1. Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας (Υ.Ψ.Υ.) είναι το σύνολο των ολοκληρωμένων υπηρεσιών εντός του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.), οι οποίες αποσκοπούν στην παρακολούθηση, διατήρηση και βελτίωση της ψυχικής υγείας του ανθρώπου.
2. Οι Υ.Ψ.Υ. απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους με ψυχικές διαταραχές, διαταραχές αυτιστικού τύπου, νευροαναπτυξιακές διαταραχές και συνοδά μαθησιακά προβλήματα, σε ενήλικες με ψυχικές διαταραχές, σε άτομα με άνοια και άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις, καθώς και σε άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, και οργανώνονται σε τρεις (3) βασικούς πυλώνες ως εξής: α) την πρόληψη παθήσεων και την προαγωγή της ψυχικής υγείας, β) την έγκαιρη διάγνωση, περίθαλψη και θεραπεία ψυχικών παθήσεων και γ) την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη των Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Λ.Υ.Ψ.Υ.).
Ειδικότερα, οι ως άνω πυλώνες περιλαμβάνουν:
α) την εκτίμηση των αναγκών ψυχικής υγείας των πολιτών, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων και προγραμμάτων πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης ψυχικών νοσημάτων των πολιτών και των ευπαθών ομάδων,
β) τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχονται στην κοινότητα,
γ) την παροχή επείγουσας και εξειδικευμένης νοσοκομειακής φροντίδας ψυχικής υγείας,
δ) τη διαχείριση ασθενών με χρόνια ψυχικά νοσήματα, με στοχευμένη κατεύθυνσή τους στις κατά περίπτωση αναγκαίες υπηρεσίες ψυχικής υγείας,
ε) τη διασύνδεση, υπό την έννοια της παραπομπής, της παρακολούθησης, του συντονισμού και, κατά περίπτωση, της συνδιαχείρισης περιστατικών με: εα) τις δομές πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας και τις δομές ανακουφιστικής και παρηγορητικής φροντίδας, εβ) τις υπηρεσίες και δομές αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, εγ) τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας και εδ) τις υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας,
στ) τις υπηρεσίες κατ’ οίκον νοσηλείας και ειδικής φροντίδας ψυχικής υγείας,
ζ) την πρόληψη παθήσεων και την προαγωγή της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, την πρώιμη ανίχνευση, την έγκαιρη διάγνωση και τη βέλτιστη θεραπευτική πορεία των διαταραχών της ψυχικής τους υγείας, καθώς και τη διασύνδεση των δομών και υπηρεσιών ψυχικής υγείας με το εκπαιδευτικό σύστημα, μέσω: ζα) του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και υλοποίησης προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε θέματα ψυχικής υγείας του μαθητικού πληθυσμού, των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών και ζβ) της καθιέρωσης κοινών προτύπων, πρωτοκόλλων και διαδικασιών για τη διασφάλιση της ευχερούς προσβασιμότητας σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων,
η) την ψυχιατροδικαστική με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη αποτελεσματικών μορφών σωφρονισμού των εφήβων,
θ) τις υπηρεσίες κοινοτικής φροντίδας, για την αντιμετώπιση των κρίσεων και φυσικών καταστροφών και των απειλών δημόσιας υγείας που έχουν επίπτωση στην ψυχική υγεία του πληθυσμού,
ι) την οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα μέσω της εργασίας, την ενεργητική ένταξη και παραμονή τους στην αγορά εργασίας μέσω δομών και προγραμμάτων υποστηριζόμενης απασχόλησης και επαγγελματικής ένταξης,
ια) την οργάνωση και εφαρμογή δράσεων και προγραμμάτων για την καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος και
ιβ) την ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων για τη διασφάλιση και την ενίσχυση των δικαιωμάτων, της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας των ατόμων με ψυχικές παθήσεις.
3. Οι Υ.Ψ.Υ. παρέχονται δωρεάν και ισότιμα σε όλο τον πληθυσμό της χώρας, ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική, επαγγελματική, ασφαλιστική κατάσταση και τον τόπο κατοικίας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, μέσα από το ενιαίο, αυτοτελές, καθολικό και αποκεντρωμένο Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), που οργανώνεται, αναπτύσσεται και λειτουργεί σύμφωνα με τον παρόντα, με βάση τις αρχές της τομεοποίησης και της κοινοτικής ψυχιατρικής, της προτεραιότητας της πρωτοβάθμιας φροντίδας, της εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, της αποϊδρυματοποίησης, της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης, της επαγγελματικής ένταξης, της συνέχειας της ψυχιατρικής φροντίδας, καθώς και της πληροφόρησης και της εθελοντικής αρωγής της κοινότητας στην προαγωγή της ψυχικής υγείας, της καταπολέμησης του κοινωνικού στίγματος και της ενίσχυσης των δικαιωμάτων της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας των ατόμων με ψυχικές παθήσεις.
4. Οι δημόσιοι φορείς Υ.Ψ.Υ. δύνανται να συνεργάζονται με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιώτες παρόχους Υ.Ψ.Υ. και ιδιώτες ιατρούς για τη διασφάλιση της πρόσβασης του συνόλου του πληθυσμού στις αναγκαίες Υ.Ψ.Υ..
Το ΓΕΝΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ της ΠΟΣΟΨΥ διαπιστώνει ότι:
Η λέξη «δικαιώματα» αναφέρεται μόνο 4 φορές σε ολόκληρο το Σχέδιο Νόμου. Μια φορά στο άρθρο 3.ιβ [..των δικαιωμάτων, της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..] και μια φορά στο άρθρο 3.3 [..των δικαιωμάτων της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..] ως περιεχόμενο των πυλώνων των ΥΨΥ, μια φορά στο άρθρο 19.5 αναφορικά με την ανάκληση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας των ΜΨΥ από νπιδ κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού τομέα σε περίπτωση υστέρησης στην προστασία των δικαιωμάτων των ωφελουμένων (χωρίς να αναφέρεται τι γίνεται στις περιπτώσεις υστέρησης στην προστασία των δικαιωμάτων από δημόσιες ΜΨΥ) και μια φορά στο άρθρο 71 για τα προσωπικά και τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένων.
Ομοίως η λέξη «συνηγορία» αναφέρεται μόνο 3 φορές: Μια φορά στο άρθρο 3.ιβ [..των δικαιωμάτων, της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..], μια φορά στο 3.3 [..των δικαιωμάτων της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..] και μια φορά στο άρθρο 4α.α1[..ενίσχυσης της αυτοεκπροσώπησης και της συνηγορίας..].
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να περιληφθούν διευκρινήσεις για ποια «δικαιώματα» γίνεται αναφορά στα 3.1β, 3.3 και 19.5: δικαιώματα εν γένει, συγκεκριμένα δικαιώματα, ή δικαιώματα αυτοεκπροσώπησης και συνηγορίας μόνο όπως αναφέρεται στο3.3? ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ να γίνει αναφορά στα άρθρα των νόμων όπου γίνεται αναφορά στα εν λόγω δικαιώματα.
Επίσης, διερωτώμεθα πώς θα λειτουργήσουν ολόκληρες υγειονομικές περιφέρειες (ΠΕΔΥΨΥ) όταν δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν οι τομείς ψυχικής υγείας (ΤΟΨΥ) 250.000 κατοίκων?
Περαιτέρω, ανησυχία προκαλείται με την έλλειψη αναφοράς στο ρόλο της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου σε όλο αυτό το εγχείρημα της «ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ να δημιουργηθούν μέσω το Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, πιο λεπτομερή πρότυπα και προδιαγραφές των ψυχιατρικών υπηρεσιών (στη δομή, τις διαδικασίες και τις εκβάσεις), συμβατά με τις σύγχρονες εξελίξεις και λαμβάνοντας υπ’ όψη τα διεθνή κριτήρια ποιότητας (όπως αυτά προβλέπονται στο εργαλείο του Π.Ο.Υ WHO Quality Rights, το οποίο στηρίζεται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και αναφέρεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030, ούτως ώστε η δομή και η λειτουργία και η απόδοσή τους να μπορεί να συγκρίνεται προς κάποιο μέτρο αναφοράς.
Περαιτέρω, υπενθυμίζουμε ότι, οι αρχές μιας ψυχιατρικής μεταρρύθμισης (ΟΗΕ, 1991; ΠΟΥ, 2001) περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
• Ευρύ φάσμα υπηρεσιών (θεραπευτικών και κοινωνικών) για την
εξυπηρέτηση των αναγκών των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
• Ενδυνάμωση των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
• Συνεργασία με τις οικογένειες των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας
Ωστόσο, στο Σχέδιο Νόμου αναφορά στην ενδυνάμωση γίνεται μόνο 3 φορές και μόνο όσον αφορά τις εξαρτήσεις.
Όσο για τη συνεργασία με τις οικογένειες, όχι μόνο ουδεμία αναφορά γίνεται, αλλά και η στόχευση της μείωσης του φορτίου των ψυχικών διαταραχών στις οικογένειες προβλέπεται να γίνει ΜΟΝΟ μέσω δράσεων και προγραμμάτων τριτογενούς πρόληψης των Κοι.Σ.Π.Ε. Διερωτώμεθα πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες των οικογενειών σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν Κοι.Σ.Π.Ε.?
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ το Σχέδιο Νόμου να προχωρήσει στη διεύρυνση του δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών αναγνωρίζοντας τις κοινοτικές υπηρεσίες αλληλο-βοήθειας και αλληλο-υποστήριξης που παρέχονται από Ομάδες Αυτοβοήθειας των Συλλόγων Ψυχικής Υγείας (ληπτών και οικογενειών), καίτοι δεν αποτελούν αμιγώς υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ το δημιουργούμενο Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας να τις περιλάβει, καθώς και να στηρίξει και να ενθαρρύνει τις προσπάθειες ενημέρωσης, ενδυνάμωσης, επίλυσης οικογενειακών προβλημάτων και αποφόρτισης της αρνητικής οικογενειακής ατμόσφαιρας από Συλλόγους Ψυχικής Υγείας (όπως προβλέπεται και από το Comprehensive Mental Health Action Plan 2013-2030 του Π.Ο.Υ.),
ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ να θεσπισθεί συνεργασία και με άλλες/-ους υπηρεσίες/φορείς εφόσον μπορούν να προσφέρουν στην περίθαλψη ή έρχονται συχνά σε επαφή με ψυχικά ασθενείς, όπως:
• Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Άλλες ιατρικές υπηρεσίες
• Κοινωνικές υπηρεσίες/υπηρεσίες πρόνοιας
• Άλλες κρατικές υπηρεσίες (αστυνομία, δικαστικές υπηρεσίες)
• Μη κυβερνητικούς οργανισμούς και άλλους κοινωνικούς φορείς (π.χ. εκκλησία, πολιτιστικούς συλλόγους, άτυπες ομάδες ασθενών κλπ).
Με το σχέδιο νόμου συνιστάται Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), το οποίο σχεδιάζεται να λειτουργεί στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.Πε.) και να διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), χωρίς όμως πρόβλεψη Διοίκησης σε Εθνικό Επίπεδο, που θα αποτρέπει ενδεχομένως διαφοροποιήσεις ανά ΔΥΠΕ και τον ενδεχόμενο κίνδυνο έλλειψης συντονισμού από αυτή τη συνθήκη. Τον παραπάνω προβληματισμό ενισχύει η παντελής έλλειψη αναφοράς στην Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας που έχει έναν καθοριστικό ρόλο στην παρακολούθηση και τον συντονισμό των δράσεων της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.Η υποκατάσταση των Τομέων Ψυχικής Υγείας από τα ΠεΔΥΨΥ διακινδυνεύει τη θεμελιώδη αρχή της τομεοποίησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τη λειτουργία ενός απαρτιωμένου δικτύου υπηρεσιών, με συγκεκριμένη γεωγραφική και πληθυσμιακή αναφορά, με ευχέρεια στον προσδιορισμό των αναγκών και με τελικό στόχο την επίτευξη του συνεχούς της φροντίδας των ψυχικά ασθενών στο πλαίσιο της κοινότητας. Η αλλαγή αυτή επιφέρει έως και πενταπλασιασμό του πληθυσμού ανά νέο τομέα ψυχικής υγείας με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους πληθυσμιακά εστιασμένους στόχους της λειτουργίας του Τομέα
Καλησπέρα σας! Ονομάζομαι Σούλης (χαιδευτικό) δεν χρειάζεται να αποκαλύψω σε όσους δεν χρειάζεται περεταίρω στοιχεία μου πέρα απο αυτούς που εάν θέλουν τα βρίσκουν πολύ εύκολα.
Σας αναφέρω παρακάτω τι έζησα! Έχω νοσηλευθεί ακούσια 3 φορές.Γνωρίζεται πολύ καλά ποια διαδικασία ακολουθούταν βάση νομοθεσίας (περι ακούσιας νοσηλείας) για όσους είναι σωστοί στα καθήκοντα τους και αξίζουν το μισθό που λαμβάνουν ως κρατικά όργανα, άσχετα τη εφάρμοζαν-όζουν ορισμένοι. Την πρώτη φορά έτυχε ένα συμβάν (οπού με κατηγόρησαν και αθωώθηκα νομικά) Ο κύριος Εισαγγελέας τότε έκρινε βάση τον
λεγόμενων ορισμένων πως χρήζω ακούσιας νοσηλείας.(καλώς έπραξε θα σκέφτεστε ορισμένοι),δύο αστυνομικά όργανα διατάχθηκαν να με πάνε στο τμήμα βάση της δικογραφίας που έχω στα χέρια μου αυτή την στιγμή. Τι επακολούθησε? εισήλθαν στο δωμάτιο την ώρα που κοιμόμουν με σβηστά φώτα στο κρεββάτι που βρισκόμουν χωρίς να ανάψουν τα φώτα και δίχως να πουν κάτι,να μου αποκαλύψουν έστω την ιδιότητα τους, και ένα απλό ελάτε μαζί μας κύριε! (σε έναν που υποτίθεται πως είναι ψυχικά άρρωστος έτσι;)
να σημειώσω πως φέραν πολιτική ενδυμασία,ο ένας μου έκανε κεφαλοκλείδωμα και ο άλλος με έπιασε απο τα πόδια Βιαίως και οι 2..
(87 κιλά ήμουν τότε Προερχόμενος απο Ειδικές Δυνάμεις και δρομέας ημιμαραθωνίου).
το αποτέλεσμα ήταν επειδή φοβήθηκα για την ζωή μου και η αδρεναλίνη έφτασε στα ύψη να ξεφύγω απο το κεφαλοκλείδωμα με λαβή και να πετάξω τον έναν πάνω στον άλλον και στην συνέχεια να πέσουν πάνω σε ένα αντικείμενο που βρισκόταν δίπλα μου. Αφού απομακρύνθηκα απο το δωμάτιο αυτό τρέχοντας φοβούμενος χωρίς να κοιτάξω πίσω με το εσώρουχο μου μόνο διότι βρισκόμουν στο κρεββάτι προηγουμένος και απομακρύνθηκα απο τον χώρο χωρίς να μπώ σε περεταίρω λεπτομέρειες κλείνωντας αρκετές πόρτες πίσω μου ώστε να τους αποθαρρύνω να μου κάνουν κάτι άλλο, μετά απο αρκετή ώρα που ξαναγύρισα στο σημείο συνηδειτοποίησα πως είχαν φύγει, πάω πάλι στο δωμάτιο και κλείνω την πόρτα χωρίς να την κλειδώσω και έλειπε το κοντομάνικο μου! μου πήραν το μπλουζάκι μου, τα όργανα!(βάση δικογραφίας)(κλέφτες σκέφτηκα εγώ)μετά απο κάποιο χρονικό διάστημα σοκαρισμένος και φοβούμενος τι είχε συμβεί ακούω ένα Αστυνομία πισω απο την πόρτα! σπάνε την πόρτα που είχα αφήσει χωρίς να κλειδώσω προηγουμένος και ενώ βρίσκομαι με τα χέρια ψηλά και γονατισμένος βλέπω περίπου στα 8 άτομα οπλισμένοι να εισέρχονται στο δωμάτιο ενώ ρωτώντας εγώ τι έγινε; με ακινητοοποίησαν χωρίς να αντισταθώ μου έβαλαν τα χέρια πίσω απο την πλάτη,της χειροπέδες, και(πλαστικά δεματικά στα πόδια για όσους γνωρίζουν) σηκωτό με πήγαν προς το όχημα τους πρίν με πετάξουν μέσα στο όχημα και ενώ βρισκόμουν μόνο με το εσώρουχο μου με αφήσαν στην άσφαλτο για κανα λεπτό αιμοραγώντας στα χείλη μου απο την ακινητοποίηση τους, κάτι έλεγαν δεν κατάλαβα διότι ήμουν σοκαρισμένος και στην συνέχεια με έβαλαν στο όχημα.. στην συνέχεια με πήγαν στο αστυνομικό τμήμα όπως ήμουν, με το εσώρουχο, τα δεματικά στα πόδια, και της χειροπέδες στα χέρια πίσω απο την πλάτη,ξέχασα να αναφέρω πως ήμουν και ξυπόλυτος. με έβαλαν σε ένα κελί μόνο μου, κατα την παραμονή μου ζητησα δικηγόρο και δεν πήρα απάντηση, τους ζήτησα νερό και αφήσαν ένα μπουκαλάκι νερό μικρό πάνω στο πρεβάζι εντός του κελιού, πέρασα ανάμεσα απο τα χέρια μου τα πόδια μου ξαπλωμένος στο τσιμεντένιο πάτωμα ώστε να φέρω τα χέρια μου μπροστά και να πιάσω το μπουκαλάκι με το νερό. Τα κατάφερα! κάποια στιγμή χωρίς κανένας να μου μιλήσει προηγουμένος, έρχεται ένα όργανο, πιτσιρικάς ήταν, και με καλύπτει με μία κουβέρτα στρατιωτική,(κατάλαβε ότι κρύωνα) να ναι καλά το παλικάρι,σε ευχαριστώ του είπα, απο το κελί φαινόταν ότι ξημέρωνε έξω, με έβγαλαν απο το κελί 2 άτομα σηκωτό και με επίβίβασαν σε ένα παλιό φορτηγάκι που είχε φορείο μέσα, ακριβώς έξω απο την είσοδο του αστυνομικού τμήματος,με αφήσαν πάνω στο φορείο συνοδεία 2 οργάνων στο πίσω μέρος, δεν κατάλαβα τι προσπαθούσαν να κάνουν αλλά με ρωτούσαν περίεργα πράγματα στον δρόμο χωρίς να τους δώσω καμία απάντηση,λόγω της συμπεριφοράς τους, και ενώ τους ρώταγα που με πηγαίνουν, δεν απαντούσαν, και πιθανολογώ πως ήθελαν να με ηχογραφησουν με το κινητό απο ότι είχα καταλάβει, κάποια στιγμή σταματήσαμε κάπου μετά απο αρκετό χρονικό διάστημα, και απο το πίσω τζάμι διέκρινα ότι περνούσαμε μία πύλη, σε κανα 2 λεπτά σταματήσαμε πάλι, άνοιξαν της πόρτες βγήκαν τα 2 όργανα που με είχαν συνοδεία στο πίσω μέρος κατάλαβα απο την ενδυμασία που φόραγε μία γυναίκα που πλησίασε πως με έφεραν σε νοσοκομείο, με βγάζουν έξω και με μεταφέρουν σε μία είσοδο που δεν κατάλαβα που βρισκόμουν διότι δεν είχα ξαναέρθει, με βάζουν σε άλλο φορείο και μου δένουν τα χέρια και τα πόδια,σαν τον εσταυρωμένο, ωχ σκέφτηκα! βλέπω μία γυναίκα με μία ρόμπα να με πλησιάζει και να κρατάει μία ένεση, χωρίς να πεί κάτι μου έκανε την ένεση, κάποια στιγμή ξύπνησα δεν ξέρω πόση ώρα κοιμόμουν και βλέπω έναν τύπο σε άλλο φορείο δίπλα μου χωρίς να είναι δεμένος και να με κοιτάει έντονα (λες και δεν είχε ξαναδεί άνθρωπο) δεμένος χέρια πόδια εγώ, και με το εσώρουχο κατάλαβα απο το βλέμα του ότι γλυκοκοίταζε τον χρυσό σταυρό στο λαιμό μου. Τον ρώτησα που είμαι, Στο Δαφνί απάντησε. δεν θυμάμαι πότε, αλλα μου απελευθέρωσαν κάποια στιγμή χέρια-πόδια, έκατσα έγκλειστος αρκετό καιρό μέσα με εθνικότητες σχεδόν απο όλο τον πλανήτη,ορισμένοι δεν μίλαγαν Ελληνικά, είχα χάσει της μέρες, ξύπναγα χάπια, μεσημέρι χάπια,βράδυ χάπια, ότι μου έλεγαν έκανα, υπάκουος σε όλα,κάποια στιγμή μετά απο καιρό και ενώ έβλεπα τους άλλους να βγαίνουν έξω ζήτησα και εγώ να βγω,μετά απο κάποιες μέρες μου επέτρεψαν να βγαίνω έξω στο προάυλιο να πηγαίνω στο κυλικείο,(Ξεκίνησα και το τσιγάρο)να περπατάω περιμετρικά εντός του νοσοκομείου, δεν μου είχε μιλήσει γιατρός 1 μήνα και, που ήμουν μέσα,ούτε και είχα ζητήσει,(δεν γνώριζα τι να κάνω) μία μέρα με ενημερώνει μία γυναίκα πως θα πάρω εξιτήριο,χάρηκα! έρχεται κάποιος συγγενής μου(συνοδός μου) και μου λέει πως δεν ανήκω σε αυτό το Νοσοκομείο πρέπει να πάω σε άλλο, πάλι του λέω; πρίν φύγω για το άλλο Νοσοκομείο την ίδια μέρα με άφησαν και πήγα εκτός νοσοκομείου συνοδευόμενος απο τον συγγενή μου(συνοδό μου) και αγόρασα ένα κινητό ώστε να μιλάω με τους συγγενείς μου, διότι στο άλλο Νοσοκομείο έμαθα πως επιτρεπόταν να έχω κινητό, ήρθε το μεσημεράκι έρχεται ένα ασθενοφόρο επιβιβάζομαι και με μετέφερε συνοδεία συγγενή μου(συνοδού) σε άλλη κλινική, ξύπναγα-χάπια, μεσημέρι-χάπια, βράδυ-χάπια, συνεργάσιμος σε όλα, αλλα δεν μου επέτρεπαν να βγαίνω έξω να αθλούμαι όπως οι άλλοι, παρόλο που τους το ζητούσα συνεχόμενα σαν παράπονο. Δεν ήξερα γιατί, και δέν μου έλεγαν, Ο Μουγιάκος ήξερε, Ευγενέστατοι σε όλα όλοι, τέσπα έκατσα ένα μήνα εκεί πάλι, το φαγητό χάλια, όλη μέρα τηλεόραση, να μου πέρνουν την πίεση, και χάπια,με την αγωγή που μου έκαναν δεν μπορούσα ούτε να σκεφτώ σωστά, ούτε να μιλήσω, πλήρης καταστολή! πέρασαν οι μέρες, ήρθε και το εξιτήριο κάποια στιγμή, γυρνάω σπίτι μου, στα καθήκοντα μου(περιορισμένα) στην καθημερινότητα μου,οπου με παρέπεμψε συγγενείς μου(συνοδός μου) να πάω σε Κρατικό ψυχίατρο,στην πόλη μου, συνεργάσιμος εγώ, Πάμε στο δελφίνι δεν γνωρίζω πώς αλλα είχε κανονίσει-επιλέξει αυτός την ψυχίατρο, μπαίνει ο συγγενής μου μιλάει μαζί της κανα τέταρτο, μπαίνω και εγώ στο γραφείο της μαζί μετά με τα εξιτήρια που είχα και τον συγγενή μου(συνοδό μου), με κοίταζε και με γέμιζε ενοχές, λες και με μάλωνε ο δάσκαλος στο δηματικό,μου λέει θα έρχεσαι στο νοσοκομείο ημέρας, μάλιστα της λέω, ξύπναγα κάθε πρωί και πήγαινα εκεί καθημερινά, τα περισσότερα άτομα εκεί είχαν νοητικά προβλήματα και ορισμένοι ήταν πρώην Ναρκομανείς απο ότι είχα καταλάβει και συζητήσει μαζί τους, που με έφερε αναρωτιόμουν? πέρασε κανας μήνας πάει το νοσοκομείο ημέρας εξιτήριο, καινούργια αγωγή απο την καινούργια γιατρό, ένεση κάθε μήνα στο πισινό, χάπια πρωί, μεσημέρι, βράδυ, για αρκετά χρόνια, και κατα διαστήματα άλλαζε και την αγωγή,άλλα χάπια, άλλη ένεση, μπαινόβγαινε στο γραφείο της ένας κύριος με μία τσάντα κατα διαστήματα που τον είχα πετύχει τυχαία, ρώτησα κάτι άλλους τι ηταν αυτός, απο φαρμακευτική, προώθηση χαπιών έκανε, καταλαβαίνεται.. στην αρχή δεν με ενοχλούσαν τα χάπια, μετα απο κάποια χρόνια όμως άρχισα να έχω ακράτεια ούρων και κοπράνων, είχα πάρει πάνω απο 10 κιλά, ξεκίνησα να έχω αιμοραίδες,δέν είχα όρεξη να αθληθώ, παραμελούσα την υγιεινή μου, δεν κοιμόμουν τα βράδια ξυπνούσα 2-3-4 η ωρα ξημερώματα και δεν μπορούσα να ξανακοιμηθώ, άλλα χάπια για να κοιμάμαι μετά, άλλη ένεση, κάθε μηνα πήγαινα εκεί και μου την έκαναν, πολλές φορές μετά την ένεση δεν μπορούσα να ανέβω ούτε της σκάλες του σπιτιου μου. με αυτά κοιμόμουν μέρα-νύχτα όρθιος κιόλας,και πλήρωνα ξενοδοχείο! Ακόμα και στα καθήκοντα μου! μετά απο κάποιο καιρό και τα προβλήματα υγείας τα οποία αντιμετώπιζα αποφάσισα να τα κόψω μαχαίρι, όπως και έκανα, για κανα 2 μήνες, της κακοφάνηκε της Γιατρού, έλα όμως που ο συγγενής μου(συνοδός μου) απο ότι κατάλαβα του άρεσε να του λέω σε όλα ναι, όπως και έκανα, και με την αιτιολογία ότι χειροτέρεψα μία μέρα χωρίς να έχω αλλάξει συμπεριφορά όμως, σε συνεννόηση με άλλον συγγενή μου (που απεβίωσε το 2023 το αναφέρω παρακάτω) απο μεταστατικό καρκίνο ο οποίος χρειαζόταν και ο ίδιος ψυχιατρική αγωγή τότε βάση των εγγράφων τον γιατρων του (που έχω στην κατοχή μου και το αναγράφουν) χωρίς να μου αναφέρει κάτι είχε παέι ο συγγενής μου(συνοδός μου) στην γιατρό μου χωρίς να το γνωρίζω και έκαναν εισαγγελική! ήρθε πάλι η αστυνομία, αυτή την φορά σπίτι μου, πρωί πρωί ενώ κοιμόμουν,ακούω φασαρία κοιτάω στην πόρτα του δωματίου μου 2 Αστυνομικά όργανα, πάλι με το εσώρουχο ήμουν, ακολουθήστε με λέει ο ένας, μάλιστα τους λέω, φοράω ότι βρίσκω μπροστά μου και πρίν βγώ απο το διαμέρισμα που διαμένω μου περνανε χειροπέδες και τα χέρια πίσω απο την πλάτη! το περιπολικό απο κάτω, μπαινω μέσα με οδηγούν έξω απο το αστυνομικό τμήμα της περιοχής μου, βγαίνει ο ένας λέω λογικά θα με πάει μέσα να μου κάνει τπτ ερωτήσεις (σκέφτηκα) επιστρέφει απο μέσα ο ίδιος που είχε εισέλθει προηγουμένος και που με πάνε? πάλι σε ψυχιατρείο, του νοσοκομείου του νομού μου, με της χειροπέδες πίσω απο την πλάτη εισερχομαι στην κλινική, με δένουν σε ένα κρεββάτι χέρια-πόδια, συνεργάσιμος εγώ, πάλι φέρνει μία γυναίκα ένεση, έρχεται και ένας κάτι σαν ασφάλεια νοσοκομείου ήταν, με πολιτική ενδυμασία, δεμένος όπως προείπα, με την παλάμη του στο πρόσωπο μου να μου κρατάει το κεφάλι κάτω(συνεργάσιμος εγώ σε όλα) πάλι ξερός για ύπνο εγώ, κάθε μέρα ένεση χωρίς να μου αναφέρουν τπτ, δεμένος στο κρεββάτι, και η ασφάλεια μπροστά να κάνω την ένεση και να με αγριοκοιτάζουν. καμια εβδομάδα στο κρεββάτι δεμένος και ένεση κάθε μέρα, ξερός στον ύπνο, ούρα σε πάπια, το φαγητό μου το έφερναν και μου έλυναν το ένα χέρι ώστε να μπορώ να φάω, μετά απο κάτι μέρες με απελευθερώνουν, συνεργάσιμος εγώ πάλι, κάθε πρωί χάπια, κάθε μεσημέρι χάπια, κάθε βράδυ χάπια, κανένας γιατρός δεν με μιλούσε μόνο ερχόταν αυτή η μία γιατρος (ο θεός να την κάνει) ώστε να κάνω την ένεση, μας έφερναν και Ελληνικό καφέ κάθε μέρα! Εξαιρετικός! πηγαινε με το τσιγάρο, έλα που μία μέρα έτυχε και πήρα τον άτυχο καφέ!αφού τον είχα πεί σχεδόν όλο, πίνω απο της τελευταίες γουλιές και νιώθω κάτι πυχτό στο στόμα μου, το φτύνω σε μία χαρτοπετσετα, και τι ήταν άραγε? (φλέμα) κάποιος είχε φτύσει μέσα στον καφέ. δεν ξαναπήρα Ελληνικό, και ούτε θα ξαναπιώ καφέ αν δεν τον φτιάξει ο άλλος μπροστά μου. όλα καλά, κάθε μέρα χάπια πρωί μεσημέρι βράδυ,ευτυχώς μου έκοψαν την ένεση, εκεί μέσα άλλοι μίλαγαν στο ταβάνι και μονολογούσαν, άλλοι χυδαιολογούσαν σε όποιον έβρισκαν μπροστά τους, φυλές απο κάθε μέρος του πλανήτη, (τελειωμένες καταστάσεις γενικότερα) πέρασε ο καιρός ούτε κινητό επιτρεπόταν εκεί μέσα,είχε ένα παλιό λειτουργικό καρτοτηλέφωνο, μόνο έναν προάυλιο χώρο είχε και βγαίναμε ώρες επισκεπτηρίου, πέρασε ενας μήνας πάλι, ήρθε ο καιρός να πάρω εξιτήριο, συνεργάσιμος σε όλα απο την αρχή ξαφνικά έρχεται η γιατρός (ο θεός να την κάνει) μου λέει δεν σε αφήνω να φύγεις χωρίς να κάνεις κάθε μήνα ενέσιμο, τι να κάνω αφου με απειλούσε, συμφωνώ. δεν είχα και πολλά περιθώρια επιλογών, πέρνω εξιτήριο πάω πάλι σπίτι χαπια πρωί-μεσημέρι-βράδυ, και ενέσιμο, έρχεται ο καιρός Για το δικαστήριο που περίμενα ενώ είχα χαρτί απο την Ψυχίατρο μου να μην παρεβρεθώ, εγώ δήλωσα παρών, Αθώος απο όλους! κανα 2 χρόνια μετα ανεπίσημα μετά απο τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζα όπως έχω αναφέρει παραπάνω τα κόβω όλα, απεβιώνει ο συγγενής μου με τον μεταστατικό καρκίνο,και μαθαίνω πως και ο (συνοδός μου) έχει και αυτός καρκίνο.(και πολλά άλλα προβλήματα ψυχολογικά τα οποία δεν έχει αναφέρει) και ταυτοχρόνος βγάζω και εγώ ένα οζίδιο κάτω απο το πηγούνι μου το οποίο μεταβέλεται η διασταση του όποτε θέλει αυτό. Επίσημα μετα απο 1 χρόνο περίπου καθαρός απο τα φάρμακα,μπορώ να ξαναγίνω αιμοδότης!με συγχωρείται αν σας κούρασα αλλά ήθελα να σας τα πώ.τι θα ήθελα?
κάταγραφικά ήχου και εικόνας σε όλα τα Δημόσια Νοσοκομεία-κλινικές της Ελλάδας! και όχι μόνο, κανονικά θα έπρεπε να υπάρχουν σε όλα τα Νοσοκομεία ανεξαιρέτως ιδιωτικά και μη!(θα έχετε και πειστήρια πάνω σε όλους τους τομείς)
Ακόμα και αν κανείς συμφωνούσε με την ουσία του περιεχομένου τους, οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» εισάγουν την εκ βάθρων διοικητική ανασυγκρότηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας που είναι αμφίβολο εάν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες του κράτους μπορούν να την υποστηρίξουν ώστε να επιτελεστεί χωρίς συνέπειες για τους ασθενείς και τις θεραπευτικές διαδικασίες, στο χρόνο που δηλώνεται ότι επιδιώκεται να γίνει και με τους πόρους που διατίθενται.
Επί της ουσίας
Αν και το σχέδιο νόμου ευαγγελίζεται την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, φοβάμαι ότι με τις διατάξεις του οδηγεί στην αντιστροφή της. Ενδεικτικά, το πλαίσιο της διαβούλευσης, θίγονται τα πιο κάτω.
Τομεοποίηση: Συνοπτικά, με την ψυχιατρική μεταρρύθμιση επιδιώκεται η ενίσχυση της κοινοτικής έναντι της ασυλικής φροντίδας. Όμως, με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο καταργούνται προγενέστερες ρυθμίσεις που αφορούν στην τομεοποίηση, παρά το γεγονός ότι η κοινοτική ψυχιατρική μπορεί να ασκηθεί μόνο στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου, περιορισμένου ως προς το μέγεθος, πληθυσμού ευθύνης, του πληθυσμού του Τομέα. Η διοίκηση των ψυχιατρικών υπηρεσιών μεταφέρεται ΑΜΕΣΑ στο επίπεδο της Υγειονομικής Περιφέρειας που αφενός αριθμεί πολλαπλάσιο από τον αναμενόμενο πληθυσμό για ένα Τομέα Ψυχικής Υγείας και αφετέρου σε ορισμένες περιπτώσεις έχει πολύ μεγάλη έκταση (ενδεικτικά, η 4η ΥΠΕ περιλαμβάνει την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονία & Θράκης και τη μισή Κεντρική Μακεδονία, περιλαμβανομένης και της μισής Θεσσαλονίκης). Έτσι, αντί να ενισχυθούν για να βελτιωθούν, διασπώνται άμεσα τα όποια υφιστάμενα τοπικά δίκτυα συνεργαζόμενων ψυχιατρικών υπηρεσιών ενώ η τελική διαμόρφωση των νέων κοινοτικών δικτύων παραπέμπεται στην έκδοση υπουργικών αποφάσεων. Στο μεσοδιάστημα πώς θα λειτουργήσουν οι υπηρεσίες, πώς θα παρέχεται η ψυχιατρική φροντίδα, ποιος θα καλύψει το δημιουργούμενο κενό;
Ψυχιατρικοί Τομείς στα Γενικά Νοσοκομεία (ΨΤ). Αποτελούν εμβληματικές κοινοτικές υπηρεσίες, όταν συναποτελούν και λειτουργούν ως συστατικό μέρος του δικτύου υπηρεσιών του Τομέα Ψυχικής Υγείας, όπως ενδεικτικά συμβαίνει με τον Ψυχιατρικό Τομέα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης. Οι ΨΤ αναπτύχθηκαν ως ένας από τους τρόπους αντιμετώπισης του στίγματος και των διακρίσεων κατά των ψυχικά πασχόντων, με στόχο την αντικατάσταση των ψυχιατρικών νοσοκομείων. Mε το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο αντί να ενισχυθούν, οι ΨΤ αποσπώνται διοικητικά από το φυσικό τους χώρο, το Γενικό Νοσοκομείο, και προβλέπεται μόνο να φιλοξενούνται από αυτό. Έτσι, αντιστρέφονται οι πολυετείς προσπάθειες, προκειμένου να ενσωματωθούν οι ΨΤ στα Γενικά Νοσοκομεία και επομένως να συμβάλλουν στην αναγνώριση και αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων ως μέρος των γενικότερων προβλημάτων υγείας. Η απόσπαση και η διοικητική μετακίνησή τους εκτός του συστήματος γενικής υγείας αντιστρέφει τη μέχρι σήμερα πρόοδο καθώς αφενός συμβολικά επανατοποθετεί τους ΨΤ ΕΚΤΟΣ του συστήματος γενικής υγείας και αφετέρου μειώνει στην πράξη την όποια ισχύ έχουν οι ψυχιατρικές υπηρεσίες μέσα σε αυτό. Με ποιο τρόπο θα επηρεάζουμε αποτελεσματικότερα τις αποφάσεις των τοπικά διοικούντων την υγεία, όταν βρισκόμαστε εκτός του συστήματος γενικής υγείας όταν το τελευταίο απλώς μας φιλοξενεί και δεν έχει τυπικές υποχρεώσεις απέναντι μας; Όταν, πχ η νοσηλευτική υπηρεσία δεν θα έχει πόρους (που δεν έχει) για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των ασθενών τους οποίους έχει υποχρέωση να εξυπηρετεί, θα είναι πρόθυμη να δίνει προσωπικό για τις φιλοξενούμενες υπηρεσίες;
Το προσωπικό στο δημόσιο σύστημα υγείας σταδιακά έχει συρρικνωθεί υπερβολικά είτε πρόκειται για εργαζομένους σε μονάδες νοσηλείας είτε πρόκειται για εργαζομένους σε κοινοτικές υπηρεσίες. Το συζητούμενο νομοσχέδιο δεν προβλέπει διαδικασίες αύξησης του θεραπευτικού προσωπικού ούτε καν συγκράτησης του, το αντίθετο μάλιστα. Πόσο εύκολα ένας νοσηλευτής, ένας εργαζόμενος, όσο κίνητρο και εάν έχει να εργάζεται στην ψυχική υγεία, θα προτιμήσει τη μεταφορά της οργανικής του θέσης, από τον τόπο της μόνιμης εγκατάστασής του, στη ΔΥΠΕ που μερικές φορές βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο κατοικίας και εργασίας του και θα διακινδυνεύσει με αυτό τον τρόπο την εργασιακή και οικογενειακή του σταθερότητα; Δεν θα αποψιλωθούν με τον τρόπο αυτό οι ήδη υποστελεχωμένες δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας; Ποιος θα αναλάβει το έργο στο οποίο αυτές δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν;
Η σημασία των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι ψυχικά πάσχοντες, ιδιαίτερα αυτοί που παρουσιάζουν σοβαρές ψυχικές διαταραχές, είναι άτομα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από τη δωρεάν πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, για λόγους που δεν είναι το παρόντος να αναλυθούν. Με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δεν ενισχύονται οι δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, αντίθετα αποσταθεροποιούνται, στη μεταβατική τουλάχιστον περίοδο, εντάσσονται στο ίδιο δίκτυο διοίκησης και προστασίας με τον ιδιωτικό τομέα της υγείας (που εν προκειμένω είναι ισχυρός). Στην Ελλάδα, που οι δημόσιοι πόροι για την υγεία είναι περιορισμένοι και οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία (τυπικές και άτυπες) είναι πολύ υψηλές, πόσες πιθανότητες υπάρχουν το οικοδομούμενο σύστημα ψυχικής υγείας να μπορέσει να ανταποκριθεί με την απαιτούμενη επάρκεια και δωρεάν, στις ανάγκες του ευάλωτου πληθυσμού που καλείται να υπηρετήσει;
Εν κατακλείδι, με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο με τίτλο «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» βραχυπρόθεσμα, τουλάχιστον, αποσταθεροποιείται μάλλον, παρά ενισχύεται το δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας και ουσιαστικά αντιστρέφονται τα όποια αποτελέσματα προς την κατεύθυνση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης έχουν επιτευχθεί καθώς πλήττονται καίριες συνιστώσες της, όπως ενδεικτικά είναι η τομεοποίηση, η λειτουργία των ψυχιατρικών τομέων στα γενικά νοσοκομεία, η λειτουργία της θεραπευτικής πολυκλαδικής ομάδας.
Μαρία Σαμακουρή, Καθηγήτρια Ψυχιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Ως εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και μετά από την πολυετή και άψογη συνεργασία που είχα με το Κέντρο Πρόληψης της περιοχής μου θεωρώ αναγκαίο να γίνει σαφές ότι:
Οι ψυχολόγοι και όλο το επιστημονικό προσωπικό των Κέντρων Πρόληψης έχουν στηρίξει, βοηθήσει και ενισχύσει με τις γνώσεις,την παρουσία, τα προγράμματα ,την συνεργασία και το ειλικρινές τους ενδιαφέρον μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς.
Η διατήρηση του τοπικού χαρακτήρα και η συνέχεια του έργου αυτών των δομών είναι μείζονος σημασίας!
Σύμφωνα με τις Γενικές Αρχές Παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, όπως τίθενται από το ν. 2716/1999, το Κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας που έχουν σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία, την περίθαλψη, καθώς και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη ενηλίκων, παιδιών και εφήβων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Οι δε υπηρεσίες ψυχικής υγείας διαρθρώνονται και λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2716/1999, με βάση τις αρχές της τομεοποίησης και της κοινοτικής ψυχιατρικής, της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης και της συνέχειας της ψυχιατρικής φροντίδας που θεωρούμε ότι πρέπει να επισημανθούν στο σχετικό άρθρο 3 του νομοσχεδίου.
1. Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας (Υ.Ψ.Υ.) είναι το σύνολο των ολοκληρωμένων υπηρεσιών εντός του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.), ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ , ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΟΙ ΜΨΥ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΑΠΟ ΝΠΙΔ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΕΔΩ ΚΑΙ 40 ΧΡΟΝΙΑ
Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση ξεκίνησε πριν πάρα πολλά χρόνια με μεγάλες δυσκολίες και αντιστάσεις τόσο από τους εργαζόμενους όσο και από τους ασθενείς αρχικά. Είδαμε όμως στην πορεία πως το κλείσιμο των μεγάλων ψυχιατρείων σε όλη την Ελλάδα, έγινε προς όφελος των ασθενών. Οι ασθενείς δεν ζούσαν πια σε συνθήκες μίζερες, απάνθρωπες και απαράδεκτες, όπου τα δικαιώματα όλων παραβλέπονταν ή καταπατούνταν και όπου κανένας κανονικός άνθρωπος δεν θα ήθελε να βρίσκεται. Φτιάχτηκαν οι δομές στην κοινότητα, όπως οι ξενώνες και τα οικοτροφεία και ζούμε σαν άνθρωποι σε φυσιολογικές συνθήκες, σαν στα σπίτια μας. Οι εταιρείες που έφτιαξαν αυτές τις δομές αλλά και τα νοσοκομεία, όλα αυτά τα χρόνια έδιναν τις υπηρεσίες τους δωρεάν. Άρα το κλείσιμο και η αλλαγή και στα τελευταία ψυχιατρεία σίγουρα είναι για το καλό των ασθενών αλλά και της χώρας μας.
Περιμένουμε με μεγάλη ανυπομονησία το νέο νόμο για να κλείσει μια εποχή σκοτεινή και δύσκολη και να μπούμε σε μια νέα περίοδο σύγχρονη και δίκαιη, με όλους τους πολίτες και ιδιαίτερα τους ασθενείς, ίσους και αξιοπρεπείς. Να πηγαίνουμε σε υπηρεσίες που θα υπάρχουν στον τόπο μας, που θα μπορούμε να φτάνουμε γρήγορα και που θα μας παρέχουν την καλύτερη φροντίδα.
Όπως αναφέρεται στο Άρθρο 2 Αντικείμενο και στο Κεφάλαιο β, η παροχή υπηρεσιών μπορεί να γίνεται και από ιδιώτες ιατρούς και παρόχους. Και αναφέρεται η δωρεάν παροχή.
Ποιό είναι το πλαίσιο και η διαδικασία για την εξασφάλιση της δωρεάν παροχής και να μην συμβεί καποιο ανεπιθύμητο αποτέλεσμα? Θεωρείται ότι η σύμβαση με ιδιωτικούς παρόχους είναι αποτελεσματική για όλα τα ψυχικά νοσήματα και ειδικά για την απεξάρτηση?
Θα υπάρχει λίστα για συγκεκριμένες θεραπείες που θα παρέχονται από ιδιωτικούς φορείς?Πως θα διασφαλίζεται η κατάρτιση και αποτελεσματικότητα των ιδιωτικών φορέων? Αυτο δεν έχει διευκρινιστεί στα επόμενα Άρθρα παρα μόνο η ίδρυσή τους και οχι η αξιολόγησή του βάση κριτηρίων
Σε σχέση με την περ. η) της παραγράφου 2, αλλά και γενικότερα για την μετανοσοκομειακή φροντίδα παιδιών και εφήβων σε δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, στο σχέδιο νόμου υπάρχει θεσμική ασάφεια για κάποιους ξενώνες εφήβων ( πχ. Παραβατικών εφήβων) και δίνεται έμφαση στην καταστολή, στην τιμωρία, στον σωφρονισμό και ΟΧΙ στην πρόληψη και στην θεραπευτική διαχείριση των προπαραβατικών εφήβων.
Μέτωπο για την Ψυχική Υγεία και τις Εξαρτήσεις
Ο όρος «σωφρονισμός των εφήβων» αποτελεί εσφαλμένη έκφραση και η ένταξη του στην ψυχιατροδικαστική είναι διαμετρικά αντίθετη με το δίκαιο ανηλίκων όπως ισχύει. Δεν μπορούμε να μιλάμε για «σωφρονισμό εφήβων» ενώ ο Π.Κ. αναφέρει «αναμορφωτικά μέτρα» τα οποία επιβάλλουν τα δικαστήρια Ανηλίκων.
Τα αναμορφωτικά μέτρα του άρθρου 122 του Π.Κ. στα οποία υποβάλλονται οι ανήλικοι εδράζονται στην αρχή της διαπαιδαγώγησης και ο αναφερόμενος στο άρθρο «Σωφρονισμός εφήβων» οδηγεί στον στιγματισμό τους και σε μία ιδεολογική και θεσμική σύγχυση ταυτίζοντας τον ανήλικο ή νεαρό ενήλικο παραβάτη με κρατούμενο. Ας έχουμε υπόψη ότι το δίκαιο ανηλίκων δεν είναι μόνο δίκαιο της πράξης, αλλά και δίκαιο της προσωπικότητας με έμφαση και προσανατολισμό στην διαπαιδαγώγηση του ανήλικου κι όχι στο σωφρονισμό. «Σωφρονισμός» σε έφηβους δεν υφίσταται σε κανένα κείμενο της διεθνούς, ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας.
Ουσιαστικά όλο άρθρο είναι άκυρο καθώς δεν έχει σύγκλιση με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, όπως ισχύει, για τους ανήλικους αλλά είναι και σε παρέκκλιση με το ν. 4619/2019 (Νέος Ποινικός Κώδικας, όπως τροποποιήθηκε ο Ν. 2776/1999), όπου ενθαρρύνεται ο αποστιγματισμός.
Η ιατροκεντρική και δικαστική αντιμετώπιση των ανηλίκων που εκδηλώνουν παραβατική συμπεριφορά είναι ελλιπής και αποδεδειγμένα αναποτελεσματική.
Πως συνδέονται οι Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων & Κοινωνικής Αρωγής (Υ.Ε.Α.Κ.Α) και οι Εταιρείες Προστασίας Ανηλίκων (Ε.Π.Α.), που έχουν αντικείμενο την πρόληψη της παραβατικότητας και της θυματοποίησης ανηλίκων, την εξωιδρυματική μεταχείρισή τους και την εφαρμογή των αναμορφωτικών μέτρων που επιβάλλουν τα Δικαστήρια Ανηλίκων ;
Επίσης στο π.δ. 6/2021 (Οργανισμός Υπουργείου Δικαιοσύνης) (Α΄7),έχει συσταθεί ενδεκαμελές Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης και της Εγκληματικότητας των Ανηλίκων (Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α.) (άρθρο 12 του ν. 3860/2010 (A΄111) το οποίο συντονίζει και οργανώνει δράσεις, εισηγείται προτάσεις και γνωμοδοτεί στον Υπουργό Δικαιοσύνης για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων.
Στη σύνθεση του Συμβουλίου μετέχουν α) πέντε μέλη ΔΕΠ Πανεπιστημίων της χώρας, με ειδίκευση σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων, β) ένας εισαγγελέας ή δικαστής ανηλίκων, γ) ένας επιμελητής ανηλίκων, δ) ένας καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, και ε) τρεις προσωπικότητες από το χώρο των γραμμάτων και των τεχνών ή της επικοινωνίας. Στις συνεδριάσεις του μπορεί να συμμετέχει και ο Βοηθός Συνηγόρου του Πολίτη, επικεφαλής του Κύκλου Δικαιωμάτων του Παιδιού.Το ΚΕΣΑΘΕΑ συντονίζει και οργανώνει δράσεις, εισηγείται προτάσεις και γνωμοδοτεί στον Υπουργό Δικαιοσύνης για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων. Το Συμβούλιο για την εκπλήρωση της αποστολής του: α) παρακολουθεί το έργο των Εταιρειών Προστασίας Ανηλίκων πανελλαδικά, β) συνεργάζεται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο με οργανισμούς και υπηρεσίες, Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ερευνητικά και εκπαιδευτικά κέντρα, κοινωνικούς, επιστημονικούς και παραγωγικούς φορείς, δημόσιους ή ιδιωτικούς, καθώς επίσης με μη κυβερνητικές οργανώσεις που ασχολούνται με την πρόληψη και την αντιμετώπιση της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων, οργανώνοντας ενιαίο δίκτυο, γ) συγκεντρώνει και επεξεργάζεται, σε συνεργασία με άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο, καταγγελίες για κακοποίηση ή εγκατάλειψη ανηλίκων, δ) μελετά θέματα θυματοποίησης και εγκληματικότητας των ανηλίκων και εισηγείται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τους, ε) οργανώνει την εφαρμογή νέων θεραπευτικών ή αναμορφωτικών μέτρων, μέσω των Εταιρειών Προστασίας Ανηλίκων, στ) οργανώνει τον εθελοντισμό με πεδίο αναφοράς τη στήριξη των ανηλίκων και υλοποιεί δράσεις ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, ζ) διαμορφώνει και συντονίζει μηχανισμούς ανίχνευσης της κακοποίησης των παιδιών σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, η) τηρεί στατιστικά στοιχεία σε πανελλαδικό επίπεδο, θ) εισηγείται στον Υπουργό Δικαιοσύνης την πολιτική για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της θυματοποίησης και της εγκληματικότητας των ανηλίκων και διατυπώνει προτάσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας των ιδρυμάτων αγωγής ανηλίκων και των Ειδικών Καταστημάτων Κράτησης Νέων.
Πως συνδέονται οι διατάξεις αυτές και πως αξιοποιούνται στο Σχέδιο Νόμου;
Επίσης με το άρ. 8 ν. 3961/2011 συστήθηκε Δίκτυο διασύνδεσης Υπηρεσιών που οργανώνεται από το Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α. στο οποίο εντάσσονται και διασυνδέονται ηλεκτρονικά όλες οι υπηρεσίες αρμοδιότητας των Υπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που παρέχουν κοινωνική μέριμνα, φροντίδα, αλληλεγγύη και προστασία στους ανήλικους σε κίνδυνο και στους ανήλικους παραβάτες.
Πως συνδέεται και πως αξιοποιείται στο Σχέδιο Νόμου;
Εν κατακλείδι, για την προστασία των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων, ακόμη περισσότερο αν αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας απαιτείται ο σχεδιασμός ειδικής υπηρεσίας για τα θέματα παραβατικότητας ανηλίκων που θα λαμβάνει υπόψη τις διατάξεις που αφορούν το δίκαιο ανηλίκων, θα αξιοποιεί τις υπηρεσίες και τους ειδικούς με εμπειρία στην αντιμετώπιση των θεμάτων αυτών και θα αξιοποιεί τις καλές πρακτικές των ευρωπαϊκών χωρών στο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Παρακάτω παρατίθενται τα διεθνή και ευρωπαϊκά νομοθετικά εργαλεία, κατευθυντήριες οδηγίες και κανόνες απονομής δικαιοσύνης σε ανήλικους.
-Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (1989) Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, ψήφισμα44/25 (20 Νοεμβρίου 1989).
Γενικό σχόλιο αριθ. 10
Επιτροπή για τα δικαιώματα του παιδιού, Γενικό σχόλιο αριθ. 10, Τα δικαιώματα του παιδιού στο σύστημα δικαιοσύνης των ανηλίκων, CRC/C/GC/10, 25 Απριλίου 2007.
Γενικό σχόλιο αριθ. 12
Επιτροπή για τα δικαιώματα του παιδιού, Γενικό σχόλιο αριθ. 12 σχετικά με το δικαίωμα ακρόασης του παιδιού (CRC/C/GC/12, 1η Ιουλίου 2009)
-Οι κανόνες του Πεκίνου. Γενική Συνέλευση, Ελάχιστοι κανόνες των Ηνωμένων Εθνών για τη διοίκηση της δικαιοσύνης για ανηλίκους («Οι κανόνες του Πεκίνου»), ψήφισμα 40/33 της 29ης Νοεμβρίου 1985.
-Οι κανόνες της Αβάνας
Γενική Συνέλευση, Οι κανόνες των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία των ανηλίκων που έχουν καταδικαστεί σε στέρηση της ελευθερίας τους («Οι κανόνες της Αβάνας»), ψήφισμα 45/113 της
14ης Δεκεμβρίου 1990).
-Κατευθυντήριες γραμμές του Ριάντ. Γενική Συνέλευση, Οι κατευθυντήριες γραμμές των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη της εγκληματικότητας των νέων («Κατευθυντήριες γραμμές του Ριάντ»), ψήφισμα 45/122 της 14ηςΔεκεμβρίου 1990).
-Νέοι τρόποι αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας και ο ρόλος της δικαιοσύνης των ανηλίκων (2003). Συμβούλιο της Ευρώπης, σύσταση REC (2003)20 της Επιτροπής των Υπουργών προς τα Κράτη Μέλη σχετικά με νέους τρόπους αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας και το ρόλο της δικαιοσύνης ανηλίκων (24 Σεπτεμβρίου 2003).
-Ευρωπαϊκοί κανόνες που αφορούν ανήλικους παραβάτες οι οποίοι υπόκεινται σε
κυρώσεις ή μέτρα (2008).Συμβούλιο της Ευρώπης, σύσταση CM/Rec(2008)11 της Επιτροπής των Υπουργών προς τα κράτη μέλη σχετικά με τους ευρωπαϊκούς κανόνες που αφορούν ανήλικους παραβάτες οι οποίοι υπόκεινται σε κυρώσεις ή μέτρα (5 Νοεμβρίου 2008)
-Κατευθυντήριες γραμμές για μια φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη (2010).Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για μια φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη (17 Νοεμβρίου 2010).
-Πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτρoπής για τηv Πρόληψη τωv Βασαvιστηρίωv και της Απάvθρωπης ή Ταπειvωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (ΕΠΒ) (2015). Συμβούλιο της Ευρώπης, Πρότυπα ΕΠΒ, 2015 (Αναθ. 2015)
-Οδηγία 2010/64/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Οκτωβρίου 2010, σχετικά με το δικαίωμα σε διερμηνεία και μετάφραση κατά την ποινική διαδικασία.
-Οδηγία 2012/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου.
-Οδηγία 2013/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου2013, σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας και διαδικασίας εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, καθώς και σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης τρίτου προσώπου σε περίπτωση στέρησης της ελευθερίας του και με το δικαίωμα επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα και με προξενικές αρχές κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας.
-Οδηγία 2012/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2012, σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών.
-Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, 2013/0408 (COD)
Με το σχέδιο νόμου συνιστάται Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), το οποίο σχεδιάζεται να λειτουργεί στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.Πε.) και να διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), χωρίς όμως πρόβλεψη Διοίκησης σε Εθνικό Επίπεδο, που θα αποτρέπει ενδεχομένως διαφοροποιήσεις ανά ΔΥΠΕ και τον ενδεχόμενο κίνδυνο έλλειψης συντονισμού από αυτή τη συνθήκη. Τον παραπάνω προβληματισμό ενισχύει η παντελής έλλειψη αναφοράς στην Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας που έχει έναν καθοριστικό ρόλο στην παρακολούθηση και τον συντονισμό των δράσεων της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.
Η υποκατάσταση των Τομέων Ψυχικής Υγείας από τα ΠεΔΥΨΥ διακινδυνεύει τη θεμελιώδη αρχή της τομεοποίησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τη λειτουργία ενός απαρτιωμένου δικτύου υπηρεσιών, με συγκεκριμένη γεωγραφική και πληθυσμιακή αναφορά, με ευχέρεια στον προσδιορισμό των αναγκών και με τελικό στόχο την επίτευξη του συνεχούς της φροντίδας των ψυχικά ασθενών στο πλαίσιο της κοινότητας. Η αλλαγή αυτή επιφέρει έως και πενταπλασιασμό του πληθυσμού ανά νέο τομέα ψυχικής υγείας με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους πληθυσμιακά εστιασμένους στόχους της λειτουργίας του Τομέα.
Το νομοσχέδιο πρεσβεύει πως όλα είναι θέμα διοίκησης και συντονισμού. Αντιμετωπίζει τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας ως αριθμούς και τους ασθενείς ως «άτομα’, ενώ λίγα χρόνια πριν το Εθνικό Σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία 2021-2030 μιλούσε για μια ολιστική προσέγγιση, όπου ο λήπτης υπηρεσιών ψυχικής υγείας θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως πρόσωπο, άμεσα συνδεδεμένο με την οικογένεια, τον φροντιστή, το κοινωνικό περιβάλλον και το σύστημα υγείας. Να εντοπίζονται δηλ όλες οι ανάγκες του (ψυχικές, σωματικές, κοινωνικές) και να του προσφερθούν λύσεις μέσω της διεπιστημονικής ομάδας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο, εάν δημιουργηθεί σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ επαγγελματία και προσώπου. Η σωστή παραπομπή μπορεί πράγματι να είναι σημαντική θεραπευτική παρέμβαση, απαιτεί όμως γνώση και χρόνο. Δεν μπορεί να γίνεται «διαλογή» με βάση τη διάγνωση.
Η ΧΡΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΟΧΙ ΑΣΘΕΝΕΙΑ. ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ, ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ . ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΦΑΡΜΑΚΑ. ΑΝ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΜΑΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΧΟΡΗΓΟΥΣΑΜΕ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΟΥΜΕ Ή ΘΑ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ??? ΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΣΑΝ » ΑΣΘΕΝΗ»?? ΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΘΑ ΒΟΗΘΗΘΟΥΝ ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΛΕΥΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΥ ΔΙΚΟΥ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΙΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ?? ΤΑ ΣΤΕΓΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΩΣ ΕΧΟΥΝ. ΑΣ ΕΧΕΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ.
Καλό θα ήταν να μην ξεχνάμε ότι οι κοινωνικοί λειτουργοί, με βάση τον νόμο, και με βάση το πρόγραμμα σπουδών που έχουν και τις γνώσεις που λαμβάνουν στις σχολές τους , μπορούν να παρέχουν και αυτοί ψυχικές υπηρεσίες , όπως πχ και οι ψυχολόγοι
Το άρθρο αυτό επάνω στο οποίο στηρίζεται όλη η φιλοσοφία του Νομοσχεδίου, δημιουργεί σωρεία ερωτημάτων σχετικά με την ηθική, κοινωνική αλλά και επιστημονική στόχευση αυτών που το συνέταξαν.
Το εντυπωσιακό «τσουβάλιασμα» σωρείας καταστάσεων υγείας σε ένα ένιαίο πλαίσιο «ψυχικής διαταραχής» εντυπωσιάζει!!! Και οχι μόνο αυτό αλλά γυρίζει την Ελληνική πραγματικότητα σε πολύ παλιές και σκοτεινές εποχές «Ιδρυμάτων απροσάρμοστων παίδων» κλπ.
Καταστάσεις που με πολύ κόπο και εργασία πολλών ανθρώπων είχαν αποχαρακτηριστεί από την έννοια της «ψυχικής διαταραχής» επανεντάσσονται σε αυτή με την πλήρη στήριξη τόσο διοικητικά όσο και επιστημονικά. Η αναπτυξιακές διαταραχές, η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός, οι μαθησιακές δυσκολίες και άλλες κραυγαλέες καταστάσεις ονοματίζονται και πάλι «ψυχικές διαταραχές»!!
Και ρωτώ τους υψηλούς επιστήμονες που συνέδραμαν την Κυβέρνηση σε αυτό το αποτέλεσμα: ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ;;
Δεν θα οδηγήσει αυτό σε περιθωριοποίηση, στιγματισμό και θρίαμβο της επιστροφής των «Ιδρυμάτων»;
Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι κάθε δύσκολη κατάσταση υγείας επιφέρει ψυχολογική επιβάρυνση και στο ίδιο το άτομο και στην οικογένεια και στην κοινότητα. Και σε πολλές περιπτώσεις άτομα μπορεί να αντιμετωπίζουν επακόλουθες ή συνυπάρχουσες ψυχιατρικές επιβαρύνσεις . Το αρχικό όμως πρόβλημα δεν είναι ψυχιατρικό. Κουράστηκε πολύς κόσμος να αποδείξει οτι ο αυτισμός δεν είναι «ψύχωση». Και ναι μεγάλη είναι η ψυχολογική επιβάρυνση του περιβάλλοντος σε μια τέτοια περίπτωση. Αυτά όμως έχουν αντιμετωπιστεί μέσα από την διεπιστημονική-διατομεακή συνεργασία ειδικών και θεραπευτικών σχημάτων.
Και ο καρκίνος δημιουργεί μεγάλη ψυχολογική επιβάρυνση που χρειάζεται ψυχιατρική παρέμβαση πολλές φορές. Αλήθεια μήπως πρέπει να ενταχθεί στην «Ψυχική Υγεία»;;;
Το τσουβάλιασμα αυτό θα οδηγήσει μαθηματικά σε περιθώριο και επανεμφάνιση ιδρυματικών χώρων. Και βέβαια θα πριμοδοτήσει το χώρο της ιδιωτικής υγείας τόσο σε επίπεδο διάγνωσης, αντιμετώπισης όσο και σε ευκαιρίες δημιουργίας κλειστών «παραδείσων προστασίας».
Το Νομοσχέδιο πέρα από σωρεία προβλημάτων και δυσλειτουργιών που έχει, ξεκινάει και απο λάθος αντίληψης και οπισθοδρόμηση ολόκληρου κοινωνικού μοντέλου. ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ τόσο για τις απόψεις του Υπουργείου όσο και για αυτές των ισχυρών ΕΙΔΙΚΩΝ που συμμετείχαν στην διαμόρφωσή του.
Οφείλετε να επανδρώσετε κάθε κέντρο πρόληψης με εξειδικευμένο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων γιατί το σύγχρονο μοντέλο απαιτεί διεπιστημονικότητα ήτοι ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος, κοινωνικός λειτουργός, ψυχολόγος και νοσηλευτής υγείας. Ειδικά για εμάς τους σχολικούς κοινωνικούς λειτουργούς που εργαζόμαστε στην εκπαίδευση χρειαζόμαστε οπωσδήποτε τη συνεργασία και την υποστήριξη με τις παραπάνω ειδικότητες προκειμένου να εφαρμόζουμε κοινά προγράμματα πρόληψης ή/και αντιμετώπισης για την εκπαιδευτική κοινότητα και τους γονείς. Ειδικά για ζητήματα παιδοψυχιατρικής αντιμετώπισης και παρέμβασης ή/και συνηγορίας καλούμαστε να συνεργαστούμε με τον εκεί κοινωνικό λειτουργό προκειμένου να εφαρμόσουμε ότι ορίζει η επιστήμη της Κοινωνικής Εργασίας περί διαμεσολάβησης, διεπιστημονικής συνεργασίας και Κοινωνικής Εργασίας με την Κοινότητα (ΚΕΚ). Αρκετοί από εμάς στα σχολεία έχουμε εκπαιδευτεί ή εκπαιδευόμαστε στη συστημική προσέγγιση και ψυχοθεραπεία, προσέγγιση η οποία χτίζει και διασφαλίζει την ασφάλεια στον ωφελούμενο και την ευρύτερη κοινότητα. Τα ΕΚΕΨΥΕ που υπάρχουν ανά την Ελλάδα αφέθηκαν στον αυτόματο πιλότο, χωρίς ειδικότητες το οποίο εφόσον μιλάμε για πρόληψη, δεν μπόρεσε να καταστεί δυνατό καθότι μη στελεχωμένα με τεράστιες ελλείψεις σε ειδικότητες και κυρίως παιδοψυχιάτρους. Πως θα χειριστούμε ανάλογα περιστατικά στο σχολείο όταν οι υπηρεσίες της κοινότητας είναι μη στελεχωμένες;
Καπλάνης Κωνσταντίνος – Σχολικός Κοινωνικός Λειτουργός MEd, MA.
Η προσφορά των κέντρων πρόληψης, ιδιαίτερα στις μικρές πόλεις, είναι σημαντική. Για να είναι αποτελεσματική η πρόληψη, κάθε υπάρχον κέντρο, πρέπει να επανδρωθεί με κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό, για να συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους πολίτες, τόσο σε θέματα πρόληψης και άλλο τόσο σε θέματα απεξάρτησης. Αν πάψουν να υπάρχουν τα κέντρα πρόληψης, πολλοί πολίτες θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση γιατί θα πρέπει να καταφεύγουν σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο προκειμένου να βρουν λύση στο πρόβλημα τους.
Θα ήθελα να μεταφέρω ένα ξεκάθαρο μήνυμα σχετική με τα Κέντρα Πρόληψης και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας:
Η Πρόληψη είναι η επικοινωνία των Ανθρώπων και η ζωτικότητα των Κοινοτήτων», δεν είναι καμπάνιες ενημέρωσης, τρομοκράτησης και ηθικής αστυνόμευσης. Για να είναι αποτελεσματική τόσο η πρόληψη όσο και η απεξάρτηση, χρειάζεται σύγκρουση με την πολιτική λιτότητας, τη λογική κόστους-οφέλους, χρειάζεται να βρεθούν στο κέντρο ο άνθρωπος και οι ανάγκες του, ο επιστημονικός διάλογος και όχι αυταρχικοί σχεδιασμοί ερήμην της κοινωνίας.
Την πρόληψη την υπερασπίζονται και την διεκδικούν στην πράξη οι τοπικές κοινότητες, όχι μόνο για να μην χάσουν τις θέσεις εργασίας οι εργαζόμενοι/ες, αλλά για να συνεχίσει η ίδια ποιότητα των υπηρεσιών, για να ενισχυθούν τα κέντρα Πρόληψης, να είναι επαρκώς στελεχωμένα ώστε να μην συρρικνωθεί και μαραζώσει η Πρόληψη εκ των πραγμάτων”.
Θα πρέπει να δοθεί προσοχή σε σημεία που υπάρχει αλληλοεπικάλυψη με άλλες υπηρεσίες. Το πεδίο της πρόληψης των ψυχικών νοσημάτων συναντά το αντικείμενο της Πρόληψης των Εξαρτήσεων το οποίο επίσης στοχεύει στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας.Ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί προκειμένου να αποσαφηνιστούν τα όσα περιγράφονται στο ζ.Α για παρεμβάσεις στον μαθητικό πληθυσμό με στόχο την πρόληψη των ψυχικών νοσημάτων.Και οι παρεμβάσεις πρόληψης των εξαρτητικών συμπεριφορών εστιάζουν σε παρεμβάσεις στη σχολική κοινότητα με στόχο την καλλιέργεια ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων έτσι ώστε το παιδί και ο έφηβος να αναπτύξει μια υγιή προσωπικότητα .Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η πρόληψη της εξαρτησης.Χρειάζεται να γίνουν συνέργειες σε αυτό το πεδίο μεταξύ των υπηρεσιών ,όχι μόνο σε επίπεδο παραπομπής αλλά και δημιουργίας πλαισίου ίσως και καλό θα ήταν να θεσμοθετηθούν στο πλαίσιο αυτού του νομοσχεδίου
Για την καταπολέμηση του στίγματος στην ψυχική υγεία και τη διασφάλιση της αυτοεκπροσώπησης ατόμων με ψυχικές ιδιαιτερότητες, καλή θα ήταν η δημιουργία ενός κυβερνητικού καναλιού βίντεο παρουσίασης και κατάθεσης θέσεων σχετικών.