Άρθρο 99
Διαδικασία, περιεχόμενο και όργανα αξιολόγησης – Τροποποίηση άρθρου 30 ν. 5105/2024
Στο άρθρο 30 του ν. 5105/2024 (A’ 61), περί διαδικασίας, περιεχομένου και οργάνων αξιολόγησης επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 2 διαγράφονται οι λέξεις «μετά από εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών της τελευταίας», β) η παρ. 3 αντικαθίσταται, γ) στην παρ. 4 γα) στο πρώτο εδάφιο, διαγράφονται οι λέξεις «με βάση την αρχή της χρονικής προτεραιότητας», γβ) στο τέλος της παρ. 4 προστίθεται νέο εδάφιο, δ) η παρ. 5 καταργείται, ε) στην παρ. 6 εα) η φράση «Με την επιτυχή ολοκλήρωση του ελέγχου της πληρότητας και της νομιμότητας της παρ. 3, η αιτούσα επιχείρηση δικαιούται να ζητήσει» αντικαθίσταται από την φράση «Κατά το στάδιο εξέτασης της αίτησης για χρηματοδότηση και πριν από την απόφαση έγκρισης αυτής, η αιτούσα επιχείρηση δικαιούται να αιτηθεί» και εβ) οι λέξεις «τον Πρόεδρο» αντικαθίσταται από τις λέξεις «το αρμόδιο όργανο», και το άρθρο 30 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 30
Διαδικασία και περιεχόμενο αξιολόγησης Όργανα
- Η διαδικασία αξιολόγησης της αίτησης ένταξης χρηματοδότησης επενδυτικού σχεδίου σε όλα τα καθεστώτα ενίσχυσης του παρόντος Προγράμματος ολοκληρώνεται εντός τριών (3) μηνών από την υποβολή της στο πληροφοριακό σύστημα.
- Η αξιολόγηση των αιτήσεων ένταξης χρηματοδότησης αφορά στον έλεγχο πληρότητας και νομιμότητας των δικαιολογητικών του φακέλου του επενδυτικού σχεδίου, καθώς και στην αξιολόγηση του περιεχομένου και πραγματοποιείται από τριμελείς Επιτροπές Αξιολόγησης του άρθρου 39, οι οποίες συγκροτούνται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Χορηγούσας Αρχής η οποία αναρτάται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, στο πληροφοριακό σύστημα της Χορηγούσας Αρχής και σε κάθε άλλο σύστημα που υποχρεωτικά ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία.
- Ο έλεγχος πληρότητας και νομιμότητας των δικαιολογητικών του φακέλου του επενδυτικού σχεδίου δεν μπορεί να υπερβεί τις τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες. Μετά την πάροδο του ανωτέρω χρονικού διαστήματος δεν παρέχεται καμία παράταση από την αρμόδια υπηρεσία της χορηγούσας αρχής για περαιτέρω διευκρινίσεις ή συμπληρώσεις. Εάν η αιτούσα επιχείρηση δεν παράσχει τις ορθές διευκρινίσεις, εφόσον της ζητηθεί, η αίτηση απορρίπτεται και η αιτούσα επιχείρηση ενημερώνεται άμεσα, ενώ το παράβολο καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου. Κατ΄ εξαίρεση, δύναται να δοθεί παράταση της προθεσμίας του πρώτου εδαφίου μόνο στην περίπτωση έκτακτων ή απρόβλεπτων περιστάσεων, ή λόγω τεκμηριωμένης υπαιτιότητας του φορέα, ο οποίος καθυστερεί την έκδοση των εν λόγω δικαιολογητικών. Κατά τον έλεγχο πληρότητας και νομιμότητας, η Επιτροπή Αξιολόγησης εκτιμά ιδίως τη συνδρομή των γενικών και ειδικών νόμιμων προϋποθέσεων της ενωσιακής νομικής βάσης για τη χορήγηση της ενίσχυσης και στις περιπτώσεις που το εκάστοτε καθεστώς έχει παραπάνω από μια πηγές χρηματοδότησης, κατανέμει τις αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων ανά πηγή χρηματοδότησης. Κατά τον έλεγχο πληρότητας η Επιτροπή Αξιολόγησης διασφαλίζει: (α) ότι έχει ορθώς συμπληρωθεί ή συνταχθεί η προσήκουσα χρηματοδότηση μέσω του πληροφοριακού συστήματος, (β) ότι η αίτηση χρηματοδότησης συνοδεύεται από όλα τα στοιχεία, έγγραφα και τυπικά δικαιολογητικά, (γ) ότι η αίτηση χρηματοδότησης και τα συμπληρωματικά έγγραφα είναι, όπου απαιτείται, κατάλληλα υπογεγγραμένα και νομίμως επικυρωμένα.
- Με το πέρας του ελέγχου της πληρότητας και νομιμότητας της αίτησης, αυτή αξιολογείται από τις Επιτροπές Αξιολόγησης, ως προς τα στοιχεία του επενδυτικού σχεδίου, τις πηγές χρηματοδότησης και την τήρηση των γενικών κανόνων χορήγησης της ενίσχυσης και τη συνδρομή και βαθμολόγηση των πολιτιστικών κριτηρίων και κάθε άλλου στοιχείου που προβλέπεται στις υπουργικές αποφάσεις της παρ. 1 του άρθρου 89. Η αξιολόγηση των αιτήσεων είναι άμεση, με βάση την αρχή της χρονικής προτεραιότητας και τους διαθέσιμους πόρους.
- (Καταργείται)
- Κατά το στάδιο εξέτασης της αίτησης για χρηματοδότηση και πριν από την απόφαση έγκρισης αυτής, η αιτούσα επιχείρηση δικαιούται να αιτηθεί από τη Χορηγούσα Αρχή επιστολή προθέσεως (letter of intent) σχετικά με την προοπτική ένταξης χρηματοδότησης του επενδυτικού σχεδίου στο σχετικό καθεστώς ενίσχυσης. Η επιστολή παρέχεται από τη Χορηγούσα Αρχή, με την επιφύλαξη της επιτυχούς ολοκλήρωσης της αξιολόγησης από τις αρμόδιες Επιτροπές Αξιολόγησης και της έκδοσης της σχετικής απόφασης ένταξης χρηματοδότησης από το αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής.
- Αν η αιτούσα επιχείρηση επιθυμεί την απόσυρση της αίτησης ένταξης του επενδυτικού σχεδίου της, μέχρι την έκδοση της απόφασης ένταξης χρηματοδότησης, υποβάλλει σχετικό αίτημα στη Χορηγούσα Αρχή και το επενδυτικό σχέδιο απορρίπτεται εξ αυτού του λόγου με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της τελευταίας, το δε παράβολο καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου. Κατά της απόφασης αυτής δεν χωρεί ένσταση.».
Άρθρο 100
Επαλήθευση και πιστοποίηση λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate – Αντικατάσταση παρ. 3, τροποποίηση παρ. 5 και προσθήκη παρ. 8 στο άρθρο 33 ν. 5105/2024
- Η παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 (A’ 61), περί επαλήθευσης και πιστοποίησης λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate, αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η διαδικασία επαλήθευσης και πιστοποίησης του επενδυτικού σχεδίου διενεργείται εντός τριάντα (30) εργάσιμων ημερών, από την υποβολή της αίτησης, κατά την οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες της Χορηγούσας Αρχής ελέγχουν αποκλειστικά: (α) την τήρηση της εξάμηνης προθεσμίας της παρ. 1, (β) την τεχνική έκθεση του επενδυτικού σχεδίου ως προς την τελική συμμόρφωση με τα πολιτιστικά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία το σχέδιο εντάχθηκε στο καθεστώς ή όπως αυτά τροποποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του σχεδίου, (γ) την παραλαβή του οπτικοακουστικού υλικού που πιστοποιεί την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου, όπως εγκρίθηκε στο στάδιο της ένταξης χρηματοδότησης, και (δ) τα βασικά χρηματοοικονομικά και ποσοτικά στοιχεία του επενδυτικού σχεδίου που υλοποιήθηκε στην ελληνική επικράτεια βάσει της έκθεσης του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας. Εντός του ως άνω διαστήματος, η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες: (α) αν η αίτηση επαλήθευσης πιστοποίησης είναι πλήρης , βάσει του ελέγχου του πρώτου εδαφίου, υποχρεούται να προβεί στις αναγκαίες διαπιστώσεις προς το αρμόδιο όργανο, (β) αν η αίτηση επαλήθευσης πιστοποίησης έχει ελλείψεις ήσσονος σημασίας, μεριμνά για τη λήψη των απαραίτητων διευκρινίσεων ή για τη συμπλήρωση οποιουδήποτε αναγκαίου δικαιολογητικού μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ή άλλου πρόσφορου μέσου, και, εφόσον καλύπτονται οι ελλείψεις, προβαίνει στις αναγκαίες διαπιστώσεις. Αν η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής δεν μπορεί να καταλήξει σε διαπίστωση, εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος, λόγω βάσιμων αμφιβολιών που προκύπτουν από τα δικαιολογητικά της αίτησης επαλήθευσης πιστοποίησης της παρ. 2, δύναται, κατόπιν σχετικής απόφασής της να προβεί σε αυτεπάγγελτο έλεγχο του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων που βρίσκονται στον φάκελο της αίτησης και, με βάση τα πορίσματα του ελέγχου αυτού, εισηγείται εγγράφως την ολική ή μερική πιστοποίηση της επένδυσης ή την ανάκληση της απόφασης ένταξης χρηματοδότησης στο αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής. Η διάρκεια του αυτεπάγγελτου ελέγχου δεν μπορεί να υπερβεί τους δύο (2) μήνες από τη λήψη της απόφασης διενέργειάς του. Αν κατά τον αυτεπάγγελτο έλεγχο υπάρξουν ευρήματα που αφορούν στην έκθεση του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής ενημερώνει σχετικά την Αρχή Δημόσιας Εποπτείας του άρθρου 38 του ν. 4449/2017 (Α’ 7) και αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια. Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε στοιχείο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία πιστοποίησης. Τα δικαιολογητικά της παρ. 2 τηρούνται στο αρχείο της Χορηγούσας Αρχής για δέκα (10) χρόνια για τους σκοπούς του ελέγχου.»
- Στην παρ. 5 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024, περί επαλήθευσης και πιστοποίησης λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate, μετά το δεύτερο εδάφιο προστίθεται νέο τρίτο εδάφιο, και η παρ. 5 του άρθρου 33 διαμορφώνεται ως εξής:
«5. Ο ορισμός ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας των περ. 2 και 3 του άρθρου 2 του ν. 4449/2017 γίνεται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Χορηγούσας Αρχής εντός πέντε (5) ημερών από την υποβολή σχετικού αιτήματος της αιτούσας επιχείρησης. Το αίτημα υποβάλλεται μετά την ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των εργασιών παραγωγής επενδυτικού σχεδίου και σε κάθε περίπτωση πριν από την υποβολή της αίτησης ελέγχου της παρ. 1. Με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Χορηγούσας Αρχής δύναται να αντικαθίσταται ο ορκωτός ελεγκτής λογιστής ή η ελεγκτική εταιρεία λόγω πλημμελούς άσκησης του έργου τους. Η αμοιβή του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας βαρύνει σε κάθε περίπτωση, θετικής ή απορριπτικής έκθεσης ελέγχου, αποκλειστικά τον δικαιούχο.».
- Στο άρθρο 33 του ν. 5105/2024 περί επαλήθευσης και πιστοποίησης λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate, προστίθεται παρ. 8 ως εξής:
«8. Το παρόν ισχύει, με την επιφύλαξη των όσων προβλέπονται στην υπ΄αρ. 5483/2023 (Β’ 390) κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Διαδικασίες δημοσιονομικών διορθώσεων και αναζήτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών στα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027».».
Άρθρο 101
Καταβολή ενίσχυσης – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 35 ν. 5105/2024
Στην παρ. 3 του άρθρου 35 του ν. 5105/2024 (A’ 61), περί καταβολής ενίσχυσης, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) οι λέξεις «τραπεζικό λογαριασμό πιστωτικού ιδρύματος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «πιστωτικό λογαριασμό πιστωτικού ιδρύματος» και β) μετά από τις λέξεις «της ημεδαπής ή» προστίθενται οι λέξεις «άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, καθώς και», και η παρ. 3 του άρθρου 35 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Η καταβολή της επιχορήγησης γίνεται εντός τριών (3) μηνών από την έκδοση της απόφασης πιστοποίησης της λήξης του επενδυτικού σχεδίου, απευθείας, μέσω ηλεκτρονικής πληρωμής, σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου του επενδυτικού σχεδίου που έχει ορισθεί με την απόφαση ένταξης χρηματοδότησης, σε πιστωτικό λογαριασμό πιστωτικού ιδρύματος της ημεδαπής ή άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, καθώς και της χώρας της καταστατικής έδρας ή της μόνιμης εγκατάστασης του δικαιούχου και δεν επιτρέπεται η εκχώρησή της σε τρίτους».
Άρθρο 102
Δειγματοληπτικός έλεγχος – Επιτόπιοι έλεγχοι και επαληθεύσεις– Τροποποίηση παρ. 1 και 3 άρθρου 36 ν. 5105/2024
- Στην παρ. 1 του άρθρου 36 του ν. 5105/2024 (Α’61), περί δειγματοληπτικού ελέγχου, επιτόπιων ελέγχων και επαληθεύσεων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) μετά από τη λέξη «ποσοστού» προστίθενται οι λέξεις «από πέντε τοις εκατό (5%) έως», β) πριν από τη λέξη «ετησίως» διαγράφεται η λέξη «τουλάχιστον» και η παρ. 1 του άρθρου 36 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Οι αποφάσεις πιστοποίησης της λήξης επενδυτικού σχεδίου υπόκεινται σε δειγματοληπτικό έλεγχο ποσοστού από πέντε τοις εκατό (5%) έως τριάντα τοις εκατό (30%) ετησίως, επί του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων για κάθε καθεστώς ενίσχυσης.»
- Στην παρ. 3 του άρθρου 36 του ν. 5105/2024, περί επιτόπιων ελέγχων και επαληθεύσεων, προστίθεται τρίτο εδάφιο, και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις η παρ. 3 του άρθρου 36 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Στην περίπτωση που κατά τον δειγματοληπτικό έλεγχο διαπιστωθεί καταβολή ενίσχυσης σε περίπτωση μη νόμιμης πιστοποίησης λήξης επενδυτικού σχεδίου, το σύνολο ή μέρος αυτής ανακτάται, προσαυξημένο νομιμοτόκως από την εκάστοτε καταβολή, και εν συνεχεία βεβαιώνεται και εισπράττεται κατά τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’190). Τα σχετικά παραστατικά καταβολής των ενισχύσεων από τη Χορηγούσα Αρχή αποτελούν νόμιμο τίτλο για τη βεβαίωση του χρέους, η οποία συντελείται μετά την αποστολή του χρηματικού καταλόγου στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και το άρθρο 55 του π.δ. 16/1989 (Α’ 6). Εφόσον από τον δειγματοληπτικό έλεγχο διαπιστωθεί πλημμελής έλεγχος από τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία, η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής ενημερώνει σχετικά την Αρχή Δημόσιας Εποπτείας του άρθρου 38 του ν. 4449/2017 (Α’ 7) και αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τη διαδικασία πιστοποίησης του παρόντος.»
Άρθρο 103
Ενστάσεις – Τροποποίηση άρθρου 38 ν. 5105/2024
Στο άρθρο 38 του ν. 5105/2024 (Α’ 61), περί ενστάσεων-αντιρρήσεων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στον τίτλο η λέξη «Ενστάσεις» διαγράφεται, β) στην παρ. 1 βα) στο πρώτο εδάφιο διαγράφεται η λέξη «Ενστάσεις» και οι λέξεις «επτά (7)» αντικαθίστανται από τις λέξεις «δέκα (10)» και ββ) στο δεύτερο εδάφιο η λέξη «ενστάσεις» αντικαθίσταται από τη λέξη «αντιρρήσεις», γ) στην παρ. 2 γα) στο πρώτο εδάφιο διαγράφεται η λέξη «ενστάσεις» και γβ) στο δεύτερο εδάφιο διαγράφεται η λέξη «ενστάσεων», δ) στην παρ. 3 διαγράφεται η λέξη «ένσταση», ε) στην παρ. 4 οι λέξεις «ένσταση» και «ένστασης» αντικαθίστανται από τις λέξεις «αντίρρηση» και «αντίρρησης», αντιστοίχως, και διαγράφεται η λέξη «Ενστάσεων», στ) στην παρ. 5 διαγράφεται η λέξη «ενστάσεις», και ζ) στην παρ. 7 διαγράφεται η λέξη «ενστάσεων», και το άρθρο 38 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 38
Αντιρρήσεις
1. Αντιρρήσεις μπορούν να υποβληθούν ηλεκτρονικά άπαξ μέσω του πληροφοριακού συστήματος που ορίζει η Χορηγούσα Αρχή εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης απόρριψης: (α) της αίτησης ένταξης χρηματοδότησης κατόπιν της διαδικασίας αξιολόγησης και (β) της απόφασης έγκρισης αποτελεσμάτων της Επιτροπής Αξιολόγησης, το περιεχόμενο της οποίας διαφοροποιείται από το περιεχόμενο της αίτησης
Οι αντιρρήσεις αυτές έχουν τον χαρακτήρα ενδικοφανούς προσφυγής κατά την έννοια του άρθρου 25 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α’ 45).
- Οι αντιρρήσεις ασκούνται άπαξ επί του αποτελέσματος της αξιολόγησης της αίτησης ένταξης χρηματοδότησης. Η εκδοθείσα απόφαση επί της αντίρρησης καθιστά οριστική την απόφαση έγκρισης αποτελεσμάτων αξιολόγησης ή την τυχόν απόρριψη αυτής, αποκλειομένου ετέρου σταδίου διοικητικής προσφυγής.
- Αφ’ ης στιγμής υποβληθεί ηλεκτρονικά η αντίρρηση, αυτή διαβιβάζεται αμελλητί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Χορηγούσας Αρχής στον Πρόεδρο της Επιτροπής.
- Η αντίρρηση εξετάζεται από την αρμόδια Επιτροπή Αντιρρήσεων του άρθρου 39, η οποία υποβάλλει σχετική πρόταση προς το αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αντίρρησης. Το αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής δεσμεύεται από την ως άνω πρόταση ως προς το περιεχόμενο της απόφασης που θα εκδοθεί.
- Οι αντιρρήσεις εξετάζονται μέσω του πληροφοριακού συστήματος, σύμφωνα με το εκάστοτε ισχύον νομικό πλαίσιο, τόσο ως προς τη νομιμότητα της πράξης κατά της οποίας στρέφονται, όσο και ως προς την ουσία της υπόθεσης.
- Η απόφαση με την οποία απορρίπτεται η ένσταση αναρτάται στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, στην ιστοσελίδα της Χορηγούσας Αρχής και σε όποια άλλη ιστοσελίδα ή πλατφόρμα ορίζει η Χορηγούσα Αρχή και κοινοποιείται αμελλητί στην αιτούσα επιχείρηση με αποστολή στη διεύθυνση του ηλεκτρονικού της ταχυδρομείου.
- Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των αντιρρήσεων, τροποποιείται, εφόσον απαιτείται, η απόφαση έγκρισης της ένταξης χρηματοδότησης.»
Άρθρο 104
Εξουσιοδοτικές διατάξεις– Τροποποίηση άρθρου 89 ν. 5105/2024
- Στην παρ. 1 του άρθρου 89 του ν. 5105/2024 (Α’ 61), περί εξουσιοδοτικών διατάξεων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο τέλος της περ. δ) προστίθενται οι λέξεις «καθώς και τις περιπτώσεις και διαδικασίες αυτεπάγγελτης αναζήτησης και επαλήθευσης αυτών για όλα ανεξαιρέτως τα στάδια της χρηματοδότησης», β) στην περ. ε) βα) μετά από τη λέξη «ορισμού» προστίθενται οι λέξεις «, αντικατάστασης και αποκλεισμού», ββ) μετά από τη λέξη «λογιστή» προστίθενται οι λέξεις «ή λογιστικής εταιρείας, ένστασης και έννομης προστασίας γενικά», γ) στο τέλος της περ. η) προστίθενται οι λέξεις «και την έννομη προστασία κατά των πράξεων των επιτροπών και οργάνων αυτών», δ) στην περ. η) δα) μετά από τις λέξεις «τα κριτήρια» προστίθενται οι λέξεις «και τη διαδικασία επιλογής», δβ) μετά από τη λέξη «επιλογής» προστίθεται η λέξη «αντικατάστασης» και η παρ. 1 του άρθρου 89 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Πολιτισμού και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου της Χορηγούσας Αρχής, προκηρύσσονται τα καθεστώτα ενίσχυσης του Προγράμματος CRGR και εξειδικεύονται ειδικότερα θέματα εφαρμογής αυτών, όπως:
α) τα πολιτιστικά κριτήρια βάσει των οποίων εντάσσονται τα επενδυτικά σχέδια στα καθεστώτα ενίσχυσης, τα στοιχεία του φυσικού αντικειμένου, καθώς και τα κριτήρια ένταξης των στρατηγικών επενδυτικών σχεδίων της παρ. 1 του άρθρου 35,
β) οι επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων αναλυτικά και το ποσοστό τους σε σχέση με τον προϋπολογισμό του έργου, καθώς και ο τρόπος ελέγχου και υπολογισμού τους ιδίως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η παραγωγή εκτελείται και σε άλλες χώρες,
γ) οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια αποδοχής εγχώριων και αλλοδαπών παραστατικών,
δ) τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση ένταξης χρηματοδότησης και την αίτηση ελέγχου πιστοποίησης ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου καθώς και τις περιπτώσεις και διαδικασίες αυτεπάγγελτης αναζήτησης και επαλήθευσης αυτών για όλα ανεξαιρέτως τα στάδια της χρηματοδότησης.
ε) ειδικότερα θέματα για τη διαδικασία και τον χρόνο υποβολής της κάθε είδους αίτησης όπως αίτησης ένταξης χρηματοδότησης, τροποποίησης, ελέγχου πιστοποίησης, ορισμού, αντικατάστασης και αποκλεισμού ορκωτού λογιστή ή λογιστικής εταιρείας, ένστασης και έννομης προστασίας γενικά»
στ) οι όροι και οι προϋποθέσεις, καθώς και οι ειδικότερες διαδικασίες και τα δικαιολογητικά και στοιχεία σχετικά με τις τροποποιήσεις εγκεκριμένου επενδυτικού σχεδίου, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο θέμα για το ζήτημα αυτό,
ζ) οι κατά περίπτωση εφαρμοζόμενοι χρόνοι έναρξης και λήξης των επενδυτικών σχεδίων,
η) η σύνθεση και οι όροι λειτουργίας των προβλεπόμενων, στον παρόντα, επιτροπών και διοικητικών οργάνων και την έννομη προστασία κατά των πράξεων των επιτροπών και οργάνων αυτών,
θ) τα κριτήρια και τη διαδικασία επιλογής, αντικατάστασης και αποκλεισμού ορκωτών ελεγκτών λογιστών και ελεγκτικών εταιρειών,
ι) τα απαραίτητα στοιχεία για την πληρότητα και νομιμότητα της έκθεσης ελέγχου και τα κριτήρια για την εν μέρει, πλήρη ή μη αποδοχή της έκθεσης ελέγχου που υποβάλλεται από τον ορκωτό ελεγκτή -λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία,
ια) η διαδικασία και κάθε αναγκαίο ζήτημα σχετικό με τον δειγματοληπτικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένων και κανόνων για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων,
ιβ) ο ορισμός του πληροφοριακού συστήματος που χρησιμοποιείται για την εφαρμογή του καθεστώτος ενίσχυσης,
ιγ) ζητήματα εξειδίκευσης των ορισμών του άρθρου 23,
ιδ) οι όροι και οι προϋποθέσεις για την παράδοση στη Χορηγούσα Αρχή ψηφιακών αρχείων του έργου, καθώς και οι προδιαγραφές για τη διαφύλαξη και την προβολή του,
ιε) η χρηματοδότηση των επιμέρους δράσεων ενίσχυσης του φορέα από κάθε πηγή, εθνική ή ενωσιακή, καθώς και
ιστ) κάθε άλλο σχετικό θέμα με την εφαρμογή του Προγράμματος.»
- Στην παρ. 2 του άρθρου 89 του ν. 5105/2024, προστίθεται τρίτο εδάφιο, και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται σε ετήσια βάση έως το τέλος Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, καθορίζονται οι κατανομές του ετήσιου προϋπολογισμού των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος CRGR, ανά κατηγορία οπτικοακουστικών έργων, για το επόμενο έτος. Η απόφαση εκδίδεται έπειτα από διαβούλευση με τα αντιπροσωπευτικά επαγγελματικά σωματεία του οπτικοακουστικού κλάδου. Η κοινή υπουργική απόφαση της περ. α) της παρ. 1 εκδίδεται τον Δεκέμβριο 2025 και αφορά το Πρόγραμμα CRGR από 1 Ιανουαρίου του 2026.»
- Στην παρ. 6 του άρθρου 89 του ν. 5105/2024, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) μετά τις λέξεις «Με απόφαση» προστίθενται οι λέξεις «του Διοικητικού Συμβουλίου», β) οι λέξεις «τουλάχιστον το τριάντα τοις εκατό (30%)» αντικαθίστανται από τις λέξεις «το ποσοστό», γ) μετά τις λέξεις «δειγματοληπτικό έλεγχο» προστίθεται η φράση «το οποίο δεν δύναται να ξεπερνά το ποσοστό που αναφέρεται στην παρ. 1 του άρθρου 36», και η παρ. 6 του άρθρου 89 διαμορφώνεται ως εξής:
«6. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Χορηγούσας Αρχής που εκδίδεται εντός του μηνός Δεκεμβρίου κάθε έτους και αναρτάται στο Πρόγραμμα Διαύγεια, καθορίζεται το ποσοστό των ετήσιων πιστοποιηθέντων επενδυτικών σχεδίων προς δειγματοληπτικό έλεγχο το οποίο δεν δύναται να ξεπερνά το ποσοστό που αναφέρεται στην παρ. 1 του άρθρου 36 και δίνεται η σχετική εντολή ενέργειας.».
Άρθρο 105
Μεταβατικές διατάξεις– Τροποποίηση άρθρου 94 ν. 5105/2024
Στο άρθρο 94 του ν. 5105/2024 (Α’ 61), περί μεταβατικών διατάξεων, α) στην παρ. 1 αα) στο δεύτερο εδάφιο i) οι λέξεις «30ή Σεπτεμβρίου 2024» αντικαθίστανται από τις λέξεις «έκδοση σχετικής απόφασης από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας», ii) στο τέλος του εδαφίου προστίθενται οι λέξεις «με την επιφύλαξη μεταβατικών προβλέψεων των υπουργικών αποφάσεων της παρ. 1 του άρθρου 89 του παρόντος» αβ) στο τρίτο εδάφιο η φράση «οι οποίες, σε κάθε περίπτωση, δεν δύναται να εκδοθούν μετά την 1η Οκτωβρίου 2024» διαγράφεται, β) στην περ. β) της παρ. 8 οι λέξεις «που έχει λάβει κατά το έτος χορήγησης, καθώς και για τα δύο (2) προηγούμενα ημερολογιακά έτη» αντικαθίστανται από τις λέξεις «και την ακριβή ημερομηνία χορήγησής τους που έχει λάβει κατά τα τρία (3) προηγούμενα έτη σε κυλιόμενη ημερολογιακή βάση», γ) η παρ. 10 αντικαθίσταται, δ) προστίθενται παρ. 11, 12, 13, 14 και 15, και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις το άρθρο 94 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 94
Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Γ’
- Από τη θέση σε ισχύ του παρόντος και έως την 10η Μαΐου 2024, το πρόγραμμα για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα συνεχίζει να δέχεται αιτήσεις ένταξης και τροποποίησης όρων ένταξης σύμφωνα με το Κεφάλαιο Δ’ του ν. 4487/2017 (Α’ 116) και με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων του παρόντος. Από την 10η Μαΐου 2024 και μέχρι την έκδοση σχετικής απόφασης από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας, καμία νέα αίτηση ένταξης δεν μπορεί να υποβληθεί με την επιφύλαξη μεταβατικών προβλέψεων των υπουργικών αποφάσεων της παρ. 1 του άρθρου 89 του παρόντος. Το Πρόγραμμα Cash Rebate Greece, όπως θεσμοθετείται με το Μέρος Γ’ του παρόντος, δέχεται αιτήσεις ένταξης επενδυτικών σχεδίων ανά καθεστώς ενίσχυσης μετά την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων της παρ. 1 του άρθρου 89.
- Αιτήματα τροποποίησης τα οποία υποβάλλονται και αφορούν σε επενδυτικά σχέδια, τα οποία έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής πριν από την 1η Ιουλίου 2023 και των οποίων η απόφαση υπαγωγής είτε δεν έχει εκδοθεί είτε έχει εκδοθεί μετά την προθεσμία που ορίζει ο ν. 4487/2017, αξιολογούνται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ίσχυαν κατά τον χρόνο υποβολής της αρχικής αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου.
- Επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής ή τροποποίησης από την 1η Ιανουαρίου 2022 και έως την 10η Μαΐου 2024 και τα οποία έχουν αξιολογηθεί θετικά από την ανώνυμη εταιρεία Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) Α.Ε. χωρίς να έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα σχετική απόφαση από το αρμόδιο διοικητικό όργανο του εποπτεύοντος Υπουργείου, δύνανται να υποβάλλουν αίτημα ελέγχου εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής ή τροποποίησης χωρίς την υποχρέωση υποβολής αιτήματος παράτασης προς την ΕΚΟΜΕ Α.Ε. λόγω παρέλευσης των έξι (6) μηνών από την ημερομηνία λήξης ή ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου.
- Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί από την 1η Ιουνίου 2022 και μέχρι την 10η Μαΐου 2024, αίτηση σύνθετης τροποποίησης, η οποία εκκρεμεί και (α) δεν αυξάνει καθόλου τον συνολικό προϋπολογισμό και τις επιλέξιμες δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου, (β) δεν προσθέτει νέα ενισχυόμενη δημόσια δαπάνη, (γ) δεν αλλάζει τους όρους των πολιτιστικών κριτηρίων του επενδυτικού σχεδίου, (δ) με οποιονδήποτε τρόπο μειώνει τη συνολική ενισχυόμενη δημόσια δαπάνη που έχει εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, δεν απαιτείται η έκδοση σχετικής απόφασης και οι αιτούμενες τροποποιήσεις αντιμετωπίζονται ως απλές, εφόσον αυτές συμπεριλαμβάνονται στην τελική έκθεση ορκωτού λογιστή.
- Για επενδυτικά σχέδια τα οποία μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος περιλαμβάνουν αλλαγές ή μεταβολές που συνιστούν απλές τροποποιήσεις, αυτές συμπεριλαμβάνονται στην τελική έκθεση ορκωτού λογιστή χωρίς να απαιτείται η διαδικασία της γνωστοποίησης.
- Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από την 1η Ιανουαρίου 2024, η αίτηση για ορισμό ορκωτού λογιστή δεν μπορεί να υποβληθεί πριν από την ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής.
- Επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής ή τροποποίησης πριν από τη θέση σε ισχύ του Μέρους Γ’ αξιολογούνται βάσει του ν. 4487/2017 και η απόφαση εκδίδεται από το αρμόδιο διοικητικό όργανο του Μέρος Γ’.
- Για όλα τα επενδυτικά σχέδια του ΚΑΔ 62.01.21 για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος και μέχρι την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατόπιν υποβολής φακέλου κοινοποίησης του καθεστώτος στις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε. ισχύουν τα εξής:
(α) το ανώτατο όριο χορήγησης ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα εκάστοτε οριζόμενα, συνυπολογιζόμενων άλλων ενισχύσεων de minimis ανά ενιαία επιχείρηση σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο τριών (3) ετών σύμφωνα με τον Κανονισμό 2831/2023 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας και με το άρθρο 2 του Κανονισμού 2831/2023 για τον ορισμό της ενιαίας επιχείρησης, (β) η αιτούσα επιχείρηση υποβάλλει υπογεγραμμένη, δια του νόμιμου εκπροσώπου της, την υπεύθυνη δήλωση, σχετικά με το σύνολο των ενισχύσεων de minimis και την ακριβή ημερομηνία χορήγησής τους που έχει λάβει κατά τα τρία (3) προηγούμενα έτη σε κυλιόμενη ημερολογιακή βάση.
- Αιτήσεις ελέγχου και καταβολής ενίσχυσης συνεχίζονται να υποβάλλονται κανονικά και εξετάζονται σύμφωνα με το Κεφάλαιο Δ’ του ν. 4487/2017 (Α’ 116) μέχρι την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων της παρ. 1 του άρθρου 89. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 33 εφαρμόζεται και σε όλα τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία δεν έχει εκδοθεί απόφαση πιστοποίησης ή ανάκλησης κατά τη δημοσίευση του παρόντος.
- Όλες οι διαδικασίες των ως άνω παραγράφων διεκπεραιώνονται μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων κατ’ εφαρμογή των άρθρων 13 του ν. 5079/2023 (Α’ 215), 85 του ν. 5043/2023 (Α’ 91) και 56 του ν. 4914/2022 (Α’ 61).
- Επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής από 1ης.1.2024 έως και 10.5.2024 βάσει του καθεστώτος ενίσχυσης του ν. 4487/2017, ανεξαρτήτως του σταδίου αξιολόγησης στο οποίο βρίσκονται και των πολιτιστικών κριτηρίων που εφαρμόζονται για αυτά, μπορούν να χρηματοδοτηθούν, με εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης, από συγχρηματοδοτούμενους πόρους, εφόσον πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) του ΕΣΠΑ 2021-2027. Οι αιτήσεις τροποποίησης καθώς και ο έλεγχος και η πιστοποίηση των εν λόγω επενδυτικών σχεδίων γίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Μέρους Γ’ και των εφαρμοστικών αποφάσεων αυτού.
- Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 1ης.1.2022 και μέχρι 31.12.2023, οι αιτήσεις καταβολής ενίσχυσης δύνανται να υποβάλλονται και νωρίτερα της ημερομηνίας λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής. Τα ποσά ενίσχυσης καταβάλλονται εφόσον υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι από την Χορηγούσα Αρχή.
- Με τη σύσταση της Εταιρείας του Μέρους Β’ του παρόντος, όλες οι διαπιστωτικές πράξεις που αφορούν σε επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβάλλει αίτηση στο καθεστώς ενίσχυσης του ν. 4487/2017, υπογράφονται από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρείας.
- Η κοινή απόφαση της παρ. 7 του άρθρου 89 καταλαμβάνει και όλους όσοι άσκησαν όμοια καθήκοντα από τη σύσταση της Εταιρείας του Μέρους Β’ μέχρι και τη δημοσίευση της απόφασης.
- Αποφάσεις υπαγωγής έργων υπό το καθεστώς του ν. 4487/2017, οι οποίες έχουν δημοσιευθεί βάσει της υπ΄ αρ. 11541/29.10.2024 (Β΄ 5988) απόφασης του αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, χωρίς την ύπαρξη της βεβαίωσης πίστωσης της παρ. 5 του άρθρου 30 του παρόντος, θεωρούνται νόμιμες.»
Η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ εκφράζει την πλήρη στήριξή της στις προτεινόμενες τροποποιήσεις που υποβλήθηκαν από τον ΣΑΠΟΕ στις 31/01/2025 και συμφωνούμε και συντασσόμαστε με την ανησυχίες που εκφράζει η ΕΑΚ.
Επιπροσθέτως, επιθυμούμε να επισημάνουμε την έντονη ανησυχία μας αναφορικά με την πιθανότητα ένταξης όλων των εγχώριων παραγωγών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (Δράση Β). Μία τέτοια εξέλιξη ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά εμπόδια στην αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων, λόγω των περιορισμών που απορρέουν από τη φύση του ειδικού πλαισίου του ΕΣΠΑ. Η αποστέρηση της κινηματογραφικής βιομηχανίας από την πρόσβαση στα κονδύλια του ΕΠΑ (Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης), σε περίπτωση που υλοποιηθεί αυτό το ενδεχόμενο, θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη διάκριση εις βάρος του κλάδου.
Θα θέλαμε να εκφράσουμε την υποστήριξή μας στη θέση της ΠΑΚΤ, η οποία επισημαίνει την απουσία οποιουδήποτε προτύπου πληρότητας που να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, διασφαλίζοντας ότι οι παραγωγοί δεν θα διατρέχουν τον κίνδυνο υπέρογκων οικονομικών επιβαρύνσεων εξαιτίας απορρίψεων που βασίζονται στην υποκειμενική κρίση του αρμόδιου ελεγκτή. Η διαδικασία αξιολόγησης θα πρέπει να βασίζεται σε σαφή και αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία θα παρέχουν στους παραγωγούς τη δυνατότητα να εμπιστεύονται τον ΕΚΚΟΜΕΔ και να ενσωματώνουν με ασφάλεια το cash rebate στο χρηματοδοτικό τους σχέδιο, χωρίς να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης λόγω υποκειμενικών εκτιμήσεων ή ασαφών παρατηρήσεων.
Τέλος, θεωρούμε ότι ο ΕΚΚΟΜΕΔ, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και τις ιδιαιτερότητες της κινηματογραφικής παραγωγής στην Ελλάδα γενικά, αλλά και αυτής του ντοκιμαντέρ ειδικότερα, που καταγράφει πραγματικότητες σε εξέλιξη, θα πρέπει να προβεί σε καταγραφή των σχετικών ζητημάτων και να εισέλθει σε διαπραγματευτικό διάλογο με τον αρμόδιο φορέα του ΕΣΠΑ. Στόχος θα πρέπει να είναι η θέσπιση ειδικών ρυθμίσεων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της βιομηχανίας μας, ώστε οι επαγγελματίες του κλάδου να έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται απρόσκοπτα και να συνεχίζουν να παράγουν πολιτιστικό έργο, χωρίς να αντιμετωπίζουν εμπόδια ή διοικητικές δυσχέρειες.
Η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ εκφράζει την πλήρη στήριξή της στις προτεινόμενες τροποποιήσεις που υποβλήθηκαν από τον ΣΑΠΟΕ στις 31/01/2025 και συμφωνούμε και συντασσόμαστε με την ανησυχίες που εκφράζει η ΕΑΚ.
Επιπροσθέτως, επιθυμούμε να επισημάνουμε την έντονη ανησυχία μας αναφορικά με την πιθανότητα ένταξης όλων των εγχώριων παραγωγών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (Δράση Β). Μία τέτοια εξέλιξη ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά εμπόδια στην αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων, λόγω των περιορισμών που απορρέουν από τη φύση του ειδικού πλαισίου του ΕΣΠΑ. Η αποστέρηση της κινηματογραφικής βιομηχανίας από την πρόσβαση στα κονδύλια του ΕΠΑ (Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης), σε περίπτωση που υλοποιηθεί αυτό το ενδεχόμενο, θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη διάκριση εις βάρος του κλάδου.
Θα θέλαμε να εκφράσουμε την υποστήριξή μας στη θέση της ΠΑΚΤ, η οποία επισημαίνει την απουσία οποιουδήποτε προτύπου πληρότητας που να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, διασφαλίζοντας ότι οι παραγωγοί δεν θα διατρέχουν τον κίνδυνο υπέρογκων οικονομικών επιβαρύνσεων εξαιτίας απορρίψεων που βασίζονται στην υποκειμενική κρίση του αρμόδιου ελεγκτή. Η διαδικασία αξιολόγησης θα πρέπει να βασίζεται σε σαφή και αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία θα παρέχουν στους παραγωγούς τη δυνατότητα να εμπιστεύονται τον ΕΚΚΟΜΕΔ και να ενσωματώνουν με ασφάλεια το cash rebate στο χρηματοδοτικό τους σχέδιο, χωρίς να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης λόγω υποκειμενικών εκτιμήσεων ή ασαφών παρατηρήσεων.
Τέλος, θεωρούμε ότι ο ΕΚΚΟΜΕΔ, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και τις ιδιαιτερότητες της κινηματογραφικής παραγωγής στην Ελλάδα γενικά, αλλά και αυτής του ντοκιμαντέρ ειδικότερα, που καταγράφει πραγματικότητες σε εξέλιξη, θα πρέπει να προβεί σε καταγραφή των σχετικών ζητημάτων και να εισέλθει σε διαπραγματευτικό διάλογο με τον αρμόδιο φορέα του ΕΣΠΑ. Στόχος θα πρέπει να είναι η θέσπιση ειδικών ρυθμίσεων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της βιομηχανίας μας, ώστε οι επαγγελματίες του κλάδου να έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται απρόσκοπτα και να συνεχίζουν να παράγουν πολιτιστικό έργο, χωρίς να αντιμετωπίζουν εμπόδια ή διοικητικές δυσχέρειες.
Συμπληρωματικά οα θέλαμε επιπλέον να θέσουμε το σοβαρό ζήτημα της αναντιστοιχίας του αριθμού των κατηγοριών δαπανών στο άρθρο 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024 και στο Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025 που εκδόθηκε την 16.01.2025 για το καθεστώς ενίσχυσης CRGR – FTV. Συγκεκριμένα, παρότι η διάταξη του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024 προβλέπει πλέον μόνο τέσσερις (4) + μία (1) κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών (“above the line”, “below the line”, «δαπάνες μεταπαραγωγής», «λοιπές δαπάνες» + «δαπάνες που αφορούν στη βελτίωση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία»), το Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025 δεν έχει εναρμονιστεί με τη συγκεκριμένη πρόβλεψη του νόμου και εξακολουθεί να περιλαμβάνει τις επτά (7) κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών του ν. 4487/2017 και της ΚΥΑ 3222 ΕΞ 2024. Ομοίως, σε συστημικό επίπεδο (ΟΠΣΚΕ), η λειτουργία της πλατφόρμας θα προβλέπει, αντίθετα με τις προβλέψεις του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024, τις ανωτέρω επτά (7) κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών της ΚΥΑ 6376/2025. Επισημαίνεται ότι, με το άρθρο 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024, στη νέα ενιαία κατηγορία επιλέξιμων δαπανών «below the line» εντάσσονται οι κατηγορίες 2 («Αμοιβές συνεργείου & Εκτελεστή παραγωγής»), 3 («Σχεδιασμός και Υλοποίηση Παραγωγής»), 4 («Τεχνικός Εξοπλισμός») και 5 («Ταξίδια, Διαμονή, Διατροφή») του Παραρτήματος ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025. Η πρόβλεψη αυτή είναι σύμφωνη τόσο με τη σχετική πρακτική της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και με τις αντίστοιχες προβλέψεις αντίστοιχων προγραμμάτων ενίσχυσης του εξωτερικού, όπου οι σχετικές δαπάνες αντιμετωπίζονται με ενιαίο τρόπο.
Η εν λόγω ανακολουθία μεταξύ ν. 5105/2024 και του Παραρτήματος ΙΙ της Κυα 6376/2025 θα μπορούσε από πρακτική άποψη να έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τους φορείς των επενδυτικών σχεδίων, περιορίζοντας σημαντικά την ευελιξία τους στο πλαίσιο της υλοποίησης των παραγωγών, λόγω της απαγόρευσης αυξητικών μεταβολών άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 32 παρ. 3(α) του ν. 5105/2024. Για τον λόγο αυτόν, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ αντίθετων προβλέψεων του νόμου και κανονιστικών πράξεων της διοίκησης, υπερισχύουν οι προβλέψεις του νόμου σύμφωνα με την ιεραρχία των κανόνων δικαίου, κατά την άποψή μας θα πρέπει στο άρθρο 32 παρ. 3(α) του ν. 5105/2024 να διευκρινιστεί ρητά ότι η απαγόρευση αύξησης άνω του 20% ανά κατηγορία αφορά στις κατηγορίες του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024, ούτως ώστε να μην καταλείπεται η παραμικρή αβεβαιότητα ή αμφιβολία σχετικά με τη μη δυνατότητα της διοίκησης να εφαρμόσει την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 32 παρ. 3(α) επί μεμονωμένων αυξητικών μεταβολών άνω του 20% σε ορισμένη/ες από τις κατηγορίες 2, 3, 4 και 5 του Παραρτήματος ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025, χωρίς να επέρχεται αύξηση άνω του 20% στο σύνολο των επιλέξιμων δαπανών των άνω κατηγοριών (οι οποίες πλέον συνιστούν τη νέα, ενιαία κατηγορία «below the line» του άρθρου 28 παρ.1 του ν. 5105/2024).
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η αναμόρφωση του άρθρου 32 παρ. 3(α) του ν. 5105/2024, λαμβάνοντας υπόψη και τις προτάσεις Β.4. του ΣΑΠΟΕ με τις οποίες συμφωνούμε απόλυτα, ως εξής:
«3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά: (α) Σε εσωτερική αυξομειωτική ανακατανομή των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών του άρθρου 28 παρ. 1 του παρόντος που περιλήφθηκαν στο επενδυτικό σχέδιο που εγκρίθηκε, εφόσον η αύξηση υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης. Στην περίπτωση που υπάρχει μείωση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης χωρίς αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης ή στην περίπτωση που παρά την αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης οι λοιπές μειωτικές μεταβολές ανά κατηγορία δεν οδηγούν σε αύξηση της συνολικής ενίσχυσης του επενδυτικού σχεδίου, δεν απαιτείται αίτημα τροποποίησης. Αίτημα τροποποίησης δεν απαιτείται και στις ακόλουθες περιπτώσεις: (i) σε περίπτωση αύξησης των μη επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου, (ii) σε περίπτωση προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον παρά την προσθήκη αυτή υφίσταται μείωση των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου….».
Ο ΣΑΠΟΕ είναι σύμφωνος με τη θέση της ΠΑΚΤ ως παρακάτω:
Θα θέλαμε επιπλέον να θέσουμε το σοβαρό ζήτημα της αναντιστοιχίας του αριθμού των κατηγοριών δαπανών στο άρθρο 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024 και στο Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025 που εκδόθηκε την 16.01.2025 για το καθεστώς ενίσχυσης CRGR – FTV. Συγκεκριμένα, παρότι η διάταξη του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024 προβλέπει πλέον μόνο τέσσερις (4) + μία (1) κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών (“above the line”, “below the line”, «δαπάνες μεταπαραγωγής», «λοιπές δαπάνες» + «δαπάνες που αφορούν στη βελτίωση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία»), το Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025 δεν έχει εναρμονιστεί με τη συγκεκριμένη πρόβλεψη του νόμου και εξακολουθεί να περιλαμβάνει τις επτά (7) κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών του ν. 4487/2017 και της ΚΥΑ 3222 ΕΞ 2024. Ομοίως, σε συστημικό επίπεδο (ΟΠΣΚΕ), η λειτουργία της πλατφόρμας θα προβλέπει, αντίθετα με τις προβλέψεις του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024, τις ανωτέρω επτά (7) κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών της ΚΥΑ 6376/2025. Επισημαίνεται ότι, με το άρθρο 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024, στη νέα ενιαία κατηγορία επιλέξιμων δαπανών «below the line» εντάσσονται οι κατηγορίες 2 («Αμοιβές συνεργείου & Εκτελεστή παραγωγής»), 3 («Σχεδιασμός και Υλοποίηση Παραγωγής»), 4 («Τεχνικός Εξοπλισμός») και 5 («Ταξίδια, Διαμονή, Διατροφή») του Παραρτήματος ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025. Η πρόβλεψη αυτή είναι σύμφωνη τόσο με τη σχετική πρακτική της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και με τις αντίστοιχες προβλέψεις αντίστοιχων προγραμμάτων ενίσχυσης του εξωτερικού, όπου οι σχετικές δαπάνες αντιμετωπίζονται με ενιαίο τρόπο.
Η εν λόγω ανακολουθία μεταξύ ν. 5105/2024 και του Παραρτήματος ΙΙ της Κυα 6376/2025 θα μπορούσε από πρακτική άποψη να έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τους φορείς των επενδυτικών σχεδίων, περιορίζοντας σημαντικά την ευελιξία τους στο πλαίσιο της υλοποίησης των παραγωγών, λόγω της απαγόρευσης αυξητικών μεταβολών άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 32 παρ. 3(α) του ν. 5105/2024. Για τον λόγο αυτόν, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ αντίθετων προβλέψεων του νόμου και κανονιστικών πράξεων της διοίκησης, υπερισχύουν οι προβλέψεις του νόμου σύμφωνα με την ιεραρχία των κανόνων δικαίου, κατά την άποψή μας θα πρέπει στο άρθρο 32 παρ. 3(α) του ν. 5105/2024 να διευκρινιστεί ρητά ότι η απαγόρευση αύξησης άνω του 20% ανά κατηγορία αφορά στις κατηγορίες του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 5105/2024, ούτως ώστε να μην καταλείπεται η παραμικρή αβεβαιότητα ή αμφιβολία σχετικά με τη μη δυνατότητα της διοίκησης να εφαρμόσει την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 32 παρ. 3(α) επί μεμονωμένων αυξητικών μεταβολών άνω του 20% σε ορισμένη/ες από τις κατηγορίες 2, 3, 4 και 5 του Παραρτήματος ΙΙ της ΚΥΑ 6376/2025, χωρίς να επέρχεται αύξηση άνω του 20% στο σύνολο των επιλέξιμων δαπανών των άνω κατηγοριών (οι οποίες πλέον συνιστούν τη νέα, ενιαία κατηγορία «below the line» του άρθρου 28 παρ.1 του ν. 5105/2024).
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η αναμόρφωση του άρθρου 32 παρ. 3(α) του ν. 5105/2024, ως εξής:
«3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά: (α) Σε εσωτερική αυξομειωτική ανακατανομή των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών του άρθρου 28 παρ. 1 του παρόντος που περιλήφθηκαν στο επενδυτικό σχέδιο που εγκρίθηκε, εφόσον η αύξηση υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης. Στην περίπτωση που υπάρχει μείωση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης χωρίς αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης ή στην περίπτωση που παρά την αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης οι λοιπές μειωτικές μεταβολές ανά κατηγορία δεν οδηγούν σε αύξηση της συνολικής ενίσχυσης του επενδυτικού σχεδίου, δεν απαιτείται αίτημα τροποποίησης. Αίτημα τροποποίησης δεν απαιτείται και στις ακόλουθες περιπτώσεις: (i) σε περίπτωση αύξησης των μη επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου, (ii) σε περίπτωση προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον παρά την προσθήκη αυτή υφίσταται μείωση των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου….».
H ενωση παραγωγών οπτικοακουστικών εργων PACT υποστηριζει τις τροποποιησεις που εχει υποβάλλει στην παρούσα διαβούλευση ο ΣΑΠΟΕ.
Θα κανουμε ομως ιδιαιτερη μνεια για την αναγκαιοτητα της απαλειψης του τελευταιου εδάφιου του άρθρου 9(2) της ΚΥΑ οπου αναφερεται πως «Δεν γίνονται αποδεκτά σε καμία περίπτωση συμπληρωματικά στοιχεία των ήδη υποβληθέντων δικαιολογητικών, παρα μόνο διευκρινίσεις όπως ορίζεται ανωτέρω»], διοτι…
Από την αρχη της εφαρμογης του σχετικου ν. 4487/17 κατά την διαδικασια της αιτησης υπαγωγης ζητουνται από 35 εως 45 διαφορετικα υποστηρικτικα δικαιολογητικα, χωρις ακομα να εχει εκδοθει κανενα ολοκληρωμενο προτυπο πληροτητας. Αυτό σημαινει πως ο παραγωγος θα είναι υπολογος απεναντι στην υποκειμενικη κριση του ελεγχοντα για το εάν ένα εργο πρεπει να υποβαλλει 37, 39 ή 42 δικαιολογητικα και εάν δεν προβλεψει σωστα, θα αποριφθει. Σε δεκαδες περιπτωσεις μαλιστα στο παρελθον ένα εγγραφο ειχε μεν υποβληθει, αλλα δεν ηταν «ακριβως αυτό» που περιμενε να δει ο εκαστοτε ελεγκτης και ζητησε την επαναυποβολη του.
Επισης θα πρεπει να υπογραμμισουμε πως από τα περιπου 40 δικαιολογητικα εγγραφα, μονο 6 είναι τα απαραιτητα για την κριση ενος επενδυτικου σχεδιου, ενώ τα υπολοιπα είναι αναγκαια για την υπογραφη της σχετικης ενταξης της υπαγωγης στο τελος της διαδικασιας.
Ακομα όμως και εάν εκδοθει αυριο αναλυτικο προτυπο πληροτητας, με δεδομενη την σωστη προβλεψη του νομου για το δικαιωμα του ελεγκτη να ζητησει συμπληρωματικα ή διευκρινιστικα στοιχεια, με ποιον τροπο θα ανταποκριθει ο παραγωγος εάν δεν εχει το δικαιωμα υποβολης συμπληρωματικων εγγραφων;
Επιπλεον θεωρουμε πως η μη αποδοχη συμπληρωματικων εγγραφων θα δημιουργησει συνθηκες για παραγωγους «δυο ταχυτητων». Πιστευει κανεις πως εάν υποβληθει αιτημα για ένα εργο από τον πχ Christofer Nolan υπαρχει περιπτωση να αποριφθει διοτι υπεβαλλε φορολογικη ενημεροτητα γενικου τυπου, ενώ ο ελεγκτης περιμενει ΦΕ «για πληρωμη από το δημοσιο» δυο χρονια πριν από την ληξη του εργου, όταν η ισχυς αυτου του πιστοποιητικου είναι για 2 μηνες ;
Στο πλαίσιο της συνεργασίας της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου με τις Παραγωγικές Ενώσεις του χώρου για το κρίσιμο θέμα της τροποποίησης του Ν.5105/2024, στηρίζουμε τις θέσεις του ΣΑΠΟΕ όπως έχουν ήδη αναρτηθεί στη διαβούλευση και όπως παραθέτουμε:
Α.1. Άρθρο 99 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 30 παρ. 3 του ν. 5105/2024 (Διαδικασία και περιεχόμενο αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης)
Α.1.1. Η τροποποίηση της παρ. 3 του άρθρου 30 του ν. 5105/2024 στοιχείται, ως ένα βαθμό, με τις προβληματικές προβλέψεις του άρθρου 9 παρ. 2 της ΚΥΑ 6376/2025 που παραβιάζουν το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης του διοικουμένου [πρβλ. τελ. εδάφιο του άρθρου 9(2) της ΚΥΑ «Δεν γίνονται αποδεκτά σε καμία περίπτωση συμπληρωματικά στοιχεία των ήδη υποβληθέντων δικαιολογητικών, παρα μόνο διευκρινίσεις όπως ορίζεται ανωτέρω»]. Στο πλαίσιο αυτό, επιβάλλεται η επαναφορά της προηγούμενης διατύπωσης της παρ. 3 του άρθρου 30 σύμφωνα με την οποία παρέχονταν στην αιτούσα επιχείρηση η δυνατότητα να επανυποβάλει, συμπληρώσει ή διορθώσει τα αρχικώς υποβληθέντα δικαιολογητικά ή στοιχεία, προκειμένου ο φάκελος της αίτησης ένταξης να είναι πλήρης, διατηρουμένης της προβλεπόμενης προθεσμίας των 10 εργάσιμων ημερών για την υποβολή διευκρινίσεων. Άλλωστε, από ουσιαστικής απόψεως, η διαφορά μεταξύ των διευκρινίσεων και των συμπληρώσεων είναι εξ ορισμού δυσδιάκριτη: πολλές φορές μια απαιτούμενη διευκρίνιση μπορεί να παρασχεθεί μόνο μέσω της υποβολής ενός συμπληρωματικού στοιχείου – ειδάλλως η αποδεικτική ισχύς, και συνεπώς η ορθότητα της σχετικής διευκρίνισης, δεν μπορούν να ελεγχθούν. Τέλος, η αναφορά στο άρθρο 33 παρ. 3 σε «ορθές» και όχι σε «επαρκείς» διευκρινίσεις από τους φορείς αντιβαίνει στο περιεχόμενο του ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας της αίτησης ένταξης και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να διορθωθεί: οι διευκρινίσεις είναι πλήρεις ή μη πλήρεις, τεκμηριωμένες ή μη, πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου ή όχι.
Α.1.2. Δεν είναι κατανοητός ο λόγος διαγραφής της παρ. 5 του άρθρου 30 του ν. 5105/2024 στο σύνολό της. Οι προβλέψεις της συγκεκριμένης παραγράφου είναι σημαντικές, ιδιαίτερα δε η αναφορά ότι «η υπουργική απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 89,… διασφαλίζει την ισόρροπη ενίσχυση όλων των πυλώνων των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος». Σημειώνεται ότι η απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 89 του ν. 5105/2024 αφορά στον καθορισμό του ετήσιου προϋπολογισμού ανά κατηγορία οπτικοακουστικών έργων. Η απαλοιφή της υποχρέωσης ισόρροπης ενίσχυσης όλων των πυλώνων των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος, συνεπάγεται ότι η Δράση Β’ ενδέχεται σταθερά να υποχρηματοδοτείται σε σχέση με τη Δράση Α’, γεγονός που αντιβαίνει σε θεμελιώδεις προϋποθέσεις και παραδοχές επί τη βάσει των οποίων θεσμοθετήθηκε το Πρόγραμμα CRGR τον Μάιο του 2024.
Α.2. Άρθρο 100 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 (Επαλήθευση και πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR – FTV και CRGR – Animate).
Α.2.1. Αξιολογείται ως νομοτεχνικά άστοχη η διατήρηση στο άρθρο 33 παρ. 3 του ν. 5105/2024 της δυνατότητας αυτεπάγγελτου ελέγχου από την αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής, και δη επί τη βάσει γενικού και αόριστου κριτηρίου («λόγω βάσιμων αμφιβολιών»). Επιπλέον, με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 100 του Ν/Σ «Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε στοιχείο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία πιστοποίησης», γεγονός που συνεπάγεται απαίτηση προσκόμισης ακόμη και δικαιολογητικών που δεν προβλέπονται από τον νόμο. Οι διατυπώσεις αυτές είναι αντιφατικές με το αντικείμενο του ελέγχου πληρότητας της έκθεσης ορκωτού που διενεργεί η αρμόδια υπηρεσία, ο οποίος δεν εξικνείται σε έλεγχο σκοπιμότητας. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να αποτελέσουν εφαλτήριο για την κατά κανόνα διενέργεια αυτεπάγγελτου ελέγχου επί των επενδυτικών σχεδίων, οδηγώντας συνακόλουθα στην εκ πλαγίου και κατά παράβαση κάθε έννοιας της αρχής της νομιμότητας επάνοδο στο καθεστώς ελέγχου των επενδυτικών που ίσχυε πριν τον ν. 4915/2022, με το οποίο θεσπίστηκε το πρώτον η διενέργεια του ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων από ορκωτό ελεγκτή – λογιστή.
Στο πλαίσιο αυτό, απαιτούνται νομοτεχνικές βελτιώσεις στο τελευταίο εδάφιο του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 5105/2024 ως εξής:
«Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αν η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής δεν μπορεί να καταλήξει σε διαπίστωση, εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος, σοβαρών ελλείψεων των δικαιολογητικών της αίτησης επαλήθευσης πιστοποίησης της παρ. 2, δύναται, κατόπιν σχετικής απόφασής της να προβεί σε αυτεπάγγελτο έλεγχο του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων που βρίσκονται στον φάκελο της αίτησης και, με βάση τα πορίσματα του ελέγχου αυτού, εισηγείται εγγράφως την ολική ή μερική πιστοποίηση της επένδυσης ή την ανάκληση της απόφασης ένταξης χρηματοδότησης στο αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής. Η διάρκεια του αυτεπάγγελτου ελέγχου δεν μπορεί να υπερβεί τους δύο (2) μήνες από τη λήψη της απόφασης διενέργειάς του. Αν κατά τον αυτεπάγγελτο έλεγχο υπάρξουν ευρήματα που αφορούν στην έκθεση του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής ενημερώνει σχετικά την Αρχή Δημόσιας Εποπτείας του άρθρου 38 του ν. 4449/2017 (Α’ 7) και αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια. Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε δικαιολογητικό στοιχείο που προβλέπεται από τον νόμο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τα δικαιολογητικά της παρ. 2 τηρούνται στο αρχείο της Χορηγούσας Αρχής για δέκα (10) χρόνια για τους σκοπούς του ελέγχου.»
Α.2.2. Ορκωτοί λογιστές: Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις των παρ. 3 και 5 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα στο ΕΚΚΟΜΕΔ (i) να αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια αν προκύψουν «ευρήματα» που αφορούν στη έκθεση του τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, και (ii) να αντικαταστήσει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρία λόγω πλημμελούς άσκησης του έργου τους κατά το στάδιο επαλήθευσης και πιστοποίησης του επενδυτικού σχεδίου. Οι διατυπώσεις περί «ευρημάτων» (παρ. 3) και «πλημμελούς άσκησης» (παρ. 5) είναι εξαιρετικά αόριστες και δίνουν σχεδόν απεριόριστη διακριτική ευχέρεια στην Χορηγούσα Αρχή να προβαίνει μονομερώς στις σχετικές ενέργειες, ακόμα και εάν υφίσταται διαφορά νομικής και λογιστικής προσέγγισης των εκάστοτε αναφυομένων ζητημάτων μεταξύ ορκωτών ελεγκτών και Χορηγούσας Αρχής.
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις υποδηλώνουν αδικαιολόγητη δυσπιστία προς τους ορκωτούς ελεγκτές, παραγνωρίζοντας το αυστηρότατο νομικό πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματος (ν. 4419/2017). Οι ορκωτοί ελεγκτές είναι ανεξάρτητοι από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου και προασπίζουν το δημόσιο συμφέροντος, όπως ορίζουν τα αρ. 20 και 21 του ν. 4419/2017. Υπόκεινται στον Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας της ΕΛΤΕ (ΝΠΔΔ) και σε αυστηρή εποπτεία από αυτήν. Ως εκ τούτου, πρέπει να απαλειφθεί η εν λόγω αρμοδιότητα της Χορηγούσας Αρχής, ή έστω, να περιοριστεί στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου (πρβλ. τροποποίηση άρθρου 36 του ν. 5105/2024) και να εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης δόλου ή βαριάς αμέλειας εκ μέρους των ορκωτών ελεγκτών, στοιχεία που οφείλει να εκθέτει με πλήρη τεκμηρίωση το αρμόδιο όργανο του ΕΚΚΟΜΕΔ στην σχετική απόφαση αποκλεισμού ή αντικατάστασης ορκωτού. Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη πρόταση κατατίθεται καθ’ ο χρόνο η ΚΥΑ 6376/2025 ουδέν προβλέπει σχετικά με το περιεχόμενο του ελέγχου που διενεργούν οι ορκωτοί ελεγκτές – σε αντίθεση με τις εξαντλητικές προβλέψεις της ΚΥΑ 3222 ΕΞ 2024 επί του ζητήματος. Η ανασφάλεια δικαίου που προκαλείται εν προκειμένω είναι ασυμβίβαστη με την πρόβλεψη των άνω αυστηρότατων μέτρων και κυρώσεων.
Α.3. Άρθρο 101 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 35 παρ. 3 του ν. 5105/2024 (Καταβολή ενίσχυσης)
Εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική η πρόβλεψη δυνατότητας καταβολής της ενίσχυσης σε πιστωτικό λογαριασμό άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΕΟΧ ή της ΕΖΕΣ ή της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, που αποτελούσε πάγιο αίτημα του ΣΑΠΟΕ.
Α.4. Άρθρο 102 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 36 παρ. 1 του ν. 5105/2024 (Δειγματοληπτικός έλεγχος)
Ο περιορισμός του ποσοστού των αποφάσεων πιστοποίησης της λήξης επενδυτικού σχεδίου που υπόκεινται σε δειγματοληπτικό έλεγχο ετησίως από ποσοστό τουλάχιστον 30% σε ποσοστό από 5% έως 30%, αποβαίνει προβληματικός λόγω της ειδικής πρόβλεψης στο άρθρο 21 παρ. 1 της ΚΥΑ 6376/2025 ότι σε δειγματοληπτικό έλεγχο υπόκεινται όλα τα επενδυτικά σχέδια της Δράσης Β’. Ως εκ τούτου, ο περιορισμός του ποσοστού δειγματοληπτικού ελέγχου των ολοκληρωμένων επενδυτικών σχεδίων αναμένεται να θέσει εν τοις πράγμασι εκτός της διαδικασίας δειγματοληπτικού ελέγχου όλα τα επενδυτικά σχέδια της Δράσης Α’. Μία τέτοια κατάσταση δεν προάγει αποτελεσματικά τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, ούτε και διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον εν προκειμένω, που επιβάλλει τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου στα επενδυτικά σχέδια αμφότερων των Δράσεων του καθεστώτος ενίσχυσης CRGR – FTV. Επί τη βάσει των ανωτέρω παρατηρήσεων, παρίσταται εύλογη και αναγκαία η διατήρηση της υφιστάμενης πρόβλεψης του άρθρου 36 παρ. 1 του ν. 5105/2025, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό των επενδυτικών που υπόκεινται ετησίως σε δειγματοληπτικό έλεγχο ανέρχεται σε τουλάχιστον 30%. Κατ΄ ακολουθίαν, η αναφορά στο άνω ποσοστό πρέπει να διατηρηθεί και στο άρθρο 89 παρ. 6 του ν. 5105/2024.
Α.5. Άρθρο 105 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 94 του ν. 5105/2024
Εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική η νομοθετική διασφάλιση της δυνατότητας άμεσης καταβολής της ενίσχυσης για εκκρεμή επενδυτικά του ν. 4487/2017. Ωστόσο, η σχετική πρόβλεψη καθίσταται εύλογο και αναγκαίο όπως συμπεριλάβει και τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 για τα οποία υποβλήθηκαν αιτήσεις υπαγωγής από την 01.01.2024 έως 09.05.2024 (πρβλ. πρότασή μας υπό Β.1. κατωτέρω).
Β. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΑΠΟΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΛΟΙΠΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 5105/2024.
Σε μια συνετή και ρεαλιστική βάση, και με γνώμονα την αποτελεσματική υποστήριξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα έστω σε βραχυπρόθεσμη βάση και στο πλαίσιο των υφιστάμενων δυνατοτήτων και αντικειμενικών δεδομένων, προκρίνονται κατά προτεραιότητα ως αναγκαίες οι κατωτέρω τροποποιήσεις του ν. 5105/2024 με το παρόν Ν/Σ:
Β.1. Άρθρο 105 του Ν/Σ: Χρόνος καταβολής της ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 με υποβολή αιτήσεων υπαγωγής μεταξύ 01.01.2024 και 09.05.2024 – συνιστώμενες νομοτεχνικές βελτιώσεις.
Στο μεταβατικό άρθρο 94 του ν. 5105/2024 απαιτούνται πρόσθετες νομοτεχνικές βελτιώσεις για την αποκατάσταση της τρωθείσας εμπιστοσύνης φορέων εκκρεμών επενδυτικών σχεδίων του ν. 4487/2017, οι οποίοι υπέβαλαν αιτήσεις υπαγωγής κατά το διάστημα 01.01.2024 έως 09.05.2024.
Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη ότι: (i) υπό το νέο πλαίσιο τα επενδυτικά σχέδια δεν θα μπορούν πλέον να εισπράξουν τα ποσά των ενισχύσεων πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία λήξης αυτών στην απόφαση ένταξης, (ii) σύμφωνα με τις μεταβατικές διαταξεις του 5105/2024 και της ΚΥΑ 6376/2025, εκκρεμή επενδυτικά του ν. 4487/2017 τα οποία υποβάλλουν αίτημα ελέγχου μετά την έκδοση της ΚΥΑ 6376/2025, θα πρέπει να ελεγχθούν με βάση το νέο πλαίσιο, (iii) η προτεινόμενη με το Ν/Σ προσθήκη νέας παρ. 12 στο άρθρο 94 του ν. 5105/2024 αφορά μόνο σε επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 01.01.2022 και μέχρι 31.12.2023, ενώ (iv) εξακολουθεί να διατηρείται σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 94 παρ. 6 του ν. 5105/2024, σύμφωνα με την οποία «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από την 1η Ιανουαρίου 2024, η αίτηση για ορισμό ορκωτού λογιστή δεν μπορεί να υποβληθεί πριν από την ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής»,
Παρέπεται ότι, καταρχήν κωλύεται νομικά η καταβολή της ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 με ημερομηνία υποβολής αίτησης υπαγωγής από 1η Ιανουαρίου 2024 έως και την 9η Μαΐου 2024 (τελευταία ημέρα λειτουργίας της πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων) πριν την ημερομηνία λήξης τους που δηλώθηκε στην αίτηση υπαγωγής. Μάλιστα, ειδικά και μόνον για τους φορείς αυτούς, αποκλείεται ακόμη και η δυνατότητα υποβολής αιτήματος ορισμού ορκωτού ελεγκτή και αίτησης ελέγχου πριν τη δηλωθείσα στην αίτηση υπαγωγή ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου (περιορισμός που σημειωτέον δεν υφίσταται ούτε για τα νέα επενδυτικά σχέδια που θα υπαχθούν στο καθεστώς ενίσχυσης GRGR – FTV του ν. 5105/2024).
Δεδομένου όμως ότι η συγκεκριμένη νομική κατάσταση παραβιάζει κατάφωρα τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη και την ίση μεταχείριση των φορέων των άνω επενδυτικών σχεδίων, οι οποίοι – όπως ακριβώς και οι φορείς με αιτήσεις υπαγωγής μεταξύ 01.01.2022 και 31.12.2023 – δήλωσαν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης των επενδυτικών τους σχεδίων στην αίτηση υπαγωγής εν πλήρει πεποιθήσει της νομοκανονιστικά τότε προβλεπόμενης δυνατότητας είσπραξης της ενίσχυσης και σε συντομότερο χρόνο, με το άρθρο 105 του Ν/Σ προτείνεται συνδυαστικά να προβλεφθούν:
(α) η κατάργηση της παρ. 6 του άρθρου 94 του ν. 5105/2024, και
(β) η αναμόρφωση της παρ. 12 του ν. 5105/2024 (παρ. 11 κατόπιν αναρίθμησης) ως ακολούθως: «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 1ης.1.2022 μέχρι και την 09.05.2024, οι αιτήσεις καταβολής ενίσχυσης δύνανται να υποβάλλονται και νωρίτερα της ημερομηνίας λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής. Τα ποσά ενίσχυσης καταβάλλονται εφόσον υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι από την Χορηγούσα Αρχή.»
Β.2. Τροποποίηση του άρθρου 27 παρ. 1 του ν. 5105/2024 προκειμένου να δοθεί δυνατότητα ορισμού αλλοδαπού δικαιούχου της ενίσχυσης σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής.
Σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 1(α) του ν. 5105/2024 σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής «η αίτηση ένταξης χρηματοδότησης υποβάλλεται από επιχείρηση παραγωγής που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και η ενίσχυση παρέχεται εξ ολοκλήρου σε αυτήν σύμφωνα με τους όρους του παρόντος». Λόγω της άνω πρόβλεψης, Ελληνικές ΜΜΕ που συμμετέχουν σε διασυνοριακές παραγωγές αδυνατούν να ορίσουν δικαιούχο της ενίσχυσης αλλοδαπό συμπαραγωγό, με αποτέλεσμα να μη μπορούν σε καμία περίπτωση να υπαχθούν στη Δράση Α’ και να μην έχουν έτσι καμίαν απολύτως πρόσβαση στα κονδύλια του ΕΠΑ. Ο νομικός αυτός περιορισμός καθιστά κενό γράμμα την πρόβλεψη κατανομής κονδυλίων του ΕΠΑ ιδίως στην κατηγορία οπτικοακουστικών έργων (α) του άρθρου 26 παρ. 2 του ν. 5105/2024, την προμετωπίδα της Ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής. Αποτελεί έτσι τροχοπέδη για την αποτελεσματική ενίσχυση του Ελληνικού Κινηματογράφου, της βιτρίνας της οπτικοακουστικής βιομηχανίας της χώρας μας στο εξωτερικό, που στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε παραγωγές Ελληνικών ΜΜΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, στον ευρύτερο σχεδιασμό του ΕΚΚΟΜΕΔ και της Ελληνικής Κυβέρνησης για την προσέλκυση αλλοδαπών επενδύσεων σε όλες τις κατηγορίες οπτικοακουστικών έργων, παρίσταται εύλογο και αναγκαίο όπως προταχθεί η κατεπείγουσα άρση του άνω νομικού περιορισμού που σημειωτέον αφορά στην κατηγορία οπτικοακουστικών έργων με τον συντριπτικά μεγαλύτερο βαθμό εξωστρέφειας και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, ήτοι την κατηγορία (α) του άρθρου 26 παρ. 2 του ν. 5105/2024. Τούτο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει, παραπλεύρως, και σε μερική αντιστάθμιση των σοβαρότατων δυσχερειών αξιοποίησης των κονδυλίων της Δράσης Β’ από Ελληνικές ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον κινηματογράφο λόγω των περιορισμών του ειδικού πλαισίου ΕΣΠΑ.
Κατόπιν αυτών, προτείνεται η αντικατάσταση του άρθρου 27 παρ.1 του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«Δικαιούχοι της ενίσχυσης των καθεστώτων CRGR-FTV και CRGR-Animate δύνανται να είναι: (α) Είτε οι επιχειρήσεις, που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα, είτε θα δραστηριοποιηθούν στην ελληνική επικράτεια κατά τη στιγμή της αίτησης ένταξης και μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών δειγματοληπτικού ελέγχου και λειτουργούν με σκοπό την παραγωγή ή την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων ή έργων κινουμένων σχεδίων, (β) Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις παραγωγής οπτικοακουστικών έργων που έχουν τη μόνιμη εγκατάστασή τους ή την καταστατική τους έδρα σε κράτη που δεν εντάσσονται στην έννοια των μη συνεργάσιμων κρατών, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 65 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167), εφόσον για τους σκοπούς του παρόντος συμβάλλονται με επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και λειτουργεί με σκοπό την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων ή μέρους αυτών ή την παραγωγή οπτικοακουστικών έργων ή έργων κινουμένων σχεδίων στο πλαίσιο διασυνοριακής παραγωγής, ήτοι παραγωγής που χρηματοδοτείται από περισσότερα του ενός κράτη-μέλη και στις οποίες συμμετέχουν παραγωγοί από περισσότερα του ενός κράτη-μέλη. Για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, η αίτηση ένταξης χρηματοδότησης υποβάλλεται από την επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και λειτουργεί με σκοπό την παραγωγή ή την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων, η δε ενίσχυση παρέχεται στην επιχείρηση που ορίζεται ρητά, από τους συμβαλλομένους στην αίτηση ένταξης χρηματοδότησης, ως δικαιούχος αυτής. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ίδια επιλέξιμη δαπάνη για την απόκτηση παρόμοιου οφέλους στο πλαίσιο λειτουργίας της διασυνοριακής παραγωγής του οπτικοα-κουστικού έργου.».
Β.3. Τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 2 του ν. 5105/2024 – Εθνικό Ψηφιακό Αποθετήριο Οπτικοακουστικών Έργων.
Όπως επισημάνθηκε στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τη θέσπιση του ν. 5105/2024, για τους ιδιώτες κυρίους, κατόχους ή νομείς υλικών φορέων οπτικοακουστικών έργων, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα αυτών (ως παραγωγών, συμπαραγωγών κλ.π.) η υποχρέωση παράδοσης αντιτύπων, που θεσπίζει η παρ. 2 του άρθρου 42 παρ.2 του ν. 5105/2024, είναι προδήλως αντισυνταγματική. Ειδικά, μάλιστα, επί διασυνοριακών παραγωγών, η επιβολή σχετικής υποχρέωσης στους αλλοδαπούς παραγωγούς ναρκοθετεί την αποτελεσματικότητα του Προγράμματος CRGR ως προς την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Ως εκ τούτου, για τους ιδιώτες δικαιούχους μόνο η προαιρετική παράδοση του υλικού φορέα δύναται να προβλεφθεί. Η υφιστάμενη διατύπωση της διάταξης προσκρούει στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα ιδιοκτησίας των δικαιούχων, νοούμενης τόσο ως εμπράγματο δικαίωμα επί των υλικών φορέων όσο και ως πνευματικής ιδιοκτησίας επί του ενσωματωμένου στον υλικό φορέα οπτικοακουστικού έργου. Κατόπιν αυτών, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 2 του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«2. Για την υλοποίηση του Εθνικού Ψηφιακού Αποθετηρίου Οπτικοακουστικών Έργων, ο παραγωγός εγχώριου οπτικοακουστικού έργου και κάθε άλλος κάτοχος ή νομέας εγχώριου πρωτότυπου υλικού φορέα οπτικοακουστικού έργου δύναται να παραδώσει στην Εταιρεία ένα αντίτυπο αυτού σε ψηφιακή μορφή ή σε φιλμ. Η δαπάνη αναπαραγωγής του αντιτύπου βαρύνει την Εταιρεία. Με την παραλαβή του αντιτύπου χορηγείται στους παραγωγούς ή κατόχους/νομείς βεβαίωση κατάθεσης. Η παράδοση αντιτύπου του έργου δεν παρέχει στην Εταιρεία εξουσίες εκμετάλλευσης αυτού, πλην εκείνων που είναι αναγκαίες για τους σκοπούς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο.».
Β.4. Τροποποίηση του άρθρου 32 παρ. 3 περ. (α) του ν. 5105/2024 (ρητή αποσαφήνιση περί της δυνατότητας αύξησης του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής καθώς και προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον μειώνονται οι συνολικές επιλέξιμες δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου).
Β.4.1. Δυνατότητα αύξησης του συνολικού (μη επιλέξιμου) προϋπολογισμού της παραγωγής:
Η αρμόδια υπηρεσία του ΕΚΚΟΜΕΔ για την πιστοποίηση της λήξης των επενδυτικών σχεδίων παγίως θεωρεί ότι η αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού της παραγωγής (σημ: όχι των συνολικών επιλέξιμων δαπανών) σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται. Η άποψη αυτή δεν είναι νομικά ορθή. Αύξηση του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής απαγορεύεται μόνο σε περίπτωση αύξησης του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 3ε του ν. 5105/2024. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις επιτρέπεται στους Φορείς, και δη χωρίς να απαιτείται υποβολή αιτήματος τροποποίησης, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι η αύξηση του προϋπολογισμού δεν οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων κατά το άρθρα 54 παρ. 6 και 7 του ΓΑΚ 651/2014 και 24 παρ. 2 του ν. 5105/2024 (γεγονός που βεβαιώνεται στο πλαίσιο του ελέγχου του επενδυτικού σχεδίου).
Ειδικότερα, ο λόγος για τον οποίο περιλαμβάνεται ο συνολικός προϋπολογισμός της παραγωγής στην απόφαση ένταξης είναι ο υπολογισμός του ποσοστού σώρευσης των κρατικών ενισχύσεων και του ύψους των επιλέξιμων δαπανών ως ποσοστού επί του συνολικού προϋπολογισμού (έως 80%) σε συμμόρφωση με τον ΓΑΚ 651/2014. Ως προς το τελευταίο, σημειώνεται ότι, το ύψος των επιλέξιμων δαπανών αφενός και το ύψος του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής αφετέρου, αποτελούν αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη – όσο αυξάνεται ο συνολικός προϋπολογισμός τόσο μειώνεται το ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών που περιλαμβάνονται σε αυτόν. Συνεπώς, κίνδυνος υπέρβασης του ποσοστού 80% δεν υφίσταται σε καμία περίπτωση.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού της παραγωγής δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των στοιχείων που πιστοποιούνται από τις Επιτροπές Αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης (άρθρο 9 παρ. 5 της ΚΥΑ 6376/2025 για το καθεστώς ενίσχυσης CRGR – FTV). Συνεπώς, δεν αποτελεί οργανικά ουσιώδες στοιχείο της απόφασης υπαγωγής, η δε συμπερίληψή του σε αυτήν γίνεται αποκλειστικά όπως προεκτέθηκε για λόγους υπολογισμού του ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων και του ποσοστού των επιλέξιμων δαπανών.
Τρίτο και κυριότερο, η απαγόρευση αύξησης του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου σημαίνει, επί διασυνοριακών παραγωγών, πολύ απλά, ότι το ΕΚΚΟΜΕΔ επιβάλλει κατ’ ουσίαν στους αλλοδαπούς παραγωγούς την υποχρέωση να μην προβαίνουν σε καμίαν αύξηση των δαπανών που υλοποιούν σε τρίτα κράτη – μέλη, ακόμη και αν έχουν τη σχετική δυνατότητα βάσει των προγραμμάτων ενίσχυσης που έχουν θεσπιστεί και λειτουργούν στα εν λόγω κράτη – μέλη. Η επιβολή όμως τέτοιας υποχρέωσης αντίκειται στο άρθρο 54 του ΓΑΚ 651/2014, αφού συνιστά υπέρβαση των υποχρεώσεων εδαφικότητας που δύνανται να επιβάλουν τα κράτη – μέλη, γεγονός που προκαλεί σημαντική στρέβλωση του ανταγωνισμού στη σχετική αγορά.
Β.4.2. Δυνατότητα προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης σε περίπτωση μείωσης των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου – μη απαίτηση υποβολής αιτήματος τροποποίησης:
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 3ε του ν. 5105/2024 «3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά:…. (ε) Σε αύξηση του προϋπολογισμού των επιλέξιμων δαπανών έως το ποσοστό του δέκα τοις εκατό (10%) εντός του εγκεκριμένου προϋπολογισμού της παραγωγής σε περιπτώσεις απρόβλεπτων καταστάσεων». Συνεπώς, τυχόν νέες δαπάνες των φορέων που δεν οδηγούν σε αύξηση του προϋπολογισμού επιλέξιμων δαπανών δεν θεωρούνται τροποποιήσεις της περ. (ε) και, μάλιστα, σε περίπτωση μείωσης του ύψους των συνολικών επιλέξιμων δαπανών, δεν θεωρούνται ούτε τροποποιήσεις υπαγόμενες στην περίπτωση (α) για την αύξηση των δαπανών ανά κατηγορία άνω του 20%. Κατόπιν αυτών, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 32 παρ. 3 περ. (α) του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά: (α) Σε εσωτερική αυξομειωτική ανακατανομή των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών που περιλήφθηκαν στο επενδυτικό σχέδιο που εγκρίθηκε, εφόσον η αύξηση υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης. Στην περίπτωση που υπάρχει μείωση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης χωρίς αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης ή στην περίπτωση που παρά την αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης οι λοιπές μειωτικές μεταβολές ανά κατηγορία δεν οδηγούν σε αύξηση της συνολικής ενίσχυσης του επενδυτικού σχεδίου, δεν απαιτείται αίτημα τροποποίησης. Αίτημα τροποποίησης δεν απαιτείται και στις ακόλουθες περιπτώσεις: (i) σε περίπτωση αύξησης των μη επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου, (ii) σε περίπτωση προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον παρά την προσθήκη αυτή υφίσταται μείωση των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου….».
B.5. Προσθήκη ρητής πρόβλεψης στο άρθρο 33 παρ. 1 του ν. 5105/2025 σχετικά με τη δυνατότητα επαλήθευσης και πιστοποίησης της λήξης επενδυτικών σχεδίων στην Ελλάδα τα οποία αφορούν σε διασυνοριακές παραγωγές με εκκρεμείς -κατά τον χρόνο του ελέγχου- εργασίες μεταπαραγωγής σε άλλα κράτη – μέλη.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν, έχουν ανακύψει περιπτώσεις διασυνοριακών παραγωγών στις οποίες η αρμόδια υπηρεσία του ΕΚΚΟΜΕΔ, παρότι το επενδυτικό σχέδιο είχε ολοκληρωθεί κανονικά στην Ελλάδα, δεν αποδέχθηκε την υποβολή αιτημάτων ελέγχου πριν τη λήξη των εργασιών μεταπαραγωγής στα άλλα κράτη – μέλη. Αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής είναι οι συγκεκριμένοι φορείς να μη δύνανται να εισπράξουν εγκαίρως τα χρήματα της ενίσχυσης, ώστε να ανταποκριθούν στις ανειλημμένες οικονομικές υποχρεώσεις τους έναντι τρίτων στο πλαίσιο της υλοποίησης των επενδυτικών τους σχεδίων.
Πράγματι, στο ισχύον νομοκανονιστικό πλαίσιο δεν υφίσταται ειδική διάταξη περί του τρόπου υπολογισμού της έντασης των ληφθεισών κρατικών ενισχύσεων επί εργασιών διασυνοριακής παραγωγής που ναι μεν έχουν ολοκληρωθεί στην Ελλάδα, πλην όμως βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη σε λοιπά κράτη – μέλη κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης ελέγχου (στην πράξη επειδή τα γυρίσματα γίνονται στην Ελλάδα ενώ οι εργασίες μεταπαραγωγής στο εξωτερικό).
Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση, η οποία δυστυχώς έχει αφεθεί νομοκανονιστικά αρρύθμιστη. Στο πλαίσιο αυτό, για λόγους ασφάλειας δικαίου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι: (i) σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 5105/2024 ως επενδυτικό σχέδιο ορίζεται η παραγωγή αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου που υλοποιείται στην Ελληνική Επικράτεια (συνεπώς δεν θεωρούνται τμήμα του επενδυτικού σχεδίου τυχόν εργασίες οι οποίες δεν υλοποιούνται στην Ελληνική επικράτεια), (ii) η έννοια του αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου (ενός έργου δηλαδή που ήδη από το σενάριο έχει αρχή, μέση και τέλος) δεν πρέπει να συγχέεται με την ολοκλήρωση των εργασιών της μεταπαραγωγής, (iii) η αίτηση ελέγχου του άρθρου 33 παρ. 1 του ν. 5105/2024 υποβάλλεται το αργότερο εντός εξαμήνου από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου (δηλαδή την ολοκλήρωση των εργασιών παραγωγής στην Ελλάδα) και συνεπώς σε περίπτωση εκκρεμουσών εργασιών μεταπαραγωγής στο εξωτερικό υφίσταται κίνδυνος απώλειας της ενίσχυσης του CRGR για τον δικαιούχο, και (iv) τα οριζόμενα στο άρθρο 54 του ΓΑΚ 651/2024 επιτρέπουν στο στάδιο του ελέγχου τον υπολογισμό του ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων επί του συνόλου του προϋπολογισμού της παραγωγής, ακόμη και αυτού που πρόκειται να υλοποιηθεί,
Παρίσταται αναγκαία και εύλογη για τη διασφάλιση των φορέων η προσθήκη νέου εδαφίου στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 ως κατωτέρω πρόταση:
«1. Η επαλήθευση για την πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate γίνεται με αίτηση της αιτούσας επιχείρησης προς τη Χορηγούσα Αρχή στο πληροφοριακό σύστημα που ορίζεται από την τελευταία σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο εντός έξι (6) μηνών από τη λήξη του επενδυτικού σχεδίου, ήτοι από την ημερομηνία αίτησης για έλεγχο από ορκωτό λογιστή ή από την ημερομηνία της περ. (γ) της παρ. 3 του άρθρου 32. Αλλαγή της ημερομηνίας λήξης επενδυτικού σχεδίου, η οποία έχει εγκριθεί με την απόφαση ένταξης χρηματοδότησης επιτρέπεται μόνο για παράταση αυτής σύμφωνα με την περ. (γ) της παρ. 3 του άρθρου 32. Σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής, η επαλήθευση για την πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου διενεργείται ακόμη και αν δεν έχουν ολοκληρωθεί τυχόν εργασίες μεταπαραγωγής εκτός της Ελληνικής επικράτειας.»
Ως Ένωση Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ), συμφωνούμε και προσυπογράφουμε τις προτάσεις/παρατηρήσεις του ΣΑΠΟΕ:
Α.1. Άρθρο 99 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 30 παρ. 3 του ν. 5105/2024 (Διαδικασία και περιεχόμενο αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης)
Α.1.1. Η τροποποίηση της παρ. 3 του άρθρου 30 του ν. 5105/2024 στοιχείται, ως ένα βαθμό, με τις προβληματικές προβλέψεις του άρθρου 9 παρ. 2 της ΚΥΑ 6376/2025 που παραβιάζουν το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης του διοικουμένου [πρβλ. τελ. εδάφιο του άρθρου 9(2) της ΚΥΑ «Δεν γίνονται αποδεκτά σε καμία περίπτωση συμπληρωματικά στοιχεία των ήδη υποβληθέντων δικαιολογητικών, παρα μόνο διευκρινίσεις όπως ορίζεται ανωτέρω»]. Στο πλαίσιο αυτό, επιβάλλεται η επαναφορά της προηγούμενης διατύπωσης της παρ. 3 του άρθρου 30 σύμφωνα με την οποία παρέχονταν στην αιτούσα επιχείρηση η δυνατότητα να επανυποβάλει, συμπληρώσει ή διορθώσει τα αρχικώς υποβληθέντα δικαιολογητικά ή στοιχεία, προκειμένου ο φάκελος της αίτησης ένταξης να είναι πλήρης, διατηρουμένης της προβλεπόμενης προθεσμίας των 10 εργάσιμων ημερών για την υποβολή διευκρινίσεων. Άλλωστε, από ουσιαστικής απόψεως, η διαφορά μεταξύ των διευκρινίσεων και των συμπληρώσεων είναι εξ ορισμού δυσδιάκριτη: πολλές φορές μια απαιτούμενη διευκρίνιση μπορεί να παρασχεθεί μόνο μέσω της υποβολής ενός συμπληρωματικού στοιχείου – ειδάλλως η αποδεικτική ισχύς, και συνεπώς η ορθότητα της σχετικής διευκρίνισης, δεν μπορούν να ελεγχθούν. Τέλος, η αναφορά στο άρθρο 33 παρ. 3 σε «ορθές» και όχι σε «επαρκείς» διευκρινίσεις από τους φορείς αντιβαίνει στο περιεχόμενο του ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας της αίτησης ένταξης και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να διορθωθεί: οι διευκρινίσεις είναι πλήρεις ή μη πλήρεις, τεκμηριωμένες ή μη, πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου ή όχι.
Α.1.2. Δεν είναι κατανοητός ο λόγος διαγραφής της παρ. 5 του άρθρου 30 του ν. 5105/2024 στο σύνολό της. Οι προβλέψεις της συγκεκριμένης παραγράφου είναι σημαντικές, ιδιαίτερα δε η αναφορά ότι «η υπουργική απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 89,… διασφαλίζει την ισόρροπη ενίσχυση όλων των πυλώνων των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος». Σημειώνεται ότι η απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 89 του ν. 5105/2024 αφορά στον καθορισμό του ετήσιου προϋπολογισμού ανά κατηγορία οπτικοακουστικών έργων. Η απαλοιφή της υποχρέωσης ισόρροπης ενίσχυσης όλων των πυλώνων των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος, συνεπάγεται ότι η Δράση Β’ ενδέχεται σταθερά να υποχρηματοδοτείται σε σχέση με τη Δράση Α’, γεγονός που αντιβαίνει σε θεμελιώδεις προϋποθέσεις και παραδοχές επί τη βάσει των οποίων θεσμοθετήθηκε το Πρόγραμμα CRGR τον Μάιο του 2024.
Α.2. Άρθρο 100 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 (Επαλήθευση και πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR – FTV και CRGR – Animate).
Α.2.1. Αξιολογείται ως νομοτεχνικά άστοχη η διατήρηση στο άρθρο 33 παρ. 3 του ν. 5105/2024 της δυνατότητας αυτεπάγγελτου ελέγχου από την αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής, και δη επί τη βάσει γενικού και αόριστου κριτηρίου («λόγω βάσιμων αμφιβολιών»). Επιπλέον, με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 100 του Ν/Σ «Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε στοιχείο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία πιστοποίησης», γεγονός που συνεπάγεται απαίτηση προσκόμισης ακόμη και δικαιολογητικών που δεν προβλέπονται από τον νόμο. Οι διατυπώσεις αυτές είναι αντιφατικές με το αντικείμενο του ελέγχου πληρότητας της έκθεσης ορκωτού που διενεργεί η αρμόδια υπηρεσία, ο οποίος δεν εξικνείται σε έλεγχο σκοπιμότητας. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να αποτελέσουν εφαλτήριο για την κατά κανόνα διενέργεια αυτεπάγγελτου ελέγχου επί των επενδυτικών σχεδίων, οδηγώντας συνακόλουθα στην εκ πλαγίου και κατά παράβαση κάθε έννοιας της αρχής της νομιμότητας επάνοδο στο καθεστώς ελέγχου των επενδυτικών που ίσχυε πριν τον ν. 4915/2022, με το οποίο θεσπίστηκε το πρώτον η διενέργεια του ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων από ορκωτό ελεγκτή – λογιστή.
Στο πλαίσιο αυτό, απαιτούνται νομοτεχνικές βελτιώσεις στο τελευταίο εδάφιο του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 5105/2024 ως εξής:
«Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αν η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής δεν μπορεί να καταλήξει σε διαπίστωση, εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος, σοβαρών ελλείψεων των δικαιολογητικών της αίτησης επαλήθευσης πιστοποίησης της παρ. 2, δύναται, κατόπιν σχετικής απόφασής της να προβεί σε αυτεπάγγελτο έλεγχο του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων που βρίσκονται στον φάκελο της αίτησης και, με βάση τα πορίσματα του ελέγχου αυτού, εισηγείται εγγράφως την ολική ή μερική πιστοποίηση της επένδυσης ή την ανάκληση της απόφασης ένταξης χρηματοδότησης στο αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής. Η διάρκεια του αυτεπάγγελτου ελέγχου δεν μπορεί να υπερβεί τους δύο (2) μήνες από τη λήψη της απόφασης διενέργειάς του. Αν κατά τον αυτεπάγγελτο έλεγχο υπάρξουν ευρήματα που αφορούν στην έκθεση του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής ενημερώνει σχετικά την Αρχή Δημόσιας Εποπτείας του άρθρου 38 του ν. 4449/2017 (Α’ 7) και αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια. Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε δικαιολογητικό στοιχείο που προβλέπεται από τον νόμο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τα δικαιολογητικά της παρ. 2 τηρούνται στο αρχείο της Χορηγούσας Αρχής για δέκα (10) χρόνια για τους σκοπούς του ελέγχου.»
Α.2.2. Ορκωτοί λογιστές: Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις των παρ. 3 και 5 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα στο ΕΚΚΟΜΕΔ (i) να αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια αν προκύψουν «ευρήματα» που αφορούν στη έκθεση του τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, και (ii) να αντικαταστήσει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρία λόγω πλημμελούς άσκησης του έργου τους κατά το στάδιο επαλήθευσης και πιστοποίησης του επενδυτικού σχεδίου. Οι διατυπώσεις περί «ευρημάτων» (παρ. 3) και «πλημμελούς άσκησης» (παρ. 5) είναι εξαιρετικά αόριστες και δίνουν σχεδόν απεριόριστη διακριτική ευχέρεια στην Χορηγούσα Αρχή να προβαίνει μονομερώς στις σχετικές ενέργειες, ακόμα και εάν υφίσταται διαφορά νομικής και λογιστικής προσέγγισης των εκάστοτε αναφυομένων ζητημάτων μεταξύ ορκωτών ελεγκτών και Χορηγούσας Αρχής.
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις υποδηλώνουν αδικαιολόγητη δυσπιστία προς τους ορκωτούς ελεγκτές, παραγνωρίζοντας το αυστηρότατο νομικό πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματος (ν. 4419/2017). Οι ορκωτοί ελεγκτές είναι ανεξάρτητοι από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου και προασπίζουν το δημόσιο συμφέροντος, όπως ορίζουν τα αρ. 20 και 21 του ν. 4419/2017. Υπόκεινται στον Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας της ΕΛΤΕ (ΝΠΔΔ) και σε αυστηρή εποπτεία από αυτήν. Ως εκ τούτου, πρέπει να απαλειφθεί η εν λόγω αρμοδιότητα της Χορηγούσας Αρχής, ή έστω, να περιοριστεί στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου (πρβλ. τροποποίηση άρθρου 36 του ν. 5105/2024) και να εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης δόλου ή βαριάς αμέλειας εκ μέρους των ορκωτών ελεγκτών, στοιχεία που οφείλει να εκθέτει με πλήρη τεκμηρίωση το αρμόδιο όργανο του ΕΚΚΟΜΕΔ στην σχετική απόφαση αποκλεισμού ή αντικατάστασης ορκωτού. Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη πρόταση κατατίθεται καθ’ ο χρόνο η ΚΥΑ 6376/2025 ουδέν προβλέπει σχετικά με το περιεχόμενο του ελέγχου που διενεργούν οι ορκωτοί ελεγκτές – σε αντίθεση με τις εξαντλητικές προβλέψεις της ΚΥΑ 3222 ΕΞ 2024 επί του ζητήματος. Η ανασφάλεια δικαίου που προκαλείται εν προκειμένω είναι ασυμβίβαστη με την πρόβλεψη των άνω αυστηρότατων μέτρων και κυρώσεων.
Α.3. Άρθρο 101 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 35 παρ. 3 του ν. 5105/2024 (Καταβολή ενίσχυσης)
Εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική η πρόβλεψη δυνατότητας καταβολής της ενίσχυσης σε πιστωτικό λογαριασμό άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΕΟΧ ή της ΕΖΕΣ ή της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, που αποτελούσε πάγιο αίτημα του ΣΑΠΟΕ.
Α.4. Άρθρο 102 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 36 παρ. 1 του ν. 5105/2024 (Δειγματοληπτικός έλεγχος)
Ο περιορισμός του ποσοστού των αποφάσεων πιστοποίησης της λήξης επενδυτικού σχεδίου που υπόκεινται σε δειγματοληπτικό έλεγχο ετησίως από ποσοστό τουλάχιστον 30% σε ποσοστό από 5% έως 30%, αποβαίνει προβληματικός λόγω της ειδικής πρόβλεψης στο άρθρο 21 παρ. 1 της ΚΥΑ 6376/2025 ότι σε δειγματοληπτικό έλεγχο υπόκεινται όλα τα επενδυτικά σχέδια της Δράσης Β’. Ως εκ τούτου, ο περιορισμός του ποσοστού δειγματοληπτικού ελέγχου των ολοκληρωμένων επενδυτικών σχεδίων αναμένεται να θέσει εν τοις πράγμασι εκτός της διαδικασίας δειγματοληπτικού ελέγχου όλα τα επενδυτικά σχέδια της Δράσης Α’. Μία τέτοια κατάσταση δεν προάγει αποτελεσματικά τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, ούτε και διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον εν προκειμένω, που επιβάλλει τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου στα επενδυτικά σχέδια αμφότερων των Δράσεων του καθεστώτος ενίσχυσης CRGR – FTV. Επί τη βάσει των ανωτέρω παρατηρήσεων, παρίσταται εύλογη και αναγκαία η διατήρηση της υφιστάμενης πρόβλεψης του άρθρου 36 παρ. 1 του ν. 5105/2025, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό των επενδυτικών που υπόκεινται ετησίως σε δειγματοληπτικό έλεγχο ανέρχεται σε τουλάχιστον 30%. Κατ΄ ακολουθίαν, η αναφορά στο άνω ποσοστό πρέπει να διατηρηθεί και στο άρθρο 89 παρ. 6 του ν. 5105/2024.
Α.5. Άρθρο 105 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 94 του ν. 5105/2024
Εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική η νομοθετική διασφάλιση της δυνατότητας άμεσης καταβολής της ενίσχυσης για εκκρεμή επενδυτικά του ν. 4487/2017. Ωστόσο, η σχετική πρόβλεψη καθίσταται εύλογο και αναγκαίο όπως συμπεριλάβει και τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 για τα οποία υποβλήθηκαν αιτήσεις υπαγωγής από την 01.01.2024 έως 09.05.2024 (πρβλ. πρότασή μας υπό Β.1. κατωτέρω).
Β. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΑΠΟΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΛΟΙΠΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 5105/2024.
Σε μια συνετή και ρεαλιστική βάση, και με γνώμονα την αποτελεσματική υποστήριξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα έστω σε βραχυπρόθεσμη βάση και στο πλαίσιο των υφιστάμενων δυνατοτήτων και αντικειμενικών δεδομένων, προκρίνονται κατά προτεραιότητα ως αναγκαίες οι κατωτέρω τροποποιήσεις του ν. 5105/2024 με το παρόν Ν/Σ:
Β.1. Άρθρο 105 του Ν/Σ: Χρόνος καταβολής της ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 με υποβολή αιτήσεων υπαγωγής μεταξύ 01.01.2024 και 09.05.2024 – συνιστώμενες νομοτεχνικές βελτιώσεις.
Στο μεταβατικό άρθρο 94 του ν. 5105/2024 απαιτούνται πρόσθετες νομοτεχνικές βελτιώσεις για την αποκατάσταση της τρωθείσας εμπιστοσύνης φορέων εκκρεμών επενδυτικών σχεδίων του ν. 4487/2017, οι οποίοι υπέβαλαν αιτήσεις υπαγωγής κατά το διάστημα 01.01.2024 έως 09.05.2024.
Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη ότι: (i) υπό το νέο πλαίσιο τα επενδυτικά σχέδια δεν θα μπορούν πλέον να εισπράξουν τα ποσά των ενισχύσεων πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία λήξης αυτών στην απόφαση ένταξης, (ii) σύμφωνα με τις μεταβατικές διαταξεις του 5105/2024 και της ΚΥΑ 6376/2025, εκκρεμή επενδυτικά του ν. 4487/2017 τα οποία υποβάλλουν αίτημα ελέγχου μετά την έκδοση της ΚΥΑ 6376/2025, θα πρέπει να ελεγχθούν με βάση το νέο πλαίσιο, (iii) η προτεινόμενη με το Ν/Σ προσθήκη νέας παρ. 12 στο άρθρο 94 του ν. 5105/2024 αφορά μόνο σε επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 01.01.2022 και μέχρι 31.12.2023, ενώ (iv) εξακολουθεί να διατηρείται σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 94 παρ. 6 του ν. 5105/2024, σύμφωνα με την οποία «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από την 1η Ιανουαρίου 2024, η αίτηση για ορισμό ορκωτού λογιστή δεν μπορεί να υποβληθεί πριν από την ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής»,
Παρέπεται ότι, καταρχήν κωλύεται νομικά η καταβολή της ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 με ημερομηνία υποβολής αίτησης υπαγωγής από 1η Ιανουαρίου 2024 έως και την 9η Μαΐου 2024 (τελευταία ημέρα λειτουργίας της πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων) πριν την ημερομηνία λήξης τους που δηλώθηκε στην αίτηση υπαγωγής. Μάλιστα, ειδικά και μόνον για τους φορείς αυτούς, αποκλείεται ακόμη και η δυνατότητα υποβολής αιτήματος ορισμού ορκωτού ελεγκτή και αίτησης ελέγχου πριν τη δηλωθείσα στην αίτηση υπαγωγή ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου (περιορισμός που σημειωτέον δεν υφίσταται ούτε για τα νέα επενδυτικά σχέδια που θα υπαχθούν στο καθεστώς ενίσχυσης GRGR – FTV του ν. 5105/2024).
Δεδομένου όμως ότι η συγκεκριμένη νομική κατάσταση παραβιάζει κατάφωρα τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη και την ίση μεταχείριση των φορέων των άνω επενδυτικών σχεδίων, οι οποίοι – όπως ακριβώς και οι φορείς με αιτήσεις υπαγωγής μεταξύ 01.01.2022 και 31.12.2023 – δήλωσαν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης των επενδυτικών τους σχεδίων στην αίτηση υπαγωγής εν πλήρει πεποιθήσει της νομοκανονιστικά τότε προβλεπόμενης δυνατότητας είσπραξης της ενίσχυσης και σε συντομότερο χρόνο, με το άρθρο 105 του Ν/Σ προτείνεται συνδυαστικά να προβλεφθούν:
(α) η κατάργηση της παρ. 6 του άρθρου 94 του ν. 5105/2024, και
(β) η αναμόρφωση της παρ. 12 του ν. 5105/2024 (παρ. 11 κατόπιν αναρίθμησης) ως ακολούθως: «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 1ης.1.2022 μέχρι και την 09.05.2024, οι αιτήσεις καταβολής ενίσχυσης δύνανται να υποβάλλονται και νωρίτερα της ημερομηνίας λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής. Τα ποσά ενίσχυσης καταβάλλονται εφόσον υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι από την Χορηγούσα Αρχή.»
Β.2. Τροποποίηση του άρθρου 27 παρ. 1 του ν. 5105/2024 προκειμένου να δοθεί δυνατότητα ορισμού αλλοδαπού δικαιούχου της ενίσχυσης σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής.
Σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 1(α) του ν. 5105/2024 σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής «η αίτηση ένταξης χρηματοδότησης υποβάλλεται από επιχείρηση παραγωγής που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και η ενίσχυση παρέχεται εξ ολοκλήρου σε αυτήν σύμφωνα με τους όρους του παρόντος». Λόγω της άνω πρόβλεψης, Ελληνικές ΜΜΕ που συμμετέχουν σε διασυνοριακές παραγωγές αδυνατούν να ορίσουν δικαιούχο της ενίσχυσης αλλοδαπό συμπαραγωγό, με αποτέλεσμα να μη μπορούν σε καμία περίπτωση να υπαχθούν στη Δράση Α’ και να μην έχουν έτσι καμίαν απολύτως πρόσβαση στα κονδύλια του ΕΠΑ. Ο νομικός αυτός περιορισμός καθιστά κενό γράμμα την πρόβλεψη κατανομής κονδυλίων του ΕΠΑ ιδίως στην κατηγορία οπτικοακουστικών έργων (α) του άρθρου 26 παρ. 2 του ν. 5105/2024, την προμετωπίδα της Ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής. Αποτελεί έτσι τροχοπέδη για την αποτελεσματική ενίσχυση του Ελληνικού Κινηματογράφου, της βιτρίνας της οπτικοακουστικής βιομηχανίας της χώρας μας στο εξωτερικό, που στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε παραγωγές Ελληνικών ΜΜΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, στον ευρύτερο σχεδιασμό του ΕΚΚΟΜΕΔ και της Ελληνικής Κυβέρνησης για την προσέλκυση αλλοδαπών επενδύσεων σε όλες τις κατηγορίες οπτικοακουστικών έργων, παρίσταται εύλογο και αναγκαίο όπως προταχθεί η κατεπείγουσα άρση του άνω νομικού περιορισμού που σημειωτέον αφορά στην κατηγορία οπτικοακουστικών έργων με τον συντριπτικά μεγαλύτερο βαθμό εξωστρέφειας και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, ήτοι την κατηγορία (α) του άρθρου 26 παρ. 2 του ν. 5105/2024. Τούτο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει, παραπλεύρως, και σε μερική αντιστάθμιση των σοβαρότατων δυσχερειών αξιοποίησης των κονδυλίων της Δράσης Β’ από Ελληνικές ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον κινηματογράφο λόγω των περιορισμών του ειδικού πλαισίου ΕΣΠΑ.
Κατόπιν αυτών, προτείνεται η αντικατάσταση του άρθρου 27 παρ.1 του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«Δικαιούχοι της ενίσχυσης των καθεστώτων CRGR-FTV και CRGR-Animate δύνανται να είναι: (α) Είτε οι επιχειρήσεις, που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα, είτε θα δραστηριοποιηθούν στην ελληνική επικράτεια κατά τη στιγμή της αίτησης ένταξης και μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών δειγματοληπτικού ελέγχου και λειτουργούν με σκοπό την παραγωγή ή την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων ή έργων κινουμένων σχεδίων, (β) Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις παραγωγής οπτικοακουστικών έργων που έχουν τη μόνιμη εγκατάστασή τους ή την καταστατική τους έδρα σε κράτη που δεν εντάσσονται στην έννοια των μη συνεργάσιμων κρατών, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 65 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167), εφόσον για τους σκοπούς του παρόντος συμβάλλονται με επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και λειτουργεί με σκοπό την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων ή μέρους αυτών ή την παραγωγή οπτικοακουστικών έργων ή έργων κινουμένων σχεδίων στο πλαίσιο διασυνοριακής παραγωγής, ήτοι παραγωγής που χρηματοδοτείται από περισσότερα του ενός κράτη-μέλη και στις οποίες συμμετέχουν παραγωγοί από περισσότερα του ενός κράτη-μέλη. Για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, η αίτηση ένταξης χρηματοδότησης υποβάλλεται από την επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και λειτουργεί με σκοπό την παραγωγή ή την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων, η δε ενίσχυση παρέχεται στην επιχείρηση που ορίζεται ρητά, από τους συμβαλλομένους στην αίτηση ένταξης χρηματοδότησης, ως δικαιούχος αυτής. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ίδια επιλέξιμη δαπάνη για την απόκτηση παρόμοιου οφέλους στο πλαίσιο λειτουργίας της διασυνοριακής παραγωγής του οπτικοα-κουστικού έργου.».
Β.3. Τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 2 του ν. 5105/2024 – Εθνικό Ψηφιακό Αποθετήριο Οπτικοακουστικών Έργων.
Όπως επισημάνθηκε στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τη θέσπιση του ν. 5105/2024, για τους ιδιώτες κυρίους, κατόχους ή νομείς υλικών φορέων οπτικοακουστικών έργων, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα αυτών (ως παραγωγών, συμπαραγωγών κλ.π.) η υποχρέωση παράδοσης αντιτύπων, που θεσπίζει η παρ. 2 του άρθρου 42 παρ.2 του ν. 5105/2024, είναι προδήλως αντισυνταγματική. Ειδικά, μάλιστα, επί διασυνοριακών παραγωγών, η επιβολή σχετικής υποχρέωσης στους αλλοδαπούς παραγωγούς ναρκοθετεί την αποτελεσματικότητα του Προγράμματος CRGR ως προς την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Ως εκ τούτου, για τους ιδιώτες δικαιούχους μόνο η προαιρετική παράδοση του υλικού φορέα δύναται να προβλεφθεί. Η υφιστάμενη διατύπωση της διάταξης προσκρούει στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα ιδιοκτησίας των δικαιούχων, νοούμενης τόσο ως εμπράγματο δικαίωμα επί των υλικών φορέων όσο και ως πνευματικής ιδιοκτησίας επί του ενσωματωμένου στον υλικό φορέα οπτικοακουστικού έργου. Κατόπιν αυτών, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 2 του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«2. Για την υλοποίηση του Εθνικού Ψηφιακού Αποθετηρίου Οπτικοακουστικών Έργων, ο παραγωγός εγχώριου οπτικοακουστικού έργου και κάθε άλλος κάτοχος ή νομέας εγχώριου πρωτότυπου υλικού φορέα οπτικοακουστικού έργου δύναται να παραδώσει στην Εταιρεία ένα αντίτυπο αυτού σε ψηφιακή μορφή ή σε φιλμ. Η δαπάνη αναπαραγωγής του αντιτύπου βαρύνει την Εταιρεία. Με την παραλαβή του αντιτύπου χορηγείται στους παραγωγούς ή κατόχους/νομείς βεβαίωση κατάθεσης. Η παράδοση αντιτύπου του έργου δεν παρέχει στην Εταιρεία εξουσίες εκμετάλλευσης αυτού, πλην εκείνων που είναι αναγκαίες για τους σκοπούς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο.».
Β.4. Τροποποίηση του άρθρου 32 παρ. 3 περ. (α) του ν. 5105/2024 (ρητή αποσαφήνιση περί της δυνατότητας αύξησης του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής καθώς και προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον μειώνονται οι συνολικές επιλέξιμες δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου).
Β.4.1. Δυνατότητα αύξησης του συνολικού (μη επιλέξιμου) προϋπολογισμού της παραγωγής:
Η αρμόδια υπηρεσία του ΕΚΚΟΜΕΔ για την πιστοποίηση της λήξης των επενδυτικών σχεδίων παγίως θεωρεί ότι η αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού της παραγωγής (σημ: όχι των συνολικών επιλέξιμων δαπανών) σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται. Η άποψη αυτή δεν είναι νομικά ορθή. Αύξηση του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής απαγορεύεται μόνο σε περίπτωση αύξησης του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 3ε του ν. 5105/2024. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις επιτρέπεται στους Φορείς, και δη χωρίς να απαιτείται υποβολή αιτήματος τροποποίησης, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι η αύξηση του προϋπολογισμού δεν οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων κατά το άρθρα 54 παρ. 6 και 7 του ΓΑΚ 651/2014 και 24 παρ. 2 του ν. 5105/2024 (γεγονός που βεβαιώνεται στο πλαίσιο του ελέγχου του επενδυτικού σχεδίου).
Ειδικότερα, ο λόγος για τον οποίο περιλαμβάνεται ο συνολικός προϋπολογισμός της παραγωγής στην απόφαση ένταξης είναι ο υπολογισμός του ποσοστού σώρευσης των κρατικών ενισχύσεων και του ύψους των επιλέξιμων δαπανών ως ποσοστού επί του συνολικού προϋπολογισμού (έως 80%) σε συμμόρφωση με τον ΓΑΚ 651/2014. Ως προς το τελευταίο, σημειώνεται ότι, το ύψος των επιλέξιμων δαπανών αφενός και το ύψος του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής αφετέρου, αποτελούν αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη – όσο αυξάνεται ο συνολικός προϋπολογισμός τόσο μειώνεται το ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών που περιλαμβάνονται σε αυτόν. Συνεπώς, κίνδυνος υπέρβασης του ποσοστού 80% δεν υφίσταται σε καμία περίπτωση.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού της παραγωγής δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των στοιχείων που πιστοποιούνται από τις Επιτροπές Αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης (άρθρο 9 παρ. 5 της ΚΥΑ 6376/2025 για το καθεστώς ενίσχυσης CRGR – FTV). Συνεπώς, δεν αποτελεί οργανικά ουσιώδες στοιχείο της απόφασης υπαγωγής, η δε συμπερίληψή του σε αυτήν γίνεται αποκλειστικά όπως προεκτέθηκε για λόγους υπολογισμού του ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων και του ποσοστού των επιλέξιμων δαπανών.
Τρίτο και κυριότερο, η απαγόρευση αύξησης του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου σημαίνει, επί διασυνοριακών παραγωγών, πολύ απλά, ότι το ΕΚΚΟΜΕΔ επιβάλλει κατ’ ουσίαν στους αλλοδαπούς παραγωγούς την υποχρέωση να μην προβαίνουν σε καμίαν αύξηση των δαπανών που υλοποιούν σε τρίτα κράτη – μέλη, ακόμη και αν έχουν τη σχετική δυνατότητα βάσει των προγραμμάτων ενίσχυσης που έχουν θεσπιστεί και λειτουργούν στα εν λόγω κράτη – μέλη. Η επιβολή όμως τέτοιας υποχρέωσης αντίκειται στο άρθρο 54 του ΓΑΚ 651/2014, αφού συνιστά υπέρβαση των υποχρεώσεων εδαφικότητας που δύνανται να επιβάλουν τα κράτη – μέλη, γεγονός που προκαλεί σημαντική στρέβλωση του ανταγωνισμού στη σχετική αγορά.
Β.4.2. Δυνατότητα προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης σε περίπτωση μείωσης των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου – μη απαίτηση υποβολής αιτήματος τροποποίησης:
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 3ε του ν. 5105/2024 «3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά:…. (ε) Σε αύξηση του προϋπολογισμού των επιλέξιμων δαπανών έως το ποσοστό του δέκα τοις εκατό (10%) εντός του εγκεκριμένου προϋπολογισμού της παραγωγής σε περιπτώσεις απρόβλεπτων καταστάσεων». Συνεπώς, τυχόν νέες δαπάνες των φορέων που δεν οδηγούν σε αύξηση του προϋπολογισμού επιλέξιμων δαπανών δεν θεωρούνται τροποποιήσεις της περ. (ε) και, μάλιστα, σε περίπτωση μείωσης του ύψους των συνολικών επιλέξιμων δαπανών, δεν θεωρούνται ούτε τροποποιήσεις υπαγόμενες στην περίπτωση (α) για την αύξηση των δαπανών ανά κατηγορία άνω του 20%. Κατόπιν αυτών, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 32 παρ. 3 περ. (α) του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά: (α) Σε εσωτερική αυξομειωτική ανακατανομή των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών που περιλήφθηκαν στο επενδυτικό σχέδιο που εγκρίθηκε, εφόσον η αύξηση υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης. Στην περίπτωση που υπάρχει μείωση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης χωρίς αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης ή στην περίπτωση που παρά την αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης οι λοιπές μειωτικές μεταβολές ανά κατηγορία δεν οδηγούν σε αύξηση της συνολικής ενίσχυσης του επενδυτικού σχεδίου, δεν απαιτείται αίτημα τροποποίησης. Αίτημα τροποποίησης δεν απαιτείται και στις ακόλουθες περιπτώσεις: (i) σε περίπτωση αύξησης των μη επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου, (ii) σε περίπτωση προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον παρά την προσθήκη αυτή υφίσταται μείωση των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου….».
B.5. Προσθήκη ρητής πρόβλεψης στο άρθρο 33 παρ. 1 του ν. 5105/2025 σχετικά με τη δυνατότητα επαλήθευσης και πιστοποίησης της λήξης επενδυτικών σχεδίων στην Ελλάδα τα οποία αφορούν σε διασυνοριακές παραγωγές με εκκρεμείς -κατά τον χρόνο του ελέγχου- εργασίες μεταπαραγωγής σε άλλα κράτη – μέλη.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν, έχουν ανακύψει περιπτώσεις διασυνοριακών παραγωγών στις οποίες η αρμόδια υπηρεσία του ΕΚΚΟΜΕΔ, παρότι το επενδυτικό σχέδιο είχε ολοκληρωθεί κανονικά στην Ελλάδα, δεν αποδέχθηκε την υποβολή αιτημάτων ελέγχου πριν τη λήξη των εργασιών μεταπαραγωγής στα άλλα κράτη – μέλη. Αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής είναι οι συγκεκριμένοι φορείς να μη δύνανται να εισπράξουν εγκαίρως τα χρήματα της ενίσχυσης, ώστε να ανταποκριθούν στις ανειλημμένες οικονομικές υποχρεώσεις τους έναντι τρίτων στο πλαίσιο της υλοποίησης των επενδυτικών τους σχεδίων.
Πράγματι, στο ισχύον νομοκανονιστικό πλαίσιο δεν υφίσταται ειδική διάταξη περί του τρόπου υπολογισμού της έντασης των ληφθεισών κρατικών ενισχύσεων επί εργασιών διασυνοριακής παραγωγής που ναι μεν έχουν ολοκληρωθεί στην Ελλάδα, πλην όμως βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη σε λοιπά κράτη – μέλη κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης ελέγχου (στην πράξη επειδή τα γυρίσματα γίνονται στην Ελλάδα ενώ οι εργασίες μεταπαραγωγής στο εξωτερικό).
Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση, η οποία δυστυχώς έχει αφεθεί νομοκανονιστικά αρρύθμιστη. Στο πλαίσιο αυτό, για λόγους ασφάλειας δικαίου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι: (i) σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 5105/2024 ως επενδυτικό σχέδιο ορίζεται η παραγωγή αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου που υλοποιείται στην Ελληνική Επικράτεια (συνεπώς δεν θεωρούνται τμήμα του επενδυτικού σχεδίου τυχόν εργασίες οι οποίες δεν υλοποιούνται στην Ελληνική επικράτεια), (ii) η έννοια του αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου (ενός έργου δηλαδή που ήδη από το σενάριο έχει αρχή, μέση και τέλος) δεν πρέπει να συγχέεται με την ολοκλήρωση των εργασιών της μεταπαραγωγής, (iii) η αίτηση ελέγχου του άρθρου 33 παρ. 1 του ν. 5105/2024 υποβάλλεται το αργότερο εντός εξαμήνου από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου (δηλαδή την ολοκλήρωση των εργασιών παραγωγής στην Ελλάδα) και συνεπώς σε περίπτωση εκκρεμουσών εργασιών μεταπαραγωγής στο εξωτερικό υφίσταται κίνδυνος απώλειας της ενίσχυσης του CRGR για τον δικαιούχο, και (iv) τα οριζόμενα στο άρθρο 54 του ΓΑΚ 651/2024 επιτρέπουν στο στάδιο του ελέγχου τον υπολογισμό του ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων επί του συνόλου του προϋπολογισμού της παραγωγής, ακόμη και αυτού που πρόκειται να υλοποιηθεί,
Παρίσταται αναγκαία και εύλογη για τη διασφάλιση των φορέων η προσθήκη νέου εδαφίου στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 ως κατωτέρω πρόταση:
«1. Η επαλήθευση για την πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate γίνεται με αίτηση της αιτούσας επιχείρησης προς τη Χορηγούσα Αρχή στο πληροφοριακό σύστημα που ορίζεται από την τελευταία σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο εντός έξι (6) μηνών από τη λήξη του επενδυτικού σχεδίου, ήτοι από την ημερομηνία αίτησης για έλεγχο από ορκωτό λογιστή ή από την ημερομηνία της περ. (γ) της παρ. 3 του άρθρου 32. Αλλαγή της ημερομηνίας λήξης επενδυτικού σχεδίου, η οποία έχει εγκριθεί με την απόφαση ένταξης χρηματοδότησης επιτρέπεται μόνο για παράταση αυτής σύμφωνα με την περ. (γ) της παρ. 3 του άρθρου 32. Σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής, η επαλήθευση για την πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου διενεργείται ακόμη και αν δεν έχουν ολοκληρωθεί τυχόν εργασίες μεταπαραγωγής εκτός της Ελληνικής επικράτειας.»
…Εδώ και 10 μήνες, η αναστολή της χρηματοδότησης ταινιών και τηλεοπτικών γυρισμένων ή στο στάδιο της προετοιμασίας από τον ΕΚΚΟΜΕΔ/Creative Greece και οι καθυστερήσεις στην έναρξη της νέας πλατφόρμας αιτήσεων για το πρόγραμμα Cash Back έχουν επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση.
Ενώ η πλατφόρμα είχε αρχικά προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία την 1η Οκτωβρίου 2024, με βάση το ΦΕΚ, η έναρξη έχει πλέον αναβληθεί για τα τέλη Ιανουαρίου 2025 που έγινε οσονούπω Φεβρουάριος και ούτω καθεξής .
Είναι σαφές από τις παρελκυστικές τακτικές που ακολουθεί το υπουργείο Πολιτισμού και το Creative Greece αδυνατούν να πληρώσουν, ή να προεγκρίνουν, οτιδήποτε τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Αυτή η καθυστέρηση έχει παραλύσει τις κρίσιμες εξελίξεις στον κλάδο, με αποτέλεσμα οι περισσότερες ξένες συμπαραγωγές να επιλέγουν ανταγωνιστικές, γειτονικές χώρες όπως η Ιταλία, η Μάλτα και η Βουλγαρία για γυρίσματα. Με άλλα λόγια ταινίες που περιμένουν προέγκριση και άλλες που έχουν τελειώσει εδώ και 12 μήνες ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΧΡΗΜΑΤΑ για να πληρωθούν.
Γιατί δεν μας εξηγεί ο Διευθύνων Σύμβουλος και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΚΚΟΜΕΔ γιατί oι μεγάλες Χολλυγουντιανές παραγωγές όπως η Οδύσσεια του Νόλαν και η καινούργια ταινία του Γκίμπσον για τον Χριστό πήγαν αντίστοιχα στο Μαρόκο και στην Μάλτα, ενω θα μπορούσαν να έχουν γυριστεί στην Ελλάδα; Μήπως γιατί εμαθαν, όπως όλοι οι σοβαροί παραγωγοί, ότι η Ελλάδα και ο ΕΚΚΟΜΕΔ/Creative Greece δεν πληρώνουν;
Το ταμείο είναι μείον (πάνω από 150 εκατομμύρια ευρώ)! Είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν λεφτά! Χωρίς λεφτά οπτικοακουστική βιομηχανία δεν γίνεται. Οι χορηγίες των 5.000 και 10.000 ευρώ στα φεστιβαλ του ΕΚΚΟΜΕΔ είναι σταγόνα στον ωκεανό τη στιγμή που λείπουν 150.000.000 ευρώ και δεν υπάρχει ισολογισμός χρήσης (άρα κανείς δεν ξέρει το ενεργητικό και το παθητικό) για τον πρώην ΕΚΟΜΕ που έχει διαγραφεί από το ΓΕΜΗ.
Α. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΑΠΟΕ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΤΟΥ Ν. 5105/2024:
Α.1. Άρθρο 99 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 30 παρ. 3 του ν. 5105/2024 (Διαδικασία και περιεχόμενο αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης)
Α.1.1. Η τροποποίηση της παρ. 3 του άρθρου 30 του ν. 5105/2024 στοιχείται, ως ένα βαθμό, με τις προβληματικές προβλέψεις του άρθρου 9 παρ. 2 της ΚΥΑ 6376/2025 που παραβιάζουν το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης του διοικουμένου [πρβλ. τελ. εδάφιο του άρθρου 9(2) της ΚΥΑ «Δεν γίνονται αποδεκτά σε καμία περίπτωση συμπληρωματικά στοιχεία των ήδη υποβληθέντων δικαιολογητικών, παρα μόνο διευκρινίσεις όπως ορίζεται ανωτέρω»]. Στο πλαίσιο αυτό, επιβάλλεται η επαναφορά της προηγούμενης διατύπωσης της παρ. 3 του άρθρου 30 σύμφωνα με την οποία παρέχονταν στην αιτούσα επιχείρηση η δυνατότητα να επανυποβάλει, συμπληρώσει ή διορθώσει τα αρχικώς υποβληθέντα δικαιολογητικά ή στοιχεία, προκειμένου ο φάκελος της αίτησης ένταξης να είναι πλήρης, διατηρουμένης της προβλεπόμενης προθεσμίας των 10 εργάσιμων ημερών για την υποβολή διευκρινίσεων. Άλλωστε, από ουσιαστικής απόψεως, η διαφορά μεταξύ των διευκρινίσεων και των συμπληρώσεων είναι εξ ορισμού δυσδιάκριτη: πολλές φορές μια απαιτούμενη διευκρίνιση μπορεί να παρασχεθεί μόνο μέσω της υποβολής ενός συμπληρωματικού στοιχείου – ειδάλλως η αποδεικτική ισχύς, και συνεπώς η ορθότητα της σχετικής διευκρίνισης, δεν μπορούν να ελεγχθούν. Τέλος, η αναφορά στο άρθρο 33 παρ. 3 σε «ορθές» και όχι σε «επαρκείς» διευκρινίσεις από τους φορείς αντιβαίνει στο περιεχόμενο του ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας της αίτησης ένταξης και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να διορθωθεί: οι διευκρινίσεις είναι πλήρεις ή μη πλήρεις, τεκμηριωμένες ή μη, πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου ή όχι.
Α.1.2. Δεν είναι κατανοητός ο λόγος διαγραφής της παρ. 5 του άρθρου 30 του ν. 5105/2024 στο σύνολό της. Οι προβλέψεις της συγκεκριμένης παραγράφου είναι σημαντικές, ιδιαίτερα δε η αναφορά ότι «η υπουργική απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 89,… διασφαλίζει την ισόρροπη ενίσχυση όλων των πυλώνων των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος». Σημειώνεται ότι η απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 89 του ν. 5105/2024 αφορά στον καθορισμό του ετήσιου προϋπολογισμού ανά κατηγορία οπτικοακουστικών έργων. Η απαλοιφή της υποχρέωσης ισόρροπης ενίσχυσης όλων των πυλώνων των καθεστώτων ενίσχυσης του Προγράμματος, συνεπάγεται ότι η Δράση Β’ ενδέχεται σταθερά να υποχρηματοδοτείται σε σχέση με τη Δράση Α’, γεγονός που αντιβαίνει σε θεμελιώδεις προϋποθέσεις και παραδοχές επί τη βάσει των οποίων θεσμοθετήθηκε το Πρόγραμμα CRGR τον Μάιο του 2024.
Α.2. Άρθρο 100 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 (Επαλήθευση και πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR – FTV και CRGR – Animate).
Α.2.1. Αξιολογείται ως νομοτεχνικά άστοχη η διατήρηση στο άρθρο 33 παρ. 3 του ν. 5105/2024 της δυνατότητας αυτεπάγγελτου ελέγχου από την αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής, και δη επί τη βάσει γενικού και αόριστου κριτηρίου («λόγω βάσιμων αμφιβολιών»). Επιπλέον, με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 100 του Ν/Σ «Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε στοιχείο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία πιστοποίησης», γεγονός που συνεπάγεται απαίτηση προσκόμισης ακόμη και δικαιολογητικών που δεν προβλέπονται από τον νόμο. Οι διατυπώσεις αυτές είναι αντιφατικές με το αντικείμενο του ελέγχου πληρότητας της έκθεσης ορκωτού που διενεργεί η αρμόδια υπηρεσία, ο οποίος δεν εξικνείται σε έλεγχο σκοπιμότητας. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να αποτελέσουν εφαλτήριο για την κατά κανόνα διενέργεια αυτεπάγγελτου ελέγχου επί των επενδυτικών σχεδίων, οδηγώντας συνακόλουθα στην εκ πλαγίου και κατά παράβαση κάθε έννοιας της αρχής της νομιμότητας επάνοδο στο καθεστώς ελέγχου των επενδυτικών που ίσχυε πριν τον ν. 4915/2022, με το οποίο θεσπίστηκε το πρώτον η διενέργεια του ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων από ορκωτό ελεγκτή – λογιστή.
Στο πλαίσιο αυτό, απαιτούνται νομοτεχνικές βελτιώσεις στο τελευταίο εδάφιο του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 5105/2024 ως εξής:
«Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αν η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής δεν μπορεί να καταλήξει σε διαπίστωση, εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος, σοβαρών ελλείψεων των δικαιολογητικών της αίτησης επαλήθευσης πιστοποίησης της παρ. 2, δύναται, κατόπιν σχετικής απόφασής της να προβεί σε αυτεπάγγελτο έλεγχο του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων που βρίσκονται στον φάκελο της αίτησης και, με βάση τα πορίσματα του ελέγχου αυτού, εισηγείται εγγράφως την ολική ή μερική πιστοποίηση της επένδυσης ή την ανάκληση της απόφασης ένταξης χρηματοδότησης στο αρμόδιο όργανο της Χορηγούσας Αρχής. Η διάρκεια του αυτεπάγγελτου ελέγχου δεν μπορεί να υπερβεί τους δύο (2) μήνες από τη λήψη της απόφασης διενέργειάς του. Αν κατά τον αυτεπάγγελτο έλεγχο υπάρξουν ευρήματα που αφορούν στην έκθεση του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, η αρμόδια υπηρεσία της Χορηγούσας Αρχής ενημερώνει σχετικά την Αρχή Δημόσιας Εποπτείας του άρθρου 38 του ν. 4449/2017 (Α’ 7) και αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια. Οι αιτούσες επιχειρήσεις υποχρεούνται να παρέχουν κάθε δικαιολογητικό στοιχείο που προβλέπεται από τον νόμο ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τα δικαιολογητικά της παρ. 2 τηρούνται στο αρχείο της Χορηγούσας Αρχής για δέκα (10) χρόνια για τους σκοπούς του ελέγχου.»
Α.2.2. Ορκωτοί λογιστές: Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις των παρ. 3 και 5 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα στο ΕΚΚΟΜΕΔ (i) να αποκλείει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία από τις διαδικασία ορισμού σε επενδυτικά σχέδια αν προκύψουν «ευρήματα» που αφορούν στη έκθεση του τα οποία οδηγούν στην ανάκληση της απόφασης ένταξης, και (ii) να αντικαταστήσει τον ορκωτό λογιστή ή την ελεγκτική εταιρία λόγω πλημμελούς άσκησης του έργου τους κατά το στάδιο επαλήθευσης και πιστοποίησης του επενδυτικού σχεδίου. Οι διατυπώσεις περί «ευρημάτων» (παρ. 3) και «πλημμελούς άσκησης» (παρ. 5) είναι εξαιρετικά αόριστες και δίνουν σχεδόν απεριόριστη διακριτική ευχέρεια στην Χορηγούσα Αρχή να προβαίνει μονομερώς στις σχετικές ενέργειες, ακόμα και εάν υφίσταται διαφορά νομικής και λογιστικής προσέγγισης των εκάστοτε αναφυομένων ζητημάτων μεταξύ ορκωτών ελεγκτών και Χορηγούσας Αρχής.
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις υποδηλώνουν αδικαιολόγητη δυσπιστία προς τους ορκωτούς ελεγκτές, παραγνωρίζοντας το αυστηρότατο νομικό πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματος (ν. 4419/2017). Οι ορκωτοί ελεγκτές είναι ανεξάρτητοι από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου και προασπίζουν το δημόσιο συμφέροντος, όπως ορίζουν τα αρ. 20 και 21 του ν. 4419/2017. Υπόκεινται στον Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας της ΕΛΤΕ (ΝΠΔΔ) και σε αυστηρή εποπτεία από αυτήν. Ως εκ τούτου, πρέπει να απαλειφθεί η εν λόγω αρμοδιότητα της Χορηγούσας Αρχής, ή έστω, να περιοριστεί στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου (πρβλ. τροποποίηση άρθρου 36 του ν. 5105/2024) και να εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης δόλου ή βαριάς αμέλειας εκ μέρους των ορκωτών ελεγκτών, στοιχεία που οφείλει να εκθέτει με πλήρη τεκμηρίωση το αρμόδιο όργανο του ΕΚΚΟΜΕΔ στην σχετική απόφαση αποκλεισμού ή αντικατάστασης ορκωτού. Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη πρόταση κατατίθεται καθ’ ο χρόνο η ΚΥΑ 6376/2025 ουδέν προβλέπει σχετικά με το περιεχόμενο του ελέγχου που διενεργούν οι ορκωτοί ελεγκτές – σε αντίθεση με τις εξαντλητικές προβλέψεις της ΚΥΑ 3222 ΕΞ 2024 επί του ζητήματος. Η ανασφάλεια δικαίου που προκαλείται εν προκειμένω είναι ασυμβίβαστη με την πρόβλεψη των άνω αυστηρότατων μέτρων και κυρώσεων.
Α.3. Άρθρο 101 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 35 παρ. 3 του ν. 5105/2024 (Καταβολή ενίσχυσης)
Εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική η πρόβλεψη δυνατότητας καταβολής της ενίσχυσης σε πιστωτικό λογαριασμό άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΕΟΧ ή της ΕΖΕΣ ή της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, που αποτελούσε πάγιο αίτημα του ΣΑΠΟΕ.
Α.4. Άρθρο 102 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 36 παρ. 1 του ν. 5105/2024 (Δειγματοληπτικός έλεγχος)
Ο περιορισμός του ποσοστού των αποφάσεων πιστοποίησης της λήξης επενδυτικού σχεδίου που υπόκεινται σε δειγματοληπτικό έλεγχο ετησίως από ποσοστό τουλάχιστον 30% σε ποσοστό από 5% έως 30%, αποβαίνει προβληματικός λόγω της ειδικής πρόβλεψης στο άρθρο 21 παρ. 1 της ΚΥΑ 6376/2025 ότι σε δειγματοληπτικό έλεγχο υπόκεινται όλα τα επενδυτικά σχέδια της Δράσης Β’. Ως εκ τούτου, ο περιορισμός του ποσοστού δειγματοληπτικού ελέγχου των ολοκληρωμένων επενδυτικών σχεδίων αναμένεται να θέσει εν τοις πράγμασι εκτός της διαδικασίας δειγματοληπτικού ελέγχου όλα τα επενδυτικά σχέδια της Δράσης Α’. Μία τέτοια κατάσταση δεν προάγει αποτελεσματικά τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, ούτε και διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον εν προκειμένω, που επιβάλλει τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου στα επενδυτικά σχέδια αμφότερων των Δράσεων του καθεστώτος ενίσχυσης CRGR – FTV. Επί τη βάσει των ανωτέρω παρατηρήσεων, παρίσταται εύλογη και αναγκαία η διατήρηση της υφιστάμενης πρόβλεψης του άρθρου 36 παρ. 1 του ν. 5105/2025, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό των επενδυτικών που υπόκεινται ετησίως σε δειγματοληπτικό έλεγχο ανέρχεται σε τουλάχιστον 30%. Κατ΄ ακολουθίαν, η αναφορά στο άνω ποσοστό πρέπει να διατηρηθεί και στο άρθρο 89 παρ. 6 του ν. 5105/2024.
Α.5. Άρθρο 105 του Ν/Σ: Τροποποίηση του άρθρου 94 του ν. 5105/2024
Εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική η νομοθετική διασφάλιση της δυνατότητας άμεσης καταβολής της ενίσχυσης για εκκρεμή επενδυτικά του ν. 4487/2017. Ωστόσο, η σχετική πρόβλεψη καθίσταται εύλογο και αναγκαίο όπως συμπεριλάβει και τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 για τα οποία υποβλήθηκαν αιτήσεις υπαγωγής από την 01.01.2024 έως 09.05.2024 (πρβλ. πρότασή μας υπό Β.1. κατωτέρω).
Β. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΑΠΟΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΛΟΙΠΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 5105/2024.
Σε μια συνετή και ρεαλιστική βάση, και με γνώμονα την αποτελεσματική υποστήριξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα έστω σε βραχυπρόθεσμη βάση και στο πλαίσιο των υφιστάμενων δυνατοτήτων και αντικειμενικών δεδομένων, προκρίνονται κατά προτεραιότητα ως αναγκαίες οι κατωτέρω τροποποιήσεις του ν. 5105/2024 με το παρόν Ν/Σ:
Β.1. Άρθρο 105 του Ν/Σ: Χρόνος καταβολής της ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 με υποβολή αιτήσεων υπαγωγής μεταξύ 01.01.2024 και 09.05.2024 – συνιστώμενες νομοτεχνικές βελτιώσεις.
Στο μεταβατικό άρθρο 94 του ν. 5105/2024 απαιτούνται πρόσθετες νομοτεχνικές βελτιώσεις για την αποκατάσταση της τρωθείσας εμπιστοσύνης φορέων εκκρεμών επενδυτικών σχεδίων του ν. 4487/2017, οι οποίοι υπέβαλαν αιτήσεις υπαγωγής κατά το διάστημα 01.01.2024 έως 09.05.2024.
Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη ότι: (i) υπό το νέο πλαίσιο τα επενδυτικά σχέδια δεν θα μπορούν πλέον να εισπράξουν τα ποσά των ενισχύσεων πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία λήξης αυτών στην απόφαση ένταξης, (ii) σύμφωνα με τις μεταβατικές διαταξεις του 5105/2024 και της ΚΥΑ 6376/2025, εκκρεμή επενδυτικά του ν. 4487/2017 τα οποία υποβάλλουν αίτημα ελέγχου μετά την έκδοση της ΚΥΑ 6376/2025, θα πρέπει να ελεγχθούν με βάση το νέο πλαίσιο, (iii) η προτεινόμενη με το Ν/Σ προσθήκη νέας παρ. 12 στο άρθρο 94 του ν. 5105/2024 αφορά μόνο σε επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 01.01.2022 και μέχρι 31.12.2023, ενώ (iv) εξακολουθεί να διατηρείται σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 94 παρ. 6 του ν. 5105/2024, σύμφωνα με την οποία «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από την 1η Ιανουαρίου 2024, η αίτηση για ορισμό ορκωτού λογιστή δεν μπορεί να υποβληθεί πριν από την ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής»,
Παρέπεται ότι, καταρχήν κωλύεται νομικά η καταβολή της ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια του ν. 4487/2017 με ημερομηνία υποβολής αίτησης υπαγωγής από 1η Ιανουαρίου 2024 έως και την 9η Μαΐου 2024 (τελευταία ημέρα λειτουργίας της πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων) πριν την ημερομηνία λήξης τους που δηλώθηκε στην αίτηση υπαγωγής. Μάλιστα, ειδικά και μόνον για τους φορείς αυτούς, αποκλείεται ακόμη και η δυνατότητα υποβολής αιτήματος ορισμού ορκωτού ελεγκτή και αίτησης ελέγχου πριν τη δηλωθείσα στην αίτηση υπαγωγή ημερομηνία λήξης του επενδυτικού σχεδίου (περιορισμός που σημειωτέον δεν υφίσταται ούτε για τα νέα επενδυτικά σχέδια που θα υπαχθούν στο καθεστώς ενίσχυσης GRGR – FTV του ν. 5105/2024).
Δεδομένου όμως ότι η συγκεκριμένη νομική κατάσταση παραβιάζει κατάφωρα τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη και την ίση μεταχείριση των φορέων των άνω επενδυτικών σχεδίων, οι οποίοι – όπως ακριβώς και οι φορείς με αιτήσεις υπαγωγής μεταξύ 01.01.2022 και 31.12.2023 – δήλωσαν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης των επενδυτικών τους σχεδίων στην αίτηση υπαγωγής εν πλήρει πεποιθήσει της νομοκανονιστικά τότε προβλεπόμενης δυνατότητας είσπραξης της ενίσχυσης και σε συντομότερο χρόνο, με το άρθρο 105 του Ν/Σ προτείνεται συνδυαστικά να προβλεφθούν:
(α) η κατάργηση της παρ. 6 του άρθρου 94 του ν. 5105/2024, και
(β) η αναμόρφωση της παρ. 12 του ν. 5105/2024 (παρ. 11 κατόπιν αναρίθμησης) ως ακολούθως: «Για τα επενδυτικά σχέδια για τα οποία έχει υποβληθεί αίτηση υπαγωγής από 1ης.1.2022 μέχρι και την 09.05.2024, οι αιτήσεις καταβολής ενίσχυσης δύνανται να υποβάλλονται και νωρίτερα της ημερομηνίας λήξης του επενδυτικού σχεδίου που έχει δηλωθεί στην αίτηση υπαγωγής. Τα ποσά ενίσχυσης καταβάλλονται εφόσον υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι από την Χορηγούσα Αρχή.»
Β.2. Τροποποίηση του άρθρου 27 παρ. 1 του ν. 5105/2024 προκειμένου να δοθεί δυνατότητα ορισμού αλλοδαπού δικαιούχου της ενίσχυσης σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής.
Σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 1(α) του ν. 5105/2024 σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής «η αίτηση ένταξης χρηματοδότησης υποβάλλεται από επιχείρηση παραγωγής που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και η ενίσχυση παρέχεται εξ ολοκλήρου σε αυτήν σύμφωνα με τους όρους του παρόντος». Λόγω της άνω πρόβλεψης, Ελληνικές ΜΜΕ που συμμετέχουν σε διασυνοριακές παραγωγές αδυνατούν να ορίσουν δικαιούχο της ενίσχυσης αλλοδαπό συμπαραγωγό, με αποτέλεσμα να μη μπορούν σε καμία περίπτωση να υπαχθούν στη Δράση Α’ και να μην έχουν έτσι καμίαν απολύτως πρόσβαση στα κονδύλια του ΕΠΑ. Ο νομικός αυτός περιορισμός καθιστά κενό γράμμα την πρόβλεψη κατανομής κονδυλίων του ΕΠΑ ιδίως στην κατηγορία οπτικοακουστικών έργων (α) του άρθρου 26 παρ. 2 του ν. 5105/2024, την προμετωπίδα της Ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής. Αποτελεί έτσι τροχοπέδη για την αποτελεσματική ενίσχυση του Ελληνικού Κινηματογράφου, της βιτρίνας της οπτικοακουστικής βιομηχανίας της χώρας μας στο εξωτερικό, που στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε παραγωγές Ελληνικών ΜΜΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, στον ευρύτερο σχεδιασμό του ΕΚΚΟΜΕΔ και της Ελληνικής Κυβέρνησης για την προσέλκυση αλλοδαπών επενδύσεων σε όλες τις κατηγορίες οπτικοακουστικών έργων, παρίσταται εύλογο και αναγκαίο όπως προταχθεί η κατεπείγουσα άρση του άνω νομικού περιορισμού που σημειωτέον αφορά στην κατηγορία οπτικοακουστικών έργων με τον συντριπτικά μεγαλύτερο βαθμό εξωστρέφειας και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, ήτοι την κατηγορία (α) του άρθρου 26 παρ. 2 του ν. 5105/2024. Τούτο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει, παραπλεύρως, και σε μερική αντιστάθμιση των σοβαρότατων δυσχερειών αξιοποίησης των κονδυλίων της Δράσης Β’ από Ελληνικές ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον κινηματογράφο λόγω των περιορισμών του ειδικού πλαισίου ΕΣΠΑ.
Κατόπιν αυτών, προτείνεται η αντικατάσταση του άρθρου 27 παρ.1 του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«Δικαιούχοι της ενίσχυσης των καθεστώτων CRGR-FTV και CRGR-Animate δύνανται να είναι: (α) Είτε οι επιχειρήσεις, που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα, είτε θα δραστηριοποιηθούν στην ελληνική επικράτεια κατά τη στιγμή της αίτησης ένταξης και μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών δειγματοληπτικού ελέγχου και λειτουργούν με σκοπό την παραγωγή ή την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων ή έργων κινουμένων σχεδίων, (β) Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις παραγωγής οπτικοακουστικών έργων που έχουν τη μόνιμη εγκατάστασή τους ή την καταστατική τους έδρα σε κράτη που δεν εντάσσονται στην έννοια των μη συνεργάσιμων κρατών, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 65 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167), εφόσον για τους σκοπούς του παρόντος συμβάλλονται με επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και λειτουργεί με σκοπό την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων ή μέρους αυτών ή την παραγωγή οπτικοακουστικών έργων ή έργων κινουμένων σχεδίων στο πλαίσιο διασυνοριακής παραγωγής, ήτοι παραγωγής που χρηματοδοτείται από περισσότερα του ενός κράτη-μέλη και στις οποίες συμμετέχουν παραγωγοί από περισσότερα του ενός κράτη-μέλη. Για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, η αίτηση ένταξης χρηματοδότησης υποβάλλεται από την επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη ή έχει υποκατάστημα ή θα δραστηριοποιηθεί στην ελληνική επικράτεια και λειτουργεί με σκοπό την παραγωγή ή την εκτέλεση παραγωγής οπτικοακουστικών έργων, η δε ενίσχυση παρέχεται στην επιχείρηση που ορίζεται ρητά, από τους συμβαλλομένους στην αίτηση ένταξης χρηματοδότησης, ως δικαιούχος αυτής. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ίδια επιλέξιμη δαπάνη για την απόκτηση παρόμοιου οφέλους στο πλαίσιο λειτουργίας της διασυνοριακής παραγωγής του οπτικοα-κουστικού έργου.».
Β.3. Τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 2 του ν. 5105/2024 – Εθνικό Ψηφιακό Αποθετήριο Οπτικοακουστικών Έργων.
Όπως επισημάνθηκε στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τη θέσπιση του ν. 5105/2024, για τους ιδιώτες κυρίους, κατόχους ή νομείς υλικών φορέων οπτικοακουστικών έργων, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα αυτών (ως παραγωγών, συμπαραγωγών κλ.π.) η υποχρέωση παράδοσης αντιτύπων, που θεσπίζει η παρ. 2 του άρθρου 42 παρ.2 του ν. 5105/2024, είναι προδήλως αντισυνταγματική. Ειδικά, μάλιστα, επί διασυνοριακών παραγωγών, η επιβολή σχετικής υποχρέωσης στους αλλοδαπούς παραγωγούς ναρκοθετεί την αποτελεσματικότητα του Προγράμματος CRGR ως προς την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Ως εκ τούτου, για τους ιδιώτες δικαιούχους μόνο η προαιρετική παράδοση του υλικού φορέα δύναται να προβλεφθεί. Η υφιστάμενη διατύπωση της διάταξης προσκρούει στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα ιδιοκτησίας των δικαιούχων, νοούμενης τόσο ως εμπράγματο δικαίωμα επί των υλικών φορέων όσο και ως πνευματικής ιδιοκτησίας επί του ενσωματωμένου στον υλικό φορέα οπτικοακουστικού έργου. Κατόπιν αυτών, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 2 του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«2. Για την υλοποίηση του Εθνικού Ψηφιακού Αποθετηρίου Οπτικοακουστικών Έργων, ο παραγωγός εγχώριου οπτικοακουστικού έργου και κάθε άλλος κάτοχος ή νομέας εγχώριου πρωτότυπου υλικού φορέα οπτικοακουστικού έργου δύναται να παραδώσει στην Εταιρεία ένα αντίτυπο αυτού σε ψηφιακή μορφή ή σε φιλμ. Η δαπάνη αναπαραγωγής του αντιτύπου βαρύνει την Εταιρεία. Με την παραλαβή του αντιτύπου χορηγείται στους παραγωγούς ή κατόχους/νομείς βεβαίωση κατάθεσης. Η παράδοση αντιτύπου του έργου δεν παρέχει στην Εταιρεία εξουσίες εκμετάλλευσης αυτού, πλην εκείνων που είναι αναγκαίες για τους σκοπούς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο.».
Β.4. Τροποποίηση του άρθρου 32 παρ. 3 περ. (α) του ν. 5105/2024 (ρητή αποσαφήνιση περί της δυνατότητας αύξησης του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής καθώς και προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον μειώνονται οι συνολικές επιλέξιμες δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου).
Β.4.1. Δυνατότητα αύξησης του συνολικού (μη επιλέξιμου) προϋπολογισμού της παραγωγής:
Η αρμόδια υπηρεσία του ΕΚΚΟΜΕΔ για την πιστοποίηση της λήξης των επενδυτικών σχεδίων παγίως θεωρεί ότι η αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού της παραγωγής (σημ: όχι των συνολικών επιλέξιμων δαπανών) σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται. Η άποψη αυτή δεν είναι νομικά ορθή. Αύξηση του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής απαγορεύεται μόνο σε περίπτωση αύξησης του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 3ε του ν. 5105/2024. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις επιτρέπεται στους Φορείς, και δη χωρίς να απαιτείται υποβολή αιτήματος τροποποίησης, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι η αύξηση του προϋπολογισμού δεν οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων κατά το άρθρα 54 παρ. 6 και 7 του ΓΑΚ 651/2014 και 24 παρ. 2 του ν. 5105/2024 (γεγονός που βεβαιώνεται στο πλαίσιο του ελέγχου του επενδυτικού σχεδίου).
Ειδικότερα, ο λόγος για τον οποίο περιλαμβάνεται ο συνολικός προϋπολογισμός της παραγωγής στην απόφαση ένταξης είναι ο υπολογισμός του ποσοστού σώρευσης των κρατικών ενισχύσεων και του ύψους των επιλέξιμων δαπανών ως ποσοστού επί του συνολικού προϋπολογισμού (έως 80%) σε συμμόρφωση με τον ΓΑΚ 651/2014. Ως προς το τελευταίο, σημειώνεται ότι, το ύψος των επιλέξιμων δαπανών αφενός και το ύψος του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής αφετέρου, αποτελούν αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη – όσο αυξάνεται ο συνολικός προϋπολογισμός τόσο μειώνεται το ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών που περιλαμβάνονται σε αυτόν. Συνεπώς, κίνδυνος υπέρβασης του ποσοστού 80% δεν υφίσταται σε καμία περίπτωση.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού της παραγωγής δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των στοιχείων που πιστοποιούνται από τις Επιτροπές Αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης (άρθρο 9 παρ. 5 της ΚΥΑ 6376/2025 για το καθεστώς ενίσχυσης CRGR – FTV). Συνεπώς, δεν αποτελεί οργανικά ουσιώδες στοιχείο της απόφασης υπαγωγής, η δε συμπερίληψή του σε αυτήν γίνεται αποκλειστικά όπως προεκτέθηκε για λόγους υπολογισμού του ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων και του ποσοστού των επιλέξιμων δαπανών.
Τρίτο και κυριότερο, η απαγόρευση αύξησης του μη επιλέξιμου προϋπολογισμού της παραγωγής κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου σημαίνει, επί διασυνοριακών παραγωγών, πολύ απλά, ότι το ΕΚΚΟΜΕΔ επιβάλλει κατ’ ουσίαν στους αλλοδαπούς παραγωγούς την υποχρέωση να μην προβαίνουν σε καμίαν αύξηση των δαπανών που υλοποιούν σε τρίτα κράτη – μέλη, ακόμη και αν έχουν τη σχετική δυνατότητα βάσει των προγραμμάτων ενίσχυσης που έχουν θεσπιστεί και λειτουργούν στα εν λόγω κράτη – μέλη. Η επιβολή όμως τέτοιας υποχρέωσης αντίκειται στο άρθρο 54 του ΓΑΚ 651/2014, αφού συνιστά υπέρβαση των υποχρεώσεων εδαφικότητας που δύνανται να επιβάλουν τα κράτη – μέλη, γεγονός που προκαλεί σημαντική στρέβλωση του ανταγωνισμού στη σχετική αγορά.
Β.4.2. Δυνατότητα προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης σε περίπτωση μείωσης των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου – μη απαίτηση υποβολής αιτήματος τροποποίησης:
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 3ε του ν. 5105/2024 «3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά:…. (ε) Σε αύξηση του προϋπολογισμού των επιλέξιμων δαπανών έως το ποσοστό του δέκα τοις εκατό (10%) εντός του εγκεκριμένου προϋπολογισμού της παραγωγής σε περιπτώσεις απρόβλεπτων καταστάσεων». Συνεπώς, τυχόν νέες δαπάνες των φορέων που δεν οδηγούν σε αύξηση του προϋπολογισμού επιλέξιμων δαπανών δεν θεωρούνται τροποποιήσεις της περ. (ε) και, μάλιστα, σε περίπτωση μείωσης του ύψους των συνολικών επιλέξιμων δαπανών, δεν θεωρούνται ούτε τροποποιήσεις υπαγόμενες στην περίπτωση (α) για την αύξηση των δαπανών ανά κατηγορία άνω του 20%. Κατόπιν αυτών, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 32 παρ. 3 περ. (α) του ν. 5105/2024 ως ακολούθως:
«3. Αίτηση για τροποποίηση όρων ένταξης επενδυτικού σχεδίου δύναται να αφορά αποκλειστικά: (α) Σε εσωτερική αυξομειωτική ανακατανομή των κατηγοριών επιλέξιμων δαπανών που περιλήφθηκαν στο επενδυτικό σχέδιο που εγκρίθηκε, εφόσον η αύξηση υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης. Στην περίπτωση που υπάρχει μείωση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης χωρίς αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης ή στην περίπτωση που παρά την αύξηση άνω του 20% ανά κατηγορία επιλέξιμης δαπάνης οι λοιπές μειωτικές μεταβολές ανά κατηγορία δεν οδηγούν σε αύξηση της συνολικής ενίσχυσης του επενδυτικού σχεδίου, δεν απαιτείται αίτημα τροποποίησης. Αίτημα τροποποίησης δεν απαιτείται και στις ακόλουθες περιπτώσεις: (i) σε περίπτωση αύξησης των μη επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου, (ii) σε περίπτωση προσθήκης νέας επιλέξιμης δαπάνης εφόσον παρά την προσθήκη αυτή υφίσταται μείωση των συνολικών επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου….».
B.5. Προσθήκη ρητής πρόβλεψης στο άρθρο 33 παρ. 1 του ν. 5105/2025 σχετικά με τη δυνατότητα επαλήθευσης και πιστοποίησης της λήξης επενδυτικών σχεδίων στην Ελλάδα τα οποία αφορούν σε διασυνοριακές παραγωγές με εκκρεμείς -κατά τον χρόνο του ελέγχου- εργασίες μεταπαραγωγής σε άλλα κράτη – μέλη.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν, έχουν ανακύψει περιπτώσεις διασυνοριακών παραγωγών στις οποίες η αρμόδια υπηρεσία του ΕΚΚΟΜΕΔ, παρότι το επενδυτικό σχέδιο είχε ολοκληρωθεί κανονικά στην Ελλάδα, δεν αποδέχθηκε την υποβολή αιτημάτων ελέγχου πριν τη λήξη των εργασιών μεταπαραγωγής στα άλλα κράτη – μέλη. Αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής είναι οι συγκεκριμένοι φορείς να μη δύνανται να εισπράξουν εγκαίρως τα χρήματα της ενίσχυσης, ώστε να ανταποκριθούν στις ανειλημμένες οικονομικές υποχρεώσεις τους έναντι τρίτων στο πλαίσιο της υλοποίησης των επενδυτικών τους σχεδίων.
Πράγματι, στο ισχύον νομοκανονιστικό πλαίσιο δεν υφίσταται ειδική διάταξη περί του τρόπου υπολογισμού της έντασης των ληφθεισών κρατικών ενισχύσεων επί εργασιών διασυνοριακής παραγωγής που ναι μεν έχουν ολοκληρωθεί στην Ελλάδα, πλην όμως βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη σε λοιπά κράτη – μέλη κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης ελέγχου (στην πράξη επειδή τα γυρίσματα γίνονται στην Ελλάδα ενώ οι εργασίες μεταπαραγωγής στο εξωτερικό).
Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση, η οποία δυστυχώς έχει αφεθεί νομοκανονιστικά αρρύθμιστη. Στο πλαίσιο αυτό, για λόγους ασφάλειας δικαίου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι: (i) σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 5105/2024 ως επενδυτικό σχέδιο ορίζεται η παραγωγή αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου που υλοποιείται στην Ελληνική Επικράτεια (συνεπώς δεν θεωρούνται τμήμα του επενδυτικού σχεδίου τυχόν εργασίες οι οποίες δεν υλοποιούνται στην Ελληνική επικράτεια), (ii) η έννοια του αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου (ενός έργου δηλαδή που ήδη από το σενάριο έχει αρχή, μέση και τέλος) δεν πρέπει να συγχέεται με την ολοκλήρωση των εργασιών της μεταπαραγωγής, (iii) η αίτηση ελέγχου του άρθρου 33 παρ. 1 του ν. 5105/2024 υποβάλλεται το αργότερο εντός εξαμήνου από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου (δηλαδή την ολοκλήρωση των εργασιών παραγωγής στην Ελλάδα) και συνεπώς σε περίπτωση εκκρεμουσών εργασιών μεταπαραγωγής στο εξωτερικό υφίσταται κίνδυνος απώλειας της ενίσχυσης του CRGR για τον δικαιούχο, και (iv) τα οριζόμενα στο άρθρο 54 του ΓΑΚ 651/2024 επιτρέπουν στο στάδιο του ελέγχου τον υπολογισμό του ποσοστού σώρευσης κρατικών ενισχύσεων επί του συνόλου του προϋπολογισμού της παραγωγής, ακόμη και αυτού που πρόκειται να υλοποιηθεί,
Παρίσταται αναγκαία και εύλογη για τη διασφάλιση των φορέων η προσθήκη νέου εδαφίου στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 5105/2024 ως κατωτέρω πρόταση:
«1. Η επαλήθευση για την πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου στα καθεστώτα ενίσχυσης CRGR-FTV και CRGR-Animate γίνεται με αίτηση της αιτούσας επιχείρησης προς τη Χορηγούσα Αρχή στο πληροφοριακό σύστημα που ορίζεται από την τελευταία σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο εντός έξι (6) μηνών από τη λήξη του επενδυτικού σχεδίου, ήτοι από την ημερομηνία αίτησης για έλεγχο από ορκωτό λογιστή ή από την ημερομηνία της περ. (γ) της παρ. 3 του άρθρου 32. Αλλαγή της ημερομηνίας λήξης επενδυτικού σχεδίου, η οποία έχει εγκριθεί με την απόφαση ένταξης χρηματοδότησης επιτρέπεται μόνο για παράταση αυτής σύμφωνα με την περ. (γ) της παρ. 3 του άρθρου 32. Σε περίπτωση διασυνοριακής παραγωγής, η επαλήθευση για την πιστοποίηση της λήξης επενδυτικού σχεδίου διενεργείται ακόμη και αν δεν έχουν ολοκληρωθεί τυχόν εργασίες μεταπαραγωγής εκτός της Ελληνικής επικράτειας.»