότι η κρίση του πάσχει σε εξειδικευμένες προσλήψεις.
δ. Η αύξηση του αριθμού των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπεται στην πρόταση νόμου φοβόμαστε, ότι θα οδηγήσει σε φαινόμενα όπως, του Νόμου του 2011, όπου οι υπουργικές αποφάσεις που προέβλεπε δεν έχουν εκδοθεί μέχρι και σήμερα. Γι΄αυτό ίσως και η πρόβλεψη που υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων εντός εξαμήνου από την ψήφιση του νόμου, απαλείφθηκε.
Για να μη μακρηγορούμε, δεν αναφερόμαστε ούτε στα θετικά του νόμου ούτε και σε άλλα σημεία που απαλείφθηκαν από την πρόταση της Επιτροπής.
Για το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων,
Ο Αντιπρόεδρος
Γεώργιος Τσουλφάς
Καθηγητής
Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων
Παρατηρήσεις Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νεφροπαθών στην διαβούλευση επί του Σχεδίου Νόμου «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων»
Για ένα τόσο σοβαρό νομοσχέδιο που αφορά τις μεταμοσχεύσεις και τη δωρεά οργάνων στη χώρα μας θα έπρεπε να δοθεί περισσότερος χρόνος στη διαβούλευση Και όχι ένα πενταήμερο στο οποίο περιλαμβάνεται η αργία της καθαρής Δευτέρας .
Πάρα ταύτα μέσα σε αυτά τα ασφυκτικά χρονικά πλαίσια θα προσπαθήσουμε να καταθέσουμε τις απόψεις μας .
Το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων» περιλαμβάνει αρκετές θετικές διατάξεις όπως η αναβάθμιση της Επιτροπής Ζώντα Δότη ,η θέσπιση της υποχρέωσης των Μονάδων Μεταμόσχευσης να παρακολουθούν τον δωρητή τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος και εφ’ όρου ζωής του, την εισαγωγή της έννοιας του καρδιακού θανάτου κ.λ.π.
Στερείται όμως και αρκετών καινοτόμων προτάσεων και σε Ορισμένα άρθρα υπάρχει αρκετή ασάφεια και χρειάζεται καλύτερη επαναδιατύπωση . Πιο συγκεκριμένα:
Ο Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων θα πρέπει να μετατραπεί σε Ανεξάρτητη Αρχή και να αναπτυχθεί πανελλαδικά. Ο ΕΟΜ να διαθέτει διοικητική , οργανωτική και οικονομική αυτοτέλεια .
Να εισαχθεί ρύθμιση στο άρθρο 6 «Δωρεά από Ζώντα Δότη» που αφορά στη δωρεά εν ζωή από αλτρουιστή δότη (Καλό Σαμαρείτη), που υπάρχει σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Ο νόμος αποκλείει κάθε δυνατότητα οικονομικής συναλλαγής αφού ο ανωτέρω δότης δεν γνωρίζει ποιος θα πάρει το προσφερόμενο μόσχευμα γιατί θα δωρίζεται στην εθνική λίστα.
Να εισαχθεί ο θεσμός του «πληρεξουσίου υγείας», (άρθρου 10) δηλαδή του προσώπου που θα έχει οριστεί από τον ασθενή να λαμβάνει για λογαριασμό του αποφάσεις σε θέματα υγείας, όταν ο ίδιος δεν είναι σε θέση να το κάνει. Ο Θεσμός αυτός προβλέπεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες
Να Καθιερωθεί ο θεσμός του επαγγελματία συντονιστή μεταμοσχεύσεων σε όλες τις μονάδες εντατικής θεραπείας των νοσοκομείων της χώρας, με μοναδική αρμοδιότητα την προώθηση των μεταμοσχεύσεων και τη δωρεά οργάνων (άρθρο 19).
Πανελλήνιας Ομοσπονδία Νεφροπαθών
Το Εθνικό Σχέδιο για τη Δωρεά και Μεταμόσχευση, που εκπονήθηκε από τους αξιολογότατους και με παγκόσμια αναγνώριση καθηγητές Μόσιαλο (LSE) και Παπαλόη (Imperial) και τους συνεργάτες τους, με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο και παραδόθηκε στον Πρωθυπουργό τον Ιούλιο του 2021, περιλαμβάνει προβλέψεις για τουλάχιστον 90 (!) νομοθετικές ρυθμίσεις, απαραίτητες για τον πραγματικό εκσυγχρονισμό του συστήματος δωρεάς και μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας. Το Υπουργείο Υγείας ΔΕΝ συμπεριέλαβε στο Σχέδιο Νόμου την μεγάλη πλειοψηφία των ρυθμίσεων αυτών, ενώ και εκείνες που συμπεριέλαβε είναι σε μεγάλο βαθμό απλουστευτικές εκδοχές των προτάσεων του Εθνικού Σχεδίου.
Αποφασιστικά βήματα προς τα εμπρός, στον «αγώνα δρόμου» που διεξάγει η Ελλάδα ώστε να καταστεί από ουραγός πρωτοπόρος στον χώρο της Δωρεάς και την Μεταμόσχευσης και συστήνονται ισχυρά από το Εθνικό Σχέδιο, ελλείπουν: Απουσιάζει η αυτοτέλεια του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, καθόσον δεν του αποδίδονται καίριες αποφασιστικές αρμοδιότητες. Απουσιάζει η απαραίτητη διοικητική διάρθρωση και το σύγχρονο management στα πρότυπα των υγειονομικά ανεπτυγμένων κρατών, η πρόβλεψη για μια προοπτική επάρκεια πόρων συνυφασμένων με τις αυξανόμενες ανάγκες του συστήματος, η μέριμνα για το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό με ειδίκευση στην δωρεά και μεταμόσχευση — με αποκορύφωμα την εκκωφαντική απουσία των αποδεδειγμένα διεθνώς, απαραίτητων στο σύστημα, Τοπικών Συντονιστών Μεταμόσχευσης.
Ο αξιότιμος Κος Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, παραλαμβάνοντας, στις 6/7/2021, από τον πρόεδρο του ΔΣ του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνη Σ. Παπαδημητρίου, τη μελέτη για την κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου για τη Δωρεά και Μεταμόσχευση Οργάνων, δήλωσε μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
«Η κυβέρνηση δια του Υπουργείου Υγείας θα επεξεργαστεί αυτή τη μελέτη, αυτό το Εθνικό Σχέδιο δωρεάς και μεταμόσχευσης συμπαγών οργάνων στην Ελλάδα, έτσι ώστε πολύ σύντομα να πάρει το δρόμο του προς τη Βουλή για να μπορέσει να κυρωθεί και φυσικά να αρχίσει να εφαρμόζεται.»
«Έχει η μελέτη αυτή τη σφραγίδα της εγκυρότητας και της διεθνούς εμπειρίας, εισηγείται μία σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις, όπως η αναμόρφωση του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων…»
«Είναι ένα ολοκληρωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο για αυτή τη σπουδαία κατάκτηση της Ιατρικής, η οποία υπηρετεί κυριολεκτικά την ίδια τη ζωή». (Πηγή: https://primeminister.gr/2021/07/06/26921 )
Διαβάζοντας με προσοχή τα άρθρα του Σχεδίου Νόμου, και συγκρίνοντάς τα με το – εξαιρετικό πραγματικά – Εθνικό Σχέδιο, έχω τις ακόλουθες απορίες:
Θα πάρει, με επεξεργασία βέβαια, το δρόμο του (το Εθνικό Σχέδιο εννοεί) προς κύρωση στη Βουλή. Μα το Σχέδιο Νόμου σε πολύ λίγα σημεία συνάδει με το Εθνικό Σχέδιο! Που λέει το ΣχΝ για κοστολογημένη χρηματοδότηση, που λέει για σύγχρονη διοίκηση του ΕΟΜ, που λέει για ειδικό προσωπικό, που λέει για αναμόρφωση και ανεξαρτησία του ΕΟΜ, που λέει για πρόληψη; Για την αυτοτέλεια του ΕΟΜ μάλιστα το πρωτότυπο αναφέρει: «The planning, coordination and implementation of the national donation and transplantation programme should be the responsibility of an independent national donation and transplantation organization which answers directly to Parliament»(!!) Αν ήταν ένα «ολοκληρωμένο ρυθμιστικό σχέδιο» όπως είπε ο πρωθυπουργός (και όντως ήταν) γιατί έφτασε σε εμάς έτσι ημιτελές και, επιτρέψτε μου την έκφραση, ακρωτηριασμένο ΣχΝ; Γιατί έπρεπε το Υπουργείο Υγείας να επέμβει στο «έτοιμο ρυθμιστικό πλαίσιο» και να κάνει τόσες… «χειρουργικές επεμβάσεις» ώστε το Εθνικό Σχέδιο να καταστεί ουσιαστικά αγνώριστο;
Το Σωματείο Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος «ΗΠΑΡxω» θα ήθελε να εκφράσει την έντονη διαμαρτυρία για την εξαίρεση που εισάγεται με την παράγραφο 5 του άρθρου 17 που ουσιαστικά ακυρώνει συλλήβδην για όλα τα συμπαγή όργανα την ίδια την κύρια ρύθμιση του ανωτέρω άρθρου που είναι η σύσταση του ΕΜΥΛ με αξιοκρατικά και ορθολογικά κριτήρια αλλά και όπως αυτά περιγράφονται τόσο στο άρθρο 15 «Κατανομή των οργάνων» όσο και στο άρθρο 16 «Κριτήρια κατανομής των οργάνων».
Πιο αναλυτικά:
1. Για την αιτιολόγηση της επίμαχης εξαίρεσης προβάλλεται ο μέγιστος επιτρεπόμενος χρόνος ψυχρής ισχαιμίας για τα συμπαγή όργανα, που μέχρι τη μεταμόσχευση είναι μικρότερος από 12 ώρες, ιδιαίτερα για τα ηπατικά, καρδιακά, πνευμονικά μοσχεύματα. Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι το γιατί προβάλλεται ο χρονικός αυτός περιορισμός ως αιτιολόγηση μιας τέτοιας γενικής εξαίρεσης, εφαρμοστέας μάλιστα επί της μικρής σε έκτασης ελληνικής επικράτειας. Τα συμπαγή όργανα και μάλιστα αυτά που δεν προέρχονται από ζώντα δότη, οφείλουν να είναι το κύριο αντικείμενο του ΕΜΥΛ -άλλως ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης του ΕΜΥΛ;- που έχει κυρίως λόγο ύπαρξης για τους υποψηφίους λήπτες αυτών των οργάνων, επομένως δεν μπορεί να συστήνεται ΕΜΥΛ και από την βασική του λειτουργία να εξαιρούνται οι υποψήφιοι λήπτες συμπαγών οργάνων! Ο χρονικός αυτός περιορισμός των 12 ωρών, εάν πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν, θα πρέπει να είναι ένας εκ των βασικών παραμέτρων που θα διαμορφώνουν τον κανόνα και όχι ένας λόγος που θα εισάγει εξαίρεση. Ωστόσο και επί αυτού θέλουμε να εκφράσουμε τις σκέψεις μας και να θέσουμε τα ερωτήματά μας: Όπως γνωρίζουμε, εντός της ελληνικής Επικράτειας όλες οι αποστάσεις μεταξύ δύο γεωγραφικών σημείων μπορούν να διανυθούν σε πολύ λιγότερες από 12 ώρες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Άλλωστε η λήψη των μοσχευμάτων από τις Ομάδες Αφαίρεσης μπορεί να γίνει σε νοσοκομειακές μονάδες, οι οποίες έχουν άμεση πρόσβαση στο καθ’ όλα σύγχρονο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο και επιπλέον οι περισσότερες έχουν και ελικοδρόμια.
Σ’ αυτό το σημείο, θα θέλαμε να επισημάνουμε συγκεκριμένα άρθρα του εν λόγω σχεδίου νόμου που ενισχύουν τις προαναφερόμενες θέσεις μας και ταυτόχρονα ακυρώνουν κάθε είδους αιτιάσεις που στηρίζουν τη συγκεκριμένη εξαίρεση: α) παράγραφο 2, άρθρο 19 όπου νομοθετεί τις Ομάδες Αφαίρεσης που λειτουργούν στις Μονάδες Μεταμοσχεύσεων αλλά και ιδιωτικές Ομάδες Αφαίρεσης με κύριο έργο τη διενέργεια λήψης οργάνων, β) παράγραφο 9, άρθρο 19 όπου νομοθετεί τη δυνατότητα ετοιμότητας για λήψη και αξιοποίηση μοσχευμάτων από τις Δομές Μεταμοσχεύσεων σε εικοσιτετράωρη βάση, γ) παράγραφο 4, άρθρο 20 όπου νομοθετεί τη δυνατότητα διενέργειας εξετάσεων ανοσολογίας και ιστοσυμβατότητας σε εικοσιτετράωρη βάση από ένα εργαστήριο Ανοσολογίας / Ιστοσυμβατότητας με έδρα την Αθήνα και ένα με έδρα τη Θεσσαλονίκη και δ) άρθρο 22 «Μεταφορά οργάνων και μετακίνηση δοτών, υποψηφίων ληπτών και μεταμοσχευτικών ομάδων» όπου νομοθετεί τη συνδρομή του ΕΚΑΒ αλλά και τη δυνατότητα του ΕΟΜ να συνάπτει συμβάσεις με ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών μεταφοράς με σκοπό, την κατά απόλυτη προτεραιότητα χερσαία, εναέρια ή θαλάσσια μεταφορά του οργάνου διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ακεραιότητα-ασφάλεια του οργάνου/ιστού και με προσαρμοσμένη πάντα τη χρονική διάρκεια μεταφοράς στις ανάγκες της διαδικασίας μεταμόσχευσης.
Επίσης, το γεγονός ότι για κάποια συμπαγή όργανα, όπως και κατωτέρω θα αναφερθούμε, υφίσταται μόνον ένα μεταμοσχευτικό κέντρο στην Ελλάδα, εξ ορισμού καθιστά το επιχείρημα του χρονικού περιορισμού της ψυχρής ισχαιμίας ανεδαφικό.
2. Στην ίδια παράγραφο και για την τεκμηρίωση της ίδιας εξαίρεσης αναφέρεται και το εξής: «… όταν οι αντίστοιχες Μονάδες Μεταμόσχευσης είναι τουλάχιστον δύο (2…)». Κατά την άποψη μας, ο αριθμός των μεταμοσχευτικών μονάδων στη χώρα μας δε θα πρέπει να σχετίζεται με ή να επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο τη λειτουργία του ΕΜΥΛ. Είναι ευκταίο το να έχουμε περισσότερα κέντρα και ακόμη περισσότερο το να κάνουν όλα πολλές μεταμοσχεύσεις, η ύπαρξη όμως των κέντρων πρέπει να διευκολύνει την διαδικασία των μεταμοσχεύσεων και όχι να εισάγει κωλύματα που δημιουργούν ανισότητες ως προς την ορθή κατανομή των διαθεσίμων μοσχευμάτων ανά όργανο!! Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν δύο μεταμοσχευτικές μονάδες ήπατος (Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό» και Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο») και μια μεταμοσχευτική μονάδα καρδιάς-πνεύμονα (Καρδιοχειρουργικό Κέντρο «Ωνάσειο»). Προς το παρόν λοιπόν είναι προφανές ότι η εξαίρεση θα αφορά μόνον τα ηπατικά μοσχεύματα – άκρως προβληματικό για μια ορθή και δίκαιη λειτουργία ενός ΕΜΥΛ – το οποίο εύλογα γεννά το ερώτημα, εάν μόνον για το ήπαρ εισάγεται αυτή η εξαίρεση που κατά τα λοιπά δεν συνάδει με την νομοθετική πρόβλεψη του ΕΜΥΛ και μάλλον φαίνεται ως ξένο σώμα στο εν θέματι άρθρο. Επιπλέον σε επόμενη χρονική στιγμή εάν δημιουργηθούν και άλλα μεταμοσχευτικές μονάδες για τα υπόλοιπα συμπαγή, οι ανισότητες θα γενικευθούν, αν αναλογιστούμε δε και την μελλοντική έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου «Ωνάσειο», τότε κατανοούμε ότι θα έχουμε ένα κατακερματισμένο ΕΜΥΛ, που θα ακυρώνει την αναγκαιότητα και κρισιμότητα μιας τέτοιου είδους νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Πιστεύουμε ότι με τις προαναφερόμενες επισημάνσεις μας, είναι ευδιάκριτο πως η παράγραφος 5 δεν είναι συμβατή με μια ορθή και διαφανή λειτουργία ενός καθ’ όλα κρίσιμου και αναγκαίου για τη μεταμοσχευτική διαδικασία Εθνικού Μητρώου Υποψήφιων Ληπτών, όπως αυτό θεσμοθετείται με όλες τις υπόλοιπες παραγράφους του άρθρου 17. Περαιτέρω θεωρούμε ότι, όπως ανωτέρω έχουμε αναπτύξει, η παράγραφος αυτή ουδέν προσθέτει στο εν θέματι άρθρο, ότι αυτή είναι ξένο σώμα, ότι δύναται να αφαιρεθεί χωρίς η αφαίρεση να δυσχεράνει την λειτουργία του θεσμού του ΕΜΥΛ, αντιθέτως μάλιστα, με την αφαίρεση της παραγράφου αυτής και την διατήρηση όλων των λοιπών παραγράφων ως έχουν (αναριθμώντας μετά την ως άνω αφαίρεση την παράγραφο 6 σε παράγραφο 5) είναι εμφανές ότι η εφαρμογή του άρθρου και η λειτουργία του ΕΜΥΛ θα είναι και άρτια και πολύ πιο ευχερής και θα εξυπηρετεί πραγματικά του υψηλούς στόχους της νομοθετικής αυτής μεταρρύθμισης. Για το λόγο αυτό, θα παρακαλούσαμε να αφαιρεθεί η παράγραφος 5 του άρθρου 17 του σχεδίου νόμου με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων».
Για το Δ.Σ.
Ζαφειράτος Διαμαντής
Γ.Γραμματέας
Θεοδωρίδου Χριστίνα
Πρόεδρος
Το Σωματείο Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος «ΗΠΑΡxω» είναι πανελλήνιος σύλλογος που εκπροσωπεί ασθενείς που έχουν μεταμοσχευθεί από ήπαρ.
Το Σωματείο Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος «ΗΠΑΡxω» εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του αναφορικά με την παράγραφο 5 του άρθρου 17 «Εθνικό Μητρώο Υποψηφίων Ληπτών Οργάνων» του σχεδίου νόμου με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων».
Η συγκεκριμένη παράγραφος αναφέρει:
«Κατ’ εξαίρεση, για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας οργάνων με μέγιστο επιτρεπόμενο χρόνο ψυχρής ισχαιμίας μικρότερο από (12) ώρες (ήπαρ, πνεύμονες, καρδιά), όταν οι αντίστοιχες Μονάδες Μεταμόσχευσης είναι τουλάχιστον δύο (2), το ΕΜΥΛ κατανέμεται ανά Μονάδα με κριτήρια που αποφασίζει το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΜ, κατόπιν γνώμης ειδικής επιτροπής του άρθρου 39».
Κατά την άποψη μας, η εξαίρεση που εισάγεται με την ανωτέρω παράγραφο, ουσιαστικά ακυρώνει συλλήβδην για όλα τα συμπαγή όργανα την ίδια την κύρια ρύθμιση του ανωτέρω άρθρου που είναι η σύσταση του ΕΜΥΛ με αξιοκρατικά και ορθολογικά κριτήρια αλλά και όπως αυτά περιγράφονται τόσο στο άρθρο 15 «Κατανομή των οργάνων» όσο και στο άρθρο 16 «Κριτήρια κατανομής των οργάνων».
Πιο αναλυτικά:
1. Για την αιτιολόγηση της επίμαχης εξαίρεσης προβάλλεται ο μέγιστος επιτρεπόμενος χρόνος ψυχρής ισχαιμίας για τα συμπαγή όργανα, που μέχρι τη μεταμόσχευση είναι μικρότερος από 12 ώρες, ιδιαίτερα για τα ηπατικά, καρδιακά, πνευμονικά μοσχεύματα. Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι το γιατί προβάλλεται ο χρονικός αυτός περιορισμός ως αιτιολόγηση μιας τέτοιας γενικής εξαίρεσης, εφαρμοστέας μάλιστα επί της μικρής σε έκτασης ελληνικής επικράτειας. Τα συμπαγή όργανα και μάλιστα αυτά που δεν προέρχονται από ζώντα δότη, οφείλουν να είναι το κύριο αντικείμενο του ΕΜΥΛ -άλλως ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης του ΕΜΥΛ;- που έχει κυρίως λόγο ύπαρξης για τους υποψηφίους λήπτες αυτών των οργάνων, επομένως δεν μπορεί να συστήνεται ΕΜΥΛ και από την βασική του λειτουργία να εξαιρούνται οι υποψήφιοι λήπτες συμπαγών οργάνων! Ο χρονικός αυτός περιορισμός των 12 ωρών, εάν πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν, θα πρέπει να είναι ένας εκ των βασικών παραμέτρων που θα διαμορφώνουν τον κανόνα και όχι ένας λόγος που θα εισάγει εξαίρεση.
Ωστόσο και επί αυτού θέλουμε να εκφράσουμε τις σκέψεις μας και να θέσουμε τα ερωτήματά μας: Όπως γνωρίζουμε, εντός της ελληνικής Επικράτειας όλες οι αποστάσεις μεταξύ δύο γεωγραφικών σημείων μπορούν να διανυθούν σε πολύ λιγότερες από 12 ώρες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Άλλωστε η λήψη των μοσχευμάτων από τις Ομάδες Αφαίρεσης μπορεί να γίνει σε νοσοκομειακές μονάδες, οι οποίες έχουν άμεση πρόσβαση στο καθ’ όλα σύγχρονο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο και επιπλέον οι περισσότερες έχουν και ελικοδρόμια.
Σ’ αυτό το σημείο, θα θέλαμε να επισημάνουμε συγκεκριμένα άρθρα του εν λόγω σχεδίου νόμου που ενισχύουν τις προαναφερόμενες θέσεις μας και ταυτόχρονα ακυρώνουν κάθε είδους αιτιάσεις που στηρίζουν τη συγκεκριμένη εξαίρεση:
α) παράγραφο 2, άρθρο 19 όπου νομοθετεί τις Ομάδες Αφαίρεσης που λειτουργούν στις Μονάδες Μεταμοσχεύσεων αλλά και ιδιωτικές Ομάδες Αφαίρεσης με κύριο έργο τη διενέργεια λήψης οργάνων,
β) παράγραφο 9, άρθρο 19 όπου νομοθετεί τη δυνατότητα ετοιμότητας για λήψη και αξιοποίηση μοσχευμάτων από τις Δομές Μεταμοσχεύσεων σε εικοσιτετράωρη βάση,
γ) παράγραφο 4, άρθρο 20 όπου νομοθετεί τη δυνατότητα διενέργειας εξετάσεων ανοσολογίας και ιστοσυμβατότητας σε εικοσιτετράωρη βάση από ένα εργαστήριο Ανοσολογίας/ Ιστοσυμβατότητας με έδρα την Αθήνα και ένα με έδρα τη Θεσσαλονίκη και
δ) άρθρο 22 «Μεταφορά οργάνων και μετακίνηση δοτών, υποψηφίων ληπτών και μεταμοσχευτικών ομάδων» όπου νομοθετεί τη συνδρομή του ΕΚΑΒ αλλά και τη δυνατότητα του ΕΟΜ να συνάπτει συμβάσεις με ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών μεταφοράς με σκοπό, την κατά απόλυτη προτεραιότητα χερσαία, εναέρια ή θαλάσσια μεταφορά του οργάνου διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ακεραιότητα-ασφάλεια του οργάνου/ιστού και με προσαρμοσμένη πάντα τη χρονική διάρκεια μεταφοράς στις ανάγκες της διαδικασίας μεταμόσχευσης.
Επίσης, το γεγονός ότι για κάποια συμπαγή όργανα, όπως και κατωτέρω θα αναφερθούμε, υφίσταται μόνον ένα μεταμοσχευτικό κέντρο στην Ελλάδα, εξ ορισμού καθιστά το επιχείρημα του χρονικού περιορισμού της ψυχρής ισχαιμίας ανεδαφικό.
2. Στην ίδια παράγραφο και για την τεκμηρίωση της ίδιας εξαίρεσης αναφέρεται και το εξής: «… όταν οι αντίστοιχες Μονάδες Μεταμόσχευσης είναι τουλάχιστον δύο (2)…». Κατά την άποψη μας, ο αριθμός των μεταμοσχευτικών μονάδων στη χώρα μας δε θα πρέπει να σχετίζεται με ή να επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο τη λειτουργία του ΕΜΥΛ. Είναι ευκταίο το να έχουμε περισσότερα κέντρα και ακόμη περισσότερο το να κάνουν όλα πολλές μεταμοσχεύσεις, η ύπαρξη όμως των κέντρων πρέπει να διευκολύνει την διαδικασία των μεταμοσχεύσεων και όχι να εισάγει κωλύματα που δημιουργούν ανισότητες ως προς την ορθή κατανομή των διαθεσίμων μοσχευμάτων ανά όργανο!! Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν δύο μεταμοσχευτικές μονάδες ήπατος (Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό» και Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο») και μια μεταμοσχευτική μονάδα καρδιάς-πνεύμονα (Καρδιοχειρουργικό Κέντρο «Ωνάσειο»). Προς το παρόν λοιπόν είναι προφανές ότι η εξαίρεση θα αφορά μόνον τα ηπατικά μοσχεύματα – άκρως προβληματικό για μια ορθή και δίκαιη λειτουργία ενός ΕΜΥΛ – το οποίο εύλογα γεννά το ερώτημα, εάν μόνον για το ήπαρ εισάγεται αυτή η εξαίρεση που κατά τα λοιπά δεν συνάδει με την νομοθετική πρόβλεψη του ΕΜΥΛ και μάλλον φαίνεται ως ξένο σώμα στο εν θέματι άρθρο. Επιπλέον σε επόμενη χρονική στιγμή εάν δημιουργηθούν και άλλα μεταμοσχευτικές μονάδες για τα υπόλοιπα συμπαγή, οι ανισότητες θα γενικευθούν, αν αναλογιστούμε δε και την μελλοντική έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου «Ωνάσειο», τότε κατανοούμε ότι θα έχουμε ένα κατακερματισμένο ΕΜΥΛ, που θα ακυρώνει την αναγκαιότητα και κρισιμότητα μιας τέτοιου είδους νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Πιστεύουμε ότι με τις προαναφερόμενες επισημάνσεις μας, είναι ευδιάκριτο πως η παράγραφος 5 δεν είναι συμβατή με μια ορθή και διαφανή λειτουργία ενός καθ’ όλα κρίσιμου και αναγκαίου για τη μεταμοσχευτική διαδικασία Εθνικού Μητρώου Υποψήφιων Ληπτών, όπως αυτό θεσμοθετείται με όλες τις υπόλοιπες παραγράφους του άρθρου 17. Περαιτέρω θεωρούμε ότι, όπως ανωτέρω έχουμε αναπτύξει, η παράγραφος αυτή ουδέν προσθέτει στο εν θέματι άρθρο, ότι αυτή είναι ξένο σώμα, ότι δύναται να αφαιρεθεί χωρίς η αφαίρεση να δυσχεράνει την λειτουργία του θεσμού του ΕΜΥΛ, αντιθέτως μάλιστα, με την αφαίρεση της παραγράφου αυτής και την διατήρηση όλων των λοιπών παραγράφων ως έχουν (αναριθμώντας μετά την ως άνω αφαίρεση την παράγραφο 6 σε παράγραφο 5) είναι εμφανές ότι η εφαρμογή του άρθρου και η λειτουργία του ΕΜΥΛ θα είναι και άρτια και πολύ πιο ευχερής και θα εξυπηρετεί πραγματικά του υψηλούς στόχους της νομοθετικής αυτής μεταρρύθμισης. Για το λόγο αυτό, θα παρακαλούσαμε να αφαιρεθεί η παράγραφος 5 του άρθρου 17 του σχεδίου νόμου με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων».
Για το ΔΣ
Ζαφειράτος Διαμαντής
Γ.Γραμματέας
Θεοδωρίδου Χριστίνα
Πρόεδρος
Η κορυφαία επιστημονική ποιότητα και το κύρος των εμπνευστών και επεξεργαστών του νομοσχεδίου και κυριότατα η μακρά εμπειρία σε ειδικά κέντρα της αλλοδαπής, θεωρώ ότι πετυχαίνει να συμπληρώσει ένα κενό λειτουργιών που έπρεπε προ πολλού να καλυφθεί. Η μεταμοσχευτική διαδικασία απεικονίζει την κορωνίδα της ανθρώπινης και κοινωνικής αλληλεγγύης, εγγυημένη με επιστημονικούς, ηθικούς και νομικούς κανόνες.
Έχω ζήσει κατάσταση όπου προσφιλές μας πρόσωπο κατέληξε και υπήρχε πρόθεση όλων μας να γίνει δωρεά οργάνων του και να σωθούν άνθρωποι από την μεταμόσχευσή τους, πράγμα που δεν έγινε λόγω δυσλειτουργιών του υπάρχοντος συστήματος.
Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Νεφροπαθών τοποθετείται επί του Σχεδίου Νόμου «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων». Το νομοσχέδιο, παρόλο τον πηχαίο τίτλο του, δόθηκε σε διαβούλευση για διάστημα μόλις πέντε ημερών και εντός του εορταστικού τριημέρου της αποκριάς (ελπίζουμε να είναι τυχαίο), γεγονός το οποίο ακυρώνει την όποια διάθεση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου υγεία να προχωρήσει στην αναμόρφωση του ΕΟΜ και του πολύπαθου τομέα της δωρεάς και μεταμόσχευσης οργάνων.
Από την ανάγνωση του ανωτέρω Σχεδίου Νόμου διαπιστώνουμε ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί σημαντικές καινοτόμες ρυθμίσεις, οι οποίες προβλέπονταν στο Σχέδιο Νόμου το οποίο είχε συζητηθεί προ μηνός στο Υπουργικό Συμβούλιο. Χωρίς αυτές τις ρυθμίσεις που απορούμε γιατί δεν έχουν ενταχθεί στο παρόν νομοσχέδιο είναι βέβαιο ότι τίποτε δεν θα αλλάξει στον πολύπαθο χώρο των μεταμοσχεύσεων και ο ΕΟΜ θα συνεχίσει να δυσλειτουργεί με ότι αυτό συνεπάγεται για την επίτευξη του στόχου των μεταμοσχεύσεων.
Καταρχήν στο άρθρο 6 «Δωρεά από Ζώντα Δότη» δεν έχει προβλεφθεί η ρύθμιση που αφορά στη δωρεά εν ζωή από αλτρουιστή δότη (Καλό Σαμαρείτη), που αποτελεί καινοτομία για τη χώρα μας και συναντάται σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Η πρόβλεψη του αλτρουϊστή δότη μπορεί να βοηθήσει πολύ στις περιπτώσεις «αλυσίδας» μεταμόσχευσης, όπου η αλυσίδα ξεκινάει με τον «Καλό Σαμαρείτη» και έτσι τελικώς μεταμοσχεύεται ένας αριθμός ατόμων που μπορεί να ξεπεράσει τους δέκα (!). Με τον τρόπο αυτόν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν μεταμοσχεύσεις που αλλιώς δεν θα ήταν εφικτές. Άλλωστε, εφόσον ο νόμος κατοχυρώνει την ανωνυμία της δωρεάς, δεν τίθεται ζήτημα «συναλλαγής», αφού ο αλτρουιστής δότης δεν γνωρίζει ποιος θα πάρει το προσφερόμενο όργανο.
Προτείνουμε λοιπόν να προστεθεί στο άρθρο 6 του Σχεδίου ότι επιτρέπεται η δωρεά από ζώντα δότη που δεν πληροί τις προϋποθέσεις του συναισθηματικού δότη, αφού γνωμοδοτήσει θετικά η Επιτροπή Ζώντα Δότη και δοθεί άδεια από τον ΕΟΜ υπό την προϋπόθεση ότι η δωρεά θα διατίθεται προς την εθνική λίστα.
Επί του άρθρου 9 προτείνουμε και απορούμε πως δεν έχει προβλεφθεί ο θεσμός του επαγγελματία συντονιστή μεταμοσχεύσεων σε όλες τις μονάδες εντατικής θεραπείας των νοσοκομείων της χώρας με μοναδική αρμοδιότητα την προώθηση των μεταμοσχεύσεων και τη δωρεά οργάνων. Ο θεσμός αυτός είναι γνωστό ότι ξεκίνησε από την Ισπανία εκτοξεύοντας τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα και έχει υιοθετηθεί και σε άλλες χώρες.
Επί του άρθρου 10 προτείνουμε να προβλεφθεί ο θεσμός του «πληρεξουσίου υγείας», δηλαδή του προσώπου που έχει οριστεί από τον ασθενή να λαμβάνει για λογαριασμό του αποφάσεις σε θέματα υγείας, όταν ο ίδιος δεν είναι σε θέση να το κάνει. Ο Θεσμός αυτός προβλέπεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμος για τη δωρεά σε περιπτώσεις που ο ασθενής είχε εξουσιοδοτήσει πχ τη/το σύντροφό του να λαμβάνει τέτοιες αποφάσεις, ενώ οι συγγενείς από συναισθηματικούς λόγους είναι αντίθετοι προς τη δωρεά. Με το σχέδιο νόμου, όπως έχει αναρτηθεί στη διαβούλευση, στις περιπτώσεις αυτές η δωρεά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Ως προς τη χρηματοδότηση του ΕΟΜ που αναφέρεται στο άρθρο 38 του εν’ λόγω Σχεδίου, που διαπιστώνουμε ότι παραλείπεται η φράση «πάγια» που προσδιορίζει την τακτική επιχορήγηση του οργανισμού από τον τακτικό προϋπολογισμό, η οποία είχε προβλεφθεί από το νομοθέτη στο άρθρο 26 του ν. 3984/2011 για ευνόητους λόγους {(Όπως φαίνεται στη σύνταξη του άρθρου συμμετείχαν και εξαίρετοι ταχυδακτυλουργοί) . . Στην ουσία η χρηματοδότηση του ΕΟΜ επαφίεται σε μεγάλο βαθμό να γίνεται με Υπουργικές Αποφάσεις για τις οποίες θα πρέπει τουλάχιστον να προβλέπεται συγκεκριμένη χρονική προθεσμία έκδοσής τους. Ουσιαστικά σε τίποτα δεν ενισχύεται ο Οργανισμός σε σχέση με το σημερινό καθεστώς.
Γενικώς, ακόμα και οι όποιες θετικές αλλαγές που επιφέρει το Σχέδιο θα αναιρεθούν στην πράξη εφόσον ο ΕΟΜ δεν θα είναι ανεξάρτητος φορέας με το δικό του Κανονισμό Λειτουργίας το δικό του οργανόγραμμα και με τη σύσταση προσωποπαγών θέσεων , όπως ζητούμε όλα αυτά τα χρόνια και η λειτουργία του θα επαφίεται στις διαθέσεις και την εξουσία του εκάστοτε υπουργού.
Κλείνοντας, σεβόμενος τη σοβαρότητα του νομοθετήματος δεν χρειάζεται να αναφερθώ στην παροιμία για τον τρόπο βαφής των αυγών.
Για τον Π.Σ.Ν
Ο Πρόεδρος Γρηγόρης Λεοντόπουλος.
Μέλος του Δ.Σ. του ΕΟΜ.
Tο νέο νομοσχέδιο για τις Μεταμοσχεύσεις, και η σχετική μελέτη του είναι λεπτομερή σαφή, και τεκμηριωμένα και δείχνουν ποια είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε ως χώρα. Η δομή του, η έκτασή του και ο βαθμός λεπτομέρειας στη διατύπωσή του είναι επαρκέστατα.
Η ενίσχυση του ρόλου του εθνικού φορέα μεταμοσχεύσεων, όπως περιγράφεται στο νομοσχέδιο, θα έχει ως αποτέλεσμα ο φορέας να ασκεί αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα τις αρμοδιότητές του προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων πλευρών και τελικά της κοινωνίας..
Η εφαρμογή του νομοσχεδίου, θα οδηγήσει και στην ορθότερη και πληρέστερη οργάνωση των μεταμοσχεύσεων και τελικά θα εξυπηρετήσει τον σημαντικότερο στόχο που είναι η πρόοδος της δημόσιας υγείας και θα βοηθήσει συανθρώπους μας να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία ως ενεργά μέλη.
Το νέο νομοσχέδιο για τις Μεταμοσχεύσεις, στηρίζεται στην επιστημονική μελέτη των Καθηγητών κκ Β.Ε.Παπαλόη (Imperial College – UK) και Η. Μόσιαλου (LSE – UK) που υποβλήθηκε και επίσημα προς την Ελληνική Κυβέρνηση από το Ίδρυμα Ωνάση, ως Εθνικό Σχέδιο Μεταμοσχεύσεων. Η μελέτη αυτή, λεπτομερής και με στοιχεία τόσο από ανάλογα συστήματα στην Ευρώπη όσο ασφαλώς και από την χώρα μας, αποτελεί μια σαφή, κατανοητή και τεκμηριωμένη μελέτη, που είναι οδηγός για το ποια είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε ως χώρα. Μια κατεύθυνση όπου υπάρχει συμμετοχή και κινητοποίηση τόσο των αρμοδίων φορέων (της πολιτείας αλλά και επιστημονικών και κοινωνικών) όσο και των πολιτών, δηλαδή όλων εμάς. Το Εθνικό Σχέδιο έλαβε την μορφή νομοσχεδίου. Το τελευταίο έτος, η αλλαγή κλίματος προς το καλύτερο αλλά και η θερμή υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, σε στοχευμένες δράσεις (π.χ. Εκπαίδευση Συντονιστών Μεταμοσχεύσεων) είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας. Η μελλοντική εφαρμογή του νομοσχεδίου, θα οδηγήσει και στην πληρέστερη οργάνωση των μεταμοσχεύσεων αλλά και στην συνέχεια και την διάρκεια του συστήματος, μέσα από θεσμούς όπως η Εκπαίδευση και η Έρευνα. Και τελικώς στον σημαντικότερο στόχο που είναι η πρόοδος της δημόσιας υγείας και η νέα ζωή που θα απολαύσουν συνάνθρωποι και συμπολίτες μας.
Το νέο νομοσχέδιο, το οποίο στηρίζεται στο Εθνικό Σχέδιο για τις Μεταμοσχεύσεις των Καθηγητών κκ Β.Ε.Παπαλόη και Η.Μόσιαλου, έρχεται να εκσυγχρονίσει το σύστημα των Μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας και να το καταστίσει εφάμιλλο πολλών ευρωπαϊκών. Το τελευταίο έτος, οι συντονισμένες προσπάθειες όλων των αρμοδίων φορέων σε συνδυασμό με την συνεχή και ισχυρή στήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, έχουν αυξήσει τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας και βεβαίως των συνανθρώπων μας που άλλαξε η ζωή τους! Παράλληλα προχώρησε η εκπαίδευση παλαιών και νέων στελεχών σε καίρια θέματα, όπως ο ρόλος του Συντονιστή των Μεταμοσχεύσεων. Είναι απολύτως βέβαιο ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου, μια αληθινά νέα ημέρα ξημερώνει, που θα φέρει πρόοδο σ΄έναν καίριο τομέα της δημόσιας υγείας και θα βοηθήσει εκατοντάδες συνανθρώπους μας και συμπολίτες μας στο να έχουν μια νέα αρχή στην ζωή τους, προσφέροντας ξανά στην οικογένειά τους και στην κοινωνία μας, ως ενεργά μέλη.
Το νέο νομοσχέδιο, το οποίο στηρίζεται στο Εθνικό Σχέδιο για τις Μεταμοσχεύσεις των Καθηγητών κκ Β.Ε.Παπαλόη και Η.Μόσιαλου, έρχεται να εκσυγχρονίσει το σύστημα των Μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας και να το καταστίσει εφάμιλλο πολλών ευρωπαϊκών. Το τελευταίο έτος, οι συντονισμένες προσπάθειες όλων των αρμοδίων φορέων σε συνδυασμό με την συνεχή και ισχυρή στήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, έχουν αυξήσει τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας και βεβαίως των συνανθρώπων μας που άλλαξε η ζωή τους! Παράλληλα προχώρησε η εκπαίδευση παλαιών και νέων στελεχών σε καίρια θέματα, όπως ο ρόλος του Συντονιστή των Μεταμοσχεύσεων. Είναι απολύτως βέβαιο ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου, μια αληθινά νέα ημέρα ξημερώνει, που θα φέρει πρόοδο σ΄έναν καίριο τομέα της δημόσιας υγείας και θα βοηθήσει εκατοντάδες συνανθρώπους μας και συμπολίτες μας στο να έχουν μια νέα αρχή στην ζωή τους, προσφέροντας ξανά στην οικογένειά τους και στην κοινωνία μας, ως ενεργά μέλη.
Εξαιρετικό και απόλυτα σαφές σχέδιο νόμου που καθορίζει πλήρως την διαδικασία των μεταμοσχεύσεων από κάθε πλευρά, όπως ηθική, ιατρική, νομική, διοικητική. Διακρίνεται από το κείμενο ότι αυτό αποτελεί το προϊόν εργασίας κορυφαίων επιστημόνων με μακρά πείρα στο αντικείμενο. Με την εφαρμογή του θα επιτευχθεί ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου των μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας.
Με ιδιαίτερη χαρά, και τολμώ να πω συγκίνηση, είδα την ανάρτηση για ανοιχτή διαβούλευση του νομοσχεδίου για τη δωρεά οργάνων και μεταμοσχεύσεων στην πατρίδα μας. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2019 όταν με τον αξιότιμο φίλο Καθηγητή κ. Ηλία Μόσιαλο και την ερευνητική μας ομάδα και με τη στήριξη του Ωνασείου Ιδρύματος, ξεκινήσαμε την μελέτη για ένα νέο Εθνικό Σχέδιο για τη Δωρεά Οργάνων και τις Μεταμοσχεύσεις το οποίο παραδόθηκε στην Κυβέρνηση το καλοκαίρι του 2021.
Έκτοτε, μια επιτροπή διορισμένη από το Υπουργείο Υγείας υπό την προεδρία του Καθηγητή κ. Ιωάννη Μπολέτη και με τη συμμετοχή εμού καθώς και των Καθηγητών κ. Μόσιαλου, κ. Παπαθεοδωρίδη και διακεκριμένων νομικών εργάσθηκε συστηματικά για τη μετατροπή του Εθνικού Σχεδίου σε νομοσχέδιο.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να τονίσουμε ότι το νομοσχέδιο που αναρτήθηκε για ανοιχτή διαβούλευση στηρίχθηκε σε μια σοβαρή και ενδελεχή επιστημονική μελέτη και ανοίγει πραγματικά μια νέα εποχή για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις στην πατρίδα μας. Επίσης, το γεγονός ότι του δόθηκε χρονική προτεραιότητα καταδεικνύει το ειλικρινές και αμέριστο ενδιαφέρον της πολιτείας για τους Έλληνες ασθενείς που χρειάζονται μεταμόσχευση.
Θα ήθελα να τονίσω ότι το νομοσχέδιο το χαρακτηρίζουν:
α) η πληρότητα και ενδελεχής κάλυψη όλων των τομέων που αφορούν τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις,
β) η έμφαση που δίνει στη δωρεά οργάνων από ζώντες δότες,
γ) η καθιέρωση της δωρεάς οργάνων από αποβιώσαντες δότες που πληρούν τα κριτήρια του καρδιακού θανάτου,
δ) η καθιέρωση ενός soft opt out συστήματος, μόνον όμως με τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειας όπως ισχύει σε όλη την Ευρώπη,
ε) η αναβάθμιση του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων με ενεργό στήριξη του έργου του απο όλους τους παράγοντες που άπτονται του τομέα της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων,
στ) η ιδιαίτερη έμφαση του ελέγχου της ποιότητας των κλινικών υπηρεσιών και αποτελεσμάτων,
ζ) η καθιέρωση ενός υψηλών προδιαγραφών εθνικού μητρώου (προσαρμοσμένο στα ευρωπαϊκά δεδομένα) για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις, η) η προτεραιότητα που δίνεται στις μεταμοσχεύσεις σε σχέση με άλλες χειρουργικές επεμβάσεις.
Όλα τα ανωτέρω είναι καινοτόμα και αποφασιστικά μέτρα προς τα εμπρός. Θα ήθελα να προσφέρω (και σε αυτό εκφράζω και τις απόψεις και του κ. Μόσιαλου και του κ. Μπολέτη) κάποια ελπίζω εποικοδομητικά σχόλια για την περαιτέρω αναβάθμιση του προτεινόμενου νομοσχεδίου :
1) Ενσωμάτωση στο οργανόγραμμα του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων συντονιστών δωρεάς οργάνων στα νοσοκομεία της χώρας που διαθέτουν Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, όπως είχε αρχικά παρουσιασθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ξεκάθαρα ότι η παρουσία των συντονιστών στις Μ.Ε.Θ. είναι απόλυτα κρίσιμη και καθοριστική για την επιτυχία του συστήματος.
2) Εξασφάλιση της χρηματοδότησης του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και των προγραμμάτων του όπως είχε αρχικά προβλεφθεί με την καθιέρωση του τέλους ενός ευρώ κατά συνεδρία αιμοδιάλυσης (πρόταση που επίσης είχε παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο).
3) Είναι ασφαλώς κατανοητό ότι περαιτέρω λεπτομέρειες θα πρέπει να καθορισθούν με υπουργικές αποφάσεις ωστόσο θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο και σημαντικό αυτό να γίνει εντός έξι (6) μηνών από την ψήφιση του νόμου ώστε να βοηθήσουν άμεσα στην εποικοδομητική εφαρμογή του.
Πιστεύω ειλικρινά ότι το παρόν νομοσχέδιο και όλος ο ενθουσιασμός που έχει δημιουργηθεί στην Ελληνική μεταμοσχευτική κοινότητα δικαιολογούν αισιοδοξία για καρποφόρα αποτελέσματα της μεγάλης αυτής εθνικής προσπάθειας.
Καθηγητής Βασίλης Ε. Παπαλόης
Με ιδιαίτερη χαρά, και τολμώ να πω συγκίνηση, είδα την ανάρτηση για ανοιχτή διαβούλευση του νομοσχεδίου για τη δωρεά οργάνων και μεταμοσχεύσεων στην πατρίδα μας. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2019 όταν με τον αξιότιμο φίλο Καθηγητή κ. Ηλία Μόσιαλο και την ερευνητική μας ομάδα και με τη στήριξη του Ωνασείου Ιδρύματος, ξεκινήσαμε την μελέτη για ένα νέο Εθνικό Σχέδιο για τη Δωρεά Οργάνων και τις Μεταμοσχεύσεις το οποίο παραδόθηκε στην Κυβέρνηση το καλοκαίρι του 2021.
Έκτοτε, μια επιτροπή διορισμένη από το Υπουργείο Υγείας υπό την προεδρία του Καθηγητή κ. Ιωάννη Μπολέτη και με τη συμμετοχή εμού καθώς και των Καθηγητών κ. Μόσιαλου, κ. Παπαθεοδωρίδη και διακεκριμένων νομικών εργάσθηκε συστηματικά για τη μετατροπή του Εθνικού Σχεδίου σε νομοσχέδιο.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να τονίσουμε ότι το νομοσχέδιο που αναρτήθηκε για ανοιχτή διαβούλευση στηρίχθηκε σε μια σοβαρή και ενδελεχή επιστημονική μελέτη και ανοίγει πραγματικά μια νέα εποχή για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις στην πατρίδα μας. Επίσης, το γεγονός ότι του δόθηκε χρονική προτεραιότητα καταδεικνύει το ειλικρινές και αμέριστο ενδιαφέρον της πολιτείας για τους Έλληνες ασθενείς που χρειάζονται μεταμόσχευση.
Θα ήθελα να τονίσω ότι το νομοσχέδιο το χαρακτηρίζουν:
α) η πληρότητα και ενδελεχής κάλυψη όλων των τομέων που αφορούν τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις,
β) η έμφαση που δίνει στη δωρεά οργάνων από ζώντες δότες,
γ) η καθιέρωση της δωρεάς οργάνων από αποβιώσαντες δότες που πληρούν τα κριτήρια του καρδιακού θανάτου,
δ) η καθιέρωση ενός soft opt out συστήματος, μόνον όμως με τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειας όπως ισχύει σε όλη την Ευρώπη,
ε) η αναβάθμιση του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων με ενεργό στήριξη του έργου του απο όλους τους παράγοντες που άπτονται του τομέα της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων,
στ) η ιδιαίτερη έμφαση του ελέγχου της ποιότητας των κλινικών υπηρεσιών και αποτελεσμάτων,
ζ) η καθιέρωση ενός υψηλών προδιαγραφών εθνικού μητρώου (προσαρμοσμένο στα ευρωπαϊκά δεδομένα) για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις, η) η προτεραιότητα που δίνεται στις μεταμοσχεύσεις σε σχέση με άλλες χειρουργικές επεμβάσεις.
Όλα τα ανωτέρω είναι καινοτόμα και αποφασιστικά μέτρα προς τα εμπρός. Θα ήθελα να προσφέρω (και σε αυτό εκφράζω και τις απόψεις και του κ. Μόσιαλου και του κ. Μπολέτη) κάποια ελπίζω εποικοδομητικά σχόλια για την περαιτέρω αναβάθμιση του προτεινόμενου νομοσχεδίου :
1) Ενσωμάτωση στο οργανόγραμμα του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων συντονιστών δωρεάς οργάνων στα νοσοκομεία της χώρας που διαθέτουν Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, όπως είχε αρχικά παρουσιασθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ξεκάθαρα ότι η παρουσία των συντονιστών στις Μ.Ε.Θ. είναι απόλυτα κρίσιμη και καθοριστική για την επιτυχία του συστήματος.
2) Εξασφάλιση της χρηματοδότησης του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και των προγραμμάτων του όπως είχε αρχικά προβλεφθεί με την καθιέρωση του τέλους ενός ευρώ κατά συνεδρία αιμοδιάλυσης (πρόταση που επίσης είχε παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο).
3) Είναι ασφαλώς κατανοητό ότι περαιτέρω λεπτομέρειες θα πρέπει να καθορισθούν με υπουργικές αποφάσεις ωστόσο θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο και σημαντικό αυτό να γίνει εντός έξι (6) μηνών από την ψήφιση του νόμου ώστε να βοηθήσουν άμεσα στην εποικοδομητική εφαρμογή του.
Πιστεύω ειλικρινά ότι το παρόν νομοσχέδιο και όλος ο ενθουσιασμός που έχει δημιουργηθεί στην Ελληνική μεταμοσχευτική κοινότητα δικαιολογούν αισιοδοξία για καρποφόρα αποτελέσματα της μεγάλης αυτής εθνικής προσπάθειας.
Καθηγητής Βασίλης Ε. Παπαλόης
Το νομοσχέδιο είναι εξαιρετικό και η κοινωνική ωφέλεια από τη εφαρμογή του θα είναι πολλαπλή. Είναι εξόχως περιεκτικό και δηλωτκό επίμοχθης και μακράς εργασίας κορυφαίων εδικών επιστημόνων, με εκτεταμένη πείρα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου ο τομέας των μεταμοσχεύσεων είναι περισσότερο προηγμένος συγκριτικά με την Ελλάδα. Η προβλεπόμενη σε αυτό επικαιροποίηση θα εκσυγχρονίσει και θα αναβαθμίσει αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα.
Το κείμενο του νομοσχεδίου είναι διατυπωμένο με απόλυτη σαφήνεια και παρουσιάζει πληρότητα ως προς όλες τις πτυχές του αντικειμένου του, τις επιστημονοκές, ηθικές νομικές, οργανωτκές και διοικητικές θεωρήσεις.
Η δομή του, η έκτασή του και ο βαθμός λεπτομέρειας στη διατύπωσή του είναι επαρκέστατα. Εξάλλου, στο νομοσχεδιο γίνεται εύκολα κατανοητή η διασύνδεση των ρυθμίσεών του σε ολοκληρωμένο, πολύπλευρο νομοθετικό πλαίσιο.
Σε αυτό περιγράφεται με σαφήνεια η εφαρμογή των επιμέρους επιδιώξεών του. Πετυχαίνει την προσαρμογή του ισχύοντος δικαίου των μεταμοσχεύσεων στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις. Εφόσον εφαρμοσθεί στην ολότητά του και συντονισμένα, θα εκπληρώσει τον σκοπό του αναφορικά με τη βελτίωση των μεταμοσχευτικών επιδόσεων της Ελλάδας και, εν τέλει, τη βελτίωση της ποιότητας και τη διάσωση της ζωής των βαρέως πασχόντων.
Η ενίσχυση του ρόλου του εθνικού φορέα μεταμοσχεύσεων, που προβλεπεται στις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου, θα έχει ως αποτέλεσμα την αυξηση της δυνατότητας αυτού του φορέα να ασκεί αποτελεσματικότερα τις αρμοδιότητές του στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων.
Το νομοσχέδιο είναι εξαιρετικό και η κοινωνική ωφέλεια από τη εφαρμογή του θα είναι πολλαπλή. Είναι εξόχως περιεκτικό και δηλωτκό επίμοχθης και μακράς εργασίας κορυφαίων εδικών επιστημόνων, με εκτεταμένη πείρα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου ο τομέας των μεταμοσχεύσεων είναι περισσότερο προηγμένος συγκριτικά με την Ελλάδα. Η προβλεπόμενη σε αυτό επικαιροποίηση θα εκσυγχρονίσει και θα αναβαθμίσει αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα.
Το κείμενο του νομοσχεδίου είναι διατυπωμένο με απόλυτη σαφήνεια και παρουσιάζει πληρότητα ως προς όλες τις πτυχές του αντικειμένου του, τις επιστημονοκές, ηθικές νομικές, οργανωτκές και διοικητικές θεωρήσεις.
Η δομή του, η έκτασή του και ο βαθμός λεπτομέρειας στη διατύπωσή του είναι επαρκέστατα. Εξάλλου, στο νομοσχεδιο γίνεται εύκολα κατανοητή η διασύνδεση των ρυθμίσεών του σε ολοκληρωμένο, πολύπλευρο νομοθετικό πλαίσιο.
Εξασφαλίζει την όσο το δυνατό μικρότερη ψυχική καταπόνηση (στρες) των λειτουργών οι οποίοι θα επωμισθούν την εφαρμογή του και θα επηρεασθούν από αυτό.
Εκφράζει και προάγει την αλληλεγύη μεταξύ των πολιτών, και την κοινωνική ανάγκη για φροντίδα των αδυνάτων.
Σε αυτό περιγράφεται με σαφήνεια η εφαρμογή των επιμέρους επιδιώξεών του. Πετυχαίνει την προσαρμογή του ισχύοντος δικαίου των μεταμοσχεύσεων στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις. Εφόσον εφαρμοσθεί στην ολότητά του και συντονισμένα, θα εκπληρώσει τον σκοπό του αναφορικά με τη βελτίωση των μεταμοσχευτικών επιδόσεων της Ελλάδας και, εν τέλει, τη βελτίωση της ποιότητας και τη διάσωση της ζωής των βαρέως πασχόντων.
Η ενίσχυση του ρόλου του εθνικού φορέα μεταμοσχεύσεων, που προβλεπεται στις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου, θα έχει ως αποτέλεσμα την αυξηση της δυνατότητας αυτού του φορέα να ασκεί αποτελεσματικότερα τις αρμοδιότητές του στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων.
Το νομοσχέδιο είναι εξαιρετικό και η κοινωνική ωφέλεια από τη εφαρμογή του θα είναι πολλαπλή. Είναι εξόχως περιεκτικό και δηλωτκό επίμοχθης και μακράς εργασίας κορυφαίων εδικών επιστημόνων, με εκτεταμένη πείρα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου ο τομέας των μεταμοσχεύσεων είναι περισσότερο προηγμένος συγκριτικά με την Ελλάδα. Η προβλεπόμενη σε αυτό επικαιροποίηση θα εκσυγχρονίσει και θα αναβαθμίσει αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα.
Το κείμενο του νομοσχεδίου είναι διατυπωμένο με απόλυτη σαφήνεια και παρουσιάζει πληρότητα ως προς όλες τις πτυχές του αντικειμένου του, τις επιστημονοκές, ηθικές νομικές, οργανωτκές και διοικητικές θεωρήσεις.
Η δομή του, η έκτασή του και ο βαθμός λεπτομέρειας στη διατύπωσή του είναι επαρκέστατα. Εξάλλου, στο νομοσχεδιο γίνεται εύκολα κατανοητή η διασύνδεση των ρυθμίσεών του σε ολοκληρωμένο, πολύπλευρο νομοθετικό πλαίσιο
Σε αυτό περιγράφεται με σαφήνεια η εφαρμογή των επιμέρους επιδιώξεών του. Πετυχαίνει την προσαρμογή του ισχύοντος δικαίου των μεταμοσχεύσεων στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις. Εφόσον εφαρμοσθεί στην ολότητά του και συντονισμένα, θα εκπληρώσει τον σκοπό του αναφορικά με τη βελτίωση των μεταμοσχευτικών επιδόσεων της Ελλάδας και, εν τέλει, τη βελτίωση της ποιότητας και τη διάσωση της ζωής των βαρέως πασχόντων.
Η ενίσχυση του ρόλου του εθνικού φορέα μεταμοσχεύσεων, που προβλεπεται στις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου, θα έχει ως αποτέλεσμα την αυξηση της δυνατότητας αυτού του φορέα να ασκεί αποτελεσματικότερα τις αρμοδιότητές του στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων.
Το νομοσχέδιο είναι εξαιρετικό και η κοινωνική ωφέλεια από τη εφαρμογή του θα είναι πολλαπλή. Είναι εξόχως περιεκτικό και δηλωτκό επίμοχθης και μακράς εργασίας κορυφαίων εδικών επιστημόνων, με εκτεταμένη πείρα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου ο τομέας των μεταμοσχεύσεων είναι περισσότερο προηγμένος συγκριτικά με την Ελλάδα. Η προβλεπόμενη σε αυτό επικαιροποίηση θα εκσυγχρονίσει και θα αναβαθμίσει αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα.
Το κείμενο του νομοσχεδίου είναι διατυπωμένο με απόλυτη σαφήνεια και παρουσιάζει πληρότητα ως προς όλες τις πτυχές του αντικειμένου του, τις επιστημονοκές, ηθικές νομικές, οργανωτκές και διοικητικές θεωρήσεις.
Η δομή του, η έκτασή του και ο βαθμός λεπτομέρειας στη διατύπωσή του είναι επαρκέστατα. Εξάλλου, στο νομοσχεδιο γίνεται εύκολα κατανοητή η διασύνδεση των ρυθμίσεών του σε ολοκληρωμένο, πολύπλευρο νομοθετικό πλαίσιο.
Σε αυτό περιγράφεται με σαφήνεια η εφαρμογή των επιμέρους επιδιώξεών του. Πετυχαίνει την προσαρμογή του ισχύοντος δικαίου των μεταμοσχεύσεων στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις. Εφόσον εφαρμοσθεί στην ολότητά του και συντονισμένα, θα εκπληρώσει τον σκοπό του αναφορικά με τη βελτίωση των μεταμοσχευτικών επιδόσεων της Ελλάδας και, εν τέλει, τη βελτίωση της ποιότητας και τη διάσωση της ζωής των βαρέως πασχόντων.
Η ενίσχυση του ρόλου του εθνικού φορέα μεταμοσχεύσεων, που προβλεπεται στις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου, θα έχει ως αποτέλεσμα την αυξηση της δυνατότητας αυτού του φορέα να ασκεί αποτελεσματικότερα τις αρμοδιότητές του στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων