Άρθρο 38
Σκοπός
Σκοπός του παρόντος μέρους είναι ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την υπηρεσιακή κατάσταση των Ιατροδικαστών και των υπαλλήλων των ιατροδικαστικών υπηρεσιών και τη λειτουργία τους, καθώς και η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και το κοινωνικό σύνολο.
Άρθρο 39
Αντικείμενο
Αντικείμενο του παρόντος μέρους είναι η αντικατάσταση των άρθρων 1, 2 και 9Β του ν. 3772/2009 (Α΄ 112) και η συμπλήρωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την υπηρεσιακή κατάσταση των ιατροδικαστών και των υπαλλήλων των ιατροδικαστικών υπηρεσιών.
Άρθρο 40
Αρμοδιότητα ιατροδικαστικών υπηρεσιών – Ιατροδικαστική έκθεση – Αντικατάσταση άρθρου 2 ν. 3772/2009
Το άρθρο 2 του ν. 3772/2009 (Α΄ 112), περί αρμοδιότητας, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 2
Αρμοδιότητα
- Οι Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες που υπάγονται στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία του Κράτους διενεργούν ιατροδικαστικές πράξεις σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ύστερα από παραγγελία των εισαγγελικών, ανακριτικών και προανακριτικών αρχών και υπαλλήλων καθώς και των εν γένει δικαστικών αρχών που λειτουργούν στη χωρική τους περιφέρεια. Οι ανωτέρω πράξεις δύνανται υπό τις αυτές προϋποθέσεις, να διενεργούνται από τα Εργαστήρια Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, καθώς και από ιατροδικαστές, οι οποίοι υπηρετούν σε νοσηλευτικά ιδρύματα του Εθνικού Συστήματος Υγείας που διαθέτουν κατάλληλη υποδομή.
Για τις ως άνω πράξεις συντάσσεται, χωρίς υπαίτια βραδύτητα, έκθεση από τον ιατροδικαστή, όταν δε, συντρέχει αυτόφωρη σύλληψη και επικείμενη εισαγωγή σε δίκη, η έκθεση συντάσσεται και παραδίδεται στην αρμόδια αρχή αμελλητί.
Οι ιατροδικαστικές πράξεις διενεργούνται είτε επί ζώντος είτε επί θανόντος προσώπου και περιλαμβάνουν όλα τα κρίσιμα κατά τους κανόνες της επιστήμης στοιχεία για τη διερευνώμενη υπόθεση. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης καθορίζεται το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο της ιατροδικαστικής έκθεσης.
- Σε περίπτωση θανάτου ασθενούς από παθολογικά αίτια, που πιστοποιούνται από τον θεράποντα ιατρό νοσηλευτικού ιδρύματος, ιατροδικαστική διερεύνηση διενεργείται με παραγγελία εισαγγελικής ή προανακριτικής αρχής, μόνο κατόπιν αίτησης οικείου του θανόντος ή τρίτου εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών από τον χρόνο διαπίστωσης του θανάτου.
Σε κάθε άλλη περίπτωση θανάτου, που λαμβάνει χώρα εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν έχει πιστοποιηθεί από τον προσωπικό ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας του θανόντος και σε περίπτωση αδυναμίας του, από τον θεράποντα ιατρό ότι ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια.
Σε περίπτωση που υφίσταται ιατρική πιστοποίηση άλλου ιατρού, πλην των αναφερόμενων στο πρώτο και δεύτερο εδάφιο, πως ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν ο αρμόδιος εισαγγελέας, αφού λάβει γνώση των στοιχείων, κρίνει πως η διενέργειά της δεν είναι αναγκαία.
- Από την εφαρμογή της παρ. 2, εξαιρούνται θάνατοι ανηλίκων από κάθε αιτία, θάνατοι που σχετίζονται άμεσα με χειρουργική επέμβαση, θάνατοι κατά την περιγεννητική περίοδο, θάνατοι κρατουμένων, θάνατοι τροφίμων οίκων ευγηρίας και κάθε περίπτωση θανάτου από εξωτερικά αίτια (βίαιος θάνατος). Στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου διενεργείται υποχρεωτικά ιατροδικαστική διερεύνηση.
- Σε όλες τις περιπτώσεις ιατροδικαστικής διερεύνησης, επί θανόντος προσώπου, απόσπασμα προκαταρκτικής ιατροδικαστικής εκτίμησης διαβιβάζεται στον απολύτως αναγκαίο χρόνο από τη διενέργεια της νεκροψίας, στην παραγγέλλουσα αρχή.
- Αν δημόσια ιατροδικαστική υπηρεσία αδυνατεί να διενεργήσει ιατροδικαστικές πράξεις, επιτρέπεται να δοθεί εντολή για διενέργεια ιατροδικαστικών πράξεων σε άλλη ιατροδικαστική υπηρεσία ή στους λοιπούς φορείς που κατά τις διατάξεις του παρόντος δύνανται να διενεργούν τέτοιες πράξεις, έπειτα από έγκριση του αρμόδιου Εισαγγελέα.
- Σε υποθέσεις που υπάγονται στην καθ’ ύλη αρμοδιότητα των στρατιωτικών δικαστηρίων, οι ιατροδικαστικές πράξεις της παρ. 1 διενεργούνται σε στρατιωτικά νοσοκομεία, από Αξιωματικούς Υγειονομικού Ιατρών των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων με ειδικότητα ιατροδικαστή. Αν αυτοί αδυνατούν να διενεργήσουν ιατροδικαστικές πράξεις ή κινδυνεύει η έγκαιρη ολοκλήρωση της ανακριτικής διαδικασίας, η αρμόδια αρχή του στρατιωτικού δικαστηρίου αναθέτει τη διενέργειά τους στους φορείς της παρ. 1.
- Η Διεύθυνση Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας καταρτίζει πίνακα στρατιωτικών ιατροδικαστών και των Στρατιωτικών Νοσοκομείων στα οποία υπηρετούν, με ειδική αναφορά στην τοπική τους αρμοδιότητα, τον οποίο κοινοποιεί στις στρατιωτικές εισαγγελίες και στα στρατιωτικά δικαστήρια, όπως και κάθε μεταγενέστερη μεταβολή του.
- Η παραβίαση της παρ. 1 συνιστά για τον ιατροδικαστή ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα.».
Άρθρο 41
Χρήση Πληροφοριακού Συστήματος Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους – Προσθήκη άρθρου 9Α στον ν. 3772/2009
Στον ν. 3772/2009 (Α’ 112) προστίθεται άρθρο 9Α ως εξής:
«Άρθρο 9Α
Χρήση Πληροφοριακού Συστήματος Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους
- Το Υπουργείο Δικαιοσύνης αναπτύσσει πληροφοριακό σύστημα, το οποίο τηρείται στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες με σκοπό τη διαχείριση των ιατροδικαστικών πράξεων.
Το σύστημα περιλαμβάνει στις λειτουργίες του κατ’ ελάχιστον την ψηφιακή λήψη της παραγγελίας εξέτασης, τη δημιουργία ηλεκτρονικής καρτέλας υπόθεσης, την ψηφιακή καταχώρηση των ευρημάτων καθώς και άλλων απαραίτητων στοιχείων, την καταγραφή αποστολής δειγμάτων σε τρίτους και την παραγωγή της ιατροδικαστικής έκθεσης.
- Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης ρυθμίζονται ο τρόπος εισαγωγής στο πληροφοριακό σύστημα των ευρημάτων από τους ιατροδικαστές κατά τη διάρκεια της εξέτασης, το είδος της διαδικτυακής εφαρμογής για τη διαχείριση των υποθέσεων και την επεξεργασία της ιατροδικαστικής έκθεσης, η ειδική εφαρμογή του εξοπλισμού καταγραφής των ευρημάτων, τα στοιχεία που καταχωρούνται ψηφιακά στο πληροφοριακό σύστημα, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος.
- Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης ορίζεται ο χρόνος έναρξης λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος του παρόντος σε όλη την επικράτεια. Μετά την έκδοση της απόφασης του προηγούμενου εδαφίου, οι Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες του Κράτους και οι λοιπές εμπλεκόμενες αρχές και υπηρεσίες λειτουργούν μόνο μέσω του πληροφοριακού συστήματος, σε διαφορετική περίπτωση ο υπαίτιος τελεί ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα.».
Άρθρο 42
Άσκηση ιδιωτικού έργου με αμοιβή από ιατροδικαστή – Προσθήκη παρ. 2Α στο άρθρο 10 του ν. 3772/2009
- Στο άρθρο 10 του ν. 3772/2009 (Α’ 112) προστίθεται παρ. 2Α, ως εξής:
«2Α. Ο ιατροδικαστής επιτρέπεται να ασκεί ιδιωτικό έργο επ’ αμοιβή σύμφωνα με το άρθρο 31 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (ν. 3528/2007, Α’ 26) μόνο για ταρίχευση σωρού και αποτέφρωση σωρού. Η άσκηση ιδιωτικού έργου χωρίς αμοιβή απαγορεύεται.».
- Η ταρίχευση σορού εντός του νεκροτομείου ιατροδικαστικής υπηρεσίας του κράτους επιτρέπεται μόνο αν αυτή προορίζεται για ιατροδικαστική διερεύνηση. Στην περίπτωση αυτή, καταβάλλεται από τον παραγγέλλοντα την ταρίχευση παράβολο ύψους τριάντα (30) ευρώ, το οποίο μπορεί να αναπροσαρμόζεται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, για τη χρήση του χώρου του νεκροτομείου και των υλικών της ταρίχευσης υπέρ του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων, προς κάλυψη λειτουργικών δαπανών των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών,
Άρθρο 43
Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατροδικαστών – Τροποποίηση άρθρου 9Β ν. 3772/2009
Στο άρθρο 9Β του ν. 3772/2009 (Α΄ 112), περί Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατροδικαστών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) η παρ. 2 αντικαθίσταται, β) στην παρ. 3 οι λέξεις «με βαθμό τουλάχιστον Δ΄, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι υπηρετούν στην Κεντρική Υπηρεσία» αντικαθίστανται από τις λέξεις «του κλάδου ΠΕ Διοικητικού-Οικονομικού της Κεντρικής Υπηρεσίας», γ) στο πρώτο εδάφιο της παρ. 4 οι λέξεις «του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων» αντικαθίστανται από τις λέξεις «του Υπηρεσιακού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης», δ) στην παρ. 6 διαγράφονται οι λέξεις «όπως αυτό ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο δεύτερο του ν. 4057/2012 (Α΄ 54)», ε) καταργούνται οι παρ. 9 και 12 και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις το άρθρο 9Β διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 9Β
Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατροδικαστών
- Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης συστήνεται Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατροδικαστών, το οποίο έχει αρμοδιότητα για κάθε θέμα που αφορά την πειθαρχική κατάσταση των ιατροδικαστών.
- Το Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατροδικαστών είναι πενταμελές και αποτελείται από: α) έναν (1) πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή εφέτη των πολιτικών ή διοικητικών δικαστηρίων ή αντεισαγγελέα εφετών, ως πρόεδρο, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι υποδεικνύονται από τον πρόεδρο του οικείου δικαστηρίου ή από τον προϊστάμενο της οικείας εισαγγελίας, β) έναν (1) αντεισαγγελέα πρωτοδικών, ως μέλος, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι υποδεικνύονται από τον προϊστάμενο της οικείας εισαγγελίας, γ) έναν (1) πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ως μέλος, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι υποδεικνύονται από τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, δ) τον προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ως μέλος, ο οποίος αναπληρώνεται από προϊστάμενο άλλης γενικής διεύθυνσης του ιδίου Υπουργείου και ε) έναν προϊστάμενο διεύθυνσης του Υπουργείου Δικαιοσύνης ως μέλος, ο οποίος αναπληρώνεται από προϊστάμενο άλλης διεύθυνσης του ιδίου Υπουργείου.
- Γραμματέας του Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατροδικαστών ορίζεται υπάλληλος του κλάδου ΠΕ Διοικητικού-Οικονομικού της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
- Τα μέλη του Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατροδικαστών με ισάριθμους αναπληρωτές τους, ορίζονται με απόφαση του Υπηρεσιακού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης για θητεία δύο (2) ετών, που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου, με απόφαση που εκδίδεται κατά το Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους. Η θητεία των μελών του Συμβουλίου λήγει την 31η Δεκεμβρίου των ετών των οποίων ο τελευταίος αριθμός είναι άρτιος. Κατά τη διάρκεια της θητείας τους, απαγορεύεται η αντικατάσταση μελών, εκτός αν συντρέχουν αποδεδειγμένα σοβαροί υπηρεσιακοί ή προσωπικοί λόγοι.
- Ο αναπληρωτής του προέδρου προεδρεύει σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του προέδρου. Τα αναπληρωματικά μέλη μετέχουν σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος των τακτικών μελών.
- Για τη διαδικασία ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατροδικαστών εφαρμόζονται αναλόγως τα άρθρα 136, 137, 138, 139 και 140 του Μέρους Ε΄ του Υπαλληλικού Κώδικα (ν. 3528/2007, Α΄ 26).
- Ο ιατροδικαστής μπορεί να παρίσταται ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατροδικαστών που κρίνει την πειθαρχική του υπόθεση αυτοπροσώπως ή με συμπαράσταση δικηγόρου ή μόνο δια δικηγόρου.
- Στο Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατροδικαστών ορίζονται ως εισηγητές με πράξη του προέδρου, μόνο μέλη αυτού, τακτικά ή αναπληρωματικά. Το Συμβούλιο ευρίσκεται σε απαρτία όταν είναι παρόντα τρία τουλάχιστον μέλη του, στα οποία απαραιτήτως πρέπει να περιλαμβάνεται ο πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του προέδρου. Εάν σχηματισθούν περισσότερες από δύο γνώμες, όσοι ακολουθούν την ασθενέστερη, οφείλουν να προσχωρήσουν σε μια από τις επικρατέστερες. Η ψηφοφορία των μελών γίνεται κατά σειρά αντίστροφη από εκείνη της απόφασης ορισμού τους. Δεν επιτρέπεται η αποχή από την ψηφοφορία ή η λευκή ψήφος.
- (Καταργείται)
- Για όσα θέματα δεν ρυθμίζονται από το παρόν άρθρο εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις περί συλλογικών οργάνων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α` 45).
- Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης καθορίζεται η αποζημίωση των τακτικών και των αναπληρωματικών μελών του Πειθαρχικού Συμβουλίου Ιατροδικαστών, ανάλογα με τις συνεδριάσεις στις οποίες μετείχαν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
- (Καταργείται)»
Άρθρο 44
Διαδικασία πλήρωσης θέσεων του κλάδου ΥΕ Βοηθητικού Υγειονομικού Προσωπικού ειδικότητας ΥΕ Νεκροτόμων – Προσθήκη άρθρου 4Α στον ν. 3772/2009
Στον ν. 3772/2009 (Α’ 112) προστίθεται άρθρο 4Α ως εξής:
«Άρθρο 4Α
Διαδικασία πλήρωσης θέσεων του κλάδου ΥΕ Βοηθητικού Υγειονομικού Προσωπικού ειδικότητας ΥΕ Νεκροτόμων
- Για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών των ιατροδικαστικών υπηρεσιών της χώρας καταρτίζεται, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ηλεκτρονικός κατάλογος, του κλάδου ΥΕ Βοηθητικού Υγειονομικού Προσωπικού ειδικότητας ΥΕ Νεκροτόμων, ανεξάρτητα από την ύπαρξη κενών οργανικών θέσεων, στον οποίο εγγράφονται όσοι κατέχουν τα απαιτούμενα προσόντα.
- Οι υποψήφιοι εγγράφονται, μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, στον ηλεκτρονικό κατάλογο, κάθε έτος, μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του μηνός Ιανουαρίου. Ο κατάλογος αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της κάθε ιατροδικαστικής υπηρεσίας μέχρι το τέλος του μηνός Φεβρουαρίου του ίδιου έτους και παραμένει, επικαιροποιημένος, μέχρι την ανάρτηση του νέου ηλεκτρονικού καταλόγου του επόμενου έτους. Στην περίπτωση που υποψήφιος παραιτείται σε χρόνο μικρότερο του έτους από την υπογραφή της σύμβασης εργασίας, προσλαμβάνεται ο επόμενος κατά σειρά στον ηλεκτρονικό κατάλογο υποψήφιος για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό της αρχικής σύμβασης.
- Τα αιτήματα των ιατροδικαστικών υπηρεσιών για προσλήψεις του κλάδου ΥΕ Βοηθητικού Υγειονομικού Προσωπικού ειδικότητας ΥΕ Νεκροτόμων υποβάλλονται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
- Το προσωπικό του παρόντος προσλαμβάνεται με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Είναι προσωπικό πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και η πρόσληψή του γίνεται με τους όρους που καθορίζονται στην υπουργική απόφαση της παρ. 10, κατόπιν έγκρισης του Υπηρεσιακού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και απόφασης τοποθέτησης του ιδίου.
- Αρμόδιο για την κατάρτιση του καταλόγου, τον έλεγχο της νομιμότητας των δικαιολογητικών των εγγεγραμμένων σε αυτόν και τη σύνταξη των πινάκων κατάταξης είναι το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο μετά το πέρας του ελέγχου, προχωρά στην πρόσληψη του προσωπικού, στις Ιατροδικαστικές υπηρεσίες όπως ορίζεται ανωτέρω.
- Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.) δύναται να προβαίνει σε κατ’ ένσταση έλεγχο νομιμότητας των πινάκων κατάταξης. Η ένσταση κατά των πινάκων κατάταξης ασκείται από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον εντός δέκα (10) ημερών από την έκδοσή τους. Ο έλεγχος του Α.Σ.Ε.Π. σύμφωνα με την παρούσα δεν αναστέλλει την απασχόληση του προσωπικού που έχει προσληφθεί μέχρι την έκδοση της απόφασης επί των ενστάσεων.
- Οι αποφάσεις του Α.Σ.Ε.Π. της παρ. 6 εκτελούνται άμεσα από τον οικείο φορέα. Εφόσον η συμμόρφωση στις ανωτέρω αποφάσεις του Α.Σ.Ε.Π. συνεπάγεται την απόλυση προσωπικού που έχει προσληφθεί κατά τους όρους των παρ. 1 έως 5, οι απολυόμενοι λαμβάνουν τις αποδοχές που προβλέπονται για την απασχόλησή τους έως την ημέρα της απόλυσης, χωρίς οποιαδήποτε αποζημίωση από την αιτία αυτή. Η σύμβαση του προσωπικού, που προσλαμβάνεται συνεπεία της εν λόγω απόφασης του Α.Σ.Ε.Π., έχει τη διάρκεια που έχει ορισθεί στην αρχικά συναφθείσα σύμβαση.
- Η διάρκεια του χρόνου απασχόλησης του ανωτέρω προσωπικού καθορίζεται στην απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης και αναφέρεται ρητά σε κάθε απόφαση τοποθέτησής του, καθώς και σε κάθε σύμβαση εργασίας που συνάπτεται. Σε κάθε περίπτωση, το χρονικό διάστημα της απασχόλησης δεν μπορεί να είναι μικρότερο του ενός (1) έτους και μεγαλύτερο των δύο (2) ετών.
- Η δαπάνη για την αμοιβή του ανωτέρω προσωπικού βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του φορέα, στον οποίο εργάζονται, ενώ δύναται να καλύπτεται και από ενωσιακούς πόρους και συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Στην τελευταία περίπτωση η διάρκεια της σύμβασης δύναται να ανανεώνεται, πέραν της διετίας και μέχρι τη λήξη των ως άνω προγραμμάτων. Οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, όπως αυτές για τις άδειες των εργαζομένων και για τα επιδόματα που αυτοί δικαιούνται, ισχύουν και εφαρμόζονται και για το εν λόγω προσωπικό.
- Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών καθορίζονται ο τρόπος κατάρτισης και τήρησης του ηλεκτρονικού καταλόγου του κλάδου ΥΕ Βοηθητικού Υγειονομικού Προσωπικού ειδικότητας ΥΕ Νεκροτόμων, το περιεχόμενο και η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων των υποψηφίων, ο χρόνος και η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών τους, καθώς και κάθε άλλο θέμα που σχετίζεται με την πρόσληψη του προσωπικού αυτού. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα απαιτούμενα τυπικά και τυχόν πρόσθετα προσόντα, καθώς και τα κριτήρια και ο τρόπος μοριοδότησης και κατάταξής τους.».
Άρθρο 45
Κάλυψη κενών θέσεων Ιατροδικαστών στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία
Οι κενές θέσεις Ιατροδικαστών της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους για τα επόμενα δύο (2) ημερολογιακά έτη καλύπτονται από τον πίνακα επιτυχόντων του διαγωνισμού για την πλήρωση είκοσι μίας (21) κενών οργανικών θέσεων ιατροδικαστών που εκδόθηκε δυνάμει της υπ’ αρ. 31715/6.8.2021 προκήρυξης του Υπουργού Δικαιοσύνης (ΑΣΕΠ 45).
Άρθρο 46
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
- Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης εκδίδονται πρωτόκολλα ενεργειών της ιατροδικαστικής υπηρεσίας για τις περιπτώσεις μαζικών καταστροφών, εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας, ενδοοικογενειακής βίας, εγκλημάτων με θύματα ανηλίκους, καλής και ασφαλούς λειτουργίας του νεκροτομείου και των εργαστηρίων, διαχείρισης άγνωστων και αζήτητων σορών, καθώς και της εν γένει ιατροδικαστικής διερεύνησης.
- Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, καταρτίζεται Κώδικας Δεοντολογίας Ιατροδικαστικού επαγγέλματος.
- Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, συστήνεται ειδικό συμβούλιο ιατροδικαστών με αρμοδιότητα την επιλογή των προϊσταμένων όλων των οργανικών μονάδων των ιατροδικαστικών υπηρεσιών και ρυθμίζονται όλα τα αναγκαία θέματα για την επιλογή των ανωτέρω προϊσταμένων και την αξιολόγηση του προσωπικού τους. Με απόφαση του Υπηρεσιακού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος του πρώτου εδαφίου τοποθετούνται ως προϊστάμενοι στις οργανικές μονάδες ιατροδικαστών υπάλληλοι που διαθέτουν την απαιτούμενη εμπειρία, λαμβανομένων υπόψη της ευδόκιμης υπηρεσίας, των τίτλων σπουδών, της γνώσης ξένων γλωσσών και της κατοχής μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων.
Άρθρο 42, Άσκηση ιδιωτικού έργου με αμοιβή από ιατροδικαστή
Οι ιατροδικαστές είναι επιστήμονες υψηλού κύρους και η παράλληλη εργασία τους δεν μπορεί να οριοθετείται αυστηρά στις ταριχεύσεις και στις αποτεφρώσεις και θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως το εν λόγω άρθρο. Για παράδειγμα, ένας ιατροδικαστής του Υπουργείου Δικαιοσύνης θα μπορούσε να προσφέρει εκπαιδευτικό έργο σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης, συγγραφικό έργο ή να συμμετέχει σε μια έμμισθη επιτροπή. Επομένως, κατά την κρίση μου θα πρέπει α) να προσδιορισθούν όλες οι επιτρεπτές δραστηριότητες, (οι οποίες δεν μπορεί να είναι μόνο οι αποτεφρώσεις και οι ταριχεύσεις), ή β) να εκλείψει το «μόνο ταριχεύσεις και αποτεφρώσεις» και να κρίνεται η δυνατότητα διεκπεραίωσης του έργου κατά περίπτωση σύμφωνα με το άρθρο 31 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (ν. 3528/2007, Α’ 26)
Στους δικαστικούς λειτουργούς επιτρέπεται ο διορισμός τους ως μέλη επιστημονικού διδακτικού προσωπικού σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και θεωρώ ότι αυτό θα έπρεπε να εφαρμοσθεί και στην περίπτωση των Ιατροδικαστών του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Την παρούσα χρονική στιγμή όλα τα μέλη ΔΕΠ-ιατροδικαστές των Πανεπιστημιακών Εργαστηρίων διενεργούν έναν πολύ μεγάλο αριθμό ιατροδικαστικών πράξεων, χωρίς αυτό να παρακωλύει τα εκπαιδευτικά τους καθήκοντα.
Ως προς τη φράση «ιδιωτικό έργο δεν επιτρέπεται άνευ αμοιβής» θεωρώ ότι δεν είναι σαφής. Στο ιδιωτικό έργο άνευ αμοιβής μπορεί να περιλαμβάνονται π.χ. εθελοντική εργασία σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, συμμετοχή σε πολιτιστικούς ή αθλητικούς συλλόγους, προσφορά δωρεάν μαθημάτων ή σεμιναρίων. Αυτό το έργο απαγορεύεται; Μπορεί κάποιος επιστήμονας κύρους, όπως ο ιατροδικαστής, να αποκλεισθεί από κοινωφελείς δράσεις που προβάλλουν το χώρο του; Θεωρώ ότι η φράση αυτή θα πρέπει να εξειδικευτεί ως προς τις δραστηριότητες που αφορά ή να απαλειφθεί.
Άρθρο 40, παρ. 2
«Σε κάθε άλλη περίπτωση θανάτου, που λαμβάνει χώρα εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν έχει πιστοποιηθεί από τον προσωπικό ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας του θανόντος και σε περίπτωση αδυναμίας του, από τον θεράποντα ιατρό ότι ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια.»
Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατά την ιατρική πιστοποίηση ενός θανάτου, ο ιατρός υποχρεούται να καταγράψει την αλυσίδα ή την αλληλουχία των γεγονότων και των ιατρικών καταστάσεων που τελικά οδήγησαν στον θάνατο και να καταβάλει κάθε προσπάθεια, χρησιμοποιώντας τις διαθέσιμες πληροφορίες και βασιζόμενος στην καλύτερη ιατρική του κρίση, ώστε να διασφαλίσει ότι η πιστοποιημένη αιτία θανάτου είναι όσο το δυνατόν πιο πλήρης, ακριβής, σαφής και οριστική. Για το λόγο αυτόν, θα πρέπει να προβαίνει σε εξωτερική εξέταση και σε εξέταση του ιατρικού ιστορικού του θανόντος. Στη σελίδα 8 αναφέρεται ότι «η συλλογή αυτών των πληροφοριών αποτελεί το σημείο εκκίνησης για τη διαδικασία της ιατρικής πιστοποίησης της αιτίας θανάτου, ανεξάρτητα από το αν ο ιατρός είχε παρακολουθήσει τον αποθανόντα στο παρελθόν ή μόνο μετά την επέλευση του θανάτου». (WHO Recommendations for conducting an external inspection of a body and filling in the Medical Certificate of Cause of Death. 2023. https://www.who.int/standards/classifications/classification-of-diseases/cause-of-death)
Συνεπώς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο πιστοποιών τον θάνατο ιατρός μπορεί να είχε παρακολουθήσει τον θανόντα στο παρελθόν (θεράπων ιατρός), αλλά είναι δυνατόν να τον έχει εξετάσει και μετά τον θάνατό του, αρκεί να προβεί σε συγκεκριμένα βήματα που περιλαμβάνουν προσεκτική εξωτερική εξέταση της σορού και τη μελέτη του ιατρικού ιστορικού.
Θεωρώ λοιπόν ότι η συγκεκριμένη παράγραφος θα πρέπει να διαμορφωθεί ως εξής:
«Σε κάθε άλλη περίπτωση θανάτου, που λαμβάνει χώρα εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν έχει πιστοποιηθεί από τον προσωπικό ιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας του θανόντος ή από τον θεράποντα ιατρό ή ακόμη και από ιατρό ο οποίος μεταθανατίως έχει προβεί σε προσεκτική εξωτερική εξέταση της σορού και μελέτη του ιατρικού ιστορικού του θανόντος, δεν διαβλέπει υποψία βίαιου θανάτου και πιστοποιεί ότι ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια»
Εναλλακτικά η κατωτέρω παράγραφος:
«Σε περίπτωση που υφίσταται ιατρική πιστοποίηση άλλου ιατρού, πλην των αναφερόμενων στο πρώτο και δεύτερο εδάφιο, πως ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν ο αρμόδιος εισαγγελέας, αφού λάβει γνώση των στοιχείων, κρίνει πως η διενέργειά της δεν είναι αναγκαία.»
θα μπορούσε να διαμορφωθεί ως εξής:
«Σε περίπτωση που υφίσταται ιατρική πιστοποίηση άλλου ιατρού, πλην των αναφερόμενων στο πρώτο και δεύτερο εδάφιο, πως ο θάνατος οφείλεται σε παθολογικά αίτια, διενεργείται ιατροδικαστική διερεύνηση, εκτός αν οι Προανακριτικές ή Εισαγγελικές Αρχές, αφού λάβουν γνώση των στοιχείων, κρίνουν πως η διενέργειά της δεν είναι αναγκαία.», δηλαδή να προστεθεί η δυνατότητα διερεύνησης από τις Προανακριτικές Αρχές.
Σχετικά με το άρθρο 40, παρ. 2, εδάφιο 1
«Σε περίπτωση θανάτου ασθενούς από παθολογικά αίτια, που πιστοποιούνται από τον θεράποντα ιατρό νοσηλευτικού ιδρύματος, ιατροδικαστική διερεύνηση διενεργείται με παραγγελία εισαγγελικής ή προανακριτικής αρχής, μόνο κατόπιν αίτησης οικείου του θανόντος ή τρίτου εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών από τον χρόνο διαπίστωσης του θανάτου.»
Θεωρώ ότι πρέπει να προστεθεί η κατωτέρω παράγραφος, προκειμένου να αποφευχθεί η χωρίς συγκεκριμένο λόγο παραπομπή εμφανώς παθολογικών θανάτων προς ιατροδικαστική εξέταση, δεδομένου μάλιστα ότι πολλές φορές γίνεται επίκληση της μη παρέλευσης 24ώρου για τη μη συμπλήρωση πιστοποιητικού θανάτου:
«Η πιστοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί ανεξαρτήτως του χρονικού διαστήματος που μεσολάβησε από την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσηλευτικό ίδρυμα μέχρι τον θάνατό του. Η άρνηση χορήγησης πιστοποιητικού θανάτου σε περίπτωση που είναι γνωστή η παθολογία του ασθενούς θα πρέπει να δικαιολογείται βάσει συγκεκριμένων και τεκμηριωμένων λογικών ερεισμάτων.»
Άρθρο 40
Αρμοδιότητα ιατροδικαστικών υπηρεσιών – Ιατροδικαστική έκθεση – Αντικατάσταση άρθρου 2 ν. 3772/2009
Άρθρο 2, παρ. 3.
Αν εξαιρέσουμε τους θανάτους κρατουμένων που υπήρχε ως πρόβλεψη στον Σωφρονιστικό Κώδικα, με τη συγκεκριμένη παράγραφο προστίθεται ως υποχρεωτική η ιατροδικαστική διερεύνηση σε όλα τα περιστατικά θανάτων ανηλίκων, θανάτων που σχετίζονται άμεσα με χειρουργικές επεμβάσεις, περιγεννητικών θανάτων και θανάτων σε οίκους ευγηρίας.
Δηλαδή, σύμφωνα με το ως άνω άρθρο, θα πρέπει να πραγματοποιείται στις ως άνω περιπτώσεις ιατροδικαστική διερεύνηση, ακόμη και όταν το ιατρικό τους ιστορικό (κακοήθειες, ανίατες νόσοι, σοβαρές λοιμώξεις, μακρόχρονες νοσηλείες κ.λ.π.) δικαιολογεί πλήρως τον θάνατο.
Ως προς τα ανωτέρω θα ήθελα να σχολιάσω τα εξής:
1. Καθ’ όσον γνωρίζω, μια τέτοια τακτική δεν εφαρμόζεται σε άλλη χώρα εντός και εκτός Ευρώπης.
2. Στη Σύσταση Νο R(99)3 του Συμβουλίου των Υπουργών των κρατών μελών για την εναρμόνιση των κανόνων των ιατροδικαστικών πράξεων οι περιπτώσεις που αναφέρονται ότι πρέπει να πραγματοποιείται ιατροδικαστική διερεύνηση είναι οι ακόλουθες: «ανθρωποκτονίας ή υπόνοιας ανθρωποκτονίας, αιφνιδίου θανάτου, παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων (όπως βασανιστήρια ή οποιασδήποτε μορφής κακή μεταχείριση), αυτοκτονίας ή υπόνοιας αυτοκτονίας, υπόνοιας ιατρικής αμέλειας, ατυχημάτων, είτε με τα μέσα μεταφοράς είτε στον επαγγελματικό χώρο είτε στο οικιακό περιβάλλον, επαγγελματικών νοσημάτων και ατυχημάτων, τεχνολογικών ή περιβαλλοντικών καταστροφών, θανάτων στις φυλακές ή σε σχετιζόμενων με ενέργειες της αστυνομίας ή του στρατού, μη ταυτοποιημένων πτωμάτων ή σκελετών»
3. Η νεκροτομή δεν είναι μια διαδικασία που μπορεί να διενεργείται άκριτα και μαζικά, χωρίς να υπάρχει σαφής λόγος για τη διενέργειά της. Η χωρίς σαφή λόγο διενέργεια νεκροτομής (δηλαδή όταν υπάρχει σαφές ιατρικό ιστορικό) σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας αποτελεί προσβολή για τον νεκρό, αλλά και μια αδικαιολόγητη ψυχική ταλαιπωρία για την οικογένεια, ειδικά στις περιπτώσεις που η ίδια δεν το επιθυμεί.
4. Η νεκροτομή σε περιστατικά περιγεννητικών θανάτων εμπίπτει στο γνωστικό αντικείμενο των περιγεννητικών παθολογοανατόμων. Όταν τίθενται συγκεκριμένα ιατροδικαστικά ζητήματα, μετά από σχετική παραγγελία ζητείται η συνδρομή του ιατροδικαστή σε συνεργασία πάντα με τον ειδικό παθολογοανατόμο.
5. Η υπερφόρτωση των φορέων που πραγματοποιούν ιατροδικαστικές πράξεις, όταν δεν θα πραγματοποιείται σταθμισμένη επιλογή, θα έχει αναπόφευκτα αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα διερεύνησης του κάθε περιστατικού.
6. Το υπάρχον προσωπικό και οι υπάρχουσες υποδομές (νεκροτομεία και εργαστήρια) δεν επαρκούν την παρούσα χρονική στιγμή για να ανταπεξέλθουν ούτε στα περιστατικά στα οποία είναι ουσιωδώς απαραίτητη η ιατροδικαστική διερεύνηση. Ενδεικτικά αναφέρονται τα σοβαρά προβλήματα σε νεκροτομεία, όπως το Νεκροτομείο Αθηνών, και η αδυναμία πρόσβασης σε παθολογοανατόμους στην Περιφέρεια για την εξέταση νεκροτομικού υλικού.
Συμπερασματικά, θεωρώ ότι η ως άνω παράγραφος θα πρέπει να εκλείψει ή να αντικατασταθεί από την παράγραφο όπως αυτή αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή Σύσταση.
Σταυρούλα Παπαδόδημα
Καθηγήτρια Ιατροδικαστικής, ΕΚΠΑ
Bravo θα μπορούσε με τεχνητή νοημοσύνη
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 46 γράφει κατά λέξη: «…τοποθετούνται ως προϊστάμενοι στις οργανικές μονάδες ιατροδικαστών υπάλληλοι που διαθέτουν…».
Το σωστό νομίζω πρέπει να είναι «…τοποθετούνται ως προϊστάμενοι στις οργανικές μονάδες ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ υπάλληλοι που διαθετουν…».
Τα τμήματα/υπηρεσίες και όχι οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται οργανικές μονάδες…