Αρχική ΝΕΟ ΚΥΡΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΟΔΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΜΕΡΟΣ Α’ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (άρθρα 1-2)Σχόλιο του χρήστη Αντιδημαρχία Αστικής Αναζοωγόνησης και Ανθκετικότητας Δήμου Αθηναίων | 24 Ιανουαρίου 2025, 18:13
Δήμος Αθηναίων Aντιδημαρχία Αστικής Αναζωογόννησης και Ανθεκτικότητας Απόψεις, παρέμβαση στην δημόσια διαβούλευση για τον νέο ΚΟΚ Γενικά το Σ.Ν. κινείται σε σωστή κατεύθυνση και η λογική της αυστηροποίησης των ποινών με κατάταξη ανά σοβαρότητα κινδύνου ελπίζουμε να έχει θετικές επιπτώσεις στην πρόληψη ατυχημάτων και βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Προτείνουμε ορισμένες βελτιώσεις- συμπληρώσεις που έχουν προκύψει από την πολυετή εμπειρία του Δήμου Αθηναίων στην διαχείριση θεμάτων κυκλοφορίας και στάθμευσης στην αστικό χώρο, και εκπόνηση αντίστοιχων μελετών: Ι. ΟΡΙΣΜΟΙ (αρθρο2): Οδός ήπιας κυκλοφορίας Ενώ βαδίζουμε προς μια λογική περιοχών ήπιας κυκλοφορίας, πολύ χρήσιμη για τις γειτονιές της Αθήνας, μέσα από τις κυκλοφοριακές μελέτες που έχουμε εκπονήσει ως τώρα, έχει διαπιστωθεί ότι είναι σκόπιμο να υπάρξει περιορισμός της ταχύτητας σε ορισμένους μόνο δρόμους ή διαφοροποίηση του ανωτάτου ορίου ανάλογα με τον χαρακτήρα της οδού: πχ σε γειτονιά όπου προκρίνεται η επιβολή χαμηλού ορίου (20 ή 30χλμ) στην τοπικές συλλεκτήριες μπορεί να είναι αποδεκτό το όριο 40 ή 50 χλμ. Για να γίνει αυτό απαιτείται ορισμός οδού ήπιας κυκλοφορίας, εκτός από αντίστοιχη περιοχή, και προτείνουμε: Οδός ήπιας κυκλοφορίας είναι η οδός όπου επιδιώκεται χαμηλή ταχύτητα οχημάτων με αντίστοιχο ανώτατο όριο χμ ανά ώρα, που θα προσδιοριστεί από την μελέτη και η διαμόρφωσή της μπορεί να χρησιμοποιεί εργαλεία αποτροπής ανάπτυξης υψηλών ταχυτήτων (όπως εναλλάξ στάθμευση, ειδική επίστρωση οδοστρώματος κλπ). Σημειώνουμε εδώ την διαφορά της πρότασής μας από τον ορισμό του ΝΟΚ (ν4067,αρ2) για την οδό ήπιας κυκλοφορίας, (που παραπέμπει σε πεζόδρομο στον οποίο επιτρέπεται η κυκλοφορία οχημάτων υπό όρους και η στάθμευση μέσα από κανονισμό λειτουργίας), αλλά κατά την γνώμη μας θα πρέπει να διακριθεί η οδός ήπιας κυκλοφορίας χωρίς διαμόρφωση τύπου πεζόδρομου, διότι συχνά απαιτείται να οριστούν ως ήπιας κυκλοφορίας οδοί με χαρακτηριστικά τοπικής συλλεκτήριας. Γι αυτό προτείνεται και ο παρακάτω ορισμός οδού ήπιας κυκλοφορίας με ενιαίο κατάστρωμα κίνησης (shared road). Οδός ήπιας κυκλοφορίας με ενιαίο κατάστρωμα κίνησης (shared road) είναι ο οδικός χώρος που μοιράζονται οχήματα ποδήλατα και πεζοί στην ίδια στάθμη, με προτεραιότητα στους πεζούς, ταχύτητα οχημάτων ανάλογη του βαδίσματος και δυνατότητα στάθμευσης σε προσδιορισμένες από μελέτη θέσεις. Με τον ορισμό αυτό αποφεύγεται μια διοικητική επιβάρυνση που προκύπτει από τον ορισμό του ΓΟΚ να συντάσσεται κανονισμός λειτουργίας για κάθε πεζόδρομο, λύση που έχει αποδειχθεί δυσχερής. Σημειώνεται ότι στον ιστορικό αστικό ιστό της Αθήνας, έχει προκύψει η ανάγκη ενιαίας διαμόρφωσης του οδοστρώματος, μια πρακτική που εφαρμόζεται ευρέως σε ιστορικά κέντρα πολλών πόλεων της Ευρώπης, έτσι ώστε με την κατάργηση των συνήθως πολύ στενών (κάτω των 0,50μ) και άχρηστων πεζοδρομίων, να υπάρξει επαρκές πλάτος για να προσδιοριστούν θέσεις στάθμευσης η φορτοεκφόρτωσης, με παράλληλη προτεραιότητα στον πεζό, χωρίς να χρειαστεί να προστρέξουμε στο μέτρο της πεζοδρόμησης, του οποίου οι ανελαστικοί κανόνες έχουν αποδειχθεί δύσκολο να τηρηθούν. (βλέπε μαζικά φαινόμενα στάθμευσης σε «πεζόδρομους»). Πεζόδρομοι: Ο ανωτέρω ορισμός θα βοηθήσει και τον περιορισμό του εργαλείου των πεζοδρομήσεων, μέσα από την νέα αντίληψη δημιουργίας διαδρόμων και διαδρομών κίνησης πεζών, έναντι της προηγούμενης πρακτικής πεζοδρόμων / παιδοτόπων συχνά αποσπασματικών και χωρίς συνέχεια, και ίσως την επανεξέταση του χαρακτήρα ορισμένων ήδη θεσμοθετημένων πεζοδρόμων. Για τον λόγο αυτό είναι σκόπιμο να τεθεί σε εφαρμογή μια ευελιξία που θα επιτρέψει τον ανασχεδιασμό των πεζοδρόμων, ή την πιο ορθολογική τους διαχείριση, που μπορεί να κατακτηθεί μέσα από μια ρητή πρόβλεψη (στο ‘άρθρο 2 ή αλλού) ότι “ήδη θεσμοθετημένοι πεζόδρομοι είναι δυνατόν να μετατραπούν σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας ενιαίου ή μη οδοστρώματος, με στόχο να επιτρέπεται η ελεγχόμενη στάση και στάθμευση, με την προϋπόθεση ότι τούτο θα προκύψει από ολοκληρωμένη συγκοινωνιακή / κυκλοφοριακή μελέτη που θα έχει εγκριθεί αρμοδίως”. Εναλλακτικά μπορεί να γίνει προσθήκη στο άρθρο 34: ως εξής: σε θεσμοθετημένους ή/ και διαμορφωμένους πεζόδρομους είναι δυνατόν να επιτρέπεται η ελεγχόμενη στάση και στάθμευση, με την προϋπόθεση ότι τούτο θα προκύψει από ολοκληρωμένη συγκοινωνιακή / κυκλοφοριακή μελέτη, ενταγμένη σε σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης, που θα εγκριθεί αρμοδίως”. Περιοχές ήπιας κυκλοφορίας: είναι αναγκαίες όχι μόνο σε περιοχές κατοικίας αλλά και πολεοδομικών κέντρων, στα οποία εξ άλλου επιτρέπεται και η κατοικία. Προτείνουμε στο Αρ 39, παρ 3 όπου προσδιορίζονται τα χαρακτηριστικά των περιοχών ήπιας κυκλοφορίας, να προστεθεί: Σε περιοχές κατοικίας ή πολεοδομικού κέντρου που έχουν χαρακτηρισθεί και σημανθεί ως περιοχές ήπιας κυκλοφορίας εφαρμόζονται οι εξής ειδικοί κανόνες: (...) Αστική οδική αρτηρία, ή αστική λεωφόρος: πολλές από τις μεγάλες οδικές αρτηρίες της Αθήνας αλλά και άλλων πόλεων, είναι πρώην εθνικές οδοί ταχείας κυκλοφορίας και υπεραστικού χαρακτήρα που έχουν σταδιακά ενσωματωθεί στον αστικό ιστό και αλλάζουν χαρακτήρα. Συνήθως αυτό γίνεται μετά από εξειδικευμένες μελέτες που προωθούσε η πρώην ΔΜΕΟ, πρακτική που τείνει να εκλείψει και θα ήταν σκόπιμο να επανενεργοποιηθεί, συμβάλλοντας στην οδική ασφάλεια, με προσθήκη πχ εγκάρσιων διασταυρώσεων, φωτεινών σηματοδοτών και πεζοδιαβάσεων. Ενδεικτικά αναφέρεται για την Αθήνα η Πειραιώς ή η Αθηνών, πρώην Καβάλας. Σ’ αυτό θα βοηθούσε η εισαγωγή ενός ορισμού για την αστική λεωφόρο και προτείνουμε τον εξής: «αστική λεωφόρος» είναι ο οδικός άξονας μεγάλου πλάτους στον οποίο επιδιώκεται αναδιάταξη του οδικού χώρου και της λειτουργίας του, προς όφελος της ήπιας μετακίνησης και της βιοκλιματικής συμβολής του με κατάλληλα μέτρα όπως: πρόβλεψη λεωφοριολωρίδων αποκλειστικής χρήσης, ποδηλατοδρόμων, προσθήκη εγκάρσιων διαβάσεων και φανοστατών. πρόβλεψη εσοχών στάθμευσης ελεγχόμενης ή μη και τροφοδοσίας, περιορισμός των εισόδων οχημάτων στον ιδιωτικό χώρο ή την πρασιά και αύξηση της φύτευσης και των πεζοδρομίων. ΙΙ. ΣΤΑΘΕΜΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ (άρθρο34): Είναι γνωστή η δυσκολία εξεύρεσης θέσεων στάθμευσης παρά την οδό στην Αθήνα και ο Δήμος έχει δρομολογήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για το θέμα, μεσοπρόθεσμου ορίζοντα, που περιλαμβάνει επέκταση της ελεγχόμενης στάθμευσης για αποτροπή προσέλευσης στην εργασία με ΙΧ, ψηφιοποίηση της διαχείρισης με δημιουργία μητρώου θέσεων, αναζήτηση χώρων ή και κτιρίων στάθμευσης εκτός οδού, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις μονοδρομήσεων που θα απελευθερώσουν οδικό χώρο κλπ. Στις ανωτέρω προσπάθειες εντάσσονται και μέτρα αύξησης της οδικής ασφάλειας που περιλαμβάνουν διαπλατύνσεις πεζοδρομίων σε γωνίες και προσθήκη πεζοδιαβάσεων. Επ΄ αυτού έχει διαπιστωθεί ότι οι ανελαστικές διατάξεις που προβλέπουν απαγόρευση της στάθμευσης σε απόσταση 5μ. από την τομή των ρυμοτομικών γραμμών και 20μ από φωτεινό σηματοδότηση, απαγορεύουν στην μελέτη να προβλέψει (αν είναι εφικτό λόγω των τοπικών συνθηκών όπως πολύ περιορισμένη κίνηση, αυξημένη ορατότητα λόγω πρασιάς κλπ) εκεί στάθμευση ακόμα και μοτοποδηλάτων με αποτέλεσμα να γίνεται παρανόμως. Είναι γνωστό ότι κάθε υπερβολική απαγόρευση που προσκρούει στον κοινό νου δημιουργεί παραβατικότητα, δύσκολα ελέγξιμη. Για τον λόγο αυτό προτείνουμε: να αντικατασταθεί στο αρθ. 34 παρ ι και θ) ή λέξη ρυμοτομικών γραμμών με την λέξη οικοδομικών γραμμών, Να εισαχθεί στην παρ ι) του αρ. 34 η πρόβλεψη της παραγράφου θ) δηλαδή ότι : Τα όρια του προηγούμενου εδαφίου μειώνονται στο ήμισυ αν: ια) η στάθμευση γίνεται σε, (υφιστάμενες ή προβλεπόμενες από προς έγκριση μελέτη) εσοχές στάθμευσης και ιβ) αν εντός των μειωμένων ορίων, διατίθεται από την αρμόδια για τη συντήρηση της οδού αρχή, χώρος αποκλειστικής στάθμευσης μοτοσικλετών, μοτοποδηλάτων, ποδηλάτων και Ε.Π.Η.Ο. που σημαίνεται με την προβλεπόμενη σήμανση. Να προβλεφθεί ιδιαίτερα αυστηρή ποινή στις παραβάσεις της απόστασης από φωτεινό σηματοδότη σε συμβολή οδικών αξόνων μεγάλης κυκλοφορίας, όπου η παράνομη στάθμευση απαγορεύει την ταυτόχρονη χρήση του φωτεινού σηματοδότη για την διέλευση οχημάτων προς δύο ή τρείς κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργείται συμφόρηση. Τυπικά παραδείγματα η συμβολή Σούτσου και Αλεξάνδρας, ή Βούρβαχη και Καλλιρόης. Τέλος προτείνεται να προβλεφθεί η δυνατότητα απόδοσης θέσεων στάθμευσης στον πεζό ή σε χρήση καθιστικών, (προσωρινής ή μόνιμης) μετά από έγκριση απόφασης ΔΣ ή άλλων οργάνων ανάλογα με την αρμοδιότητα διαχείρισης της οδού. Στάθμευση σε παρόδια στοά: Η παρόδια στοά είναι οιωνεί δημόσιος χώρος ο οποίος δημιουργείται ως όρος δόμησης που αποσκοπεί στην αύξηση του δημόσιου χώρου κίνησης πεζών. Παρατηρείται όμως συχνά το φαινόμενο καταπάτησης αυτών κυρίως από επιχειρήσεις (πχ ενοικίασης αυτοκινήτων ή στάθμευσης). Προτείνεται να αυστηροποιηθούν ιδιαίτερα οι σχετικές ποινές παράβασης στάθμευσης με απώτατη κύρωση το κλείσιμο /σφράγιση της κατ΄ εξακολούθηση παραβατικής επιχείρησης και να απαγορευτεί ρητά η κατάληψη παρόδιας στοάς για στάθμευση είτε έχει διαμορφωθεί ως στοά, είτε ανήκει σε άκτιστο οικόπεδο. Εν ολίγοις η παρόδια στοά πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πεζοδρόμιο ως προς την στάθμευση Στάθμευση σε άτυπους δρόμους (βλέπε κατωτέρω σημείο ΙV) ΙΙΙ. ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ (άρθρο 52): Να περιοριστεί ο έλεγχος στον οποίο υποβάλλονται οι εγκρίσεις κυκλοφοριακών μελετών και ρυθμίσεων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, πρόταση που αφενός θα απαλλάξει τις Α.Δ. από ένα περιττό διοικητικό βάρος, στο οποίο υπάρχει αδυναμία ανταπόκρισης λόγω έλλειψης στελεχιακού δυναμικού και αφετέρου, θα συμβάλλει στην ανάληψη πρωτοβουλιών βελτίωσης της οδικής ασφάλειας από τους δήμους. Προτείνεται να προβλεφθεί ότι; “ο έλεγχος νομιμότητας από την Α.Δ. δεν είναι αναγκαίος όταν η μελέτη υπογράφεται από διπλωματούχο συγκοινωνιολόγο μηχανικό, ή από την αρμόδια τεχνική υπηρεσία, οι οποίοι αναλαμβάνουν την ευθύνη συμβατότητας των προτάσεων της μελέτης με την νομοθεσία”. Εξ άλλου υπάρχει πάντα η λύση διατύπωσης εγγράφων ερωτημάτων προς την ΑΔ ή τα συναρμόδια Υπουργεία, όπου υπάρχουν αμφιβολίες. Να προβλεφθεί η δυνατότητα τοποθέτησης, από την δημοτική αρχή κώνων (ή ελαστικών κυλίνδρων, οριοδεικτών), κατόπιν κυκλοφοριακής μελέτης, προς διαπλάτυνση πεζοδρομίων, όπου είναι κάτω του 1,00μ ως άμεσο μέτρο οδικής ασφάλειας για την διέλευση πεζών ή ως προσωρινό μέτρο προ της έγκρισης συγκοινωνιακής μελέτης. Ανάλογη πρόταση έχει καταθέσει και ο ΣΕΣ Να επιβληθεί η δημιουργία ράμπας ΑΜΕΑ σε πεζοδιαβάσεις και πεζοδρόμια όπου γίνεται για οποιοδήποτε λόγο επισκευή των οδοστρώματος και των ρείθρων, χωρίς τούτο να εντάσσεται στις αναγκαίες εγκρίσεις. Σημειώνεται ότι σήμερα προβλέπεται ότι ο εργολάβος πρέπει να αποκαταστήσει το πεζοδρόμιο στην προτέρα κατάσταση με αποτέλεσμα να αποφεύγεται η δημιουργία ράμπας πρόσβασης ΑΜΕΑ η οποία για να γίνει πρέπει να ακολουθήσει άλλου τύπου έγκριση. ΙV. ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Η ΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΕΣ ΟΔΟΥΣ Δυστυχώς ακόμα στον αστικό ιστό υπάρχουν δρόμοι που δεν έχουν αναγνωριστεί βάσει εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου, λειτουργούν όμως εν τοις πράγμασι σαν δημοτικό οδικό δίκτυο. Τυπικό παράδειγμα η περιοχή του μητροπολιτικού πάρκου ΓΟΥΔΉ, (πίσω από το Υπουργείο Δικαιοσύνης) όπου υπάρχουν άτυποι πρώην στρατιωτικοί δρόμοι με μεγάλη προσέλευση διέλευσης και στάθμευσης στις οποίες οι δήμοι δεν μπορούν να επιβάλουν ρυθμίσεις και να τοποθετήσουν σχετικές απαγορευτικές πινακίδες, με αποτέλεσμα να έχουμε συχνά ατυχήματα, και γενικότερα κυκλοφοριακό χάος, που δεν μπορεί να αστυνομευτεί ούτε από την τροχαία ούτε από την δημοτική αστυνομία Προτείνεται “να προβλεφθεί η δυνατότητα ρυθμίσεων στους “άτυπους” δρόμους δημοτικού χαρακτήρα, είτε με ειδική διάταξη είτε διευρύνοντας τον ορισμό της δημοτικής οδού”.