Άρθρο 70
Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων σε επιφάνεια μέχρι ποσοστού σαράντα τοις εκατό (40%) του συνόλου της επιφάνειας του κοινόχρηστου, λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
Άρθρο 71
Λειτουργικοί περιορισμοί για την αύξηση των περιθωρίων ισχύος των σταθμών του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου – Τροποποίηση άρθρου 10 ν. 4951/2022
Στο άρθρο 10 του ν. 4951/2022 (Α΄129), περί λειτουργικών περιορισμών για την αύξηση των περιθωρίων ισχύος σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου: α) στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 προστίθενται οι λέξεις «κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.),», β) η παρ. 6 αντικαθίσταται, γ) στο πρώτο εδάφιο της παρ. 12, προστίθενται οι λέξεις «κατόπιν εισήγησης του αρμόδιου Διαχειριστή και σύμφωνης γνώμης της Ρ.Α.Α.Ε.Υ.», δ) προστίθενται παρ. 5Α, 8Α, 16 και 17, ε) στις παραπομπές του τελευταίου εδαφίου της παρ. 13, προστίθεται η παρ. 5Α, και το άρθρο 10 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 10
Λειτουργικοί περιορισμοί για αύξηση των περιθωρίων ισχύος σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού – Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου
- Κατά τον προσδιορισμό περιθωρίων ισχύος σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) σε περιοχές του Συστήματος και του Δικτύου και τη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης, προκειμένου για τη βέλτιστη αξιοποίηση των υποδομών Συστήματος και Δικτύου και για τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας απορρόφησης ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., ο αρμόδιος Διαχειριστής δύναται να λαμβάνει υπόψη τη δυνατότητα επιβολής περιορισμών έγχυσης της παρ. 2, για λόγους που σχετίζονται με την επάρκεια και ασφάλεια λειτουργίας του τοπικού συστήματος και δικτύου.
- Οι προσφορές και οι συμβάσεις σύνδεσης σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου δύνανται να περιλαμβάνουν ειδικούς όρους, οι οποίοι επιτρέπουν την επιβολή λειτουργικών περιορισμών στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας και ισχύος («περιορισμοί έγχυσης»), εφόσον έτσι επιτυγχάνεται η βέλτιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου δυναμικού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και των υποδομών Συστήματος και Δικτύου, καθιστώντας δυνατή τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας απορρόφησης ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.. Οι περιορισμοί έγχυσης, οι οποίοι λαμβάνονται υπόψη, αναφορικά με τη συμμετοχή των σταθμών αυτών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, δύνανται να αφορούν:
α) Μόνιμο περιορισμό της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού σε σχέση με την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων του.
β) Περιορισμούς της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού για προκαθορισμένες χρονικές περιόδους εντός της κάθε ημέρας κατανομής.
γ) Περιορισμούς που καθορίζονται από τους Διαχειριστές με βάση την εκτιμώμενη κατάσταση λειτουργίας του τοπικού συστήματος ή δικτύου.
δ) Περιορισμούς που ενεργοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, σε έκτακτες καταστάσεις ή αν η εγχεόμενη παραγωγή δημιουργεί πρόβλημα στη διατήρηση του ισοζυγίου παραγωγής – ζήτησης ή στη διατήρηση συνθηκών διασφάλισης της ευσταθούς λειτουργίας του δικτύου, μέσω αυτόματων συστημάτων προστασίας και ελέγχου, οι οποίοι δύναται να οδηγούν ακόμη και στην αποσύνδεση του σταθμού.
Οι ως άνω περιορισμοί εφαρμόζονται ανεξάρτητα και επιπλέον περιορισμών ή απορρίψεων προσφορών έγχυσης που προκύπτουν στο πλαίσιο της συμμετοχής των σταθμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
- Με την εφαρμογή των περιορισμών έγχυσης των περ. α) και β) της παρ. 2 δεν δύναται να επιβληθεί μείωση της μέγιστης ισχύος παραγωγής των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., η οποία να οδηγεί σε περιορισμό της εγχεόμενης ενέργειας υψηλότερο από το πέντε τοις εκατό (5%) της ετήσιας δυνατότητας παραγωγής ενέργειας των σταθμών αυτών. Ως βάση αναφοράς για τον υπολογισμό του πρώτου εδαφίου, λαμβάνεται υπόψη η ετήσια δυνατότητα παραγωγής ενέργειας σταθμού αναφοράς, αντίστοιχης τεχνολογίας.
- Με την εφαρμογή των περιορισμών έγχυσης των περ. γ) και δ) της παρ. 2 δύναται να επιβάλλεται κατά προτεραιότητα μείωση της μέγιστης ισχύος παραγωγής των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., η οποία να οδηγεί έως και σε πλήρη περιορισμό της εγχεόμενης ενέργειάς τους. Κατά παρέκκλιση του πρώτου εδαφίου, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), δύναται να καθορίζονται ειδικές κατηγορίες έργων Α.Π.Ε./Σ.Η.Θ.Υ.Α., για τις οποίες εφαρμόζεται μέγιστο όριο περιορισμών έγχυσης για λόγους τοπικής συμφόρησης, όπως αυτό το όριο προσδιορίζεται με την ίδια απόφαση.
- Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν εισήγησης του αρμόδιου Διαχειριστή και γνώμης της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., εξειδικεύεται το πλαίσιο εφαρμογής των περιορισμών της παρ. 2, ποσοτικοποιούνται οι περιορισμοί των περ. α) και β) της παρ. 2 και ρυθμίζεται κάθε άλλο σχετικό θέμα.
5Α. Με αποφάσεις της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., κατόπιν εισήγησης καθενός από τους Διαχειριστές του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Σ.Μ.Η.Ε.) και των Δικτύων Διανομής, εξειδικεύεται το πλαίσιο των λειτουργικών περιορισμών των περ. γ) και δ) της παρ. 2 και των περ. β) και γ) της παρ. 13 που είναι αναγκαίοι για τη σύνδεση νέων σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., Σταθμών Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, Υβριδικών Σταθμών και σταθμών των παρ. 11Α και 11Β του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α’ 92) σε περιοχές με περιορισμένη δυνατότητα απορρόφησης νέας ισχύος, που λαμβάνονται υπόψη από τους διαχειριστές κατά τη χορήγηση Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης και τη σύναψη Συμβάσεων Σύνδεσης. Οι Διαχειριστές του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και των Δικτύων Διανομής υποβάλλουν τις εισηγήσεις τους στη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. μέχρι την 31η Μαρτίου 2025, η οποία εκδίδει τις σχετικές αποφάσεις εντός τριών (3) μηνών. Οι λειτουργικοί περιορισμοί που καθορίζονται με τις αποφάσεις της παρούσας, εφαρμόζονται σε όλους τους σταθμούς που λαμβάνουν οριστικές προσφορές σύνδεσης ή συνάπτουν συμβάσεις σύνδεσης με τους αρμόδιους διαχειριστές από την έναρξη ισχύος των σχετικών αποφάσεων της Ρ.Α.Α.Ε.Υ.. Οι εν λόγω λειτουργικοί περιορισμοί δύνανται να αναθεωρούνται με νεότερη απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., κατόπιν εισήγησης του αρμόδιου Διαχειριστή, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη νέες δυνατότητες απορρόφησης ισχύος των δικτύων. Οι εκάστοτε αναθεωρημένοι λειτουργικοί περιορισμοί δύνανται να εφαρμόζονται και σε σταθμούς για τους οποίους, κατά τον χρόνο αναθεώρησης των περιορισμών, έχουν ήδη χορηγηθεί οριστικές προσφορές σύνδεσης ή έχουν συναφθεί συμβάσεις σύνδεσης, όπως οι σταθμοί αυτοί προσδιορίζονται με τις αποφάσεις της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., εφόσον η εφαρμογή τους είναι ευνοϊκότερη σε σχέση με τους όρους που τους έχουν ήδη χορηγηθεί και εφαρμόζονται.
- Με απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., κατόπιν εισήγησης του αρμόδιου Διαχειριστή, καθορίζονται η μεθοδολογία εφαρμογής των περιορισμών έγχυσης των περ. γ) και δ) της παρ. 2 και των περ. β) και γ) της παρ. 13, η παρακολούθηση της εφαρμογής τους και η επιβολή χρεώσεων και κυρώσεων μη συμμόρφωσης προς τους περιορισμούς έγχυσης των παρ. 2 και 13.
- Οι παρ. 1 και 2 εφαρμόζονται για σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν λάβει ή λαμβάνουν οριστική προσφορά σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, εξαιρουμένων των σταθμών που λειτουργούν ή έχουν υποβάλει ή θα υποβάλλουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022 δήλωση ετοιμότητας του άρθρου 4α του ν. 4414/2016 (Α΄149) ή έχουν επιλεγεί πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος για ένταξη σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών του άρθρου 7 του ν. 4414/2016 ή εξαιρούνται των ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών του άρθρου 7 του ν. 4414/2016 και μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος είτε έχουν συνάψει σύμβαση σύνδεσης είτε έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για σύμβαση σύνδεσης στον αρμόδιο Διαχειριστή.
- Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παρ. 5, ο αρμόδιος Διαχειριστής εκδίδει οριστικές προσφορές σύνδεσης που περιλαμβάνουν ειδικούς όρους αναφορικά με τη δυνατότητα εφαρμογής περιορισμών έγχυσης, χωρίς υπέρβαση των ορίων που τίθενται σωρευτικά στις παρ. 3 και 4.
8Α. Μέχρι την έκδοση των αποφάσεων της παρ. 5Α, οι Διαχειριστές του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και των Δικτύων Διανομής χορηγούν οριστικές προσφορές σύνδεσης και συνάπτουν συμβάσεις σύνδεσης, με ειδικούς όρους για τη δυνατότητα εφαρμογής περιορισμών στην εγχεόμενη ή απορροφώμενη ενέργεια, σύμφωνα με τις περ. γ) και δ) της παρ. 2 και τις περ. β) και γ) της παρ. 13. Με την έκδοση των αποφάσεων της παρ. 5Α, οι περιορισμοί του πρώτου εδαφίου αντικαθίστανται, εφόσον είναι δυσμενέστεροι, άλλως διατηρούνται.
- Κατ’ εξαίρεση των οριζόμενων στο παρόν, είναι δυνατό να εκδίδονται προσφορές σύνδεσης με περιορισμούς που οδηγούν σε μόνιμο περιορισμό της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού σε σχέση με την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων του που θα οδηγεί σε μεγαλύτερο ποσοστό από το αναφερόμενο στην παρ. 3, κατ’ εφαρμογή των κριτηρίων της απόφασης του άρθρου 89.
- Κατά τη λειτουργία των σταθμών, ο αρμόδιος Διαχειριστής ελέγχει τη συμμόρφωση του Παραγωγού με τους ειδικούς όρους που περιλαμβάνονται στις σχετικές προσφορές σύνδεσης και συμβάσεις σύνδεσης σχετικά με την εφαρμογή των περιορισμών έγχυσης, καθώς και αναφορικά με την εγκατεστημένη ισχύ του σταθμού, όπως αυτή ορίζεται στην οικεία Σύμβαση Σύνδεσης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του παραγωγού με τους περιορισμούς, ο αρμόδιος Διαχειριστής επιβάλλει χρεώσεις μη συμμόρφωσης, όπως αυτές καθορίζονται με την απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. της παρ. 6.
- Οι αρμόδιοι Διαχειριστές μεριμνούν για την εφαρμογή των κανόνων διαχείρισης που εξασφαλίζουν ελάχιστο επίπεδο περιορισμών έγχυσης σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και δίκαιη κατανομή αυτών, μεταξύ των παραγωγών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. ελέγχει την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω κανόνων.
- Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν εισήγησης του αρμόδιου Διαχειριστή και σύμφωνης γνώμης της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., δύναται να τροποποιείται το ποσοστό της παρ. 3. Η απόφαση του πρώτου εδαφίου βασίζεται σε μελέτη κόστους οφέλους και λαμβάνει υπόψη το επίπεδο διείσδυσης ενέργειας Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που επιτυγχάνεται. Αν με την απόφαση αυτή καθοριστεί νέο αυξημένο ποσοστό περιορισμών, αυτό αφορά σταθμούς για τους οποίους χορηγούνται οριστικές προσφορές σύνδεσης μετά την έκδοσή της.
- Κατά την εξέταση αιτημάτων για χορήγηση οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας της περ. (λια) της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4001/2011 (Α΄179), λαμβάνεται μέριμνα ώστε η λειτουργία των σταθμών αυτών να μην περιορίζει τη χωρητικότητα των ηλεκτρικών δικτύων για υποδοχή δυναμικού παραγωγής Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.. Στις σχετικές οριστικές Προσφορές Σύνδεσης περιλαμβάνονται ειδικοί όροι που δύνανται να αφορούν:
α) Περιορισμούς της μέγιστης ισχύος έγχυσης ή απορρόφησης σε προκαθορισμένες χρονικές περιόδους εντός της κάθε ημέρας κατανομής.
β) Περιορισμούς που καθορίζονται από τους Διαχειριστές με βάση την εκτιμώμενη κατάσταση λειτουργίας του τοπικού συστήματος ή δικτύου.
γ) Περιορισμούς που ενεργοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, σε έκτακτες καταστάσεις, μέσω αυτόματων συστημάτων προστασίας και ελέγχου, οι οποίοι μπορεί να οδηγούν ακόμη και στην αποσύνδεση του σταθμού.
Η συμμετοχή των σταθμών του πρώτου εδαφίου στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας τελεί υπό τους περιορισμούς των περ. α) έως γ).
Με τις αποφάσεις των παρ. 5, 5Α και 6 καθορίζεται και εξειδικεύεται αντιστοίχως κάθε αναγκαίο ζήτημα για την εφαρμογή των περιορισμών έγχυσης/απορρόφησης της παρούσας παραγράφου.
- Η επιτροπή του άρθρου 12 του ν. 4414/2016, κατά τις εισηγήσεις της προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνει υπόψη τους περιορισμούς που τίθενται με το παρόν άρθρο.
- Οι προβλέψεις του παρόντος αποτελούν ειδικό πλαίσιο εφαρμογής αναφορικά με τη δυνατότητα, τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία επιβολής των σχετικών περιορισμών και κατισχύουν κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης.
- Για όλα τα θέματα που άπτονται αξιώσεων αποζημιώσεων για λειτουργικούς περιορισμούς, που επιβάλλονται από τους αρμόδιους διαχειριστές για λόγους ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος ή του δικτύου ή λόγω τοπικής συμφόρησης, εφαρμόζεται αποκλειστικά το άρθρο 10Γ.
- Μέχρι τη θέσπιση πλαισίου για τη σύναψη ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης, σύμφωνα με το άρθρο 6α της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, «σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ» (L 158), οι αρμόδιοι Διαχειριστές συνεχίζουν τη χορήγηση προσφορών σύνδεσης σύμφωνα με τους όρους του παρόντος, ανεξαρτήτως της ύπαρξης διαθέσιμου περιθωρίου απορρόφησης ισχύος.».
Άρθρο 72
Απαλλαγή ευθύνης διαχειριστών για περικοπές έγχυσης και απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας για λόγους ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος και του δικτύου – Προσθήκη άρθρου 10Γ στον ν. 4951/2022
Στον ν. 4951/2022 (Α΄129) προστίθεται άρθρο 10Γ ως εξής:
«Άρθρο 10Γ
Απαλλαγή ευθύνης διαχειριστών για περικοπές έγχυσης και απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας για λόγους ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος και του δικτύου
- Οι αρμόδιοι διαχειριστές Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Σ.Μ.Η.Ε.) και Δικτύων Διανομής δεν ευθύνονται έναντι των κατόχων σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού – Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), Σταθμών Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας ή Υβριδικών Σταθμών ή Σταθμών των παρ. 11Α και 11Β του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α’ 92) και δεν οφείλουν οποιαδήποτε αποζημίωση για την ενέργεια που δεν εγχέεται ή δεν απορροφάται από τους σταθμούς τους, λόγω των Εντολών Περιορισμού Έγχυσης που λαμβάνουν από τον Διαχειριστή του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. ή τον αρμόδιο Διαχειριστή Δικτύου, σύμφωνα με τα άρθρα 10 έως 10Β, που επιβάλλονται σε αυτούς: α) για λόγους διατήρησης των αναγκαίων εφεδρειών ή για άλλους λόγους ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος ή του δικτύου ή β) εξαιτίας τοπικής συμφόρησης.
- Ομοίως, οι αρμόδιοι διαχειριστές δεν οφείλουν οποιαδήποτε αποζημίωση για τη θετική και την αποθετική ζημία που υφίστανται οι Παραγωγοί, λόγω εφαρμογής των εντολών της παρ. 1, για την περίοδο που οι σταθμοί των εν λόγω Παραγωγών δεν διαθέτουν την τεχνική δυνατότητα να λαμβάνουν Εντολές Περιορισμού Έγχυσης: είτε α) από τον Διαχειριστή του Ε.Σ.Μ.Η.Ε., ή τον αρμόδιο Διαχειριστή Δικτύου, είτε β) από τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης που τους εκπροσωπούν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, για όσο χρόνο διαρκεί η προθεσμία του άρθρου 9Α, καθώς και μετά την εκπνοή αυτής, σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους με το ίδιο άρθρο.
- Ο αρμόδιοι διαχειριστές Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και Δικτύων Διανομής δεν ευθύνονται έναντι των κατόχων σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή των παραγωγών των ομάδων Μονάδων Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή των ιδιωτικών δικτύων μέσης τάσης και δεν καταβάλλουν αποζημίωση: α) για την ενέργεια που δεν εγχέεται λόγω εντολών περιορισμού έγχυσης του άρθρου 10Β, ακόμα και αν οι εντολές αυτές έχουν δοθεί πριν από τη δημοσίευση του παρόντος, καθώς και β) για τη θετική και αποθετική ζημία που υφίστανται οι Παραγωγοί λόγω εφαρμογής των ανωτέρω εντολών.».
Άρθρο 73
Κυρώσεις μη συμμόρφωσης στις απαιτήσεις εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη των τετρακοσίων κιλοβάτ – Αντικατάσταση παρ. 4 και προσθήκη παρ. 5 έως 9 στο άρθρο 9Α ν. 4951/2022
Στο άρθρο 9Α του ν. 4951/2022 (Α’ 129), περί εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), α) η παρ. 4 αντικαθίσταται, β) προστίθενται παρ. 5 ως 9, και οι παρ. 4 έως 9 διαμορφώνονται ως εξής:
«4. Στο πλαίσιο του παρόντος, οι κάτοχοι των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. υποβάλλουν στον αρμόδιο Διαχειριστή, εντός οκτώ (8) μηνών από τη γνωστοποίηση των ανωτέρω απαιτήσεων σε αυτούς, υπεύθυνη δήλωση συμμόρφωσης. Σε διαφορετική περίπτωση, επιβάλλονται κυρώσεις στους κατόχους των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., αρχικά ως χρεώσεις σύμφωνα με τις παρ. 5 έως 7, και, σε περίπτωση παρατεταμένης μη συμμόρφωσης, ως αποσύνδεση από το Δίκτυο, σύμφωνα με την παρ. 8.
Για τους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. εγκατεστημένης ισχύος μεγαλύτερης των τετρακοσίων κιλοβάτ (400 kW) που ενεργοποιούνται από τη δημοσίευση του παρόντος, απαιτείται η προηγούμενη εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων τηλεποπτείας και ελέγχου.
- Στους κατόχους σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη των τετρακοσίων κιλοβάτ (400 kW) και μικρότερη ή ίση του ενός μεγαβάτ (1 MW) και αυτοπαραγωγούς με ισχύ μεγαλύτερη των τετρακοσίων κιλοβάτ (400 kW), οι οποίοι δεν έχουν τηρήσει την προθεσμία συμμόρφωσης της παρ. 4, επιβάλλεται μηνιαίως χρέωση ανά παραχθείσα μεγαβατώρα ενέργειας για περίοδο που άρχεται από τη δημοσίευση του παρόντος και έως την υποβολή της δήλωσης συμμόρφωσης της παρ. 4. Η χρέωση υπολογίζεται ως η συνολική εγχεόμενη παραγωγή (σε MWh) επί μια μοναδιαία χρέωση (σε €/MWh), ως εξής:
α) για τους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με εν ισχύ σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης του ν. 4414/2016 (Α΄ 149) ή με σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας του άρθρου 12 του ν. 3468/2006 (Α´ 129) ή αντίστοιχη σύμβαση αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας προ του ν. 3468/2006, ως μοναδιαία χρέωση εφαρμόζεται ένα ποσοστό της Τιμής Αναφοράς της Σύμβασης που έχει συναφθεί με τον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε.),
β) για τους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. χωρίς σύμβαση εν ισχύ με τον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. ως μοναδιαία χρέωση εφαρμόζεται ένα ποσοστό της Ειδικής Τιμής Αγοράς (Ε.Τ.Α.) του μήνα στον οποίο αναφέρεται η κύρωση βάσει της υπό στοιχεία ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ.187480/7.12.2016 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 3955).
Η χρέωση υπολογίζεται ως το γινόμενο ενός ποσοστού (π) της Τιμής Αναφοράς ή Ε.Τ.Α. και της παραχθείσας ενέργειας για την εξεταζόμενη χρονική περίοδο:
Χρέωση = π Χ Τιμή Αναφοράς (ή Ε.Τ.Α.) Χ παραχθείσα ενέργεια.
- Το ποσοστό (π) της Τιμής Αναφοράς και της Ε.Τ.Α. της παρ. 5 προσαυξάνεται ανά μήνα καθυστέρησης συμμόρφωσης με την προθεσμία της παρ. 4, με βάση την κατηγορία του σταθμού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., ως εξής:
α) πέντε τοις εκατό (5%) για σταθμούς με εγκατεστημένη ισχύ, από εξακόσια κιλοβάτ (600 kW), έως και ένα μεγαβάτ (1 ΜW), των οποίων η σύνδεση ενεργοποιήθηκε μετά την 4η.7.2019,
β) τρία τοις εκατό ( 3%) για σταθμούς με εγκατεστημένη ισχύ, από τετρακόσια κιλοβάτ (400 kW), έως και εξακόσια κιλοβάτ (600 kW), των οποίων η σύνδεση ενεργοποιήθηκε μετά την 4η.7.2019,
γ) δύο κόμμα πέντε τοις εκατό (2,5%) για σταθμούς με εγκατεστημένη ισχύ, από τετρακόσια κιλοβάτ (400 kW), έως και ένα μεγαβάτ (1 MW), των οποίων η σύνδεση ενεργοποιήθηκε πριν από την 4η.7.2019.
Το ποσοστό δεν δύναται σε καμία εκ των περ. α), β) και γ), να υπερβαίνει το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%), ανεξαρτήτως των μηνών καθυστέρησης συμμόρφωσης με την προθεσμία της παρ. 4.
- α) Τα ποσά που αντιστοιχούν στη χρέωση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. για τα οποία βρίσκεται εν ισχύ Σύμβαση με τον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., υπολογίζονται και παρακρατούνται από αυτόν και αποτελούν έσοδο του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου. Για την υλοποίηση των υπολογισμών, ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε.) υποστηρίζει τον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. με όλα τα απαραίτητα δεδομένα, ιδίως σχετικά με την ενημέρωση για το σύνολο των σταθμών που δεν έχουν τηρήσει τις προθεσμίες συμμόρφωσης της παρ. 4, η οποία συνοδεύεται από τη συνολική εγχυθείσα ενέργεια για το διάστημα που αφορά η χρέωση.
Ο Κώδικας Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π (Β΄ 2307/2018) δύναται να τροποποιείται για την εφαρμογή της παρούσας.
β) Τα ποσά που αντιστοιχούν στη χρέωση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. για τα οποία δεν βρίσκεται εν ισχύ Σύμβαση με τον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., υπολογίζονται και χρεώνονται στους κατόχους των σταθμών από τον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. και διατίθενται ως πίστωση στον Υπολογαριασμό Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου. Η μη καταβολή των ανωτέρω ποσών από τους υπόχρεους συνεπάγεται την απενεργοποίηση της σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή σε διάστημα ενός (1) μήνα από την ημερομηνία που τα ποσά καταστούν ληξιπρόθεσμα. Ο αρμόδιος Διαχειριστής επανασυνδέει τους σταθμούς σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των δύο (2) μηνών από την ημερομηνία γνωστοποίησης σε αυτόν, από τον Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., ότι έχουν καταβληθεί τα οφειλόμενα ποσά.
- Εάν οι κάτοχοι των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. δεν υποβάλουν στον αρμόδιο, κατά περίπτωση Διαχειριστή, υπεύθυνη δήλωση συμμόρφωσης ή δεν τηρούν τις απαιτήσεις ελεγξιμότητας της παρ. 6 του άρθρου 10Β, εντός του χρόνου που ορίζεται στους Πίνακες 1 και 2, για σταθμούς ισχύος από τετρακόσια κιλοβάτ (400 kW), έως και ένα μεγαβάτ (1 MW), και της παρ. 6 του άρθρου 10Β, για σταθμούς ισχύος άνω του ένα μεγαβάτ (1 MW), ο αντίστοιχος Διαχειριστής απενεργοποιεί τη σύνδεση της εγκατάστασής τους με το Δίκτυο ή το Σύστημα, λόγω αποκλειστικής υπαιτιότητας του παραγωγού ή αυτοκαταναλωτή, μέχρι να επιβεβαιώσει τη συμμόρφωση με την απαίτηση. Ο αρμόδιος Διαχειριστής επανασυνδέει τους σταθμούς σε διάστημα όχι μεγαλύτερο των δύο (2) μηνών από την ημερομηνία επιβεβαίωσης της υποβολής δήλωσης συμμόρφωσης.
Το μέτρο της αποσύνδεσης εφαρμόζεται και σε περίπτωση υποβολής υπεύθυνης δήλωσης συμμόρφωσης, εφόσον διαπιστωθεί από τον αρμόδιο Διαχειριστή η αδυναμία συμμόρφωσης με τις εντολές περιορισμού που λαμβάνει ο σταθμός Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., από τον ίδιο ή μέσω του Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησής του ή απευθείας (σε περίπτωση απευθείας συμμετοχής στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας), σε δοκιμές πιστοποίησης που πραγματοποιούνται εντός δύο (2) μηνών από το πέρας των προθεσμιών των Πινάκων 1 και 2.
Πίνακας 1: Χρονικό περιθώριο σταθμών εγκατεστημένης ισχύος μεγαλύτερης των 600 kW έως και 1 MW πριν από την αποσύνδεση από το Δίκτυο.
Ημερομηνία ενεργοποίησης της σύνδεσης σταθμού παραγωγής | Προθεσμία για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης συμμόρφωσης από τη θέση σε ισχύ του παρόντος πριν από την αποσύνδεση |
Πριν από την 4η/7/2019 | Δώδεκα (12) μήνες |
Από 4/7/2019 έως 30/6/2021 | Τρεις (3) μήνες |
Από 1/7/2021 έως 31/12/2022 | Τέσσερις (4) μήνες |
Από 1/1/2023 έως την 28η.2.2025 | Πέντε (5) μήνες |
Πίνακας 2: Χρονικό περιθώριο σταθμών εγκατεστημένης ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης των τετρακοσίων κιλοβάτ (400 kW) και μέχρι μικρότερης ή ίσης των εξακόσια κιλοβάτ (600 kW), πριν από την αποσύνδεση από το Δίκτυο.
Ημερομηνία ενεργοποίησης της σύνδεσης σταθμού παραγωγής | Προθεσμία για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης συμμόρφωσης από τη θέση σε ισχύ του παρόντος πριν από την αποσύνδεση |
Πριν από την 4η/7/2019 | Δώδεκα (12) μήνες |
Από 4/7/2019 έως 31/3/2021 | Έξι (6) μήνες |
Από 1/4/2021 έως 31/12/2021 | Επτά (7) μήνες |
Από 1/1/2022 έως 31/8/2022 | Οκτώ (8) μήνες |
Από 1/9/2022 έως 31/3/2023 | Εννέα (9) μήνες |
Από 1/4/2023 έως 31/12/2023 | Δέκα (10) μήνες |
Από 1/1/2024 έως την 28η.2.2025 | Ένδεκα (11) μήνες |
Ο αρμόδιος Διαχειριστής δύναται να απέχει από την εφαρμογή του μέτρου της αποσύνδεσης, αν διαπιστώσει, με δοκιμές που πραγματοποιεί εντός της εκάστοτε προθεσμίας που προβλέπεται στους Πίνακες 1 και 2, ότι ο σταθμός έχει τη δυνατότητα να ακολουθεί τις εντολές περιορισμού που λαμβάνει μέσω του Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησής του. Οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης λαμβάνουν και εκτελούν εντολές από τον αρμόδιο Διαχειριστή για λόγους ανακατανομής και περιορισμού έγχυσης που επιβάλλονται για την ασφαλή λειτουργία του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας και μεταβιβάζουν στους σταθμούς που εκπροσωπούν ανάλογες εντολές για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ορίζονται οι κυρώσεις για τη μη ανταπόκριση των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης στις ως άνω υποχρεώσεις τους.
- Με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Αποβλήτων και Υδάτων δύναται να αφαιρείται η άδεια δραστηριοποίησης Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του παρόντος, καθώς και στις υποχρεώσεις της παρ. 6 του άρθρου 10Β, και η μη ανταπόκριση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να επιβάλλονται, στους σταθμούς που εκπροσωπεί, οι κυρώσεις του παρόντος.».
Άρθρο 74
Κυρώσεις μη συμμόρφωσης στις απαιτήσεις εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής – Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 10Β ν. 4951/2022
Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 10Β του ν. 4951/2022 (Α’ 129), περί μεταβατικών διατάξεων μέχρι τον καθορισμό πλαισίου περιορισμών παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), αντικαθίσταται, και η παρ. 6 διαμορφώνεται ως εξής:
«6. Οι σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ή ομάδες σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ή Ιδιωτικά Δίκτυα ΜΤ, με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη από ένα μεγαβάτ (1 MW), καθώς και οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης που τους εκπροσωπούν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές για τον περιορισμό της ισχύος που εγχέουν μετά από εντολή του Διαχειριστή του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. ή του αρμόδιου Διαχειριστή Δικτύου. Σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη από ένα (1) MW που κατά την 1η Μαΐου 2024 δεν διαθέτουν τέτοιες υποδομές, προβαίνουν με δαπάνες του παραγωγού στην εγκατάστασή τους, εντός οκτώ (8) μηνών από την 1η Μαΐου 2024. Αν οι ανωτέρω υποχρεώσεις δεν υλοποιηθούν, εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος, εφαρμόζονται οι κυρώσεις της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 10Α, και έως την έκδοση της απόφασης αυτής, η παρ. 8 του άρθρου 9Α.».
Άρθρο 75
Ακαταδίωκτο και ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων ή οικοδομικών αδειών και των αρμόδιων υπαλλήλων
Στο άρθρο 125ΙΗ του ν. 4495/2017 (Α’ 167), περί ακαταδίωκτου και ασφάλειας των μελών των κλιμακίων ελέγχου, α) το εισαγωγικό εδάφιο της παρ. 1 αντικαθίσταται, β) στην περ. α) της παρ. 2 και στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 η φράση «μέλη των κλιμακίων ελέγχου ή ο Ειδικός Επιθεωρητής Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης» αντικαθίσταται από τη φράση «πρόσωπα της παρ. 1», και το άρθρο 125ΙΗ διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 125ΙΗ
Ακαταδίωκτο και ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου
- Τα μέλη των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων, των κλιμακίων ελέγχου οικοδομικών αδειών, και ο Ειδικός Επιθεωρητής Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης, δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για πράξεις ή παραλείψεις τους, κατά την άσκηση των καθήκοντων τους που αφορούν την καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και τον έλεγχο των οικοδομικών αδειών, όταν δρουν μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, εκτός αν: α) ενήργησαν με πρόθεση για να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε τρίτον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή τρίτον, β) παραβίασαν το απόρρητο των πληροφοριών και στοιχείων, που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, γ) παρέβησαν το καθήκον εχεμύθειας του άρθρου 26 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ν. 3528/2007, Α’ 26).
- α) Αν τα πρόσωπα της παρ. 1 διώκονται για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με την παρ. 1, η δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπησή τους, ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων, δύναται να ανατίθεται:
αα) σε λειτουργό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους μέχρι τον βαθμό του Δικαστικού Πληρεξουσίου Α’ τάξης, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4831/2021 (Α’ 170),
αβ) σε δικηγόρο της επιλογής τους, η αμοιβή του οποίου καταβάλλεται από το Δημόσιο, σύμφωνα με την παρ. 3, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Αν τα πρόσωπα της παρ. 1 εκπροσωπούνται από δικηγόρο στις αναφερόμενες στην παρ. 2 υποθέσεις, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τους καταβάλλονται απολογιστικά σε βάρος του προϋπολογισμού του ανωτέρω Υπουργείου, οι δαπάνες στις οποίες αυτοί υποβλήθηκαν μέχρι την αμετάκλητη εκδίκαση της υπόθεσής τους, εφόσον: α) για τις ποινικές υποθέσεις εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση, με την οποία οι ελεγκτές κηρύσσονται αθώοι ή απαλλάσσονται των κατηγοριών ή αμετάκλητο βούλευμα δικαστικού συμβουλίου παύει οριστικά την ποινική δίωξη εναντίον τους ή θέτει την υπόθεση στο αρχείο, β) για τις αστικές υποθέσεις, εκδίδεται αμετάκλητη δικαστική απόφαση, με την οποία απορρίπτεται η αγωγή που ασκήθηκε εναντίον τους. Το αιτούμενο ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού αναφοράς κάθε διαδικαστικής πράξης ή υπηρεσίας, όπως προσδιορίζεται στους πίνακες του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, Α’ 208) και των παραρτημάτων αυτού.
- Στα μέλη των κλιμακίων ελέγχου και τον Ειδικό Επιθεωρητή, κατά τη διάρκεια διενέργειας της αυτοψίας ή και μέχρι την περαίωση της διαδικασίας ελέγχου, σύμφωνα με την εντολή ελέγχου, είναι δυνατόν να παρέχεται, ύστερα από αίτηση των ιδίων ή του Ειδικού Επιθεωρητή Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης, αστυνομική προστασία από πιθανολογούμενες πράξεις εκφοβισμού ή αντεκδίκησης ή παρακώλυσης της διαδικασίας των αυτοψιών και του ελέγχου.».
Άρθρο 76
Αυτεπάγγελτος έλεγχος οικοδομικών αδειών
- Με μη δημοσιευτέα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος δύναται να συστήνονται και συγκροτούνται μικτά κλιμάκια ελέγχου οικοδομικών αδειών, τα οποία αποτελούνται από κατ` ελάχιστον τρία (3) μέλη, μηχανικούς υπαλλήλους του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή Υπηρεσιών Δόμησης με αντικείμενο τον εκτός ωραρίου έλεγχο συγκεκριμένων οικοδομικών αδειών, συμπεριλαμβανομένων προεγκρίσεων ή αναθεωρήσεων συμπεριλαμβανομένων προεγκρίσεων αναθεωρήσεων, που προσδιορίζονται στην ίδια απόφαση, προκειμένου να διαπιστωθούν σφάλματα. Η απόφαση της παρούσας κοινοποιείται αποκλειστικά στα οριζόμενα μέλη. Η ανάκληση της ανωτέρω απόφασης πραγματοποιείται με όμοια απόφαση.
- Τα μικτά κλιμάκια της παρ. 1 εκδίδουν έκθεση ελέγχου, η οποία διαβιβάζεται στον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η περαιτέρω διαβίβαση της έκθεσης ελέγχου προς άλλες υπηρεσίες ή αρχές πραγματοποιείται κατόπιν ανωνυμοποίησης ως προς τα στοιχεία των μελών του μικτού κλιμακίου ελέγχου οικοδομικών αδειών.
- Έκαστο μέλος μικτού κλιμακίου ελέγχου οικοδομικών αδειών, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, αποζημιώνεται από το Πράσινο Ταμείο, κατόπιν υποβολής σ’ αυτό, από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, μηνιαίου καταλόγου των προσώπων της παρ. 1 και του αριθμού των ελέγχων ανά ελεγχόμενη οικοδομική άδεια, συμπεριλαμβανομένης προέγκρισης ή αναθεώρησης, καθώς και προέγκρισης αναθεώρησης, και τα τετραγωνικά στα οποία αφορά έκαστη, χωρίς άλλα στοιχεία ταυτοποιητικά του ελέγχου.
Άρθρο 77
Αμοιβή κλιμακίων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Τροποποίηση παρ. 6α άρθρου 21 ν. 4354/2015
Στην παρ. 6α του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α’ 176), περί αμοιβής συλλογικών οργάνων, προστίθενται οι λέξεις «καθώς και τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών που διενεργούνται από κλιμάκια ελέγχου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας,» και «ή αποζημίωση ανά έλεγχο», και η παρ. 6α διαμορφώνεται ως εξής:
«6α. Για τους ελέγχους του άρθρου 3 του ν. 3335/2005 (Α` 95), καθώς και τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών που διενεργούνται από κλιμάκια ελέγχου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καταβάλλεται ημερήσια ελεγκτική αποζημίωση ή αποζημίωση ανά έλεγχο, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του παρόντος νόμου, που καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας.».
Διαδικασία κύρωσης Κώδικα Χωροταξίας και Πολεοδομίας
Στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 4447/2016 (Α’ 241), περί κωδικοποίησης διατάξεων χωροταξίας και πολεοδομίας, διαγράφονται οι λέξεις «ελέγχεται από την Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης του άρθρου 67 του ν. 4622/2019 (Α΄ 133) και», και η παρ. 6 διαμορφώνεται ως εξής:
«6. Κατά τη σύνταξη του Κώδικα επιτρέπεται η κατάργηση διατάξεων, οι οποίες κρίνονται ατελέσφορες ή μη δεκτικές εφαρμογής, η απάλειψη διατάξεων που έχουν καταργηθεί σιωπηρώς, καθώς και των μεταβατικών διατάξεων που δεν έχουν πλέον πεδίο εφαρμογής, η προσαρμογή διατάξεων προς το Σύνταγμα, η αναδιατύπωση διατάξεων και η εισαγωγή διατάξεων για την απλούστευση ή την άρση ερμηνευτικών αμφιβολιών ή για την εναρμόνισή τους προς παρεμφερείς ρυθμίσεις ή την άρση αντιφάσεων, η προσαρμογή των διατάξεων, με τις οποίες ορίζονται αρμοδιότητες διοικητικών ή άλλων οργάνων, προς το ισχύον οργανωτικό σχήμα των κεντρικών και αποκεντρωμένων κρατικών υπηρεσιών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα, η ενοποίηση και η αναδιάρθρωση διατάξεων και νομοθετημάτων, καθώς και κάθε άλλη μεταβολή απαραίτητη για την ενότητα και τη σαφήνεια των ρυθμίσεων. Το σχέδιο του Κώδικα κυρώνεται σύμφωνα με τις παρ. 6 και 7 του άρθρου 76 του Συντάγματος.».
Έκδοση οικοδομικών αδειών στον συνοικισμό Παλαμά Καρδίτσας – Μεταβατική διάταξη
- Έως την τροποποίηση ή αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου της διανομής του συνοικισμού Παλαμά Καρδίτσας της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, για την έκδοση οικοδομικών αδειών σε οικόπεδα του συνοικισμού Παλαμά στις περιπτώσεις που παρουσιάζεται ασυμφωνία του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και του εφαρμοσθέντος, ως οικοδομική γραμμή λαμβάνεται υπόψη η δυσμενέστερη ως προς την ιδιοκτησία μεταξύ της εγκεκριμένης και της υλοποιημένης.
- Για τον υπολογισμό των πολεοδομικών μεγεθών λαμβάνονται υπόψη τα μεγέθη της διανομής.
- Η έκδοση εγκρίσεων εργασιών μικρής κλίμακας και αναθεώρησης οικοδομικών αδειών, οι οποίες δεν αφορούν σε εργασίες εκτός του περιγράμματος των υφιστάμενων κτιρίων, κατασκευών και εγκαταστάσεων, πραγματοποιείται άνευ της τήρησης της προϋπόθεσης της παρ. 1.
- Το παρόν ισχύει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2026.
Άρθρο 73. Παρατάσεις επί παρατάσεων έναν χρόνο τώρα στα φωτοβολταϊκά που συνδέονται στη Διανομή.. Γιατί; Για να τρώνε περικοπές μόνο οι ΑΠΕ του Συστήματος; Πόσα χρόνια χρειάζονται πια για να εγκαταστήσει ένα παρκάκι σύστημα τηλε-ελέγχου;
Να δίνεται η δυνατότητα με απόφαση γενική συνέλευσης 51% σε έναν εκ των συνδιοκτητών πολυκατοικίας να κάνει χρήση της παροχής του κοινόχρηστου ρεύματος ώστε να το συνδέει με φωτοβολταϊκό ταράτσας στην οποία να έχει αποκλειστική χρήση.
Επειδή με όσα βλέπω στα άρθρα 75 και 76 δεν πιστεύω στα μάτια μου, σας παρακαλώ βοηθήσετε με να καταλάβω :
1) Πώς διασφαλίζεται στην δημοκρατία μας ότι όλοι αυτοί οι μυστικοί, ανεξέλεγκτοι και ακαταδίωκτοι ελεγκτές είναι ηθικά στοιχεία και δεν θα μπουν στον πειρασμό να γιγαντώσουν την περιουσία τους, κυριολεκτικά σε μία νύκτα, κάνοντας τα στραβά μάτια ??
Και προσοχή – δεν μιλάμε για κάποιες αυθαιρεσίες ιδιωτών, όσο μεγάλες και αν είναι – το ψητό είναι στα γίγα–ξενοδοχεία που μπορούν να έχουν χιλιάδες τετραγωνικά αυθαιρεσιών, που αν τις πολλαπλασιάσουμε με τον αριθμό τους και με όσα προβλέπονται να γίνουν τα αμέσως επόμενα χρόνια, φανταστείτε για τί ποσά μιλάμε ! !
-Δηλαδή, αυτοί οι μυστικοί και ακαταδίωκτοι ελεγκτές θα πηγαίνουν μόνο στα ξενοδοχεία που στοχεύει η εκάστοτε κυβέρνηση, ή σε όλα ?
-Και αν αυτοί παραβλέψουν τις όποιες αυθαιρεσίες, με το αζημίωτο ή μετά από άνωθεν εντολή, θα χορηγούν βεβαίωση ότι δεν υπάρχουν αυθαιρεσίες ? Οι επιχειρήσεις αυτές θα λειτουργούν ανεμπόδιστα και εις βάρος όλης της κοινωνίας ?
Κατά την ταπεινή μου άποψη, θα αρκούσε αυτά τα κλιμάκια να είναι απλώς από άλλη περιφέρεια, ώστε να μην δημιουργείται θέμα σύγκρουσης συμφερόντων και να κάνουν την δουλειά τους νόμιμα και επώνυμα παρουσία αστυνομικής προστασίας. Επειδή τα ακίνητα έχουν την ιδιότητα να μην ξεχειλώνουν δεν υπάρχει φόβος δυσερμηνειών, ή παρερμηνειών των αποφάσεων τους .
2) Πώς διασφαλίζεται στην δημοκρατία μας ότι ο εκάστοτε Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και οι συν αυτώ δεν θα μπουν στον πειρασμό μ όλες αυτές τις μυστικοπαθείς υπερεξουσίες τους να κάνουν τα στραβά μάτια μόνο στα <> και αλλοίμονο στους υπόλοιπους ?
Το επόμενο βήμα θα είναι να διορίζουμε μυστικούς και ακαταδίωκτους δικαστές και εισαγγελείς, που οι αποφάσεις τους θα κοινοποιούνται μόνο στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης !
Κοινώς ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες ?
Η μυστικοπάθεια δεν αρμόζει στις δημοκρατίες . . .
Με την παρούσα υποβάλλουμε σχόλια και προτάσεις μας στο πλαίσιο της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο: «ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ». Ειδικότερα, τα σχόλια μας αφορούν τα άρθρα 71 έως 74 τα οποία σχετίζονται με έργα Α.Π.Ε. και ειδικότερα με θέματα περιορισμών έγχυσης ισχύος (περικοπές) και το συναφές θέμα εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης:
1. Είναι θετική η συμπερίληψη – στην τροποποίηση της παρ.4 του άρ.10 του Ν.4951/2022 – της γνώμης της ΡΑΑΕΥ στην επιβολή μεγίστου ορίου περιορισμών έγχυσης για λόγους τοπικής συμφόρησης (congestion) στο πλαίσιο εφαρμογής των περ. γ) και δ) της παρ. 2 του ίδιου άρθρου. Τονίζεται όμως ότι οι αναφερόμενες στην ίδια παράγραφο «ειδικές κατηγορίες έργων Α.Π.Ε.» πρέπει να προσδιοριστούν πιο ρητά και να είναι σε συμφωνία με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία και ειδικότερα με τον Κανονισμό 2019/943. Η διαιώνιση της συγκεκριμένης εκκρεμότητας δεν επιλύει κανένα πρόβλημα, αλλά αντιθέτως μεταθέτει το πρόβλημα σε επίπεδο Υπουργού άνευ λόγου εφόσον η προαναφερόμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα για κάθε κράτος μέλος.
2. Συναφώς με την προηγούμενη παρατήρηση, επισημαίνεται ότι οι περιορισμοί έγχυσης «για λόγους τοπικής συμφόρησης» (congestion) είναι μία από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις που ο προαναφερόμενος Κανονισμός 2019/943 προβλέπει αποζημιώσεις για τους παραγωγούς που υπόκεινται στις σχετικές περικοπές. Το σχέδιο νόμου, όχι απλά δεν έχει σχετικές προβλέψεις αποζημίωσης (ως όφειλε) αλλά αντιθέτως εισάγει (με το άρθρο 72) νέο άρθρο 10Γ στον Ν.4951/2022 με το οποίο απαλλάσσει από κάθε ευθύνη τους Διαχειριστές – οριζόντια και αδιάκριτα – για κάθε ενέργειά τους που σχετίζεται με περικοπές έγχυσης και απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας. Στην ίδια λογική είναι η εισαγωγή νέας παρ.16 στο άρ.10 του Ν.4951/2022 (με το άρ. 71 του σχεδίου νόμου). Οι συγκεκριμένες προβλέψεις αντίκεινται ευθέως στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και οφείλουν άμεσα να αποσυρθούν.
Πέραν του καθαρά νομικού σκέλους της υπόθεσης, το μήνυμα που περνάει η δια νόμου οριζόντια απαλλαγή των Διαχειριστών από κάθε σχετική ευθύνη είναι σε εντελώς λάθος κατεύθυνση εφόσον δημιουργεί το κίνδυνο να τους οδηγήσει στο μέλλον σε αντικανονικές ή ανισότιμες συμπεριφορές κλπ. Σε μία τόσο ρυθμισμένη αγορά όπως είναι αυτή της ηλεκτρικής ενέργειας, οι πάντες οφείλουν να κρίνονται και να φέρουν την ευθύνη των πράξεών τους. Εάν η Πολιτεία θέλει να προστατέψει τους Διαχειριστές από νομικές διεκδικήσεις αποζημιώσεων που νομίμως δικαιούνται παραγωγοί, ο μόνος ορθός τρόπος είναι να ολοκληρώσει το πολυαναμενόμενο ρυθμιστικό πλαίσιο και να θεσμοθετήσει έναν συγκεκριμένο μηχανισμό αποζημιώσεων των παραγωγών στις περιπτώσεις που βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας το δικαιούνται.
3. Η νέα παρ. 5Α που εισάγεται στο άρ.10 του Ν.4951/2022 (με το άρ.71 του σχεδίου νόμου) είναι προς την ορθή κατεύθυνση της πρόβλεψης δυνατότητας ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης (flexible grid connections) η οποία προβλέπεται και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία (άρ. 6α της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944). Επίσης θετική είναι η πρόνοια να μπορούν να αναθεωρούνται οι σχετικοί όροι μόνο προς το καλύτερο εφόσον έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες του δικτύου. Οφείλει όμως να προστεθεί πρόβλεψη ώστε οι Διαχειριστές, παράλληλα με τη χορήγηση των ευέλικτων όρων, να ενημερώνουν τον παραγωγό για τον μελλοντικό προγραμματισμό τους για άρση των σχετικών περιορισμών (ή όχι) ώστε να του παρέχουν ικανή πληροφορία για να κάνει τον προγραμματισμό της δικής τους επένδυσης. Συναφώς, εφόσον οι Διαχειριστές δεν τηρούν τον σχετικό προγραμματισμό (πιθανόν με μια εύλογη χρονική ανοχή λόγω των γνωστών παθογενειών της δημόσιας διοίκησης) θα πρέπει να ευθύνονται έναντι του παραγωγού για όσο διάστημα αυτός θα υπόκειται σε πρόσθετους του προγραμματισμένου, περικοπές έγχυσης. Μόνο έτσι έχει νόημα η υλοποίηση του (ορθού) εργαλείου των ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης και θα μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά στην πράξη.
4. Από την άλλη πλευρά, θεωρούμε ακατανόητη την αναφορά της νέας παρ. 17 του άρ. 10 Ν.4951/2022 (άρ.71 του σχεδίου νόμου) σύμφωνα με την οποία, «μέχρι την θέσπιση πλαισίου για την σύναψη ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης … οι αρμόδιοι Διαχειριστές συνεχίζουν την χορήγηση προσφορών σύνδεσης … ανεξαρτήτως την ύπαρξης διαθέσιμου περιθωρίου απορρόφησης ισχύος». Κάτι τέτοιο όχι μόνο θα δημιουργήσει τετελεσμένα (τα οποία μετά δύσκολα ανατρέπονται) και άδικες καταστάσεις αλλά θα δημιουργήσει ένα εσφαλμένο αίσθημα χαλάρωσης στην Πολιτεία για την έγκαιρη θέσπιση ενός ορθού πλαισίου ευέλικτων συμβάσεων σύνδεσης. Πρόκειται για τυπική περίπτωση που «μπαίνει το κάρο μπροστά από το άλογο» και για αυτό το λόγο η συγκεκριμένη νέα παράγραφος 17 του άρ. 10 του Ν.4951/2022 πρέπει να διαγραφεί στο σύνολό της.
5. Σχετικά με τα άρ.72 και 73 του σχεδίου νόμου, η βασική μας παρατήρηση είναι ότι, την στιγμή που οι εισαγόμενες διατάξεις προβλέπουν εξαντλητικές ποινές για τις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης των παραγωγών με τις απαιτήσεις εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης των σταθμών Α.Π.Ε., δεν υφίσταται καμία ανάλογη ποινή για την περίπτωση που οι Διαχειριστές δεν είναι από την μεριά τους έτοιμοι να υποδεχτούν τα εν λόγω συστήματα και να τα διαχειριστούν. Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος, να επιταχυνθεί η κινητοποίηση ενός ολόκληρου κλάδου σε καθεστώς πανικού (άρα και αδίκως υψηλών τιμών λόγω περιορισμένης προσφοράς), να επιβληθούν αυστηρότατες ποινές σε αρκετούς και τελικά να μην υλοποιείται το πραγματικό ζητούμενο, ήτοι ο τηλεχειρισμός και παρακολούθηση όλου του εγκαταστημένου στόλου Α.Π.Ε., εάν κάποιος Διαχειριστής είναι ανέτοιμος. Η εν λόγω φοβία αφορά ειδικά τον ΔΕΔΔΗΕ που τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα ήταν ανέτοιμος και καλείται να συνδέσει ένα τεράστιο όγκο έργων μικρής και μεσαίας κλίμακας. Πρόκειται για μια εργασία υποδομής που θα έπρεπε να έχει γίνει εγκαίρως (πριν την εμφάνιση του προβλήματος) με δική του πρωτοβουλία, κατ’ ελάχιστον στο βαθμό που έδρασε αντιστοίχως ο ΑΔΜΗΕ. Οι κυρώσεις λοιπόν, θα πρέπει να αφορούν όλους τους εμπλεκομένους.
6. Το σύνολο των προαναφερόμενων ποινών προβλέπεται να αποτελούν έσοδο του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. Είναι αλήθεια ότι ο εν λόγω Ειδικός Λογαριασμός έχει στερηθεί αδίκως διαφόρων πηγών εσόδων όλα τα τελευταία χρόνια και χρήζει ενίσχυσης. Από την άλλη όμως, θα πρέπει να εξεταστεί πλέον η ανάγκη δημιουργίας ενός ειδικού λογαριασμού αποζημιώσεων των παραγωγών Α.Π.Ε. λόγω περικοπών που δικαιούνται αποζημίωσης, σύμφωνα με τα εδώ αναφερόμενα. Σε μία τέτοια περίπτωση (την οποία και έχουμε προτείνει) το σύνολο των ποινών που προβλέπονται στο άρθρο 73 του σχεδίου νόμου (αλλά και κάθε ποινής που άμεσα ή έμμεσα σχετίζεται με περιορισμούς έγχυσης, συμπεριλαμβανομένων ποινών των Διαχειριστών) θα πρέπει να κατευθύνεται σε αυτόν το νέο ειδικό λογαριασμό.
7. Στην παρ.8 που προστίθεται στο άρ. 9Α του Ν.4951/2022 (με το άρ.73 του σχεδίου νόμου), υπάρχει η αναφορά ότι οι ΦΟΣΕ «λαμβάνουν και εκτελούν εντολές από τον αρμόδιο διαχειριστή για λόγους ανακατανομής και περιορισμού έγχυσης». Εκφράζουμε τις επιφυλάξεις μας αναφορικά με την πρόβλεψη για εκχώρηση στους ΦΟΣΕ της αρμοδιότητας να εκτελούν περιορισμούς έγχυσης. Το θέμα αυτό θα πρέπει να αναλυθεί σε πολύ μεγαλύτερο βάθος και λεπτομέρεια. Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι δεν είναι δυνατόν οι ΦΟΣΕ να εκτελούν περιορισμούς έγχυσης που σχετίζονται με ανακατανομή και γι’ αυτό (αν δεν σβηστεί όλη η αναφορά) θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να σβηστεί η αναφορά σε ανακατανομή.
8. Τέλος, όσον αφορά τις κυρώσεις μη συμμόρφωσης που προβλέπονται στα άρ. 73 και 74 του σχεδίου νόμου, παρακαλούμε οι σχετικές προθεσμίες να ανασταλούν χωρίς ποινή για εύλογο χρονικό διάστημα σε έργα που έχουν την σχετική υποχρέωση αλλά βρίσκονται σε νησιά που πλήττονται αυτή την περίοδο από τις σεισμικές δονήσεις και κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (περίπτωση Σαντορίνης και λοιπών νησιών των Κυκλάδων) δεδομένου ότι έχουμε ενημερωθεί ότι υφίσταται δικαιολογημένη αδυναμία/άρνηση παρουσίας συνεργείων και εκτέλεσης εργασιών εκεί.
Είμαστε στη διάθεση σας για παροχή περεταίρω διευκρινίσεων.
We respond to this consultation on behalf of Sunrider S.A., a wholly-owned subsidiary of Cero Generation Holdings Greece Limited, a solar and battery developer with a large pipeline of projects in Greece. Given our position in the market, we appreciate the opportunity to provide feedback on the current consultation regarding grid curtailment proposals.
However, having reviewed the proposals, we have serious concerns about their impact on the renewable energy market. These concerns are set out below, along with our suggestions for improvement, which we believe are essential for the fair and effective implementation of these proposals.
1. Financial Compensation
We are very concerned by the proposals under Article 72, which would mean that IPTO and HEDNO shall not be obliged to provide any compensation for the energy that is not injected from RES projects due to Injection Curtailment Orders issued by IPTO or HEDNO, when such orders are imposed: (a) for the maintenance of necessary reserves or for other reasons related to the secure operation of the system or the grid, or (b) due to local congestion.
Financial compensation is crucial to mitigate the economic impact on developers and ensure the viability of renewable energy projects. Without such compensation, the financial risks associated with grid curtailments will significantly deter investment in the Greek renewable energy and storage market,, thereby undermining our collective goals for renewable energy expansion and sustainability.
In addition, broadly exempting IPTO and HEDNO from providing compensation to curtailed RES projects provides no incentive for them to minimise curtailments and manage the system in the most economically efficient manner.
We would like to further draw the Ministry’s attention to Article 13 of EU Regulation 2019/943 (the Regulation). Article 13(7) states that “where non-market based redispatching is used, it shall be subject to financial compensation by the system operator requesting the redispatching to the operator of the redispatched generation, energy storage or demand response facility except in the case of producers that have accepted a connection agreement under which there is no guarantee of firm delivery of energy”.
2. Curtailment Methodology
Furthermore, Article 13(1) of the Regulation states that “the redispatching of generation and redispatching of demand response shall be based on objective, transparent and non-discriminatory criteria”.
The current methodology and decision-making process for curtailing transmission-connected renewable generation projects is unclear and lacks objective parameters which ensure transparency and equality in the implementation of power curtailments. We urge that this process be rules-based, with transparent criteria for determining which projects will be curtailed first, and by how much. Curtailments should not be left to the sole discretion of the system operators, as this risks creating a perception of an arbitrary and unfair decision-making process (inevitably increasing the likelihood of judicial challenges to such decisions). A clear, rules-based methodology will provide developers with the predictability and transparency needed to make informed investment decisions. For example, the implementation of the following measures could help to address some of our concerns:
• The system operators should consider the flexibility of different RES technologies when applying curtailments.
• The system operators should publish periodic curtailment records and provide justifications for each event, in order to improve accountability for their decision-making.
• RAAEY should audit and publish reports on curtailments.
• Market participants should have the right to challenge curtailment decisions.
We strongly urge you to consider our feedback, and hope that our concerns and proposals will be considered in the finalisation of the proposed reforms. Addressing these issues is vital for maintaining investor confidence and ensuring the continued growth and success of the renewable energy sector. We look forward to further engagement on this matter and are available for any discussions or clarifications needed.
Thank you for your attention to these important matters.
ΑΡΘΡΟ 72
Η προτεινόμενη ρύθμιση για την εισαγωγή άρθρου 10Γ στον Ν. 4951/2022 που προβλέπει την πλήρη απαλλαγή των Διαχειριστών Μεταφοράς και Διανομής από την ευθύνη τους για τις επιβαλλόμενες από τους ίδιους περικοπές έγχυσης και απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ευθέως αντίθετη στην ενωσιακή νομοθεσία και πρέπει να απαλειφθεί.
Οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής είναι οι μόνοι αρμόδιοι για την εύρυθμη λειτουργία των δικτύων τους, καθώς για την παροχή πρόσβασης σε αυτά, διασφαλίζοντας την ικανότητα των δικτύων να ανταποκρίνονται στις ανάγκες για τη μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, άλλως δύναται να είναι υπόλογοι σε αποζημιώσεις έναντι των χρηστών. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η προτεινόμενη ρύθμιση φέρεται ότι προβλέπει την πλήρη απαλλαγή των Διαχειριστών από τον πυρήνα των ευθυνών τους και μάλιστα χωρίς την καταβολή αποζημίωσης, προωθώντας κανόνα δικαίου, διά του οποίου επιχειρείται η ενδυνάμωση της θέσης του Διαχειριστή του συστήματος σε σχέση με την επιβολή ανακατανομών και η εξασθένιση της θέσης των κατόχων σταθμών παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, Σ.Η.Θ.Υ.Α και σταθμών αποθήκευσης.
Ειδικά για την ανακατανομή – περικοπή παραγωγής που πραγματοποιείται μέσω μηχανισμών που δεν βασίζονται στην αγορά, ο Κανονισμός 2019/ 943 (ΕΕ) (άρθρο 13 παρ. 7), ο οποίος είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος, προβλέπει ρητώς ότι συνιστά αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης στους επηρεαζόμενους παραγωγούς, λαμβάνοντας υπόψη το διαφυγόν εισόδημα και το κόστος που επωμίζονται λόγω της παρέμβασης αυτής.
Η κατάργηση της έννοιας της οικονομικής αποζημίωσης και η παντελής απουσία αποζημιωτικού μηχανισμού για τους παραγωγούς ΑΠΕ, υπονομεύει την οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες, παραβιάζει την αρχή της ισότητας και εισάγει διακριτική μεταχείριση σε σχέση με άλλες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας, σε προφανή αντίθεση με τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού.
Δεδομένου ότι τα κράτη-μέλη δεν έχουν διακριτική ευχέρεια να παρεκκλίνουν από τις ανωτέρω δεσμευτικές διατάξεις του Κανονισμού, η εν λόγω ρύθμιση θα πρέπει να απαλειφθεί.
Σημειώνουμε επίσης, ότι οι κατά τα ανωτέρω οριζόντιες περικοπές και δη χωρίς αποζημίωση, αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και των συστημάτων αποθήκευσης και θέτουν σε κίνδυνο την πράσινη μετάβαση της χώρας, η οποία έχει θέσει υψηλούς στόχους για την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο σύνολο της ακαθάριστης ενεργειακής κατανάλωσης και στην ηλεκτροπαραγωγή, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
ΑΡΘΡΟ 73
Δια της ρύθμισης αυτής εισάγονται σημαντικές κυρώσεις μη συμμόρφωσης στις απαιτήσεις εγκατάστασης συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, μολονότι υφίστανται σοβαρά προβλήματα για την εγκατάσταση των ανωτέρω συστημάτων και καθυστερήσεις και δυσκολίες εφαρμογής της διάταξης εκ μέρους των Διαχειριστών.
(α) Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 9Α του Ν. 4951/2022, οι κάτοχοι σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ πρέπει να υποβάλουν στον αρμόδιο διαχειριστή εντός οκτώ (8) μηνών από την γνωστοποίηση των τεχνικών απαιτήσεων και προδιαγραφών του αναγκαίου εξοπλισμού τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης υπεύθυνη δήλωση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του ανωτέρω άρθρου.
Ο Διαχειριστής του ΕΔΔΗΕ δημοσίευσε στη σελίδα του το πρώτον στις 12 Ιουνίου 2024 τις ως άνω τεχνικές απαιτήσεις, χωρίς να προηγηθεί καμία διαβούλευση με τους παραγωγούς. Εν συνεχεία, εξέδωσε διευκρινιστική/διορθωτική έκδοση των τεχνικών απαιτήσεων στις 13 Αυγούστου 2024, η οποία αναθεωρήθηκε εκ νέου στις 20 Δεκεμβρίου 2024.
Καθ’ όλη την ανωτέρω περίοδο, ο Διαχειριστής, αν και λάμβανε σχετικά διευκρινιστικά ερωτήματα από παραγωγούς, καθυστερούσε να απαντήσει, η δε καθυστέρηση αυτή, σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούσε τους δύο μήνες.
(β) Περαιτέρω, υπάρχουν έργα με παλαιές συμβάσεις σύνδεσης με την ΔΕΗ Α.Ε. (2005), οι οποίες ήδη προέβλεπαν την εγκατάσταση συστημάτων για την ανταλλαγή σημάτων με τις προδιαγραφές του Διαχειριστή Συστήματος (ΑΔΜΗΕ). Για τις συμβάσεις αυτές οι παραγωγοί μετά την έκδοση του ν. 5106/2024 ξεκίνησαν ενέργειες προκειμένου να διευκρινίσουν αν τα ήδη εγκατεστημένα συστήματά τους αρκούν, προκειμένου να συμμορφωθούν με την υποχρέωση του ως άνω άρθρου άρθρου 9Α του Ν. 4951/2022, ωστόσο η σχετική ενημέρωση και καθοδήγηση από τους διαχειριστές έγινε με μεγάλη καθυστέρηση και τελικά προκρίθηκε η λύση της εγκατάστασης νέων συστημάτων με διαφορετικές προδιαγραφές από αυτές που περιλαμβάνοντας στις εν λόγω συμβάσεις σύνδεσής.
(γ) Επιπλέον των ανωτέρω, καθυστερήσεις υπήρχαν και υπάρχουν και από την πλευρά των προμηθευτών των εν λόγω συστημάτων, οι οποίοι στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ανταποκρίνονται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως εκατοντάδες παραγωγών απευθύνθηκαν στους ίδιους λίγους στον αριθμό προμηθευτές σχετικών λύσεων. Λόγω δε της πολυπλοκότητας της κάθε λύσης, οι εν λόγω προμηθευτές καθυστέρησαν και καθυστερούν τόσο στην αποστολή των σχετικών προσφορών όσο και στην εγκατάσταση και παραμετροποίηση των συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε πλήθος έργων ανά την Ελλάδα.
Λαμβανομένων υπ’ όψιν των ανωτέρω, είναι ευκόλως κατανοητό ότι η προθεσμία των οκτώ (8) μηνών αρχόμενη από τις 12 Ιουνίου 2024 είναι ασφυκτική και σε καμία περίπτωση εφικτή, συνεπεία των ανωτέρω αναθεωρήσεων και καθυστερήσεων για τις οποίες ουδόλως ευθύνονται οι παραγωγοί, οι οποίοι είναι και αυτοί που θα υποστούν τις κυρώσεις που εισάγονται με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, με ύστατη αυτών την αποσύνδεση των σταθμών από το Δίκτυο.
Ως εκ τούτου, αιτούμαστε την επιμήκυνση της περιόδου συμμόρφωσης κατά τουλάχιστον τρεις (3) μήνες, καθώς και την ισόχρονη παράταση των καταληκτικών ημερομηνιών που αναφέρονται στους Πίνακες 1 και 2 του παρόντος για σταθμούς ισχύος από τετρακόσια κιλοβάτ (400 kW), έως και ένα μεγαβάτ (1 MW) καθώς και της παρ. 6 του άρθρου 10Β, για σταθμούς ισχύος άνω του ένα μεγαβάτ (1 MW) πριν την αποσύνδεσή τους από το Δίκτυο.
Επιπλέον, ειδικά για τους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας του άρθρου 12 του ν. 3468/2006 (Α´ 129) ή αντίστοιχη σύμβαση αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας προ του ν. 3468/2006, οι οποίοι δεν συμμετέχουν στις αγορές ενέργειας και έχουν κατασκευαστεί χωρίς να ληφθούν υπόψιν προδιαγραφές για την δυνατότητα περιορισμού της ενεργού ισχύος ή τηλεχειρισμού, θα πρέπει να επιμηκυνθεί κατά τουλάχιστον έξι (6) μήνες η προθεσμία για τη συμμόρφωσή τους με τις διατάξεις του άρθρου 9Α του Ν. 4951/2022 και να εξαιρεθούν πλήρως από την επιβολή κυρώσεων.
(δ) Επιπροσθέτως, ως προς την πλήρη αποσύνδεση των σταθμών από το Δίκτυο σε περιπτώσεις παρατεταμένης μη συμμόρφωσης, θα θέλαμε να σημειώσουμε τα κάτωθι:
Δεδομένου ότι, εφόσον απενεργοποιηθεί πλήρως η σύνδεση κάποιας εγκατάστασης (i) δεν θα είναι δυνατή η εγκατάσταση και η επιβεβαίωση της ορθής λειτουργίας του συστήματος περικοπών που απαιτείται (λόγω έλλειψης τάσης στις μονάδες παραγωγής), ώστε να προβεί έπειτα ο παραγωγός σε δήλωση συμμόρφωσης και να αιτηθεί την επανασύνδεσή του και (ii) οι μονάδες παραγωγής και ο λοιπός ηλεκτρολογικός εξοπλισμός τίθενται σε κίνδυνο.
Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση των ανεμογεννητριών που βάση σχετικού προτύπου (IEC 61400-1 – παράγραφος 6.5) έχουν πιστοποίηση για στατική επάρκεια υπό συνθήκες απουσίας τάσης έως μία εβδομάδα, άλλως μπορεί να υποστούν εκτεταμένες ζημίες και δυσλειτουργίες του εξοπλισμού, οι οποίες δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των πάρκων.
Ο ΔΕΔΔΗΕ, πριν προβεί σε οποιαδήποτε πλήρη αποσύνδεσή τους, θα πρέπει να έχει προηγουμένως εξαντλήσει όλες τις εναλλακτικές μεθόδους, όπως για παράδειγμα να έχει δεχθεί (i) τη μερική συμμόρφωση του παραγωγού με την ενεργοποίηση της δυνατότητας τηλεχειρισμού μόνο του αυτόματου διακόπτη διασύνδεσης (ΑΔΔ) του έργου, ή (ii) τη δυνατότητα τηλεχειρισμού του διακόπτη της γραμμής που τροφοδοτεί έργα που βρίσκονται σε αποκλειστική γραμμή ΜΤ (όπως αυτό πραγματοποιήθηκε κατά το 2024) ή ακόμα και (iii) την δυνατότητα αποστολής εντολών αποσύνδεσης στον παραγωγό (μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ή τηλεφώνου) ώστε να προβεί ο ίδιος στον προσωρινό περιορισμό ή στην παύση της λειτουργίας του σταθμού με χειροκίνητα μέσα.
(ε) Περαιτέρω, αναφορικά με τις προβλέψεις των προτεινόμενων παραγράφων 8 και 9, οι οποίες εισάγουν κυρώσεις στους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης εντολών ανακατανομής ή περιορισμού έγχυσης που εκδίδονται από τον Διαχειριστή, καθώς και σε περίπτωση αδυναμίας μεταβίβασης των εν λόγω εντολών περικοπών στους σταθμούς που εκπροσωπούν, επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προϋποθέτει ρυθμίσεις που λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές τεχνικές και λειτουργικές δυνατότητες των εμπλεκόμενων μερών.
Οι ΦοΣΕ λειτουργούν ως διαμεσολαβητές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντας υποστηρικτικές υπηρεσίες προς τους Διαχειριστές και τους παραγωγούς. Η αποστολή εντολών περιορισμού έγχυσης γίνεται στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά εφικτό και σύμφωνα με τις δυνατότητες των υφιστάμενων υποδομών.
Συνεπώς, δεν είναι εύλογο να επιβάλλονται ποινές στους ΦοΣΕ για τη μη εκτέλεση εντολών περικοπών από συγκεκριμένους σταθμούς, πόσο μάλλον να τίθεται ως ενδεχόμενο η αφαίρεση της άδειας δραστηριοποίησής τους. Μια τέτοια ρύθμιση θα ισοδυναμούσε ουσιαστικά με μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστών στους ΦοΣΕ, επιβαρύνοντάς τους με ευθύνες που υπερβαίνουν τον ρόλο και τις θεσμικά καθορισμένες υποχρεώσεις τους.
Λαμβανομένων υπ’ όψιν των ανωτέρω, προτείνουμε την διαγραφή των σχετικών διατάξεων, ώστε να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή ευθυνών και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
ΑΡΘΡΟ 74
Η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει ότι οι σταθμοί ΑΠΕ και Σ.Η.Θ.Υ.Α και οι σταθμοί αποθήκευσης με εγκαταστημένη ισχύ μεγαλύτερη από1 MW, θα πρέπει να εγκαταστήσουν εξοπλισμό για τον περιορισμό της ισχύος που εγχέουν μετά από εντολή του Διαχειριστή, άλλως εφαρμόζονται οι κυρώσεις της παρ. 1 του άρθρου 10Α του Ν. 4951/2022 και μέχρι την έκδοση της απόφασης που προβλέπεται στην ανωτέρω διάταξη, εφαρμόζονται οι κυρώσεις της παρ. 8 του άρθρου 9Α του Ν. 4951/2022.
Κατ’ αρχάς σημειώνουμε ότι η προθεσμία της 01 Μαΐου 2024 για την έναρξη του χρονικού διαστήματος συμμόρφωσης, έχει τεθεί αυθαίρετα και χωρίς να λάβει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες και καθυστερήσεις της αγοράς και τους χρόνους ανταπόκρισης των αρμοδίων διαχειριστών και ως εκ τούτου αιτούμαστε την παράτασή της κατά τουλάχιστον τρεις (3) μήνες.
Επιπλέον, η μέχρι σήμερα εκτέλεση από τους ΦοΣΕ των εντολών περιορισμού έγχυσης του ΔΕΔΔΗΕ είχε εξαιρετικό και μεταβατικό χαρακτήρα, καθώς εξυπηρετούσε τις ανάγκες του Διαχειριστή έως ότου αποκτήσει τις απαιτούμενες υποδομές. Η εισαγωγή κυρώσεων για διαδικασίες που εξαρτώνται από τρίτους επιφέρουν δυσανάλογες ευθύνες και ως εκ τούτου οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης θα πρέπει να εξαιρεθούν από οποιαδήποτε εφαρμογή κυρώσεων σε περίπτωση που οι παραγωγοί δεν υλοποιήσουν τις απαιτούμενες υποδομές.
Ως προς τις κυρώσεις που εφαρμόζονται, αναφερόμαστε στα σχόλιά μας επί του προτεινόμενου άρθρου 73.
Είναι ήδη δυσμενείς οι ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 4951/2022 (Α’ 129), όπως τροποποιημένες ισχύουν με τον ν. 5037/2023 (Α’ 78), οι οποίες προβλέπουν τη δυνατότητα εφαρμογής περιορισμών στην εγχεόμενη ενέργεια, που δύνανται να οδηγούν μέχρι και σε πλήρη περιορισμό της. Το καθεστώς αυτό καθιστά απολύτως αβέβαιη τη λειτουργία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ καθώς και των σταθμών αποθήκευσης που αναμένεται να λειτουργήσουν εντός του έτους, και εν τέλει την οικονομική τους βιωσιμότητα.
Η ρύθμιση του άρθρου 10 του ν. 4951/2022 πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να ενσωματώνει και να τελεί σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 για την καταβολή οικονομικής αποζημίωσης σε περιπτώσεις περικοπών, και δη «…όταν χρησιμοποιείται ανακατανομή που δεν βασίζεται στην αγορά, τούτο συνιστά αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης από τον διαχειριστή του συστήματος που ζητεί την ανακατανομή προς τον διαχειριστή της εγκατάστασης ανακατανομής μονάδας, αποθήκευσης ενέργειας ή απόκρισης ζήτησης…», σύμφωνα με τη μεθοδολογία προσδιορισμού της εν λόγω οικονομικής αποζημίωσης που αναλύεται επίσης στο ίδιο άρθρο.
Οι περικοπές της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ πρέπει να αποτελούν το ύστατο μέτρο που λαμβάνει ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς για τη διαχείριση περιορισμών στο δίκτυο.
Μάλιστα, ο ανωτέρω Κανονισμός, με σκοπό την επίτευξη των ενωσιακών στόχων για την ενεργειακή μετάβαση, αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ελάχιστης δυνατής ανακατανομής, προβλέπει δε ότι περικοπές στην παραγωγή των ΑΠΕ πάνω από το ποσοστό 5% της ετήσιας παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν ΑΠΕ, μπορούν να γίνουν δεκτές μόνο εάν η ετήσια ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% της συνολικής κατανάλωσης, προϋπόθεση που επί του παρόντος δεν ισχύει για την Ελλάδα.
Περαιτέρω, το γεγονός ότι προτείνεται να συνεχιστεί το άνευ αποζημίωσης σύστημα περικοπών παραγωγής ενέργειας μόνο στην περίπτωση των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, σε αντίθεση με την αποζημίωση επί τη βάσει προσφορών που ορθώς ισχύει για τις μονάδες παραγωγής από ορυκτά καύσιμα, δεν συνάδει με το πνεύμα του ανωτέρω Κανονισμού και οδηγεί τις μονάδες ΑΠΕ σε μειονεκτική θέση.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η προσθήκη της προτεινόμενης παραγράφου 5Α, η οποία προβλέπει την εξειδίκευση των λειτουργικών περιορισμών με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής θα πρέπει να συμπληρωθεί και με το κατάλληλο πλέγμα προβλέψεων και εξουσιοδοτήσεων για τον καθορισμό συστήματος καταβολής αποζημίωσης στις περικοπτόμενες μονάδες ΑΠΕ και αποθήκευσης.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας – ΕΣΣΗΘ επισημαίνει κάποια σημεία στο πλαίσιο της παρούσας διαβούλευσης και κυρίως σε ό,τι αφορά το ΜΕΡΟΣ ΣΤ΄ ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ (άρθρα 70-79).
1.Άρθρο 71, παρ. 1 & 2: Όπως έχει διατυπωθεί και σε προηγούμενες ανακοινώσεις του ΕΣΣΗΘ, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν πως οι μονάδες ΣΗΘΥΑ διαστασιολογούνται και λειτουργούν ώστε να ακολουθούν το θερμικό φορτίο διεργασιών και η επιβολή περιορισμών έγχυσης για λόγους λειτουργίας του ηλεκτρικού δικτύου μπορεί να έχει καταστρεπτικές συνέπειες στις συνδεδεμένες θερμικά εφαρμογές (π.χ. θερμοκήπια). Στη διατύπωση των παραγράφων αυτών δεν γίνεται κάποια διάκριση με γνώμονα το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό των εγκαταστάσεων ΣΗΘΥΑ.
2.Άρθρο 71, παρ. 4: Οι σταθμοί ΣΗΘΥΑ θα πρέπει να περικόπτονται με πολύ χαμηλή προτεραιότητα από το δίκτυο. Σχετικά με το εδάφιο «Κατά παρέκκλιση του πρώτου εδαφίου, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), δύναται να καθορίζονται ειδικές κατηγορίες έργων Α.Π.Ε./Σ.Η.Θ.Υ.Α., για τις οποίες εφαρμόζεται μέγιστο όριο περιορισμών έγχυσης για λόγους τοπικής συμφόρησης, όπως αυτό το όριο προσδιορίζεται με την ίδια απόφαση.», επισημαίνεται ότι οι μονάδες ΣΗΘΥΑ αποτελούν συνολικά τέτοιες ειδικές κατηγορίες αναλογιζόμενοι και ζητήματα καταπόνησης εξοπλισμού (πρόκειται για μονάδες βάσης) και ασφάλειας που μπορεί να προκύψουν λόγω διαδικασιών περικοπών. Σύμφωνα με την παρ. 6 του Άρθρου 13 του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) 2019/943 επισημαίνεται πως η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με διαδικασία συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης υπόκειται σε καθοδική ανακατανομή μόνον εάν δεν υφίσταται καμία άλλη εναλλακτική λύση, εκτός από τον καθοδική ανακατανομή εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ή εάν άλλες λύσεις θα οδηγούσαν σε δυσανάλογο κόστος ή σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια του δικτύου. Επίσης, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εφαρμόζεται η κατανομή κατά προτεραιότητα για τις ΣΗΘΥΑ σύμφωνα με το Άρθρο 12 του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) 2019/943.
3.Άρθρο 71, παρ. 11: Προτείνεται προς το ΥΠΕΝ πως η αναφερόμενη δίκαιη κατανομή των περιορισμών έγχυσης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ του κλάδου ΣΗΘΥΑ στην Ελλάδα, η οποία είναι αρκετές φορές μικρότερη σε σχέση με τις ΑΠΕ που είναι συνδεδεμένες στο δίκτυο.
4.Άρθρο 72: Οι αρμόδιοι διαχειριστές οφείλουν περιοδικά να παρουσιάζουν αναλυτικά τις συνθήκες που τους οδήγησαν σε περιορισμούς έγχυσης και πώς οι περικοπές αυτές κατανεμήθηκαν ανά σταθμό ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. Επισημαίνεται επίσης η υποχρέωση των διαχειριστών σύμφωνα με την παρ. 4 του Άρθρου 13 του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) 2019/943 για την υποβολή εκθέσεων, όπως για παράδειγμα σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη μείωση της ανάγκης καθοδικής ανακατανομής εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στην ψηφιοποίηση των υποδομών δικτύου και στις υπηρεσίες που βελτιώνουν την ευελιξία.
5.Άρθρο 72: Σημειώνεται πως ειδικά για τις μονάδες ΣΗΘΥΑ και εφόσον συνεχίσουν να υπάγονται σε περικοπές αντίστοιχα με τις ΑΠΕ, θα πρέπει άμεσα να δημιουργηθεί πλαίσιο αποζημιώσεων που να καλύπτει τουλάχιστον τις επιπτώσεις στις διεργασίες που οι εγκαταστάσεις ΣΗΘΥΑ εξυπηρετούν θερμικά. Επιπλέον, ο ΕΣΣΗΘ κάνει αναφορά στην παράγραφο 7 του Άρθρου 13 του ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) 2019/943, όπου θεσπίζεται υποχρέωση οικονομικής αποζημίωσης παραγωγών. Ειδικά στην περίπτωση (α) υπάρχει ιδιαίτερη αναφορά στις εγκαταστάσεις ΣΗΘΥΑ και σε σχέση με τις θερμικές διεργασίες που αυτές καλύπτουν.
Η προτεινόμενη μεθοδολογία για την εφαρμογή περιορισμών έγχυσης σε σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αναθέτει στους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) την υποχρέωση να λαμβάνουν και να εκτελούν εντολές από τον αρμόδιο Διαχειριστή Συστήματος για τη διαχείριση των περιορισμών έγχυσης. Παράλληλα, προβλέπει την επιβολή κυρώσεων (Άρθρο 73), οι οποίες ενδέχεται να περιλαμβάνουν και την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των ΦοΣΕ.
Ωστόσο, σημειώνεται ότι η ευθύνη για την εφαρμογή των περιορισμών έγχυσης των σταθμών ΑΠΕ δεν θα έπρεπε να ανατίθεται στους ΦοΣΕ, αλλά στους αρμόδιους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής. Οι σχετικοί Κανονισμοί της ΕΕ αποδίδουν κεντρικό ρόλο στους αρμόδιους φορείς χωρίς καμία αναφορά στους ΦοΣΕ ΑΠΕ (Κανονισμός Ηλεκτρικής Ενέργειας 2019/943 – Άρθρο 13, Κανονισμός CACM 2015/1222).
Σύμφωνα με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/944, κάθε ΦοΣΕ θεωρείται συμμετέχοντας στις αγορές, καθώς «η σωρευτική εκπροσώπηση αποτελεί δραστηριότητα που ασκείται από φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο συνδυάζει φορτία ή παραγόμενη ενέργεια από περισσότερους του ενός πελάτες, προς πώληση, αγορά ή δημοπρασία σε οποιαδήποτε αγορά ηλεκτρικής ενέργειας».
Κατά συνέπεια, οι ΦοΣΕ δεν θα έπρεπε να αναλαμβάνουν ρόλους και ευθύνες που ανήκουν στους Διαχειριστές Συστημάτων. Ακόμα και εάν οι υποχρεώσεις αυτές έχουν μεταβατικό χαρακτήρα, οι ΦοΣΕ θα καλούνταν να επενδύσουν σε εξοπλισμό ο οποίος θα καταστεί παρωχημένος μόλις οι Διαχειριστές αναλάβουν τον αντίστοιχο ρόλο. Είναι προφανές ότι το σχετικό κόστος θα επιφέρει αρνητικές συνέπειες στον κλάδο της σωρευτικής εκπροσώπησης.
Τέλος, η πρόβλεψη για την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των ΦοΣΕ δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η επιβολή ασύμμετρης ποινής στους ΦοΣΕ για ρόλο που δεν εντάσσεται στο πεδίο δραστηριότητάς τους, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, είναι αδικαιολόγητη και λανθασμένη.
Η παρούσα τοποθέτηση υποβάλλεται από την εταιρεία με την επωνυμία «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Ανώνυμη Τεχνική Τουριστική Εμπορική Βιομηχανική Εταιρεία» και το διακριτικό τίτλο «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣH Α.Τ.Τ.Ε.Β.Ε.», η οποία δραστηριοποιείται στην παραγωγή και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και ειδικότερα από αιολικούς σταθμούς, επηρεάζεται δε άμεσα από τις ρυθμίσεις του παρόντος νομοσχεδίου.
I. Παρέμβαση επί του άρθρου 72 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου
1. Το άρθρο 72 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου εισάγει ρυθμίσεις που απαλλάσσουν τους Διαχειριστές του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και του Δικτύου Διανομής (Ε.Δ.Δ.Η.Ε.) από οιαδήποτε ευθύνη, συμπεριλαμβανομένης της αποζημιωτικής ευθύνης, για τις περικοπές έγχυσης και απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας που επιβάλλονται σε σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Σύμφωνα δε με την παρ. 3 εδ. α’ του άνω άρθρου, η απαλλαγή ευθύνης των Διαχειριστών του Συστήματος και του Δικτύου ισχύει και έναντι των εντολών περιορισμού έγχυσης που είχαν εκδοθεί από τους αρμόδιους Διαχειριστές προ της δημοσιεύσεως του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου (αναδρομική ισχύς απαλλαγής ευθύνης).
2. H προτεινόμενη άνευ όρων απαλλαγή των Διαχειριστών επιρρωνύει την ήδη εκκινηθείσα αμφιβόλου νομιμότητας επιχείρηση αναδρομικής μετακύλισης του συνολικού κόστους των περικοπών προς παραγωγούς ΑΠΕ δια της θέσπισης του Μηχανισμού Αντιστάθμισης Περικοπών μεταξύ των παραγωγών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α με την προσθήκη (δυνάμει του άρθρου 117 του ν. 5106/2024) του άρθρου 10Α παρ. 5 στο ν. 4951/2022.
3. Τα ανωτέρω εγείρουν σοβαρά ζητήματα νομιμότητας και συμβατότητας με διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος, ιδίως δε με το ενωσιακό δίκαιο. Ειδικότερα:
II. Παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 13 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943
4. Σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. δικαιούνται αποζημίωση για τις περικοπές που υφίστανται, η αξία της οποίας υπολογίζεται βάσει σαφώς οριοθετημένων κριτηρίων. Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο καταργεί αυτό το δικαίωμα (το οποίο έχει χορηγηθεί στους παραγωγούς – ιδιοκτήτες των σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. των οποίων η ηλεκτροπαραγωγή περιορίζεται με την προαναφερθείσα, αμέσου ισχύος και εφαρμογής διάταξη του άρθρου 13 του Κανονισμού), εισάγοντας γενική απαλλαγή των Διαχειριστών από κάθε ευθύνη, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις οικείες προβλέψεις του ενωσιακού δικαίου.
5. Πιο συγκεκριμένα, στον εν θέματι ενωσιακό Κανονισμό ρητώς προβλέπεται ότι η ανακατανομή που δεν βασίζεται στην αγορά (επίμαχη περίπτωση περικοπών), αποτελεί αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης από τον Διαχειριστή που εντέλλεται τον εν λόγω περιορισμό/ περικοπή. Τα ανωτέρω συνιστούν ευθεία παραβίαση των αμέσου ισχύος, δεσμευτικών για όλα τα Κράτη Μέλη διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 943/2019, η εφαρμογή των οποίων δεν συνεπάγεται την οιαδήποτε εθνική πράξη μεταφοράς στην εσωτερική έννομη τάξη, παρά μόνον εάν η τελευταία συνίσταται σε «συμπληρωματικό» μέτρο για την ευχερέστερη εφαρμογή του.
6. Επιπλέον, οι υπό διαβούλευση διατάξεις του άρθρου 72 επιτείνουν το πλαίσιο αβεβαιότητας τόσο ως προς την ακριβή νομική φύση των εκάστοτε εφαρμοστέων διατάξεων, όσο και ως προς το χρονικό σημείο ενάρξεως της ισχύος τους, ιδίως αν ληφθεί υπόψη το συνολικό κείμενο νομοθετικό πλαίσιο (ενωσιακό και εθνικό) εντός του οποίου προβλέπεται να εισαχθούν οι εν λόγω ρυθμίσεις, το οποίο ήδη προβλέπει, ως προαναφέρθηκε, την ύπαρξη Μηχανισμού Αντιστάθμισης Περικοπών για τις περιπτώσεις που δεν είναι τεχνικά δυνατό να εφαρμοσθούν οι εν λόγω περιορισμοί κατά τρόπο αναλογικό «ανά ομάδα περιορισμών».
III. Επενδυτική Ανασφάλεια και Κίνδυνος Κατάχρησης Περιορισμών
7. Η πλήρης απαλλαγή ευθύνης των Διαχειριστών για τις περικοπές υπονομεύει τη βιωσιμότητα των επενδύσεων στις Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. καθώς εάν οι εν λόγω διατάξεις θεσπισθούν, εν αντιθέσει με τις εκ του ενωσιακού δικαίου απορρέουσες υποχρεώσεις που δεσμεύουν αφενός τον Έλληνα νομοθέτη στο μέτρο που οφείλει να μην θεσπίζει αντίθετου περιεχομένου διατάξεις, αφετέρου απευθείας τους Διαχειριστές στους οποίους χορηγεί δικαιώματα και υποχρεώσεις σχετικά με τη διαχείριση του Δικτύου και του Συστήματος, οι παραγωγοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. θα κληθούν να αναλάβουν εξ ολοκλήρου το οικονομικό βάρος των εν λόγω περιορισμών εν πλήρη αντιθέσει με τα προβλεπόμενα, περί αποζημιωτικής ευθύνης των Διαχειριστών, στις διατάξεις του άρθρου 13 παρ. 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.
8. Η εν λόγω προσέγγιση κινείται στη δυστυχώς συνήθη οδό των επαχθών για τους παραγωγούς, αναδρομικών επεμβάσεων στο πεδίο των Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
IV. Προτάσεις Τροποποίησης
9. Προκειμένου οι υπό διαβούλευση διατάξεις να συμμορφώνονται με τις εκ του ενωσιακού δικαίου απορρέουσες υποχρεώσεις του ελληνικού Δημοσίου και των αρμοδίων Διαχειριστών, προτείνονται κατ’ ελάχιστον οι ακόλουθες τροποποιήσεις:
– Συμμόρφωση με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, διασφαλίζοντας ότι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. λαμβάνουν οικονομική αποζημίωση για τις περικοπές που υφίστανται οι σταθμοί, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων ως έχουν ρητά θεσπισθεί με το άρθρο 13 παρ. 7 του εν λόγω Κανονισμού, οι διατάξεις του οποίου έχουν δεσμευτική και άμεση ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη.
– Αναθεώρηση του τρόπου επιμερισμού της αντιστάθμισης, ώστε η οικονομική επιβάρυνση να μην μεταφέρεται στους παραγωγούς αλλά να παραμένει στους Διαχειριστές, όπως προβλέπεται στον Κανονισμό 2019/943.
– Διαφανής και αναλογικός μηχανισμός αντιστάθμισης που να λαμβάνει υπόψη το πραγματικό κόστος των περικοπών για κάθε σταθμό Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
– Ενίσχυση των υποδομών των δικτύων ως εναλλακτική λύση στη μακροχρόνια επιβολή περιορισμών έγχυσης, ώστε να μειωθεί η ανάγκη περικοπών στο μέλλον.
– Καθορισμός πρωτοκόλλων διαφανών διαδικασιών που να προσδιορίζουν με ακρίβεια, στις περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις και υπό τις εξαιρετικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο ισχύον νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο (εθνικό και ενωσιακό), (α) τον τρόπο επιβολής από τους Διαχειριστές του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και των Δικτύων Διανομής των Εντολών Περιορισμού Έγχυσης και (β) τον τρόπο δημοσίευσης των αναλυτικών στοιχείων των διενεργούμενων περιορισμών προκειμένου να πληρούνται οι αρχές της διαφάνειας και αναλογικότητας
– Ρητή αναφορά στην ευθύνη των Διαχειριστών του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και των Δικτύων Διανομής να τεκμηριώνουν ανά εκάστοτε περίπτωση την αναγκαιότητα επιβολής Περιορισμών Έγχυσης, δεδομένου ότι σύμφωνα με την ισχύουσα Νομοθεσία τους Διαχειριστές βαρύνει η απόδειξη ανά πάσα στιγμή της ανάγκης για την επιβολή μιας Εντολής Περιορισμού Έγχυσης.
10. Το άρθρο 72, όπως διατυπώνεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, ευθέως παραβιάζει υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις του ενωσιακού δικαίου. Η αναθεώρηση και προσαρμογή του καθίσταται αναγκαία για τη διασφάλιση της συμβατότητας με το ευρωπαϊκό δίκαιο και τη διαφύλαξη στοιχειώδους νομιμότητας.
Επί του άρθρου 73 του υπό διαβούλευση σχέδιου νόμου και συγκεκριμένα στην υπό τροποποίηση παράγραφο 4 να προστεθεί η παρακάτω πρόταση:
Για τους σταθμούς που λειτουργούν πριν από την 4η Ιουλίου 2019, να επιτρέπεται μερική συμμόρφωση στις απαιτήσεις εγκατάστασης συστημάτων τηλε-εποπτείας και τηλεδιαχείρισης εφόσον αποδεικνύεται ότι ο εγκατεστημένος εξοπλισμός (πχ inverters) δεν υποστηρίζει τις συγκεκριμένες απαιτήσεις, χωρίς να απαιτείται η πλήρης αντικατάστασή του. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να εξασφαλίζεται η δυνατότητα απομακρυσμένης περικοπής έγχυσης ηλεκτρικής ενέργειας εντός εύλογου χρονικού διαστήματος που να διασφαλίζει την ασφαλή λειτουργία του συστήματος.
Μετά από προσεκτική ανάγνωση όλων των σχολίων που αναρτήθηκαν για το άρθρο 70, προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα:
1.- Ολοι οι συμμετέχοντες στην Διαβούλευση συμφωνούν οι αποφάσεις των Γεν. Συνελεύσεων να λαμβάνονται με πλειοψηφία 51%
2. Για την εφαρμογή του άρθρου χωρίς ερμηνευτικές εγκυκλίους, σχεδόν όλοι ζητούν να διευκρινιστούν τα εξής:
– Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Ενδεικτικά δύνανται να τοποθετηθούν στην στέγη, στην ταράτσα ή σε απόληξη ή σε στέγαστρα και ειδικά τα συστήματα αποθήκευσης και σε εσωτερικούς κοινόχρηστους χώρους.
– Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
– Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό και οι ιδιοκτήτες τους θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
– Ολοι οι ιδιοκτήτες της οικοδομής δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τους, η οποια θα καθορίζεται με την απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία 51% και όλοι οι ιδιοκτήτες είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.
– Μόνο κοινόχρηστοι χώροι θα μοιράζονται κατά χρήση στους συνιδιοκτήτες της οικοδομής ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας τους στο οικόπεδο.
Η επιφάνεια των χώρων αποκλειστικής χρήσης δεν προσμετράται στους κοινόχρηστους χώρους και θα διατηρηθούν πλήρως τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης που έχουν συσταθεί με οποιαδήποτε συμβολαιογραφική πράξη.
Επίσης πολλοί συμμετέχοντες πρότειναν την πλήρη αξιοποίηση των κοινοχρήστων χώρων και όχι μόνο ποσοστού 40% αυτών.
Υποβάλλω, με την ιδιότητα του Γενικού Γραμματέα, τις προτεινόμενες από το Δήμο Φυλής διατάξεις που αφορούν στην παράταση της προθεσμίας έργων ΑΠΕ που δικαιούνται μετεγκατάστασης. Ο Δήμος Φυλής είναι πρωτοπόρος στα έργα αδειοδότησης, εγκατάστασης, διασύνδεσης και λειτουργίας έργων ΑΠΕ.
Από νομοτεχνική άποψη μπορούν να προστεθούν στο ΜΕΡΟΣ ΣΤ’ του νομοσχεδίου, αμέσως μετά το άρθρο 70, με το οποίο έχουν συνάφεια. Επισυνάπτεται Αιτιολογική Έκθεση ενώ οι προτεινόμενες διατάξεις δεν προκαλούν επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
1. Παρατείνεται για δύο έτη, η προθεσμία ολοκλήρωσης των διαδικασιών των έργων παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ), τα οποία δικαιούνται μετεγκατάσταση, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Η παράταση της προθεσμίας περιλαμβάνει και την υποβολή των μελετών και όλων των σχετικών δικαιολογητικών.
2. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ), τα οποία χωροθετούνται σε αποκαταστημένους χώρους απόθεσης απορριμμάτων, δανειοθαλάμους, χώρους ανεξέλεγκτης απόθεσης μπάζων–απορριμμάτων, αποκατεστημένα λατομεία, λατομικούς χώρους που έχουν εγκαταλειφθεί , χώρους παράνομων αμμοληψιών και λοιπούς χώρους που χρήζουν περιβαλλοντικής αποκατάστασης, εξετάζεται κατά προτεραιότητα, εφ’ όσον η μελέτη προβλέπει περιβαλλοντική αποκατάσταση και εξυγίανση του χώρου εγκατάστασης. Οι, κατά τα ανωτέρω, υπό αποκατάσταση και εξυγίανση χώροι, εξαιρούνται από τυχόν ισχύοντες, στην περιοχή, περιορισμούς.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η υπό 1 προτεινόμενη διάταξη διευκολύνει τους παραγωγούς ενέργειας που υποχρεούνται να μετεγκαταστήσουν τα έργα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ), διότι απαιτείται η υποβολή νέου φακέλου ο οποίος θα περιλαμβάνει τοπογραφική αποτύπωση του νέου χώρου, μελέτη χωροθέτησης, ηλεκτρολογικές μελέτες, μελέτη δυνατότητας διασύνδεσης με το δίκτυο, περιβαλλοντικές και άλλες μελέτες, όπως φύτευσης σύμφωνα με τον νέο νόμο κλπ. Στην περίπτωση που ο παραγωγός ενέργειας είναι Δημόσιο Νομικό Πρόσωπο απαιτείται, παράλληλα, η εφαρμογή των διατάξεων του δημόσιου λογιστικού. Όλες αυτές οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες, οπότε είναι αναγκαία η νομοθετική παρέμβαση για να δοθεί παράταση στους χρονικούς περιορισμούς που υπάρχουν και ισχύουν από την ημέρα απόκτησης της βεβαίωσης παραγωγού από την ΡΑΕ .
Η υπό 2 προτεινόμενη διάταξη παρέχει κίνητρο για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων περιβαλλοντικά χώρων, μέσω της εγκατάστασης έργων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς με τη νέα νομοθεσία, για τη χωροθέτηση τέτοιων έργων απαιτείται εξυγίανση και φύτευση. Τέτοιοι χώροι είναι εγκαταλειμμένες περιοχές στις οποίες έχει γίνει συνήθως παράνομα απόθεση μπάζων, σκουπιδιών, δανειοθάλαμοι που το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε για εκτέλεση έργων, συνήθως δρόμων, εγκαταλειμμένα λατομεία ή εγκαταλειμμένοι χώροι αμμοληψία, ΧΥΤΑ, ΧΑΔΑ κλπ. Σε περίπτωση που οι θέσεις αυτές βρίσκονται σε περιοχές που υπάρχουν διάφοροι περιορισμοί, αίρονται για τον υπό αδειοδότηση χώρο.
Μπράβο στο Υπουργείο. Συμφωνώ με τα σχόλια το από 16-02-2025 σχόλιο του Αλκιβιάδη Τζελέπη, με το από 21-02-2025 σχόλιο του Γεώργιου Πέτρου Ραβάνη και με το από 22-02-2025 σχόλιο του Χαρίλαου Ταμπακίδη.
Παράδειγμα: Σε οικοδομή με ταράτσα 100 τμ κάποιος συνιδιοκτήτης έχει στην κυριότητά του ιδιοκτησία με ποσοστό συνιδιοκτησίας 30% επί του οικοπέδου και άρα του αντιστοιχούν 30 τμ στην ταράτσα/στέγη. Αυτός ο συνιδιοκτήτης έχει ήδη τοποθετήσει στην ταράτσα ηλ. θερμοσίφωνα που καταλαμβάνει και σκιάζει συνολικά 20 τμ. Επομένως, αυτός ο συνιδιοκτήτης θα δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά σε 10 τμ της ταράτσας/στέγης (δηλαδή απο τα 30 τμ που δικαιούται αφαιρούνται τα 20 τμ που έχει ηδη καλύψει με τον θερμοσίφωνα και απομένουν = 10 τμ). Τα φωτοβολταϊκά αυτά θα δικαιούται να τα τοποθετήσει μόνο εφόσον υπάρξει Γενική Συνέλευση η οποία θα εγκρίνει σχέδιο ιδιώτη μηχανικού και θα απόφασίσει με τουλάχιστον 51% ότι θα τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά στην ταράτσα/στέγη της οικοδομής, ανεξάρτητα από το εάν ο συγκεκριμένος συνιδιοκτήτης ανήκει στους συμφωνούντες (δηλαδή στο 51%) ή στους διαφωνούντες (δηλαδή στο 49%). Η ακριβής θέση επί της ταράτσας/στέγης στην οποία θα δικαιούται αυτός ο συνιδιοκτήτης να τοποθετήσει τα 10 τμ φωτοβολταϊκών θα είναι η θέση που θα υποδείξει η Γενική Συνέλευση (ανεξάρτητα από το εάν ο συγκεκριμένος συνιδιοκτήτης ανήκει στους συμφωνούντες δηλαδή στο 51%, ή στους διαφωνούντες, δηλαδή στο 49%).
Για να το πούμε απλά: Η Γενική Συνέλευση με πλειοψηφία 51% θα καθορίζει α) εάν γενικά θα τοποθετήθούν φωτοβολταϊκά στην ταράτσα και β) σε ποιά θέση της ταράτσας θα τοποθετήσει τα φωτοβολταϊκά του ο κάθε συνιδιοκτήτης ανεξάρτητα από το εάν ανήκει στους συμφωνούντες ή στους διαφωνούντες.
Ο αριθμός των τμ που αντιστοιχούν στον κάθε συνιδιοκτήτη επί της ταράτσας είναι αντίστοιχος των ποσοστών συνιδιοκτησίας του επί του οικοπέδου και ως εκ τούτου ΔΕΝ χρειάζεται να αποφασίζεται από την Γενική Συνέλευση.
Για να γίνει η προαναφερόμενη εφαρμογή, το άρθρο 70 πρέπει να επαναδιατυπωθεί όπως ακριβώς το έγραψε ο κ Αλκιβιάδης Τζελέπης στο από 16-02-2025 σχόλιό του, δηλαδή όπως παραθέτω κατωτέρω:
«Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
1. Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Οι συνιδιοκτήτες, με απόφαση 51% (τουλάχιστον), θα δύνανται να τοποθετούν και τα συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες κλπ) σε κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής (είτε εσωτερικούς είτε εξωτερικούς). Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
2. Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, χωρίς να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους (ενδεικτικά στέγη, ταράτσα ή απόληξη ή στέγαστρα) θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Επίσης θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
3. Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
4. Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
5. Ολοι οι ιδιοκτήτες (και οι μειοψηφούντες – διαφωνούντες) δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τουςκαι είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα κάνουν χρήση του δικαιώματός τους ή όχι, δηλαδή εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.»
Μπράνισλαβ Τάντιτς
Ελεύθερος επαγγελματίας
Στην παράγραφο 4 του άρθρου 79 θεωρώ πως δεν θα πρέπει να εχει χρονικό όριο ισχύος εως 31 12 2026, διότι δεν γνωρίζουμε το πότε ακριβώς θα ολοκληρωθεί το νέο ρυμοτομικό σχέδιο του Παλαμά Καρδίτσας.Κατα τη γνώμη μου η παράγραφος 4 θα έπρεπε:το παρόν ισχύει μέχρι την τροποποίηση ή αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου του Παλαμά Καρδίτσας και δημοσίευση αυτού στο φυλλο εφημερίδας της κυβερνήσεως.
Υ.Γ. Συγχαρητήρια στο υπουργείο που δίνει λύση σε πρόβλημα δεκαετίας , σε ένα ήδη ταλαιπωρημενο Δήμο.
Το άρθρο 70 είναι ένα σημαντικό βήμα προς την πράσινη μετάβαση. Συμφωνώ με το από 16-02-2025 σχόλιο του Αλκιβιάδη Τζελέπη.
Η Γενική Συνέλευση με πλειοψηφία τουλάχιστον 51% και με βάση σχέδιο ιδιώτη μηχανικού θα δικαιούται καθορίζει α) εάν γενικά θα τοποθετήθούν φωτοβολταϊκά στην ταράτσα/στέγη/δώμα και β) σε ποιά θέση της ταράτσας θα τοποθετήσει τα φωτοβολταϊκά του ο κάθε συνιδιοκτήτης ανεξάρτητα από το εάν ανήκει στους συμφωνούντες ή στους διαφωνούντες.
Ο αριθμός των τμ που αντιστοιχούν στον κάθε συνιδιοκτήτη επί της ταράτσας είναι αντίστοιχος των ποσοστών συνιδιοκτησίας του επί του οικοπέδου και ως εκ τούτου ΔΕΝ χρειάζεται να αποφασίζεται από την Γενική Συνέλευση. Εννοείται ότι επιμερίζονται μόνο οι κοινόχρηστοι χώροι και όχι οι χώροι στους οποίους έχουν ήδη συσταθεί δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης, στους οποίους σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το παρόν άρθρο, ο δικαιούχος της αποκλειστικής χρήσης δικαιούται κατά την κρίση του να τοποθετήσει οποιαδήποτε αντικείμενα (ή κατασκευές εφόσον επιτρέπονται πολεοδομικά).
Θέλω επίσης να προσθέσω – Οι συνιδιοκτήτες, με απόφαση 51% (τουλάχιστον), θα δύνανται να τοποθετούν και τα συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες κλπ) σε κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής (είτε εσωτερικούς είτε εξωτερικούς).
Χαρίλαος Ταμπακίδης
Πληροφορικός
Συμφωνώ απόλυτα να αξιοποιούνται με απόφαση 51% οι κοινόχρηστοι χώροι των οικοδομών και κυρίως
οι ταράτσες και οι στέγες για τοποθέτηση Φ/Β και συστημάτων αποθήκευσης και προτείνω και τα εξής:
1.- Οι συνιδιοκτήτες, με απόφαση 51% (τουλάχιστον), θα δύνανται να τοποθετούν τα συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες κλπ) και σε εσωτερικούς κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής
2.- Διευκρινίζεται ότι επιμερίζονται μόνο οι κοινόχρηστοι χώροι και ότι στους χώρους στους οποίους έχουν ήδη συσταθεί δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης, σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το παρόν άρθρο,
ο δικαιούχος δικαιούται κατά την κρίση του να τοποθετήσει οποιαδήποτε αντικείμενα (ή κατασκευές εφόσον επιτρέπονται πολεοδομικά).
Bravo well done
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι διατάξεις του άρθρου 70, δεν μπορεί να υπερισχύουν έναντι οποιασδήποτε αντίθετης διάταξης κανονισμού πολυκατοικίας, στον οποίο υπάρχει πρόβλεψη και αναφέρεται ξεκάθαρα ότι απαγορεύονται οι ηλιακοί συλλέκτες (είτε/και φωτοβολταϊκά) και ο οποίος δεσμεύει τους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων.
Επί του άρθρου 70 του υπό διαβούλευση σ.ν. με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του πλαισίου των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης και επείγουσες ενεργειακές και πολεοδομικές ρυθμίσεις», που αφορά την τοποθέτηση φωτοβολταικών κλπ. επί των κοινοχρήστων χώρων των κτιρίων, οι απόψεις μας είναι οι εξής:
Πρώτον είναι απόλυτα θετικό ότι το σ.ν. υιοθετεί επί τέλους την από ετών εκφρασμένη άποψη της ΠΟΜΙΔΑ ότι αποφάσεις για τοποθέτηση τέτοιων συστημάτων στο 40% των κοινόχρηστων χώρων (κυρίως ταράτσες) των πολυκατοικιών, για λόγους σεβασμού της δημοκρατικής αρχής, του δικαιώματος της ιδιοκτησίας αλλά και της κοινωνικής ειρήνης, πρέπει να ληφθούν τουλάχιστον από συνιδιοκτήτες που έχουν την απόλυτη πλειοψηφία (51/100) των ποσοστών συνιδιοκτησίας των κτιρίων.
Παραλλήλως όμως, για να είναι λειτουργική η νέα νομοθετική ρύθμιση, θα πρέπει στο κείμενό της να προστεθούν και οι εξής απόλυτα αναγκαίες παράμετροι, χωρίς την προσθήκη των οποίων κατά το στάδιο εφαρμογής της θα επικρατήσει χάος και χιλιάδες δικαστικές προσφυγές, με αποτέλεσμα τη ματαίωση του σκοπού του νομοθέτη:
Ο διαχειριστής (ή οι ενδιαφερόμενοι συνιδιοκτήτες) θα πρέπει να παρουσιάσει στη Γενική Συνέλευση των συνιδιοκτητών, κάτοψη του δώματος (ταράτσας) της πολυκατοικίας και των τυχόν τμημάτων της κεραμοσκεπής στα οποία μπορεί με ασφάλεια να τοποθετηθούν τέτοια συστήματα, από αρμόδιο μηχανικό, στην οποία θα απεικονίζεται το ελεύθερο εμβαδόν του κοινόχρηστου τμήματός του (τυχόν χώροι αποκλειστικής χρήσης θα εξαιρούνται ρητά από τις ρυθμίσεις του παρόντος), θα γίνεται προσδιορισμός του τμήματος του ακάλυπτου χώρου του που μπορεί να διατεθεί για την τοποθέτηση φωτοβολταικών πάνελ κλπ και εν συνεχεία ο επιμερισμός της κοινόχρηστης επιφάνειας του δώματος / στέγης καθώς και τυχόν άλλων κατάλληλων κοινόχρηστων χώρων σε τμήματα ανά οριζόντια ιδιοκτησία για τους σκοπούς της εγκατάστασής τους, τα οποία θα πρέπει να προσδιοριστεί και σε ποιόν θα ανήκουν κατά τη χρήση, χωρίς να καθιδρύεται οποιοδήποτε είδους εμπράγματο δικαίωμα υπέρ αυτών.
Κατά τον επιμερισμό της κοινόχρηστης επιφάνειας θα πρέπει στην κάτοψη να προβλέπεται ελεύθερος και ανεμπόδιστος χώρος πρόσβασης στις διάφορες υφιστάμενες υποδομές (π.χ. μηχανοστάσιο ασανσέρ, καπνοδόχος, κεντρική κεραία τηλεόρασης) συμπεριλαμβανομένου του κλιμακοστασίου της ταράτσας. Συνεπώς, αυτό που θα πρέπει να αποφασιστεί είναι το ακριβές τμήμα του ακάλυπτου χώρου που μπορεί να διατεθεί για την τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων κλπ. βάσει των ανωτέρω περιορισμών.
Στην ίδια κάτοψη θα πρέπει να βεβαιωθεί υπεύθυνα από αρμόδιο μηχανικό ότι η στατική κατάσταση του κτιρίου επιτρέπει με ασφάλεια την επιβάρυνση του με τα πρόσθετα φορτία των φωτοβολταΐκών πάνελ και άλλων εγκαταστάσεων.
Ο επιμερισμός αυτός θα σέβεται απολύτως κάθε ήδη υφιστάμενη εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα ή άλλου συστήματος, εντάσσοντάς την στην κάτοψη αυτή.
Στη διάταξη αυτή, προς αποφυγή παρερμηνειών, πρέπει ρητά να προστεθεί ότι αυτή υπερισχύει κάθε τυχόν διαφορετικής ρύθμισης του κανονισμού του κτιρίου.
Εφόσον ληφθεί θετική απόφαση, το σχέδιο της κάτοψης που εγκρίθηκε θα πρέπει να επισυναφθεί στα πρακτικά της Γενικής Συνέλευσης, υπογραφόμενο από την πλειοψηφία των συνιδιοκτητών που συμφώνησαν και θα φυλάσσεται από το διαχειριστή του κτιρίου, ο οποίος υποχρεούται να αναρτήσει αντίγραφό του στον πίνακα ανακοινώσεων της πολυκατοικίας.
Οι διατάξεις αυτές δεν θα έχουν εφαρμογή στις πολυκατοικίες στις οποίες το σύνολο της επιφανείας του δώματος (συμπεριλαμβανομένων και της επιφανείας των κεραμοσκεπών στις οποίες θα μπορούσαν να τοποθετηθούν τέτοια συστήματα με ασφάλεια) έχει ήδη κατανεμηθεί από την αρχική πράξη σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας στους συνιδιοκτήτες για εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων.
Οι συνιδιοκτήτες που σύμφωνα με τον κανονισμό του κτιρίου διαθέτουν στην αποκλειστική χρήση τους, κοινόκτητους χώρους του κτιρίου (συνήθως ολόκληρο ή τμήμα του δώματος) δικαιούνται σε τοποθέτηση σε αυτούς κάθε είδους εγκαταστάσεων και συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των συνιδιοκτητών του κτιρίου.
Συγχαρητήρια στον αρμόδιο Υπουργό για το άρθρο 70. Ωστόσο, θα πρέπει να μπορεί να αξιοποιηθεί ολόκληρη η ταράτσα και όχι μόνο το 40% αυτής.
Συμφωνώ απόλυτα με το από 16-02-2025 σχόλιο του Αλκιβιάδη Τζελέπη, σύμφωνα με το οποίο για να τοποθετήσει κάποιος συνιδιοκτήτης φωτοβολταϊκά σε κοινόχρηστο χώρο θα πρέπει να συντρέχουν ΣΩΡΡΕΥΤΙΚΑ οι κάτωθι προϋποθέσεις:
1. Να μην απαγορεύεται από την πολεοδομική νομοθεσία η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στους συγκεκριμένους κοινόχρηστους χώρους.
2. Να υπάρχει απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των συνιδιοκτητών της οικοδομής με πλειοψηφία τουλάχιστον 51% η οποία α) θα καθορίζει ότι σε συγκεκριμένο κοινόχρηστο χώρο (πχ ταράτσα/στέγη) θα τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά και β) θα καθορίζει ακριβώς σε ποιά θέση της ταράτσας/στέγης θα δικαιούται ο κάθε συνιδιοκτήτης να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά, σύμφωνα με σχεδιάγραμμα κατόψεως το οποίο θα έχει καταρτίσει ιδιώτης μηχανικός και θα έχει προσκομίσει στην συνέλευση ο συνιδιοκτήτης που προτείνει να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά στην ταράτσα. Τονίζεται ότι ο καθορισμός αυτός για την ακριβή θέση επί της ταράτσας/στέγης, στην οποία θα δικαιούται κάθε συνιδιοκτήτης να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά, θα γίνει από την Γενική Συνέλευση για όλους τους συνιδιοκτήτες, άρα και για τους συμφωνούντες (δηλαδή αυτούς που ανήκουν στο 51%) και για τους διαφωνούντες (δηλαδή αυτούς που ανήκουν στο 49%).Ο αριθμός των τμ που δικαιούται ο κάθε συνιδιοκτήτης επί της ταράτσας/στέγης ΔΕΝ θα αποφασίζεται από την Γενική Συνέλευση, διότι θα προκύπτει σύμφωνα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας που έχει ο κάθε συνιδιοκτήτης.
3. Εάν συνιδιοκτήτης που ενδιαφέρεται να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά στην ταράτσα / στέγη έχει ήδη τοποθετήσει ηλιακό θερμοσίφωνα ή άλλα αντικείμενα στην ταράτσα / στέγη/δώμα, τότε τα τ.μ. που καταλαμβάνει και σκιάζει ο ηλιακός θερμοσίφωνάς του και τα άλλα αντικειμενα που ήδη έχει τοποθετήσει, αφαιρούνται από τα τμ στα οποία θα δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά.
Παράδειγμα: Σε οικοδομή με ταράτσα 100 τμ κάποιος συνιδιοκτήτης έχει στην κυριότητά του ιδιοκτησία με ποσοστό συνιδιοκτησίας 30% επί του οικοπέδου και άρα του αντιστοιχούν 30 τμ στην ταράτσα/στέγη. Αυτός ο συνιδιοκτήτης έχει ήδη τοποθετήσει στην ταράτσα ηλ. θερμοσίφωνα που καταλαμβάνει και σκιάζει συνολικά 20 τμ. Επομένως, αυτός ο συνιδιοκτήτης θα δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά σε 10 τμ της ταράτσας/στέγης (δηλαδή απο τα 30 τμ που δικαιούται αφαιρούνται τα 20 τμ που έχει ηδη καλύψει με τον θερμοσίφωνα και απομένουν = 10 τμ). Τα φωτοβολταϊκά αυτά θα δικαιούται να τα τοποθετήσει μόνο εφόσον υπάρξει Γενική Συνέλευση η οποία θα εγκρίνει σχέδιο ιδιώτη μηχανικού και θα απόφασίσει με τουλάχιστον 51% ότι θα τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά στην ταράτσα/στέγη της οικοδομής, ανεξάρτητα από το εάν ο συγκεκριμένος συνιδιοκτήτης ανήκει στους συμφωνούντες (δηλαδή στο 51%) ή στους διαφωνούντες (δηλαδή στο 49%). Η ακριβής θέση επί της ταράτσας/στέγης στην οποία θα δικαιούται αυτός ο συνιδιοκτήτης να τοποθετήσει τα 10 τμ φωτοβολταϊκών θα είναι η θέση που θα υποδείξει η Γενική Συνέλευση (ανεξάρτητα από το εάν ο συγκεκριμένος συνιδιοκτήτης ανήκει στους συμφωνούντες δηλαδή στο 51%, ή στους διαφωνούντες, δηλαδή στο 49%).
Για να το πούμε απλά: Η Γενική Συνέλευση με πλειοψηφία 51% θα καθορίζει α) εάν γενικά θα τοποθετήθούν φωτοβολταϊκά στην ταράτσα και β) σε ποιά θέση της ταράτσας θα τοποθετήσει τα φωτοβολταϊκά του ο κάθε συνιδιοκτήτης ανεξάρτητα από το εάν ανήκει στους συμφωνούντες ή στους διαφωνούντες.
Ο αριθμός των τμ που αντιστοιχούν στον κάθε συνιδιοκτήτη επί της ταράτσας είναι αντίστοιχος των ποσοστών συνιδιοκτησίας του επί του οικοπέδου και ως εκ τούτου ΔΕΝ χρειάζεται να αποφασίζεται από την Γενική Συνέλευση.
Για να γίνει η προαναφερόμενη εφαρμογή, το άρθρο 70 πρέπει να επαναδιατυπωθεί όπως ακριβώς το έγραψε ο κ Αλκιβιάδης Τζελέπης στο από 16-02-2025 σχόλιό του, δηλαδή όπως παραθέτω κατωτέρω:
«Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
1. Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
2. Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, χωρίς να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους (ενδεικτικά στέγη, ταράτσα ή απόληξη ή στέγαστρα) θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Επίσης θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
3. Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
4. Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
5. Ολοι οι ιδιοκτήτες (και οι μειοψηφούντες – διαφωνούντες) δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τουςκαι είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα κάνουν χρήση του δικαιώματός τους ή όχι, δηλαδή εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.»
Γεώργιος Πέτρος Ραβάνης
Δικηγόρος
Επικροτώ το γεγονός ότι το άρθρο 70 προβλέπει τη δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων με περισσότερες από μία οριζόντιες ιδιοκτησίες με αποφάσεις που λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία 51% των συνιδιοκτητών, βάσει των ποσοστών συνιδιοκτησίας.
Προτείνονται οι παρακάτω προσθήκες προκειμένου να εφαρμοστεί εν τοις πράγμασι ο νόμος.
Α) Παρότι η απόφαση με 51% είναι δεσμευτική, οι μειοψηφούντες ιδιοκτήτες μπορεί να προσφύγουν νομικά κατά της εγκατάστασης, επικαλούμενοι λόγους αισθητικής, σκίασης των διαμερισμάτων τους ή αλλαγής χρήσης του κοινόχρηστου χώρου. Συνεπώς το νομοσχέδιο θα πρέπει να προβλέπει σαφείς διαδικασίες ένστασης και προσφυγής έναντι του Διαχειριστή ή τρίτου οργάνου, καθώς και την υποχρέωση ενημέρωσης όλων των συνιδιοκτητών πριν από τη λήψη της απόφασης, ώστε να αποφεύγονται εκπλήξεις και δικαστικές διαμάχες. Και μόνο στην περίπτωση ότι κάποιος θα κινηθεί νομικά, αλλά και τον φόβο της απειλής για προσφυγή στην δικαιοσύνη, πιθανόν οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι να ματαιώσουν την τοποθέτηση του φωτοβολταίκού.
Β) Αν η πλειοψηφία αποφασίσει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, αλλά στο μέλλον η ίδια ή άλλη πλειοψηφία αποφασίσει την αφαίρεσή τους, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικές απώλειες για όσους επένδυσαν στο σύστημα.
Συνεπώς το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να προβλέπει χρονική δέσμευση της εγκατάστασης (π.χ. 20 ή 25 έτη), ώστε να διασφαλιστεί ότι η επένδυση θα έχει απόσβεση πριν εξεταστεί οποιαδήποτε πιθανή αλλαγή ή αποξήλωση.
Γ) Βάσει των σύγχρονων εξελίξεων από τον υπόλοιπο κόσμο εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε μπαλκόνια ή τις τέντες αποτελεί μια εξίσου σημαντική λύση, ιδιαίτερα σε πολυκατοικίες όπου η πρόσβαση στους κοινόχρηστους χώρους, όπως οι ταράτσες, είναι περιορισμένη. Π.χ. στην Ισπανία, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού διαμένει σε διαμερίσματα, η τοποθέτηση ηλιακών πάνελ σε μπαλκόνια έχει ήδη υιοθετηθεί ως εναλλακτική λύση που δεν απαιτεί τη συναίνεση της πλειοψηφίας των ιδιοκτητών, εκτός από ειδικές περιπτώσεις, όπως τα διατηρητέα κτίρια. Επιπλέον, για εγκαταστάσεις έως 800 Watt, δεν απαιτείται ειδική αδειοδότηση, καθιστώντας τη διαδικασία πιο προσιτή και οικονομικά βιώσιμη.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, προτείνεται η επέκταση του άρθρου 70 ώστε να περιλαμβάνει ρητές διατάξεις που θα επιτρέπουν και θα ρυθμίζουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε μπαλκόνια ή τέντες ιδανικά χωρίς σύμφωνη γνώμη της πολυκατοικίας. Εναλλακτικά με 51%. Μια τέτοια πρόβλεψη θα ενισχύσει την ενεργειακή αυτονομία των πολιτών, θα διευκολύνει τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα μειώσει το ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά, χωρίς να επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες με περιττές διαδικασίες και καθυστερήσεις.
Δ) Δεδομένου ότι ο χώρος στις ταράτσες δεν επαρκεί κρίνεται σκόπιμο να προβλέπεται ρητά ότι μπορεί να αξιοποιηθεί ο χώρος που βρίσκεται άνωθεν της απόληξης του κλιμακοστασίου. Επίσης θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι θα χρησιμοποιηθεί ενδεχόμενος κενός χώρος από τις προσόψεις του κτιρίου ή τους περιμετρικούς τοίχους. Με αυτόν τον τρόπο θα αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέρη.
Τα τ.μ. στέγης/ταράτσας που αναλογούν σε κάθε ιδιοκτησία, ο ιδιοκτήτης της να δικαιούται να τα αξιοποιήσει κατά την κρίση του (εφόσον επιτρέπεται πολεοδομικά) τοποθετώντας είτε θερμοσύφωνα, είτε δορυφορικό πιάτο, είτε καμινάδα, είτε φωτοβολταϊκά. Εάν κάποιος ιδιοκτήτης έχει ήδη καλύψει την επιφάνεια που δικαιούται με ηλ. θερμοσύφωνα ή άλλα αντικείμενα, λαμβάνοντας υπόψιν και την επιφάνεια που σκιάζουν ο ηλ. θερμοσύφωνας και τα άλλα αντικείμενα, θα δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταικά μόνο όταν αντικαταστήσει τον θερμοσύφωνά του κλπ, διότι θα συνυπολογίζονται για την κάλυψη της επιφάνειας που του αναλογεί όλα όσα έχει τοποθετήσει στην στέγη / ταράτσα της οικοδομής. Το σχετικό άρθρο που θα ψηφιστεί, ως αναγκαστικού δικαίου, θα υπερισχύει του κανονισμού πολυκατοικίας. Επισημαίνεται ότι θα διατηρηθούν πλήρως τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης που έχουν συσταθεί με οποιαδήποτε συμβολαιογραφική πράξη που δεν έχει προσβληθεί δικαστικά εντός πενταετίας από την υπογραφή της.
Προσθήκη πίνακα 3 με χρονικό περιθώριο σταθμών, εγκατεστημένος ισχύος από 400kW έως 500kW για ένταξη και των αγροτικών φωτοβολταϊκών πριν από την αποσύνδεση από το δίκτυο.
Στο Σχέδιο Νόμου και ειδικά στη διάταξη για περιορισμό έγχυσης σε σταθμούς Α.Π.Ε. και ΣΗΘΥΑ δεν γίνεται καμία αναφορά στα αγροτικά φωτοβολταϊκά έως 500kW, ούτε υπάρχει πίνακας με τις ημερομηνίες σύνδεσης των αγροτικών φωτοβολταϊκών, καθώς και το ανώτερο όριο, όπου για τους αγρότες είναι μικρότερο από 500kW.
• Επειδή βάσει του νόμου 4602/09/03/2019 άρθρο 72, η εγκατεστημένη ισχύς από φωτοβολταϊκές μονάδες για τους κατ΄ επάγγελμα αγρότες είναι μικρότερη των 500kW.
• Επειδή βάσει του μητρώου αγροτών (ν. 4811/26/06/2021 άρθρο 56) ως αγροτική δραστηριότητα λογίζεται και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρότερης από 500kW για τους κατ΄ επάγγελμα αγρότες.
Επιβάλλεται
βάσει των ανωτέρω νόμων να συμπεριληφθεί η κατηγορία των αγροτών με φωτοβολταϊκά μικρότερα των 500kW στο Σχέδιο Νόμου, καθώς και η προσθήκη πίνακα 3 με τις προτεινόμενες ημερομηνίες.
Πίνακας 3.
09/03/2019 31/03/2021 9 μήνες
01/04/2021 31/12/2021 8 μήνες
01/01/2022 31/08/2022 9 μήνες
01/09/2022 31/03/2023 10 μήνες
01/01/2024 28/02/2025 11 μήνες
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΧΡΕΩΣΗΣ
Σε ότι αφορά την χρέωση, προτείνουμε για την ειδική κατηγορία “αγροτικά φωτοβολταϊκά” μικρότερα των 500kW, να είναι στο 1,5%
Συμφωνώ απολύτως με το από 16-02-2025 σχόλιο του Αλκιβιάδη Τζελέπη, το οποίο έχει ως εξής:
Ως προς το άρθρο 70 θέλω καταρχάς να συγχαρώ το Υπουργείο διότι κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Πράγματι τα φωτοβολταϊκά πρέπει να επιτρέπεται να τοποθετηθούν με πλειοψηφία 51%, καθόσον η ομοφωνία είναι ανέφικτη. Ωστόσο θα ήθελα να κάνω 2 επισημάνσεις: Α) Ο χώρος της ταράτσας θα έπρεπε να μπορεί να αξιοποιηθεί κατά 100% και όχι μόνο κατά 40%. Β)Ο χώρος στην ταράτσα τον οποίο καταλαμβάνει κάποιος συνιδιοκτήτης με τον ηλιακό του θερμοσίφωνα θα έπρεπε να αφαιρείται από τον συνολικό χώρο επί της ταράτσας στον οποίο δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά ο συγκεκριμένος ιδιοκτήτης σύμφωνα με το ποσοστό της συνιδιοκτησίας του. Ετσι, κάθε συνιδιοκτήτης θα δικαιούται στην ταράτσα τόσα τετραγωνικά μέτρα όσα αντιστοιχούν στο ποσοστό της συνιδιοκτησίας του και εντός αυτών των μέτρων θα μπορεί να επιλέξει εάν θα τοποθετήσει θερμοσίφωνα, φωτοβολταϊκά ή άλλο σύστημα. Ως εκ τούτου, Προτείνω το Άρθρο 70 να επαναδιατυπωθεί και να έχει 5 παραγράφους ως ακολούθως:
Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
1. Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
2. Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, χωρίς να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους (ενδεικτικά στέγη, ταράτσα ή απόληξη ή στέγαστρα) θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Επίσης θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
3. Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
4. Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
5. Ολοι οι ιδιοκτήτες (και οι μειοψηφούντες – διαφωνούντες) δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τουςκαι είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα κάνουν χρήση του δικαιώματός τους ή όχι, δηλαδή εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.
Βαλεντίνα Ντεσσί
Πτυχιούχος Νομικής του University of London
Πολύ σωστό βήμα για την λήψη αποφάσεων η καθιέρωση της πλειοψηφίας με 51%.
Συμφωνώ με το από 16-02-2025 σχόλιο του Αλκιβιάδη Τζελέπης και προτείνω επιπλέον να γίνει ρητή αναφορά στο άρθρο 70 ότι οι διατάξεις του άρθρου αυτού ως διατάξεις αναγκαστικού δικαίου υπερισχύουν έναντι οποιασδήποτε αντίθετης διάταξης του κανονισμού.
Ως εκ τούτου, προτείνω το Άρθρο 70 να επαναδιατυπωθεί ως ακολούθως:
«Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
1. Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
2. Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, χωρίς να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους (ενδεικτικά στέγη, ταράτσα ή απόληξη ή στέγαστρα) θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Επίσης θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
3. Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
4. Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
5. Ολοι οι ιδιοκτήτες (και οι μειοψηφούντες – διαφωνούντες) δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τους και είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα κάνουν χρήση του δικαιώματός τους ή όχι, δηλαδή εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.
6. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού ως διατάξεις αναγκαστικού δικαίου υπερισχύουν έναντι οποιασδήποτε αντίθετης διάταξης του κανονισμού.»
Γεωργία Πεπονά
συνταξιούχος Αρχιτέκτονας, Αναστηλώτρια και
διδάσκουσα σε Ανώτερη Σχολή Αρχιτεκτονικής
Εξαιρετικό βήμα για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας η λήψη αποφάσεων με 51%.
Ως τέως συμβολαιογράφοι, απαντούμε στις ερωτήσεις που αναφέρονται στο από 18-2-2025 σχόλιο του κ. Αραβανή για το δικαίωμα υψούν (αέρα) ως εξής:
1. – Οι ιδιοκτήτες του δικαιώματος υψούν δεν συμμετέχουν στις κοινόχρηστες δαπάνες της οικοδομής και δεν έχουν δικαιώματα στις υφιστάμενες οριζόντιες ιδιοκτησίες της οικοδομής. Για τους λόγους αυτούς δεν συμμετέχουν στις Γενικές Συνελεύσεις των οικοδομών και δεν ψηφίζουν, καθόσον οι κανονισμοί πολυκατοικιών δεν προβλέπουν ψήφους που αντιστοιχούν στο δικαίωμα υψούν
2.- Το σχετικό άρθρο που θα ψηφιστεί θα υπερισχύει του κανονισμού πολυκατοικίας, διότι θα είναι αναγκαστικού δικαίου
3.- Σε κάθε περίπτωση νόμιμης αξιοποιήσεως του δικαιώματος υψούν, οι ιδιοκτήτες που έχουν είτε ηλ. θερμοσύφωνες είτε φωτοβολταϊκά θα τα μεταφέρουν με δικές τους φροντίδες και δαπάνες στο νέο δώμα, όπως ήδη έχει νομολογηθεί.
4.- Λόγω της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από την πυκνή δόμηση, οι Συντελεστές Δομήσεως στα αστικά κέντρα μειώνονται και δεν αυξάνουν, με αποτέλεσμα το δικαίωμα υψούν (αέρας) να μην μπορεί να αξιοποιηθεί. Μάλιστα, στις καινούριες οικοδομές, όταν συντάσσεται ο πίνακας ποσοστών συνιδιοκτησίας, δεν προβλέπει καν ποσοστό για περαιτέρω επέκταση της οικοδομής (αέρα)
5.- Εάν η τοποθέτηση (εδώ και πολλά χρόνια και μάλιστα χωρίς περιορισμούς) ηλ. θερμοσυφώνων στις ταράτσες των οικοδομών δεν προκάλεσε δικαστικές διενέξεις, ΔΕΝ θα προκαλέσει ούτε η τοποθέτηση φωτοβολταικών
6.- Τα φωτοβολταικά είναι πρόοδος, διότι δίνουν ρεύμα για όλες τις ηλεκτρικές συσκευές που έχει μια οριζόντιος ιδιοκτησία. Αντίθετα, οι ηλ. θερμοσύφωνες που ήταν κάποτε χρήσιμοι, είναι ήδη ξεπερασμένοι, γιατί δίνουν μόνο ζεστό νερό, έχουν μεγαλύτερο βάρος από τα φ/β λόγω του τεπόζιτου νερού που περιλαμβάνουν και κάποια στιγμή δημιουργούν διαρροές.
Εμμανουήλ Λιαδάκης τέως αντιπρόεδρος του ΣΣΕΘ και
Ιωάννα Σωσσίδου μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Συν/χων Συμβολαιογράφων
Η καθιέρωση της πλειοψηφίας 51% είναι πράγματι ένα πολύ σωστό πρώτο βήμα.
Ομως είναι απαραίτητες οι παρακάτω διευκρινίσεις:
Η χρήση του κοινόχρηστου χώρου (ταράτσα, στέγη κλπ) πρέπει να μοιραστεί σε όλες τις οριζόντιες ιδιοκτησίες ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας που έχει
η κάθε ιδιοκτησία στο οικόπεδο και να σημειωθούν σε σχέδιο τα τ.μ. του κοινοχρήστου χώρου που μπορεί να αξιοποιηθούν προς όφελος της κάθε ιδιοκτησίας και οι χώροι για διέλευση.
Δεν θεωρούνται κοινόχρηστοι, οι χώροι για τους οποίους ήδη υφίσταται δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης υπέρ κάποιου ιδιοκτήτη.
Τα τ.μ. που αναλογούν σε κάθε ιδιοκτησία, εφόσον επιτρέπεται πολεοδομικά, ο ιδιοκτήτης της να δικαιούται να τα αξιοποιήσει κατά την κρίση του, τοποθετώντας είτε θερμοσύφωνα, είτε δορυφορικό πιάτο, είτε καμινάδα, είτε φωτοβολταϊκά. Εάν κάποιος ιδιοκτήτης έχει ήδη καλύψει την επιφάνεια που δικαιούται με θερμοσύφωνα ή άλλα αντικείμενα, λαμβάνοντας υπόψιν και την επιφάνεια που σκιάζουν αυτά (ο θερμοσύφωνας και τα άλλα αντικείμενα), θα δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταικά μόνο όταν αντικαταστήσει τον θερμοσύφωνά του κλπ,
διότι στην επιφάνεια που του αναλογεί σύμφωνα με το ποσοστό του στο οικόπεδο, θα συνυπολογίζονται όλα όσα έχει τοποθετήσει ο ιδιοκτήτης στον κοινόχρηστο χώρο.
Το άρθρο 70 κινείται στη σωστή κατεύθυνση ως προς το ποσοστο 51%.Το ίδιο θα έπρεπε να γίνει και για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες.Είναι αναχρονιστικό σε μια ηλιόλουστη χώρα να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ταράτσες των πολυκατοικιών.
Άρθρο 70
Για τις περιπτώσεις όμως πού υπάρχει δικαίωμα εξ υψούν; θα ψηφίζουν οι ιδιοκτήτες αυτών των δικαιωμάτων; όταν οι συστάσεις οριζοντίου ιδιοκτησίας προβλέπουν ότι το εκάστοτε δώμα είναι κοινόχρηστο και κοινόκτητο; Θα αναλαμβάνουν οι ιδιοκτήτες των μέχρι σήμερα δομημένων ορόφων τα έξοδα της μεταφοράς των φωτοβολταικών στο δώμα του νέου ορόφου που μπορεί να δομηθεί στο μέλλον και που σήμερα είναι δικαίωμα;
Η θα περιμένουμε την νομολογία των δικαστηρίων;
ΣΧΟΛΙΟ στο ΑΡΘΡΟ 70
Δεδομένου ότι οι παρεμβάσεις στις ιδιοκτησίες και στα όσα ορίζονται στον ν. 3741/1929, οφείλουν να είναι εξαιρετικά συγκεκριμμένες και περιορισμένες, διότι -παρά τον ΕΝΦΙΑ- η ιδιοκτησία στην Ελλάδα προστατεύεται από το ΣΥΝΤΑΓΜΑ (και ο νομοθέτης θα πρέπει να είναι προσεκτικός βλ. και αποφάσεις του ΣΤΕ για τα κίνητρα του ΝΟΚ).
Προτείνεται
α. να προσδιορισθεί με σαφήνεια ότι το άρθρο αναφέρεται στην κοινόκτητη ταράτσα («ΔΩΜΑ») της οικοδομής (διότι κοινόχρηστοι χώροι κτιρίων είναι και άλλοι)
β. Το διάγραμμα κάτοψης (του δώματος), η βεβαίωση περί στατικής επάρκειας του μηχανικού, η άδεια της οικοδομής και το πρακτικό (με τα ονοματεπώνυμα) της απόφασης των συνιδιοκτητών, θα πρέπει να συνοδεύουν την βεβαίωση του Μηχανικού περί μη απαίτησης έκδοσης αδείας ΠΟΥ ΚΑΤΑΧΩΡΕΙΤΑΙ στο σχετικό μητρώο του ΤΕΕ.
Τα παραπάνω προκειμένου (σε περιπτώσεις μελλοντικών αστοχιών-ζημιών) να ΜΠΟΡΟΥΝ να αναζητηθούν με σαφήνεια ευθύνες/αξιώσεις αλλά ΚΑΙ να μπορούν να λάβουν ΠΛΗΡΗ και ΣΑΦΗ ΓΝΩΣΗ όλοι οι συνιδιοκτήτες που τυχόν ΔΕΝ διαμένουν στην οικοδομή.
(Σημείωση Ωστε να διασφαλίζεται επιπλέον η αποφυγή χρηματοδότησης και αυθαίρετων ενεργειακών επεμβάσεων από τον προυπολογισμό).
Υπάρχει πολυκατοικία η οποία είχε έναν ιδιοκτήτη, με φωτοβολταϊκό σύστημα τοποθετημένο στη ταράτσα, συνδεδεμένο με το κοινόχρηστο ρεύμα.
Πλέον υπάρχουν τέσσερις συν ιδιοκτήτες και το φωτοβολταϊκό σύστημα έχει κληρονομηθεί σε έναν, ο οποίος έχει την αποκλειστική χρήση της ταράτσας.
Να δίνεται η δυνατότητα με απόφαση γενικής συνέλευσης
του 51% , στον ιδιοκτήτη του φωτοβολταϊκού
α)να συνεχίζει τη λειτουργία του συστήματος (αλλαγή ονόματος διαχείρισης φωτοβολταϊκού),με το κοινόχρηστο ρεύμα
β) να εισπράττει τα εσόδα που προκύπτουν από τη λειτουργία του φωτοβολταϊκού ο εν λόγο ιδιοκτήτης των πάνελ του φωτοβολταϊκού συστήματος.
Σχετικά με το άρθρο 70 για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων, θα ήθελα να επαινέσω την πρωτοβουλία του Υπουργείου για
την θεσμοθέτηση της πλειοψηφικής απόφασης με 51%.
Ομως, η αξιοποίηση των κοιν.χώρων μόνο κατά 40% θα δημιουργήσει το πρόβλημα ότι το εμβαδόν (που αντιστοιχεί στο 40%) δεν θα είναι αρκετό. Οπωσδήποτε θα πρέπει να προβλεφθεί ότι από τον χώρο που αντιστοιχεί σε κάθε συνιδιοκτήτη (σύμφωνα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας του στο οικοπεδο) αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν ο ηλιακός του θερμοσύφωνας και άλλα αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει.
Επισης, να επιτρέπεται περισσότερες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
Το άρθρο 70 ορίζει λήψη απόφασης με πλειοψηφία 51% και αποτελεί πολύ σωστή ρύθμιση
Ομως, αφήνει σημεία αδιευκρίνιστα και παραλείπει να ορίσει οτι θα αφαιρείται απο κάθε ιδιοκτήτη ο χώρος που ο ίδιος ήδη καταλαμβάνει ή σκιάζει με θερμοσυφωνα, καμινάδα, κεραια και άλλα αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει στον κοιν.χώρο
Προς αποφυγή αοριστίας, προτείνω η διατύπωση του άρθρου 70 να γίνει ως ακολούθως:
Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
1. Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
2. Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, χωρίς να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους (ενδεικτικά στέγη, ταράτσα ή απόληξη ή στέγαστρα) θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Επίσης θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
3. Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
4. Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
5. Ολοι οι ιδιοκτήτες (και οι μειοψηφούντες – διαφωνούντες) δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τουςκαι είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα κάνουν χρήση του δικαιώματός τους ή όχι, δηλαδή εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.
Ως προς το άρθρο 70 θέλω καταρχάς να συγχαρώ το Υπουργείο διότι κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Πράγματι τα φωτοβολταϊκά πρέπει να επιτρέπεται να τοποθετηθούν με πλειοψηφία 51%, καθόσον η ομοφωνία είναι ανέφικτη. Ωστόσο θα ήθελα να κάνω 2 επισημάνσεις: Α) Ο χώρος της ταράτσας θα έπρεπε να μπορεί να αξιοποιηθεί κατά 100% και όχι μόνο κατά 40%. Β)Ο χώρος στην ταράτσα τον οποίο καταλαμβάνει κάποιος συνιδιοκτήτης με τον ηλιακό του θερμοσίφωνα θα έπρεπε να αφαιρείται από τον συνολικό χώρο επί της ταράτσας στον οποίο δικαιούται να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά ο συγκεκριμένος ιδιοκτήτης σύμφωνα με το ποσοστό της συνιδιοκτησίας του. Ετσι, κάθε συνιδιοκτήτης θα δικαιούται στην ταράτσα τόσα τετραγωνικά μέτρα όσα αντιστοιχούν στο ποσοστό της συνιδιοκτησίας του και εντός αυτών των μέτρων θα μπορεί να επιλέξει εάν θα τοποθετήσει θερμοσίφωνα, φωτοβολταϊκά ή άλλο σύστημα. Ως εκ τούτου, Προτείνω το Άρθρο 70 να επαναδιατυπωθεί και να έχει 5 παραγράφους ως ακολούθως:
Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων
1. Σε κοινόχρηστους χώρους κτιρίων τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερες από μια οριζόντιες ιδιοκτησίες, στους οποίους είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και συστημάτων αποθήκευσης, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών για την εγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία του πενήντα ένα τοις εκατό (51%) που αντιστοιχεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Με την ίδια πλειοψηφία λαμβάνεται κάθε σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθμιση των παραπάνω αποφάσεων. Το παρόν δεν εφαρμόζεται επί ακινήτων που εμπίπτουν στον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220).
2. Οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά ή άλλα συστήματα παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και συστήματα αποθήκευσης, εφόσον συγκεντρώνουν 51% τουλάχιστον, δύνανται να καθορίζουν με δήλωσή τους και με σχετικό σχέδιο, χωρίς να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, σε ποιους κοινόχρηστους χώρους (ενδεικτικά στέγη, ταράτσα ή απόληξη ή στέγαστρα) θα τοποθετηθούν οι συσκευές παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο ή τον αέρα και τα συστήματα αποθήκευσης. Επίσης θα καθορίζουν υπέρ ποιας οριζόντιας ιδιοκτησίας (ή υπέρ ποιων ιδιοκτησιών) θα είναι η παραγόμενη ενέργεια.
3. Aπό κάθε συνιδιοκτήτη αφαιρείται ο χώρος που καταλαμβάνουν και που σκιάζουν αντικείμενα που έχει ήδη τοποθετήσει, όπως ο ηλιακός του θερμοσύφωνας, η καμινάδα του τζακιού του, η ατομική κεραία του, το ατομικό δορυφορικό πιάτο του κλπ.
4. Επιτρέπεται πλείονες αυτοτελείς ιδιοκτησίες να έχουν κοινή εγκατάσταση με ενεργειακό διαμοιρασμό.
5. Ολοι οι ιδιοκτήτες (και οι μειοψηφούντες – διαφωνούντες) δικαιούνται να καταλαμβάνουν τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τουςκαι είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν οι ίδιοι εάν θα κάνουν χρήση του δικαιώματός τους ή όχι, δηλαδή εάν θα τοποθετήσουν στον χώρο, που του αναλογεί, εξοπλισμό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ ή θερμοσύφωνα ή εάν θα τον αφήσουν ανεκμετάλλευτο.
Αλκιβιάδης Τζελέηπης
συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός
Το άρθρο αυτό είναι εξαιρετικό και πραγματικά απαραίτητο, διότι ο μόνος χώρος όπου υπάρχει αξιοποιήσιμη ηλιακή ενέργεια στο αστικό περιβάλλον είναι οι στέγες και οι ταράτσες των οικοδομών που είναι κοινόχρηστες.
Επειδή σε καμία περίπτωση, δεν υπάρχει συναίνεση των συνιδιοκτητών, που συγκεντρώνουν 100% του οικοπέδου της οικοδομής, η ρύθμιση αυτή λύνει ένα σοβαρό πρόβλημα και διευκολύνει την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων με την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Το ποσοστό συνιδιοκτησίας 51% που απαιτείται για την λήψη απόφασης είναι απολύτως δημοκρατικό.
Ευχαριστούμε το Υπουργείο
Θα ήθελα να μπει παντού cctv μπράβο